DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De politieke toestand in Duitschland. De muiterij behandeld in de Tweede Kamer, DE MUITERIJ OP DE ZEVEN PROVINCIËN, Ho. 34 Donderdag 9 Februari 1933 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 135e Jaargang Qxiqetiiksch Oveczicht Waarom Von Papen het Centrum en de Beier sche Volkspartij niet betrok in de besprekingen tot vorming eener nieuwe regeering. DE DAGELIJKSCHE RELLETJES. De motie-Drop verworpen met 54 tegen 20 stemmen. - De interpellatie-de Visser afgewezen. Overgave aangeboden op de eerder gemelde voorwaarden. Daar wordt niet op ingegaan. Morgen beslissend optreden te verwachten. Communistische persstemmen uit het buitenland. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon et. Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.—, ftancc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote cont en rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dit nnmmer bestaat uit drie bladen. Zondag heeft een onderhoud plaats gehad fusschen von Papen en staatsraad Schaeffer, voorzitter der Beiersche volkspartij, 't Is a! weer eenige dagen geleden dus, dat die twee mannen met elkaar gesproken hebben, doch thans pas komt de Beiersche Volkspartij- Karrespondenz met eenige mededeelingen over het onderhoud. De heer von Papen, aldus wordt ver klaard, heeft de opdracht van den rijkspresi dent aldus opgevat, dat hij om te beginnen slechts met Hitier en Hugenberg moest on derhandelen. Hij is daarom niet toegekomen tot een poging een parlementaire meerder- heidsregeering te vormen, omdat Hugenberg een dergelijke meerderheidsvorming, welke een verbinding met het Centrum noodzakelijk zou hebben gemaakt, heeft geweigerd. Hitier wilde in den beginne van een kabinetsvor ming in den zin van het Harzburgsche front niets weten. Tot Zondagmiddag heeft Hitier een volkomen afwijzende houding aangeno men. Toen hebben zeker machinaties plaats gehad, waardoor een toestand is ontstaan, waarin de kabinetsvorming zeer spoedig heeft plaats gehad. Op de vraag van dr. Schaeffer of het buitensluiten van de Cen trumspartij en van de Beiersche volkspartij in overeenstemming is geweest met den wil van den rijkspresioent, kon de heer von Pa pen geen bepaald antwoord geven. Betref fende de „machinaties" welke zulk een be- slissenden invloed hebben gehad op het be sluit van Hitier, dat hij binnen enkele ureu volkomen van standpunt is veranderd, heeft de heer von Papen zich niet uitgelaten. Het gaat daarbij klaarblijkelijk om onopgehel derde gebeurtenissen in het garnizoen van Potsdam. Dat de heer von Papen onderhan delingen met het Centrum uit den weg is ge gaan, is te verklaren uit zijn persoonlijke ver houding jegens deze partij. o Bepaald nieuws over de regeeringsmaat- regelen en over de a.s. verkiezingen is er eigenlijk niet. De besprekingen in het rijks- kabinet zijn gisteren voornamelijk gevoerd over de vier-jaarsplannen. In het bizonder schijnt de financiering der plannen in het middelpunt der besprekingen te hebben ge staan. Men neemt aan, dat de „Deutsche Zei- tung" het bericht, dat rijkskanselier Hitier en rijksminister voor economische zaken, Hugen berg, in hun redevoeringen in het Sportpa- last op Vrijdag en Zaterdag a.s., nadere bij zonderheden over de plannen der rijksregee- ring zullen mededeelen, inderdaad uit goe den bron heeft vernomen. Wat de verkiezingsstrijd betreft, er wordt thans beweerd, dat de Duitsche staatspartij roet eigen lijsten zal uitkomen. Zij zal echter haar lijsten daarna verbinden met die der S. D. P., omdat dit, volgens haar, in het belang der republiek is. Ook van de D.N.V.P. werd beweerd, dat zij zich met een andere partij zou verbinden, ^e partij zelf ontkent dit echter. o Tenslotte de dagelijksche lijst van botsin gen. We zullen ze maar in berichtvorm weer geven in de volgorde, zooals ze binnengeko men zijn. Koningsbergen: Na een vergade ring van den Reichsbanner is het in de Jae- gerhofstrasse tot een heftige botsing geko men tusschen bezoekers der vergadering en nat.