ALKMAARSCHE COURANT
UtanfelMtoMttnei liet leslcunl wordei.
MERCURIUS
HAVERMOUT
No. 95
ZATERDAG 22 APRIL 1933
Gemeenteraad van Egmond aan Zee.
Begrooting niet goedgekeurd.
CENT PER
PONDSPAK
Stad en Omgeving
De raad vergaderdTvrijdagmiddag ten
u"r ^ta'Iaadsvergadering in Egmond
T ÏÏtJfSS«roote belangstelling.
2Ü5T&* tribune spoedig vol met
2;n!Üde burgers, die zelfs met groote
VC«5arht^luister&n naar het voorlezen der
US mr. Sp,. m« .ad,,.
StTan^edieStaten was de goedkeuring inge-
komï oP het besluit tot het aangaan van
pen geldleening groot 67000.
%an den heer J. Koopman een dankbetui
ging voor zijn benoeming tot agent van de
Arbeidsbemiddeling.
£>eZe stukken werden voor kennisgeving
aangenomen.
De jaarverslagen van het gasbedrijf, siui
tende met een winst van ruim 200, van het
electriciteitsbedrijf met een winst van ruim
800 en van het waterleidingbedrijf met
een winst van 93, zullen bij de gemeente
rekening behandeld worden.
Subsidieverzoek voor zieken
verpleging.
Van de vereeniging voor ziekenverpleging
was een verzoek om subsidie ingekomen,
aangezien de vereeniging de verpleging had
bekostigd voor besmettelijke patiënten, aie
voor rekening van het b. A. of de gemeente
verpleegd hadden nehooren te worden.
Hoewel B. en W. sympathiek staan tegen
over de vereeniging, stelden zij toch voor om,
gezien de toestand van de gemeentefman-
ciën, afwijzend op het verzoek te beslissen.
De voorzitter merkte hierbij nog op
dat, in de omstandigheden waarin Egmonc
verkeert, een dergelijke post op de begrooting
toch niet zou worden goedgekeurd.
De heer Hartman stelde voor om van
de vereeniging een opgave te vragen van de
uitgaven voor de besmettelijke patiënten ge
daan en gaf te kennen, dat hij dit bedrag
aan de vereeniging wilde restitueeren.
De heer v. d. P ol wilde het verzoek aan
houden tot de behandeling van de begroo
ting, of tot de volgende vergadering.
Na eenige bespreking werd hiertoe beslo
Ingevolge een schrijven van Ged Staten
werd besloten, in afwachting van een alge-
meene maatregel van bestuur, verschillende
bepalingen nog tot 1 Juni 1934 te verlangen
Een voorstel van B. en W. om over het
besluit tot korting van de salarissen der
ambtenaren met 6 pCt. te korten, in te trek
ken en daarover eerst de organisaties te hoo
ren, ingevolge de wenschen van Ged. Staten,
om dan met een zelfde voorstel in den raad te
komen, werd z. h. st. aangenomen.
Aan leden van de IJmuider
Federatie mag geen steun
worden verleend.
Van den minister van binnenlandsche
zaken was bericht ingekomen, dat hij niet kan
goedkeuren dat den kleine landbouwers en
vischvensters steun wordt verleend. Geen
bezwaar wordt gemaakt om vischventers bij
de werkverschaffing te werk te stellen, doch
alleen voor zoover zij geen leden zijn van de
IJmuider Federatie. De kellner die des Zo
mers in Bergen werkt kan niet in de steun
regeling worden opgenomen. Voorts wordt
verzocht mede te deelen of de schelpvissehers
in loondienst of voor eigen rekening hebben
gewerkt
Alle leden van de IJmuider Federatie
moeten uitgesloten worden van een steun
regeling, zco'ang zij bij de Federatie zijn
aangesloten. Ook vond de minister geen vrij
heid om een werkloos chauffeur in de steun
regeling op te nemen, terwijl hij eveneens
geen vrijheid vond om de voor de schelpen-
visschers getroffen steunregeling geldig te
verklaren, al maakte hij geen bezwaar, dat
ze voor rekening van de gemeente worden
gesteund.
