DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Hit het %ulement (Buitenland De Belgische bevolking ontstemd. (DxiqeÜiksch Ovevzicht Mo. 130 Zaterdag 3 Juni 1933 135e Jaargang De regeering heeft maatregelen ge nomen, om de begrooting in even wicht te brengen. STAKING UIT PROTEST? lVat vandaag de aandacht trekt Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. tranco door het geheele Rijk 2,50. Losse nummers S cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij vb. HLRMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Den Haag, 2 Juni 1933. De beraadslagingen over de Regeerings- verklaring zijn heden in de Tweede Kamer V°Namens de christelijk-historische fractie sorak in de eerste plaats de oud-minister Dc Geer die wees op de heterogene samenstel ling 'van het nieuwe kabinet, een samenstel line die het bewijs levert voor het buitenge wone karakter destijds, niet minder ernstig dan een oorlogstijd. Maar, die samenstel ling is te aanvaarden en de chr. historischen willen het kabinet steunen, zonder daar uit de consequentie toe te staan, dat hieruit een nieuwe oartijgreepeering zal worden geboren en dat in normalen tijden niet de normale politieke verhoudingen zullen terugkeeren. De partij is bereid tot samen werking zoolang dit kabinet geen beginselen der partij aantast. Een artikel van den heer Marchant en zijn partijgenoot doet dit an ders wel vreezen. Uit dit partijverband sla men bovendien geen partijmunt, terwijl de positieve beginselen der rechtsche partijen schild en bescherming moeten blijven leve ren tegen communisme en fascisme. In dit kabinet ziet spr. niets anders als een politiek bestand. Jammer, dat de S.D.A.P. zich daarvan afzijdig wil houden. De vrijzinnig-democraten zijn verstandi ger geweest en hebben zich bij de andere partijen gelijkgeschakeld, gelukkig niet op Duitsche wijze. Wat de geschiedenis der for matie van het kabinet betreft, tusschen den formateur en de niet-katholieke fracties is geen correspondentie gevoerd als met de katholieken. Er is overigens geen briefwis seling gevoerd, waarvan publicatie is ge- wenscht. Spr. acht echter de houding van den heer Colijn tegenover de katholieke fractie correct, al had zijn partij liever een parlementair kabinet gezien. De beweerde ongerepte eensgezindheid der katholieken onderwierp spr. wijders aan kritiek De grondslag van het kabinet vormt de hand having van het gezag, maar zijn ook andere partijen daarvan zoo diep overtuigd als die van den formateur? Spr. bracht intusschen hulde aan de bekwaamheden der nieuwe mi nisters, speciaal aan zijn opvolger. Op de plannen^ tot instelling van een nieuw depar tement had spr. eenige kritiek. Bezuiniging zag hij er niet in. Spr. besloot mede namens zijn partij met de beste wenschen voor het kabinet. De heer Schouten trad hierna als woord voerder der anti-revolutionnaire fractie, her innerde aan de teleurstellende houding der katholieken, die een kabinet op breede basis deed mislukken. Waarom die weerzin tegen liberalen grooter dan tegen vrijzinnig-demo craten? Zonder medewerking dier fracties zouden de rechtsche partij op zichzelf niet sterk ge noeg ziin om te regeeren; daarvoor is een meerderheid van 52 te klein. In zijn oordeel over de geschiedenis der kabinetsformatie gaat spr. over het algemeen accoord met het betoog van den heer De Geer. Aan een an dere partijgroepeering denkt ook de anti- revolutionnaire niet, nu niet, zoomin als vroeger. Herstel der samenwerking van de rechtsche partijen blijft een der idealen van sprekers partij, maar niettemin is zij sym pathiek gezind jegens dit kabinet, al moet zij in dr. Colijn haar leider verliezen. In het bijzonder juichte spr. toe, dat het toespitsen der tegenstellingen zooveel