DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De ontwapeningsconferentie te Genève
Qxtqeliiksch Oveezuht
Jiuiteniatid
No. 126
Dinsdag 30 Mei 1933
135e Jaargang
Verschil van meening over de definitie van
aanvaller. Waarschuwingen van Frankrijk
en Italië.
Rede van Politis.
de ontwapeningsconferentie.
dr. schacht over de
transfer-betalingen.
internationale kamer
van koophandel.
Wat vandaag de
aandacht trekt
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer G.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Tijdens de debatten in de hoofdcom
missie der ontwapeningsconferentie
over de vaststelling van den aanvaller
bleken Frankrijk en de met Frankrijk
verbonden landen voorstander te zijn
van een scherp omlijnde bepaling van
den aanvaller. Hierbij werd uitgegaan
van den door de commissie-Politis uit-
gewerkten tekst, die gebaseerd is op een
oorspronkelijk Sovjet-Russisch voorstel.
De discussies brachten, aldus de Hbld.-
correspondent, weer het bekende diep
gaande meeningsverschil tusschen de
groote mogendheden in de kwesties be
treffende de veiligheid aan het licht.
Eenerzijds verlangen Frankrijk en Sov
jet-Rusland een zoo star mogelijke defi
nitie van het begrip aanvaller, terwijl
daarentegen Engeland en Italië een
soepele definitie willen. Ofschoon Sato
aan de discussies niet heeft deelgenomen,
zal men zich op grond van de bekende
Japansche argumenten in het geschil
met China wel niet vergissen in de op
vatting, dat Japan eveneens aan de
zijde van Engeland en Italië staat.
Duitschland houdt zich in dit geschil
eenigszins op den achtergrond. De
Duitsche delegatie zou het liefst slechts
een soepele definitie hebben, maar hoe
wel zij tegen het voorstel van Politis
is, staat zij daar niet zoo beslist afwij
zend tegenover als Italië en Engeland.
Amerika heeft in het geheel geen deel
aan de discussies genomen, doch naar
mij van Amerikaansche zijde werd ver
zekerd, schijnt de Amerikaansche dele
gatie aan de zijde van Frankrijk en
Sowjet-Rusland te staan.
Hoe groot gewicht aan weerszijden
aan deze kwestie wordt gehecht, bleek
uit de verklaringen van Paul-Boncour,
die opzeteiijk voor deze vergadering van
Parijs naai Genève was teruggekomen
ert van den Italiaanschen gedelegeerde
Die Soiogna. Deze laatste herinnerde er-
aa.i, dat Italië het ontwerp-conventie
va.i MacDonald in zijn geheel heeft aan
vaard onder het voorbehord echter dat
geen belangrijke wijzigingen erin zou
den worden aangebracht Die Sarogna
achtte zich thans verplicht mee te dee-
len, dat Italië een eventueel besluit van
de algemeene commissie om naast de
ontwapeningsconventie van MacDonald
tevens een Voorstel van de commissie
van Politis aan te nemen als een wijzi
ging zal beschouwen, waardoor de ge
heele structuur van het Britsche plan
wordt aangetast, zoodat Italië zich dan
het indienen van eigen amendement op
het ontwerp van MacÖonald moet voor
behouden.
Naast deze ernstige waarschuwing
van Italiaansche zijde liet Paul-Bon.cour
een niet minder ernstige waarschuwing
zijnerzijds hooren. Hij verklaarde, dat
Frankrijk het vraagstuk van de defini
tie van de aanwijzing van een aanvaller
als het kernvraagstuk der geheele vei
ligheidskwestie beschouwt. Indien de
algemeene commissie het voorstel der
commissie-Politis niet zou aannemen,
moest Paul-Boncour de ergste bezorgd
heid voor het verdere verloop der ont
wapeningsbesprekingen koesteren.
Argumenten pro en contra.
