DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, hancc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE A DVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote cont en rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Briev en Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Ho. 8 Directeur: C. KRAK. Dinsdag 80 Januari 1933 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 135e Jaargang Dit nummer bestaat uit twee bladen. J)xiQjeliiksch Oveczidti DE VOORBEREIDING VAN DE ECONOMISCHE WERELD CONFERENTIE. Engeland en de gouden standaard. tBwtwland INTERNATIONALE CONFERENTIE TOT BESTRIJDING DER WERKLOOSHEID. Heden opening te Genève. OOK DE NAT.-SOC. VOOR OPHEFFING IMMUNITEIT BENNECKE. OUDE VROUW VERMOORD. HET GEVAL HENTSCH. DR. SYRUP OVER VRIJWILLIGEN ARBEIDSDIENST. VALSCHE MUNTERS. DE BESPREKING VON PAPEN TE ESSEN. DEVIEZENOVEREENKOMST DUITSCHLAND—NOORWEGEN. VOELKISCHE BEOBACHTER VERWACHT RIJKSDAGONTBINDING OF KABINETSRECONSTRUCTIE. DE MOTIE VAN WANTROUWEN IN DEN SENAAT IN LUEBECK- HET VERBLIJF VAN VREEMDELINGEN IN BELGIE. BOMBARDEMENTSVLIEGTUIGEN DOOR BELGIE IN ENGELAND BESTELD. ONLUSTEN IN DUINKERKEN. DE LOONEN IN DE BELGISCHE KOLENINDUSTRIE VASTGESTELD TOT 31 JANUARI 1933. DE BRAND AAN BOORD VAN DE „ATLANTIQUE" GEBLUSCHT. De „Atlantique" vervangen. Nog 12 lijken geborgen. DE REGEERINGSCRISIS IN ROEMENIE. DE ONLUSTEN IN SPANJE. Nadere bijzonderheden. Nieuwe onlusten. LLOYD GEORGE ZIEK. NATIONALISATIE VAN WEIDEN IN IERLAND? HET BRITSCHE STOOMSCHIP „STRATIS" GEZONKEN. De bemanning gered. FINSCHE LEENING IN ENGELAND EN ZWEDEN. PUCKY'S ONTSLAG AANGENOMEN. DE HONGAARSCHE MINISTER VAN FINANCIEN NAAR GENEVE. DE HEILIGVERKLARINGEN VAN HET HEILIGE JAAR. DE „ALEXA". BOLIVIA—PARAGUAY. Een groot oftensief in den Gran Chaco te wachten? In de verschillende sectoren van den Gran Chaco ontwikkelen de Boliviaansche, zoowel als de Uruguaysche troepen op het oogen- blik zeer weinig activiteit. Te Assuncion wordt echter gemeld, dat de vijand een groot offensief voorbereidt. De economische wereldconferentie, die weer een poging zal moeten wagen orde in de wereld te scheppen, wordt voorbereid. In de commissie van experts, welke met die voorbereiding is belast, hebben in de gister middag gehouden zitting belangrijke bespre kingen plaats gehad over den stand der eco nomische wereldcrisis en de mogelijkheden deze op te lossen. De Engelsche financieele expert, Leith Ross, hield een inleiding. Deze waarschuwde allereerst voor een optimisti sche beoordeeling van den toestand. Tot nu toe bestaan nog geen aanwijzingen dat de crisis overwonnen is, veeleer moet verwacht worden dat de toestand zich nog meer zal toespitsen. Op vier punten vatte Leith Ross dan de voorwaarden samen, welke volgens de meening der Engelsche regeering onont beerlijk zijn voor de overwinning der crisis en welke ter economische wereldconferentie moeten worden behandeld. 1.) Directe regeling van het intergealli- eerde schuldenvraagstuk; 2.) Stabilisatie der valuta en nieuwe ver deeling der goudvoorraden; 3.) Financieele wederopbouw door het her stel der internationale credietverhoudingen, „Stillhalteverdrag" voor de particuliere schulden en de opheffing der deviezen- en transfermoeilijkheden 4.) Verlaging der tolmuren. Leith Ross verklaarde vervolgens dat de Engelsche regeering een terugkeer tot den gouden standaard niet mogelijk acht. Naar de tot nu toe opgedane ervaring is het veel gemakkelijker gebleken een valuta in het bin nenland te handhaven dan den buitenland- schen wisselkoers te beïnvloeden. De Amerikaansche financieele expert Wil