Visitekaartjes N.V. v.h. Herm. Coster Zn. Voordam C 9, Alkmaar. Van Rommelzaken Hobbeltie JCunst en Weten £atuU en Juittêotiw 'ftovincuud ïlieuws UITVINDING MIKROSKOOP Uitvinding verreMIVer INTERNATIONALE VEREENIGlNG VOOR ECONOMISCHE SAMEN WERKING. HOORN. Dt [ER VAN DE UIIVIIICI1IG VflÜ KiJXtR EN MIKHUSKOOP K'JMl AAN ALKMAAR 10E. Wij lezen in het Weekblad voor Gymn en Middelb. Onderwijs de volgende artikelen van Dr. Naber. Zij werden geschreven naar aanleiding van twee voordrachten, resp. van dr. Schierteek en dr. Crommelin, waarin geenerlei recht wordt gedaan aan Alkmaar Dr. N. is overtuigd dat Drebbel en de jong- sie zoon van burgemeester Thoenisz (bijge naamd Metius veel heblen saamgewerkt (ze woonden beide op den Coning6\yeg) en dat aan hen beiden lijn toe te schrijven de geweldige vondsten die ons een kijk gaven, lo. in het oneindig groote Heelal en 2o. in de wereld van het oneindig kleine. Naber s bewering bestaat dus uit twee deelen, die hieronder volgen. Voo. hen die betwijfelen oi Drebbel meer was dan een charlatan, een duivelskunstenaar en zoo meer, willen wij nog even verwijzen naar d" dissertatie van dr. Tierie (1932) die evenals dr. Naber tot de conclusie kwam dat Drebbel was een ster van de allereerste grootte. Wie Drebbel dus nog altijd niet wenscht te begrijpen of niet kan begrijpen is beslist „van minder allooi En zeker geen goed Alkmaaraer! Aan Prof. Dr. F. M. Jaeger te Groningen is te danken dat sinds 1922 aan de Univ. Bibl. aldaar een afschrift is te vinden van merkwaardige bladzijden uit een hyper merkwaardig manuscript, berustend te Car- pentras. Het is het dagboek van Nicolas Claude Fabri de Peiresc, raadsheer te Aix in Pro- vence, die in correspondentie stond met kardi nalen, geleerden, kunstenaars over de geheele wereld! Wat staat daar, Juli 1622, op bladzijde 408? Slechts dit: Cornelius Drübbel's inventor dioptrae (d.i. uitvinder mikroscoop). Abrahamus Küffler gener Druibelu. Jacobus Kuffleir generi frater, dioptrae custos. Maar natuurlijk in letters-als-rijksdaal- ders, want om het goed te laten uitkomen liet Peiresc den achterkant van het blad bij uit zondering geheel onbeschreven! Hoe komt het dat Dr. Schierbeek hier niet van weet? Hij kent toch, hoop ik, Jaeger's boek over „Dreb bel en diens tijdgenooten"? Kan het zijn dat hij de dupe is geworden van Prof. Jaeger? Deze verstaat maar al te wel de kunst om wat hem niet zint te plaatsen in een noot; of het achter in zijn boek met kleine letter te doen afdrukken; of het zóó te verminken of te camoufleeren dat de beteekenis geheel ont gaat aan den argeloozen lezer! Erger is het volgende. Dr. Schierbeek Is óók al onkundig van den arbeid van den Abbé Rezzi! En toch zond ik hem corres pondentie bewijst het acht jaar geleden mijn artikel in Oud-Holland 1904 waarin ik •dien arbeid ter sprake bracht. Toen reeds ves tigde ik de aandacht op een enormen flater, in 1853 begaan en nog steeds niet bele den. laat staan hersteld door onze Ko ninklijke Akademie van Wetenschappen! Daar kwam, langs hoog-offidëelen weg, uit Rome, naar Amsterdam, eene monografie over de ontdekking van het mikroskoop! De (of een) bibliothecaris van., het.. Vati- kaan had ze geschreven naar aanleiding van door hem gevonden oude brieven. Die monografie nu bevatte een uitstekend tegen gif tegen kleinheidswaan van een kleine na tie! Maar wat rapporteerden de Akademie- leden Matthes en Harting naar aanleiding van deze zoo uiterst