Vmag. etiAanêod
JUtmtieuws
JCimst m Wetenschap
wapens mag opheffen. De menschen, die het
sterkst het optreden tegen de muiters af
kammen, zijn zelf veel erger, zoodra er ver
zet komt tegen hun eigen instellingen. Spr
•wees hierbij op Rusland en communistisch
en socialistisch optreden in Duitschland in
1919. De critiek van die zijden gemaakt
tegen onze regeering, kon spr. niet aan-
vaarden
Is onze regeering te sterk opgetreden?
Spr. herinnerde eraan, dat het hier orSa*
nen der overheid waren, die er met net scnip
vandoor gingen. Vredelievende pogingen
om het terug te krijgen, baatten niet, zoodat
andere middelen moesten worden toege
past: torpedobooten en vliegtuigen werden
samen getrokken. Maar ook toen nog is met
uiterste lankmoedigheid opgetreden en zes
maal is er gewaarschuwd. Is dat niet zeer
xnenschelijk? Ten overvloede had men nog
de bedoeling de bom vóór het schip te wer
pen, wat helaas niet gelukt is. Spr. conclu
deerde, dat de overheid niet te streng is op
getreden, al betreurde hij ook ernstig dat er
dooden gevallen zijn.
Begrijpelijk achtte spr. het, dat de werk-
loozen met angst de toekomst tegengaan
Als christenen moeten wij in den arbeid een
zegen van God zien, gelijk ook de bijbel er
over spreekt. Deze gedachte doet elk werk
belangrijk zijn. Dien zegen nu missen de
werkloozen en nu is het de vraag hoe wij
daarin verbetering kunnen brengen. Het
doen uitvoeren van allerlei werken achtte
sor. noodzakelijk en het is gelukkig, dat er
iin die richting wordt gezocht. Men moet
zien te komen tot een zoo goed mogelijke
werkverschaffing, die bij het verbeteren dei-
tijden geleidelijk zal kunnen worden inge
krompen.
Uitgesloten achtte spr. het, dat er een
verlaging van de steunverleening zal kun
nen komen tot ongeveer 50 pet., hoogstens
zou het een paar procenten zijn. Maar hoe
ook de komende regeering erover denkt, al
tijd' zal zij toch de vraag onder oogen moe
ten zien of het handhaven van de huidige
uitkeeringen mogelijk is met behoud van de
credietwaardigheid van den staat. Als men
dit niet zou doen en misschien de staat op
den duur failliet zou gaan, werd de toestand
ook voor de werkloozen nog veel slechter
Thans hebben wij nog onze sociale wet
geving, de beste van Europa, een voorbeeld
voor andere staten, maar als het gebouw
van den staat zou wankelen en daarmee op
heffing van die sociale wetgeving noodzake
lijk zou worden, zou dit veel erger zijn dan
het verlagen der steunuitkeeringen met een
paar procenten. Gezonde staatsfinanciën
zijn eergte voorwaarde.
Tegen den heer van den Brink zei spr.,
dat het niet mogelijk was geweest den bijbel
op de openbare school te brengen, omdat er
speciaal in de groote steden vele onderwij
zers zijn, die het kind geen godsdienstonder
wijs kunnen geven, omdat zij zelve geen gods
dienst erkennen. Wie dus godsdienstonder
wijs voor zijn kinderen wenschte op schooi,
moest wel komen tot het oprichten van bij
zondere scholen. Een prachtige gedachte
vond spr. het, dat gelegenheid is gegeven,
ook in de schoolwetten van wijlen minister
de Visser, om den bijbel op de openbare
school te houden.
Sluiting.
De heer R i n g e r s constateerde in zijn
slotwoord, dat de heer van Rijn terecht had
gezegd, dat de fundamenten van het staats
rechtelijk leven het kenmerk van het chris
tendom moeten dragen en hij dankte hem
daar hartelijk voor. Spr. wekte op, om straks
de verkiezingen in te gaan iret den ernsti-
gen wil om te komen tot een krachtige regee
ring en om te schragen het Oranjehuis en
zijn dienaren.
