Alkmaarsche Courant.
Jladionieuws
Qauewtecadm
3euit£eloti
De gevolgen van een operatie.
J*uwUtciaal Hieuws
Honderd vfJT en dertigste Jaargang.
DONDERDAG 16 FEBRUARI
HEILOO.
BERGEN.
Ko. 40 1933
Vrijdag n Februari.
Hilversum, 1875 M. (8. 12. 4 —8
(n 11-12.VARA, 12—4— AVRO en
VPRO van 8.11.uur). 8.Gramo-
foonplaten- 10.VPRO-morgenwijding.
jO.15 De Notenkrakers o.I.v. D. Wins en
gramofoonplaten. 11.10 P. J. Kers Jr. Onze
leuken. 1140 Voordracht door C. Rijken.
j2.AVRO-Kleinorkest o.I.v. N. Gerharz
en gramofoonplaten. 2— C. Vennig: Ma
rokko. 2.30 AVRO-Kamerorkest o.I.v. N.
Gerharz en gramofoonplaten. 4.De Flie
refluiters o.I.v. H. de Groot en gramofoonpl.
4 50 Voor de kinderen. 5.30 De Notenkra
kers o.I.v. D. Wins. 6.10 Gramofoonpl. 6.15
Orgelspel Cor Steyn. 6.40 Causerie over
Sowet-Rusland door ir. W. v. Tijen. 7.De
Flierefluiters o.I.v. Hugo de Groot m. m. v.
L Fuld, zang en gramofoonplaten. 8.Dr
W. Banning: De jeugd in het heden. 8.30
Orgelconcert door Egb. A. Vos. 9.Cause
rie door prof. ir. W. Schermerhorn. 9.30
Vervolg orgelconcert. 10— Vrijz. Godsd.
Persbureau. 10.05 Vaz Dias. 10.15 Decla
matie door Mien Emeis van Buuren. 10.45
Gramofoonplaten. 11.12.Gramofoonpl.
Huizen, 296 M. (Algemeen programma,
te verzorgen door de NCRV). 8.Schriftle-
2ing. 8.15 Gramofoonplaten. 10.30 Morgen
dienst. 11.Concert door het Trio v. d.
Horst m. m. v. Chr Hengeveld, viool en gra
mofoonplaten. 12.30 Orgelspel. 1.15 Vervolg
Trioconcert. 2.30 Chr. Lectuur. 3.Voor de
Huisvrouwen. 3.50 Concert. H. Kiekens,
!iobo. J. Odijk, fagot. B. de Wilde klarinet en
F Gersteling, piano. 5— Botanisch praatje.
5.30 Voor jeugdige amateur-fotografen. 6.
Landbouwpraatje. 6.30 Lezing. A. J. Her-
iwig. 7.Litteraire causerie. 7.45 PTT-kwar
tiertje. 8.Concert door het Amsterd. Sym-
phonie-orkest o.I.v. M. de Haas m. m. v.
ijohn's Accordeon-Duo. 9.Dr. J. C.
Roose: Zijn jullie ook zoo. 9.30 Vervolg con
cert 10.Vaz Dias. 10.10 Vervolg concert.
10.3011.30 Gramofoonmuziek.
Daventry, 1554 Al. 10.35 Morgenwijding.
10.50 Tijdsein, berichten 11.0511 -20 Le
zing. 12.20 Orgelspel G. Metzier. 1.05
Shepherd's Bush Paviljoen-orkest o.I.v
Fiyer. 2.20 Voor de scholen. Lezing en con
cert. 4.10 Schotsch Studio-orkest o.I.v. G.
Daines. 4.50 Concert. A. Read, bariton en
ihet Philh. Strijkkwartet. 5.35 Kinderuur.
6 20 Berichten. 6.50 Beethoven's piano
sonates door V. Moore. 7.10, 7.30 en 7.50
Lezingen. 8.20 BBC orkest o.I.v. B. Walton
O'Donnell. 9.20 Berichten en lezing. 9.55
Radio-tooneel. „The Point of View" en „The
Carrier-Pigeon", hoorspelen van Eden Phill-
potts. 10.40 Viool-recital door Bratza. 11.10
Voordracht. 11.1512.20 Geraldo's Tango
orkest en de Savoy Hotel Orpheans.
Parijs „Radio-Paris", 1724 M. 8.05 Gra
mofoonplaten. 1250 Concert door het
Krittly-orkest. 7.40 Dito. 9.05 Orkestconcert
o.I.v. Bigot.
