DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Uil het Jtad Devgetifksch Oxieczicfit De besprekingen in de ontwapeningscommissie. Buitenland W. M. H. PELS i ZOON, ALKMAAR. Ho. 128 Donderdag I Juni 1933 135e Jaargang De eerste besprekingen over het Europeesche veitigheidspact hebben een vlug tempo gehad. De eerste debatten. Wat vandaag -de aandacht treh t. TEL. 207. KOORSTR. 49/51. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. tranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 31 Mei 1933. Beide Kamers der Staten-Generaal heb ben hedenmiddag een korte vergadering ge- houden ten einde aan de regeering gelegen heid te geven een verklaring af te leggen omtrent het door haar te volgen regeenngs- ^De Tweede Kamer, te één uur samengeko men" was daarvoor het eerst aan de beurt Echter had vóór minister-president Colijn het woord mocht verkrijgen, nog een andere plechtigheid plaats: reeds heden was het Kon. Besluit tot benoeming van den heer Ruvs de Beerenbrouck tot voorzitter van het college afgekomen, zoodat de waarnemende voorzitter, de heer Schaper, de leiding aan dezen kon overdragen. De heer Schaper deed zulks met een kort en vriendelijk woord van gelukwensch, waarna de heer Ruys het ambt aanvaardde met een rede, waarin hij begon met er aan te herinneren, dat het voor de vijfde maal was, dat hij het voorzitterschap aanvaardde. Spr. herinnerde er vervolgens aan, hoe hij bijna 28 jaar geleden voor de eertse maal als jong lid de zaal was binnengegaan, waar toen de voortreffelijke staatsman mr IJ. Röell het voorzitterschap vervulde. Sedert die dagen is de opvatting van het karakter van het parlement gewijzigd en wordt vaal; de straf gebroken over de volksvertegen woordiging. De ongunstige kritiek, welke thans weieens wordt gehoord, is echter niet beter te bestrijden dan met daden. Geduren de vele jaren, het laatst onder leiding van sprekers voorganger, heeft de Kamer met kracht haar taak vervuld en spr. vertrouw de, dat zij dien weg zou blijven volgen, daaraan de bondigheid verbindend, welke in dit tijdsgewricht zoo gewenscht mag heeten. alsmede de stiptheid van vorm welke ook bij bestrijding van andersdenkenden vereischt is. In verband hiermede herinnerde hij aan het woord van den grondlegger onzer staat kundige vrijheid: „So laet ons dan t' samen met eendrachtigen herte ende wille de be- scherminghe. van dit goede volk aangrij pen." Met een beroep op de medewerking van alle leden aanvaardde Mr. Ruys hier op het voorzitterschap. Minister-president Colijn, die met al zijn medeleden achter de groene tafel was ge zeten, verkreeg hierna het woord voor net afleggen van de regeeringsverklaring. Daar de voorzitter had ervaren, dat er leden waren, die behoefte gevoelden over deze Regeeringsverklaring het woord te voe ren, .verdaagde hij daarvoor de vergadering tot morgenmiddag. Ter voorkoming van al te langdurig debat rantsoeneerde hij echter reeds thans den spreektijd. In eersten ter mijn mag niemand langer dan drie kwartier het woord voeren. Het volledige kabinet begaf zich hierna, gevolgd door de Pers naar de overzijde, naar de Eerste Kamer en daar las minister Colijn dezelfde regeeringsverklaring voor. De Eerste Kamer zal er geen nabetrachtin gen over houden. De voorzitter sloot ten minste onmiddellijk na de voorlezing de ver gadering tot nader bijeenroeping. Vermelden wij ten slotte, dat de tribunes der beide Kamers dicht bezet waren even als de foges in de Tweede Kamer. De algemeene commissie der ontwape ningsconferentie is goed afgeschoten met haar vergaderen; misschien wel al te goed, want dikwijls kreeg men den indruk, dat de gedelegeerden de zaak maar op hun beloop lieten, omdat alles toch nog slechts een voorloopige