Van Rommelzaken Hobbeltie
<f
JUoouiciaal Tlieims
Onze JCo£cmën
r*
tia ds. Veenhuyzen, die reeds bijna eiken dag
(«preekbeurten had te vervullen, zich bereid
ijiad verklaard dezen vrijen avond op te of
feren. Hij zegde hem daarvoor dank.
Onder applaus werd besloten aan mr.
Duvs een telegram te zenden, waarin de
hoop op spoedig herstel wordt uitgesproken
Spr. deelde nog mede, dat de s.d.a p. in
het eerste kwartaal 1933 is toegenomen met
6000. (Applaus.)
De gemengde zangvereeniging De Stem
des Volks, directeur de heer P. A Blaauw,
zong hierna „Morgenrood" en „Vrijheid",
waarvoor hartelijk geapplaudisseerd werd.
Rede ds. Veenhuyzen.
Onder ernstige omstandigheden komen wij
fiier bij elkaar, zoo begon ds. Veenhuy
zen, zij zijn sinds verleden jaar nog zeer
toegespitst. En toch schijnen nog velen niet
van den nood der tijden doordrongen.
Spr. stelde in het licht, dat het hier te
lande oogenschijnlijk nog rustig en goed is,
hoewel hier reeds 400000 werkloozen zijn,
d.w.z. dat er (de huisgenooten meegerekend)
anderhalf millioen landgenooten zuchten
onder het spook der werkloosheid.
Via de onrust in Duitschiand kwam spr.
op de Zeven Provinciën en op het verbod van
de „Arbeiderspers" voor leger en marine, als
straf voor hetgeen geschreven werd over die
kwestie. Spr. memoreerde een Aneta-bericht,
dat vaststelt, dat de muiterij geheel buiten
de Indische soc.-dem. partij stond, wat de Ar
beiderspers ook had beweerd. Zij was uitge
gaan van Indiërs en werd gesteund door en
kele Europeanen. En nu is het een kaakslag
voor eiken Nederlander, dat een deel van het
volk getroffen wordt door het verbod van
Het Volk en de andere socialistische bladen,
omdat de vrijheid en het recht erdoor geknot
worden. Spr. meende., dat dit een echo is van
wat in Italië en Duitschiand gebeurt, waar
het dictatorschap wordt vereerd. Er zijn in
ons land velen, die het optreden van een
„sterken man" zouden wenschen en spr.
waarschuwde tegen het geringschatten van
de alom opduikende groepen van fascisten.
Als symptonen zijn zij gevaarlijk, al hebben
zij in aantal nog niet veel te beteekenen.
Als „sterke man" wordt aangeduid dr. H.
Colijn, d.i. de Nederlandsche uitdrukking
voor „dictator", en spr. voegde eraan toe, dat
dit beteekent: slavernij van andere groepen
flan die der aanhangers van den sterken
man.
De kapitalisten maken zich op om den
arbeider weer in den hoek te duwen. Ons
recht, ons geluk willen zij weder vernielen,
zij gunnen ons niet onze betere woningen,
onze sport, onze tuinen, enz., zij willen onze
kinderen weer op jeugdigen leeftijd in fabrie
ken e d. En er wordt weer ernstig gespro
ken over militairisme. Met het bloed der ar
beiders wil men een nieuw bouwwerk op
richten op de ruïne, door den grooten oorlog
gemaakt. Treurig vond spr. het, dat de ker
ken in het algemeen achter de kapitalisten
staan.
Volkomen logisch vond spr het, dat de
sd.a.p. als verkiezingsleuze propageert de
ontwapening. Daarmede beoogt zij het wer
kelijk belang van land en volk. Wat in dezen
reeds is bereikt, is bewonderenswaardig: de
oogen van zeer velen, die nog geen soc.-dem
stemmen, zijn opengegaan voor het verderfe
lijke van het militairisme. Wij hebben altijd
doorgezet en onze idealen overal verdedigd
en vandaar dat succes, al is het zeker nog
veel te gering.