Kalundborg, 1153 M. 11.2012.35 Con
cert uit het Bellevue-Stiandhotel. 2.20 Zang
door O. Hanschell. 2.404.20 Concert uit
Rest. „Wivex". 7.30 Orgelconcert door O
Ringberg. 8.Radio-tooneel. 8.30 Vocale
duetten met pianobegeleiding. 9.3510.20
Concert door Alberto Braccony's Mandoline
orkest.
Langenberg, 473 M. 6.25 Gramofoonpl
11.25 Concert door orkest o.I.v. Nowakowski
12.20 Concert o.I.v. Kloss. 7.35 „Max und
Moritz", vroolijk spel. Werag-orkest o.I.v
Buschkötter. 9.50—11.20 Populair concert
o.I.v. Leo Eysoldt.
Rome, 441 Al. 8.05 Gevarieerd concert m
m v. orkest, cello, sopraan, tenor en bariton
In de pauze: Radio-tooneel.
Brussel, 508 en 338 M.: 508 M.: 12.20
Gramofoonplaten. 1.30 Omroepkleinorkest
o.I.v. Leemans. 5.20 en 6.55 Gramofoonpla
ten. 8.20 Omroeporkest o.lv. J. Kumps.
10.30—11.20 Gramofoonplaten. 338 M
12.20 Omroepkleinorkest o.I.v. Leemans. 1 30
Gramofoonpl. 5.20 Dansmuziek. 6.20 Gra
mofoonplaten. 6.50 Piano-recital. 7 20 Gra
mofoonplaten. 8.20 Koorconcert en Radio-
tooneel. 9.20 Omroepkleinorkest o.I.v. Lee
mans 10.30^1120 Gramofonplaten.
Zeesen, 1635 Ai. 6 55 Eddy Walis en zijn
rkest. 7.20 Kurt G. Sell: Worueber man in
Amerika spricht. 7.35 Zie Langenberg. 9.35
Berichten en hierna tot 11.20 Zie Langen
berg
De gistermiddag gehouden raadsvergade
ring werd door alle leden bijgewoond Na
opening door den v o o z i t t e r maakte de
heer K o s t e 1 ij k een paar opmerkingen
over de notulen der vorige vergadering (o.a.
waren eenige toen door spr. gegeven becijfe
ringen niet opgenomen.)
Devoorzitter wilde, indien de heer
Kostelijk daar prijs op stelde, alsnog aan
diens bezwaren tegemoet komen.
De notulen werden hierna goedgekeurd.
Ingekomen waren verschillende brieven
van Ged. Staten met goedkeuring van raads
besluiten, o.a. de rekening over 1930.
Voorts was ingekomen een schrijven van
Ged. Staten, waarin medegedeeld werd, dat
op de salarissen van ontvanger en secretaris
geen uitzondering kan worden toegestaan ten
aanzien van de vastgestelde korting.
Bouwrekening gasvoorziening.
De door de gemeente Alkmaar ingezonden
wuwrekening voor de werken voor gasvoor
ziening over 1931 gaf B. en W. geen aanlei
ding tot het maken van opmerkingen, wes-
lalve zij voorstelden haar goed te keuren.
Devoorzitter deelde mede, dat B. en
W. naar aanleiding van deze rekening aan 't
adviesbureau van de Ver. v. Ned. Gemeenten
gevraagd hadden of 't oirbaar zou zijn thans
aan de gemeente Alkmaar om verlaging van
den gasprijs te verzoeken, aangezien thans
wordt afgeschreven. Het adviesbureau was
tot de conclusie gekomen, dat de gemaakte
winst nog geenszins buitensporig is en nog
niet een verzoek om verlaging van den gas-
priis rechtvaardigt.
Na een opmerking van den heer Koste-
1 ij k of de lagere kolenprijs geen verlaging
zou kunnen motiveeren, waarop de voor
zitter ontkennend antwoordde, omdat de
rekening gaat over 1931 toen de kolenprijzen
nog heel wat hooger waren, werd de rekening
goedgekeurd.
Geen ophaaldienst voor faecaliën.