Staande werd hierop gezongen „Mijn
schilt ende betrouwen", waarop mr. van
Rijn op verzoek van den voorzitter de bijeen
komst sloot met dankzegging.
(Uitsluitend 2e hands artikelen).
Van 1S regels 60 cent bij vooruit-
betaling te voldoen.
TE KOOP een prachtige PIANO merk
SCHIEDMAYER.
Te bevragen Kennemerstraatweg 97,
HONDENHOK TE KOOP tegen elk
aannemelijk bod. Te bevragen Rijks
straatweg A 179, Heiloo.
Zeer billijk te koop: H. fiets m. k
kast, 2 versn. naaf en terugtraprem
Kind. zijspan v. fiets compl. m. 2 zitpl.
Bevr. BERGERWEG 82.
TE KOOP een ijzeren INRIJPOORT,
?oo goed als nieuw, hoog 1 50 M., breed
M. bij J. BLAUW Pz„ Obdam.
TE KOOP een pracht Damesrijwiel m.
Torpedonaaf 12.50, Jongensrijwielen
f 7.50—12.50 en nog een paar Heeren
rijwielen 7 50 en 9.
LIMMERHOEK 18.
Zoo goed als nieuwe Engelsche GRAS
PERKMAAIMACHINE TE KOOP
41. BAKKER, Huize „Duin en Beek"
Zuidlaan 23, Bergen.
TE KOOP EEN RADIOTOESTEL 120
of 220 volt 23.—.
BURGEM. BOSSTRAAT 43.
Te koop aangeboden: 12 gelijke DEU
REN met kozijnen en 12 RAAMKOZIJ
NEN met ramen 80 X 80 voor
spouwmuur.
Te zien VARNEBROEK 15a.
TE KOOP in prima staat N. S. F. 4
lamps RADIO compleet met Philips
Loudspeaker. Spotprijs, bij LEUW, Hof
dijkstraat 10, Alkmaar.
Pianola voorzetapparaat met ongeveer
50 rollen zg. a. n. past voor elke piano,
speelt de mooiste muziek voor slechts
50, pracht badkuip z. g. a. n. 25.
DEKKER, Laat x82.
TE KOOP goede DAMESFIETS met
dubb. remmen. Billijk.
Van Houtenkade 12. Na 6 uur.
TE KOOP GEVRAAGD goed onder
houden PROMENADEWAGENTJE
Adres ZAADMARKT 42,
Veerenbed 5, eiken Ledikant 5,
eiken Spiegelkast 17 50, lief Schippers-
fernuisje, z. g. a. n. 12.50, beste trap
naaimachine 12.50, gernakskoffer
4.50. DEKKER, Laat 182.
RADIOTOESTEL TE KOOP, 4 lamps
gelijkstroom met ingebouwde spoelen,
geheel compl. met plaatstr. 125 V. accu
en luidspreker, tegen elk aannemelijk
bod. BERN. DE GRAAFF, Laat 103.
TE KOOP tegen elk aannemelijk bod
prima FORD-TRUCK.
LIJTWEG 31, Bergen
Pracht TUINAMEUBLEMENT TE
KOOP, plaats 5 pers., prachtige TUIN
BANK en zwarte Duitsche PIANO.
E. DE JONG, Oosterzij 181, Heiloo.
TE KOOP GEVRAAGD goede gebruik
te STUDIEPIANO Br. met opg. van
merk en prijs onder letter G 904 aan
het bureau van dit blad.
TE KOOP AANGEBODEN 4 eiken
houten STOELEN en 1 eikenhouten
TAFEL. Adres te bevragen bureau van
dit blad.
Koopjes. Gibr. Damesfietsen als nieuw
16, 18.50, 19 enz. Meisjesfiets
16.90, Transport met drager 18,
pracht Transport 20.
NIEROP, Koningsweg 40.