Op een vraag van den heer Hartman
deelde de v o o r z i 11 e r nog mede, dat hier
voor geen geld in kas was, waarna, na een
opmerking van den heer Hartman, dat deze
menschen wel ongelukkig boffen en dat er
van Nederland als rechtsstaat zoo niet veel
overblijft, het schrijven voor kennisgeving
werd aangenomen.
De Egmondsche Visscherijschool
ook voor het diploma machinist
en stuurman geschikt,
ingekomen was een verzoek van een 45 vis
schers om vergoeding van vervoerkosten voor
het bezoeken van de visscherijschool te
IJmuiden, om hen in staat te stellen aldaar
het dagonderwijs te volgen, waardoor het
voor hen mogelijk wordt eerder dan aan de
avondschool te Egmond het diploma machi
nist of stuurman te behalen.
De heer Hartman had met inspecteur
Bakker een onderhoud gehad en vernomen
dat deze een schrijven tot B. en W. had ge
richt, waarin hn een onderhoud heeft ge
vraagd met de Commissie Spr. weet niet, of
daarmee B. en W. of den Raad is bedoeld
Aan wethouder van Eenenaam stelde spr
de vraag, of de Visscherijschool te Egmond
aan Zee de leermiddelen en de leerkrachten
heeft, om dat onderwijs te geven. De dag
school te IJmuiden is geopend van 's mor
gens 9 tot 's avonas 7. De Visscherijschool
te Egmond aan Zee is een avond-seizoen-
school. De nieuwe cursus begint in IJmuiden
25 April, die te Egmond in September. Spr
vreesde dus, dat de visschers in Egmond in
vergelijking met die te Scheveningen, Kat
wijk en IJmuiden weer als derde stel van
den wagen achteraan komt. Wanneer de
school in Egmond over de geschikte leermid
delen en leerkrachten beschikt, dan vraagt
spr. den heer van Eenenaam als directeur
of hij bereid is. de lessen niet in September,
maar op 1 Mei te doen aanvangen opdat de
visschers van Egmond gelijktijdig'als die te
IJmuiden klaa; kunnen zijn. Egmond komt
ook voor subsidqie in aanmerking, zoodat bet
de gemeente slechts 30 pCt. zou kosten, het
geen z.i. voor een zoo belangrijke ?aak geen
bezwaar kan zijn.
Reeds volgen 273 werkloozen in Egmond
het vakonderwijs Dit aantal zal grooter
worden, als men in Egmond ok opleidt voor
machinist en stuurman. Kan dit niet, dan
wil spr. de kosten voor het vervoer naar de
school te IJmuiden voor rekening van de ge
meente nemen.
De voorzitter zeide, dat B. en W.
in de laatste 3 maanden van Inspecteur
Bakker geen schrijven hebben gekregen. Er
is hier niets verdonkeremaand.
De heer Hartman: Natuurlijk niet;
dat gebeurt hier nooit. (Gelach!)
De heer Blok zeide, dat Inspecteur
Bakker ook geschreven heeft, dat spr. bereid
was, gratis onderricht te geven in het morse
seinen, maar spr. heeft hem nooit gesproken.
De heer van der Pol: Weth. van
Eenenaam heeft daarover met Inspecteur
Ba' ker gesproken
Weth. Van Eenenaam had einde
vorige week het adres van de visschers ge
lezen Wanneer er in Egmond geen gelegen
heid bestaat, om voor styurman en schipper
te worden ongeleid, hoe is het dan moge'ijk.
dat sedert het bestaan van de school 123
menschen geslaagd zijn. waarvan 72 voor
stuurman en schipper. Hoe is het dan mo-
geliik, dat de Inspecteur de school roemt als
de best geoutilleerde school uit het geheele
land. Er is leermateriaal in overvloed
De heer Van der Pol: Ook voor
machinisten?