Naar aanleiding van een verzoek van het
Witte Kruis om instelling van een ophaal
dienst voor faecaliën adviseerden B. en W. tot
afwijzende beschikking, omdat van particu
liere zijde voldoende daarin wordt voorzien
en de officieele inrichting van een dergelij-
ken dienst beduidende kosten meebrengt voor
de gemeente zoowel als voor de ingezetenen
Een en ander deed B. en W. opmerken, dat
de noodzakelijkheid dus wel duidelijk moet
zijn gebleken en dit nu is nog niet het geval
De heer G r e e u w vreesde, dat B. en W
te licht denken over dat ophalen der faeca
liën door particulieren. De practijk leert, dat
het niet zoo grif gaat en spr. wenschte, dat
het verzoek zou worden aangehouden, opdat
de kwestie nog eens onder het oog kan wor
den gezien, alsook de kwestie der stapelput-
ten. Spr. zou gaarne zien, dat een onderzoek
werd ingesteld naar den prijs van een instal
latie voor lediging dezer putten.
De heer K o s t e 1 ij k gaf in overweging
om, als de gemeente tot de instelling van een
ophaaldienst overgaat, daarvoor van de be
langhebbende personen een vergoeding te
vragen. Dit is volgens spr. niet meer dan bil
lijk, omdat immers anderen zelve voor het af
halen van de faecaliën zorgen.
De heer Keesman verdedigde de instel
ling van een ophaaldienst op grond van
eischen van hygiëne.
Devoorzitter merkte op, dat de com
misise tot onderzoek naar de wenschelijkheid
van rioleering (waartoe ook de heer Keesman
behoorde) had geconcludeerd, dat de kwestie
van de faecaliën niet zoo urgent was. Men
moet niet vergeten, dat de faecaliën-afvoer
eigenlijk buiten de rioleering staat. Spr. ge
loofde, dat in Heiloo de zaak nog vrij goed
marcheert en hij achtte dan den ophaaldienst
ook nog niet noodzakelijk. Er wordt in de ge
meente den laatsten tijd door eenige perso
nen overal aangedrongen op oplossing van
het faecaliën-vraagstuk.
De heer Keesman meende, dat de ge
bouwde septic-tanks e.d. noodzakelijk zullen
maken, dat er een dienst voor lediging in het
leven wordt geroepen.
De heer G r e e u w verdedigde nader zijn
voorstel.
De heer Barnhoorn zei, dat de door
den voorzitter genoemde commissie haar on
derzoek op ernstige wijze heeft ingesteld en
het faecaliën-vraagstuk inderdaad niet ur
gent had geacht. Als men eischte, dat zij, die
een ophaaldienst noodzakelijk vinden, zich
bekend maken, zal blijken, dat hun aantal
slechts gering is, en vooral als zij voor der
gelijken dienst moeten betalen. In de toekomst
zal die wel noodig kunnen zijn, maar thans
is het nog niet zoover.
Oorspronkelijke roman door Jan Walch
48
O, die klucht, daar zal ik je alles preci«
van vertellen. Het kan toch geen kwaad, de
couranten weten allang wat er in 's lands be
lang beweerd moet worden, en Nou ja,
zet maar niet zulke verbaasde oogen op. wij
boeven elkaar niet vertellen, hoe 't in zulke
Ongelegenheden ~aat; ik jou alvast zeker
piet zoo'n ouwen rot van Buitenlandsche Za
ken
Het was weer eenigszins onbegrijpelijke
taal Henri was nu echter volkomen eraan
£cwend, van tijd tot tijd van die zonderlinge
gedraaide zinnetjes te hooren; hij zette die in
en soort aparten rommelhoek van zijn her-
aJ!6!!'- T het verd»cnt misschien opmerking.
f c1'! de laatste weken telkens even het be-
WiT i* ..er die opzij-gezette waar
u .m€Uert']d nog eens iets gedaan moest
de si„£ iwas 660 soort van vuur onder
den m waard was opgerakeld te wor-
doo'rh?Ü?r als,even een dergelijk besef in hem
om Haf V0€'de hij zich tegelijk machteloos
ift.b?ala"hanS' 'e dofn; h" inslr"-
lan3'?'';-n Hellebrekers was gemoedelijk
door-redeneeren:
«Heen"Imn Z'^n van d'-c prachtkansen, die
•chezaj^ff van Buitenland
*<htp*,s. u/a B* h**ft altiid
Wh wanuoer hij uit het buitaalaad
en
De heer Maas Geesteranusge-
oofde, dat men de faecaliën altijd wel kwijt
kan; voor de gemeente zal het wat moeilijker
worden om er af te komen. Als lid van de ge-
zondheidscomnrssie had spr. nog geen enkele
klacht gehoord o-ver noodzakelijkheid van een
ophaaldienst.