Houten ledikanten 24 stuks extra
zwaar 2 en 1 persoons voor spotprijs,
ook per stuk. Spotkoopjes in Bedstellen,
Matrassen, z. g. a, n. J. L. SOSTMAN Jr.,
Ridderstraat 10, Verkooplokaal.
Aangeboden ééntons gesloten BE
STELWAGEN, rondom nieuwe banden.
KIEVITSTRAAT 6.
Stoelen, Tafels, Dressoirs, Spiegels,
Karpetten, Vloerzeil, Tafel- en Divan-
kleeden, Fornuizen, Divans voor spot
prijs, z. g a. n. J. L. SOSTMAN Jr., Ver
kooplokaal Ridderstraat 10.
TE KOOP H D. MOTORRIJWIEL,
7—9, in prima staat, electrische verlich
ting, zoo goed als nieuwe banden.
WAGENMAKERSTRAAT 15.
EINE TÜR GEHT AUF.
Een schitterend geslaagde detec
tive-film.
Bioscoop Théater Harmonie.
Zondagmiddag beginnen in het théa
ter Harmonie de voorstellingen van één
der beste detectivefilms van den laat-
sten tijd n.1. Een deur gaat open
Uit diverse voorgangers weet men reeds
welk voortreffelijk werk de Ufa in dit
genre brengt. In „Eine Tür geht auf"
blijft de spanning er ot het allerlaatst
in en wie de moordenaar is blijft een
raadsel tot het slot.
Hans Braumuller is in deze film de
politiecommissaris die veel en moeilijk
werk heeft. Als hij eenmaal eens een
kalmen avond denkt te hebben, brengt
een brutale inbraak bij de firma Berg
man en Fichtner hem plotseling weer
tot de opwindende werkzaamheid. Hij
snelt naar het bankgebouw, waar direc
teur Bergman en de nachtwaker gekne
veld op den grond liggen. De stalen
kluis is geopend. Het eenige spoor is een
eindje Virginia-sigaret, een soort, die
al .een in Weenen gerookt wordt. En de
politiecommissaris laat in zijn gedach
ten alle bekende misdadigers de revue
passeeren en plotseling komt hij op de
gedachte dat de beruchte bende van de
mooie Jonny hier wel de hand in gehad
zou kunnen hebben. Doch ook op den
kassier valt verdenking. En nu begint
het moeilijke werk voor Braumuller en
zijn helpers. De eene verrassing volgt
op de andere. En als men eindelijk in
gespannen aandacht wacht..gaat een
deu1* open en ja dat blijft natuur
lijk voorloopig voor onze lezeis een
geheim. Doch U mag niet verzuimen de
oplossing te gaan zien.
De film wordt door eerste krachten
gespeeld.
Herman Speelmans, die zijn sporen
op het detective terrein reeds lang heeft
verdiend ,is als Braumuller prachtig op
dreef Sterk gespeeld. Erika Fiedler is
als Annie Schubert een verrassing Ook
Vera Bessel, Walter Steinbeck en de
vier beruchte bendeleden spelen hun
rollen zoo natuurlijk mogelijk. Het ge
heel zal ieder ongetwijfeld ten zeerste
boeien.
Het hoofdnummer wordt voorafge
gaan door een interessant voorpro
gramma.
MOEDERS MILLIOENEN.
Alkm. Bioscoop Theater.
Deze week geeft het Alkmaarsch Bioscoop
m 5r voorafgaande aan den hoofdschotel
„Moeders Millioeneneen programma dac
niet alleen door zijn veelzijdigheid alleszins
vermeldenswaard is, maar ook wat betreft hel
7?halte vermeld dient te worden.
