Alkmaarsche Courant.
Jladiomeuws
SeuilletoH
Financieel Overzicht.
Honden) fin en dertigste laargang.
ZATERDAG 29 APRIL
Het mysterie van het
diamanten kruis.
No. 101 1933
Gramofoonpl. 9.50 Max Alexys' orkest.
Zeesen, 1635 M. 7.20 Martha, opera in 4
actes van F. van Flotow. Dirigent: W Lad-
wig. 10.15 Berichten. 10.20 Walpurgisfeier
am Hexentanzplatz \ind im Bodetal Toe
spraak door den Rijksjeugdleider Baldur von
Schirach.
Zondag 30 April.
Hilversum, 296 M. (8.3010. 5. 6.
In 8—T2!— VARa, de VPRO van 10.-
12.— en de AVRO van 12.—5 uur). 8.30
Tuinbouwhalfuurtje S. S. Lantinga. 9
Veilig heidskwartiertje Ir. R. A. Gorter. 9.15
Voetbal- en Postduivennieuws. 9.17 Toe
spraak G. J. Zwertbroek. 10.30 Kerkdienst
uit de Vereen v. Vrijz. Herv. te Haarlem
o.l.v. Ds. J. van Dorp. 12.— Filmpraatje L.
J Jordaan. 12.30 Kovacs Lajos en zijn or
kest. Refreinzang: Bob Scholte. 2.— Boeken
halfuur door M. J. Premsela. 2.30 Omroep
orkest o.l.v. A. van Raalte, m. m. v. P. Fren-
fcel, piano. S. Swaap, viool en Ch. v. Ister-
dael, cello. In de pauze gramofoonpl. 4
Gramofoonplaten. 4 45 Vaz Dias en gramo-
foonplaten. 5.— Kinderuurtje. 6.— „La
Boïte a Joujoux", ballet van Cl. Debussy, m.
m. v. P. Ketting, piano en F. Nienhuys, de
clamatie. 6.50 „Wakker Tropenduit". 7.10
„De Notenkrakers" o.l.v. D. Wins 7.58 Her
haling SOS-berichten. 8.Inwijding van
den 1 Mei dag. A. B. Kleerekooper, rede.
Hetty Beek, declamatie, R. Numan, dito M.
Beversluis, dito. R. Mimathé, zang. D. Wins,
piano en joh jong, orgel. H. Rijnbergen,
viool. E van Beinum, piano en gramofoonpl
11.—12.— Muzikaal Allerlei (gramofoon
platen).
Huizen, 1875 M. (8.30—9.30 en 5.-7.45
NCRV, de KRO van 9.30-5.— en 7.45—
11.uur). 8.30 Morgenwijding o.l.v. Ds. J
J v. Petegem, m. m. v. het Chr. Gem.
Zangkoor „Immanuel". 9.30 Gramofoonpl.
10.Geloofsbelijdenis. 10.30 Hoogmis.
12.30 Beiaardconcert. 1.Lezing. 1.20 Or
kestconcert. 210 Lezing. 2.30 Orkestconcert
m. m. v. vocale soliste. 4.30 Ziekenhalfuur.
5 Kerkdienst uit de Geref. kerk (Zuider-
Iterk) te Drachten o.l.v. Ds. H. Th. v. Mun
ster, m. m. v. de Chr. M uziekvereeniging
„Crescendo" ol.v. R. Kuiken (gewijde mu
ziek). 7.45 Sportuitslagen. 7.50 Gramofoon
platen. 8.Katholieke Meihulde. 9.30 Vaz
Dias. 9.35 Orkestconcert. 104011.
Epiloog
Daventry, 1554 M. 9.10-10.30 Kerk
dienst voor de militairen. 11.50 Cellorecital
door A. Pini. 12.20 Midi. Studio-orkest o.l.v.
Cantell, m. m. v. Gl. Jones, alt. 1.20 Gramo
foonplaten. 2.Lezing. 2.20 Leslie Bridge-
water kwintet. 3.15 Kinderuurtje. 3.35 BBC-
Theaterorkest o.l.v. S. Robinson, m. m. v.
Nora Grün, sopraan. 4.50 Pianorecital door
E Fischer. 5.20 Bijbellezing. 7.7-15 Kerk
dienst. 8.05 Liefdadigheidsoproep. 8.10 Ber.
8 25 Grand Hotel orkest m. m. v. Tom Jones
en Dorothy Bennett. 9.50 Epiloog.
Parijs ,Jjadio-Paris"1724 M. 7.05, 11.40
en 12.20 Gramofoonplaten. 7.20 Cabaret
programma m. m. v. orkest en solisten o.l.v
André.