Na nog eenige besprekingen werd het voor
stel van B. en W. aangenomen met zes tegen
vijf stemmen. (Vóór de heeren Dekker,
Schuyt, de Jager, Vahl en de beide wethou
ders.)
Geen kostelooze schoolbaden.
Van het bestuur der stichting badhuis van
iet Witte Kruis was een verzoek ingekomen
om verhooging van de subsidie en beschik
baarstelling van kostelooze schoolbaden.
B. en W. deelden naar aanleiding hiervan
mede, dat in de eerste drie kwartalen van
1932 genomen werden 401 kuipbaden, 2744
douchebaden en 1263 schoolbaden.
Het komt hen voor, dat de begrooting geen
aanleiding geeft om de subsidie te verhoo-
gen, zoodat zij voorstelden ook voor 1933 een
subsidie toe te kennen van 300.
Voortdurende propaganda, zoowel in huis
als in school, zal het aantal baden belang
rijk kunnen opvoeren, en toch is dit reeds nu
niet onbevredigend.
De prijs van de schoolbaden is zóó laag,
dat daarvoor thuis onmogelijk een bad geno
men kan worden.
Om zonder meer kostelooze schoolbaden
beschikbaar te stellen, lijkt B. en W. niet
juist, omdat het meerendeel der ouders van
schoolgaande kinderen heel goed het geringe
bedrag van 5 cent per bad kan betalen.
Wanneer de schoolbaden kosteloos ver
krijgbaar werden gesteld, zou het kunnen
voorkomen, dat kinderen of hunne ouders be
zwaar zouden maken, om er gebruik van te
maken.
De grens van overheidsbemoeiingen is in
dezen bereikt, meenden B. en W. en daarom
stelden zij voor, niet over te gaan tot het ver
strekken van kostelooze schoolbaden.
Devoorzitter deelde nog mede. dat
voor de kinderen, wier ouders ook het bedrag
van 5 cent niet kunnen missen, wel een weg
zal kunnen worden gevonden om kosteloos te
baden.
De heer Schuyt geloofde, dat niet alleen
onbekendheid met de gelegenheid van school
baden oorzaak is van de betrekkelijke geringe
deelname, maar ook is er toch nog altijd on
vermogen van verschillende ouders. Daarom
had het bestuur van het badhuis voorgesteld
om eens gedurende een jaar een proef te
nemen met gratis baden.
Voorts had het bestuur graag een subsidie
van 250.
Devoorzitter erkende het nut van
het baden, maar vond het toch niet de juiste
weg om subsidie te vragen en tegelijkertijd te
reserveeren. Als er eventueel subsidie noodig
mocht zijn, is de gemeente er toch altijd nog
Maar bovendien is er geen noodtoestand. Er
wordt méér gebruik gemaakt van het badhuis
dan het Witte Kruis had geraamd.
De heer K o s t e 1 ij k adviseerde het Witte
Kruis om schoolbaden gratis te geven, indien
het dit noodig acht. Komen daardoor finan-
cieele moeilijkheden, dan kan subsidie wor
den gevraagd.
Gehoord de toelichting van den voorzitter
(vooral de mededeeling dat voor inderdaad
onvermogenden de schoolbaden gratis kun
nen zijn), zei de heer Schuyt, dat de voor
naamste argumenten voor het verzoek daar
mee zijn ontzenuwd. Hij zou het bestuur van
Het Witte Kruis adviseeren de zaak voort te
zetten.
De heer Keesman wenschte een besluit
tot gratis verstrekken van de schoolbaden
voor iedereen.
Devoorzitter was daartegen, omdat
er velen zullen zijn, die geen gebruik willen
maken van gratis schoolbaden.
Het voorstel van B en W. werd ten slotte
aangenomen met alleen de stemmen van de
heeren Keesman en Greeuw tegen.
Aanbesteding of eigen beheer?
Van de commissie inzake werkverschaffing,
samengesteld door diverse aannemersbonden
was een verzoek ingekomen om de te maken
bruggen en duikers in den nieuwen weg niet
in eigen beheer te doen uitvoeren, doch die te
doen aanbesteden.
B. en W. merkte naar aanleiding hiervan
op, dat het argument, dat adressante meen;
te kunnen ontleenen aan de aanvaarding van
rijkssubsidie, niet juist is, omdat voor bedoeld
werk geen rijkssubsidie als bijdrage in de kos
ten van werkverschaffing of werkverruiming
wordt genoten.