Weth. Van Eenenaam: Neen,
natuurlijk niet. Te voren hebben zich daar
voor geen personen aangemeld en wij kun
nen dat niet doen voor enkelingen, die voor
machinist willen studeeren. Het overdig
geven van de lessen is moeilijk. Dezen win
ter is dit met een deel van de lessen gepro
beerd, doch van de 45 leerlingen kwamen er
overdag 3 of 4. 's Avonds komen ze alle
maal. Een van hen behaalde in vijf maanden
een certificaat voor stuurman en schipper.
Voor het vervoer naar IJmuiden zou wel
geld te vinden zijn buiten de gemeentekas
om. Voor 32 visschers zou dit 125 per
week kosten, dus voor 6 weken in totaal
750. Aan de Egmondsche Visscherijschool
hebben 45 leerlingen gedurende 5 maanden
onderwijs gehad en dit heeft de gemeente
maar 400 gekost. Het gaat echter niet om
de kosten van het vervoer, maar om de on
derwijskosten per leerling. Die bedragen In
Egmond nog geen 40. Spr. weel niet, hoe
veel dit is aan de IJmuider Visscherijschool,
maar als Egmond de visschers daarheen
stuurt, dan zal de gemeente de volle kosten
daarvan aan Velsen moeten betalen en die
zullen ongeveer 150 per leerling bedra
gen. Wanneer ze hier de lessen volgen, be
taalt de gemeente slechts 30 van de
kosten.
Voorts deelde spr. mede, dat Inspecteur
Bakker aan hem den brief geschreven heeft,
waarop de heer Hartman doelde Spr. heeft
den Burgemeester gevraagd, of daarvoor
geld zou zijn. doch deze heeft geantwoord,
dat daaraan dit iaar niet gedacht kan wor
den Spr. heeft dit aan Inspecteur Bakker
geschreven.
In een vergadering heeft spr. tot Inspec-
♦fiir BaVker gezegd dat hij. wanneer er te
Egmond onderwijs in het seinen gegeven
zou worden, hij daarvoor wel iemand zou
weten. Inspecteur Bakker heeft daarop wat
voorbarig den brief geschreven, waarover de
heer Blok sprak.
In antwoord op de eerste vraag zeide spr.,
dat men aan de school in Egmond alles
heeft, wat men maar wenscht. Wanneer men
spr 10 visschers geeft met een gewoon bur
gerlijk stel hersens, dan komen ze er alle
maal door. Geeft men hem er 120, dan ko
men ook die 120 er allen, maar men moet
hem daarvoor den tijd geven. De kennis van
de wet van het uitwijken leert men in 14 da
gen; de eerste handgrepen voor het seinen
in een maand; iets anders is het met de
vaardigheid voor stuurman en schipper. Dal
kan niet in twee maanden. Wanneer er in
Egmond overdag les gegeven wordt, is de
animo niet zoo groot.
Reeds zijn 2000 diploma's voor schipper
en stuurman uitgereikt. Het tien- of twintig
tal, dat wij kunnen leveren, gaat in de
groote hoop te loor. Wanneer onze visschers
zich inderdaad op het onderwijs werpen, dan
zullen zij een even goed figuur maken ats
de lui van om de Zuid. Voor de gemeente
bestaat er geen bezwaar om de cursus twee
maanden uit te breiden. Misschien heeft
ook het Rijk geen bezwaar, doch spr heeft
een persoonlijk bezwaar. Het is geen ver
nisje, dat erop gestreken moet worden. Wan
neer men 1 Mei begint en eind Juni op
houdt. dan is het verloren werk. Het bestuur
van de Federatie zegt nu wel: „Met Septem
ber varen de visschers". doch spr. zegt: „Ik
wou, dat het waar was".
Wanneer de Minister de cursus voor
schipper en stuurman twee maanden wil
vervroegen, dan zal men hem bereid vinden,
aan het werk te gaan voor de cursus voor het
seinen en d:e voor het staaldraad splitsen en
voor de cursus voor het verkrijgen van het
certificaat voor het uitwijken. Doch de cur
sussen voor schipper en stuurman kunnen
niet voor 1 Sept. aanvangen.
