dagblad voor alkmaar en omstreken. De Duitsche rijksdag-verkiezingen Een meerderheid voor de Hitler-regeering. 288 zetels voor de Nazi's. ffiuiteaCand Ho. 55 Maandag 6 Maart 1933 135e Jaargang Verliezen voor de Communisten. URANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. WÊÊÊÊBmÊKBÊÊMÊË Dit nummer bestaat uit twee bladen. Nadat de verkiezingscampagne Zaterdag avond in het geheele Duitsche rijk met groote optochten en nog grootere massa-betoogin gen van de nationaal-socialisten en andere partijen, die naast deze van Hitier stonden, haar hoogtepunt had bereikt, kwam de met veel spanning verwachte Zondag. Geheel Duitschland stond klaar, om als het moest in te grijpen, want men verwachte lelletjes en bloedige botsingen. Doch ziet, de Zondag kwam en het bleef rustig. Het heerlijke voorjaarsweer had de partijen wel licht tot kalmte gestemd zoodat de politie, die in grooten getale was opgeroepen, geluk kig werkloos bleef. Althansvoor zoover wij het op dit oogenblik kunnen bekijken, want nog zijn lang niet alle berichten bin nen en'nog kunnen er de noodige telegram men komen, die het tegendeel zullen vermel den. Begunstigd dus door schitterend voor jaarsweer had de groote stemming plaats. Het begon al 's morgens vroeg. Voor de stembureaux in de groote steden maakte men queue en haastte men zich, om aan zijn va- derlandschen plicht te voldoen. Het was dan ook heelemaal geen wonder, dat tegen den middag reeds meer dan 50 pCt. van het aan tal kiezers hun stem hr/lden uitgebracht. Het is overal rustig. Daar komt een telegram -bij ons binnen, dat begint met het nuchtere kopje, dat zoo veel beteekent r*ïiet is overal rustig. Inderdaad, de berichten uit alle deelen van het rijk vermelden dezen inhoud. En dat stemt verblijdend. Het zou eens mogen betee kenen, dat de rust thans eindelijk in Duitsch land is aangebroken. 'In Berlijn waren de straten druk versierd met vlaggen: Natuurlijk ware dat de kleuren der regeeringspartijen. Duizenden menschen bevonden zich op straat en bleven daar, ook al hadden zij gestemd. Velen wilden het oogenblik meemaken, waarop de rijkspresi dent von Hindenburg zijn stern zou uitbreh- gen. Welnu, de wachtenden werden niet te leurgesteld: zij hebben den populairen man zien stemmen! Er werd druk gestemd De opkomst der kiezers blijkt zeer groot 'te zijn geweest. Tenminste, voor wat de steden betreft, schat men het aantal opgekomen kie zers op ongeveer 85 pCt. Dat getal is zeer groot, vooral als mèn bedenkt, dat er in Duitschland geen stemplicht is. Men gaat, of men gaat niet. Elk blijft daarin vrij. Weer winst voor Hitier c.s. Het liet zich gisteravond laat aanzien, dat de verhouding tusschen de partijen, welke tot uiting komt in de stemmencijfers, nagenoeg zal blijven, zooals deze was, toen ongeveer 50 pCt. van de uitgebrachte stemmen was ge teld. De groote winst komt aan de nat.-socia- listen, zonder dat zij er in zullen slagen de meerderheid in den nieuwen rijksdag te ver krijgen. Deze meerderheid zullen zij echter in tegenstelling met den ouden rijksdag te- samen met de Duitsch-nationalen in het nieu we parlement wel verkrijgen. Van de 584 zetels van den ouden rijksdag bezetten de nationaal-socialisten en de Duitsch nationalen slechts 248 zetels. Het percentage van de op deze partij- en uitge brachte stemmen bedroeg in November van het vorige jaar in totaal 41.4 pCt. (33.1 pCt. en 8.3 pCt.). Zooals uit den stand van ongeveer 11-30 uur Amsterdamsche tijd blijkt, bedraagt dit percentage thans reeds 51.2 pCt. (43.7 en 7.3 pCt.). Tegen 11.30 uur waren geteld 30939.483 stemmen, waarvan uitgebracht op de nat.