Het werk is thans in uitvoering gebracht in
hoofdzaak als object voor werkverruiming en
zou thans niet in uitvoering zijn. wanneer het
element werkverruiming niet den doorslag
had gegeven.
De ingenieur Verhey heeft verzekerd, dat
de kosten van eigen beheer niet beduidend
hooger zullen worden dan bij aanbesteding
en dat de arbeiders, die aan den weg werken
onder leiding van den uitvoerder het werk
heel goed kunnen maken
Het ligt voor de hand, zoo gingen B. en W
voort, dat het maken van de bruggen in
eigen beheer behoort te worden uitgevoerd,
omdat anders het hoofdmotief voor het thans
in uitvoering brengen van het werk wordt
losgelaten en een onbillijkheid zou worden be
gaan ten opzichte van het grondwerk, dat ook
had kunnen worden aanbesteed, doch dat in
werkverruiming is uitgevoerd.
B. en W. gaven daarom in overweging af
wijzend op het adres te beschikken.
Wethouder Opdam betoogde, dat, in
tegenstelling met het grondwerk, bij den
bruggenbouw meer geld voor materialen noo
dig is dan voor werkloozen. Daarom vond hij
het billijk dat deel van het werk aan te be
steden, ook al om te voorkomen, dat vaklieden
niet beter kunnen worden bezoldigd dan ge
wone losse werklieden Bovendien zal de ge
meente het materiaal zeer zeker niet goed-
kooper kunen koopen dan aannemers 'dit
kunnen, die toch ook altijd nog heele voor
raden materiaal en gereedschappen hebben
In Alkmaar gaat men ook geen bouwwer
ken e.d in werkverschaffing uitvoeren. Spr
zou het uitvoeren van de werken door gewone
arbeiders ook niet in het belang der gemeente
achten.
De heer K o s t e 1 ij k was het hiermee
eens.
Het bevreemdde spr., dat B. en W. in deze
zaak niet het advies van de wegencommissie
hadden gevraagd.
De heer Greeuw herinnerde aan zijn
vroeger betoog om aan geschoolde arbeiders
het contractloon te betalen, wat door den
raad niet werd onderschreven. Latere verzoe
ken in dien geest werden eveneens afgewezen,
maar thans, nu aannemers een verzoek deden
om aanbesteding van een deel van het werk
is wethouder Opdam daar vóór. Spr. vroeg
waarom voor de geschoolde arbeiders niet
hetzelfde heeft gegolden en zou nu wenschen.
dat B en W. met de organisaties overeenkwa
men om ook de genoemde werken in eigen be
heer uit te voeren, maar dan tegen contract
loon, onder bepaling dat het aldus méér ver
diende loon over alle arbeiders worde uitge
keerd. Dm hebben de arbeiders niet het ge
voel, dat zij beneden het loon moeten wer
ken, terwijl er dan ook geen bevoorrechten
zouden zijn, die alléén hooger loon zouden
verdienen.
De heer K o s t e 1 ij k stipuleerde nader
zijn meening: aanbesteding met contractloon
De heer Dekker ging accoord met de
woorden van wethouder Opdam. Wat de loo-
nen betreft, meende spr., dat die nog wel
redelijk waren geweest, hooger dan bij een
particulier. Het zou niet zoo erg zijn, als er
nu een categorie kwam, die iets meer zou ver
dienen.
De heer Opdam merkte op, dat de heer
Greeuw nu wel erg goedhartig deed, maar er
is toch altijd verschil geweest tusschen het
loon van grondwerkers en geschoolde arbei
ders.
De voorzitter stelde vast. dat bij de
werkverschaffing in Heiloo loonen worden
betaald, die hooger zijn dan elders. In ver
schillende gemeenten betaalt men slechts
12 tot 14 en spr. meende, dat men de
menschen maar beter kon afmaken dan zulke
lage loonen te geven.
Spr. voelde niets voor een verhooging in
den geest van den heer Greeuw. Het is wel
juist, dat de vakarbeiders beneden contract
loon hebben gewerkt, maar men vergete niet,
dat zij, indien zij niet bij de gemeente hadden
gewerkt, heelemaal niets zouden hebben ge
had. Doordat de gemeente geen steun zocht
bij het rijk voor de werkverschafifng, kon hier
nop een behoorlijk loon worden uitgekeerd.
E>r. Barnhoorn meende, dat ook bij
aanbesteding nog meest ongeschoolde arbei
ders bij de bruggen enz. te werk kunnen kun
nen worden gesteld. Het loonverschil zal
daarom slechts weinig zijn. Een argument
vóór aanbesteding zou zijn de aanwezigheid
van veel materiaal bij de aannemers.