De heer S n o e k s vroeg, hoe het moge
lijk is, dat de visschers in Egmond niet. en
in 1 Imuiden wel overdag naar school willen.
Wethouder Van E ene naam wist
daarvan de reden niet, doch hij vermoedt,
dat ze in Egmond graag bij lamplicht bij
elkander zitten. Hij wees er nog op, dat,
wanneer hij twee uur les geeft, dit met zich
brengt, dat men er thuis 6 uur op zit te stu
deeren Het komt er dus niet op aan, wan
neer die twee uur gegeven worden.
De heer Hartmanis van oordeel, dat,
waar de school te IJmuiden ook 6 of 7 we
ken sluit, men in Egmond evengoed in Mei
kan beginnen. Het onderwiis in I Imuiden.
dat van 's morgens 9 tot 's avonds 7 uur
wordt gegeven, moet uitgebreider zijn dan
dat te Egmond, waar 's avonds maar twee
uur les wordt gegeven. Te IJmuiden zijn de
visschers dus ëerder voor hun taak berekend
De 750 vervoerkosten kunnen op de regee
ring verhaald worden. Het gaat er echter om
'of in Egmond de gevraagde lessen gegeven
kunnen worden en spr. is het duidelijk ge
worden, dat dit mogelijk is. Wanneer de jon
gens verleden jaar October gevolg hadden
gegeven aan den oproep, dan hadden ze
thans reeds met het diploma in hun zak ge-
loopen. Waar zit hier de fout?
Wethouder Van Eenenaam betoogde,
dat del eeraren aan een Visscherijschool
slechts de eerste avonden staan te doceeren.
De leerlingen vallen echter spoedig uit el
kander en whrden dan afzonderlijk in groep
jes aan het werk gezet. Dezen winter heeft
spr. aan 45 leerlingen óe gelegenheid ge
geven, over dag hun werk in de school te
maken, doch slechts vier maakten ervan ge
bruik.
De heer Hartman dankte hierop den
wethouder voor zijn uiteenzetting, waarna
met algemeene stemmen besloten werd. af
wijzend op het verzoek te beslissen.
In beroep bij de Kroon.
Van Ged. Staten was opnieuw een schrij
ven ingekomen waarin bericht wordt dat de
gemeente de f 52500 subsidie van het rijk
alleen zou bekomen, wanneer reëel voldaan
werd aan de eischen. welke de regeering in
dergelijke gevallen steit Deze eischen zijn:
belastingverhooging en het schrappen van
eenige subsidies.
Nu de raad heeft bericht, niet bereid te
zijn. aan die eischen te voldoen, besloten
Ged. Staten, gelet op art. 245 van de Ge
meentewet, hun goedkeuring aan de begroo-
ting te onthouden
Op voorstel van B. en W. besloot de raad
tegen deze beslissing bij de Kroon in beroep
te gaan.
Aan mej. M. V. van Til werd. ingevolge
haar verzoek, eervol ontslag als onderwijze
res verleend.
De voorzitter deelde mede, dat Ged
Staten ingevolge een verzoek van den heer
P. van der Schinkel, het raadsbesluit om een
steeg aan den heer Albert de Graaff te ver-
koopen, niet goedkeuren.
B. en W. stelden dan ook voor, dit besluit
in te trekken en den grond niet te verkoopen.
De heer Van der Pol verklaarde nog,
dat hij van inzicht veranderd was, omdat hij
zich op de hoogte had gesteld en daarom
voor intrekking zou stemmen.
De heeren Hartman en Snoeks waren
van oordeel, dat het raadsbesluit gehandhaafd
moest worden.
De heer K. de Graaff merkte op, dat door
verkoop van de steeg andere aanwonenden
ingesloten werden en was van meening. dat
dit niemand zou smaken.
Met 4 tegen 3 stammen werd hierop be
sloten. het besluit in te trekkenvóór <v- wet
houders en de heeren Van der Pol en Blok.
in
Salarisverhooging.
