DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Vickers-affaire in Rusland. No. 88 Donderdag 13 April 1933 135e Jaargang XtaqeÜiksch OiKvzicta Engelsche ingenieurs in Rusland zijn beschuldigd van industrieele sabotage, van spionnage en van corruptie. DE MEENING IN ENGELAND. tBuitenland Wat vandaag de. aandacht trekt. O&mnetiCand COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. tranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers S cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Een klein berichtje, dat we gisteren opna men, vermeldde het begin van het Russische Eroces tegen de Engelsche ingenieurs, die eschuldigd worden van spionnage ten na- deele van Rusland. De acte van beschuldiging in dit proces is zeer omvangrijk. Als zwaartepunt tegen de Engelschen worden de verklaringen van in genieur MacDonald beschouwd MacDonald zou hebben verklaard, dat hij te Slatoust in connectie is gekomen met den Rus Goesef, wien hij zou hebben aangespoord, hem be richten uit het Oeralgebied te bezorgen op economisch, politiek en militair terrein. Hij zou Goesef daarvoor beloond hebben mei geld en levensmiddelen. Vooral aanwijzingen over de Russische oorlogsindustrie zouden zeer waardevol voor hem geweest zijn. Ook de tweede beschuldigde, Tornton, zou in verbinding hebben gestaan met een aantal Russen, die hem politieke, economische en mi litaire inededeelingen zouden hebben gedaan. Verder beweert de acte van beschuldiging nog, dat MacDonald uit Londen de aanwij zing zou hebben gekregen, in de Russische electriciteitsindustrie sabotagewerk te ver- richen. Intusschen luidt een later bericht, dar MacDonald zou hebben bekertd, schuldig te zijn aan bovengenoemde feiten, terwijl de an dere Engelsche ingenieurs 'blijven ontkennen. Verklaringen van een Russische beklaagde. Bij de voortzetting van het proces tegen de Russische en Engelsche eniploye's bij de Vickersfabrieken werd ir. de eerste plaats de Russische beklaagde Goesef gehoord, die verklaarde in verbinding te hebben gestaan met den Engelschen ingenieur MacDonald en van hem gelden en levensmiddelen te hebben ontvangen met het doel de Russische elec triciteitsindustrie te benadeelen. Bovendien had hij van MacDonald bepaalde opdrachten gekregen om den Engelschman gegevens te bezorgen over de Russische oorlogsindustrie in het UralgebieJ en over militaire zaken. Voorts verklaarde hij. dat MacDonald hem bepaalde instructies had gegeven, hoe bij het monteeren van machines gesaboteerd kon worden. Vervolgens werd Goesefs assistent Soko- low gehoord, die de verklaringen van Goesef fceveotigde en verder mededeelde, dat er voor al naar werd gestreefd, dat in geval van het inteden van den oorlogstoestand in de Sovjet Unie de sabotage acties zich zoodanig zou den ophoopen. dat de activiteit van heb roode leger en de marine erdoor zouden worden verlamd. Ir. MacDonald. die zooals hierbcnen werd gemeld, zijn schuld bekende, bevestigde de verklaringen xan Goesef en So- kolow en zeide, dat hij in opdracht van hoogere instanties heeft gehandeld. De volgende getuige is een Russische kan toorbediende, van de Vickers fabrieken, mevr. Koesnekowa, die in vriendschappelijke relatie met den Britsch^n beklaagde Tornton heeft gestaan. Zij verklaarde, dat Tornton het geld zou hebben ontvangen van het Britsche con sulaat-generaal met de opdracht het te ge bruiken voor het verrichten van spionnage-en sabotage. t Tornton erkent deze verklaringen. Uit den opzet van het proces blijkt, dat het erom te doen is, dat de Russen voor het gerecht zullen constateeren, dat de Britsche consul-generaal te Moskou achter de samenzwering staat. Het verhoor van mevr. Koesnekowa en