DAGBLAD VOOR ALKMAAF, EN OMSTREKEN. Een scherpe noodverordening. Uit het 'ftademeiü No. 51 Woensdag I Maart 1933 135e Jaargang Bestrijding van de terreur. Massa-arrestatie. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.- tranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij vb. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Den Haag, 28 Februari 1933. Zelden of nooit heeft de Tweede Kamer een zoo korte interpellatie medegemaakt als heden. De vorige week had de communist L. de Visser een interpellatie gericht tot den minister van Koloniën betreffende het niet doorzenden van telegrammen door de com munistische partij gericht aan in het kamp van Boven-Digoel verblijf houdende geïnter neerden, die door bedoelde partij candidaat waren gesteld voor de aanstaande kamerver kiezingen. Minister De Graaff had toen be loofd de zaak te zullen onderzoeken en hedenmiddag kon hij na opening van de ver gadering verklaren, dat hij aan de Indische regeering in overweging had gegeven de telegrammen docr te laten en den geïnter neerden gelegenheid te geven naar hier te telegrafeeren. Maar er moest gezorgd wor den, dat het daarvoor gezonden geld ook voor geen andere doeleinden werd gebruikt. De interpellant kon niets anders doen dan zich bij deze mededeeling neer te leggen en daarna kon de gewone parlementaire arbeid weer ter hand worden <?enomen. Nog steeds is de Indische Begrooting aan de orde en wel de algemeene beraadslagin gen er over. Thans was het woord aan den minister van Koloniën ter beantwoording van de sprekers. Hij begon met den slechten toestand van de Indische schatkist te schil deren, welke vooralsnog niet zal verbeteren, veeleer erger zal worden. Zonder dat de organen onmisbaar voor de algemeene wel vaart worden aangetast, moet er ontzettend bezuin !>d worden, zoodat men kan leven op een budget van 300 millioen gulden. De minister bracht hulde aan het beleid van den tegenwoordigen gouverneur-gene raal. Hij waarschuwde den heer De Visser niet al te boud te verklaren, dat hij een be roepsopruier was. Voor hemzelf is dit een gevaarlijk woord, voor de regeering een waarschuwing. Den heer Craraer merkte hij op, dat het gezag zich niet kan laten onder mijnen: het voortbestaan van ons gezag in Indië is geboden zoowel voor deinheemsche bevolking als voor Nederland. Van een cala- miteusen economischen toestand der inheem- sche bevolking is geen sprake, al wordt hier en daar de crisis wel ^evoeld. De overheid is krachtig genoeg om in nooden te voorzien, doch natuurlijk hapert er wel eens iets in zulk een uitgebreid gebied als Oost-Indië Met aanmoediging van de inlandsche nij verheid zij men evenwel voorzichtig, Indië is in de eerste plaats nog steeds een agrarisch land. Aan de geldschaarschte, welke zich hier en daar voordoet, komt de regeering zoo goed mogelijk tegemoet, o.a. door belasting heffing in natura toe te staan. De minister verklaarde ten slotte niet met de ingediende moties te kunnen medegaan. De replieken, welke op de rede des mi nisters volgden, waren goeddeels herhaling van wat in eerste instantie was gezegd. We willen er alleen uit aanteekenen, dat de heer Cramer (s.d.a.p.) zijn standpunt nader heeft toegelicht en verklaard heeft geen berouw te hebben over zijn befaamde uitlating in zake de muiterij in Indië. In de hedenmiddag gehouden vergadering van de Eerste Kamer zijn de algemeene be raadslagingen over de Rijksbegrooting ten einde gebracht. Heel de middag is in beslag genomen geweest door re- en dupliek. We hebben oa. zeer uitvoerige replieken gehad van de heeren Van Embden (v.d.) en Men dels (s.d.a.p.), waarvan de