mogelijk zal ver meden worden, dat ook de regeering tegen over het extremisme het gezag zal hand haven. De heer Artz (r.k. volksp.) ging niet ac coord met de formatie van dit kabinet en hij kon niet begrijpen, dat de r.k. staatspartij berustte in het optreden van partijgenooten in dit kabinet. Dit zal haar geen goed doen Intusschen dach spr. gunstig over de regee ringsverklaring. De heer Kersten (st. ger.) had heel wat af te dingen op den inhoud der regeerings- verklaring. Hij wilde echter wachten op de daden van het kabinet en al deed hij enkele vragen, zoo verwachtte hij thans geen ant woord. Dat hij weer een lans brak voor de afschaffing der sociale verzekering, kan men wel begrijpen. Het slot zijner rede werd gevormd door een verheerlijking van zijn eigen partij tegenover coalitie en de revolutie, waar aan hij vastknoopte een aanbeveling van de heiliging van den Zondag, welke nogal hila riteit verwekte, toen hij sprak over het rijden met ossen op Zondag. Alsnu kwam dr. Colijn als woordvoerder van het kabinet aan het woord, in de eerste plaats om dank te zeggen voor de alge meen genomen welwillende ontvangst der regeeringsverklaring. Wat er gezegd werd, gaat voor een deel buiten dit kabinet om. Ook wil de regeering zwijgen over een niet gelukte kabinetsformatie, maar spr. wil toch wel antwoorden op de vraag van den heer Albarda, of de pogingen tot vorming van een parlementair kabinet niet in andere rich ting had moeten worden voortgezet. Maar de door den heer Albarda bedoelde formatie (met de s.d.a.p.) had niet de minste kans van •lagen en daarom werd geen poging in dien geest gedaah. Op het waarom van het op treden van het huidige kabinet behoeft spr. niet verder in te gaan. Enkele speciale pun ten besprekend, deelde de minister mede, dat de kwestie van de cumulatie nog in onder zoek is, dat de regeering niet denkt aan op heffing der sociale verzekering en dat zij niet weet hoe het toenemend ongeloof met wettelijke maatregelen te bestrijden. De klacKt over vaagheid der regeerings verklaring is oud, maar anders als vaag kon zij op dit oogenblik niet luiden en altijd blijven er vragen over. Al zou trouwens onmogelijk zijn reeds dadelijk met een reeks van concrete voorstei len aan te komen .De regeering moest zich beperken tot het aangeven van eenige vaste richtlijnen. Spr. zette die op sommige pun ten nader uiteen. De rentedienst en pensioe nen, de rechtelijke macht enz. in Indië vor deren reeds meer dan de inkomsten, zonder dat men iets uitgeeft voor geestelijk en cul- tureele belangen. En hier te lande zal het wel niet veel beter zijn, eerder slechter in 1934. Maar het budget moet sluiten, dat wil ieder, er is alleen verschil van meening over de wijze waarop dat moet geschieden. Aan een heffing in eens denkt de regeering niet zoozeer als aan leenen, tenzij tot con solidatie van de vlottende schuld, aan het eind van 1934 wellicht een millaird bedra gend. Beperking der uitgaven in de eerste plaats, pas daarna belastingverhooging zul len noodig zijn om de eindjes bij elkaar te brengen. Alles moet daarbij op een lager ni veau komen, geen heilige huisjes mag men daarbij niet ingaan. Alleen wenscht de regee bovendien verbetering van den toestand te gen. Op nadere bijzonderheden kan spr. daarbij neit ingaan. Alleen wenscht de regee ring invoering der omzetbelasting, waarin de weeldeverteringsbelasting kan worden op genomen. Met verdere economische maatre gelen wachten we op den afloop van de Lon- densche conferentie, welke wellicht belang rijke maatregelen kan opleveren. Op de vraag of de regeering denkt aan socialisatie of Planwirtschaft, antwoordt de minister ontkennend. Wat de werkloosheid betreft, de regeering hoopt groote werken te doen ondernemen, wanneer