zeldzame, hoffelijke en leerzame geste? Ze verstonden blijkbaar geen woord Italiaansch en schreven botweg neer, dat Drebbel het mikroskoop niet kón hebben uitgevonden omdat hij slechts was „een mystisch bespiegelende geest"! (sic). Ergst van alles is dat dr. Schierbeek niet rekent met een landgenoot, vvoor óns, zoo mogelijk, nög betrouwbaarder ooggetuige dan Peiresc. Want wat zegt Constantyn Huygens? „Al hhd Drebbel in zijn gansche leven niet anders gepraesteerd. door deze wondere buis heeft hij zich de onsterfelijkheid verzekerd" Samenvatting. 1. Er is 1621 een plotselinge sprong door dr. Schierbeek veei te klein voorgesteld in de vergrooting die men verkrijgt met lenzenstelsels. Zoo wordt een Nieuwe wereld ontdekt, de wereld van het Kleine. 2. Peiresc is in Juli 1622 prof. Jaeger vergat, dit te laten drukken „ravy d'admi ration" van wat hij zag door Drebbel's mi kroskopen 1) 3. Conatantijn Huygens zegt het overdui deüjk: „Het is als verkeeren wij in een andere wereld" („Revera enim istud novo in theatro naturae, alio in terrarum orbe versari est") Getuigenissen van den schilder Rubens, van Christiaan Huvgens en anderen groepee ren zich daaromheen; derhalve: Corne'is Jacobsz Drebbel is de Ontdekker van die N'euwe Wereld. Hii alweer en niemand anders. En het wordt méér dan tiid dat iemand (of een colleeel van eenige wetenschappelijke be kendheid dit eens mededeelt aan bijvoor lveld Prof. Dr. Henry Siedentopf te Jena, die zijn grooten voorganger niet eens van naam kent! Op wiens weg ligt deze „beau geste"? Wie het-fi iets goed te maken? Antwoord: De Ko- mnklijke "Akademie van Wetenschappen Amsterdam» vrij goed met wat door mij en door Dr. Tierie wtrd gevonden kortgeleden Deze goed- geïnformeerde schrijver zegt nu om.: „Des écoliers badinant en hiver k Alkmaar, s'amusèrent k placer des gla^ons aux extré- mités des tubes de leurs écritoiies Metius profita de leur découverte Nu is 1607-8 niemand betwijfelt dat een winter 1ste klasse geweest, dus behoeft dit verhaal geen ..zoet sprookje" te zijn; waarvoor toch de Zeeuw Lambrechlsen. naijverig op Alkmaar's aanspraken in deze, het uitmaakte in 'n rapport aan het Zeeuwsch Genootschap! Men moet echter zóóveel fransch verstaan dat men écritoire niet ver taalt door inktkoker (sic), maar er in herkent een tilindrischtn griftenkoker van karton, zooals ouderen zich nog wel van hun school tijd herinneren; men borg er veer doezelaar en houtskool houder in; het is „je dat" voor een eerste proef met verrekijker met lenzen van ijsl Een zoet sprookje behoeft het niet t? zijn, want Hugo de Groot weet niet beter of twee doopsgezinde Alkmaarders Metius en Drebbel hebben respectievelijk kijker en mikroskoop uitgevonden. (Bij Prof. Jaeger staat ditin een noot! (pag. 11). Een zoet sprookje leek het mij niet meer, toen ik (A°1904) op het Trippenhuis te Am- steidarr. in de papieren van Const. Huygens (bundel 47) het onbekende begin ontdekte van een bekenden brief van Drebbel aan zijn vriend Rietwijck (te Alkmaar) l). Dat begin is ongeveer zóó (en bewijst wie, volgens Dreb bel, de uitvinder van een kijker was): „Amice! Wat je schrijft over den verleng den blik of het ver-zien van ons vriendje Jacob Metius interesseert me hoogelijkr (Daar ik naar de Fianktorter Messe wil, en misschien een kijkje ga nemen in Praag, bij Rudolf II, om eens te zien wat voor man dat ia, kon je het best nadere bijzonderheden naar Vlissingen zenden, want ik ga natuurlijk met