Kalundborg, 1153 M. 11.20-12.50 L.
Preii's orkest. 1.502.15 Gramofoonpl. 2 45
4.20 Omroeporkest en solisten o.l.v. Grön-
dahl 7.20 Operettemuziek door het Omroep
orkest m. m v. solisten onder leiding van
Reesen. 8.20 Radiotooneel. 8.35 Zang en
piano. 9.15 Concert door een Trio Houtbla
zers. 9.45 Omroeporkest o.l.v. Reesen. 10.20
11.50 Dansmuziek.
Langenberg, 473 M. 6.25 Hamburger ha
venconcert. 8 20 Katholieke morgenwijding.
12 20 Concert o.l.v. Eysoldt. 3.50 Concert
doorKamerorkest 0 l.v.'Breuer. 7.30 „Das
Nachtlager in Granada", operette van
Kreutzer Muzik leiding; Kühn. Regie: An
heisser. Koorleiding: Mater. 10.20—12.20
Riikszending: Walpurgisfeier, uit Hamburg.
Rome441 M. 8.05 Gevarieerd concert en
Radiotooneel.
Brussel, 508 en 338 M. 508 M.: 9.20 Om
roepkleinorkest o.l.v. Leemans. 10.20 Gra
mofoonplaten. 11.20 Omroeporkest o.l.v.
Walpot. 12.30 Dansmuziek. 3.20 Orkest-,
koor en solistenconcert o.l.v. A de Taye. 5.35
en 6.20 Gramofoonplaten. 7.20 Symphonie-
concért o.l.v. Kumps. 8.05 Hoorspel. 8.20
Vervolg concert., 8.50 Orkestconcert o.l v.
Andelhof. 10.20 Gramofoonpl. 338 M.: 9.20
Gramofoonpl 9.50 Orkestconcert o.l.v
Courtain. 1120 Dansmuziek. 12.30 Om
roeporkest o.l.v. Walpot. 4.20 Dansmuziek
uit St Sauveur. 5.20 Gramofoonpl. 5.50 Ka
mermuziek. 7 20 Omroeporkest m. m. v. vo-
•aal kwartet en humorist o.l.v. Walpot. 9.30
Maandag 1 Mei.
Hilversum, 296 M. Algemeen programma,
verzorgd door de AVRO. 8— Beiaardcon
cert uit Enschede door B. de Bruin. 8.30
Gramofoonpl. 10.Morgenwijding. 10.15
Gramofoonpl. 10.30 Orgelconcert F. Hasse
laar. M. m. v. J. Nelissen (bariton) 11
Mevr. L. M. Pierson: 1-Mei-viering 'door de
eeuwen. 11.30 Vervolg concert. 12— Om
roeporkest 0. 1. v. N. Treep. 12.45 Gramo
foonpl. 1.302.15 Vervolg concert 2 30
Pianorecital Egb. Veen. 3.— Gramofoonpl.
4.— Hélène Cals zingt liederen van Lieven
Duvosel. A. d. vleugel: de componist. 4.30
Causerie door Max Tak (met gramofoonpl.)
5.30 Orgelconcert P. Palla m. m. v. kinder
koor „Onder Ons", 0. 1. v. Hamel. 6.30 Dr.
P. H. Ritter Jr. spreekt over de boekenweek.
7.— W. G. de Bas Willem Vader. 7.35 Gra
mofoonpl. 7.45 PTT-kwartiertje. 8.— Vaz
Dias. 8.05 Fragmenten uit „Vader des Va
derlands", (Ver. Rott. Hofstad-Tooneel 0. 1.
v. C. v. d. Lugt Melsert). 9.15 Operacon
cert d. h. Omroeporkest 0. 1. v. N. Treep m.
m. v. Irene Eisinger en Helge Rosswange
(zang). 10.15 Gramofoonmuziek. 10.30 Ko
vacs Lajos en zijn orkest. Refreinzang: Bob
Scholte. 11.Vaz Dias. 11.10—12.Ver
volg Kovacs Lajos.
Huizen, 1875 M. NCRV-Uitzending. 8
Schriftlezing en meditatie. 8.15 en 9 30 Gra
mofoonpl. 10.30 Morgendienst 0.1. v. Ds. A.
C. Diederiks. 11.— Chr. Lectuur. 11.30 Gra
mofoonpl. 12.30 Orgelconcert Jan Zwart. 2.-
Gramofoonpl. 2.35 Causerie door A. J. Her-
wig. 3.15 Knipcursus. 3.303.45 Modecur
sus. 4.— Bijbellezing door Ds. H. Steenhuis.