liams gaf vervolgens een aanzienlijk opti mistischer beeld van den toestand en ver klaarde dat de Amerikaansche regeering bereid is af te wijken van de tot nu toe ge volgde politiek van hooge beschermende rechten. Williams deelde nog mede, dat de nieuwe Amerikaansche regeering nog vóór de confe rentie hoopt te komen tot een oplossing van het intergeallieerde schuldenprobleem. Deze buitengewoon voorzichtig gestelde verkla ring interpreteert men in kringen der com missie aldus, dat de intergeallieerde schul denkwestie zal worden opgelost langs den weg van onderhandelingen met de afzonder lijke regeeringen. De Fransche expert, prof. Rist, verklaarde zich tegen de kunstmatige opdrijving van prijzen, welke naar zijn meening in de huidi ge economische wereldcrisis gevaarlijke economische en sociale gevolgen zou kunnen hebben. Hij sprak de hoop uit dat de con junctuur automatisch weer zal opbloeien en sprak zich voorts nog uit voor een perma nente regeling der particuliere buitenland- sche schulden op korten termijn. De diplomatieke medewerker van de „Dai ly Telegraph" meldt, dat de Engelsche re geering hoopt, dat de thans bijeenkomende voorbereidende commissie voor de economi sche wereldconferentie zich ervan zal ont houden druk op de Engelsche regeering uit t- oerenen om tot den gouden standaard te- r 'ceeren. Een dergelijke poging is de r,ervan geweest, dat de werkzaamhe den der commissie twee maanden geleden zonder resultaat gestaakt moesten worden. Men dient te bedenken, dat Engeland welis waar in de Commissie het eenige land zon der gouden standaard is, doch dat het op de eigenlijke conferentie zeker door alle andere staten van de sterlinggroep gesteund zal worden. Het Engelsche blad acht de pogingen van de voornaamste landen, die den gouden standaard hebben gehandhaafd, doorzichtig. Zij wenschen zelf niet tot het verlaten van den gouden standaard gedwongen te wor den, aangezien dan de wereldkoersen wjer algemeen in ponden sterling zullen worden uitgedrukt en hun opgehoopte goudvoorra den economisch aan waarde zullen verliezen. De door het Internationale Arbeidsbureau bijeengeroepen conferentie tot bestrijding van de werkloosheid door middel van verminde ring van den werktijd komt heden te Genève bijeen. 28 staten, waaronder alle Europeesche mo gendheden, nemen aan de conferentie deel en hebben uitgebreide delegaties gezonden, welke zijn samengesteld uit vertegenwoordi gers der regeeringen, de werkgevers- en werk nemersorganisaties. De Amerikaansche re geering zendt een waarnemer. De regeering te Moskou heeft voorloopig nog niet haa.r standpunt kenbaar gemaakt. De conferentie heeft als eenige taak een alge- meene verlaging van den werktijd als middel tot oplossing of leniging van de internatio nale werkloosheid. De conferentie zal kennis nemen van een omvangrijk en buitengewoon interessant rap port van het internationale arbeidsbureau, dat de werkloosheid in de verschillende lan den schetst, het totaal aantal werkloozen over de geheele wereld op ongeveer 30 mil- lioen becijfert en de daardoor gederfde schat op 105 milliard goud-franken per jaar. De conclusie van het rapport is, dat een al- gemeene verkorting van den werktijd zal lei den tot een uitgebreide werkverschaffing en daarmede een werkelijke vermindering van het aantal werkloozen zal beteekenen. Het internationale Arbeidsbureau stelt de confe rentie voorts voor het ontwerp van een ge meenschappelijk, elastisch gehouden verdrag in zake de wettelijke invoering van de 40- urige arbeidsweek. De directeur van het Internationale Ar beidsbureau, Butler (Engeland), heeft tegen over persvertegenwoordigers een verklaring afgelegd betreffende de taak en de beteekenis van de a.s. conferentie. Hij zeide dat de con ferentie zich in het bizonder zal hebben bezig te houden met de moeilijke kwestie in hoe verre de voortschrijdende volmaaktheid der techniek in de laatste tien jaren een der oor zaken is geweest voor de werkloosheid. Naar de meening van vooraanstaande economische experts zijn in Duitschland een millioen per sonen weridoos ten gevolge van de volmaakte techniek. De conferentie draagt een voorbereidend karakter. De in Mei a.s. te houden internationale Ar- beidsconferentie zal definitief te beslissen hebben over de aanvaardng van een alge meen verdrag in zake de invoering van een veertig-urige werkweek. Bennecke deelde in zijn gisteravond uitge sproken redevoering nog mede, dat de nat.- soc. fractie in den landdag voor de opheffing van zijn immuniteit zouden stemmen. Hier mede wil zij toonen, dat zij er het grootste be lang aan hecht, dat klaarheid geschapen wordt in deze aangelegenheid. Gistermiddag laat is in de Schafelstrasse te Leipzig de 73-jarige weduwe van den onder wijzer Zausch in haar bed vermoord gevon den. Geconstateerd werd, dat hier een roof moord gepleegd is. In drie overvolle nationaal-socialistische vergaderingen is gister te Dresden het woord gevoerd door den landdagafgevaardigde dr. Bennecke over het geval Hentsch, waarbij zijn naam veel genoemd is. Er is, aldus ver klaarde hij, de partij veel aan gelegen, dat deze zaak tot opheldering wordt gebracht. Zijn oponthoud in Finsberg heeft met de ge heele aangelegenheid niets uit te staan. Van den kant van de vijanden van de NSDAP is een systematische opruiing op touw gezet. Met scherpe woorden keerde spr. zich tegen de Marxistische en de burgerlijke pers die beiden valsch zijn ingesteld t. o. v. het geval- Hentsch. Verder keerde spr. zich tegen de Saksische regeering, welke hij verschillende malen verweet haar plicht niet te hebben gedaan. De Duitsche rijksminister voor arbeid, dr. Syrup, heeft gister te Bielefeld een redevoe ring gehouden over jeugdwerk en vrijwilli- gen arbeidsdienst. De minister wees er op, dat in het rijk zes millioen personen zijn welke kunnen en willen werken, maar uitgeschakeld zijn uit het arbeidsproces. Met hun vrouwen en kinderen maken zij ongeveer een vijfde van de geheele bevolking uit. Van 300.000 af gestudeerden zijn reeds 150.000 zonder werk of zonder voldoende werk. De vrijwillige arbeidsdienst, aldus vervolgde spr., is in de eerste plaats het bewijs voor den krachtigen levenswil der Duitsche jeugd. Het aantal personen dat er aan deelneemt, is van 74.000 in den zomer van 1932 toege nomen tot 1/4 millioen aan het einde van het jaar. De crimineele politie heeft gister te Nord- hausen een voormalig student aangehouden, benevens een gescheiden vrouw, uit Sonders- hausen, welke in verschillende zaken aldaar valsche 50 pfennig-stukken in omloop hadden gebracht. Bij een huiszoeking werden nog 76 valsche munten gevonden, terwijl tevens de werktuigen, die tot de vervaardiging hadden gediend in beslag werden genomen. De Rheinisch Westphaelische Zeitung meldt uit Dortmund dat de bespreking welke oud-rijkskanselier von Papen Zaterdag aldaar heeft gevoerd met eenige vooraanstaande fi guren uit het bedrijfsleven volkomen onge dwongen is geweest, waarover uit de krin gen der betrokkenen geen verdere mededee- lingen worden gedaan. Officieel wordt medegedeeld: De onderhandelingen met de Noorsche re geering tot regeling der maatregelen in zake het betalingsverkeer tusschen Duitschland