daarvoor geld op de geldmarkt is te krijgen. Natuurlijk be hoort daarbij ook de Zuiderzeedrooglegging. Wat betreft de cultureele belangen, behooren daartoe de steun aan groote gezinnen, de wering van buitenlandsche krachten, beper king van vrouwenarbeid enz. Maar ook daarvoor moet het in orde zijn met onze fi nanciën. Spr. betoogde wijders het nut van een gewijzigde indeeling van den departementee en arbeid. Spr. hoopt echter op een kort be staan van het departement voor sociale za ken, dat op komende wegen is. Wat betreft de handhaving van het gezag en het niet toespitsen der tegenstellingen, antwoordde dr. Colijn, speciaal aan den heer Westerman, dat de regeering meent, dat uit onze weermacht en politie alle elementen moeten worcfen geweprd, die onbetrouwbaar in de vervulling van :haar taak zijn. Dat is onmisbaar voor den staat, maar de regee ring wil zich voor overdrijving wachten. En de heer Albarda c.s. kan zelf bevorderen dat daarbij de tegenstellingen worden verzacht of weggenomen. De regeering heeft hierbij het oog op a 11 e extremisten, niet op de bur gerwacht en landstorm, maar alle particu liere corpsen en wellicht ook het uniform- dragen moeten verboden worden. De spr. stak nogal den draak met de be wering van mr. Westerman, dat er geen na tionaal kabinet was opgetreden. Wat moet trouwens daaronder worden verstaan? Spr. zette in dit verband uiteen, dat thans niet een parlementair, niet een extra-parlemen tair-, niet een intermezzo-kabinet, maar een crisis-kabinet optreedt, dat in voortdurend overleg met de Kamer wil werken. De leden zijn onderling homogeen, ieder heeft wat moeten prijs geven, hun gezamenlijke doel is het land te redden zonder aan de politieke toekomst te denken. Er is alleen kabinetspo- litiek, geen ministerspolitiek en in 's lands be lang hebben de heeren Marchant en Oud hun opvattingen omtrent de defensie ter zij de geschoven. Ter wille van den nood des lands zijn wij tot samenwerking besloten tot behartiging van onvermijdelijke belangen. Voor tegenstellingen is thans geen plaats bij dit werk. Alle verzet tegen het gezag zal daarbij met kracht worden tegengegaan. Hiermede besloot minister Colijn zijn rede, waarop applaus volgde. Er werd niet gerepliceerd, waarop de voorzitter de vergadering verdaagde tot 13 Juni. in de latere edities van het blad niet meer te vinden. Ook in de andere christelijke vakver- eenigingen heerscht verbittering en diepe teleurstelling en men spreekt in allen ernst over de mogelijkheid van een algemeene staking. Naar de correspondent verneemt, is giste ren bij de openbare diensten spoorwegen, posterijen, enz. een refendum begonnen om uit te maken of er onder het personeel voldoende animo voor een staking is. De leiders der christelijke vakvereenigin- gen waarschuwen weliswaar hun leden voor deelneming aan een dergelijk avontuur, maar men vreest dat velen zich niettemin voor de staking zullen uitspreken. Wij gelooven niet, dat er ernstige verwik kelingen te duchten zijn. Als de eerste op winding geluwd is, zal men zich wel in het onvermijdelijke schikken. Een andere vraag is natuurlijk wat de commnnisten zullen doen. Zij zullen geen middel goed genoeg vinden om een proteststaking te bewerkstel ligen. Of dit gelukken zal is natuurlijk een andere vraag. Eén ding staat wel vast: als de regee ring na afloop van haar volmachten een verlenging van de machtigingswet mocht vragen wat vrij waarschijnlijk wordt ge acht zullen de christen-democraten zich wel wachten om nogmaals voor te stemmen, daar zij anders kans zouden loopen hun ge- heelen aanhang onder de katholieke arbei ders naar links te zien deserteeren. Een regeering, die zich tot taak stelt in een tijd als de tegenwoordige het begroo- tingsevenwicht