en niets bindende eerste lezin<* was van het ontwerp-conventie van Mac Donald. De commissie begon volgens den N.R.C- correspondent met het door de commissie- Politis voorgestelde facultatieve protocol over de schepping van commissies voor de vaststelling van daden van aanval. Volgens dit facultatieve protocol, dat aan het initiatief van den Belgischen prof. Bourquin te danken is, heeft iedere tot het protocol toetredende staat het recht een com missie van vijf bij de regeering van dat land geaccrediteerde militaire attaché's te benoe men, die indien deze staat meent slachtoffer van een aanval te zijn of gelooft door een aanval bedreigd te worden, dan onmiddel lijk een onderzoek naar de vermeende feiten zal instellen en daarover rapport aan de permanente ontwapeningscommissie zal moeten indienen. Op deze wijze zal de vast stelling van den aanvaller belangrijk kun nen vergemakkelijkt worden. Nadat Politis d t facultatieve protocol had toegelicht, ver langde niemand hierover het woord, zoodai dit protocol zonder eenig bezwaar in eerste lezina werd aangenomen. Ook in de com missie-Politis geweigerd deel te nemen. Zij denkbeeld geenerlei principieele bedenkingen Jngebrqght. Men mag dus wel aannemen dat dit facultatieve protocol inderdaad een dijlage tot de ontwapeningsconventie zal worden en door vele staten zal worden on derteekend. Het Europeesche veiligheids pact; de nimmer-geweld verbin tenis. Hierna gaf Politis een toelichting tot het J'lf1 commissie ontworpen Europeesche ïligheidspact. Aan de beraadslagingen de- gedelegeerden van miXi?Pmir 0ngariie £n Italië in de com- w^n^1!!;3 Sfwe'gerd deel te nemen. Zij dering aanwe'zig Waarnemers in de verêa t. 5^? i1}" hebben deze gedelegeerden een waard H?! st!lzw'jgen over het voorstel be- a. ;c et nieuwe Europeesche veiligheids- P t is in menig opzicht een geslaagde ver op dTUn? m oude ,Fransche voorstellen peest vaü li Vln hierin den soepelen zich hlifJL den voorzitter Politis terug, die ven nSt £ro°tste moeite heeft gege- erootl^fï ^araan de Franschen zoo bereiHxviir v? J1^ en. waan'an zij hun verminri -g tot onzienlijke wapenings- Eèlil t»5. n°°r e£n helancrijk deel af- staten L rb..iyoor een voldoend aantal staten aannemelijk te maken Het pact be staat uit twee gedeelten, waarvan het eerste de reeds in beginsel aangenomen nimmer- geweld verbintenis bevat en het tweede den bijstand aan een aangevallen staat regelt. De Europeesche staten zouden de be voegdheid hebben, hetzij tot het geheeie Europeesche veiligheidspact, hetzij uitslui tend tot het eerste gedeelte, dat op de nim mer-geweld-verbintenis betrekking heeft, toe te treden. Politis verklaarde echter, dat hei wel de bedoeling der commissie is, dat al leen Engeland gebruik zou maken van de bevoegdheid om uitsluitend tot het eerste ge deelte tce te treden. Of dit eerste gedeelte neg zal gehandhaafd blijven, is thans twij felachtig geworden, omdat de gedelegeerden van Afganistan, Perzië en Bulgarije op nieuw krachtig erop aan dringen dat de nimmer-geweld-verbintenis niet tot Europa beperkt zal blijven, doch een universeel ka rakter zal verkrijgen. De kans hierop is bo vendien belangrijk vergroot, doordat Nor- avi® als Z|in meening uitsprak, dat president Rccsevelt waarschijnlijk wel be- £e^,za' Z1J" tot de voorgestelde nimmer-ge- we d-verbintcms toe te treden, zcodat deze wat Amerika betreft, niet tot Europa zou be hoeven beperkt te blijven Eden verklaarde onmiddellijk hierop, dat de Engelsche delegatie, die steeds op een uit sluitend Europeesch karakter der nimmer gewe,el-verbintenis had aangedrongen na deze verklaring van Norman Davis de be- zv.iren tegen be* fceplebc universeele karak ter daarvan nog slechts in verminderde mate