een boot van de My. Zeeland van Queensborough of Folkestone en pak daar den sneltrein). Een zoet sprookje leek het mij niet méér, toen ik nadacht over den Nemo (Niemand) die A° 1608 te Middelburg opduikt. Geen énkele steekhoudende gissing is gewaagd omtrent dezen „Genius, van uiterlijk aanzien een Hollander" 2) die aan den metselaar- lenzenslijper Lipperhey lenzenopdrachten geeft; die een dag' of wat later, met het hoofd achterover, die lenzen paarsgewijs keurt, kij kende naar de vlakbije .Lange Jan", en aldus onzen metselaar op het idee brengt om letzelfüe te doen! Maar ik waagde (en waag rij dezen nogmaals) de gissing dat deze Genius, dit genie, een man is die juist aan wal is gestapt, een Hollander, komende uit ingeland! En dar hij dezelfde is als de man die Aug Sept. 1608 te Frankfort is gesigna- eerd als hebbende een verrekijker met een gebarsten glas Vreemd, zoo weinig als deze geheimzinni ge personen de nieuwsgierigheid hebben ge prikkeld Een tiende deel van de aandacht die men over had voor den „Man met het IJzeren Masker" ware voldoende geweest om te con- cludeeren: „Die onbekende Genius behoort tot de eersten die iets begrijpen of weten van den Verrekijker; het is iemand die relaties heeft met Alkmaariemand die niet tegen rei zen opziet." Kortom, zóó komt er licht in de méér dan troebele geschiedenis van kijker en mikroskoop! Die onbekende Genius is: Cornelis Jacobsz. Drebbel! Hij alweer! En niemand anders! En zijn leerling Metius is uitvinder van den Hollandschen Verrekijker! Samenvatting: Drebbel's lenzenslijper inspireerde Jacob Metius. Metius' proever» met groote lenzen van ijs inspireerden de scholieren! Die wisselwerking deed den Hollandschen verrekijker ontstaan in den winter van 1607-1608. Drebbel, in l.onden, 1621, ontdekte een Nieuwe Wereld, de Wereld van het Kleine. Hugo de Groei had gelijk: De kijker en het mikroskoop zijn afkom stig van twee Alkmaarsche Doopsgezinden!!! Hoorn, Dec. 1932. H. A. NABER. te Ook met Dr. Crommelin kan ik het niet eens zijn Er is een boekie (1817) van Marchant de Beaumont. Wat daar over Drebbel staat klopt 1) Dit woord werd pas een jaar of wat later bedacht; dus Peiresc spreekt nog van „lunette". F* of. Jaeger (ofschoon hij zeer goed weet dat er in die lunette twee lenzen za'en, zoodat het toestel geheel conform was met de teekening die elk H.B.S er maakt bij een vraagstuk over het mikroscoop) gebruikt hier het depreeieuende woord „Vergroot glas"l Het mag bekend heeten. dat Middelburg met alle kracht kijker en mikroskoop voor zich opeischt. Ten nadeele van Alkmaar na tuurlijk zweert men in Middelburg bij Lip perhey (Laprey) en Zacharias Janssen. De eerste zou de man zijn vaa deu kijker, de tweede die van het mikroskoop. x) Zie mijn artikel in Oud-Holland 1904 p. 215. noot. Zie den brief van Willem Boreel, onzen gezant in Parijs aan Petrus Borellus, raad en lijfarts van den koning van Frankrijk. Alsook Sirturus (uit Milaan). De Telescopio: Frank fort 1658 p. 14. Deze laatste schrijft echter abusievelijk 1605 in plaats van 1608. 3) Simon Maiius, Mundus Jovialis. (Werelc van Jupiter.) nieuwe actie kunnen inzetten. Aan de veiling te Noordscharwoude was de aanvoer van aardappelen nog groot, n.1. 