-soc. 13.532.510 stemmen 43.7 pCt. de soc.-dem. 5.406.076 stemmen 17.5 pCt. communisten 3.819.231 stemmen 12.3 pCt. centrum 3.486.089 stemmen 11.2 pCt. zwart-wit-rood 2.339.488 stemmen 7.5 pCt. Wanneer wij er op dit oogenblik nog even aan herinneren, dat de nat.-soc. bij de verkie zingen in November van het vorig jaar 33 pCt. van het aantal stemmen verkregen, dan blijkt wel duidelijk, dat deze partij weer sterk vooruit is gegaan. De winst komt voorname lijk van die kiezers, die de vorige maal zijn thuisgebleven en van de andere.partijep van rechts, voornamelijk van de Duiisch-naiiona- len en de Duitsche volkspartij. De Duitsch- nationalen, die in November bijna -tien pro cent der stemmen kregen, hebben tot dusver niet meer dan 7 procent. De Duitsche volks- nr^'] van b'j?.a -*■ Procent tot ruim 1 oote verliezen lijden dé commu nisten, die ongeveer vijftig procent vap hun aanhang achteruitgaan, terwijl soc.-dem en het centrum, hoewel zij zich hier en daar gced handhaven en op vele plaatsen zells in stemmenaantal vooruitgaan, percentsge wijs tot dusver iets achteruitgaan. Het voorloopige eindresultaat. Tegen hedennacht 1.40 uur was officieus bekend, dat in totaal 39.199.002 stemmen waren uitgebracht. Teen was de zetelver- deeling als volgt: nat.-soc. 288; soc.-dem. 118; comm. 81; centrum 70; zwart-wit-rood-blok 52; Beier- sche volkspartij 21kleinere partijen samen 18 zetels. In den nieuwen rijksdag zullen de natio naal-socialisten tezamen met het blok zwart- wit-rood over 340 van de 648 zetels, dus over de absolute meerderheid beschikken. N.S.D.A.P. 17.165.823 Soc.-Dem. 7.176.505 Communisten 4.845.379 Centrum 4.423.161 Zwart-wit-rood 3.132.595 Beiersche volkspartij 1.072.893 Duitsche volkspartij 432.105 Chr. soc. volksdienst 384.116 Duitsche boerenbond 114.231 Duitsche Hann. 47.723 Staatspartij 333.487 Wijnbouwers 83.828 Soc. strijdgemeenschap 3909 Strijd, bond. arb. en boer. 1118 De tusschen haakjes geplaatste cijfers zijn de zetelaantallenvan den ontbonden rijks dag. Goering over den verkiezings- uitslag. Rijksminister Goering verklaart naar aan leiding van den uitslag der verkiezingen van Zondag het volgende: „De .grootste politieke beslissingsslag is geslagen. Het nationale front heeft door de -toewijding en offervaardigheid van zijn aan- •hangers onze overwinning over de geheele linie bevochten. Ik ben gelukkig en dankbaar, dat ons Duitsche volk het besluit van den rijkspresident het kabinet-Adolf Hitier te be noemen met 2500 overweldigende meerderheid heeft gevolgd. Voor den eersten maal sedert de tijden van Bismarck is de positie op den wip van het centrum gebroken. De ontzagge lijke superioriteit van het nationale front juist (ook in de Zuid-Duitsche landen geeft den Zuid-Duitschèn regeeringen niet meer het recht uit naam van het volk verder te regee- req, daar ook hier het volk zich achter Adolf Hitier heeft geplaatst. Toch nog botsingen! Te B r e s I a u heeft ongeveer 85 pCt. der kiezer§ gestemd. Tegen vier uur gistermiddag is het. tot een schietpartij gekomen tusschen communisten en de politie. Een politiepa trouille van vier man werd in de stadswijk Brigittental van de daken der huizen be schoten. Direct nadat de Schupo met hulppo litie was versterkt, werd een hulpagent (SA- man) door een schot in de buik doodelijk ge wónd. De politie is de toestand meester. Hier en daar valt nog wel een schot. De huizen worden doorzocht. 