koestert. Eden gelooft dus, dat het thans mogelijk zou zijn tot eenstemmigheid over den teks eener universeele nimmer-fe weid-verbintenis te komen. Van deze verkla ringen van Norman Davis en Eden nam de commissie natuurlijk met voldoening kennis Het Europeesche veiligheidspact en de bijstand aan een aange vallen staat. Het tweede gedeelte va het Eurojoeesche veiligheidspact, waaraan de Franschen, Polen en de Kleine Entente de grootste be- teekenis hechten, betreft den bijstand aan een aangevallen staat. Politis verzekerde uitdrukkelijk, dat de toetreding tot dit pact geenerlei nieuwe bijstand verplichtingen zou scheppen. Het pact geeft slechts preci.'S- regelen aan over de naleving van reeds op grond van art. 16 van het Volkenbondsver drag of van andere vroeger gesloten en bij den Volkenbond geregistreerde verdragen bestaande bijstaudsverpiichtingen. Het pact duidt aan, onder welke omstan digheden een staat als aanvaller moet be schouwd worden en verplicht, de ertoe toe tredende staten de bij art. 16 van het Vol kenfcondsverdrag bedoelde aanbeveling van den Volkenbondsraad over de te verleenen militairen en anderen bijstand inderdaad zorgvuldig na te komen, indien deze aanbe veling -eenstemmig zou zijn genomen, do st! ijdende partijen natuurlijk uitgezonderd. De toetredende staten krijgen bovendien de bevoegdheid zelf te bepalen tot welke streek van Europa zij hun uit dit veilig heidspact voortvloeiende verplichtingen wil len beperkt houden. Bovenaien zullen de staten bij het Europeesche veiligheidspact zelf kunen aangeven in welken omvang ze bereid zijn het soldaten- en oorlogsmate riaal ter beschikking van den Volkenbonds raad te stellen ten dienste van de gemeen schappelijke actie tot ondersteuning van den aangevallen staat. Het Nederlandsche standpunt. Porf. Rutgers heeft volgens den cor respondent in een rede aan de deskundig heid en gematigdheid waarvan Politis te recht hulde bracht de bezwaren uiteengezet, die voorloopig nog bij de Nederlandsche delegatie tegen het tweede deel van dit Euro peesch veiligheidspact bestaan. In de eerste plaats wees prof. Rutgers op de moeilijk heden, die zouden kunnen ontstaan, doordat de gisteren besproken definitie van den aan valler ook dien staat als aanvaller be schouwt, die tot kustblokkade is overgegaan, terwijl daarentegen het Europeesche veilig heidspact de kustblokkade niet noemt onder de daden, die den staat, die ervan het slacht offer wordt, recht op bijstand geven. Daar door zou het mogelijk worden, dat een staat, die tot kustblokkade is overgegaan en daar door volgens de aanvalsdefinitie als aanval ler moet beschouwd worden, toch recht op bijstand zou krijgen volgens het Europee sche veiligheidspact, n.1. indien de staat, die het slachtoffer van de kustblokkade is, met militaire vliegtuigen de blokkeerende vloot zou aanvallen. Politis gaf ronduit toe, dat deze opmer king van prof. Rutgers tusschen het tegen woordige oogenblik en de tijdstippen van de tweede lezing ernstig moet overwogen wor den. Prof. Rutgers herinnerde voorts aan het reeds door minister Beelaerts van Blok land geopperde bezwaar tegen het door Frankrijk voorgestelde Europeesche veilig heidspal, doordat (fct slechts continentaal zou zijn en Engeland dus erbuiten zou blij ven. Dit ontbreken van Engeland vermc - derde de Nederlandsche bedenkingen tegen toetreding tot 't pact. Intusschen gaf prof. Rutgers toe, dat tiet ontwerp van Politis een belangrijke verbetering heeft in vergelijking tot het Fransche plan, doordat de aanbeve lingen van den Volkenbondsraad uitsluitend verbindend zouden zijn, indien ze eenstem mig zijn aangenomen. De slotsom van de redevoering van prof. Rutgers was, dat de Nederlandsche delega tie ernstig