35 spoorwagens, bijna uitsluitend Schotsche muizen, pootaardappelen, waarmee men is blijven zitten en die nu, noodgedwongen ter markt worden gebracht. Bedroevend was weer de prijs, die er voor werd gemaakt, n.1. f 0.400.60 per 100 K.G. Voor Duken werd ook 0.40—0.60 betaald. Blauwe Eigenheimers brachten 0.700.80 op. Eigenheimers 1.10—1.20. Van een vermeerdere belangstelling voor roode kool was ook nog geen sprake. De ïoogste prijs, die deze week betaald werd, was 3.70 (een enkel partijtje bracht bij uit zondering 4 op). Dit betrof het mooiste kleingoed van ongeveer 3 pond. De grootste, eerste soort, bracht van f 1.50—2 op en daartusschen lagen de prijzen der andere soorten, die vooral verband hielden met de grootte. Voor de meest gezochte soort van de weede kwaliteit, ongeveer 3 ponds, werd van 2.50—3 betaaldj terwijl de grootste van 0.600.90 werden verkocht. De aanvoer >eliep 33 spoorwagens. Slecht was de stemming voor gele kool. Ze bracht alweer minder op dan de vorige week. toen de prijzen al veel te wenschen overlieten. De mooiste, eerste kwaliteit, bracht 'bij uitzondering 2 op, veel van deze werd eenter voor 1.701.90 verkocht. Eerste kwaliteit groote bracht 0 80 1.10 op, ter wijl voor tweede soort 0.60 werd betaald Aangevoerd werden aan beide veilingen 24 spoorwagens. Nog treuriger was het gesteld met de Deensche witte kool. Roode en gele kool is nog alle verkocht, doch Denen konden zelfs voor een deel ^een koopers vinden. Bijna eiken dag draaide er een deel door, dat geen koopers kon vinden, althans niet voor den Jrijs van 60 cent, zoodat het terecht kwam bij iet In- en Verkoopbureau. In 't begin der week kon voor de mooiste groote nog ƒ1— 1.20 bedongen worden, later werd dit 80 en 90 cent. Voor de minder gezochte, de klei nere werd. voor zoover ze verkocht werden, f 0.60 betaald. Er werden in totaal aan de twee veilingen 27 spoorwagens geveild. Werd gevreesd, dat de meeste bloemkool wel zoo veel door de vorst had geleden, dat het met den aanvoer gedaan zou zijn, deze vrees is ongegrond gebleken. Die volgroeid waren, moesten het ontgelden, doch die nog „in knop" zaten, hebben geen last gehad. De aanvoer was nu weer normaal, n.1. 35000 stuks. De mooiste en grootste brachten in 't laatste der week 79 op, wat 2 minder was dan in 't begin, voor kleine werd 5 6 betaald. Voor tweede soort groote werd 2.303.90 betaald, kleinere brachten 0.801.30 op. Zijn de uien langen tijd verkocht tegen vrij bevredigende prijzen, deze week kan dit ook al niet meer gezegd worden, doordien ze steeds achteruit loojwn. Nep bracht van 2.903.30 op. Voor drielingen lagen de prijzen tusschen 2.40f 3.30. Gele uien werden verkocht voor 2.703-60 en grove uien voor 2.80— f 3.40. Aanvoer ruim 15 spoorwagens. Lusteloos was ook de stemming voor peen, terwijl er nog weinig werd aangevoerd. Voor groote werd 1.10—1.70 betaald, voor kleine 0.60. Niet groot jwas ook de aanvoer van bieten Voor de mooiste werd 1.30—1.60 besteed; minder gezochte brachten 0.60 of iets meer op. Een deel was onverkoopbaar. Voor rammenas werd f 1.101.20 be taald. DE LANGEND1JKER GROENTEN- VEILINGEN. Het bleef maar slecht aan onze groenten veilingen. Met den dag worden de omstandig heden, waaronder de tuinbouwers hun be drijf uitoefenen, moeilijker. Aan het uithou dingsvermogen komt immers eens een einde en waar de regeeringssteun nog maar steed; uitblijft, is het duidelijk, gezien de slechte prijzen, welke nog maar steeds worden ge maakt, hoe bedroevend ellendig de tijden voor i t"'nbouw.ers zijn. Zijn die voor werkloozen slecht, ze zijn veel en veel ellendiger voor tal van bouwers, die ook geen kapitaal hebben en moeten leven van de overwinst hunner be