Van den heer Hartman was een schrijven
ingekomen, waarin hij voorsteide, om op het
besluit tot intrekking van vrij gasverbruik
aan een fitter en den machinist terug te ko
men, omdat hem gebleken was, dat deze emo
lumenten een deel van het salaris uitmaakten.
Het was z.i. onbillijk om deze menschen
daardoor nog eens extra 6 pCt. te korten.
De voorzitter zeide, dat B. en W.,
die steeds het vrij gasverbruik hadden wil
len handhaven, gunstig op dit voorstel advt
seerden.
De heer Blok merkte op, dat dit vrije gas
verbruik steeds aanleiding had gegeven tot
afgunst. Nu het er af was, moest het er maar
af blijven en spr. stelde daarom voor, om als
depensatie voor dat verlies het salaris van de
functionnarissen met f 50 te verhoogen.
De heer Hartman steunde dit voorstel.
De heer Van der Pol oordeelde de sa
larissen in verhouding tot de andere werk
lieden aan de gasfabriek van dien aard, dat
thans verhooging niet noodig was.
Na eenige bespreking vroeg de voorzitter,
of het niet beter was om de beide functionna
rissen vrij gas te laten houden tot een maxi
mum van 50 De raad was hi-rr echter alge
meen tegen; waai na met de stem van den
heer Van der Pol tegen, h^t voorstel van den
heer Blok om de salarissen van beide met
f 50 te verhoogen, werd aangenomen.
Aan de orde was hierop een voorstel tot
het aangaan van een kasgeldleening voor den
kapitaaldienst, groot 23000 en van den
gewonen dienst van 80000.
Conform besloten.
Strandverpachting.
B. en W. stelden voor het strand als vorige
jaren te verpachten en het Pompplein en het
Westeind als autopark te verpachten.
De heer v. d. Pol wil de maatschappij
Noordzeebad een gelijke pacht laten be
talen als de maatschappij „Zeebad" n.
625. Tot nog toe was dien prijs 375 Spr
wil ze dan dezelfde rechten geven.
De voorzitter: „Zeebad" is uitge
breider en ligt vlak voor het dorp.
De heer Snoeks was het daarmede niet
eens. „Noordzeebad" ontvangt van 3 tentjes
reeds 300. Spr. steunt het voorstel-v. d Pol
Weth. K. de Graaff zette uiteen, dat er
voorheen 3 posten waren Twee zijn in één
hand gekomen Spr. gaf echter toe, dat het
gedeelte Noordzeebad vooruit gaat en hij zal
zich dan ook niet tegen verhooging ver
zetten.
De heer Snoeks stelde voor het op
f 500 te brengen voor Noordzeebad
De heer v.d Pol verzette zich daar tegen
De bedragen moeten minstens gelijk zijn.
De heer Blok was van oordeel, dat de
gemeente op het terrein van Kockx tenten
kan plaatsen
De heer v. d. P o 1 zei, dat „Zeebad" graag
200 meer betaalt, als deze ook voor de
tenten mag zorgen. „Noordzeebad" is toch al
op voor. als de prijs gelijk wordt. De prijs
moet gelijk zijn desnoods voor ieder f 500.
Tenslotte werd met algedfeene stemmen
de pacht voor „Zeebad" op 625 en voor
„Noordzeebad" op f 500 gesteld.
De heer Hartman wenschte nog de
mogelijkheid open te houden dat ook het
N. V. V. een stuk strand huurt.
De voorzitter wilde dit afwachten
Hierna ging de raad in comité voor be
lasuns?zakea.
VERKIEZINGSACTIE CHR.-HIST.
UNIE.
Rede mr. dr. A. A. van Rijn
Waakt en Bidt.
De zaal van het gebouw Waakt en Bid»
was gisteravond ter gelegenheid van de
rede van mr. dr. A. A. van Rijn matig be
zet. De bijeenkomst werd geopend met het
zingen van Ps. 25 2, zulks op verzoek van
den voorzitter, den heer J. R i n g e r s.
Na te zijn voorgegaan in gebed, wees de
heer Ringers op de beteekenis dezer dagen
(herdenking prins Willem en verkiezingen),
waarna hij een welkomstwoord sprak en den
heer van Rijn feliciteerde met de hem ten
deel gevallen koninklijke onderscheiding.