76 personen zijn gear resteerd en naar het politiebureau overge bracht. De SA-man is 20 jaar oud en heet Otto Fischer. Te O f f e n b a c h is 't tot 'n botsing geko men tusschen Rijksbanierleden en nationaal- socialisten, waarbij een rijksbanierman werd doodgeschoten en een tweede ernstig werd gewond. Te Leipzig is het tot kleinere incidenten gekomen.- Een man werd gewond. Te Keulen zijn schoten gelost op een politieauto. Twee mannen en een vrouw zijn gearresteerd. Te Stuftgart en Dresden, waar bizonder druk gestemd werd, is het niet tot ordeverstoringen of botsingen gekomen, wel ke de moeite van het vermelden waard zou den zijn. Overal druk gestemd. Te C h e m n i i z en omgeving is het. enkele incidenten daargelaten rustig gebleven. Te Neurenberg heeft 95 pCt. der kiezers gestemd. Te G o e r 1 i t z is in enkele deelen der stad zelfs 97 pCt. van het aantal stem men, dat uit te brengen was, uitgebracht. Te M a n h e i m is het nergens tot incidenten gekomen, meer dan 80 pCt. der kiezers is hier opgekomen. Te G le i w i t z is het, evcnaé in hét oyerige Boven Silezie, rustig gebleven. Ongeveer 90 pCt. der stemmen is uitgebracht. In het Z.W. deel van het rijk, in het bizon der iir het grensgedeelte, is bizonder druk ge stemd: Tal van Duitschers, die in Zwitser land wonen hebben hier hun stemmen uitge bracht- Tussgheq 10 en 11 uur zijn te Bazel Voor wijziging van den grondwet is ech- tèr een meerderheid van twee-derde noodig, welke zij alleen door samenwerking met an dere partijen zouden kunnen verkrijgen. Hier voor hebben zij nog minstens 93 stemmen noodig. Behalve de medewerking van het centrum en de Beiersche volkspartij zullen zij ook nog de medewerking van een der klei nere partijen noodig hebben, tenzij uit de of ficieele cijfers mocht blijken, dat nog een wij ziging ten gunste van de nationaal-socialis ten of het blok zwart-wit-rood zal plaats vinden. Meer betrouwbare cijfers. Volgens de voorloopige officieele cijfers van de verkiezingen voor den rijksdag was de opkomst der kiezers een record, n.1. 89 pCt. Bevestigd wordt, dat de nat.-soc. te za- men met het blok zwart-wit-rood in den nieu wen rijksdag over de absolute meerderheid zullen beschikken. Volgens den voorloopi- gen officieelen uitslag zal de nieuwe rijksdag uit 647 afgevaardigden bestaan tegen 582 in den vorigen rijksdag. De voorloopige offi cieele uitslag luidt als volgt: 11.737.015 288 zetels (196) 7.247.959 120 zetels (121) 5.980.163 81 zetels (100) 4.230.644 73 zetels (70) 2.959.051 52 zetels (52) 1.095.427 19 zetels (20) 661.794 (11) 403.674 0 (5) 149.002 8 zetels (3) 63.970 (1) 336.451 5 zetels (2) 105.216 1 zetel (O) drie extratreinen aangekomen uit Bern, Zü- rich en Lausanne. De reizigers begaven zich voor het grootste deel per tram naar Loer- rach. Een ander deel gaat per trein door naar het Badensche land. Het Duitsche consulaat te Basel heeft niet minder dan 4000 stembiljetten uitgereikt. In de steden in het Roergebied is het volkomen rustig geweest, althans voor zoover tot nu toe bekend. Botsingen in Hessen. In Hessen is zeer druk gcsiernd. Te Darm- stadt is het overdag rustig gebleven, daar entegen is het te Griesheim bij Darmstadt tot een schietparij gekomen, waarbij een SA- leider een schampschot en een KPD-func- tionaris een schot in het dijbeen opliepen. Bij een botsing tusschen nazi's en leden van het IJzeren Front werden twee leden van het IJzeren Front ernstig, eenige anders per sor.en licht gewonu. Te Pfeddersheim is een