drijfjes, welke overwinst er echter niet is Zoo is het begrijpelijk, hoe de menschen pro testeeren in een vergadering zooals die deze week nog te Hoorn is gehouden. Het is echter de vraag, of deze wel iets zal kunnen uitrich ten, nu eerlang de steun zal worden uitbe taald, welke steun wordt verleend over 1932 zoodat het uitgesloten is, dat dit bedrag van 5 millioen zal worden verhoogd. Blijkt, dat die steun voor den individueelen tuinder wei nig zal beteekenen (en dit zal wel blijken) dan had men, gewapend met de cijfers, een Antwoord, ingezonden door den toenmaligen minister van binnenlandsche zaken en land bouw bij brief van 15 Dec. 1930. UITVOER VAN BLOEMBOLLEN, ENZ. De minister van economische zaken en ar beid heeft zijn beschikking van 18 Qct. j.1. tot regeling van den uitvoer van bloembollen, boomkweekerijproducten en kasplanten inge trokken. Donderdagavond hield ir. M. D. Dijt te Den Burg (Texel) voor bovengenoemde ver eeniging een rede over: „Een nieuwe toe komst door internationale samenwerking". Spreker gaf een overzicht over de ontwik keling van het productiestelsel na het begin van de 19de eeuw. Hij vergeleek de crisis van heden met vorige economische inzinkingen en bewees, dat de tegenwoordige depressie een ander, meer catastrophaal karakter be gint te krijgen. De uitwerking van de huidige crisis is zoo heftig, vooral in Europa en Amerika, dat de maatschappelijke elasticiteit is overschreden. Hierdoor ontstaat een ver zet tegen het „uitzieken" door middel van nationale maatregelen, waardoor tegelijk het internationale verkeer wordt benadeeld. Het streven naar autarkie of economische zelfge noegzaamheid leidt echter tot verarming van de boeren en tot werkloosheid in de steden, vooral in de groote steden, die op internatio nale handel zijn aangewezen. Hiervan kan het gevolg zijn, dat steden als Amsterdam, Rotterdam, New-York enz., op den duur tot doode steden zullen vervallen. Hij vergeleek de tegenwoordige afbraak met de economi sche ontwrichting en het verval van het Ro- meinsche rijk. Verder wees hij er op, dat door internatio nale maatregelen de crisis technisch is te be strijden door het oprichten van goederen schappen, d.w.z. internationale kolonisatie instellingen voor belangrijke agrarische sta pelproducten. Hij beschreef, hoe deze instel lingen nivelleerend op de conjunctuur zou den werken en hoe de welvaart hierdoor zou kunnen worden hersteld. De goederenschappen kunnen echter alleen worden opgericht door internationale samen werking en daarvoor is het noodig, dat de volkeren elkaar leeren verstaan. Waar in het tegenwoordige politieke stelsel het geheele volk door de democratie medezeggenschap heeft, moet de actie voor internationale sa menwerking door het geheele volk gedragen worden. De spreker deed daarom een beroep op alle standen en klassen van de samenle ving om het werk van de vereeniging voor internationale economische samenwerking te steunen. Na de pauze volgde eenige gedachtenwis- seüng, terwijl veel aanwezigen zich als lid der nieuwe vereeniging opgaven, zoodat de vereeniging met 70 leden kon worden ge sticht. Hoewel tot dusver de iepziekte in onze gemeente slechts sporadisch voorkwam, laat aeze zich thans geducht gelden. E>e boomen langs den fraaien Draafsingel zijn dermate aangetast dat krachtig ingrijpen noodzakelijk wordt geacht. Deskundigen adviseeren dan ook de geheele iepenbeplanting langs den Draafsingel te doen opruimen. Het