en Noorwegen hebben tot overeenstemming ge leid. Firma's welke in het bezit van een alge- meene deviezen-vergunning zijn, kunnen voor zoover hun deviezencontingenten niet vol doende zijn voor de betaling van uit Noor wegen betrokken goederen, het mankeerende bedrag in rijksmarken storten op de bij de Rijksbank voor de Nationale Noorsche Bank geopende rekening. Deze markenbedragen worden dan gebruikt voor de betaling van Duitsche leveranties naar Noorwegen. De nieuwe regeling treedt den lQden Jan a.s. in werking. De „Voelkischer Beobachter" gelooft, dat het onderhoud tusschen von Papen en von Schleicher niet zonder uitwerking zal blijven op het verloop van de Rijksdagzitting. Moge lijk zal daarbij reeds beslist worden of het kabinet von Schleicher met groote meerder heid zal worden uitgestemd en de Rijksdag zal worden ontbonden of dat de rijkspresi dent er de voorkeur aan zal geven een an dere oplossing te vinden, welke zou moeten geschieden door eeh volkomen reconstructie van het tegenwoordige kabinet. In de zitting van den Lübeckschen gemeen teraad van gister werd na debatten van ver scheidene uren de nat.-soc. motie van wan trouwen in den senaat in eerste lezing aange nomen met 49 tegen 31 stemmen. De tweede lezing zal Dinsdag 17 Januari plaats vinden De Belgische autoriteiten publiceeren de nieuwe bepalingen voor het verblijf van bui tenlanders in België. Duitsche en Oostenrijksche onderdanen moeten in het bezit zijn van een geldig pas poort, dat voorzien moet zijn van een Bel gisch visum. Buitenlanders, die in België in betrekking willen gaan, moeten in het bezit zijn van een door de autoriteiten verstrekte vergunning, welke door een diplomatieken of consulairen vertegenwoordiger van België moet zijn uit gegeven. De politie krijgt opdracht, die buitenlan ders aan te houden, welke zonder vergunning in België verblijven of er een betrekking heb ben. Deze buitenlanders zullen onverwijld België moeten verlaten. De Belgische regeering heeft een order ge plaatst bij de Engelsche vliegtuigfabrikanten Fairey voor een vrij groot aantal snelle ge vechtsvliegtuigen en bombardementsvliegtui gen. Het juiste aantal wordt geheim ge houden. In verband met de staking onder de haven arbeiders hebben gister ernstige onlusten plaats gehad. Na hun dagelijksche betoo ging kwamen 2000 stakers gister op de plaats aan. waar gewoonlijk de stoet wordt ont bonden. In plaats echter van uiteen te gaan liepen zij door en forceerden de afzetting, die de politie te paard had gevormd om den toe gang tot de Hanry-haven af te sluiten. De stakers maakten gebruik van emmers, fles- schen etc. als projectielen. Verschillende charges werden verricht, waarop de stakers met tegenaanvallen antwoordden. Verschei dene personen werden gewond. Eenige arres taties vonden plaats. De orde is weer hersteld De arbeiders en werkgevers in de Belgische kolennijverheid hebben gisteravond besloten de loonen vast te stellen tot en met 31 Jan. 1933 op voorwaarde dat de arbeiders na de zen datum niet opnieuw wijzigingen wen schen doorgevoerd te zien in den hnidigen stand der loonen. Het nieuwe loontarief wordt ««♦gewerkt. De brand aan boord van de „Atlantique" is thans geheel gebluscht. De brandweer is thans bezig de scheepsruimen leeg te pom pen. Men verwacht hiermede heden tegen den avond gereed te zijn, daarna zal de „Atlanti que" naar een droogdok worden gesleept. Pas dan zal het mogelijk zijn na te gaan of en in hoeverre de romp van het schip nog bruikbaar is. Naar bij het onderzoek der enquêtecom missie tot nu toe is komen vast te staan schijnt beneden