Spr. schilderde oorlog en bewapening als
waanzin en wenschte, dat veel grootere aan
tallen menschen daarvan- doordrongen wa
ren. Waanzinnig en misdadig is het, dat men
zich thans nog laat gebruiken voor het oor
logsbedrijf en dat een handjevol menschen
de macht heeft ertoe te dwingen. Het mili
tairisme is wel een der meest heiilooze ap
paraten van het kapitalisme.
Uit geschriften van den oud-opperbevel
hebber generaal Snijders haalde spr. voor
beelden aan van de lichtvaardigheid, waar
mee met het leven van den soldaat wordt
omgesprongen en uit een rapport van gene
raal Bosboom citeerde spr. den toestand on
zer bewapening bij het uitbreken van den
oorlog in 1914. Die toestand liet alles te
wenschen over, en toch zond men er onze
soldaten mee naar de grenzen. Het militai
risme kostte ons in de oorlogsjaren 1264 mil
lioen gulden en men kreeg er een, militair
gesproken, allesbehalve voldoende uitrusting
voor.
Het verfoeilijke van de gassen als oorlogs
middel werd door spr. aangetoond. Toen in
1921 prof. van Embden daarover sprak, had
de minister geantwoord, dat Mozes in de
oudheid toch ook al de soldaten van Pharao
had doen verdrinken. Dat is rechtsche poli
tiek, zei spr.
Onze bewapening voldoet in Indië de
geschiedenis van de Zeven Provinciën heeft
het geleerd nog niet aan de meest elemen
taire behoeften van politie, waaruit dus
blijkt, dat alle geld daarvoor uitgegeven ver
kwist is.
De eisch der ontwapening moest reeds
voldoende zijn om ieder te bewegen te stem
men op de socialistische lijst.
De daden der regeering.
Spr. nam vervolgens de daden der huidige
regeering onder de loupe. Hij wilde niet ver
helen, dat zij het bewind voerde in zeer be
wogen tijden en dat zij wel wat goeds heeft
gedaan, maar veel grooter is haar aantal
fouten en tekortkomingen.
Minister Ruys de Beerenbrouck heeft het
zóó bont gemaakt, dat de r.k. Staatspartij
hem niet meer als no. 1 op hare lijst plaatste.
Minister Beelaerts van Blokland heeft wel
veel gedaan inzake Oslo, maar stelde zich te
veel buiten de arbeidersklasse.
De minister van justitie, mr. Donner, heeft
niets gedaan om verbetering te brengen in
de celstraf, de reclasseering, de preventieve
hechtenis, enz. Hij gaat heen zooals hij geko
men is.
Van minister Terpstra kon spr. al evenmin
iets goeds zeggen: hij voerde het aantal leer
lingen per klas op tot 45, waartegenover het
wel zeer teekenend is, dat bij de infanterie op
elke vijf soldaten een instructeur is.
Minister De Geer is de verpersoonlijking
van eenzijdige bezuiniging.
Minister Reijmer heeft het radiobesluit ge
nomen en minister de Graaff heeft den zeer
reactionnairen jhr. de Jonge als gouverneur-
generaal naar Indië gezonden,
Verschillende partijen becriti-
seerd.
Spr. constateerde, dat de roomsche kiezers
ontevredenheid toonen over het beleid der
r.k. Staatspartij. Jammer is 't alleen maar,
dat die ontevredenen hun kracht zoeken in
kleine partijen in plaats van te stemmen op
de s.d.a.p., om zoodoende een sterker front te
vormen.
De anti-rev. zijn hun naam ontrouw, want
hun leidslieden, Luther en Calvijn, streden
wel tegen keizer en paus tegelijk.
Ook de chr.-hist. konden geen genade vin
den in spr.'s oogen.
