DAGBLAD VOOR
ALKMAAR
WERKLOOSHEID IN RUSLAND!
BxiqeÜiksch Overzicht
ffiinneniand
Ho. 80
Dinsdag 4 April 1933
135e Jaargang
Honderdduizenden arbeiders worden thans
weer uit de steden naar het platteland terug
gedreven, omdat er geen werk meer is.
Wat vandaag de
aandacht trekt...
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en F eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers S cents.
Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
HET PASPOORTENSTELSEL.
Onlangs, toen de Sovjet-regeering in Rus-
alnd overging tot invoering van het passen
stelsel voor de groote steden, een stelsel, dat
ook voor 1914 in zwang was, sprak het
Hbld. het vermoeden uit, dat het wellicht in
de bedoeling der Russische regeering zou lig
gen, om werkkrachten, die de regeering aan
vankelijk van het platteland naar de stad
had gelokt ten behoeve van de industrie,
weer uit de stad weg te drijven wegens ge
brek aan werk.
Dit vermoeden wordt thans bevestigd door
een berichtgever van de „Manchester uar-
dian", die over de redenen en toepassing van
het passenstelsel nadere bijzonderheden
meldt.
De pas komt eigenlijk neer op een vorm
van registratie door de GePeOe en werd in
gesteld onder het motief, de zoogenaamde
anti-sociale elementen" uit de steden te ver
drijven of te weren; degenen, wien een pas
poort werd geweigerd, had niet het recht,
zich langer binnen de grenzen der groote
steden op te houden.
De correspondent van de „Manchester
Guardian" nu meldt dat personen, wien een
paspoort wordt geweigerd, zich binnen tien
dagen tijds op niet minder dan honderd kilo
meter afstands moeten verwijderen van de
stad, waarin zij wonen. Het paspoort wordt
in werkelijkheid geweigerd aan alle werk-
1 o o z e n en aan klassevijanden, d.w.z. fami
lieleden van verbannen politieke gevangenen,
ex-bourgeois. die niet door het Sovjet-systeem
zijn geassimiteerd. misdadige en anti-sociale
elementen. De algèmeene' grond voor het wei
geren van 'n pas is echter: het ontbreken van
behoorlijke middelen van bestaan. Bij de toe
passing van dit motief gaan de Sovjet-autori
teiten soms zeer ver. Zoo maakt de corres
pondent melding van het vólgende geval: een
vrouw met drie kinderen zonder man, gaf bij
het invullen van haar aanvraagformulier als
haar inkomsten zeventig roebels per maand
op; haar werd echter een paspoort gewei
gerd, omdat aangenomen werd, dat het on
mogelijk is van zeventig roebel per maand
te leven en dat de vrouw daarom haar in
komsten op misdadige wijze moest verhoo-
gen.
Het is, verklaart de correspondent, niet
mogelijk, met uitzondering dan voor Mos
kou, te zeggen hcevele personen door het
passenstelsel zijn getroffen. Volgens officieele
schattingen zal te Moskou minstens aan
750.000 personen een paspoort worden ge
weigerd, doch aangenomen kan worden, dat
dit cijfer in werkelijkheid wel tot boven het
millioen zal stijgen. Uit Moskou heeft reeds
een exodus plaats gehad van personen, die
er de voorkeur aan geven vrijwillig te ver
trekken dan in aanraking te komen met de
GePeOe en gedwongen worden, onaangena
me vragen te beantwoorden over hun maat
schappelijke antecedenten.
Voor degenen, die gedwongen worden de
stad te verlaten, treffen de autoriteiten geen
schikkingen, noch wat betreft de plaats
waarheen zij gaan, noch wat betreft hun ver
voer. Wie vrienden op het platteland hebben,
gaat naar dezen, doch daar buiten de steden
groot gebrek aan voedsel heerscht, beteekent
weigering van een paspoort in de meeste ge
vallen vcroordeeling tot uitlevering aan den
hongersnood voor minstens eenige maanden.
Volgens den correspondent mag men veilig
aannemen, dat van de 750.000 personen of
meer. wien te Moskou een paspoort wordt
geweigerd, velen van honger zullen omko
men, voordat de winter voorbij is.