De heer v a n R ij n kreeg daarop het
woord voor zijn onderwerp
De chr.-hist. en de toekomst
van ons volk.
Rondom ons ontdekken we steeds toe
nemende zorgen en moeilijkheden, in tegen
stelling met de jaren kort na den oorlog. De
crisis, aangevangen in 1929, duurt nog
steeds voort en maakt de toekomst donker
Bij steeds meerderen leeft de gedachte, dat
wij het in de staatkunde zouden kunnen stel
len zonder christendom Het aantal der
genen, die openlijk zeggen geen gods
dienst meei te erkennen, stijgt nog voortdu
rend en bedraagt in Amsterdam nu al 34
pet. en in de stad Groningen zelfs 35 pet.
der bevolking. Hieruit blijkt wel de groote
ernst van dezen tijd en het doet zien, dat er
sterke krachten leven op het terrein der
geestelijke dingen. En daarom is het wel
goed eens te beschouwen wat het chr.-hist
beginsel heeft te zeggen juist in dezen tijd
Spr. wist, niet elk punt te kunnen behan
delen. omdat daarvoor de tijd zou ontbre
ken, en begon dan met te zeggen, dat het
christendom op alle terrein des levens moet
doorwerken. Niet voldoende is het wat b.v
de liberalen en de vrijz.dem. willen, n.1. dat
het christendom iets is voor de huiskamei
alleen. Neen, zei spr., niet alleen in het per
soonlijke leven behoort het christendom,
maar op elk terrein des levens.
Het huwelijksvraagstuk.
Daar is b.v. het belangrijke vraagstuk
van het huwelijk. Er worden tegenwoordig
daaromtrent ontstellende opvattingen ver
kondigd. Uit Amerika is b.v. de gedachte
naar hier overgekomen van een proef-huwe-
lijk. Spr. verzette zich hiertegen ten sterkste,
omdat het huwelijk moet zijn het opbouwen
van een levensgemeenschap, wat niet moge
lijk is als men die gemeenschap maar weer
kan verbreken als men er geen bevrediging
meer in vindt. In dit verband veroordeelde
de heer van Rijn het boek „Wordend huwe
lijk" van den heer Wibaut, die daarin vol
gens spr. niet meer of minder propageert
dan afschaffing van het huwelijk.
Ook in christelijke kringen wordt de hu
welijksband geleidelijk losser gemaakt en
daartegen is het noodig weer te herinneren
aan het woord van Jezus over het huwelijk:
„Wat God heeft samengevoegd, scheide
de mensch niet". Het huwelijk is niet een
zaak van man en vrouw alleen, zij moeten
er zich rekenschap van geven, dat zij voor
hun daden als gehuwden verantwoordelijk
zijn voor God. Gevoelde men dit meer. dan
zouden er minder ongelukkige huwelijken
zijn.
Het onderwijs.
Het onderwijs is een ander vraagstuk,
waarover de chr.-hist. hun eigen ideeën heb
ben. De liberalen noemen het bijz. onderwijs
secetarisch, alsof wij ons volk zouden willen
splitsen. Dit bewijst, dat men aan die zijde
niet weet, welke waarde wij hechten aan het
chr. onderwijs. Het is voor ons de zekerheid
te hebben, dat het kind in de school dezelfde-
sfeer vindt als thuis. En dit nu is niet het
geval, kan niet het geval zijn in de open
bare school, als gevolg van de zoogenaamde
neutraliteit.
Onze broeders van de herv. geref. staats
partij. die met ons één lijn moesten trekken,
verwijten ons, dat wij met ons bijz onder
wijs de openbare school aan het ongeloof
hebben prijsgegeven. Dit bezwaar tegen ono
bewijst, dat men ons beginsel niet kent, zei
spr., o.a. wijzende op het wetsartikel, dat op
de openbare school godsdienstonderwijs
moet worden gegeven, als de kerkgenoot
schappen dit wenschen Dus ook op die
scholen zal het woord van Christus kunnen
worden gehoord.