-soc. De strijdenden trokken op elkander af met pistolen, messen en andere wapenen Eenige politieagenten, die in de nabijheid waren, stonden machteloos en moesten ver sterking halen. Toen deze verscheen was in grijpen niet meer noodig. De leden van den Reichsbanner hadden zich reeds in het ge bouw teruggetrokken. In totaal werden drie Reichsbannerleden zwaar en een lichtge wond. Een nat.-soc. bekwam een lichte kwet suur. B e r 1 ij nWoensdagmiddag tegen half vier zijn ongeveer zeven met pistolen gewa pende mannen het redactiebureau van „Der Deutsche Weg", een orgaan der nationaal- socialistische oppcsitie binnengedrongen, waar zij zes of zeven aanwezigen knevelden. Met een aantal documenten zijn de ongenoo- de gasten, die onbekend zijn gebleven, ge vlucht. Brunswijk: In het Konzerthaus is het gister voor den aanvang van een soc.-dem. vergadering tot een waren veldslag gekomen toen Ongeveer 200 geüniformeerde S.S.-leden na een woordenwisseling met leden van het IJzeren Front „Deutschland erwache" begon nen te schreeuwen. In korten tijd vlogen ta fels en stoelen door de zaal. Vele personen werden licht, zeven zwaar gewond. In de stad is het na ontbinding van de vergade ring op verscheidene plaatsen tot relletjes ge komen. Berlijn: Tegen 11 uur gisteravond is een groep communisten, die van een vergade ring huiswaarts keerde op den Brabanter- platz door ongeveer 12 nationaal-socialisten beschoten. De 26-jarige vrouwelijke commu nist Alice Radzey kreeg een schot in de lon gen. Tweee andere communisten werden in den arm gewond. Na de daad vluchtten de nat.-soc., zoodat de kort daarop ter plaatse verschenen politie slechts nog een huiszoe king kon doen in het in de nabijheid gelegen gebouw der nat.-soc., waar verborgen op een kegelbaan 11 pistolen met magazijnen en munitie in beslag werden genomen. Darmstadt: Woensdagavond maakten drie jongelui voor een herberg alhier kabaal, waarbij zij trachtten een rioolput te openen. De herbergier, die de jongens vermaande, werd door hen gestoken. Hij ging den her berg weer binnen en haalde een stok, waar mede hij de jongens wilde verdrijven. Een gast wilde hem daarbij behulpzaam zijn, doch beiden werden door de jongens aange vallen en met messen bewerkt. De herbergier was door twee steken in het hart op slag dood. De gast werd zwaar gewond en moest onmiddellijk geopereerd worden. De politie heeft de vermoedelijke daders gearresteerd. tco ^^kingen naar aanleiding van de met c n's^verk'aring omtrent het gebeurde hHe" ven Provinciën" en de interpel- fenie^11 uCn heer Drop (s. d. a. p.) betref- sen 7,^ fluiten tot korting op de salaris- de oeh 1 Marinepersoneel, hebben in besit6 ver£adering van de Tweede Kamer zessen ^nomen en het was reeds over gezegd er 'aa*ste woord er over was der V€r£adering is nogal on- van den tt t-N10 V€r^and met het verzoek zijn Sri D e V i s s e r (comm.) om op R^richt tnfti" lnterP€l'atie te mogen houden, Koloniën roinisters van Defensie en van sië' zeet 'tu'u U !n Ned.