De correspondent zegt ten slotte, dat de
regeering zich gedwongen ziet, al deze men-
schen uit de stad te jagen, omdat ook daar
geen voedsel voor hen is, maar eveneens om
dat, zoolang deze menschen i n de steden
blijven, het hoe langer hoe moeilijker vcor
de regeering wordt, haar pocherij, dat er
geen werkloosheid heerscht, voort te zetten.
Men kan thans veilig aannemen, dat er op
het oogenblik. evenals in West-Europa, ook
in de Sovjet-Unie werkloosheid op groote
schaal heerscht. Waarschijnlijk zelfs heviger
dan bij het begin van het vijfjarenplan, toen
het aantal werkloozen in Rusland op onge
veer twee millioen werd becijferd. Dat deze
werkloosheid klaarblijkelijk «zelfs nog niet
haar hoogtepunt heeft bereikt, valt af te lei
den uit het dezer dagen gepubliceerde be
richt uit Moskou, dat de Sovjetregeering, die
zooals men zich herinnert onlangs honderd
duizenden beambten heeft ontslagen, op
nieuw is overgegaan tot het ontslag en masse
van ambtenaren.
Sovjet-Rusland verkeert op het oogenblik,
dat blijkt ook uit d e z e verschijnselen, in een
zeer ernstige economische crisis, die haar
stempel onmiskenbaar zwaar zet op den in-
dustrieelen opbouw.
DE POLITIEKE TOESTAND
IN DUITSCHLAND.
De eerste burgemeester van
Bcchum beschuldigd.
Naar door den staatscommissaris voor de
stad Bochum wordt medegedeeld blijkt uit
de acten van de stadsadministratie, dat de
eerste burgemeester, dr. Ruer, niet alleen
beschuldigd kan worden van incorrecte uit
oefening van zijn functie, maar tevens, dat in
talrijke gevallen gesproken kan worden van
verkwisting van stedelijke middelen, zelfs
van gebruik van stadsgelden voor persoon
lijke doeleinden. Er zal disciplinair tegen den
eersten burgemeester worden opgetreden
met het doel hem uit zijn ambt te ontzetten
Onderzoek in de kantoren der
Derop.
Op opdracht der politieke politie is Zater
dag te Berlijn bij de Derop een onderzoek in
gesteld. daar de verdenking bestond dat de
bedienden communisten zijn. Elf personen
zijn gearresteerd. Zes hunner zijn nog Za
terdag op vrije voeten gesteld.
Onwettige wapenhandel ont
dekt.
De politie deelt mede, dat zij een uitge-
breiden onwettigen wapenhandel op het
spoor is gekomen. Eenige personen zijn ge
arresteerd. Een wapenhandelaar uit Nueren-
berg heeft bekend aan een strooman onge
veer 4000 wapens met munitie te hebben ge
leverd, deze wapens niet te hebben geregis
treerd en de nummers uit de wapens te heb
ben verwijderd.
De wapens en munitie waren in kisten
begraven. In de opslagplaats zijn gevonden
200 pistolen en ongeveer 1200 patronen.
Bommen in Hamburg gevonden.
E>e persafdeeling der politie deelt mede,
dat Maandagmiddag tegen 17 uur bij het
hoogspoor-viaduct bij het Bahnhof-Stadtpark
een in papier gewikkelde bom van groote ex
plosieve kracht gevonden is. E>e bom is door
de politie onmiddellijk onschadelijk gemaakt.
In een huis aan den Mueggenkamp heeft de
politie verder nog een granaat en een mijn-
patroon in beslag genomen.
Communistische drukpers voor
nat. soc. dagblad.
Door ingrijpen van den president van po
litie in Hannover is het gebruik van de door
de politie in beslag genomen drukpersen, die
aan de modernste eischen voldoen, van het
i°t dusverre hier verschijnende communisti
sche blad „N'eue Arbeiterzeitung" vrijgege
ven voor gebruik door de nat.-soc. „Nieder-
saechsische Tageszeitung''. De inventaris is
op korten termijn gepacht.