In den Vrijheidsbond vond spr. niets wat
op vrijheid noch op bondgenootschappelijk
heid lijkt. Spr. haalde een verslag aan van
de rede van mr. Wendelaar in Leeuwarden
gehouden, waaruit hij concludeerde, dat
daaruit absoluut geen liefde voor de arbei
ders blijkt, zooals de Vrijheidsbond wil
voorgeven.
Stemmen op de geref. staatspartij en de
herv. geref. staatspartij is stemmen vermor
sen.
De vrijz.-dem., voorheen onder leiding van
mr. Marchant naast de s.d.a.p. staande,
heeft zich van die partij vervreemd sinds het
optreden van dien leider als wethouder in
Den Haag. t
De Piattelandersbond (Braat) is niet m het
belang van de plattelanders en kan niets
voor hen doen.
De vele overige partijtjes, die deelnemen
aan de verkiezingen, kunnen niet anders
dan de stemmen versnipperen. Dat moet wel
bedacht worden, vooral in deze ernstige tij
den.
In het Nederlandsche communisme zag
spr. voor Nederland geen heil, het heeft
geen eigen karakter. In Rusland heeft het
niets anders gedaan dan een verschuiving
tot stand brengen, maar verbetering bracht
zij niet. De communisten hebben in de Ka
mer niets gedaan dan onrust veroorzaken,
ofschoon er beter werk was te doen.
Spr. releveerde den overgang van het soc.-
dem. raadslid uit Amsterdam, den heer C. de
Dood, naar het communisme. Met personen
als deze komt de C.P.H. niet verder, omdat
met schelden enz. niets is te bereiken.
Spr. betreurde de vorming der O.S.P.; men
moet wel een zeer vergeten en verdwaalde
figuur onder de socialisten zijn, als men om
een gril de samenwerking en het eenheids
front verbreekt. Spr. hoopte alsnog, dat de
O.S.P.-ers althans in Alkmaar lijst no. 11
zullen stemmen.
Pauze, aangevuld met muziek
en zang.
Na een pauze, gedurende welke De Stem
des Volks zich nogmaals deed hooren en ook
Excelsior een nummertje ten beste gaf, waar
op staande de Internationale werd gezon
gen, vervolgde ds. Veenhuyzen zijn rede.
Wat treft ons vooral bij de huidige regee
ring, dat zich moest wreken bij ons volk?
vroeg spr., en hij antwoordde: haar gebrek
aan geloof, hoewel zij zich een confessioneele
regeering noemde, waarbij zij inboette aan
populairiteit. Zij toonde dit zelf in te zien
door haar besluit tot het heenzenden der
Tweede Kamer, om een weinig beteekenende
reden (bezuiniging op rechtbanken, die ove
rigens- niet is doorgegaan.)
Het deed spr. genoegen, naast de vele te
kortkomingen waarop hij had gewezen, ook
een lichtpunt te kunnen noemen en te mogen
zeggen, dat ons land niet, zooals Duitsch
iand, naar zijn ondergang behoeft te gaan.
En dan noemde hij als een verblijdend tee-
ken den vooruitgang in ledental van de s.d.
a p. Spr. memoreerde vele voorstellen der
soc.-democratische volksvertegenwoordigers
in het belang van het arbeiderskind, bestrij
ding werkloosheid, enz.
De s.d.a.p. niet tegen den gods
dienst.
Spr. deelde mede een vraag gekregen te
hebben uit Egmond aan Zee, of de s.d.a.p.
anti-godsdienstig is. Spr. antwoordde hierop
wij laten den godsdienst overal waar hij tot
ons komt vrije baan, verzetten ons alleen te
gen dien vorm van godsdienst, die b.v. het
militairisme vereert: dat is dan ook slechts
een karikatuur van godsdienst. In onze eigen
kringen bloeit de religie. Overigens is de
soc.-democratie niet opgekomen om gods
dienstige vragen te bespreken, qiaar om het
stoffelijk en cultureel welzijn van het volk te
dienen. De soc.-democratie is geboren uit den
nood der tijden en spr. wilde in het midden
laten in hoeverre de kerk haar taak in dit op
zicht heeft nagelaten.