eerste weder een uiteenzetting gaf van zijn voorliefde voor éénzijdige ontwapening en betoogde, dat we onze vloot moeten inkrimpen tot een politie- vloot in Indië. De heer Mendels heeft zijn revolutionnaire gevoelens weder uitgespro ken, aan minister Ruys verzekerd, dat de ver mindering van de bezoldiging op de vloot een geweldige hak in de soldijen beteekent, voor al voor de gehuwden en ten slotte nog eens heftige kritiek geleverd op de wijze waarop in Indië tegen de muiterij is opgetreden. Van de overige repliceerende leden vermel den wij den heer Mr. Smeenge (lib.), die het *el goed vond, dat er steun zou worden ver leend aan de teelt van fabrieksaardappelen, maar het afkeurde, dat men er zoo laat mee kwam en betoogde, dat een steun van 25 cent kf.L te gering zou zijn. Minister Ruys heeft zeer kort geantwoord Hij heeft tegenover den heer Mendels be toogd, dat de verlaging van de tractementen niet zoo moorddadig was en dat het optreden tegen de muiters met een daad van geweld onvermijdelijk was. toen deze hadden gewei gerd te gehoorzamen. Aan den heer Smeenge antwoordde de mi nister, dat de steun aan de rogge vermoede lijk zou neerkomen op een bijslag van ten oogste 5 per 100 Kilo handelsrogge, dat omtrent den verderen steun aan de suikerbie- ren nog geen beslissing was genomen en dat er een regeling te opzicht van de kip. en een- va«'n word'ng was in den vorm van S ,van minimumprijzen. Over -zaken is V€rder nie< gesproken en A, V1€r uur/in* de Kamer uiteen, na- uat ae voorzitter de algemeene beraadslagin- u gesloten had verklaard, borgen de begrooting van Financiën. De Communistische actie in Duitsciiland. Gistermiddag heeft de Duitsche minis terraad in een langdurige bijeenkomst een noodverordening opgesteld ter bescher ming van het geheele Duitsche Volk tegen het communistische gevaar. De verorde ning is direct daarna door president von Hindenburg onderteekend en onmiddellijk van kracht verklaard. De noodverordening, die verwacht kan worden, is vanzelfsprekend buitengewoon streng en bevat zware straffen voor hen, die het land in ernstig gevaar brengen Men krijgt er wel een idee van, als men het vol gende résumé leest: Bij paragraaf 1 worden tot verweer te gen communistische daden van terreur de artikelen van de rijksgrondwet, welke be trekking hebben op de waarborging der per soonlijke vrijheid, de persvrijheid, de vrijheid van vergadering, huiszoekingen en in beslag nemingen, buiten werking gesteld. Paragraaf 2 bepaalt dat de rijksregee- rinaf de bevoegdheden der opperste lands autoriteiten in zooverre tijdelijk kan waar nemen als in een land niet de maatregelen getroffen zijn tot herstel van de openbare veiligheid en orde. Op grond van deze bepaling kan de re geering de uitvoerende macht in de landen op zich nemen. In verdere artikelen van de verordening wordt bedreigd met gevangenisstraffen, subs. hooge geldboeten, degene die geen ge volg geeft aan sommaties de orde en rust te herstellen. Met den dood wordt gestraft degene die hoogverraad pleegt, giftmengt, brandsticht, aanslagen op spoorlijnen e.d. pleeagt. Met den dood of tuchthuisstraf wordt gestraft hij, die opwekt tot het dooden van den rijkspresident of leden der regeering, eveneens degene die zulk een daad zou be drijven, voorts degene die tot ernstig oproer opruit, met het wapen in de hand wordt ge arresteerd, vrijheidsberooving pleegt om zich politieke gijzelaars te verschaffen. De regeering verklaart dat door deze ver ordening de verkiezingsstrijd niet zal worden belemmerd, doch met het oog op het groote gevaar dat bestaat, met alle middelen moet worden opgetreden. Törgler