Tornton zal vandaag worden voortgezet. Hoe de Engelsche regeering er over denkt. We kunnen natuurlijk niet op het proces vooruitloopen, doch wel zijn wij door onzen Londenschen correspondent in staat mede te deelen, hoe men in Engeland over deze Vickers-affaire denkt. Deze schrijft ons om.: De Britsche regeering stelt zich op het standpunt, dat de beschuldigingen tegen haar onderdanen in M°skou hoe ze ook mogen zijn fantastisch en verzonnen zijn. Het is bekend gemaakt, dat de arrestaties ver band houden met die artikelen van de Rus sische strafwet welke betrekking hebben op sabotage, spionnage en omkooperij. Beschul digingen onder deze hoofden, aan het adres van te goeder naam en faam bekend staande ingenieurs van een betrouwbare Britsche en derneming, die langer dai tien jaar voor de Sovjet-Republiek heeft gewerkt, worden ab surd en onbestaanbaar geacht. Ze zijn niet alleen door de Britsche regeering maar door het Britsche volk met verontwaardiging van de hand gewezen. Het gevoelen in Engeland is verklaarbaar genoeg. Het heeft voedsel gekregen door de houding der machthebbers in Moskou, die met veronachtzaming van internationale ge woonte en hoffelijkheid in gebreke zijn ge bleven de autoriteiten in Londen in kennis te stellen van het karakter der vergrijpen, welke de ingenieurs zouden hebben gepleegd. Zij zijn beschuldigd van industrieele sabo tage, van spionnage en van corruptie. Maar wat zij precies hebben gedaan, hoe zij heb ben gesaboteerd, wat zij hebben bespied, wie zij hebben omgekocht. over die belangrijke zaken is Engeland tot heden in het duister gelaten. Dat is verdacht. Dat geeft te denken dat er geen specifieke misdaden zijn aan te geven. Terwijl een ieder het cr over eens is, dat Rusland zich in dit geval tegenover Enge land alleronhebbelij'kst heeft gedragen, is men het er niet algemeen over eens dat de zaak van Engelschen kant diplomatiek op de beste wijze is aangepakt. In de verontwaar diging is ook aan Engelschen kant de rede lijkheid wel zoek geweest. Het is begrijpelijk ten aanzien van een landsbestuur dat in kwaad gerucht staat en dat het er vaak naar heeft gemaakt. Maar in Engelsche officieele en met-officieele uitlatingen is Rusland voortdurend besproken zooals een land zou v/orden besproken waar buitenlanders niet aan cie binnenlandsche rechtspraak kunnen worden toevertrouwd en waar extra-terrrto- rjaliïeic heersebt. Er is alle reden om aan te nemen, dat buitenlanders in Rusland inder daad niet aan de rechtspleging van het land kunnen worden overgelaten. Maar aangezien er in Rusland geen extra-territorialiteit is en aangezien dat land als thans door Engeland ten volle diplomatiek is erkend, moeten Engel schen, die omgang met Rusland zoeken en ontwikkelen, de risico aanvaarden welke aan dit streven is verbonden. In Engelsche kranten is b.v. toornig uitgeroepen dat de beschuldigden in Moskou niet door Engel sche advocaten verdedigd mochten worden. Maar dat is niets ongewoons en de eisch van tTe Britsche pers, tezamen met de luid aange kondigde officieele opvatting dat de beschul digingen dwaze verzinsels zijn, kunnen de machthebbers in Moskou slechts sterken in hun houding cn moeten weinig bevorderlijk zijn voor de zaak der beschuldigden. Men heeft vaak in Engeland uit het oog verloren, dat Russische wetten en gerechtelijke metho den in geen enkel opzicht met Engelsche kun nen worden vergeleken. Wat voor Sir John Simon en voor aile redelijke Westerlingen ..rotten" is. is voor de Russische autoriteiten klaarblijkelijk het tegendeel. Er is in dit land in verband met deze ont stellende zaak, herhaaldelijk gewezen op de krachtige maatregelen, welke het trotsche Albipn in