de waterlijn in het geheel geen schade te zijn opgeloopen. Ook de ma chines zijn slechts weinig beschadigd. De „Massilia" zal de „Atlantique" voor de twee eerstvolgende reizen naar Zuid-Amerika vervangen. Uit het wrak van de Atlantique zijn in den loop van gisteren opnieuw 12 lijken ge borgen, zoodat het totaal aantal slachtoffers dat men aan boord van het schip heeft ge vonden 14 bedraagt. Tien hunner konden echter niet meer geïdentificeerd worden. In tegenstelling tot het oorspronkelijke voor nemen zal het schip nog niet worden gedokt alvorens de deskundigen zullen hebben vast gesteld of de romp nog bruikbaar is. Zoo niet, dan zal het wrak in het havenbassin blijven liggen en zullen de machines eruit worden gehaald, waarna het kasko als oud ijzer zal worden verkocht. Het kostbare dok ken is in dit geval niet noodig. Ondanks de bemiddelingspogingen van den Roemeenschen minister van binnenland- sche zaken blijft Manioe, volgens welingelich te kringen, onwrikbaar in zijn besluit met het kabinet af te treden. Titulescu is te Sinaja aangekomen, waar hij door den koning zal worden ontvangen. Men verwacht, dat zijn interventie de moei lijkheden tot een oplossing zal brengen. Het bestuur van de nationale boerenpartij zal he denavond vergaderen, maar geen enkele be slissing wordt voor vandaag verwacht. Over de gebeurtenissen te Barcelona kan nog het volgende worden gemeld. De strijd is over het algemeen op buitengewoon hefti ge wijze gevoerd. De syndicalisten schoten herhaaldelijk van de daken der huizen op de politie. Ook maakten zij gebruik van gifgas bommen. Op de uit de stad leidende wegen namen de opstandelingen de particuliere auto's, die passeerden in beslag. De inzitten den werden gedwongen een roode vlag ts kussen. In de omliggende dorpen woei eenigen tijd de Sovjetvlag van de raadhuizen. Ook in Va- lencia, Gandia en twee andere plaatsen aan de Oostkust trachtten de insurgenten de or de te verstoren. Op sommige plaatsen sneden zij de telefoon- en lichtleidingen door. In Va- lencia zelf werden verscheidene bommen tot explosie gebracht en de licht en watertoe voer voor twee ziekenhuizen werd afgesne den. In Pedralba en Tabernas maakten de inwoners zich meester van de raadhuizen en riepen het communisme uit. Toegesnelde politietroepen herstelden de orde. Enkele auto's werden in de omgeving van Valencia uit hinderlagen beschoten. In Noord-Spanje, vooral in het kolenbek ken van Asturia, waar men eveneens vrees de voor revolutionnaire daden, bleef het rustig; de politie heeft echter uitgebreide voorzorgsmaatregelen genomen en de be langrijkste punten bezet. In Madrid zouden eveneens in den loop van den nacht twee in de stad gelegen ka zernes worden aangevallen. De syndicalisten trokken zich echter na een kort vuurgevecht terug, waarbij de politie eenige raddraaiers kon arresteeren. In de opera te Madrid wer den verscheidene zware bommen ontdekt. Op enkele plaatsen waren daden van sabotage aan de telefoonleidingen gepleegd. In Cadiz Valencia en Cuenca poogden de syndicalisten en communisten de algemeene staking te proclameeren, hetgeen ook gedeel telijk gelukte. In Oviedo werd de opzichter over de machines van een electriciteitscentra- le, die de syndicalistische staking gebroken had, van achteren neergeschoten. Met uit zondering van de ministerieele Madrileensche pers eischen de bladen van alle richtingen toepassing van versterkte energie tegen de regeering tegenover het drijven van de ex treme linksche elementen. Terwijl de Madrileensche avondbladen melden, dat de syndicalistische omwente- iingspoging als