Het Lniversalnieuws sleepte ons binnen
enkele minuten tijds den aardbol over naar
vkl 611 Cn streken waar iets te beleven
Onze populaire vriend Oswald, ditmaal w
de teekenfilm als scholier aftredend, deed ons
weer u. deren en schateren door zijn schier
onuitputtelijke voorraad grollen en grappen
Als extra nummer voor de pauze kregen
we een allergrappigste klucht in vier acten
te zien: „Sergeant ze gooien met steenen",
met Slim Slummerville in de hoofdrol, die
zich als de onnoozele, van den prins geen
kwaad vermoedende nuutair, op de meest
spitsvoudige wijze uii de ingewikkelde en
pijnlijke situaties wist te redden Het is niet
iedereen gegeven, om zijn aartsvijand al dan
niet moedwillig steeds aan 't kortste eind
laten trekken
De hoofdfilm ..Moeders millioenen", brengt
ons in het niet zeer benijdenswaardige gezel
schap van een „Kenau", die met groote
strengheid en bruutheid over naar meerder
jarige zoon en dochter regeert, wat wel de
oorzaak zal zijn dat de buitenwereld haar
de weinig fraaie titulatuur toebedeelt van
oude helleveeg.
Deze vrouw, Haniet Breen, is de rijkste
vrouw van de wereld en heeft na den dood
van iiaar man de leidende positie van een
machtig graanconcern. Zij werkt hard, maar
volkomen eerlijk, wat niet bepaald gezegd
kan worden van haar grootste concurrent
Remington
De veete tusschen deze twee geldmagnaten,
wordt nog scherper als haar zoon Tom
door omstandigheden gedwongen geld
bij Remington leent, met als borgstelling het
erfdeel van zijn moeder.
Hoewel zij niet gemakkelijk voor haar kin
deren is en altijd even drastisth optreedt, is
haar geheele arbeid ingesteld op het welzijn
en de toekomst van haar beide kinderen. Dit
blijkt wel, als de zoon na oneenigheid met
zijn moeder, het huis verlaat; inplaats dat
zij hierover treurt, is zij blij dat haar zoon
Tom nu eindelijk karakter toont.
De belooning daarvoor komt. Als zij haar
grootste concurrent Remington. met zijn
practijken van een parasiet, geruïneerd heeft
en deze beweert dat haar zoon haar toch ver
loochenen zal, gaat ze een weddenschap aan,
met het fortuin als inzet. In een zeer sterk ge
speelde scène toont haar zoon Tom, dat zijn
moeder ondanks haar strengheid, toch het
dierbaarste is, wat hij heeft.
Een film met zeer sterke speelscènes, waar
in op Amerikaansche wijze gegoocheld worJi
met de dubbeltjes en waarin May Robson
als Harriet Breen, de rijkste vrouw ter
wereld, met hoofd en schouders boven het
spel van haar medespelers uitsteekt.
Dit spel van norschheid en stuurschheid
afgewisseld met een moederlijke fijngevoelig
heid is alleen reeds een gang naar het A. B.
Theater waard.
ONVERBREEKBARE BANDEN.
Een uitmuntende speelfilm met
Joan Crawford op haar best.
Cinema Americain.
De bekende filmster Joan Crawford
(de vrouw van Doug Fairbanks Jr. van
wien zij thans wil scheiden) speelt in de
nieuwe film, die deze week in de Cinema
Américain wordt vertoond, zoo goed als
wij haar nog nimmer zagen. En haar
partner is de plotseling op den voor
grond getreden Clark Gable, die zich op
verrassende wijze een eerste plaats
heeft veroverd.
Marian in een klein plaatsje werk
zaam op een papierfabriek, krijgt genoeg
van het dorpsleven. Zij wil het groote
leven genieten. En een toevallige ont
moeting met een heer uit New York,
doet haar dorp en verloofde verlaten.