bezwaar tegen toetreding heeft; doch dat dit nog niet zeggen wil, dat Nedet- land het Europeesche veiligheidspact vo' strekt onaannemelijk acht. De Nederland sche regeering zal de mogelijkheid van een toetreding nog kunnen overwegen, indien de ontwapeningsconferentie inderdaad aan haar doel zal beantwoorden en een aanzien lijke mate van wapening-vermindering zal brengen. Politis vond dit laatste voorbehoud geheel vanzelfsprekend en dankte prof. Rut gers voor zijn opbouwende critiek. Voorts spraken nog Paul Boncour en de gedelegeerden van Polen en de Kleine En tente. Zij gaven hun instemming met het voorgestelde Europeesche veiligheidspact te kennen, waarbij Boncour ervoor zorgde nog maals onder de aandacht van de commissie te brengen, dat Frankrijk, hoezeer de Fran sche delegatie de nimmer-geweld-verbinte nis ook waardeert, toch aan het tweede deel van het Europeesche veiligheidspact verre weg de grootste beteekenis hecht. Dat dit deel echter docr alle Europeesche staten en in het bijzonder ook door Duitschland en Italië zou moeten onderteekend worden om Frankrijk te bevredigen, heeft Boncour niét uitdrukkelijk verklaard. Een snelle eerste lezing van het hoofdstuk over den chemischen en bacteriologischen oorlog. Binnen een half uur had de algemeene commissie hierna de eerste lezing voltooid van het hoofdstuk over den chemischen en bacteriologischen oorlog, waarbij Paul Bon cour, wederom ondersteund door Polen en de Kleine Entente, zich het recht voorbe hield bij de tweede lezing op de kwestie van de gemeenschappelijke sanctie-maatregelen tegen den staat, die de verbodsbepalingen in zake den chemischen en bacteriologischen oorlog schenden zal, terug te komen. De verdere gang van werkzaam heden. De algemeene commissie was hierop reeds genaderd tot het hoofdstuk over de perma nente ontwapeningscommissie, die het toe zicht op de naleving der ontwapeningscon ventie zal hebben uit te oefenen Paul Bon cour verklaarde echter, dat de Fransche de legatie een aantal belangrijke amendemen ten zal indienen. De snelle gang van zaken was echter de oorzaak geworden, dat deze amendementen nog niet gereed zijn. Daar Eden en de gedelegeerde van Amerika 't ge wenscht achtten deze Fransche amendemen ten rustig te kunnen bestudeeren en even tueel met Boncour vooraf te bespreken, be sloot Henderson de besprekingen over het internationaal toezicht eerst vandaag te be ginnen. Dan zal het bureau vergaderen om te beraadslagen over de verdere regeling van werkzaamheden, waarbij in het bijzonder de vraag besproken zal worden of de zitting van de algemeene commissie aan het eind van de volgende week met het oog op de Lon- densche conferentie tot October verdaagd zal worden, dan wel einde Juni weer een nieuwe zitting van ongeveer een maand zal houden. 0.a. werd ook de mogelijkheid ge opperd, dat de Londensche conferentie na een algemeen debat van 14 dagen te Londen reeds daarna naar Genève zal verplaatst worden, opdat de ontwapeningsconferentie en de economische en financieele conferentie met minder bezwaar gelijktijdig zullen kunnen gehouden worden. Het is ook nog niet uit gesloten, dat de ontwapeningsconferentie be sluiten zal ondanks Londen na den 12den Juni gewoon met haar werk zonder eenige onderbreking voort te gaan. Hoofdcommissie midden vol gende week verdaagd. Het presidium van de ontwapeningscon ferentie heeft Woensdagavond na streng ge heime onderhandelingen, die drie uur duur den en waaraan op uitdrukkelijk verlangen van den voorzitter, Henderson, alleen de de legatieleiders deelnamen, een besluit geno men, volgens hetwelk na beëindiging van de eerste lezing van het ontwapeningsontwerp, hetgeen waarschijnlijk midden volgende week zal zijn, het presidium