ernstig verdacht De jongste noodverordening tot bescher ming van Volk en Staat is uitgevaardigd na het rapport, dat rijksminister Göring Dins dag in de kabinetszitting heeft uitgebracht betreffende het bij de communisten ontdekte materiaal. Dit materiaal zou het bewijs heb ben geleverd, dat de communisten geheel systematisch daden van terreur voorbereid den. De regeering is tot de overtuiging geko men, dat deze acties voor staat en Volk een ontzaglijk gevaar vormen, waarom besloten werd direct handelend op te treden. Bij de in de kelders van het Karl-Liebknechthuis ge vonden documenten bevinden zich o.m. plan nen voor de aanhouding van gijzelaars en wel van vrouwen en kinderen van zekere per soonlijkheden. De plannen zouden voorts nauwkeurige aanwijzingen bevatten voor brandstichtingen in openbare gebouwen en inlichtingen bevatten betreffende terroristi sche groepen, welke op bepaalde plaatsen zouden worden opgericht. Met de brandstichting in den rijksdag is onomstootelijk het bewijs geleverd, aldus wordt verklaard, dat de communistische rijksdagafgevaardigde Törgler zich met den gearresteerden brandstichter, zoomede met eenige andere personen gedurende eenige uren in het rijksdaggebouw heeft opgehou den. Dat de overige brandstichters niet ge pakt konden worden, komt, naar de meening der bevoegde instanties, doordat zij ontko men moeten zijn door de onder-de-grondsche verwarmingsleidingen, welke leiden naar het paleis van den rijkspresident. Het rapport van Göring bevestigt voorts, dat twee perso nen in het gebouw zijn gearresteerd, die heb ben getracht te telefoneeren en de brand stichting te doen voorkomen als een daad van rijksminister Göring. Bij het verhoor dezer beide personen zou, volgens het rap port van Göring, gebleken zijn dat zij in relatie staan met de S. P. D. en de sociaal democratische pers. Minstens 10 brandstichters. Tot dusverre heeft het onderzoek naar de brandstichting in het gebouw van den rijks dag uitgewezen, dat alleen reeds voor het aandragen van het ontstekingsmateriaal minstens 7 personen noodig zijn geweest, ter wijl de verdeeling der vuurhaarden en de gelijktijdige ontbranding in het geweldige gebouw minstens 10 personen vereischt heeft. Het staat buiten tiyijfel, dat de brandstich ters zoo volkomen met allé bijzonderheden van het groote gebouw op de hoogte zijn ge weest, dat slechts een jarenlang ongehinderd verkeer een zoo groote vertrouwdheid met alle vertrekken kan, opleveren. In dit verband bestaat dan ook ernstige verdenking tegen de afgevaardigden van de Communistische partij, die vooral in den laatsten tijd veel vuldig om de meest verschillende redenen in den rijksdag bijeenkwamen. Met de ver trouwdheid met het rijksdaggebouw en de dienstregeling der ambtenaren verklaart men ook het feit, dat voorloopig alleen de op hee- terdaad betrapte Nederlandsche communist gearresteerd is kunnen worden, aangezien deze door onbekendheid met de indeeling van het gebouw na .het plegen van de daad niet meer heeft kunnen vluchten. De gearres teerde heeft de besprekingen van de commu nistische commissie van actie voortdurend bijgewoond en heeft weten door te zetten, dat hij mede werkzaam mocht zijn bij de brandstichting. Het onderzoek heeft verder uitgewezen, dat 3 ooggetuigen eenige uren voor het uitbreken van de brand den gearres teerden Nederlandschen dader in gezelschap van Törgler en Koenen in de gangen van den rijksdag hebben gezien. Een vergissing in dezen acht men uitgesloten. Daar verder de ingang voor de afgevaardigden van den rijksdag om 8 uur des avonds wordt gesloten en de communistische afgevaardigden Törgler