Zij komt in de groote stad en maakt
daar door toevallige omstandigheden
kennis met Mare Wayne, die rijk is en
door hare openhartigheid en ook door
haar mooie oogen ten zeerste wordt
aangetrokken. Drie jaar lang leiden
Mare en Marian een gelukkig leven. Hij
heeft Marian niet getrouwd omdat hij
eenmaal getrouwd is geweest en 'oo- de
ontrouw van zijn vrouw in opspraak is
gebracht. Wayne heeft zich onderwijl
in de politiek een vooraanstaande plaats
veroverd en hij wordt candidaat gesteld
voor het ambt van gouverneur. Zijn
tegenstanders buiten echter zijn ver
houding tot Marian uit en als deze laat
ste dit hoort, veinst zij met hem gespeeld
te hebben en keert zij zich weer tot haar
vroegeren dorpsverloofde, die carrière
heeft gemaakt. Doch zij leert den aard
van dezen man kennen en als zij op de
groote vergadering waar Wayne als
spreker optreedt moet hooren hoe
Mare over haar wordt aangevallen, legt
zij een prachtig gespeelde verklaring af.
Mare heeft nu de volle overtuiging dat
de groote echte liefde hen beiden bindt
en bereid tot iedere opoffering keert hij
tot haar terug.
Joan Crawford en Clark Gable hebben
buitengewoon gespeeld en deze film met
zijn schitterende opnamen tot een vol
slagen succes gemaakt.
In het voorprogramma een mooi Hol-
landsch Nieuws een aardige gekleurde
zang en dansopname. een teekenfilm en
een komische tweeacter van Charley
Chase, die op de zakenconferentie eenige
dames had geïnviteerd.
MENSCHEN ACHTER TRALIES.
Victoria-theafer
Menschen achter tralies zijn gevangenen
en in het groote Amerika zitten er duizenden
achter de tralies van eenzelfde gebouw. Men
hoort nog vóór het filmbeeld verschijnt hun
gezamelijken stap reeds in marschtempo op
de groote binnenplaats van het bouwwerk
van steen en ijzer waaruit geen opgeslotene
kan ontsnappen. MenschelijTe kracht is on
voldoende om hier doorheen te breken en de
duizenden, die daar binnengesloten zijn
leven onder een regiem van orde en tuch
waaraan velen slechts noodgedwongen ge
hoorzamen. Menschen van uiteenloopenden
stand en van uiteenloopenden ouderdom zijn
hier lotgenooten en het ruimtegebrek In
Amerikaansche gevangenissen is oorzaak,
dat een welopgevoed man, die slechts het
ongeluk had een voetganger met zijn auto
dood te rijden, in dezelfde cel gestopt wordt
met een moordenaar. Dan blijft er door het
immoreele van zijn dagelijksche omgeving
ook van den beschaafden mensch binnen af-
zienbaren tijd weinig goeds meer over en
alleen de zeer sterke karakters houden het
uit en weten zich gedurende hun straftijd
aan den noodlottigen invloed van gebouw en
menschen te onttrekken. Deze film laat zien
hoe het in Amerikaansche gevangenissen
toegaat. Het zijn eigenlijk groote kazernes
waarin bevelen klinken en waar de gevan
genen als soldaten automatisch gehoorza
men. Men ziet hoe zij gehuisvest zijn, hoe
zij eten en slapen, hoe zij werken en welke
methoden men toepast om de onwilligen tot
rede te brengen. Er zijn prachtige filmtypen
onder als de moordenaar Busch, de kracht
figuur, die later leider van den opstand
wordt. Natuurlijk is een spannend verhaal
waarin verraad en liefde een rol spelen door
dat alles heen gevlochten. Morris, de sterke
figuur is de eenige, die weet te ontsnappen,
maar weldra is het met zijn vrijheid gedaan
en wordt hij als de verloren zoon weer door
zijn makkers ontvangen. Buitengewoon span
nend is de opstand nadat de regeerig door
gebrek aan arbeid de gevangenen tot niets
doen heeft gedwongen en hen daarmee ge
legenheid heeft gegeven zich uitsluitend met
gedachten aan ontsnapping bezig te houden.
Men ziet hoe in de kerk tijdens den dienst de
revolvers worden rondgedeeld en hoe op een
gegeven oogenblik gevangen zich op hun be
wakers werpen. Er is natuurlijk weer verraad
in het spel en de directeur zoowel als de be
wakers weten wat er zal voorvallen. Er volgt
een verwoed gevecht waarin aan beide zijden
dooden vallen. De machinegewezen komen in
actie en ten slotte wordt de gevangenis met
tanks bestormd tegen wier stalen wanden
alle kogels afstuiten en waartegen de gevan
genen den strijd dan ook moeten opgeven.