De heer Opdam verdedigde nogmaals
aanbesteding van de kunstwerken. Dan kan
het contractloon gehandhaafd worden en het
zal voor de gemeente niet duurder komen.
De heer Schuyt vond het al lerbill ijkste
over te gaan tot aanbesteding onder Heiloo
sche aannemers, die dan de beste werkers
zouden kunnen uitkiezen.
De heer Greeuw wilde het werk in han
den der pemeente houden en verdedigde
nader zijn voorstel.
Devoorzitter vreesde, dat bij aan
besteding verschillende thans in werkver
schaffing arbeidende menschen buiten de
werkzaamheden zullen komen. Het voorstel-
Greeuw leek hem nog wel aannemelijk.
De heer Vahl zag aan beide zijden ge
gronde argumenten Maar, zei spr., hier is
nu een object waarbij wij weer terug kunnen
gaan naar een normalen toestand: werken in
dienst van particulieren. Werkverschaffing is
altijd toch nog een buitengewone toestand,
dien we niet moeten handhaven als 't niet
noodig is.
De heer Maas Geesteranuskofl
het voorstel-Greeuw steunen.
De heer Schuyt zou zijn idee willen
aanvullen met de bepaling, dat de aannemer
een zeker percentage van het personeel moest
overnemen uit de werkverschaffing.
Wethouder Opdam vond het voorstel-
Greeuw een lapmiddel.
Het voorstel-Greeuw werd hierna aangeno
men met zes tegen vijf stemmen. Tepen de
heeren Opdam, Kostelijk, Schuyt, Dekker en
Vahl.
(Wordt vervolgd.)
wordt aangevallen. Dat is zelfs een premie
op de stommiteit, weet jij ook wel. Ik hoef je
niets te herinneren; jij weet ook nog wel van
ministers van Buitenlandsche Zaken, die.
werkelijk door hun eigen stomme streken
het buitenland aan 't blaffen maakten;
omdat het buitenland blafte, ons aanblafte
o ns he! daarom blafte de heele vader
landsche pers, en de ministers werd een
soort nationale heldwat hij zeker niet ge
worden zou zijn, als hij geen stomme silL
ken had gedaan! Right or wrong, my coun
try, maar dan heet het 't er altijd bij, dat 't
„right" aan onze zijde is. Enfin, als alles
door zuivere logica en rechtspraak wordt op
gelost, ben ik m'n broodje kwijt
Maar laten we tot de zaak zelf komen, hé
Ik bedoel heelemaal. niet, dat in deze zaak
eenige minister iets verkeerds heeft gedaan,
d i t is een fortuintje, dat zoo maar uit de
iucht valt
Je zult me wel erg dom vinden", zei
Henri, gebruik makende van een rook-uit-
biaas- pauze, „maar ik snap je heusch niet".
Och, ik sla ook maar wat door. We
hebben er alleen maar nogal wat plezier in
gehad, dat deze aange.egenheden ineens
weer de positie van den minister van Buiten
landsche Zaken versterkt schijnt te hebben,
die juist door die onderhandel.ngen met Bel
gië nogal een erg slechte pers had. En dat,
ofschoon h ij natuurlijk met deze heele aan
gelegenheid niets te maken heeft'"!
Ik ben erg „uit" de politiek", zei Henri
ietwat benepen.
Nu, enfin dan nu dit geval, he. Dat
is heel eenvoudig. De fabrikanten kunnen
naar waarhei d verklaren, dat ze geen
wapens, geen kanonnan oaa, want daar gaat
het speciaal over, uitvoerenDe douane
mag gerust inspecteerener is niets bij, wat
er niet bij mag zijn. Maar: toch hebben de ge
adresseerden kanonnen, als ze hebben wat
hun door die fabriek en door eenige ande
re fabrieken in ons land wordt toegezon
den. Snap je?"
Je bedoelt: er zijn kanonnen van te ma
ken?"