wordt gemach tigd den tweeden definitieven verdragtekst uit te werken. Het presidium krijgt de volmacht de in de eerste lezing bereikte overeenstem ming te verwerken in een voor te leggen ver dragstekst, rekening te houden met de ver schillende voorgestelde amendementen, met de verschillende mogendheden onderhande lingen aan te kneopen en redactie- en sub commissies te vormen. Het presidium heeft met algemeene stem men besloten om in overeenstemming met de Duitsche formuleering het Engelsche ont- werp-verdrag te aanvaarden niet alleen als basis van onderhandeling, maar als basis van het toekomstige ontwapeningsaccoord. Ver der is besloten, dat de voorbereidende werk zaamheden van het presidium op 27 Juni beëindigd moeten zijn. Na beëindiging van de eerste lezing verdaagt de hoofdcommissie zich dan tot aan dit tijdstip. Het is echter aan het presidium van de conferentie overge laten om de hoofdcommissie voor een later tijdstip bijeen te roepen, ingeval het presi dium op 27 Juni nog niet gereed mocht zijn met de voorbereidende werkzaamheden. Het besluit van het presidium zal Donder dag aan de hoofdcommissie ter bevestiging worden voorgelegd. Het is in geenen deele bedoeld als een verdaging der conferentie Veeleer is uitdrukkelijk vastgesteld, dat de conferentie bijeen blijft en de werkzaamhe den slechts in een nauwer samengevatten vorm van onderhandelingsleiding alleen door het presidium voortgaan. Beslissend voor deze wijziging der conferentie is klaar blijkelijk de opvatting der leidende conferen tiekringen geweest, dat de thans noodzake lijke, aefinitieve beslissingen, in 't bijzonder betreffende den in cijfers uitgedrukten bewa peningsstand der afzonderlijke landen, het aantal vliegtuigen, onderzeeërs en tanks, etc. niet kunnen worden genomen in open bare onderhandelingen van de hoofdcom missie. HET PACT VAN VIER. Wijziging van den tekst. De bladen melden dat de Fransche regee ring het op het laatste cogenblik noodig heeft geoordeeld een wijziging van den tekst van het pact-van-vier voor te stellen. Dit verzoek zal volgens de meening der Fran schen niet op bizonderen tegenstand stuiten. Fransche bezwaren. De Fransche minister van buitenlandsche zaken Paul Boncour, die oorspronkelijk he den te Parijs terug werd verwacht om met minister-president Daladier deel te nemen aan de vergadering van de Kamercommissie van buitenlandsche zaken, heeft naar van welingelichte zije wordt vernomen op ver zoek van Daladier hiervan afgezien. Daladier zou Bcncour hebben verzocht in verband met de belangrijke discussies in de ontwapenings conferentie over de controle te Geneve te blijven. Bovendien is het nog twijfelachtig of de buitenlandsche Kamercommissie vandaag bijeenkomt, aangezien de Kamer in den afge- loopen nacht tot in den ochtend heeft door vergaderd om de begrooting 1933 af te han delen. In verband met de gister gehouden vergadering der buitenlandsche commissie, verkiaarde de Echo de Paris te hebben ver nomen, dat alle leden op één na zich tegen het vier-mogendheden-pact hebben uitge sproken. Herriot zou zich zelfs vrij scherp hebben uitgelaten en hebben verklaard, dat het vertrouwen in den Volkenbond onder mijnd was. Duitschland keurt de parafee ring goed. Van bevoegde zijde wordt bevestigd, dat de Rijksregeering eergisteren haar goedkeu ring heeft gehecht aan de parafeering van het Viermogendhedenpact met dien verstande dat de onderhandelingen over de eindredac tie van den tekst tot een positief resultaat zullen leiden. Deze onderhandelingen wor den momenteel te Genève gehouden De besprekingen in Genève over de ontwapeuingskwesties. (Dag. Overzicht). Twaalf Afrik; ansche inboorlingen door leeuwen verslonden. (Buiten land). De Zuid Afrikaansche