te herstellen, neemt een uiterst ondankbare taak op zich. Zij zal haar heil voornamelijk moeten zoeken in een hanteeren van het snoeimes der bezuiniging en men kan er derhalve a priori zeker van zijn, dat zij de breede kringen des volks tegen zich in het harnas zal jagen, door ieder, die door het snoeimes getroffen word', zich onrechtvaardig behandeld acht Dit is helaas een algemeen menschelijk verschijnsel en oppervlakkig beschouwd is de geweldige deining, die de door de Belgi sche regeering op grond van de machti gingswet genomen maatregelen in alle krin gen der bevolking hebben gewekt, dan ook niets bizonders. Aldus begint de Brusselsche correspon dent van het Hbld. zijn relaas over de regee- ringsmaatregelen inzake het in evenwicht brengen van de rijksbegrooting en hij ver volgt: Het was te voorzien, dat de soc.-dem. zou den brieschen van verontwaardiging. Da: hcort zoo bij de partijtactiek. Al had de regeering het geheele socialistische sanee- ringsprogram in practijk gebracht, dan zou den de marxistische heeren toch gebriescht hebben, want een kapitalistische regeering kan nu eenmaal in de oogen van de roode oppositie geen goed doen. Het was eveneens te voorzien, dat de „Gazette", een reaction- nair blad, dat hoofdzakelijk in de kringen der hooge ambtenaren en officieren gelezen wordt, de regeering met bittere verwijten zou overstelpen, indien zij het inderdaad mocht wagen een einde te maken aan de cumulatie van inkomens, waarvan tal van hooge ambtenaren profiteeren, en aan den ongehoorden toestand, dat de meeste actieve officieren naast hun tractement nog dikke invaliditeitspensioenen opstrijken. De ver ontwaardiging van de „Gazette" over dit gedeelte van de regeeringsmaatregelen ver raadt duidelijk de algemeen menschelijke mentaliteit, waarvan hier boven sprake was, en wij zullen er derhalve even weinig aan dacht aan schenken als aan de partijtactiek der verontwaardiging van „Le Peuple". Anders echter staat het met de veront waardiging die in christen-democratische kringen heerscht. Hier is het niet het naakte egoïsme dat zich getroffen voelt. Hier is het geen partijtactiek die de protesten tegen de regeeringsmaatregelen dicteert. De chris ten-democraten maken deel uit van de regee- ringscoalitie. Zij hebben voor de verleening van de volmachten aan de regeering ge stemd, in vertrouwen op de toezegging van regeeringszijde dat de lasten van het finan cieel herstel gelijkelijk over het geheele volk verdeeld zouden worden. Zij hebben uit de verzekering van minister Jaspar, dat niet geraakt zal worden aan het beginsel van de sociale wetgeving, de conclusie getrokken Overborgh heeft het bij het debat in den de christen-democratische senator Van senaat met zooveel woorden gezegd dat er niet aan het bestaansminimum zou wor den geraakt en dat de loonen en salarissen voor de laagstbezoldigde ambtenaren, de ouderdomspensioenen, de kindertoeslagen en de werkloozenondersteuning onveranderd zouden blijven. De regeering heeft indertijd tegen deze interpretatie niet geprotesteerd en derhalve geloofde men dat inderdaad de allerarmsten niets te vreezen hadden. Maar nu blijkt dat men zich vergist heeft. De lasten worden niet gelijkelijk verdeeld, maar de allerarm sten moeten hetzelfde percentage van hun inkomen derven als de meer gegoeden en de hoogstgesalarieerde ambtenaren. Men voelt zich in christen-democratische kringen be drogen en verraden. Naar men ons ver zekert, heeft gisteren de heer Marck, de lei der der christen-democraten, een zeer opge wonden onderhoud met den christen-demo- cratischen minister Poulette gehad, waarin hij den minister de bitterste verwijten heeft gemaakt. Te laat, natuurlijk. De regeerings- besluiten waren op dat oogenblik