Juist. Het zijn allerlei onderdeelen, die
ook voor andere industrieele doeleinden bruik
baar zijn; en er wordt dan ook, met eenige
ostentatie, die andere bestemming bij opgege
ven. Alleen is het aantal van zeer speciale
instrumenten, waar die onderdeelen dan voor
bestemd zouden ziin, aller-onwaarschijnlijkst
groot. Zoo groot als geen land ooit produ
ceert. Maar ja, zoo ver strekt zich natuur
lijk het toezicht van onze regeering niet uit;
wat er met die artikelen in Duitschland ge
beurt gaat haar niet aan En dat is natuurlijk
ook volkomen in den haak; als iemand in ons
land een kalf koopt, wordt hem toch ook niet
gevraagd, of hij misschien van 't vel een
trommel voor militaire doeleinden wil gebrui
ken Het is allemaal prachtig in orde; en,
nu, zoo zit het!"
Dus: het eenige wat daar eigenlijk te
gen te doen zou zijn. dat zou wezen, dat de
uitvoer van zulke artikelen gecontingenteerd
werd in verband met de niet-militaire behoef
ten van het land van invcer?"
Spreek daar in 'n hemelsnaam niet van;
het is net een idee om gepropageerd te wor
den door bepaalde nobele partijen in ons
land, die niet de minste rekening houden met
de belangen van de industrie en dus ook
van de industrie-a rbe ders maar dat heeten ze
dan niet te zien En bedenk eens, wat zoo'n
idee, consequent doorgevoerd, zou beteekenen
Er is bijna geen industrie, of haar product
Mrft o«k or logs-,jYerwwduigDur-
om kan een land zich ook gerust laten ont
wapenen...."
Ze oraatten nog een poosje door, tot we-
derzijdsch genoegen. Henri was wel, volgens
normale opvattingen, min of meer „gek", of
althans monomaan, maar men kan ook met
eekken soms een tijd lang praten, zonder
last te hebben van iets abnormaals. En toen
exuseerde Henri zich, overtuigd dat hij zijn
middaguren in Den Haag zeer nuttig voor
de courant had besteed. Hij zou naar huis
gaan, daar verder dien avond blijven, en den
volgenden morgen, cour acquit de conscience
nog eenige autoriteiten opzoeken; om dan
daarna nog door een kort bezoek aan de fa
bliek in quaestie zelf. nog eenige persoonlijke
indrukken in 't artikel over deze zaak te kun
nen verwerken.
Maar toen hij 's avonds, in zeldzaam ge
worden gezelligheid, met Clara en de kind?
ren in de kamer zat, kwam er een telegram
van de hoofdredactie; waarbij hem werd op
gedragen, zijn verblijf in Den Haag te benut
ten door meteen nog een bezoek te brengen
aan een arts, die van zich had doen spreken,
doordat hij in een brochure beweerd had, dat
er, om materiaal voor een academisch proef
schrift te verzamelen, ongeoorloofde proeven
hij noemde 't eenigszins opzienbarend
„vivisectie" op kinderen in een acade
misch ziekenhuis waren toegepast. Deze uit
latingen waren onder de aandacht van den
minister van onderwijs gebracht; die, waar
het een onder hem ressorteerende universiteit
betrof, een onderzoek had bevolen. De
resultaten van dat onderzoek door den
Gezondheidsraad ingesteld waren, dat de
arts een schandelijke lasteraar was, die den
medischen stand op onverantwoordelijke wij
ze in discrediet had pogen te brengen Die
veroordeeling vu de brochure was eehter op
mo krouo ca luidruchtig* wij« uitgospio-
Demonstratieve tentoonstelling
van afdeeling van den Ned. Pen-
sionhoudersbond.
Dinsdagmiddag werd in de Rustende
ager te Bergen de driedaagsche demonstra
tieve tentoonstelling geopend, uitgaande van
de afdeelingen Bergen, Egmond en Schoorl
van den Nederlandsehen Pensionhouders-
bond Om half twee heette de voorzitter der
tentoonstellingscommissie, de heer van de
Garde uit Schoorlt de genoodigden welkom,
in 't bijzonder de Burgemeesters van Ber
gen en Schoorl, de besturen der drie ge
noemde afdeelingen, vertegenwoordigers
van de afdeelingen Amsterdam, Apeldoorn,
Arnhem, Den Haag en Wijk aan Zee, van
de afdeelingen Bergen en Schoorl der
V. V. V.'s, van de Vereeniging van Café
houders te Alkmaar, en van den Noordhol-
landschen Pluimveebond en zijne afdeeling
Bergen. Nadat hij in 't kort het doel der ten
toonstelling had uiteengezet, hield de burge
meester van Bergen de openingsrede, waar
in hij wees op de gepaste durf, de samen
werking en ook de bekwaamheden der pen
sion- en hotelhouders, die blijk geven met
den tijd mede te gaan, en toonen dat hun be
drijf, 't welk een nationaal bedrijf is, van be-
lang is voor het geheele land. Spreker ein
digde met den wensch, dat de tentoonstel
ling een succes moge worden en de voorbode
van een goed zomerseizoen, waarna hij het
lint doorknipte en de tentoonstelling voor
geopend verklaarde.