SA-man ernstig gewono Negen communis ten zijn hier gearresteerd. Te Ochshausen (Kassei) is het tot een schietpartij gekomen, waaraan hulppolitie te pas is gekomen. Een SA-leider die als hulpagent dienst deec kreeg een schot in de buik en werd ernstig gewond naar het zie kenhuis overgebracht. Be Stahlhelmbetooging in Berliju. Gistermiddag om vier uur heeft zich te Ber lijn de optocht, waaraan werd deelgenomen door 26 bataljons Stahlhelm, in het geheel on geveer 30.000 man Unter der Linden in be weging gezet. De eerste voorzitter van den Stahlhelm Se ld te verscheen in gezelschap van vice-kanselier von Papen tegen half zes in den Lustgarten, waarheen de Stahlhelm was op gemarcheerd. De tweede bondsvoorzitter Duesterberg hield een toespraak, waarin hij voorlezing deed van een hem door den rijkspresident ge zonden brief, waarin deze dank en hulde brengt aan de Siahlhelmers en mededeelt zich een te voelen met hen wier leider en eerelid hij is. Ook dankte Duesterberg per soonlijk nog den Stahlheliners op wier trouw hij zeide steeds te kunnen rekenen. Ook minister Seldte heeft nog gesproken en eveneens gewezen op den geest van ver bondenheid, welke de oude frontsoldaten be zielt. Na het zingen van het Deutschlandlied defi leerden de mannen voor de bondsleiders. Er gingen eenige uren mee heen. Rijksminister Goering sloeg de parade gade van het balcon van het Pruisische mi nisterie van binnenlandsche zaken Unter den Linden. De politiepresident van Berlijn. Levet zot. was ook aanwezig. De regeering over den uitslag In kringen der Duitsche rijksregee- ring wordt het resultaat van de rijks dagverkiezingen beschouwd als een op merkelijke doorbraak in het Zuid-Duit sche en het Marxistische front. De uit slag is een duidelijk teeken voor de na tionale revolutie en voor de ineenstor ting van de oude partijen cong'o- meraten. In de samenstelling der tegen woordige regeering zal niets worden veranderd. De groote overwinning, die de regee ringspartijen hebben bevochten, is te di.nken aan het werk van het rijkskabi net en de persoonlijkheid van den rijks kanselier. Het rijkskabinet zal in zijn zitting van Dinsdag a s. het tijdstip vast stellen voor de bijeenroeping van den nieuwen rijksdag. Raadhuis van Hamburg door SA bezet. De SA was tegen 9 uur gisteren met onge veer 700 man voor het raadhuis te Hamburg op den Rathausmarkt verschenen. Tegen 10 uur trokken zij onder aanvoering van den pasbenoemden „Polizeiherr" Richter het raadhuis binnen. Aan de beide groote op den Rathausmarkt opgerichte masten werd de swastikavlag geheschen. De nieuwe chef van de politie, Richter, die overigens, naar ver luidt, tot rijkscommissaris voor Hamburg benoemd zal worden, heeft van het balkon van het raadhuis, waar eveneens een swas tikavlag wapperde, een toespraak tot de menigte gehouden. Vlaggen verbrand. Op het nieuwe marktplein te Osna- Brück, waar indertijd zwart-wit-roode vlaggen zijn vernield, hebben S A -man nen Zondagavond zeven vlaggen van het IJzeren front en Sovjet vlaggen ver brand. Stemmers uit Nederland. Ook aan de Nedcrlandsch-Duitsche grens is druk gestemd. Duizenden Duitschers, die in Nederland wonen, hadden zich over de grens begeven om te stemmen. Te Kleve- haben hebben 3000 in Nederland wonende Duitschers gestemd. Te Kaldenkirchen onge veer 1300. Met drie extratreinen waren deze Duit schers uit Rotterdam, Amsterdam en Den Haag naar Cleve gekomen. Te Kaldenkirchen werd gestemd door Duitschers die per extra- trein uit de richting Breda waren aangevoerd. De Pruisische Lenddag. Tegelijk met de rijksdagverkiezingen had den in Pruisen de verkiezingen van den Pruisischen Landdag plaats. Ook hier be haalde de Hitler-regeering de overwinning. Volgens de voorloopige officieele berekening zal deze nieuwe Landdag als volgt zijn sa mengesteld Nat. socialisten 211 zetels (162) Soc. dem. 80 93) Communisten 63 57) Centrum 68 (67) Zwart, wit, r. en rad. middenstand 43 (31) Staatspartij 3 (2) D. V. P., Christ. soc. dienst D. Hannoveran. 