-Indië (Indone- ^geerircreL, e^r Visser trouw) gevoerde ï°°rgSSW V* voorzitter had 'nen korten t n'et toe te staan, daar aa? de orde l i Indische Begroo:ting gele pent,0,tj en de beer De Visser dan te de&! hebb€n met de regee- °j&de belei,im!n. OWr haar Indië ge- taarlijk daart r e Visser kwam v -» O O 1 IV W <1111 •gen op en sprak een „scherp protest" uit tegen het z. i. partijdig beleid des voorzitters, die hem echter terecht daar voor tot de orde riep en verklaarde zich een dergelijke behandeling niet te willen laten welgevallen. Toen mengde zich de heer W ij n k o o p (comm.) in de zaak en liep ook al een réprimande van den voorzitter op voor zijn onbehoorlijke uitingen. Later geschiedde dat ook weer, toen de voorzitter den heer D e V i s s e r tot de orde moest roepen omdat hij de muiterij op de vloot goedpraatte, waarop de heer De Visser verklaarde „een be roepsopruier" te zijn en toen hij daarop voort borduurde, ontnam de voorzitter hem kort weg het woord wat op dit oogenblik het verstandigste was. De interpellatie is daarop geweigerd met alleen de beide communisten als voorstem- merS' 1 J V t. Daarop werd voortgegaan met de behan deling van de interpellatie-Drop en de hier boven genoemde regeeringsverklaring. De eerste spreker was nu de heer Cramer (s. d. a. p.), die getracht heeft zijn uitlating oa het vernemen van de muiterij op „De Zeven Provinciën", dat hij het bericht met zer- duiveld veel genoegen had gehoord, goed te praten als een uiting van een eersten indruk, waarbij de woordenkeus bijzaak is. Hij vond de loyauteitsbetuiging te Batavia dom en voorspelde de regeering, dat als zij niet van koers veranderde, de toetsand in Indië over twintig jaa: er heel anders uit zou zien. Terwijl de leden nogal lachten om zijn ver klaring, dat hij ge'oond had groote liefde voor Indië te gevoelen, ontwikkelde zich in een anderen hoek der Kamer een twistgesprek tusschen de heeren dr. B i e r e m a (lib.) en W ij n k o o p omdat eerstgenoemde den heer Cramer had toegeroepen, dat hij van zijn liefde maar blijk moest geven door zijn ver- lofstractement niet te toucheeren, terwijl de. communist daarop dr. B. voor uitzuiger van de boeren of iets dergelijks had uitgemaakt. De voorzitter moest met forsch hamer-' geklop de rust herstellen. De heer Kersten (st. ger.) zag zich in zijn rede, waarbij hij verklaarde zich achter de regeering te willen scharen, reeds dadelijk tot de orde geroepen, toen hij bij wijze van inleiding sprak over „de laffe daad" van den gouverneur van Curacao Fruytier Hij stapt" toen maar van dat onderwerp af om een krachtig woord van protest te doen hooren tegen de militaire bondvn en van zijn inge nomenheid te getuigen over het verbod van de roode bladen in de kazernes. De heer A1 b a r d a (s. d. a. p.) betoogde dat het Marinepersoneel in In recht hau om ontevreden te zijn, omdat de marine-co;o mandant het in het onzekere had gelaten hoe het met de salarisverlaging zou oopen. Hij kritiseerde hierna de hooghartige houding van minister Deckers tegenover net CAMEÜ Hij achtte dit in de eerste plaats ontactisch De heer Albarda vond intusschen het ge beurde niet zoo ernstig, het land loopt er geen gevaar door Maar wist de commandant van het oorlogsschip dan van niets, had hij nooit iets verdaents gemerkt in de houding van het personeei? En wat is er waar van 'net bericht in de Deli CosiMnt, dat de bevelheb ber, toen hij aan l4i?d was. nog bijtijds be richt had gekregen omtrent de plannen der muiters en de waarschuwing in den wind had geslagen? Met klem kwam hij er tegen op, dat men met geweld tegen de muiters zou optreden. Men bega geen onbezonnen daden en spare zooveel moge'ijk de menschenievens Ten slotte deed hij een protest hooren te gen de plannen der regeering om de militaire bonden op te ruimen en tegen het verbod van de roode pers in de kazernes. Tegen dezen aanslag op de geestelijke vrijheid riep hij de Nederlandcshe arbeiders