Behalve Paul Boncour heeft vandaag
ook Politis weer een warm pleidooi ten
gunste van een strikte definitie van den
aanvaller gehouden. Voor de rest spra
ken zoowel Paul Boncour als Politis hun
verwondering erover uit dat sommige
regeeringen, die uitdrukkelijk haar in
stemming met de bootschap van presi
dent Roosevelt hadden uitgesproken,
thans tegen de voorgestelde aanvallers
definitie bezwaar maken.
Politis kwam met kracht op tegen het
door den Italiaanschen gedelegeerde
aangevoerde bezwaar tegen een starre
definitie, n.1. dat dan geen rekening met
mogelijke uitlokkingsdaden van een an
deren staat zal mogen gehouden wor
den. Juist dit argumentvan Die Sorogna,
zeide Politis, maakte de noodzakelijk
heid van een strenge definitie des te
duidelijker, want het mag in het inter-
nationa'e leven niet worden geduld, dat
een staat onder voorwendsel van provo
catie tot gewapende feitelijkheden tegen
een enderen staat zou ovj gaan, zonder
dat deze laatste staat zelf eerige feite
lijkheid heeft begaan. Met klem wees
Politis ook nogmaals erop, zooals hij
reeds Donderdag had gedaan, dat zijn
commissie volstrekt niet verlangt, dat
alle staten tot de akte omtrirt de d«;i-
nitie van den aanvaller zullen toetre
den. Indien Engeland en Italië bezwaar
hebben, kunnen ze buiten de akte blij
ven. De commissie-Politis vraagt slechts,
dat Engeland en Italië de andere staten
niet zullen verhinderen hun onderlinge
betrekkingen overeen te komen, door
welke strikte regelen de kwestie van het
aanvallerschap zal worden opgelost.
Hier hebben wij echter de grootste
moeilijkheid: Engeland en Italië hebben
inderdaad niets er tegen, dat de andere
staten onder elkaar afspreken in welke
gevallen een staat als aanvaller zal
worden beschouwd .doch zij komen er
tegen op, dat Engeland en Italië als leden
van den Volkenbondsraad of van een
consultatieve conferentie, verplicht
zouden worden bij de aanwijzing van
dien aanvaller zich naar die overeen
komst tusschen de andere staten te ge
dragen.
Tenslotte werd op voorstel van Hen-
derson besloten dat een nieuwe poging
om de bijna onverzoenlijk schijnende
tegenstellingen nader tot elkaar te bren
gen zal ondernomen worden in een
kleine onder-commissie, bestaande uit
Politis, Eden, de Madariaga en de Sow-
jet-gedelegeerde Dovgalefski.
Intusschen zal de algemeene commis
sie morgen voortgaan met de bespreking
van de andere voorstellen van de com
missie-Politis betreffende de schepping
va.i commissies voor de vaststelling van
aanyalsdaden en betreffende het conti
nentale Europeesche veiligheidspact.
Hierna zullen nog de andere hoofdstuk
ken van MacDonald's ontwerp-conventie
over den chemischen en bactereologi-
schen oorlog over het internationaal toe
zicht en over den geldigheidsduur der
conventie in eerste lezing worden be
sproken. Henderson verklaarde het daar
heen te zullen leiden dat de geheele
eerste lezing in deze week zal zijn afge-
loopen, zoodat dan de tweede lezing
waarbij over de verschillende artikelen
en de ingediende wijzigingsvoorstellen
zal gestemd worden, op Pinkstermaan
dag zal aanvangen.
DUITSCHLAND EN HET
BUITENLAND.
De uitslag der verkiezingen in
Danzig.