Menschen achter tralies waarin Heinrich
George een groote rol speelt is een Duitsche
sprekende film waarbij kosten noch moeite
gespaard zijn om iets goeds te maken. Een
film waarop duizenden gevangenen voorko
men is een beeld van massa-regie, dat buiten
gewoon indrukwekkend kan zijn. Menschen
achter tralies, een aanklacht tegen het Ame
rikaansche gevangeniswezen, is een film van
propagandistische strekking en kan er zeker
toe medewerken aan vele misstanden op dit
gebied een einde te maken.
Vooraf gaan een aa'dige kinderfilm, een
screensong met Betty Boop en een uitge
breide serie opnamen van belangrijke gebeur
tenissen uit binnen- en buitenland.
CINEMA EN THEATER.
Het Weekblad van deze week brengt mede-
deelingen over Ossi Oswalda; hoe filmster
ren gekleed gaan; over de films „Ich und die
Kaiserin", Gravin Maritza", „De blauwe
Donau-', met een groot portret van Brigitte
Helm; nieuws uit de studio's. C. en Th.
journal, het liedje ..Zeg. nieuwe dag" van
Annie de HoogNooy, en Henri C. van
Praag, enz.
OPGRAVINGEN
TE PAESTUM (ITALIË),
Bij de opgiavingswerken te Paestum
heeft men dezer dagen tusschen het
Forum en de Grieksche tempels een
imposanten marmeren kop van keizer
Tiberius gevonden. Dit beeldhouwwerk
vertoont veel overeenkomst met een
ander portret van Tiberius, hetwelk zich
in het Nationale Museum te Napels be
vindt. Het stelt den keizer voor, op mid
delbaren leeftijd, de wat autoritaire ge
laatsuitdrukking, verzacht door een
glimlach. Het is duidelijk, dat men hier
te doen heeft met een fragment van een
grooter beeldhouwwerk, waarschijnlijk
van eerv volledige figuur. Van het overi
ge gedeelte heeft men echter niets ge
vonden, en het is zeer wel mogelijk, dat
het beeld reeds vernietigd werd tijdens
de onlusten bij Tiberius' dood, en dat
een der toegewijde onderdanen Paes
tum was in het algemeen den keizer
trouw gebleven althans dit deel be
waarde en het veiligheidshalve heeft
begraven.
sturen, een leerkracht al 0f ~*m
klassen tegelijk op te dragen nmUv<*
scholen op te richten voor mnv
leerl., om jongens en me&'H
wenscht afzonderlijk voorwet e>-
wijs te doen geven en om het h™ ö«r-
school ambulant te doen zijn - het
pen (eventueel behouden) der 1 ScS
heid, kinderen na zes jaren I. 0 *e"ik-
B. S. enz. te doen overgaan'-
u "aar jj
heid, opleidings- en standenschol-
stichten; uniforme 'oelatingsvone
den voor alle middelb. scholen in
de gemeente; wijziging van die a,,?!-
der 1. o. wet, die de bijz. school h 1
kansen tot ontplooiing ^ven, deT!'
openbare (ambulantisme, standen
len). en3<%
Differentiatie-plan W F bln~
Het rapport geeft een different^-
in h
zaak op het volgende neerkomt- in hm?*
helft van het vijfde leerjaar worden
leerlingen naar hun toekomstige V'
stemming ingedeeld in drie m-L*
a studiegroep (HBS. ,*'O0P«»:
plan van den heer W. F. Nooter. sT'3''""
ris der commissie, weer, wat in h
BETERE ORGANISATIE VAN HET
LAGER ONDERWIJS.
Rapport van de commissie uit de
Vereen, van hoofden van scholen.