rooien van de boomen zal echter ten gevolge hebben, dat de geheele rijweg door woeld zal worden en weer in goeden staat zal moeten worden gebracht. Uit een advies van de Ned. Heide Mij blijkt, dat het werk zich zeer goed leent om in werkverschaffing te worden uitgevoerd Het ligt in de bedoeling, om na verbete ring van den weg een éénzijdige beplanting aan den waterkant aan te leggen van kas tanjes. De kosten worden geraamd voor arbelds- loonen op 8000; voor boomen, basalt enz. 3500, totaal 11500. Verwacht wordt dar in de arbeidsloonen van Rijk en Prov ee subsidie zal worden ontvangen van 5300 zoodat de kosten teruggebracht kunnen wor' den op 6.200. wor" Tegenover dit bedrag kan echter nog wor den gesteld een niet met eenige zekerheid te bepalen som, wegens niet uit te keeren steun bedragen aan werkloozen, die in dienst van dit werk kunnen worden geplaatst. NIEUWE NIEDORP. De afdeeling Nieuwe Niedorp van het Instituut voor Arbeidersontwikkeling hield Donderdag haar tweede ontwikkelingsavond in dit seizoen met als spreker J. J. de Roode redacteur-buitenland van „Het Volk" over het onderwerp: Het Nationaal Socialisme (facis- me). Spr. schetste onder welke omstandig, heden in!918 de soc.-uem. in Duitschland aan het bewind kwamen en hoe zich in dit land vrijscha.en en politieke groepen vorm den na den oorlog die den oorlog wilr en voortzetten. Duizenden, die jaren in het leger gediend hadden, geraakten zonder bestaans middel en het waren juist dezen die onder leiding van officieren van de rijksweer groe pen vormden voor de contra-revolutie Er waren tal van personen die dergelijke groe pen vormden, in München waren er minstens 6 en Hitier was er een van. In Mei 1920 had de Kapp. putsch plaats, welke contra revo lutie mislukte door de groote algemeene werkstaking van de Duitscne arbeiders. Langzamerhand vormde Hitier in Mün chen een partij met de bedoeling revanche te nemen, zoowel naar binnen als naar buiten. Hitier heeft een instinctieve afkeer van soc.- dem., van Marxisme en communisme. Hitier werd in de vorming van zijn troepen gehol pen door officieren van de rijksweer. De el lende in Duitschland die ontstaan was door ij den de in- macht de werkloosheid, de zware lasten die bij den 'pgelegd en Hitier zijn NEDERLANDSCHE INDUSTRIE- EN HANDELSRAAD VOOR LAND EN TUINBOUW. Wijziging der Tarwewet 1931. De Nederlandsche Industrie* en Handels- raad voor Land- en Tuinbouw, waarbij de georganiseerde graanhandel in Nederland voor verreweg het grootste gedeelte is aan- fesloten, heeft in een uitvoerig adres aan de weede Kamer aangedrongen op bet opne men van handelaren in de besturen der Tar- we-organisaties. Indien daartegen overwe gende bezwaren bestaan, dan zou ook aan die tarwe-organisaties de verplichtingen kun nen worden opgelegd om bij het inzamelen, de waardebepaling, het bewaren en het af leveren der tarwe den handel wederom vol ledig in te schakelen. Financieele bezwaren zijn hieraan al dus het adres noch voor den producent, noch voor den broodverbruiker verbonden, omdat de nu bestaande marge tusschen de prijzen, die de producent ontvangt en die de verbruiker betaalt, reeds zoodanig is bere kend, dat daarin tevens de belooning ligt op gesloten voor de werkzaamheden, die de han del gewoon was te verrichten en die hem grootendeels ontnomen zijn. Vi aar eenerzijds in de voorgestelde wiizi- gingen der wet een belangrijke tegemoetko ming van de tarweproducenten ligt opgeslo- ten, mag