Grootsch mi gewichtig is de taak der soe.-
democraten in deze dagen, om te toonen dat
zij bouwers willen zijn van een nieuwe maat
schappij ter vervanging van de oude, die on
dergaat en getoond heeft niet voldoende te
kunnen zijn voor de menschheid.
Wat de socialisten deden
Spr. wees op den strijd, dien de socialisten
hebben gevoerd tegen het Wglter-rapport en
\óór handhaving der werkloosheidsuitkee-
ringen, waarmede succes is behaald. Vóór
den boerenstand zijn zij steeds opgetreden
en slechts noode hebben zij enkele maatrege
len van de regeering goedgekeurd. Zwaar is
de strijd geweest tegen de onderwijsverslech-
teringen, maar het succes was niet groot
en toch ook wel weer groot, als men be.
denkt dat de s.d.a.p. een minderheid vormt
Wij willen meer stemt daarom de soc.-
democraten.
De s.d.a.p. streed tegen de verlaging der
salarissen van de ambtenaren. Deze men
schen mogen niet staken en het van hun loon
afgenomen gedeelte heeft den gulden tame
lijk veilig gesteld. Dit resultaat had beter be
reikt kunnen worden met de voor militairis
me verkwiste kapitalen.
Voorts memoreerde spr. het optreden der
socialisten vóór de mobilisatie-slachtoffers,
vóór de Zuiderzeevisschers, vóór uitbreiding
der werkgelegenheden, enz.
Het kapitalisme maakte al dezen strijc
noodig. Zeker zal niet terstond alle werk
loosheid een einde nemen als het socialisme
zou regeeren, maar vast staat wel, dat nie
mand dan nog honger zou behoeven te lij
den, noch hier, noch elders Van militairisme
zal dan geen sprake meer zijn.
Denkt er aan, zei spr., dat slechts het stem
men op socialisten de toestanden kan verbe
teren, en hij waarschuwde tegen de dictatuur,
die ook in ons land wel eens zou kunnen
worden opgeroepen. Zij voert ten ondergang
De arbeiders hebben een zware verantwoor
delijkheid en voor hunne belangen stellen
zich de socialisten borg. In kringen, waar
men niet rood stemt, hoopt men toch wel op
de hulp der socialisten. Laten wij zorgen dat
die hoop niet wordt beschaamd, wij zijn ver
antwoordelijk ook voor hun vrijheid.
Eigenlijk was er voor applaudisseeren
reen gelegenheid, want mevr. D e X7 i t—
o r t e g i e s betrad terstond het podium
en declameerde op overtuigende wijze het he
tende „De rooden roepen". Ook haar viel een
'link applaus ten deel.
Sluiting.
Voor het voeren van debat of gedachten-
wisseling meldde zich niemand aan, waaruit
de voorzitter de conclusie trok, dat allen
het met den spreker eens waren en het pro
gram der s.d.a.p. onderschreven. Hij wekte
op elk punt van verschil ter zijde te stellen
en een eenheidsfront te vormen tegen de re-
actionnaire regeering, die aanval na aanval
pleegt op de vrijheid en de levensbelangen
der arbeidersklasse.
Spr. hoopte, dat men niet alle verkiezings-
werk zal overlaten aan een kleine groep, en
lij deelde de plannen der afdeeling voor de
eerstvolgende twee weken mede. Met een
luiden roep van „Vrijheid" sloot spr. de bij
eenkomst.
„Excelsior" deed ten slotte nog hare opge
wekte tonen schallen, onder welke de zaal
leegstroomde.
OTERLEEK.
Huisvlijttentoonstelling.
i' Zaterdag en Zondag heeft de jaarlijk-
sche tentoonstelling der huisvlijtvereeniging
plaats gevonden, in de zalen van de Vries.