Op initiatief van de afd. Utrecht van
de Vereen, van Hoofden van Scholen is
een studie-commissie ingesteld uit
schoolhoofden, die te onderzoeken zou
hebben, of de lagere school tekortkomin
gen heeft, welke de oorzaken ervan zijn
en welke middelen ter verbetering voor
geslagen kunnen worden.
De commissie werd op 27 Sept. 1931
geïnstalleerd door den algemeenen voor
zitter der vereeniging, den heer A. J
van Goethem.
De commissie erkent in haar thans
verschenen rapport, dat de 1. s. niet vol
doende beantwoordt aan hetgeen voort
gezet onderwijs en maatschappij van
haar verwachten; dit geldt zoowel voor
openbaar als voor bijz. onderwijs, maai
de klachten, aldus de commissie, zijn
overdreven. De school die de kinderen
der 1. s. opneemt, dient zich aan te pas
sen bij de geaardheid van het kind
Goede aansluiting is alleen te verkrijgen
door intense samenwerking tusschen de
leerkrachten van lagerere en middelbare
school. Het rapport merkt op, dat de
practische vooropleiding van de onder
wijzers gunstig afsteekt bij die der
leeraren, waarvan zeer velen geen pae-
dagogische scholing hebben gehad.
Het rapport bespreekt tal van voor
waarden, die van invloed zijn op de le
venskansen van het 1. o., zooals: de
economische bestaansvoorwaarden der
onderwijzers, de zorg der overheid voor
openbaar onderwijs enz.
De bijz. school komt hier en daar tot
te ruime ontplooiing, ten koste der
openbare. De werkelijke regeling der
boventallige leerkrachten is in het na
deel der openbare school. De politieke
gezindheid van sommige schoolhoofden
en leerkrachten is hier en daar oorzaak,
dat ouders de openbare school den rug
toekeeren; voorts acht het rapport het
een misstand, dat de onderwijzers in de
schoolvergaderingen te grooten invloed
hebben.
Hel program der hoofdenvereeni-
ging.
Het rapport heeft het volgende pro
gram, waarvoor de vereeniging strijdt
het door de wet bevorderen van de
stichting van 12—14 klassige scholen
niet ambulant hoofd; het vaststellen van
een maximum aantal lesuren, boven
welk maximum afzonderlijke betaling
dient te worden verstrekt; invloed van
schoolhoofden op samenstelling en be
oordeeling van het examenwerk voor
H. B. S. enz.; vrijheid voor gemeentebe
enz.), j) njj
heidsgroep en c. maatschappelijke «Z
De leerlingen van groep a en b kriioi
twee uren per week onderwijs in dei
gere school van leeraren der midrl
bare en in dien tijd geven de onderwr
zers der lagere school onderwijs r>n Z
middelbare. op d'
Hoe de ontwerper van het stelsel yin,
dit in de practijk voorstelt, vinden wii
het rapport uitvoerig uiteengezet.
De commissie meent, dat het nfan 1
Nooter en theoretisch en wetensciyjn!!!"
lijk opzicht zeer goed gefundeerd is
zij acht het in paedagogisch en psv'cW.
logisch opzicht juist; ook acht zij hot
direct uitvoerbaar, vooral in de groot,
steden.
Reorganisatieplan D. van UruA
Ten slotte geeft het rapport het re^
ganisatiedenkbeeld van het lid der co»
missie den heer D. van Unnik, dat»
uitvoerige toelichting komt tot <1*
conclusies: a. geen eenheidsschnt
b. differentiatie der leerlingen naar aan-
leg en milieu; c opheffing van ver-
schillende wettelijke voorschriften ea
kon. besluiten, die dit beletten. Hij
wenscht: I. school voor gewoon 1. o. met
zes of met zeven leerjaren: II. opUi-
dingsschool met zes of met zeven leer
jaren. I en II met 6 of 7, maar ook in
12—14 klassige scholen. Deze scholen
zouden moeten zijn naai- de wenscben
der ouders: a. gemengde, b. jongens-,
c. meisjes-, d. standenscholen.