en Koenen zich om ongeveer half negen hun kleeren op hun kamer hebben la ten brengen, waarna zij eerst tegen 10 uur door een anderen uitgang het gebouw hebben verlaten, bestaat ernstige verdenking tegen deze beide communisten. In dien tijd is de brand nl. aangestoken. Het gerucht, volgens hetwelk Törgler zich vrijwillig bij de politie zou hebben aange meld is onjuist gebleken. Hij had door zijn advocaat vrijgeleide verzocht op het oogen- blik, dat ontkomen niet meer mogelijk was. Dit vrijgeleide werd hem geweigerd, waarna hij in arrest werd gesteld. Nog meer arrestaties. Met betrekking tot den brand zelf komen de Duitsche bladen met verdere bïzonderhe- den. Er worden steeds weer nieuwe namen bekend van personen, die gearresteerd zijn. Zoo is de vermaarde pacifist en atheïst Lehmann Russbueldt, de stichter der Liga voor Menschenrechten, wien onlangs zijn buitenlandsche pas is ontnomen, gearres teerd. Voorts behoort tot de gearresteerden de schrijver Egon Erwin Kiscn, zoomede de afgevaardigden Kaspar, Scholem en Schub- ring en de redacteur der „Rote Fahne", Schneller. Bizonder opmerkelijk wordt ge acht dat de chauffeur van een taxi-auto, wel ke in de omgeving van het rijksdaggebouw parkeerde, in de middaguren een Nederland se^ auto heeft gezien Deze auto is geen luxe wagen, maar een van verouderd model. Voorts wordt gemeld, dat een ruit is inge slagen van een ruimte, welke in het geheel niets met den brand uitstaande heeft. De gearresteerde Nederlandsche commu nist, van der Lubbe, is na een urenlang ver hoor uitgeput. Hij is naar de politiegevange- nis overgebracht, waar hij in slaap is ge vallen. De geheele Schupo en crimineele politie is gealarmeerd. De hulppolitie zou zijn opge roepen. De vakvereenigingen en de brand in het rijksdaggebouw. Het bondsbestuur van den Algemeenen Duitschen Vakvereenigingsbond heeft in een, reeds de vorige week bijeengeroepen be stuursvergadering de politieke ontwikkeling van den toestand besproken. Er bleek volkomen overeenstemming te bestaan over de door het bondsbestuur in den laatsten tijd gevolgde politiek. De jong ste gebeurtenissen, de brand in het rijksdag gebouw en de politieke gevolgen daarvan, werden uitvoerig besproken. De vertegen woordigers der vakvereenigingen spraken hun afschuw uit en hun verontwaardiging over de brandstichting. De vakvereenigingen namen de Duitsche georganiseeide arbeiders met beslistheid in bescherming tegen de ver denking, dat iemand uit hun rijen tot de brandstichters zou behooren. Zij zien in deze brandstichting niet alleen een aanslag op de zetel van het parlement maar een aan val in het algemeen op het parlementarisme. De Duitsche vakvereenigingen en haar ieden behooren tot de trouwste hoeders der demo cratische orde. Zij verwerpen daden van terreur van welken aard ook ten zeerste. Zij zijn er zich van bewust, dat de tegenwoor dige politieke situatie ongehoorde eischen stelt aan de scholing en de beproefde disci pline van de Duitsche arbeiders De Duitsche arbeiders zuilen echter, evenals dit de plicht is van de bondsleiding, ook onder de huidige moeilijke omstandigheden hun koelbloedig heid bewaren en zich niet laten afbrengen van hun rechtmatigen strijd tegen alle ge varen voor de grondwettige vrijheden. De actie tegen de communisten. Het spreekt wel vanzelf, dat er behalve de nieuwe noodverordening nog tal van maat regelen genomen zijn bij de communistische actie. En dat blijkt goed te zijn, want naai de politieke politie van Berlijn ter oore is ge komen, zou de communistische partij voorne mens zijn op den dag der rijksdagverkiezin gen, althans op den dag tevoren of er