Groote bedragen door autoriteiten
verduisterd.
De „West Deutsche Beobachter" deelt
mede, dat gisteravond de centrum afgevaar
digde en eerste vice-president van den rijks
dag, Thomas Esser is gearresteerd, evenals
de president en de secretaris van de am
bachtskamer te Keulen, Weiter en dr. Engels
Het onderzoek van de papieren van de am
bachtskamer zou groote onregelmatigheden
aan het licht hebben gebracht en de boeken
van dr. Engels zouden een tekort van 1 mil
lioen R.M. aanwijzen. Thomas Fsser zou als
voorzitter van den raad van toezicht een met
hem bevriende familie 54000 R M uit de
kas van het economisch bureau hebben gege
ven, tegen een niet gedekte wissel of onder
pand. De bescheiden van de ambachtskamer
zijn door de justitie in beslag genomen.
DUITSCH-RUSSISCHE
BETREKKINGEN.
Persstemmen.
De Russische bladen van gistermorgen
publiceeren een reeks artikelen met betrek
king tot Duitschland.
De „Isvestia" wijst er op, dat de benoe
ming van Alfred Rosenberg tot leider van de
buitenlandsche afdeeling van de nat.-soc.
partij een provocatie vormt ten opzichte van
Rusland, daar Rosenberg een afscheiding
van de Oekraine voorstaat, welk gebied dan
onder de afhankelijkheid van het Duitsche
imperialisme zou njoetèn worden geplaatst.
De „Prawda" schrijft, dat de anti-Sovjet
politiek van Hitier geïnspireerd is door De-
terding.
Een ander blad eischt de annuleering van
de door URSS in Duitschland geplaatste in-
dustrieele orders.
In politieke kringen in Warschau ver
wacht men, mede in verband met den toon
van deze artikelen de opzegging van het
verdrag van Rappalle, van het Duitsch-
Russische handelsverdrag en van het verdrag
van Berlijn van 1926.
Russischen nota aan deu Duit-
schen ambassadeur.
Het telegraafagentschap van de Sovjet-
Unie meldt, dat de commissaris voor buiten
landsche zaken, Litwinow, heden den Duit-
schen ambassadeur von Dircksen, een nota
heeft doen toekomen, waarin geprotesteerd
wordt tegen huiszoekingen bij Sovjet-Russi
sche instellingen en arrestaties van in Ber
lijn verblijvende Russische onderdanen.
In de nota wordt geconstateerd, dat de te
gen Sovjet-onderdanen gerichte Duitsche
maatregelen zouden kunnen leiden tot schade
voor de Duitsch-Russische betrekkingen. De
nota van Litwinow isfn zeer scherpen toon
gesteld en eischt het stopzetten van verdere
maatregelen tegen Sovjet-Russische onderda
nen in Duitschland.
DE JODENVERVOLGING IN
DUITSCHLAND EN DEN TERUGSLAG
IN HET BUITENLAND.
Onderhoud met Streicher-
Een vertegenwoordiger van de NSK heeft
een onderhoud gehad met Julius Streicher,
den leider der anti-Jcodsche actie.
Het was niet steeds gemakkelijk de juiste
beslissing te nemen. Het was noodzakelijk
ook menigmaal tegen de eigen innerlijke
overtuiging in te beslissen ten dienste van
het geheel. Streicher legde er voorts den na
druk op, dat de boycot in het geheele rijk in
volmaakte orde is doorgevoerd Provocaties
werden door de waakzaamheid der SS en SA
in den kiem gesmoord. Als meest verheugen
de kenmerk kan worden vastgesteld, dat de
actie door het geheele volk was gedragen. De
afweerdemonstraties waren in het geheele
rijk ontzaglijk. Ook wanneer deze afweer-
beweging vandaag zou worden beëindigd,
zou toch een veelbeteekenend resultaat zijn te
constateeren.
Hbt internationale Jodendom ziet, dat het
nieuwe Duitschland niet met zich laat spot
ten en dat niet alleen het Duitsche volk,
maar de geheele were'd door den ons door de
Joden zelf opgedrongen afweerstrijd is gewe
zen op de Jodenkwestie.