mislukt kan worden be schouwd, wordt hedenavond laat gemeld, dat in de plaats Pedralba bij Valencia het tot nieuwe onlusten is gekomen. Opstandelingen beschoten de politie, die drie dooden achter liet. De politie beantwoordde het vuur op de ■"•dualisten. die 10 dooden verloren. Tegen 10 uur ging in de hoofdstraten van Madrid, de Calle de Alcala en op het plein Puerta del Sol het licht uit. Men vermoedt, dat het hier een nieuwe daad van sabotage betreft. Van de Canarische eilanden wordt gemeld, dat in Teneriffe communisten verscheidene aanslagen met springstoffen hebben ge pleegd. De havenarbeiders staken en soldaten >ewaken de regeeringsgebouwen. Het totaal der verliezen bij de onlusten in geheel Spanje is, voor zoover tot dusver kon worden vastgesteld, 40 dooden en ongeveer 75 gewonden, waaronder verscheidene zwaar gewonden. Lloyd George, die te Liverpool vertoeft, moest gister te bed blijven, daar hij koude heeft gevat. In verband met het gerucht, dat De Valera voornemens zou zijn over te gaan tot een na tionalisatie en een nieuwe verdeeling van de groote weidevelden in Oost-Ierland verneemt de „Evening Standaard", dat een ambtenaar van het ministerie van landbouw door den president van de Vrijstaat gezonden is naar Spanje, teneinde aldaar ter plaatse de maat regelen te bestudeeren genomen bij de ont eigeningen en herverdeeling uitgevoerd door de Spaansche regeering. Het Engelsche stoomschip „Stratis", dat Zaterdag S. O. S.-signalen heeft uitgezonden, is in de nabijheid van Kaap Finisterre ge zonken De uit 25 koppen bestaande beman ning is door het Deensche stoomschip „Vir- gir.ia" aan boord genomen en later overge bracht aan boord van het Duitsche stoom schip „Max Behrendt''. De Finsche regeering heeft een leening van een millioen dollar opgenomen bij Engel sche en Zweedsche banken. De Hongaarsche rijksbestuurder heeft de ontslagaanvrage van den minister van bui- tenlandsche zaken, Pucky, aangenomen en minister-president Goemboes belast met de voorloopige waarneming van het ministerie. De Hongaarsche minister van financiën, Bela Imreaiy is naar Geneve vertrokken, waar hij den financieelen toestand van Hon garije zal uiteenzetten voor de financieele commissie van den Volkenbond. In het Vaticaan vond gister de voorlezing plaats van het pauselijk besluit, dat de hei ligverklaring van den reeds in 1926 door paus Pius XI zalig verklaarden Andreas Hu- bert Fournet inleidt. Een tweede besluit erkent de geldigheid van twee wonderen van Maria Peletier, de stichtster van de Zusters van den Goeden Herder, welke als basis zullen dienen voor haar, eveneens in dit jaar nog te wachten, zaligverklaring. Uit de aansluitende woorden van den paus, volgens welke de herinnering aan den dood van den Koning der Christen wereld begeleid zal zijn door een glorierijken feestelijken optocht van de kinderen Gods, blijkt, dat de beide besluiten slechts het voor spel vormen voor een reeks van Heilig- en za ligverklaringen in het Heilige Jaar. De paus gaf verder uiting aan den wensch, dat dit Heilige Jaar grooter glans zal hebben als de vorige en noemde het zelfs een buitengewoon jaar onder de buitengewone. Bij de plechtigheden van den 75sten jaar dag van het wonder van Lourdes zal paus Pius zich doen vertegenwoordigen te Lour des door een kardinaal legaat. Inzake de stranding van de „Alexa" meldt men ons uit Hollum, dat de deklast van het schip is weggeslagen. De sloepen aan boord zijn vernield. Een reddingsboei is aange spoeld. De sleepboot „Holland" tracht het schip vlot te trekken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1