M. m. v. J. H. en H. Smit Duyzentkunst
(bariton en orgel). 5.Arnhemsche Orkest-
vereen. 0. 1. v. J. Spaanderman m. m. v. H.
C. v. Oort (zang). 6.30 Vragenuurtje. 7.15
Ned. Chr. Persbureau. 7.30 Vragenuurtje.
8.Feestelijke samenkomst in het Concert
gebouw Amsterdam ter gelegenheid van den
verjaardag van Prinses Juliana. Sprekers:
Ds. A. G. H. v. Hoogenhuyze en Ds. H. S.
Bouma. Hendrik Koning (bas), Mannen-
zangvereen. „Adema van Scheltema" 0. 1. v.
T. v. Zutphen, M. E. Bouwwmeester (or
gel). In de pauze om 9.15 Vaz Dias en Con
cert door de Amsterd. Orkestvereen. 0. 1. v.
F. v. Diepenbeek. 10.4512.Concert door
de Amsterdamsche Orkestvereen. 0. 1. v. F.
v. Diepenbeek.
Daventry, 1554 M. 9.35 Morgenwijding
9.50 Tijdsein, berichten. 10.05—10 20 Le
zing. 11.20 Orgelconcert door Reg. New.
12.05 Western Studio Orkest 0. 1. v. Tho
mas. 1.05 Gramofoonpl. 1.50 Lezing. 2.20
Klarinetduetten door F. Thrston en R. Clar-
ke. 2.45 Voor de scholen. 3.BBC-Dans
orkest 0. 1. v. H. Hall. 3.50 Scottish Studio
Orkest 0. 1. v. G. Daines, m. m. v. G. F.
Neillands (piano). 4.35 Kinderuurtje. 5.20
Tijdsein en berichten. 5.50 Brahms' piano
sonates door F. Merrick. 6.10 Boekbespre
king. 6.25 Causerie. 6.50 Lezing. 7.20 Va-
riete-programma. 8.20 Tijdsein, berichten
8.40 Causerie. 9.BBC-Orkest 0. 1. v. J.
Lewis. 9.35 Derde acte „Der Rosenkavalier",
opera van Strauss. M. m. v. solisten, koor en
orkest. Leiding: Sir Th. Beecham. 10.40
11 20 Dansmuziek door Berti's dansorkest.
foonpl. 11.20 Concert. JJ.J Jong (orgel),1
A. de Booy (zang). Declamatie. 12 30 „De
zee roept", van E. Busch. M. m. v. C Steyn
(accordeon). 1.20 VARA-Balalaika-orkest en
Mandoline-Ensemble. 4.20 Symphoniecon-
cert 0. 1. v. Meulemans. 5.50 Fragm. uit
„De Moeder", van Gorki. „VARA-Tooneel 0
1. v. Capellen). 7.20 VARA-Philh. Orkest 0.
1. v. H. de Groot, de Flierefuiters e.a.
Zeesen, 1635 M. 7.20 Feest v. d. Natio
nale Arbeid 0. h. Tempelhofer Veld. Toe
spraken door Dr. Göbbels en Hitier. 9 20
Berichten en tot 2.20 Dansmuziek.
Parijs „Radio Paris", 1724 M. 7.05 Gra
mofoonpl. 11.20 Concert d. h. Omroepor
kest. 6.40 dito. 7.20 „L'Africaine", opera
van Meyerbeer Dirigent: H. Defosse.
Kalundborg, 1153 M. 11.20—1.20 Con
cert uit hotel d'Angelterre. 2.504.50 M
Hansen's orkest. 7.20 Radio-Strijkorkest 0. 1
v. Gröndahl. 8.30 Zang en piano. 9.35 Om
roeporkest 0. 1. v. Gröndahl. 10.2011.50
Dansmuziek uit rest. „Nimb".
Langenberg, 473 M. 6.25 Morgenwijding
6.35 Gramofoonpl. 12.50 Arbeiaersliederen
door orkest. 4.50 Concert. 5.50 ..Wir führen
die Arbeit", hoorspel van E. Diesel. 7.20
„Feier des Tages der nationalen Arbeit",1
Mei-programma. Hierna: Populair concert
Rome, 441 M. 8.20 Concert door het Stan
dard-Orkest en het Omroeporkest 0. 1.
Ugo Tansini. 9.3510.15 Populair concert
door het omroeporkest.
Brussel, 508 en 338 M. 508 M 9 20 Cra
mofoonpl. 11.20 Accordeonmuziek en Gra
mofoonpl. 12.30 Omroepkleinorkest 0. 1.