Spr. hoopte, dat men zich goed zal b
denken, alvorens zich te laten meesleepen
door de herv. geref. staatspartij. De chr.-
hist. Unie heeft een heele rij van groote
mannen gehad en kan wijzen op een schit
terend verleden.
Ie leunen doen, zelf zijn lot in handen te mo
gen nemen. Men vereert de machines, aan
bidt de techniek, in de hoop dat zij uitkomst
uit de moeilijkheden zal brengen en in Ame
rika b.v. heeft men al een wetenschap die
daarop gebaseerd is. de technocratie. Spr.
ontkende de mogelijkheid, dat de techniek de
verwachte uitkomst zal geven. Hij erkende
wel het groote belang van hare ontwikke
ling, b.v. ten aanzien van het vliegwezen
enz., maar, zei hij. het hangt er van af door
welken geest de techniek wordt gedreven.
Zij kan ook aangewend worden tot verderf
(bombardementsvliegtuigen).
Een krachtig gezag noodig.
Het gezag der overheid was het vierde
onderwerp, waarover de heer van Rijn het
woord voerde Allerwege wordt gevraagd of
het gezag onzer dagen wel op den goeden
weg is. Spr. erkende, dat de omstandigheden
wel hebben geleerd, dat de vraag gewettigd
is of het gezag niet sterker had moeten op
treden, en hij wees hier b.v. op de door
spreekkoren in de groote steden uitgeoefen
de z.i. ongeoorloofde critiek op de koningin
en hare raadslieden. Critiek mag en moet
wel eens toegepast worden, maar zij moet
billijk en op de juiste wijze tot uiting komeu.
De zoogenaamde huurstakingen met den
daarbij wel voorkomende dwang op winke
liers b.v. keurde spr. sterk af; het gezag
moest er krachtig tegen optreden.
Het gebeurde met de Zeven Provinciën
was bedroevend en de houding der soc.-
democratie daarbij deed zien, dat zij hinkt
op twee gedachten: handhaving van een
democratisch bewind of grijpen naar ce
macht.
Het is noodig duidelijk te maken, dat er
een krachtig gezag moet zijn en waarom en
op welken grondslag het moet staan.
De gewoonlijk genoemde „partijen der
liukerziide" zien in de overheid een instel-
Het geloof als voorwaarde voor
vertrouwen in de toekomst.
De zware economische druk dezer tijden
moet wel een punt van overweging vormen
bij de vraag wat de toekomst zal brengen.
Vaak worden de tolmuren en de vrede van
Versailles, de overproductie en rationalisa
tie als de oorzaken van de crisis aange
wezen. Spr. wilde niet ontkennen, dat zij
alle hebben meegewerkt aan het ont
staan ervan, maar men moet niet vergeten
dat geestelijke dingen evenzeer grooten in
vloed hebben gehad.
De groote angst voor de toekomst bij hen
die nog iets hebben te verliezen, het tekort
aan durf om het leven in te gaan, zijn een
gevolg van geestelijke stroomingen. Als wij
in moeilijkheden zijn. is er voor ons het ge
bed. dat ons uitkomst brengt. In den tegen
woordigen tiid meent men het zonder God
Iing van den wil van het volk, zoodat de
vertegenwoordigers moeten stemmen zooals
hun lastgevers dat willen (voorbeeld te
Amsterdam). Spr. keurde dit af, omdat op
deze wijze een naar eerlijke overtuiging han
delen van de overheid niet mogelijk is, en
hij wilde daarom vasthouden aan de chr.-
hist. opvatting, dat de overheid er is bij de
gratie Gods. zooals de grondwet dit zegt.
Moeten wij bij de vraag naar een krachtig
gezag zoeken naar „een sterken man?" Dit
is eigenlijk een fascistische gedachte, waar
tegenover de chr.-hist. gedachte behoort te
worden gesteld. Via Italië en Duitschland is
de fascistische gedachte tot ons gekomen.