anderzijds de wensch van den han del nog meer dan vroeger gerechtvaardigd worden geacht, dat nu uitvoering wordt ge geven aan de passage uit de Memorie van vrede van Versaille waren or flatie in 1923 maakten dat kon uitbouwen en als een geluk viel hem in de schoot de wereldcrisis met haar ellende, want ellende is de voedingsbodem voor het nationaal-socialisme. Met zijn belofte trekt hij de massa tot zich. Hii belooft ze van alles: Op groote schaal verbetering van ouderdomsverzorging, de'Staat verzekert aan ieder burger een minimum van bestaan, de Middenstand belooft hij onmiddellijk in ge meenschappelijk bezit brengen van groote warenhuizen en deze te verhuren aan kleine winkeliers, waardoor hij de kleine burgerij tot zich trekt, onteigening van den grond ten algemeene nutte zonder schadeloosstelling maar hij is toch niet tegen het privaat bezit; afschaffing grondrente en pachten en verhin dering grondspeculatie. De groei van het nationaal-socialisme be wijst tot welke geestelijke ontaarding een volk kan komen, dat, zooals het Dui*sehe, een kleine 20 jaren niet kan 'even iryjormale geregelde omstandigheden. Als in econo mische toestand geen herstel komt vreest spr. dat de verwildering nog meer zal invreten en al zal Hitier de vruchten niet plukken dan ongetwijfeld de communisten. Spr noemde de beweging niet eer symptoom van kracht maar eer van ontbinding. Sinds Hindenburg a's het ware Hitier heeft weerstaan door hem geen rijkskanselier te maken, begint Hitier zijn guggeerie op de massa te verliezen en spr vreesde, dat, wan neer de massa ontnuchterd wordt een groet deel weer recht zal komen bij de communis ten. Mochf de economische toestand spoedig herstellen, waarop nog niet veel hoop is. dan neemt het verschijnsel van ontaarding van zelf weer af en wanneer de massa weer brood verdient en een bestaan heeft gen-est het nationaal socialisme vanzelf In 1918 was de arbeidersbeweging in Duitschland niet klaar om de verantwoorde lijkheid van een regeering op zich te nemen. Dat is juist een ramp geweest voor Duitsch land. Nu Is het oogenblik aangebroken om In te halen wat men in 1918 had kunnen doen, dat is te trachten de eenheid van de beweging te zoeken en radicaal groot grondbezit, bank en industriekapitaal aan te pakken Men moet zorgen om wanneer de tijd er is klaar te zijn. Hierna werden nog eenige vragen gesteld die door sprekers naar genoegen werden be antwoord. EEN ADRES AAN DEN RAAD VAN BERGEN. Aan den Raad der gemeente Bergen is het volgende adres gezonden: Geven met verschuldigden eerbied te kep- nen, de patroons in de Bouwbedrijven te B«r* gen, in deze vertegenwoordigd door afgevaar digden en gemachtigden van den Patroons bond voor de Bouwbedrijven in Nederland, Nederlandsche Aannemersbond en Neder- landsche R.K. Bond van Bouwpatroons en de 7. Hommelzak, die nu heelemaal goed wakker was geworden, zat te verzinnen boe hij zich nog eens wat kon verfris- schen. Het was zoo vreeselijk warm, hem de straaltjes van onder zijn hoedje over zijn gezicht liepen. Langs en weg liept een breede vaart, waar- frnU nt gr°en.t.eboerön hun groenten en ti mt op schutjes naar de markt brach- 8. Toen Roinmelzak zoo naar het wa ter keek, kreeg hij een prachtingeving- Van louter pleizier sloeg hij zich op d® knieën en brulde het uit. Juist wat gebruiken kan, zei hij tot zichzelf. Daat! zullen we van profiteeren.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1932 | | pagina 6