het verleden nam wanneer ergens in het buitenland een haar op een Britsch hoofd dreigde te worden gekrenkt. Bij aflei ding moest men aannemen dat zij, die zoo spraken, graag hadden gezien dat een Britsch vloot-eskader in Russische wateren kracht zou hebben bijgezet aan een eisch voor onmiddellijke invrijheidstelling. De Britsche regeering acht zulk optreden klaar blijkelijk niet meer van dezen tijd. Zij heeft doen weten, dat zij betrekkelijk machteloos is en slechts een enkel middel heeft om te be proeven Moskou tot vrede te brengen. Dat middel Is economische druk en zij heeft ge zwind den maatregel doorgezet om er zoo het noodig mocht blijnen, gebruik van te maken. De beste diplomatie in de zaak is getoond door de maatschappij, wier personeel door de G P.U. is overvallen. Haar woordvoerders zijn nimmer verder gegaan dan als hun oor deel uit te spreken, dat men te doen moet hebben met een misverstand of een ernstige vergissing. Zii hebben de hoop uitgesproken, dat alles terecht zal komen en inmiddels een vertrouwenwekkend beeld gegeven van de in- dustriëele en commercieele verstandhouding tusschen de maatschappij en de Sovjet-auto riteiten. De Metropolitan Vickers Ltd. wil blijkbaar olie werpen op de woedende baren der verontwaardiging. Tegenover de voor stelling in eenige bijtende commentaren van de pers, dat de Sovjet bezig was een aanlei ding te fabriceeren om aan zijn financieele verplichtingen tegenover Vickers te (de Sovjet is de maatschappij 1.500.OW pond sterling schuldig en heeft daarenboven contracten voor technischen bijstand gaan tot een gezamenlijk bedrag van 150.000 pond sterling) stelt de maatschappij vast, dat de Sovjet langer dan tien jaar zich strikt aan de overeenkomsten en aan de financieele bepalingen er van heeft gehouden en dat zij de 1.500.000 pond sterling veilig acht. Met deze verklaring richt de maatschappij zich ook tegen den Britschen gezant in Rusland, die naar veler oordeel in tact is tekort ge schoten. Voor zijn verontschuldiging wordt aangevord, dat hij in Moskou in een onmo gelijke positie verkeerde. En indien er aan zijn kant te weinig tact mag zijn geweest (in welk geval men moet aannemen dat tact zoo als men die verstaat effect kon hebben gehad in Moskou, hetgeen twijfelachtig is) kan men nochtans moeilijk aan den inuruk ontkomen, dat hij een treffend juiste beschrijving heeft gegeven van de geestesgesteldheid, welke in het Kremlin als bii de G.P.U. heerscht en welke met vervolgingswaanzin en zieke lijke overstuurschheid noemde het de gezant ook goed gekenschetst schij.it. Het is de historische gesteldheid der Russische tyran- nen. DE POLITIEKE TOESTAND IN DUITSCHLAND. Het nieuwe Pruisische studen- tenrecht. De Pruisische minister van onderwijs en ecredienst heeft Woensdag een verordening uitgevaardigd betreffende de reorganisatie van de rechten der Pruisische studenten. Volledig ingeschreven studenten van Duit- sche afstamming en moedertaal vormen in de toekomst ongeacht hun nationaliteit de „Stu dentenschaft" van eep hoogeschool. Iedere student moet op eerewoord een verklaring afleggen, waarin hij mededeelt of zijn ouders en grootouders van Duitsche afstamming zijn. op grond waarvan de -leider der „Stu dentenschaft" over zijn toelating beslist. Par tijpolitieke en confessioneele werkzaamheid binnen de „Studentenschaft" zijn niet toege staan. De „Studentenschaft" heeft o.m. de vol gende taak: a. Nakoming der plichten van de Studen tenschaft jegens voIk, staat en de Duitsche hoogeschool b. vertegenwoordiging van de studenten; c. Waarneming van het zelfbestuur der studenten d. Medewerking aan het zelfbestuur der hoogeschool, in het bizonder deelnemen aan de