De uitslag der verkiezingen in Danzig, die
öen nationaal-socialisten de meerderheid
hebben verschaft, wordt in Poolsche politieke
kringen kalm opgenomen. Men is van mee-
ning, dat er geen aanleiding bestaat te vree
zen voor ernstige verscherping van de
I oolschDanzigsche betrekkingen, gezien
de geruststellende verklaringen van den lei
der der nat.-soc. in Danzig, Foërster. Dit
neemt niet weg, dat de openbare Poolsche
meening de tactiek van deze verklaringen
doorziet, en er zich van bewust is, dat de po
litiek van Danzig voortaan onderworpen zal
zijn aan de richtlijnen van Berlijn, hetgeen
niet ten voordeel kan strekken aan de betrek
kingen van Polen met de vrije stad. In ieder
geval is Polen vastbesloten te waken over het
eerbiedigen van de Poolsche rechten in Ddn-
zig die door de verdragen worden gewaar
borgd cn met aandacht de gebeurtenissen in
Dantzig te volgen
De dagbladen wijzen, behalve op het suc
ces der nat.-soc. op het echec der nationalis
ten van Ziehm, wiens anti-Poolsche politiek
tot de huidige situatie heeft geleid De „Kur-
jer Warszawski, het orgaan van de natio
nalisten der oppositie eischt van den Volken
bondscommissaris de nietigverklaring van de
verkiezingen in Danzig, daar deze hebben
plaatsgevonden onder een terreur der nat.-
soeialisten.
Naar hier vernomen wordt zal tot president
van den senaat waarschijnlijk Reuschning
worden aangewezen, die aan het hoofd stond
van de nat.-soc. lijst.
Deutsche algemeine Zeitung in
beslag genomen.
De avondeditie van de Deutsche algemeine
Zeitung van Maandag 29 Mei is wegens een
artikel getiteld „Bruderkampf door het
politiepresidium in beslag genomen.
Het blad is verboden voor den duur van
drie maanden.
Duitsch bezoek aan Italië.
Ter ontvangst van de Zepp waren op het
vliegveld te Rome o m. aanwezig de koning
van Italië, de Italiaansche minister van
luchtvaart, Balbo, en rijksminister Goebbels.
Om over zessen daalde het luchtschip pas
Na weer te zijn opgestegen voor een vlucht
boven Rome werd om kwart over zeven de
tweede landing uitgevoerd. Even later werd
de terugreis naar Friedrichshafen aanvaard.
Ook de ministers Sirianni (marine) en
Gazzera (oorlog) waren nog op het vlieg
veld aanwezig.
Dr. Goebbels heeft gisterochtend eerst een
bezoek gebracht aan den staatssecretaris van
buitenlandsche zaken, Suvich, hierna aan
den koning en vervolgens aan Mussolini.
Om half twee werd door den president van
de conferentie van hoofdarbeiders ter eere
van dr. Goebbels een noenmaal aangeboden.
Het Calmette-proces voor het
gerechtshof.
De derde strafsenaat van het rijksgerechts
hof zal Donderdag 1 Juni a.s. het Calmette-
proces in hoogste instantie behandelen. Er is
revisie aangevraagd van het vonnis der
groote strafkamer bij het landsgerecht in
Lubeck d.d. 6 Februari.
Tien geboden voor den Duitschen
burger.
Reuter meldt uit Berlijn aan de N. R. Crt.:
Luitenant-kolonel von Cochenhausen van
het batalojn Jagers te Hirschberg, heeft tien
geboden opgesteld, welke iederen Duitschen
burger van middelmatige lichaamssterkte tot
een goed soldaat moeten maken.'
Deze „tien geboden" worden voorafgegaan
door een inleiding welke zegt, dat elke Duit
sche burger eens te wapen kan worden ge
roepen, doch dat zuiver militaire opleiding
tot de bevoegdheid van de legerautoriteiten
behoort.
Op de volgende wijze dienen de Duitsche
burgers zich volgens den overste op dezen
mogeliiken oproep voor te bereiden.
1. In staat zijn 30 K.M. per dag zwaar
bepakt te marcheeren.
2. Alvorens andere kleedingstukken aan
te schaffen, zorgen dat men een soort uni
form heeft, of tenminste een tegen alle weer
bestand costuum en flinke schoenen.
3. Zichzelf oefenen in hardloopen, speer
werpen en schieten.
4. In staat zijn een auto te besturen en
met paarden om te gaan.
5. Weten hoe een radiotoestel in elkaar
te zetten en zendtoestellen te hanteeren.
6. Eens per jaar een boek lezen over
krijgsgeschiedenis en geregeld een tijdschrift
lezen over de nationale verdediging.