na overvallen te plegen op leden van nationale organisaties, in het bizonder van SA fn SS en daarbij eventueel bewapende leden dezer organisaties zonder pardon door gebruik making van geweld van wapenen onschade lijk te maken. De geheele actie zou aldus worden doorgevoerd, dat de aanstichters zoo mogelijk niet als communisten zouden wor den erkend. Patrouilleerende politiebeamb ten zouden door bedreiging met schietwape nen gedwongen worden hun schietwapenen af te geven. Van politiewegè zijn de noodige maatregelen getroffen. Kinderboeken of communistisch materiaal?! Verder zouden er aanwijzingen voor zijn, dat de communisten uit Duitsehland hun materiaal ook naar Oostenrijk zouden wil len overbrengen. Dinsdag is te Weenen op naam der firma Schenker Co. van Ber lijn naar Weenen een wagon „kinderboeken" gezonden. In dezen wagon bevonden zich 64 kisten boeken, althans volgens den vracht brief. Daar de firma te Weenen een entrepot heeft, werden de waren, welke voor dit entrepot bestemd zijn, aan de grens niet bi zonder gecontroleerd, omdat zij eerst bij het verlaten van het entrepot moeten worden ge declareerd. De bevoegde autoriteiten hebben evenwel vernomen, dat de kisten alles behal ve kinderboeken bevatten. Een onderzoek zou aan het licht hebben gebracht, dat de 64 kis ten 6700 K.G. communistisch agitatiemate riaal bevatten, dat in beslag is genomen. De grens wordt scherp gecontroleerd. Ook te Weenen is de veiligheidsdienst voor de openbare gebouwen verscherpt. Weer 200 communisten gearresteerd. In den afgeloopen nacht zijn te Berlijn wederom vele huiszoekingen gedaan bij de communistische functionnarissen en in een groot aantal KPD-lokalen. In totaal werden vannacht ongeveer 200 communisten en zgn. partijloozen gearresteerd, en om verhoord te worden naar het ipolitie-presidium overge bracht. In het algemeen is de nacht rustig verloo pen en slechts op twee plaatsen kwam hef tot schietpartijen, waarbij twee nazzi's wer den gewond. De actie tegen KPD en SPD Uit het geheele Duitsche rijk komen be richten binnen van huiszoekingen bij com munisten en soc. democraten, waarbij tal van documenten en brochures in beslag zijn ge nomen. Voorts wordt gemeld, dat eenige per sonen zijn gearresteerd, terwijl uit een groot aantal plaatsen wordt gemeld, dat hulppoli tie in dienst is genomen. Het Lenin-huis te Koningsbergen bezet. Officieel wordt medegedeeld: De politie- president van Koningsbergen heeft de door de KPD en Antifo per 1 en 2 Maart vastge stelde vergaderingen verboden wegens net onmiddellijk in gevaar brengen van de open bare veiligheid. Hij heeft voorts alle cojnmu nistische vlugschriften en de „Echo des Ostens" in beslag laten nemen. De Opperpresident heeft het verder ver schijnen'van de „Echo des Ostens" verbo den. De politie heeft het Lenin Huis bezet en de daar staande drukpersen stilgelegd. Voorts zijn onverwachts huiszoekingen ver richt bij een aantal functionnarissen der KPD. Ook plakkaten der SPD zijn in beslag genomen. Huiszoeking in den Wurtem- bergschen Landdag. De politie te Stuttgart deelt mede, dat gis termiddag een huiszoeking gehouden is in het gebouw van den Wurtembergschen Landdag. Doorzocht werden de algemeene vertrekken en de fractiekamer van de com munistische partij. De aanwezige communis tische afgevaardigden werden tijdens de huiszoeking in arrest gehouden, doch daar na weer vrij gelaten. Tegelijkertijd iè het communistische partijbureau doorzocht, waarbij de politie een groote partij zorgvul dig verpakte drukwerken in handen viel. Deze huiszoekingen, aldus de politie verder, hebben geen aanwijzingen gegeven, dat ook in