Waren aanvankelijk de verwachtingen niet
te hoog gespannen aangaande het aantal
inzendingen, de practijk wees uit, dat de
animo nog steeds even levendig is. De in
zendingen vbldeden aan strenge eischen, ook
volgens het oordeel der-jury. Dat deze geen
gemakkelijke taak had, valt te begrijpen. Be
treurenswaardig is het tekort aan inzendin
gen van de rijpere jeugd
Een volgend jaar hopen we veel inzendin
gen van jonge mannen aan te treffen.
Twee dagen tentoonstelling beteekent te
gelijkertijd twee dagen van gepaste ontspan
ning. Het bestuur streeft er steeds naar alles
zoo aantrekkelijk mogelijk te maken. Er was
ook thans weer gelegenheid te over om eeni-
ge dubbeltjes lichter te worden. Vooral het
rad van avontuur ondervond veel belangstel
ling van jong en oud.
Zaterdagavond vond de officieele opening
plaats voor een flink publiek, in hoofdzaak
ingezetenen.
Ter afwisseling musiceerde het Tyroler
damesstrijkorkest, welk gezelschap in de
loop der jaren een goede reputatie heeft ver
worven. Een verrassing was het debuut van
het mandoline-ensemble, onder leiding van
den heer Anderson. Men kan van een club,
welke nog slechts vier maanden bestaat, niet
verwachten, dat het gebodene tot in de per
fectie verzorgd is, doch de verwachtingen
zijn verre overtroffen.
Zondagmorgen werd de schooljeugd ont
haald op limonade, terwijl gratis gedraaid
mocht worden op draaibord en rad van
avontuur. De le prijs voor sjoelen, van de
kleine meisjes werd gewonnen door Ka-
trientje Ooms, de 2e prijs Annie Water
drinker. Groote meisjes, le prijs Guurtje
Dekker. 2e prijs Beertje Gardenbroek, 3e
prijs Eefje Kloosterboer. Kleine jongens le
prijs Cor Rowinkel, 2e prijs Wim Garden
broek. Groote jongens, le prijs Siera
Schram, 2e prijs Jan Mammen, 3e prijs
Reinder Barneveld.
De jury kende de volgende bekronings
prijzen en onderscheidingen toe:
Afdeeling schoolmeisjes, groep 1. Eerste
prijs Bertha Kuilboer. Groep 2 le prijs
Trientje van der Neer. Groep 3 le prijs
Jeltje Witteveen, 2e prijs Liefje van der
Gragt. Eervolle vermelding Pietje Ney.
Groep 4 le prijs Willy Blom, 2e prijs Coba
van der Neer. Eervolle vermelding Jenny
Dekker. Groep 5 le prijs Gonda Blom, 2e
prijs Trientje Waterdrinker. Eervolle vermel
ding Corrv Klinkhamer. Groep 6 le prijs
Maarten Blom, 2e prijs Klaaske Witteveen.
Eervolle vermelding Eefje Kloosterboer.
Groep 7 le prijs Trijntje 'Dekker, 2e prijs
Maartje Ooms. Eervolle vermelding Ka
trientje Akkerman.
Afdeeling jongedames, t/m 17 jaar. Groep
nuttige handwerken, le prijs Aafje Slooten,
eervolle vermelding Aafje Akkerman en
Guurtje Kok. Groep fraaie handwerken, le
prijs Nel Groot, eervolle vermelding Trijntje
Rowinkel.
Afdeeling dames t/m 39 jaar. Groep nut
tige handwerken, le prijs mej. A. Vennik, 2e
prijs mej. G. van Harskamp, 3e prijs mej.
Blom, 4e prijs mej. Steff Kuilboer, 5ebrijs
mej. H. de Vries. Eervolle vermelding: Geert
Slot, G. Kaay en R. Deun. Groep fraaie
handwerken, le prijs mej. G. Zijp Jd.,
prijs mej. G. Kaay, 3e prijs mej. J. Tromp
Eervolle vermelding mej. A. Hoogvorst
mej. Keur.