reeds on derteekend. In de kringen der christelijke vakvereeni gingen is men diep geschokt. Reeds heeft de christelijke vakvereeniging van het spoorwegpersoneel een zeer scherp protest aan de christen-democratische parle mentsleden en ministers gezonden, waarin openlijk van woordbreuk wordt gesproken. Dit protest werd in de eerste uitgave van de „Vingtième Siècle" afgedrukt; het is echter DE ECONOMISCHE WERELD CONFERENTIE. Het Engelsche program. In het Lagerhuis heeft de minister van Financiën, Chamberlain, Vrijdag een breed voerige verklaring afgelegd betreffende de kwestie der oorlogsschui-den en de econo mische wereldconferentie. Ten aanzien van de oorlogsschulden ver klaarde hij dat de Amerikaansche regeering volledig op de hoogte is gesteld van de En gelsche plannen Men kan er zeker van zijn, dat Amerika een goed begrip heeft van de Engelsche moeilijkheden. Meer kan op het oogenblik evenwel niet worden gezegd, ten einde de vooruitzichten op een bevredigende oplossing dezer zeer delikate kwestie niet te verstoren Ten aanzien van de wereldconferentie ver klaarde Chamberlain, dat haar taak drieërlei is: De verhooging van het prijsniveau, valuta kwesties en de opheffing der handelsbelem meringen. De eerste taak der conferentie moet bestaan uit de vérhooging der prijzen en hun handhaving op hooger niveau. Ook de aanpassing der productie aan de con sumptie moet worden overwogen, waarbij internationale overeenkomsten tusschen de producenten de beste diensten kunnen be wijzen. Wat de valuta betreft, het is eerst noodig. deze voor fluctuaties te behoeden, welke den handel schaden. Engeland zal wel tot de gouden standaard terugkeeren, doch kan dat pas doen, wan neer het er van overtuigd is. dat practische maatregelen zijn uitgevoerd voor een goede werking van den goudstand. Bij de bespre king der opheffing van de handelsbelemme ringen liet Chamberltin zich tamelijk pessi mistisch uit betreffende de opheffing der be perkende bepalingen voor den deviezen- handel. De conferentie heft ruimschoots ge legenheid te onderhandelen met debiteuren en crediteuren. De crediteurstaten moesten zich er van bewust zijn, dat commercieele schulden slechts betaald kunnen worden in waren of in diensten. Er. zoo lang zij geen waren of diensten wil aannemen, kan zij ook niet de betaling van haar schulden verwachten. Ten slotte wees Chamberlain er op, dat een groote arbeid moet worden verrich» voor men overeenstemming zal kunnen be reiken betreffende de te nemen maatregelen Doch het is twijfelachtig of het zal gelukken diepgaande overeenstemming te verkrijgen over de belangrijkste kwesties De Duitsche delegatie voor Conferentie. Volgens een mededeeling in de Vossische Zeitung zullen van de Duitsche delegatie voor de Economische wereldconferentie be halve de burgemeester van Hamburg Krog- mann ook deel uit maken de rijksministers Hugenberg en graaf Schwerin Krosigk, zoo mede rijksbankpresident dr. Schacht De delegatie zal geleid werden door rijks minister van buitenl. zaken, v. Neurath BOYCOT VAN DUITSCHE WAREN. In Mandsjoekwo Het anti-semietisme in Duitschland heeft een terugslag bij de Joodsche kolonie in Mandsjoekwo ondervonden. Gisteren is op een groote bijeenkomst een resolutie aangenomen, waarbij Duitsche goederen worden geboycot. De resolutie is getelegrafeerd naar Dairen. Charbin en Hsin king. De boycot zal worden gevoerd in samenwerking met de Joden in Europa en Amerika. - -v- Ernstig spoorongeluk in Bosnië; drie dooden, talrijke gewonden, (Buitenland). Dreigende staking in Eelgië. (Dag. Overzicht). Zeer ernstige ontploffing in Cali- fornië, twintig personen gedood, een groote paniek onder de bevol king uitgebroken. (Buitenland.) Het N. V. V. en de aangesloten or ganisaties