L^jn^ns. 4.20 Omroeporkest 0. 1. v. Walpot
5 35 Gramofoonpl. en zang door dubbel
kwartet. 7.20 Omroeporkest 0. 1. v. Walpot
Symphonieeoncert 0. 1. v. Meulemans,
9.30 Gramofoonpl. 338 M. 8.20 Gramo
Het Amerikaansche valuta expe
riment. De dollar blootgesteld
aan speculatieve invloeden.
Stabilisatie van dollar en pond
op verlaagde basis? De posi
tie der overgebleven „Goudlan
den" Nieuwe inflatie-vrees.
De beteekenis der goudclansu-
les. Speculatieve koersbewe-
gingen.
In financieele en beurskringen bestaat
thans nauwelijks nog voor iets anders be
langstelling dan voor het valuta-experi
ment, dat zich thans in de Ver. Staten af
speelt, en voor de gevolgen, die hieruit voor
de geheele wereldhuishouding kunnen voort
spruiten. Ook de groote massa is met het be
grip „inflatie" door de gebeurtenissen, die
zich sinds den oorlog in verschillende lan
den hebben voltrokken, helaas maar al te
vertrouwd geraakt en men heeft gezien, of
zelfs aan den lijve ondervonden, welke
noodlottige consequenties een valuta-depre
ciatie heeft, zoowel voor houders van fond
sen als voor hypothecaire crediteuren ed
Wanneer men zich herinnert, dat de Duit-
sche volkhuishouding door de inflatie aan
den rand van den afgrond was gekomen en
dat de hierdoor veroorzaakte verarming zich
nog in den huidigen toestand weerspiegelt,
dat Frankrijk en België slechts met uiterste
inspanning en na zware verliezen de valu-
ta-débade tot staan hebben kunnen bren
gen, terwijl men ziet, dat Engeland en de
Scandinavische staten geenerlei baat hebben
gevonden bij de waardedaling hunner valu
ta, dan kan men zich nauwelijks voorstel
len, dat thans weer in de Ver. Staten doel
bewust tot een verzwakking van het ruilmid
del wordt overgegaan.
Nu kan niet worden ontkend, dat datgene,
wat zich thans in Amerika voltrekt, in ster
ke mate verschilt van wat zich in Duitsch
land tijdens den oorlog en daarna heeft af
gespeeld. In Duitschland werd destijds de
biljettenpers in werking gesteld, teneinde
de geldbehoeften van de schatkist voor oor
logsuitgaven, en later voor schadevergoe
dingen aan degenen, die onder den oorlog
hadden geleden, te dekken. In Amerika heeft
de schatkist weliswaar thans ook groote
geldbehoeften, waaraan men wel nauwelijks
anders dan door het drukken van nieuw
bankpapier zou kunnen voldoen, maar de
opzet van de thans gevolgde politiek is
toch, om door „gecontroleerde inflatie een
stijging van het prijsniveau in het leven te
roepen, waarbij men echter denkt binnen
bepaalde grenzen te kunnen blijven. M.a.w
men hoopt, zich te kunnen verzekeren van
bepaalde voordeelen, die men van een tijde
lijke of permanente waardevermindering
van de valuta verwacht, terwijl men de na-
deelen, die zulk een depreciatie onverraijde
lijk met zich moet brengen, denkt te kunnen
elimineeren.
Behalve als middel tot verhooging van
het prijsniveau wordt de valutadepreciatie
in Amerika tegelijkertijd gehanteerd als wa
pen, om internationale politieke en~ economi
sche vraagstukken in den door Amerika ge-
wenschten zin tot oplossing te brengen. De
Engelschen, die na het verlaten van den
gouden standaard van den nood een deugd
nebben gemaakt, hadden met de depreciatie
van het Pond Sterling een waardevolle
troef in handen gekregen, die zij bij de on
derhandelingen over een regeling der oor
logsschulden zoowel als over de handels
politiek hadden kunnen uitspelen. Deze
kans, om een stabilisatie der valuta aan te
bieden als tegenprestatie voor een annulee
ring der schulden, resp. van concessies op
het gebied der handelspolitiek, is Engeland
ontnomen, nu in Amerika een analoge valu
ta-situatie is ontstaan
De positie der Ver. Staten bij de inter
nationale besprekingen is hierdoor ongetwij
feld versterkt. Een andere vraag is het ech
ter, of het wel in het belang van de volks
huishouding is, om de nationale valuta-poli
tiek als factor in internationale onderhande-
uit het Engeisch van Ch ester K S. Steele
door A W v. E.—v. R.