in het geweer. De leider der anti-revolutionnaire partij, de heer C o 1 ij n, verklaarde, dat zijn partij volkomen tevreden is met de verklaring der regeering, maar terwijl hij de houding der onrustzaaiende communisten kon begrijpen, was hem die der sociaal-democraten minder duidelijk. De heer Albarda heeft verzuimd als leider van een groote partij te toonen zich mede verantwoordelijk te gevoelen voor orde en rust hier en in Indië. Zijn rede was één verontschuldiging van de muiters en een en al aanklacht tegen de regeering. Of er door de autoiteiten fouten zijn gemaakt, kun nen wij nu nog niet beoodeeler.. De heer Al barda heeft gezegd, dat het gebeurde geen greep naar de staatsmacht beduidde. Vol komen juist, als men er maar de woorden: nog niet tusschen denkt. Het kan er een in leiding toe zijn, gelijk de historie heeft bewe zen. De heer Albarda heeft den wensch geuit, dat er geen geweld tegen de muiters zou worden gebruikt, maar hij zelf kan het beste alle bloedvergieten voorkomen door de muiters aan te sporen zich onvoorwaardelijk over te geven! Daarna heeft de heer W ij n k o o p (comm langer dan een uur gesproken over alles en nog wat. Er is geen vermoeiender spreker om aan te hooren dan de heer Wijnkoop. Druk gebarend met zijn handen, springt hij van de hak op den tak, voegt in haast eiken zin de woorden: „Mijnheer de voorzitter" tusschen en zet daarbij onvermoeid zijn hooge stem tot de grootste luidheid uit. De spreker is vooral heftig gekant tegen de sociaal-democraten, die hij van imperialisme beschuldigt en gaarne als so9iaal-fascisten aanduidt. Hij beweerde nu o.a., dat de s. d. a. p. met de regeering onder één hoedje lag om de zaak met een sisser te doen afloop ca dat de voorzitter daai ook al aar. mededeed Hij betoogde, dat met het gebeurde de af braak van Indië was begonnen, zag er kans toe de opstootjes in Suriname er bij te halen, fantaseerde wat over de houding van den heer Colijn in verband met zijn carrière in Indië en zijn verderen loopbaan (de heer Colijn was hierbij niet aanwezig) en besloot zijn rede met drie moties in te dienen. De eerste was gericht tegen de loonsverlagingen bij de weermacht, de tweede drong aan op vrijlating van alle politieke en militaire ge vangenen en op vrijheid voor openbare de monstraties, de derde wilde, dat de Ned-r- landsche militairen onmiddellijk uit Indië zou worden teruggenomen. Behalve zijn partij genoot De Visser was geen der leden ter-da de moties te ondersteunen, zoodat zij automa tisch vervielen, De heer Boon (lib.) heeft in <en levendige rede den sociaal-democraten stelselmatige o.r dermiiniog van het gezag verweten. Vervol gens heeft hij de noodzakelijkheid van krach tig optreden tegenover de muiters betoogd, omdat het toch niet bij dreigen kan blijven, uiteengezet, hoe de vloot een radicale zuive ring van onbetrouwbare elementen noodig heeft en gewaarschuwd tegen het stooken van Europeesche elementen onder de beman ning. Wanneer de sociaal-democraten een andere houding aannemen, dan is dit slechts een gevolg van den invloed der communis ten, waarvoor zij bevreesd zijn. De spreker wees er ten slotte op, dat er nog tal van on opgehelderde punten zijn en hoopte op nadere inlichtingen, zoo die ter beschikking van de regeering mochten komen te staan. De heer M a r c h a n t (v.