en de federaties van be stuurdersbonden spreken zich uit tegen oprichting van een arbei- dersweer. (Binnenland). Ernstig auto-ongeluk te Bergen, (Stad en omgeving). Doodelijk verkeersongeval te Stol- pervlotbrug. (Stad en omgeving). Vrouw te Nieuwe Niedorp onder een autobus. (Stad en omgeving), (Zie verder e.v laatste berichten). TRAGISCH FAMILIEDRAMA. Een droef refrein. Gistermorgen heeft de 62-jarige monteur Wilhelm Bugge in Berlijn, Moabit, zijn 67- jarige vrouw en zijn 36-jarige gescheiden schoondochter doodgeschoten, waarna hij de hand aan zich zelf sioeg. Hij schoot zich voor het hoofd en bekwam een ernstige hoofdwonde, zoodat hij in zorgwekkenden toestand naar het ziekenhuis moest worden overgebracht Het motief van zijn daad moet in economische ellende gezocht worden. Bugge had vroeger een eigen zaak. doch war eenige maanden geleden failliet gegaan. NIEUW INCIDENT IN INNSBRUCK. Opgewonden tooneelen. De Lckalanzeiger meldt: Te Innsbruck in Oostenrijk is het tot een botsing gekomen, toen voor het gebouw van de universiteit de auto van prins Loewenstein, die lid is van de Duitsche Centrumspartij, parkeerde. Aan de auto waren bevestigd een zwart-rood-gouden en een Heimwehrvlag. Toen eenige studenten de wimpels afrukten, loste prinses Loewen stein een revolverschot op de studenten, zon der evenwel iemand te treffen. Het meiden' gaf aanleiding tot opgewonden tooneelen. ERNSTIG SPOORWEGONGELUK IN BOSNIË. 3 dooden, talrijke gewonden. In de nabijheid van Mostar in Bosnië (Balkan) is een ernstig spoorwegongeluk ge beurd, dat tot dusverre 3 dooden heeft ge- ëischt. Een personentrein was in een buiten gewoon hevige hagelbui terecht gekomen, welke de baan tot 30 c.M. hoog met ijskorrels bedekt had. Hierdoor werd het rijden voor den trein reeds bijzonder moeilijk. Door het noodweer waren echter ook grondmassa's in beweging gekomen en deze bedolven de baan, juist op een plaats, waar het uitzicht slecht is, met het gevolg, dat de trein met volle kracht op de grondmassa's inreed en op de met ijs bedekte rails niet tot staan kon wor den gebracht. De locomotief en de beide tenders benevens een personenwagen derde klasse werden in elkaar geschoven. Daarbij werden twee per sonen op slag gedood, een vrouw overleed tijdens het transport naar het ziekenhuis. Vier personen werden zwaar gewond, zoodat zij in levensgevaar verkeeren, 20 anderer bekwamen lichtere kwetsuren. DE ZAAK MORGAN. Hooge ambtenaren in het buiten land ook in de affaire. De bankencommissie van den senaat heeft de berichten besproken, volgens welke de bank van Morgan door haar filialen in Lon den en Parijs hooge ambtenaren in Enge land, Frankrijk en België en andere landen Amerikaansche effecten ter beschikking zou hebben gesteld ver beneden den emissiekoers. De leden der commissie dringen met het oog oj5 den onafzienbaren terugslag op de kwes ties van ontwapening, de schulden, de tarie ven en de stabilisatie der valuta aan op een uitvoerig onderzoek. De partner van Morgan, Witney, heeft in de commissie verklaard, dat berichten vol gens welke de Engelsche koning, de Belgi sche koning en Mussolini cliënten der bank van Morgan zijn met een preferentiëele posi tie als zoodanig, hem onbekend zijn. Witney zegde toe de lijst dei- bevoorrechte cliënten der filialen van Morgan in Parijs en Londen te zullen bekend maken. Verhoor van den jongsfen firmant. Bij het verhoor van den jongsten partner in de firma Morgan Thomas Lamount in de Morgan-affaire kwam o.a. aan het licht dat de firma J. P. Morgn Co. in 1926 jaar van ernstige depressie in de vereenigde Sta ten door deelneming aan verschillende syn dicaten een winst van ruim 3000000 heb- *r ben gemaakt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1