87
^,aarom Larch deze borgsom had be-
v, kolonel Ashley niet duidelijk en
hij noteerde het feit in zijn aan teekenboekje
hoefdkn V3n dln®en> opheldering be-
De kolonel en mr. Kettridge liepen dus in
den frisschen nacht met zijn sterrenhemel
van d€ luidruchtige vroo-
hjkheid in de Homestead achter zich latend
j ^aI!,,£fne!jrsteKplaatsen' die de kolonel
den volgendat dag bezocht, was de juwe-
lierswinkel Alles had daar weer bijna zijn
gewone aanzien gekregen. De zaak werd
onder de bekwame eiding van mr. Kettridge
ongeveer op denzelfden voet voortgezet en
het geslepen glas en het zilver in de uitstal
kasten glinsterden nog net zoo, als toen de
vroegere eigenares nog niet zoo wTeed ter
neer geslagen was.
„Haar muntenverzameling laten zien?
Zeker!" stemde Kettridge toe, toen de kolo^
nel hem zijn verlangen te kennen had gege
ven. „Zooals ik U zei, zag ik ze, en speciaal
die eene, die wij gisteravond opraapten, in
haar brandkast, een week of twee voordat
zij vermoord werd. Ik was bij haar op be
zoek. En ik weet, dat zij een week daarvoor
een bod van duizend dollar voor die ééne
munt had afgeslagen. Die muntenverzame
ling was een van haar liefhebberijen". Hij
haalde de verzameling, die voor een pen
ningkundige een aanzienlijke waarde had.
uit de brandkast.
„Er mankeeren er nog eenige, behalve
die Romeinsche munt!" zei de juwelier,
„want ik mis er eenige, die ik in haar
doos gezien heb. Maar zij kan ze na
tuurlijk verkocht hebben! Toch weet ik
dat zij de Munt, die King had, nooit ver
kocht zou hebben. Die is op hetzelfde
tijdstip, dat de moord gepleegd werd
weggenomen."
Kolonel Ashley trok er partij van, dat de
winkel voor den nacht gesloten werd
om de brandkast zorgvuldig te onder
zoeken, maar hij kon niets vinden, dat
op inbraak wees.
„Wat eerst een gewone moordzaak
leek, blijkt nu heel ingewikkeld te zijn!
dacht de oude detective, toen hij dien
avond naar zijn hotel terugkeerde.
Een ingeving het was niet meer
dan dat, hoewel het-met de zaak in be
trekking stond, bracht den detective
naar het hoofdbureau van politie.
„Ik zal Donovan eens vragen, wat
Singa Phut zei, toen hij gevangen werd
genomen en beschuldigd van moord op
zijn compagnon!" zei de kolonel bij zich
zelf. „Er is iets, dat mij nog niet duide
lijk is. En ik zou dien Indiër wel eens
wat over dat eigenaardige horloge wil
len vragen!"
Donovan was op het hoofdbureau
daar hij de wacht had, en hij begroette
den kolonel als iemand, met wien hij
lingen over geheel andere onderwerpen te
betrekken.
Hoe dit ook zij, men heeft thans rekening
te houden met het feit, dat de dollar ca
10 in waarde gedaald is, en met de moge
lijkheid, dat deze waardedaling nog verde
ren voortgang zal maken, hetzij door opzet
telijke maatregelen van de Amerikaansche
regeering, dan wel doordien de dollar, los
gemaakt van zijn goudanker, in sterke mate
aan speculatieve invloeden blootgesteld is
De goederenmarkten zoowel als beurzen
zijn op een dergelijke ontwikkeling vooruit-
geloopen. Met een gemiddelde stijging van
ca. 20 zijn de prijzen op de Amerikaan
sche grondstofmarkten belangrijk meer om
hoog gegaan dan overeenkomt met de
waardedaling van 10 der Amerikaansche
valuta.
Ten deele weerspiegelt zich in de vraag
naar goederen ook de hoop op een verbete
ring van den algemeenen economisdien toe
stand als gevolg van het Amerikaansche
inflatie-streven. Of deze hoop verwezenlijkt
wordt, zal de toekomst moeten leeren. Voór-
loopig kunnen wij in het loslaten van den
gouden standaard niets anders zien dan een
wanhoopsdaad, die het beste kan worden
vergeleken met het stukslaan van een ther
mometer door een landbouwer, wiens oogst
door een slechte weergesteldheid ten deele
vernietigd is, en verder vernietigd dreigt te
worden.