7. Zichzelf op de hoogte stellen van de
belangrijkste militaire ontwikkelingen in de
naburige landen.
8. Alvorens buitenlandsche reizen te ma
ken, zichzelf goed vertrouwd maken met de
ligging van het land in de Duitsche grens
streken.
9. In staat zijn kaarten te lezen en des
nachts den weg weten te vinden met behulp
van kaarten en een compas.
10. Zoo veelvuldig mogelijk legerma-
noeuvres in binnen- en buitenland bijwonen.
dieten, die noodzakelijk verbonden zijn met
zeer hoogen import van waren, mogen con-
trarieeren. Daar de politici steeds weer heb
ben aangedrongen op herstelbetalingen is
geen ander middel overgebleven dan dat
men de gelden, welke door buitenlandsche
credieten waren binnengekomen, niet slechts
voor den import van waren, doch ook ter be
taling der herstelschulden aanwendde. Het
is thans algemeen bekend, dat van de 30 mil-
liard buitenlandsche credieten ruim de helft
voor niets anders dan voor herstelbetalingen
is gebruikt. Dit geheele systeem is volko
men onjuist en ongezond geweest. Het is
verkeerd gegaan op het oogenblik, dat de
buitenlanders ophielden credieten aan
Duitschland te verstrekken, d.i. sedert Octo-
ber 1929. Sindsdien heeft de terugslag plaats
gehad, n.1. dat
1. Duitschland geen herstelschulden meer
kon betalen en
2. dat wij in plaats van een import-surplus
een export-surplus kregen. Deze geheele ont
wikkeling is aan Duitsche zijde goed inge
zien.
De rijksbank heeft steeds weer iedere ge
legenheid aangepakt om dit verband duide
lijk te maken. 1 let heeft evenwel lang ge
duurd voor het buitenland eindelijk heeft In
gezien, dat de politiek van de jaren 1924
1930 volkomen onjuist is geweest. Men heeft
er geen rekening mee gehouden dat de terug
betaling der credieten niet kon plaats vinden
zonder een ernstige verzwakking van de
rijksbank. Wij houden onze mark stabiel
door middel van de Deviezenbepalingen
Maar de rijksbank kan niet ingrijpen, omdat
zij geen goud- en deviezenreserves meer
heeft. Thans bestaat het gevaar, dat de rijks
bankreserve inkrimpt tot O. Indien wij de
zaken zoo laten voortgaan, komt de rijks
bank in gevaar dat zij den verkoop van rijks
marken in het buitenland niet meer zal kun
nen verhinderen, wij zullen dan zeer zeker
tot een officieel disagio van de rijksmark ko
men en zullen dan een nieuwe devalorisatie
van de rijksmark beleven, welke nog erger
zal zijn dan in 1923. Een catastrophe, welke
de rijksbank bereid is toe te laten, noch er
de verantwoordelijkheid voor te dragen.
De legersterkte in Duitschland.
De commissie voor de effectieven ^er Ont
wapeningsconferentie heeft gisteren het rap
port aan de hoofdcommissie inzake het mili
taire karakter der politie beëindigd In het
rapport wordt geconstateerd, dat van de ge
heele Duitsche Schupo 34.000 man, die in
kazernes zijn ondergebracht en 4000 candi
daten voor de Schupo zullen worden bere
kend bij de vaststelling van de legersterkte
Bij de opening der transfer bijeenkomst in
Berlijn wees de president van de Rijksbank,
Dr. Schacht, er op dat de besprekingen noch
onderhandelingen, noch een conferentie kun-
en worden genoemd, doch slechts zijn een
gedachtenw isseling zonder vorm. De regee
ringen hebben niets met deze bijeenkomst te
maken.
Schacht gaf een overzicht van de voorge
schiedenis der transfercrisis. Hij wees er op,
dat deze slechts begrijpelijk is, wanneer men
de geheele politieke ontwikkeling der laatste
15 jaren volgt. De oorlogsschulden hebben
den doorslag gegeven.