Maatregelen bij de Pruisische
Justitie.
Naar de „Zeitungsdienst" zou worden ge
tracht de schijn te wekken alsof de maatrege
len welke door den Pruisischen minister van
justitie Kerll zijn genomen, verband houden
met den boycot tegen Let Jodendom.
De „Zeitungsdienst" verklaart in dit ver
band dat hetgeenszins maatregelen van voor-
bijgaanden aard betreft, maar maatregelen
welke ten doel hebben de Pruisische justitie
te zuiveren van invloeden van een vreemd
ras. De bedoeling zou zijn het aanzien van
de rechtsspraak te herstellen en de „vergaan
de verontrusting van het volk" in de toe
komst te verhinderen.
De naar het buitenland uitgeweken
Duitschers.
Van welingelichte zijde wordt vernomen
dat overwogen wordt, in het bijzonder voor
het geval dat het bij naar het buitenland uit
geweken ambtenaren of in staatsdienst staan
de personen betreft, maatregelen te nemen
om deze vervallen te verklaren van hun rech
ten.
De visumdwang en de uitvoerings
bepalingen voor Pruisen.
Ter uitvoering van de verordening betref
fende de tijdelijke wederinvoering van visa
voor reizen naar het buitenland heeft het
Pruisische ministerie van binnenlandsche
zaken den politiepresidenten per radio mede
gedeeld, dat de verordening in den nacht van
Maandag op Dinsdag om twaalf uur van
kracht zal worden. De visa zullen kosteloos
woorden uitgereikt, te Berlijn door het politie-
presidium. Een nadere beschikking volgt
nog
Reactie in Frankrijk op de
Jodenvervolgingen.
De „Temps" meldt dat de kardinaal-aarts
bisschop van Parijs, mgr. Verdier, den groot
rabbijn van Frankrijk, Israël Levy een schrij
ven heeft gezonden, waarin hij protesteert
tegen de vervolgingen waaraan de Joden in
Duitschland thans bloot staan. Men ver
wacht, dat de overige R.K. geestelijken in
Frankrijk het voorbeeld van mgr. Verdier
zullen volgen.
Toelating van Joodsche uitgewekenen
in Palestina.
De minister van de Britsche koloniën, Sir
Philip Cunliffe Lister heeft in antwoord op
de vraag of met het oog op de maatregelen,
welke in Duitschland tegen de Joden worden
genomen, de emigratiebepalingen voor Pales
tina ten behoeve van de uitgewekenen zullen
worden verzocht medegedeeld, dat dit een
aangelegenheid is, welke ter beoordeeling is
van den Hooge Commissaris tot wien men
zich zou wenden. Er is evenwel geen kwestie
van dat van het principe zal worden afgewe
ken emigratie in Palestina slechts toe te
staan voorzoover het land deze kan verwer
ken.
ERNSTIG ONGELUK IN SILEZIE.
20 Hitler-knapen gewond.
Tijdens een transport van z.g. Hitler-kna
pen is te Landeshut (Silezië) in een scherpen
bocht de zijwand van den vrachtwagen, waar
grooten druk op stond, losgeraakt. Ongeveer
20 jongens vielen uit de vrachtauto. Allen
werden min of meer ernstig gewond.
BINNENKORT ONTBINDING DER
COMMUNISTISCHE PARTIJ IN
BULGARIJE.
Dinsdag of Woensdag zal in het Bulgaar-
parlement aan de orde komen de kwestie der
ontbinding van de Communistische Partij. De
regeeringspartijen hebben den minister-presi
dent de vrije hnd gelaten om deze aange
legenheid naar eigen inzicht te behandelen
Alleen de Boerenpartij, welke onder leiding
staat van Gitsjeff, zal waarschijnlijk eischen
dat ook krachtige maatregelen zullen worden
genomen tegen de rechtsstaande Zankof-op-
positie.
DE KWESTIE DER ZEEROOVERIJ
IN CHINA.