Zooals het er thans uitziet, zullen in het
gunstigste geval de Ver. Staten en Enge
land tot overeenstemming komen omtrent
een stabilisatie van hun valuta's in een be
paalde verhouding, en wel op basis van het
thans bereikte niveau, waarbij dus de waar
devermindering van het Pond Sterling met
ca. 25 a 30 die van den dollar met 10 a
15 zou worden gesanctionneerd. Het feit
moet onder de oogen worden gezien, dat
onder zulke omstandigheden de positie in
het internationale handelsverdrag van die
landen, welke hun valuta op de oude basis
handhaven, nog veel moeilijker zal worden.
Dit zal het streven in die landen, om zich
aan de inflatie-actie van Amerika aan t»
sluiten, stellie een nieuwe impuls geven
Reeds heeft Canada, waar de uitvoer van
goud sinds het najaar van 1931 nog slechts
tegen bijzondere voorwaarden was toege-
s.aan, er toe besloten, om den gouden
standaard eveneens geheel prijs te geven
Als eenige „goudlanden" van beteekenis zijn
thans nog slechts Frankrijk, Zwitserland en
ons land overgebleven en in beperkte mate
ook Duitschland, dat echter door het aan
banden gelegde betalingsverkeer met het
buitenland een bijzondere plaats inneemt.
Tot dusverre is in alle drie de bovenge
noemde landen even duidelijk verklaard, dat
men er niet aan denkt, het voorbeeld van
Amerika te volgen. Evenals in ons land is
ook in Frankrijk en in Zwitserland de offi-
cieele mededeeling gedaan, dat de door
Amerika genomen maatregelen niet van in
vloed zijn op de valuta-cituatie in deze lan
den en dat neeft het opgeven van den gou
den standaard niet overwogen wordt. Onge
lukkigerwijze heeft het vertrouwen van het
publiek in dergelijke officieele verklaringen
een nieuwe schok gekregen, als gevolg van
de houding der Amerikaansche regeering,
die veertien dagen nadat zij als „redder"
van de valuta was opgetreden, een zwenking
ten gunste van inflatie heeft gemaakt. En
zoo moet men verwachten, dat het inflatie-
spook in den eerstvolgenden tijd zal blijven
rondwaren, hetgeen zijn stempel zal blijven
drukken op het geheele bedrijfsleven en niet
in de laatste plaats op de fondsenmarkt.
Op sommige dagen heeft ook de Amster
damsche beurs in de afgeloopen week dui
delijk blijk ervan gegeven, dat zij in een
„inflatie-stemming" verkeerde. Het merk
waardig is, dat de gulden zich in het inter
nationale verkeer uitstekend heeft kunnen
handhaven, zoodat het signaal in dit op
zicht in het geheel niet op „onveilig" staat.
Wel is er in de afgeloopen week wat goud
uit ons land weggevloeid, maar geenszins
op zoo'n groote schaal, dat hiervan eenig
gevaar voor de veiligheid van den gulden te
duchten zou zijn.
Wanneer men de positie van ons land dan
ook vergelijkt met die van de andere „goud
landen' dan kan men slechts tot de conclu
sie komen, dat een gevaar voor wijziging
van de tot dusverre gevolgde valuta-poli
tiek, zoo dit al mocht bestaan, hier te
lande zeker niet in meerdere mate aanwez'g
is dan in Frankrijk en Zwitserland; wij dur
ven zelfs zeggen in mindere mate. Zwitser
land, met zijn hoog opgeschroefden levens
standaard, beschikt over geweldige buiten
landsche saldi, die echter bij eenig teeken
van gevaar weggetrokken kunnen worden,
en dan een bedreiging voor de valuta vor-
een gezellig gesprek kon aanknoopen.
„Wilt U Singa Phut spreken? Natuur
lijk, als u dat graag hebt!" zei hij, toen
de kolonel zijn verlangen had kenbaar
gemaakt. Ik moet voor een andere zaak
naar de gevangenis, en kan nu twee I
vliegen in één klap slaan. Zij zullen U
bij hem toelaten, als ik met U meega.
Anders zoudt U toestemming van den
officier van justitie moeten hebben..!
Komt U maar mee!"
Het regende, toen zij bij de gevangenis
kwamen en toen de kolonel het getik der
regendroppels hoorde, dacht hij aan den
eersten avond, toen hij in Colchester I
was aangekomen. „Na zoo'n regenbui
bijten de visschen goed!" zei de kolonel
met een verdrietigen zucht, toen hij aan
zijn hengels dacht
„Visschen!" riep Donovan uit, „dat I
heb ik niet meer gedaan sinds ik een
jongen was! Ik hield er toch veel van!