.Groep kantkloswerk. le prijs G. Kaay, 2e
prijs mej. J. Korver—Kwantes. Eervolle
vermelding mej. Truus Bos.
Afdeeling dames 40 jaar en ouder. Groep
nuttige handwerken, le prijs mej. W. Ooms,
2e prijs mej. Kuilboer, 3e prijs mej. wed.
Plevier, 4e prijs mej. Deun. Eervolle vermel
ding mej. Volkers en mej. C. Moeyes.
Groep fraaie handwerken, le prijs mej.
Bos—Appel, 2e prijs mej. WitteveenTerp
stra. Eervolle vermelding mej. wed. Plevier.
Afdeeling ter opluistering. Eervolle vermel
ding mevr. Appel, mevr. van Egmond, mevr.
L. Klaver, mej. J. van Beusekom en mej. de
Graaf.
Afdeeling kleuters, le prijs Neeltje v. d.
^eer, 2e prijs Liesje Wonder. Afdeeling
schooljongens, groep 1. le prijs Harry Dek
ker, 2e prijs Albert van Ham. Eervolle ver
melding Jan Stekelbos en Arie Blom. Groep
le prijs Hedde Kolk. Groep 3 le prijs Ge-
rard van Harskamp, 2e prijs Cornelis Blom,
3e prijs Wim Gardenbroek. Groep 4 le prijs
Jacob Bos, 2e prijs Hendrik Heinis. Groep 5
le prijs Hendrik van Ham, 2e prijs Adriaan
Schuurman. Eervolle vermelding Reinder
Barneveld. Groep 6 le prijs Klaas Boeder,
2e prijs Jan Kuilboer. Groep 7 le prijs Piet
Kuilboer. Eervolle vermelding Leendert
Slot.
Afdeeling Heeren. le prijs P. E. Keur.
Eervolle vermelding Dirk Klinkhamer en
Klaas Kooy.
De le en 2e prijs voor sjoelen werden ge
wonnen door de heeren Jac. Kolk en O. de
Vries, beiden met 23 punten. Het lot besliste
ten gunste van den heer Kolk.
Zondagavond was de groote feestavond,
waarin optrad de bekende goochelaar en il
lusionist Emil Moretti. Op vaak verbluffen
de wijze werd het publiek bij den neus geno
men. Bewonderenswaardig is de handigheid,
waarvan blijk werd gegeven. Alles te be
schrijven zou te ver voeren, doch de truc met
een verdwenen horloge, wat later om de hals
van een duifje uit de koekepan terecht kwam,
was schitterend. Tot de meest krasse staal
tjes behoorde ongetwijfeld het bloemeHnum-
mer. Het geheele tooneel werd in een bloe
mentuin herschapen, welke alle uit het „Niet"
te voorschijn werden gehaald. De heer Mo
retti was zoo welwillend enkele eenvoudige
nummertjes aanschouwelijk te stellen. Het
tot weerziens van den voorzitter werd dan
ook door het publiek met applaus onder
streept.
Tot diep in den nacht werd nog een lus
tig dansje gemaakt.
Het bestuur heeft een drukken tijd achter
den rug, doch het mag haar een voldoening
zijn, dat ook deze tentoonstelling, ondanks
de tijdsomstandigheden, uitstekend geslaagd
mag worden genoemd.
DIRKSHORN.
De algemeene vergadering van de Coö
peratieve Boerenleenbank te Dirkshorn werd
gehouden ten huize van den heer D. Swager.