Wurtemberg daden van geweld te ver wachten zouden zijn. 13 Communisten in Kassei gearresteerd. Gister zijn te Kassei 5 communistische be-« stuursleden en 8 partijleden gearresteerd. Verder zijn een'reeks huiszoekingen gehou den, waarbij verschillende zaken in beslag werden genomen, o.a. 900 K.G. circulaires, aanplakbiljetten en kranten. Bij de soc. dem. partij zijn ongeveer 25000 strooibiljetten, 100 K.G. aanplakbiljetten en 5000 verkie zingsblaadjes in beslag genomen De op aanplakborden en reclamezuilen aangeplak te biljetten zijn allen verwijderd. De open bare gebouwen en vitale bedrijven staan on der bijzondere bewaking. In het geheele stadsgebied wordt streng gepatrouilleerd. Agitatiecentrale van de coinm. partij in Flensburg ontdekt. Officieel wordt medegedeeld, dat in Flens burg een communistische agitatiecentrale is ontdekt, die tot taak had opruiïngswerk on der politie en rijksweer. Zes personen zijn gearresteerd. Politieke botsingen te Worms. Dinsdagmiddag is voor het gebouw van de Wormser Zeitung een vechtpartij ontstaan tusschen nationaal-socialisten, die pamflet ten verspreidden en rijksbanierleden en com munisten. Een aantal personen werd ge wond. Er is ook vhn vuurwapenen gebruik gemaakt. Een politierapport is nog niet uit gegeven. Dooden in Worms. Nadat zich gistermiddag reeds eenige ern stige botsingen hadden 'voorgedaan, ont stonden in den afgeloopen nacht nieuwe vechtpartijen voor het Volksgebouw. De deur werd doorzeefd met kogels en alle rui ten werd ingeslagen. Nazi's drongen het huis binnen, de caféhouder werd door een messteek in het hart getroffen en was op slag dood. In de Löwengasse werd een man door een kogel in den buik getroffen en eveneens ge dood. De geheele politie van Worms was vannacht gealarmeerd. S.A.P.-leider Dr. Eckstein gear resteerd. Naar wij uit betrouwbare bron vernemen, is Dinsdag de leider der Breslausche Socia listische Arbeiderspartij, dr. Eckstein, gear resteerd. Betreffende de motieven kon niets worden medegedeeld. Editie van „Tremonia" gedeelte lijk in beslag genomen. Een gedeelte, van de oplage van Dinsdag van het Centrum-blad „Tremonia" is door de politie van Dortmund in beslag genomen op grond van een mededeeling der Berlijn- sche redactie van „Tremonia", welke betrek king had op de eventueele benoeming van een rijkscommissaris voor de ziekenkassen en vakvereenigingen. De persen van de „Bremer Arbei- terzeitung" in beslag genomen. Dinsdagmiddag om vijf uur werden in op dracht van de justitie de machines der „Ar- beiterzeitung" te Bremen voor de tweede maal verzegeld. Een detachement politiebe ambten was aanwezig. Aanleiding tot de in beslag neming zou zijn dat de redacteur van het blad, Boettcher, „hoogverraad" voorbe reidde. Moskou en de toestand in Duitsehland. De arrestatie der leiders van de K.P.D. te Berlijn heeft te Moskou groot opzien gebaard Het wordt daarbij niet verheeld, dat de ille gale leiding der partij, nog vrij uit gaat. De communistische organisaties in Duitsehland staan thans voor een groote verantwoorde lijkheid. E>e a.s. politieke gebeurtenissen moeten ten gunste van de K.P.D. uitvallen. Men is evenwel van meening, dat de slag te gen de leiding der K P.D. bij de a.s. rijksdag verkiezingen een stemmenverlies ten gevolge zou kunnen hebben. Beperkende politiemaatregelen te Berlijn. De politiepresident van Berlijn heeft op grond van paragraaph 14 van ae politiever ordening van 1 Juni 1931 in het belang der openbare veiligheid en orde bepaald, dat het sluitingsuur voor openbare gelegenheden tot nader order middernacht zal zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1