We zijn er. Het ziet er feestelijk uit!
Waarom zouden al die lichten op zijn?"
De sombere gevangenis was werkelijk
helderder verlicht dan gewoonlijk het
geval was, want om negen uur werden
de gevangenen in hun cellen gesloten en
werden alle lichten, behalve die bij de
bewakers, uitgedaan.
„Wij willen dien Dago zien, je weet I
wel, Singa Phut!" zei Donovan, den por
tier, die hem op hun bellen aan de stalen
zijdeur binnenliet, toeknikkend.
„Hm, een beetje te laat!" was het
antwoord.
„Te laat? Wat bedoel je! Is hij weg?'
„Juist".
„Onder borgtocht? Neen, dat kan I
niet", zei Donovan berispend. „Hij kan
niet weg zijn, je houdt ons voor den
gek!"
„Hij is gestorven!" antwoordde de
portier, „wij vonden hem een half uur
geleden dood in zijn cel!"
HOOFDSTUK XIV.
De verborgen draden.
Donovan keek den portier aan, alsof
hij zijn ooren niet geloofde. Hij opende
den mond, als om iets te zeggen, maar
er kwam geen geluid. Donovan viel in
een stoel neer.
„Bedoel je vroeg hij, met de hand
over het gelaat strijkend, alsof hij on-
„bedoel je, dat hij dood is?"
„Zekér", was het antwoord. „Gestor
ven. zei ik. Zoo dood als een pier."
el", merkte Donovan wanhopig op,
„dat is het toppunt"
„Dat ben ik met je eens, zei de
kolonel, en er lag een eigenaardige trek
op zijn gelaat. „Maar als je denkt, dat
we nu aan het eind zijn, verschil ik met
je van meening. Het is nog pas het
begin."
„Hoe is het gebeurd?" vroeg Donovan
op scherpen toon.
„Dat weten wij niet", was het ant
woord. „De Dago was vandaag gezond,
behalve, dat hij wat somberder was dan
gewoonlijk. Toch gebruikte hij geen
avondmaal, maar dat heeft niets te
beteekenen. Het gebeurt heel dikwijls,
dat de vogels, die hier gevangen zitten,
hun voedsel laten staan", en hij maakte
een veelbeteekenend gebaar. „Hij werd
men. In Frankrijk schijnt het standpunt vaa
parlementaire en regeeringskringen ten op
zichte van de valuta lang niet zoo stevig te
zijn als in ons land, waarbii komt, dat men
er in vrij sterke mate onderhevig moet zijn
aan internationale invloeden ten gunste van
een waardevermindering der valuta.
Onder deze omstandigheden dient men
wel te overleggen of men, door „uit den gul
den te vluchten" niet terecht komt in een
andere valuta, die intrinsiek wellicht minder
gezond is dan ons eigen ruilmiddel. Het
wantrouwen heeft echter reeds weer zoo zeer
om zich heen^egre-en. dat men nog slechts
weinig redeneert. Hieraan is het toe te
schrijven, dat Nederlandsche staatsfondsen,
Indischel eeningen, binnenlandsche gemeen
te- en provinciale leeningen in de afgeloo
pen week tijdelijk sterk onder aanbod te lij
den hebben gehad. De nieuwe 4 Staats-
leening is tot ruim 97 gedaald; 2H
NWS. noteert ca. 66 en de 4 K Ne
derlandsche leeningen konden zich nauwe
lijks op den parikoers handhaven. Scher-i
per waren nog de koersverliezen voor de
leeningen der groote gemeenten, van welke
de 4 Amsterdam tijdelijk tot 82 in
zakte, waarop echter sindsdien een herstel
van eenige percenten is gevolgd. Ook de
Ned Staatsleeningen waren later beter.
I Van de Ned. Indische, leeningen konden
de guldensleeningen, na een aanvankelijke
koersdaling, eenigszins herstellen. Voor de
Indische dollarobligatiën is de stemming,
na een tijdelijke verbetering, weer gedrukt
geworden, hoewel de Indische regeering ten
overvloede nogmaals heeft verklaard dat de
goudclausule voor haar leeningen ten volle
wordt erkend.