De voorzitter, de heer L. Doekes, opende
met een woord van welkom en zeide verder:
Nog altijd is de toestand in onze omgeving
op finantieel gebied treurig te noemen. Maar
iaat dit ons niet ontmoedigen. We moeten
weer werken, in de hoop, dat het eindelijk
weer beter zal worden. Een buitengewone
daling der waarde van goederen, vee en lan
derijen heeft plaats gevonden, waardoor de
draagkracht der leden aanmerkelijk is ver
laagd. Ook de bank ondervindt de bezwaren,
aan deze crisis verbonden. Moge ieder naar
vermogen meehelpen, om de nadeelige gevo1-
gen zooveel mogelijk te verzachten.
Bij aflezing der presentielijst, bleken 95
leden aanwezig te zijn.
Hierna kwam aan de orde de rekening,
welke bij de leden is rondgezonden. De heer
C. de Vries informeerde weder naar de toe
passing der boete bij afwezigheid, waarop
door den voorzitter en den kassier werd ge
antwoord. De rekening werd vastgesteld.
Uit het jaarverslag van den heer Kistema-
ker releveeren we hèt volgende: Het ledental
der bank bedraagt 148. Êr werden in het af-
geloopen jaar 1387 posten geboekt tot een
bedrag van 477739.92. Aan voorschotten
werd verstrekt 425 en terugbetaald werd
10673.12. Het saldo der spaargelden was
op het eind van het jaar 175977.36, het to
taal der verleende voorschotten 141603.40.
In loopende rekening werd uitgegeven
181870.57 en ontvangen 182315.58. De
winst bedraagt 1572.65. De reserve is
thans 14424.35. Bestuur en Raad van Toe
zicht behielden dezelfde samenstelling. De
controle vanwege de Centrale werd geregeld
gehouden. Het was dit jaar vaak moeilijk, de
zaken goed loopende te houden. Hopen we,
dat het nieuwe beter zal worden. Bedenken
we, dat hoe donker de lucht ook moge zijn,
dat achter de wolken nog schijnt de zon.
De voorzitter dankte den kassier voor zijn
nauwkeurige rekening en mooi jaarverslag
Bij de nu volgende verkiezingen werden
met groote meerderheid van stemmen herko
zen resp. tot lid van het bestuur en lid van
denraad van toezicht de heeren J. Glas en J.
Dam. Ook de plaatsvervangende bestuursle
den, de heeren D. Swart en M de Pe^, \yerJ
den bij acclamatie herbenoemd.
De voorzitter deelde mede, dat de
rentevoet blijft voor spaargelden 3 1/4 en
voor voorschotten 4 3/4. De laatste kan niet
lager worden gesteld in verband met de ren-
te van de Centrale, welke 4^ bedraagt.
Van het bestuur van den neutralen bond
is het verzoek tot verlaging der rente ingeko-
men, we'k verzoek door den heer J. Schouten,
secretaris van dien Bond, nader werd toete'
licht.
De voorzitter antwoordde, dat deze zaak
ter sprake zal worden gebracht in de verga-
dering van het kringbestuur te Schagen,
Meent de heer Schouten, dat in dezen tijd dé
reserve niet moet worden vergroot, het be
stuur van de Boerenleenbank is van een te-
genovergestelde meening.
Daar de rondvraag niets opleverde, sloot de
voorzitter met woorden van dank aan het be
stuur en den raad van toezicht voor hun vele
bemoeiingen. De Centrale Bank maant aan
tot de uiterste voorzichtigheid in alle onzich-
ten, en zulks is te begriipen en te billijken itt
deze benarde tijden. Laat ons hopen, dat we
door ijverig werken den treurigen toestand
weder te boven zullen komen.
DE INDISCHE DIENSTWEIGERAARS.
De zeekrijgsraad vangt, naar Aneta aan hef
Hbl. seint, heden de behandeling aan van de
zaak der Europeesche dienstweigeraars.
DE ZWARE TOCHT.
De verschrikkingen van den
rimboetccht der verdwaalde
patrouille.