De gelden, welke Duitschland in het bui
tenland heeft opgenomen, hebben niet an
ders dan in den vorm van waren kunnen bin
nenkomen. De bovenmatige opneming van
credieten is oorzaak geweest, dat zeer hooge
import naar Duitschland zijn gegaan, die in
de jaren van 1924 tot 1930 een invoerover-
schot hebben opgeleverd. De idee der politici
evenwel, die Duitschland de herstelbetalin
gen hebben opgelegd, is geheel anders ge
weest. Zij komt hierop neer, dat Duitschland
het geld voor de herstelbetalingen zou ver
dienen door zijn export. Indien men dat
evenwel wilde bereiken, dan zou men niet te
gelijkertijd door hooge buitenlandsche cre-
Congres te Weenen.
Maandagochtend is in het Konzerthaus
te Weenen het congres der Internationale
Harrdelskamer, waaraan wordt deelgeno
men door ongeveer 800 vertegenwoordigers
der verschillende landen, plechtig geopend.
Duitschland en Italië hebben ongeveer 70
vertegenwoordigers gezonden, Groot Brit-
tannie en Frankrijk elk 50 a 60, de Vereenig-
de Staten meer dan 40. Het congres zal een
rapport uitwerken, dat voorstellen zal be
vatten voor de a s. economische wereldcon
ferentie. De president van de groep Oosten
rijk, die tevens president is van het congres
in Weenen, Friedrich Tilgner, sprak het
openingswoord en verklaarde dat de taak
van het congres hierin bestaat, dat de uit
regee r i ngs ve rtege nwoord igers sa me n gestel
de economisce wereldconferentie in Londen
den weg moet worden gewezen tot redding
van het bedrijfsleven.
Na hem voerden het woord de Oosten-
rijksche bondskanselier, Miklas, die even
eens wees op de belangrijkheid van de con
ferentie van Londen. Dr. Dollfuss namens de
Oostenrijksche regeering. De plaatsver
vangende secretaris-generaal vaij den Vol
kenbond, Trendelenburg, gaf een over
zicht van de voorbereidende werkzaamhe
den voor de conferentie van Londen, waar
na de president van de Internationale Han
delskamer Abraham Frown de openingsre
devoering hield, waarin hij er op wees, dat
op het oogenblik 30 millioen menschen werk
loos zijn.
CORSICA ANSCH BANDIETENHOOFD
NA 11 JAREN GEVANGEN
GENOMEN.
De meest beruchte van alle Corsicaan-
sche bandieten der laatste decennia,
André Spada, die zich sedert 11 jaren in
het z.g. maquis, d. i- het onherbergzame
binnenland van Corsica, had terugge
trokken, van waar uit hij de geheele
bevolking terroriseerde, is in den nacht
op Maandag in de directe nabijheid van
Coggia (bij Ajaccio) door de gendarme
rie gearresteerd.
De vele misdaden Van Spada en zijn
medeplichtigen hebben verleden jaar,
zooals bekend is, geleid tot een militaire
expeditie naar Corsica, waar de troepen
tezamen met de gendarmerie en eenige
torpedo's die de geheele kust bewaakten,
het eiland doorzochten. Het gelukte een
aantal bandieten te arresteeren.
Het schijnt alsof de beruchte bandiet
niet normaal meer is geweest. Reeds
eenige dagen lang doolde hij half naakt
in de buurt van zijn geboorteplaats. Dik
wijls zag men hem met een houten kruis
in de hand biddende knielen voor de
kerk Niemand durfde hem te naderen,
daar hij steeds eenige geladen revolvers
bij zich droeg Bij zijn arrestatie bood
hij geen tegenstand.
De ontwapeningsconferentie. (Dag
Overzicht).
Een adres van het Comité van
Actie tot oprichting van een Sport-
fondsenbad aan den Raad. (Stad en
Omgeving).
Briefwisseling ColijnAalberso.
(Binnenland).
Relletjes te Gorinchem naar aan»
leiding van het vernielen van een
hakenkruisvlag op een Duitsch
schip. (Binnenland).
Dr. Posthuma over de vraag: In
krimping van den veestapel? (Verg;
Alg. Ned. Zuivelbond, Land - en
Tuinbouw).
fZie verder e.v. laatste berichten).