In de meeste andere gevallen is zulk een
verklaring voor leeningen mU goudclausule
tot dusverre achterwege gebleven; toch zul
len de geldnemers binnenkort hun stand
punt in dezen duidelijk moeten maken. Van
Duitsche zijde is zulks reeds geschied, zij
liet ook in eenigszins vage bewoordingen ec
in algemeene termen. Bij de bespreking van
de beteekenis, die de dollardepreciatie voor
Duitschland heeft, werd n in een officieele
mededeeling gewezen on de voordeelen, die
hieruit voor Duitschland voortspruiten,
doordien het zijn in dollars luidende schul
den thans tegen een geringere tegenwaarde
in Rijksmarken kan afdoen. „Hieraan,
aldus de bedoelde verklaring, kan ook
een eventueele goudclausule in de schuld
overeenkomsten niets veranderen, daar men
moeilijk een rechtsstandpunt kan innemen,
waardoor aan een land zou worden toege
staan, de goudwaarde van zijn verp'ichtin-
gen door de wet te verlagen, doch tegelijker
tijd de goudwaarde van zijn "orderingen te
handhaven".
Vermoedelijk zal men er dus wel rekening
mede dienen te houden, dat in dollars lui
dende Duitsche obligatiën, ook wanneer
deze van een goudclausule zijn voorzien,
voor rente en aflossing in gedeprecieerde
dollarwaarde zullen worden voldaan, of
tenmnste dat de Duitsche debiteur zich aan
zijn verplichting tot betaling van rente en
aflossing in goud zal trachten te onttrekken.
Of hem dit zal gelukken, zal afhangen van
het standpunt, dat de Amerikaansche ge
rechtelijke instanties tegenover de waar.ie
van de goudclausules in ieeninccontracren
in het algemeen zullen innemen Er zullen
ongetwijfeld wel binnen niet langen pro
cessen aanhangig gemaakt worden, teneir.de
een principieele beslissing te dien aanzien
uit te lokken. Veel verwachtingen, de iMt-
spraak ten gunste van den obligatiehouder
zal vallen, mag men nauwelijks koesteren,
gezien de houding, die door het gerecht in
andere landen met gedeprecieerde valuta,
w.o. Engeland, in dergelijke gevallen is aan
genomen.
Met het oog op de in dit opzicht bestaan
de onzekerheid heeft de Vereeniging voor
den Effectenhandel te Amsterdam een spe
ciale commissie benoemd, die tot taak heeft,
het onderzoek naar de beteekenis van ver
schillende goudclausules en die de beharti
ging van de belangen der desbetreffende
obligatiehouders ter hand zal nemen.
Op de aandeelenmarkt is het koersver
loop omgekeerd evenredig geweest aan dat
op de obligatiemarkt. Met een verkoopbe-
weging van obligatiën is een levendige
vraag naar aandeelen gepaard gegaan, een
herhaling van het in den inflatietijd in
Duitschland, en daarna ook in andere lan
den voorgekomen verschijnsel van „Flucht in
die Sachwerte". Hierbij gaat men uit van
de redeneering, dat bij een eventueele waar
dedaling van het landsgeld de fabrieken in
stallaties en andere activa een grootere
waarde, uitgedrukt in het gedeprecieerde
geld, zullen gaan vertegenwoordigen. Op
zulk een basis heeft zich in de landen met
vanavond met de rest opgesloten en wij
zaten hier rustig en op ons gemak en ik
dobbelde een spelletje met Tom Doyle,
toen één van de wekers in de moorde-
naars-afdeeling een gil gaf. Natuurlijk
ging ik kijken, wat er was, en daar vond
ik den Dago dood!"
„Hoe kwam het?" vroeg Donovan.
„Dat weten we niet. Dokter Warren is
nu bij hem, om den dood vast te stellen."
„Heeft hij vandaag bezoek gehad?"
vroeg de kolonel.
„Ja, net zoo iemand, als hijzelf, een
Indiër, denk ik. Maar we lieten hem niet
verder komen dan de gang. Het was
geen bezoekdag voor de mensehen in
zijn afdeeling, dus liet de Dago zijn
pakje achter en ging weg.""
„Wat zat er in het pakje?" vroeg de
kolonel weer.
„O, alleen maar wat sigaretten! Singa
Phut hield niet van de soort, die wij hier
hebben, en hij verlangde naar zijn eigen
merk. Hij had ze van tevoren ook
gehad, dus dachten wij, dat het in orde
was."
„Zaten er alleen cigaretten in?"
„Niets anders! Dus gaven we ze hem.
Dat was om ongeveer vier uur. Om acht
uur was hij dood. Daar komt de dokter!
Misschien kan hij u iets vertellen'"
Dokter Warren, die juist zijn handen
had eewasschen en nu de pluisjes va*
den handdoek van zijn handen wreef
kwam aanloopen en deed zijn overjas
aan, die hij had uitgedaan, om het liik
van den Indiër beter te kunnen onder
zoeken.
(Wordt verynlffdt