De Engelsche minister van buitenlandsche
zaken, Simon, heeft in het Lagerhuis mede
gedeeld, dat het rapport van den Britschen
gezant te Peking bevestigt, dat het stoom-
schio Nanchang van de China Navigation Cy
op 29 Mart j.l. des middags om 12 uur werd
aangevallen door een groote troep zeeroovers,
toen het ter hoogte van de monding van de
Liao-rivier voor anker lag. De piraten heb
ben vier Britsche officieren ontvoerd. Er
werden direct maatregelen genomen. Drin
gende vertoogen zijn gericht tot de plaatse
lijke autoriteiten en de Japansche regeering
en alle mogelijke stappen zijn genomen door
de land- en rivierpolitie in samenwerking met
de Mantsjoerijsche kustwacht. Watervliegtui
gen en een aantal jonken zijn gebruikt voor
het onderzoek. De Japansche regeering heeft
aan de haar ondergeschikte autoriteiten hulp
verzocht.
STEUNVERLEENING AAN DEN
AMERIKAANSCHEN LANDBOUW.
De voorstellen van Roosevelt.
President Roosevelt heeft het Congres in
een bizondere boodschap de voorstellen doen
toekomen voor steunverleening aan den land
bouw, waarin hij voorstelt:
1.) De reorganisatie der hypotheekbanken
met federale hulp;
2.) De aanpassing der hypotheekwaarde
aan de huidige geldwaarde;
3.) De verlaging der hypotheekrente en de
vergemakkelijking der aflossingen.
Voor het staatsministerie van financiën
zullen hierdoor geen groote kosten worden
gemaakt.
Tegelijkertijd heeft Roosevelt er op gezin
speeld, dat hij het Congres zal verzoeken om
bizondere volmachten voor het sluiten van
wederzijdsche handelsverdragen met vreemde
mogendheden met het doel de douanerechten
te verlagen en nieuwe markten te ontsluiten
voor Amerikaansche industrieele en land
bouwproducten.
KOSTBARE CANADEESCHE
SCHILDERIÏENVERZAMELING
VERBRAND.
Te Montreal (Canada) is het verblijf van
Lady Lany Van Hornes, de weduwe van den
bekende spoorwegmagnaat, door brand ver
woest. Bij dezen brand is de kostbaarste
Canadeesche schilderijenverzameling, welke
op 2 millioen dollar werd geschat, vernield
O.m. is verbrand een levensgroot portret van
Velasquez.
STRENGE PERSWET IN DE
VEREENIGDE STATEN.
Het Amerikaansche Huis van Afgevaar
digden heeft heden een onverwacht inge
diend wetsvoorstel van de regeering aange
nomen, waarbij een boete van 10.000 dollar,
of een gevangenisstraf van 10 jaar wordt in
gesteld voor diegenen, die opzettelijk en zon
der hiertoe door de regeerig gemachtigd te
zijn, berichten verspreid, of voor anderen
toegankelijk maakt, welke de veiligheid of de
belangen van de Amerikaansche regeering
in gevaar brengen.
Welke motieven de regeering voor het in
dien envan dit wetsvoorstel had, is nog niet
bekend. Afgevaardigde Kyale verklaarde, dat
het hier slechts een pers-censuurwet betrof,
welke deel uitmaakte van de Amerikaansche
noodwetgeving.
Het motief.
Naar verluidt, heeft de Amerikaansche
regeering de perswet voorgesteld, teneinde
o.a. het publiceeren van een boek te verhinde
ren, dat een zekere majoor W. O. Yardley,
een gewezen ambtenaar van het staatsdepar-
De raadsfractie van den Vrijheids
bond gaat in hooger beroep bi, Ged.
Staten tegen het Raadsbesluit om te
Alkmaar een open zweminrichting
te bouwen. (Stad en Omgeving.)
Te Dreumel heeft een geweldige
brand gewoed. Acht huizen werden
in de asch gelegd. (Binnenland).
Minister Ruys de Beerenbrouck
heeft de Sint Willebrordusstich-
ting te Heiloo geopend. (Stad en
omgeving).
Werkloosheid in Sovjet-Rusland.
(Dag. Overzicht).
Schilderijen verbrand in een Ca-
nadeesch museum. (Buitenland).