onderhandelingen van den senaat, de Ka mer van discipline der hoogeschool, studen tenweerbaarheid, medewerking aan de hand having van de academische orde en tucht en medewerking aan sociale en economische in stellingen. De leider der „Studentenschaft" wordt door zijn voorganger met toestemming van de overige leiders voor een jaar benoemd. Hij wordt door twee senatoren ter zijde gestaan, van wie een voor hem als leider is opgetre den. Voorts bestaat de studentenschaft uit een „Amtsleiter" en een „Bondskamer", be staande uit vertegenwoordigers van iedere groep studenten, die speciaal is opgericht voor weer- en arbeidsdienst en lichaams oefeningen. Het werk van de politieke politie. *De leider van de politieke politie, Diels, heeft volgens een bericht in de ochtendbla den, tegenover een vertegenwoordiger van de pers verklaringen afgelegd over de toekom stige werkzaamheid van de politieke politie. Diels begon met er op te wijzen, aat het aantal politieke overvallen gedaald was tot een neg niet vertoond peil. „Wanneer wij het bolsjewisme geheel willen uitroeien en orde en rust willen verzekeren, moeten wij nooit los laten. Wij zullen overal, waar men pog overvallen op nat.-soc. of nationaaldenken- den mocht wagen, ingrijpen met uiterste on- meedoogendheid en energie. Behalve Sonnen- burg, waarin het voormalige tuchthuis een concentratiekamp is ingericht, zullen binnen kort nog meer concentratiekampen worden ingericht. Men zal de arrestanten aan het werk zetten en hen geestelijk en lichamelijk disciplineeren om hen weer tot volwaardige leden van de menschelijke maatschappij te maken. De jaren der voortdurende overvallen en moorden door bolsjewisten en Marxisten zijn definitief voorbij. De Stahlhelm in Midden- Duitschland. De nieuwe landsleider van den Stahlhelm in Midden-Duitschland, Hauptman Juettner, heeft tijdens een ledenvergadering een prin- cipieele uiteenzetting gegeven van het stand punt van de Stahlhelm ten opzichte van den politieken toestand. Hij verklaarde, dat de Stahlhelm zich zonder voorbehoud onder de politieke leiding plaatst van Adolf Hitier. In den vervolge zal niets meer een lidmaatschap van Stahlhelmleden van de N.S.D.A.P. in den weg staan. Hiervan blijft natuurlijk S.A. en S.S. uitgesloten. Een verband van den Stahl helm met een der vroegere politieke partijen, die zich niet hadden opgewerkt tot de volks beweging wordt niet meer toegestaan. De Stahlhelmleden uit de gemeenteraadsfractie van Halle van het strijdfront zwart-wit-rood zullen worden teruggetrokken, ingeval het strijdfront niet kan besluiten tot een bondge nootschap met het bruine front. Ministerialdirektor Arnoldi ean ziin functie ontheven. Van bevoegde zijde wordt medegedeeld, dat de commissaris van het Rijk voor het Pruisische ministerie van landbouw, domij nen en bosschen, rijksminister dr. Hugen- berg „ministerial-direktor" Arnoldi met di- recten ingang van zijn functie heeft onthe ven. van De eerste burgemeester Dusseldorp gearresteerd. Woensdagavond zijn de staatscommissaris voor de stad Dusseldorp, de gouwleider Flo- rian den eerste burgemeester der stad Dr. Lehr, Dr. Odenkirchen en den directeur van de spaarbank Dr. Vogt, gearresteerd als ver dacht van het aannemen van steekpenningen in bewaring gesteld. De arrestatie heeft plaats gehad op grond van een machtiging van den regeeringspresident. Zware straffen wegens versprei ding van gruwel-berichten. De bizondere rechtbank te Berlijn heeft een metselaar, een Joodsche secretaresse en twee vrouwelijke communisten veroordeeld tot gevangenisstraffen var. 6 tot 8 maanden wegens de verspreiding van gruwelberichten. Beleediging van Hitier. De bizondere rechtbank te