-d.) vond, dat we als niet voldoende op de hoogte van de feiten wel wat te voorbarig waren in ons oor deel. Maar wel is duidelijk, dat voor het ge beurde velen verantwoorde ijk mogen heeten. Wat meet er nu gebeuren? In de eerste plaats moet met kracht tegen de revolution- naire beweging worden opgetreden. Maar moet daarbij geweld worden gebruikt? Zou het niet mogelijk zijn, dat de commandant zich op het muitende schip vertoonde en langs vreedzamen weg de orde herstelde? De regeering was vermoedelijk wel op de hoogte van de onbetrouwbaarheid van het marine personeel, maar zij heeft niets gedaan om c'.aarin verbetering te brengen. Nu overhaas te zij zich niet door b.v. een gelegenheidswei in het leven te roepen. Het is veel tactscher niet al te militairistisch op te treden. Thans heeft men véle tactische fouten begaan, om trent de salariskwestie is geen vast regee- ringsbeleid gevoerd, de menschen zijn in het onzekere gelaten. Dan is het optreden tegen over de vereenigingsbesturen ook niet tac tisch geweest. En mag het behoorlijk heeten, dat de inlichtingsdienst der officieren zoo onvol doende was, dat men de werkelijkheid niet wilde gelooven ook toen de politie nog waar schuwde? De spreker verklaarde ten slotte, dat zijn partij voor geen motie wenschte te stemmen. Aldus verklaarde ook de heer A a 1 b e r s e namens de r.k.-fractie. Hij noemde het ge beurde een nog niet voldoende opgehelderd voortgezet misdrijf, dat in de eerste plaats de regeering aangaat en waarbij de Kamer zich afzijdig kan houden. Alleen hoopt hij op een tactvol optreden van de regeering. Minister Deckers heeft ten slotte korte- lijk de sprekers geantwoord, doch geen feite lijk nieuws medegedeeld. Hij verdedigde het beleid der regeering en hoopte met den heer Aalberse dat er geen geweld van noode zou zijn. Tevens waaischuwde hij tegen het al te gauw geloof slaan aan vage berichten De motie-Drop is daarop met 54 tegen 20 stemmen verworpen. Vóór stemden alleen sociaal-democraten en communisten. Een Belgisch oordeeel. De berichten over de achtervolging van het muitende oorlogsschip nemen in de Belgi sche bladen een ruime plaats in, maar tot dusver heeft, tot zoover men kan nagaan, geen hunner commentaar cp het geval gele verd. De eenige uitzondering vormt de sociaal democratische „Volksgazette" die vanmorgen een hoofdartikel aan de kwestie wijdde on der den titel„De diepere gronden van de ge beurtenissen öp de Zeven Provinciën. Het Hbld. zegt hierover het volgende: Men kan zich wel ongeveer voorstellen in welken geest dit artikel geschreven is en wel ke de „diepere gronden" zijn die het blad zijn lezers bloot legt. Het heele stuk is één aan eenschakeling van marxistische gemeenplaat sen: eeuwenlange onderdrukking, koloniale reactie, uitbuiting, politieterreur enz. Wi] volstaan met dit demagogische gedaas dat aan het Nedérlandsche koloniale beleid geen haar goed laat, te signaleeren. Een weerleg ging van alle onjuistheden en onwaarheden, die hier gedebiteerd worden, ware boter aan de galg gesmeerd. Een Duitsch communistisch blad over het gebeurde. „Die rote Fahne" van gister bevat een uit voerig bericht omtrent de muiterij op de Ze ven Provinciën. Een feit is, aldus het blad, dat onze Neder- landsche broederpartij, gedachtig aan haai grootschen plicht betreffende het bevrijden van de door het Nederlandsche imperialisme onderdrukte koloniale volken, reeds sedert ja ren in leger en vloot een moedige anti-mili taristische activiteit aan den dag legt. Deze geweldige muiterij zal niet alleen den bevrij dingskamp der onderdrukte volken inluiden, doch bovendien den strijd der uitgebuiten en onderdrukten der geheele wereld tegen kapi talisme, fascisme en imperialisme 'n geweldi gen impuls geven. De meening van de communis tische „Humanité". De Parijsche correspondent van het Hbld. meldt: De gebeurtenissen in Ned. Indië bespre kend, schrijft de communistische „Humanité", dat de beweging van de inlandsche matrozen slechts één der aspecten is van de