Men herinnert zich, dat onlangs een bri
gade uit Tanah Merah (Digoel) onder ser
geant Gerissen, werd vermist, en enkele da
gen later weer werd teruggevonden. Een
Aneta-bericht uit Amboina meldt aan het
Hbl. nog de volgende aangrijpende bijzon
derheden over de avonturen van deze bri
gade:
Sergeant Gerissen was 14 Februari j.1.
met 14 minderen en 15 dwangarbeiders ver
trokken voor een verkenningstocht van twaalf
dagen langs de zijrivieren van de Digoel:
Mendobo, Kaoh en Moejoe. De brigade zou
bij de samenvloeiing van de Kaoh en de
Moejoe de brigade-Overeem aflossen.
Gerrissen was op den afgesproken datum,
26 Februari nog niet ter plaatse. Sergeant
Overeem wachtte nog twee dagen, zocht er-
volgens nog zes dagen naar de vermiste
brigade, om ten slotte naar Tanah Merah
terug te keeren.
Uit Tanah Merah werden ijlbrigades uit
gezonden, die de streek vanuit het noorden
naar het zuiden afzochten en elkaar bij de
Kaohrivier ontmoetten, vervolgens over land
naar Tanah Merah terug keerden op een
valsch bericht van een Papoea, dat Gerissen
terecht was.
Dr. Schoonheyt, die met de noordelijke ijl
brigade mee was gegaan, was bij de Kaoh
rivier achtergelaten met verwonde voeten.
Toen de geneesheer op een vlot, met vier
Papoea's, de Kaoh-rivier afzakte, vernam ea
inboorling, dat de verdwaalde brigade waar
onder eenige dooden, aan den oever van de
Kaoh gezien was. Hierop zond de plaatselijk
militair commandant Schollen nieuwe hulp
brigades uit het noorden en zuiden naar de
Moejoe.
Gerissen was inmiddels achtrien dagen te
laat. Men had weinig hoop, de brigade te
kunnen redden in verband met de vele band
jirs. Een kaart van de verloren brigade werd
gevonden, maar zijzelve niet.
16 Maart bracht een hijgende Kaja, na een
marsch van vier dagen, te Tanah Merah een
brief van sergeant Gerissen, waarin deze mee
deelde, dat zijn brigade veel zieken doch geen
dooden telde. Het eten bestond dagelijks uit
een handvol sago en ongedierte. De stand
plaats der brigade was Niboeng, 40 kilometer
van den mond van de Kaoh gelegen.
De „Fomalhout" vertrok hierop met een
hoeveelheid blikKenmelk naar de monding
van de Kaoch. waarop drie motorbooten op
17 Maart de brigade-Gerissen haalden, alsook
dr. Schoonheyt.
De leden der brigade waren in lompen ge
huld en lichamelijk totaal uitgeput. Zij waren
uitgehongerd, leden aan buik- en nierziekten
en hadden groote been- en voetwonden. De
forsche Gerissen was in een zenuwgehuil wt-
gebroken, toen dr. Schoonnyt, na vijf dagen
op het vlot geleefd te hebben, een halven
dag vóór de hulpbrigade arriveerde.
Dr. Schoonheyt verklaart, dat hij nooit de
blikken vol ellende zal vergeten van de neer
liggende manschappen. Sergeant Gerissen
had de zieken steeds moed ingesproken; g«en
wanklank had zich voorgedaan.
De brigade was bij de Moejoe verdwaald
185. Hij wilde hem bedanken voor alles
wat hij gedaan had, maar Jan wilde
daar niets van weten en holde hard
weg. Toen ging ook de kapitein maar,
want er was nog veel te regelen. Jan
bleef nu alleen met de matrozen, die
bezig wapen bet zeil weer los te maken.
186. Er was echter niet een, die
vriendelijk aankeek, waar deze
van begreep. Wacht, dacht hij. 1 tje
ze nog maar eens een lekker 91^l'.er.;
geven, dat zal smaken na hun narq
ken. Hij ging naar zijn hut en
gwaifl'
,lk"" "*J e*"» tarUfl*
even later met een groote doos