Munchen heeft een bouwvakarbeider veroordeeld tot zeven maanden gevangenisstraf wegens belaste ring van den rijkskanselier. Leider der D.N.V.P. ontvoerd. De leider van de Duitsch Nationale Bis- marek-jeugdorganisatie. Georg uit Schoene- beck, is Dinsdagavond laat, teen hij met zijn auto uit Kolbitz terugkeerde, door onbekend gebleven personen ontvoerd. Het politiepresidium van Maagdenburg, dat direct van het voorval op de hoogte werd gesteld, heeft Woensdagochtend een aantal beambten der crimineele politie naar Schoe- nebeck gezonden. Er zijn nog geen sporen van den vermiste gevonden. Ongeveer 1000 onderwijskrach ten in dienst gesteld. De Pruisische minister van onderwijs en eeredienst heeft gisteren bepaald, dat de les roosters weer in den ouden vorm moeten worden opgesteld. Dit beteekent dat in Prui sen practisch 24.000 lesuren meer moeten worden bezet, waarvoor ongeveer 1000 leer krachten noodig zijn. Daar de „Joodsche en Marxistische ele menten" eveneens zullen worden vervangen, is te verwachten, dat nog meer leerkrachten zullen worden tewerkgesteld. Drie communisten bij ontvluch ting doodgeschoten. Volgens het politierapport hebben gisteren vier communisten willen ontvluchten uit het concentratiekamp bij Dachau. Toen zij aan de sommatie van den schildwacht geen ge volg gaven, werd op hen geschoten met het gevolg, dat drie hunner werden gedood en een zwaar werd gewond. HANDEL IN VERDOOVENDE MIDDELEN TE BERLIJN. Het is het bijzonder decernaat voor de be strijding van den handel in verdoovende mid delen gelukt, aldus een bericht in de ochtend bladen, in Berlijn een smokkelhandel te ont dekken van geweldigen omvang. Een Ber- lijnsch apotheker, die tezamen met 5 artsen van vreemde nationaliteit een levendigen handel voerde in morphine, is gearresteerd. De artsen zijn voortvluchtig. Vier van hen zouden reeds over de grenzen zijn ontkomen MUSSOLINI OVER HET HERZIENINGSVRAAGSTUK. De Italiaansche avondbladen publiceeren een artikel van Mussolini. Uitgaande van het feit, dat de Kleine Entente plotseling als vijfde groote mogendheid van Europa ten tooneele verschijnt zet Mussolini uiteen, dat alle voorwaarden vóór een groote mogend heid bij de staten Tsjecho-Slowakije, Zuid- Slavië, Roemenie ontbreken, dat zij noch ras, noch taal, noch geschiedenis, noch godsdienst of economische belangen gemeen hebben. De vijfde groote mogendheid van Europa be staat in waarheid slechts in een protocol of als politiek-literaire tendenz. De vorming van een tolunie is vrijwel onmogelijk. Musso- lolini heeft in 1928 in den senaat reeds dui delijk gezegd, dat de vredesverdragen niet eeuwig zijn en dit heeft hij nadien herhaalde lijk bevestigd. Nooit is een verdrag eeuwig gebleven. De vredesverdragen zijn heilig in zooverre als door hen een bloedige en roemvolle in spanning. een jïeriode van ontzaggelijk en groot leed is afgesloten Maar de vredesver dragen zijn niet het resultaat van goddelijke gerechtigheid, maar van menschelijke over wegingen. Is er iemand, die durft beweren, dat de verdragen -an Versailles etc. een vol maakt werk zijn? Hef is menschenwerk en daarom onvolmaakt. Ernstige complicaties worden vermeden, wanneer men de vredes verdragen daar waai zij herzien moeten worden, herziet. Men bewijst den vrede daar een grooten en krachtigen dienst mede. Een zoodanige revisie, die er toe bestemd is de universeele catestrophe van een nieuwen oor log te vermijden moet door den Volkenbond worden bespoedigd, gelijk dat overigens vast gelegd is als taak van den Volkenbond. De commissie van onderzoek der zaak van het veranderen van den gedenksteen in de gasfabriek stelt den raad voor den door B. en W. verminkten gedenksteen door een steen met een andere inscriptie te vervangen. (Stad en omgeving'.) Op 2en Paaschdag en 2en Pink sterdag mogen de winkels tot 10 uur open blijven. (Stad en om geving.) De actie tot het bijeenbrengen van spaarders voor een sportfond- senbad heeft een gunstig verloop. (Stad en omgeving). Vergadering Ziekenfonds. (Stadsnieuws.) De eerste vonnissen in de massa dienstweigering op de Indische vloot. (Koloniën.) Relletjes te Haarlem na eeu ver gadering van nat.