gezant te Den Haag overleden. (Binnenland). Hooger beroep in de zaken tegen Lou de Visser en Rpestam Effendi. Uitspraak stroopersdrama te Eg- mond. (Rechtszaken). Persbeoordeelingen over de regee ringsverklaring. (Uit de pers). Zie verder e.v laatste berichten). STEEDS VOORAAN EN BOVENAANi Voorburgper flesch f 2.10 Advocaat vanaf 1.60 mandoro.2.20 Dubb. MarasquinM 2.15 Citroenjenever 2.25 VRAAGT PRIJSCOURANT. DE WET TOT VERMINDERING VAN DE WERKLOOSHEID IN DUITSCHLAND. Officieel wordt medegedeeld: Het Duit sche rijkskabinet heeft zich gisterenmiddag tijdens besprekingen van verscheidene uren bezig gehouden met de problemen der werk verschaffing. Aangenomen werd een door het rijksministerie van financiën ingediende wet tot vermindering van de werkloosheid, waardoor de rijksminister van financiën ge machtigd wordt arbeids-schatkistbiljetten tot een totaal bedrag van een milliard Rijks mark uit te geven ten behoeve van werk zaamheden tot instandhouden en voltooien van openbare gebouwen, werkzaamheden aan particuliere woongebouwen en wonin gen, kleine kolonisatie in de voorsteden, regu lariseering van rivieren, gas-, water- en electriciteitsverzorging, ondergrondsche werken, en leveringen in natura aan hulpbe hoevenden. De wet bevat verder bepalingen inzake vrijheid van belasting voor vervangende aankoopen, voor'een vrijwillige gave ter be vordering van de nationale arbeid, voor het overbrengen van vrouwelijke werkkrachten in het huishouden en voor de bevordering van het sluiten van huwelijken door hulp aan gehuwden en huwelijksleeningen. De rijkskanselier stelde voor om behalve deze voorstellen eenige groote arbeidsprojec ten ten spoedigste aan te vangen en wel in de eerste plaats een uitgebreid bouwpro gramma voor reparaties aan huizen en het herstellen van een gezond grond- en wo ningbedrijf in verband met een reorganisatie op belastinggebied, verder het aanleggen van een net van groote verkeerswegen, dat voldoet aan de eischen van het moderne auto verkeer en dat een productief effect heeft op de auto-industrieën, waarbij echter een orga nische band tusschen spoorweg en auto- transport moet worden tot stand gebracht onder toonaangevende deelneming van de Duitsche Reiehsbahngesellschaft e.d. Er werd besloten een commissie te vormen onder leiding van den president van de rijksbank, die de met het werkverschaffings program samenhangende financieele proble men zal bewerken en die gevolmachtigd zal zijn om alle aangelegenheden, die den geld en kapitaalmarkt betreffen te regelen en te controleeren, opdat geen verstoring ontstaat van den geld- en kapitaalmarkt door ver keerde disposities of door het ingrijpen van onverantwoordelijke instanties. De eerstvolgende kabinetszitting vindt na de Pinksterdagen plaats. DE ECONOMISCHE WERELD CONFERENTIE. De Amerikaansche delegatie ver trokken. Onder groote belangstelling is gisteren de delegatie naar de economische wereldconfe rentie te Londen uit New-York vertrokken- Zij zou 8 Juni a s. te Londen arriveeren, vier dagen voor de aankomst van de meeste gede legeerden der ruim 50 andere deelnemende landen. Leider is staatssecretaris Huil. OVEREENKOMST CHINA EN JAPAN. Gedemilitariseerde zone vastgesteld. Volgens officieele Japansche mededeelingen is in de wapenstilstandsovereenkomst tus schen China en Japan een gedemilitariseerde zone vastgesteld. In het Noorden wordt deze zone begrensd door den Groote Muur. in het Zuiden door de spoorlijn Peking—'Tientsin tot de kust en de spoorlijn Peking—Soeijoean naar het Westen. De Chineesche vrijscharen worden uit deze zone verwijderd. Het verkeer op de spoorlijn Peking—Sjanghaikwan zal onver wijld worden hervat.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1