6 10) (De tusschen haakjes geplaatste cijfers zijn die van den ontbonden Landdag). De Landdag zal dus 474 (432) afge vaardigden tellen. In den ouden landdag bezat de sociaal-re- publikeinsche partij 1 zetel. In den nieuwen landdag beschikt de regeering over 254 van de 474 zetels en dus over de absolute meer derheid. DE BANKCRISIS IN AMERIKA. Wordt de gouden standaard op geheven? President Roosevelt heeft tegen Zondag middag 3 uur Greenwich Tijd een speciale conferentie belegd, ter bespreking van de bankcrisis. Aan deze conferentie zou worden deelge nomen door de voorstaande bankiers, de directeuren der Federal Reserve Banks, voor aanstaande zakenlieden en financiers, zoo mede alle gouverneurs der bondsstaten. De beraadslagingen zouden in hoofdzaak betrekking hebben op de vraag of de Ver eenigde Staten eventueel den gou den standaard zullen prijs- geven. De conferentie zou worden gehou den in het Witte Huis. Op het program der besprekingen staat de voergenomen garantie door de Bondsregee ring voor 50 der deposito's, een uitvoer verbod van goud, de intrekking der verplich ting van de Federal Reserve Bank goud af te geven op bankbiljetten en ten slotte een al gemeen bankmoratorium. Zaterdagmiddag hebben alle bondsstaten, welke zulks nog niet hadden gedaan, mora toria afgekondigd. Naar de speaker van het Huis van Afge vaardigden, Rainey, mededeelde, is alleen reeds in de afgeloopen week voor meer dan 250 millioen dollars aan goud gehamsterd. In welingelichte kringen acht men het on vermijdelijk, dat de regeering der Vereenigde Staten den gouden standaard zal moeten prijsgeven. Nationale beursvacantie President Rooseveldt heeft een nationale beursvacantie afgekondigd tot en met Don derdag. De staatssecretaris van financiën Woodin heeft ter aanvulling van het decreet van Roo seveldt verklaard, dat de beursvacantie geen permanent prijsgeven beteekent van den gou den standaard door Amerika. Hij gelooft, dat het laagste punt der crisis thans is bereikt. Voor het geval het Amerikaansche volk in zijn nieuwen president vertrouwen zal heb ben, zal het land de crisis snel kunnen over winnen. In antwoord op een vraag verklaar de Woodin nog, dat het voorloopig nog onze ker is wat Donderdag zal geschieden. Aan de beantwoording dezer kwestie wordt even wel met volle energie gewerkt. Staking van deviezentransacties door de Japacsche banken. Alle Japansche banken hebben besloten van Maandag af de deviezentransacties te staken met het oog op de Amerikaansche bankcrisis. De overige bankzaken zullen op normale wijze worden afgewikkeld. De sta king der deviezentransacties zal waarschijn lijk duren tot de Amerikaansche bankcrisis voorbij is. De gouden standaard af. Het practische resultaat van de ontwikke ling der Amerikaansche bankc>sis is, dat de U.S.A. voor eerst voor den duur der beurs vacantie den gouden standaard prijsgeven, daar de federal-reserve-banken tijdens de beursvacantie geen goudcertificaten tegen goud mogen inwisselen. President Roosevelt verklaarde, dat de