FRANSCHE MINISTERRAAD BIJEEN.
Besprekingen over het viermogend-
hedenpact.
De Fransche ministerraad komt heden
morgen onder voorzitterschap van den pre
sident der Republiek Lebrun bijeen, ten ein
de nogmaals te beraadslagen over het vier-
inogendheden pact. In politieke kringen ver
wacht men met zekerheid, dat de regeering
nog in den loop van vandaag het pact zal
goedkeuren en den Franschen ambassadeur
te Rome opdracht zal geven, het verdrag na
mens Frankrijk te onderteekenen Men
neemt aan, dat deze onderteekening dan
reeds morgen of Donderdag zal geschie
den. In dit verband schrijft de Republique
dat men in het nieuwe pact een soort aan
vulling van het verdrag van Locarno moet
zien.
Engeland en Italië die in Locarno den vre
de aan den Rijn willen gegarandeerd, geveri
thans dezelfde garanties voor den vrede in
het Oosten. Duitschland verplicht zich gedu
rende dé komende 10 jaren niets te onder
nemen, zonder'de goedkeuring van Frank
rijk, Engeland en Italië. Frankrijk ziet d.e.t.
door de onderteekening van het pact van
geen van zijn rechten af doch wint er slecht»
nieuwe waarborgen uit.
EINDE VAN DE VOEDSELSTAKING
DOOR GANDHI.
Groote belangstelling.
Mahatma Gandhi heeft Maandag zijn
drieweeksche voedselstaking ten gunste van
de paria's onder groote plechtigheid beëin
digd. Het huis yan lady TTiackery bij Poona,
waar Gandhi den tijd van zijn voedselsta.
king heeft doorgebracht, was door een
groote menigte Indiërs, Mohammedanen en
Europeanen omringd. Ongeveer 150 men
schen mochten de hall binnen. Gandhi's bed
werd opgerold en de menigte zong heilige
liederen. De secretaris van Gandhi las met
lyider stem een voor deze gelegenheid door
Rabindranath Tagore geschreven gedicht
voor.
Na een kort gebed, dicteerde Gandhi een
secretaris: „In Gods naam heb ik mijn voed
selstaking aangevangen, in Gods naam be
ëindig ik haar".
Mevrouw Gandhi gaf den mahatma een
glas sinaasappelsap Gandhi is geheel ver
zwakt. Hij weegt thans nog maar 72 pond.
Daar hij zich tijdens zijn voedselstaking
niet heeft laten scheren, had hij een zware
baard, dien hij Maandag liet afnemen.
DE ONDERTEEKENING VAN
VIERMOGENDHEDENVERDRAG.
De datum nog niet vastgesteld.
In Londen wordt bevestigd, dat een alge
meene overeenstemming betreffende het vier-
mogendhedenpact van Mussolini is tot stand
gekomen, en dat ook Duitschland zijn toe
stemming heeft gegeven voor het laatste
ontwerp. Men verwacht dat, wanneer de
debatten in de Fransche Kamer zonder inci
denten zullen verloopen, de onderteekening
van het verdrag Dinsdag in Rome zal
plaats vinden.
Ook in Parijs verwacht men in welinge
lichte kringen, dat de parafeering van het
viermogendhedenpact op z'n laatst Woens
dagmiddag zal plaats vinden. Een uur later
zal de tekst gelijktijdig worden gepubli
ceerd in de vier betrokken hoofdsteden.
Minister-president Daladier zou Maan
dagmiddag in de wandelgangen van de Ka
mer evenwel hebben verklaard, dat de on
derteekening van het verdrag niet zal plaats
vinden voor 9 Juni.
VERJAARDAG VAN KONING
GEORGE.
Zaterdag 68 jaar.
De koning van Engeland zal Zaterdag
a.s. zijn 68sten verjaardag vieren.
VERLAGING DER TRACTEMENTEN.
In België.
De tractementen der ambtenaren en offi
cieren in België worden met ingang van
1 Juni a.s. met 5 verminderd.