Het fascisme wil uitschakeling der volks
vertegenwoordiging en afschaffing der
volksvrijheden ,.E>e sterk man'' zal uitma
ken wat het volk nog mag.
Hoe hebben wij als chr.-hist daarover te
oordeelen? Men moet niet toegeven aan de
wanhoopsgedachte: „laat een sterke man
maar eens probeeren hoe hij het zal redden,
het kan toch al niet minder".
Spr. had bezwaar tegen het fascisme, om
dat het geestelijke waarden verdedigt, die
de chr.-historischen moeten wraken. Kwes
ties van zoogenaamde „practische politiek",
of er b.v. een winkelsluitingswet moet zijn
of niet, behoeft men thans niet te behande
len. Het is in dezen tijd noodig eerst de
fundamenten der overheid te keuren. Eenige
der fundamenten van een juiste regeering
achtte spr. liefde en barmhartigheid en die
wil het fascisme niet, omdat het meer het
geweld op den voorgrond stelt. Het fas
cisme wil vernietiging van de geestelijke
vrijheid van het volk, en het zou schande
zijn voor ons land, als wij thans, nu wij
prins Willem den Zwijger herdenken als
den grondvester van vrijheid van geweten,
in die richting zouden gaan.
In dit verband verklaarde spr. voor af
schuwelijk hetgeen in de laatste weken in
Duitschland is gebeurd onder het bewind
van Hitier: een economische boycot van de
joden.
Als de gedachte van het geweld één der
heipalen wordt om ons staatsleven op te
bouwen, is men op den verkeerden weg. Het
is ontzaglijk bezwaarlijk om in handen van
één man het hebben en houden van heel ons
volk neer te leggen, omdat deze man toch
ook zondig is als ieder ander mensch. Neen,
een krachtige regeering moet er zijn, en
daarnaast een krachtige volksvertegenwoor
diging ter controle.
Hoe krijgen wij die? Door een verstan
dige keuze te doen uit de vele partijen, die
aan de as verkiezingen deelnemen. Vele
daarvan vallen al direct af, er blijft slechts
over te kiezen uit de protestantsch christe
lijke partijen, die zien aaneen dienden te
sluiten, omdat zij toch eigenlijk één gedachte
vertegenwoordigen: den eisch dat het land
wordt bestuurd in protestantsch christelij-
ken geest. Versplinter moet vermeden wor
den, want dan wordt Rome de lachende
derde. Spr. beval aan om te stemmen op de
lijst der chr.-hist. Unie met jhr. de Geer als
aanvoerder.
Gedachtenwisseling.
De heer D e r K i n d e r e n, het gezags-
vraagstuk aanroerende, vond 22 dooden ter
handhaving van het „gezag bij de gratie
Gods" (bij de Zeven Provinciën) toch wel
wat erg.
Spr. vroeg naar de meening van den heer
van Rijn over de werkloosheidspolitiek der
regeering en hij herinnerde eraan, dat de
regeering na de verkiezingen, als zij een
„sterke'' volksvertegenwoordiging brengen,
de uitkeeringen wil verlagen. In Tilburg
zal het gaan naar een verlaging tot onge
veer de helft. Voor velen bestaat geen ge
legenheid om ooit meer aan het werk te ko
men.
Een poging van den spreker om de Indië-
los-van-Nederland-beweging te bespreken
werd door den voorzitter verijdeld,
omdat mr. van Rijn dat onderwerp niet had
aangeroerd en er dus niet over gedebatteerd
kon worden.
De heer vandenBrink begreep niet
waarom naast de openbare school, waar
toch de bijbel was, nog christelijke scholen
werden gebouwd, die alleen konden worden
bezocht door kinderen, wier ouders finan
cieel krachtig waren.
Repbliek van mr. van Rqn.
De heer v a n R ij n achtte het werkloo-
zenvraagstuk zeer belangrijk, hij had er
slechts niet veel over gesproken uit tijdge
brek.
Wat betreft het optreden der overheid
tegen de Zeven Provinciën, wilde spr. zeg
gen, dat zij slechts in uiterste noodzaak de