Het Amerikaansche luchtschip
de „Akron" vergaan. Waarschijnlijk
76 dcoden. (Luchtvaart
Zie verder laatste berichten.
tement, heeft geschreven en dat getiteld is
„Black Chambers". Het boek zou indiscreties
bevatten over de politiek van de Vereenigde
Staten in het Verre Oosten.
AANSLAG OP EEN CHAUFFEUR.
Op den hoek van den Brouwersgracht en
de Langestraat te Amsterdam hield gister
avond omstreeks kwart over elf de Atax Taxi
No. 43 stil. De chauffeur, Rapenberg gehee-
ten, vroeg zijn passagiers, twee Duitschers,
den vrachtprijs van 1.30. Inplaats van dit
bedrag te betalen, namen zij een dreigende
houding aan en poogden zij hem zijn geld af
handig te maken. De chauffeur is toen gaan
schreeuwen en liep achteruit om weg te ko
men. Dit was zijn aanvallers niet naar den
zin. Een van hen trok een revolver en loste
a bout portant een schot, dat den 26-jarigen
man in het onderlijf trof. De jonge man
zakte in elkaar. Op dit schot kwamen burgers
tceloopen. Van de verwarring, die op dat
oogenblik ontstond, trachtten de beide Duit
schers gebruik te maken om een goed heen
komen te zoeken. Dit is hun niet gelukt. Zij
werden nagezet en door hun vervolgers ge
grepen. Intusschen toegeschoten politie
bracht de arrestanten over naar het posthuis
aan het Droogbak om vandaar verder te wor
den getransporteerd naar het bureau War
moestraat. De gewonde chauffeur die pas 2
maanden bij de Atax Maatschappij in dienst
was, werd door den G.G.D. naar het Binnen
Gasthuis vervoerd. Zijn toestand was van
dien aard dat men dadelijk tot operatie over
ging.
Commissaris Hoogeboom heeft den ge
arresteerden Duitschers, jongemann van 32
en 31 jaar, een voorloopig verhoor afgeno
men. Eén van hen bekende geschoten te heb
been. De revolver werd op hem gevonden
Voorts vertelden zij, dat zij acht dagen ge
leden in ons land waren gekomen om een be
zoek te brengen bij het meisje van dengeen
die geschoten heeft. Dit meisje woont te Haar
lem. Gistermiddag zijn zij vandaar weer naar
Amsterdam teruggekeerd. Zij konden aan den
commissaris niet verklaren, waar zij de Atax
bebben gehuurd.
Naar wij nader vernemen is bij de
operatie welke de chauffeur, op wien
gisteravond twee Duitschers een aan
slag hebben gepleegd, heeft ondergaan
geen kogel gevonden. De toestand van
het slachtoffer is redelijk wel.
OP STRAAT AANGEVALLEN EN
BEROOFD.
Vier verdachten gearresteerd
Een ongeveer 60-j. aannemer te Den Haag
had dezer dagen in gezelschap van een „da
me" per auto verschillende café's aldaar en
in Wassenaar bezocht. Zij kwamen aan het
slot van den avond terecht in een café aan de
Paviljoensgracht, vanwaar de aannemer
's nachts half één naar huis terugkeerde
Zonder het te weten werd hij echter door twee
mannen gevolgd. Deze individuen hebben bij
de Glasblazerslaan den aannemer overval
len en neergeslagen, waarna zij hem van
ziin portefeuille, inhoudende ongeveer 340
beroofden. De aannemer is later in den nacht
door de politie aangehouden wegens openba
re dronkenschap.
In verband hiermede heeft de politie gister-
aangehouden, de 42-jarige juffrouw B. W.
S., wonende Paviljoensgracht, de 33-jarige
H. M., de 30-jarige olieventer P. A. V., de
32-jarige H. L. G., de laatste wegens heling.
Bij hem werd 170 in beslag genomen. Alle
gearresteerden hebben bekend en zijn in poli-
tiebewaring.
KORTE BERICHTEN.
De Nederlandsche Bond tot Kinderbe
scherming heeft gisteren te Utrecht zijn jaar-
lijksche algemeene vergadering gehouden.