Hierna deden de aanwezigen onder gelei
de der Commissieleden een rondgang door
de zalen.
Onze allereerste indruk is, dat niets on
beproefd is gelaten om de tentoonstelling ie
doen slagen; de indeeling is practisch, de
stands'zien er goed verzorgd uit, terwijl het
geheel een gezelligen aanblik geeft, en een
strijkje de stemming veraangenaamt.
Wanneer wij een kort overzicht geven van
de verschillende exposities, vangen wij aan
bij de voorzaal, waar met het oog op de be-
noodigde ruimte voor het restaurant, slechts
een tweetal stands is ondergebracht.
De Nederl. Hotel Zilvermaatschappij
„Hollandia Plate" te Hilversum heeft nier
een uitgebreide collectie eet- en thee-servie
zen tentoongesteld; de onderdeelen zijn al
len zwaar verzilverd op een onderlaag van
alpaca; dat een twintigtal jaren garantie
wordt gegeven, zelfs aan hotels, doet een
groote soliditeit vermoeden.
In de andere stand exposeert de E. Oos-
termann en Co's Handel Maatsch te Am
sterdam het bekende artikel „Persil" zelf
werkend waschmiddel; het artikel „Henco",
Henkel's wasch- en bleeksoda voor het in de
week zetten der wasch en voor het zacht ma
ken van het schrale leidingwater; voorts het
schuurpoeder „Ata", een pas in den handel
gebracht nieuw afwasch-, spoel- en reini
gingsmiddel „Imi" voor vaatwerk enz en
„Sil" een onschadelijk bleekmiddel, hetwelk
gebruikt wordt voor het spoelen der wasch
en het chloren overbodig maakt. Tijdens de
tentoonstelling worden met „Persil" gere
geld demonstraties gehouden.
In de tusschenzaal exposeert de heer J.
Winter te Bergen voor de fa Lang en Zn.
te Ulft met rieten meubelen, en aan de over-
ziide voor d° Kristal-, Glas- en Aardewerk
fabrieken „De Sohinx" v.h P Regout en Co.
ken, dat zelfs leeken, voorzoover ze dan niet
van al te groot ontzac ten opzichte van auto
riteiten waren vervuld, eenigen twijfel begon
nen te voelen aan de rechtvaardiorheid van
een zoo lawaaiig en uit den gebruikelijken
rapporteertoon vallend betoog; een meening,
die ook door enkele medici, zij het aanvanke
lijk zeer schuchter, werd beleden; op grond
van meer essentieele redenen. De medische
medewerker van De Middenweg nu, een
jong arts met weinig praktijk, verkeerde ten
opzichte van deze kwestie in een moeiliike
positie; hij was privaat-docent aan de Am-
sterdamsche Universiteit en zag een lectoraat
a*>n de kimmen ziiner eerzuchtige droomen
blinken. en de professor van wiens steun hij
het bij deze gelegenheid hebben moest voor
zoover hiervan sprake kan zij in een stad,
waar in hoogste instantie de gemeenteraad
over de wetenschappelijke verdiensten oordeelt
die orofessor was lid van de rijkscommis
sie. welke de vivisectie-brochure had veroor
deeld; en liet zich niet uit over zijn persoon
lijk oordeel in dezen. Zoodat na eenige ver-
geefsche polsingen en peilingen de medische
medewerker aan de hoofdredactie, toen die
hem een artikel over dit geval had gevraagd,
te kennen had gegeven, dat het hier zeer sub
tiele onderscheidingen gold, en praeparaten
en methoden waaromtrent het oordeel bij den
huidigen stand der wetenschap nog meer een
zeer persoonlijk karakter had; zoodat het
eigenlijk „werkeliik" beter was niet mee te
werken aan 't op de tribune der algemeene pu
bliciteit brengen van deze zaak; dat zou be
teekenen, dat men het publiek uitnoodigde,
mee te oordeelen; en 't publiek kon niet oor-
deelen, omdat het al de medische en chemi
sche finessen niet kende, en daaromtrent ook
met geei mogelijkheid kon worden voorge
licht,
i (W«idi ymvglfidh