ontevre denheid onder de „Indonesische" bevolking „Dit verklaart den wil van de regeering, ze te onderdrukken nadat zij reeds in 1927 den opstand in Indië in bloed gesmoord heeft". „Op het oogenblik", vervolgt het blad, „de roemrijke traditie volgend van de matrozen van de „Potemkin", van de zeelieden van de Zwarte Zee", van de Engelsche matrozen van de „Invergordon", die anderhalf jaar ge leden dagen lang de baas over hun schip ge bleven zijn, staan de „Indonesische" matro zen aan de spits van den strijd tegen de ver mindering van de salarissen en vormen zij het eerste gelid in den strijd van het „Indone sische" volk tegen het Hollandsche imperia lisme". „Laten wij hen krachtig steunen door over al adressen van sympathie voor hen te doen aannemen en protestmoties tegen de Holland sche regeering, om deze te verhinderen haar misdadige plannen tot het bombardeeren van het opstandige schip uit te voeren". - - De achtervolgers. Het eskader dat, onder commando van den eskadercommandant ter zee M. H. van Duim, de Zeven Provinciën tegemoet vaart, is op weg naar Tandjong-Priok. Commandant van den kruiser „Java" is de kapitein ter zee J. T. A. J. Bruinsma. Groeps commandant van de torpedobootjagers, te vens commandant van de „Evertsen" is de kapitein-luitenant ter zee Doorman, comman dant van de „Piet Hein" is de luitenant ter zee der eerste klasse J. M. de Meester. De Eridanus zet de achtervolging van de Zeven Provinciën voort. De mijnenlegger Gouden Leeuw, welke gistermorgen Padang heeft verlaten, heeft zich bij de Eridanus ge voegd. De „Aldebaran" te Padang. De Aldebaran is gister cm 11 uur 45 v.m. in Padang aangekomen. De bemanning was zeer vermoeid, daar zij 214 dag onafgebro ken in touw is geweest. De proviand raakte op, het personeel werd op rantsoen gesteld. Achtergebleven bemanning van de Zeven Provinciën naar Bata via. De te Koeta Radja achtergebleven beman ning van de Zeven Provinciën zal worden overgebracht naar Batavia Getuigenissen van loyaliteit. Verschillende regeerings-instanties te Ba tavia ontvingen bewijzen van medeleven van de burgerij, o.a. van een achterkleinzoon van Van Speyck, die gaarne in de gelegenheid wordt gesteld den naam van zijn voorvader opnieuw in de geschiedenis te doen herleven. Demonstraties van loyaliteit zullen in ver schillende plaatsen worden gehouden. In den Volksraad worden de belangrijke financieele debatten overschaduwd door de gebeurtenissen op zee. Uit Padang wordt gemeld, dat aldaar he denavond op initiatief van eenige vooraan staande ingezetenen een aanhankelijkheids- betooging zal plaats vinden. Inlandsche stemmen De voorbereiding vindt plaats van inheem- sche demonstraties. De nationaal-Indonesi- sche padvinderij roept de aangesloten pad vinders op voor een openbare demonstratie op 12 Febr. a.s. ter herdenking van den sterf dag van Dipo Negoro. Een persoon, die desbetreffende roode pam fletten op het Waterlooplein trachtte te ver spreiden, werd door het publiek verwijderd. Te Bandoeng werden roodgekleurde pamplet- ten van de Partai Indonesia rondgedeeld. In deze pamfletten wordt aangekondigd dat op 12 Febr. a.s. een openbare vergadering zal worden gehouden om „de maag van het pro letariaat te verdedigen". Wederom een radiobericht van de Zeven Provinciën. Voor waarden voor overgave onveran derd. Het radiostation van de Zeven Provin ciën heeft het volgende draadlooze bericht uit gezonden, dat gericht was aan den comman dant van het schip, den kapitein-luitenant ter P. Eikenboom, die aan boord vertoeft van het gouvernementsvaartuig Eridanus. dat nog immer de vervolging voortzet;.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1