-soc. (Binnen land.) De Vickers-affaire in Rusland. (Dag. Overzicht. Het spoorwegverkeer tusschen Sowjet Rusland en het verre Oos ten afgesneden. (Buitenland.) Zie verder laatste berichten. Diegene, die de revisie weigert staat buiten den geest van den VoLenbond, die niet tot eenvoudig hoeder -an het verdrag van 1919 mag worden gedegr deerd, maar die beroe pen moet worden tot de hooge taak een waar borg te zijn voor den vrede onder de volke ren. Wanneer de Volkenbond dit probleem niet te berde durft brengen is zijn lot beze geld, al is dan ook intusschen het imposante bouwwerk, dat op het oogenblik aan het meer van Genève wordt opgericht, voltoo-d. DE STRHD IN HET VERRE OOSTEN. Het Russische spoorwegverkeef afgesneden. Gistermorgen heeft Japansche cavallerie de steden Pogranitsjnaja en Mandsjoelie, de beide eindstations van het Mandsjoerijsche gedeelte van den Oost-Chineeschen spoor weg, bezet. Hiermede is practisch het spoor wegverkeer tusschen Sovjet-Rusland en het Verre Oosten afgesneden. Verder opdringen der Japanners in Noord-China. De Japansche troepen zijn na de verove ring van den Lenkow-pas, welke als laatste groote pas in den Chineeschen Muur in han den van de Chineezen was gebleven, verder naar het Zuiden opgerukt. Dinsdag verover den zij nog eenige steden. Andere Japansche afdeelingen hebben te gelijkertijd de Chineesche troepen op ver schillende punten langs den Chineeschen muur aangevallen en hen meer dan 25 K M. naar het Zuiden teruggedrongen. Japansche vliegtuigen hebben de Chinee sche stellingen gebombardeerd. RUMOERIGE AVOND TE HAARLEM. Na een vergadering van natio- naal-soc\alisten. In de binnenstad te Haarlem hebben zich gisteravond na afloop van een vergadering van nationaal-socialisten, welke in het ge meentelijk Concertgebouw gehouden werd, vrij ernstige relletjes voorgedaan. Het begon reeds vroeg in den avond, toen op de Groote Markt uit de menigte met een steen naar een inspecteur van politie werd gegooid. De Groote Markt werd daarop schoongeveegd, waarbij eenige harde klappen vielen. Ook zette de politie alle toegangswegen tot het Concertgebouw af. De vergadering zelf had een vrij kalm verloop, alleen bij het debat werd het eenigszins rumoerig. Ir. Mussert, die zou spreken, was door ziekte verhinderd. In zijn plaats werd gesproken door de heeren Van Voort van Zijp en Geelkerken. Om half twaalf was de vergadering afgeloopen. Ge- uniformde leden van de fascistische weer baarheid vertrokken in een groote autobus, de overige nat.-soc. marcheerden al zingende door de Jansstraat naar het station. Bij de Nieuwe Gracht stuitten zij op een menigte communisten en opgeschoten jongens, met steenen naar de fascisten gooiden. Nie mand werd geraakt, doch wel werden een groote spiegelruit van een winkel en een straatlantaarn vernield. De politie heeft toen eenige malen in de lucht geschoten en met de blanke sabel eenige charges uitgevoerd. De fascisten konden hierna ongehinderd het station bereiken. Op het Stationsplein bleef het echter nog geruimen tijd rumoerig. Ook hier heeft de politie de menigte met sabel en gummistok uiteengejaagd. Arrestaties zijn niet geschied,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1