beursvacantie is ver klaard op grond van een in het jaar 1917 uitgevaardigde wet, waarbij de president dictatoriale volmachten wil geven inzake alle bankaangelegenheden en welke indertijd werd gepubliceerd onder den titel „wet met betrekking tot het verkeer met den vijand". De minister van financiën is gemachtigd clearinghouses of andere credietwaardige in stellingen toe te staan noodgeld uit te ge ven. Voorts mogen de banken voor nieuwe deposito's nieuwe rekeningen openen, welke niet aan beperkende bepalingen voor wat be treft de uitbetaling onderhevig zullen zijn. Deze maatregelen beoogen het hamsteren van geld tegen te gaan. Noodgeld. De New-York-Clearinghouse heeft Zondag- avond medegedeeld, dat zij de noodige maat regelen heeft genomen voor de uitgifte van noodgeld. Reeds is met het drukken van bil jetten, die in de plaats moeten komen van de bankbiljetten begonnen. Deze noodbiljetten zullen worden uitgegeven ter waarde van 1, 5, 10 en 20 Men verwacht, dat binnenkort 2o0 millioen van deze biljetten op de markt zullen worden gebracht. De lithogra- fen en drukkers hebben den geheelen nacht van Zaterdag op Zondag en den geheelen Zondag door gewerkt om voor het tijdig ge reed komen van dit noodgeld te zorgen. De bankiers eischen, dat een algemeene overeen komst zal tot stand komen over de wijze van uitgifte van deze noodbiljetten in de verschil lende financieele centra en dat dit slechts zal geschieden in overeenstemming met de fede rale reserve-banken. GEWELDIGE BRAND TE KEULEN. Te Suerth bij Keulen is in de schoenen* fabriek der firma Rollman Horn Zater- dagmiddag brand uitgebroken, welke snel om zich heen greep. De brandweer stond eerst machteloos, daar er gebrek aan water was. De brandweer uit Keulen moest ten slotte een 300 M. lange slang naar den Rijn leiden. Het hoofdgebouw werd geheel ver nield. De schade wordt begroot op ongeveer 600.000 R.M. Slechts enkele bijgebouwen konden worden gespaard. EEN LOCOMOTIEF IN ZEE GESTORT. Bij Towyn (in Wales) is een langs de kust rijdende personentrein door een bergverschui- ving verrast. De locomotief werd door de neerstortende steenmassa's van den trein los getrokken en over de klippen in zee geslin gerd van een hoogte van 20 M. De machinist en de stoker zijn gedood. Geen der passagier- bekwam letsel. ARAKI OVER DEN MILITAIREN TOESTAND. De minister van Oorlog, Araki, heeft in een interview verklaard dat de bezetting van Jehol door Japansche troepen de Mantsjoe- rijsche definitief heeft opgelost. De Japan sche regeering zal voorloopig geen verdere invallen doen in Chineesch gebied. Een bezet ting van Peking of Tientsin zou niet in het voornemen liggen. Slechts in geval van een toeneming van het communistische gevaar zouden verdere mataregelen worden genomen DE „CORDILLERIA" VAN STAPEL GELOOPEN. Het nieuwe motoreship „Cordilleria'' der Hamburg Amerika Lijn is van de werf van Blohm en Voss te water gelaten. Het schip is een zusterschip van de op den Hapag dienst op Zuid Amerika in gebruik genomen „Caribia". Het heeft een bruto-inhoud van 12.000 registerton en loopt ongeveer 17 zee mijlen per uur. Evenals de Caribia is de Cordilleria bestemd voor den dienst op Zuid Amerika. Waarschijnlijk zal het nieuwe schip op 1 Augustus a.s. in dienst worden gesteld. De eerste tocht, welke het schip zal ondernemen, zal zijn naar de eilanden in den Atlanti- schen Oceaan, waarna het van begin Septem ber af de gewone Zuid Amerika-route zal doen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1