Er behoort volgens dit plan te zijn:
A. aansluiting en voortzetting met lo.
centrale scholen, voor 7e of 7e en 8e leer
jaar;- 2o. nijverheidsschool; 3o. oplei
dingsschool (na 3e leerjaar, brugklasse,
6 (a) kl. na 6e of 7e leerjaar); 4o. u. 1. o-
school (3e of 4e j).
B. Aansluiting met lo H.B.S., gymna
sium, lyceum; 2o. u. 1. o.-school (drieen
vierjarig); 3o. nijverheidsschool.
Dit plan komt dus in hoofdzaak op
herstel van den vroegeren toestand neer.
De commissie maakt ten aanzien van dit
plan de opmerking, dat eerst de u-et ge
wijzigd zou moeten worden, en wel nat
het evenredige schoolgeld, de ..eenheids-
s Tool" en het Fransch bet reit.
Slotbeschouwing der commissie.
In een slotwoord zegt het rapport, dat
vergelijking dezer twee, door de com
missie aanbevolen plannen wijzen op
twee richtingen, eigenlijk geformuleerd
door de vereeniging zelve in punt lb
van haar program, dat inhoudt: „Zoo
lang geen betere differentiatie doorge
voerd is, houde men, waar mogelijk,
rekening met het milieu."
Concentratie van scliolt
De commissie geeft ook haar oordeel
over de z.g. concentratie-gedachte ofte
wel het plan-Feberwee.
Wij lezen erover: ïtffl 1
Hoewel zij eenerzijds sterk voor öe*e
gedachte voelt, in het bijzonder voor de
groote steden, heeft zij ten aanzien van
het platteland ernstige bezwaren, die
eigenlijk alleen van technischen aard
zijn. Zij juicht de stichting van H-
streekscholen, waarbij de consequentie
van autobusvervoer gaarne wordt aan
vaard, in verband met de strekking w
bezuiniging, vooral ook tot het vorinw
van grootere school eenheden, ten zeerei'
toe. Zij begrijpt echter evenzeer, dat
vele ouders, juist buiten, daar heel wei
nig van gediend zullen zijn en het1
vele gevallen zullen prefereeren, ombu»
kinderen dichtbij, als het toevallig
gelijk is, te plaatsen op een bijzonu^
school; en dat kan moeilijk de bedoel*
van de commissie zijn. Zij acht de op
betreffende maatregelen, als bedoeld
het plan-Colenbrander-Gunning-Fw>e
wee, inzake het inrichten van str«
scholen, zeer juist, als zij zullen ged)
voor openbare en bijzondere scnoi
beide. En dat laatste is niet zoo
zeker, omdat ten slotte het bijzonder o
derwijs in een bepaalde streek
afhankelijk is van het aantal inrictl
gen, dat. het kenmerkt. De oplossing
voor die scholen, bij handhaving *aDz,]
bestaande wetgeving dan ook pP
hoogst hierin gelegen kunnen zd11,
verschillende scholen, gebaseerd op j(<
eenloopende geestesstroominge°> kull.
thans in een groot gebouw z°ud^Q .jjji-
nen worden ondergebracht. e !(joor
lende bezuinigingen zouden •llt
komen te vervallen, al blijven er
twijfeld nog voldoende over, 0 v#Ii
handhaving van b.v. een stia ^t\,
4 k.m. In de grootere steden .„tra-
meent de commissie, is deze c0 cmsi'
tie een gebiedende eischdeze c vjjze
stemt weer overeen met de z.i Tjj.
der vereeniging, die reeds vroeg j,«t
Vergad. 1922) vrijheid wenschte d,n
inrichten van groote scholen, z'j rijnge,i
ook met een maximum-aantaj
van 600; ook wijst zij in de papP0^
de concentratie-plannen in
Weiter. Een zoodanige reorgnj1 )iprctf-
wederom in vele gemeenten
bevorderen van de scholen'»'' .jeel^
lijksche klassen, w aarvan 4
de voor
o.a. ten aanzien van het nerce