DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De economische wereldconferentie.
De toestand in Oostenrijk.
Vil kil JUuiement
DaqeÜiksch Overzicht
No. 138
Woensdag 14 Juni 1933
135e Jaargang
Freiherr von Neurath, Duitsche
minister van buitenlandsche zaken,
houdt een rede op deze conferentie.
EEN BOODSCHAP VAN HET INTER
NATIONALE ARBEIDSBUREAU.
De Oostenrijhsche regeering, en alle
goedgezinden slaan thans in den zwo
ren strijd voor de wederoprichting van
land en volk.
HET WERK VAN DOLLFUSS.
Wat vandaag de
aandacht trekt.,.
PUIT thans de LUIS
BRANDSPIRITUS
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar f 2.
tranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N, ADEMA.
■MBMMMMaraCMaaiMB
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Den Haag, 13 Juni 1933.
De vergadering, welke de Tweede Kamer
heden heeft gehouden, heeft zeker niet veel
meer dan een kwartier geduurd. Feitelijk
was de Kamer dan ook bijeengeroepen ter
wille van het afdeelingsonaerzoek van een
heele waschlijst van ontwerpen, waarvan on
getwijfeld nog wel het een en ander zal wor
den afgedaan alvorens het zomerreces aan
vangt. Op de agenda voor de openbare ver
gadering was enkel gebracht een suppletoi-
re begrooting op de begrooting van finan
ciën. De nieuwe minister van financiën, Mr.
Oud, had evenwel aan den voorzitter ver
zocht het voorstel niet te doen behandelen
omdat hij het wilde intrekken en daar was
natuurlijk geen bezwaar tegen.
Het eenige wat er verder van deze open
bare vergadering valt te vermelden, dat na
goedkeuring van de geloofsbrieven der heeren
Schilthuis en Kooimans als opvolgers van
de tot minister benoemde vrijz.-dem. leden
Marchant en Oud op de gebruikelijke wijze
zijn geïnstalleerd.
De Kamer is daarop in de afdeelingen ge
gaan, in de eerste plaats tot bespreking van
de ontworpen Omzetbelasting. Ook morgen
zal er afdeelingsonderzoek plaats vinden. De
Kamer is tot nadere bijeenroeping ter open
bare vergadering uiteengegaan.
Van een interpellatie-aanvrage van Dr.
Moller betreffende zijn utizetting uit België
hebben we niets bemerkt, evenmin als van
een ook reeds bij geruchte aangekondigde
interpellatie van den heer L. de Visser over
de uitzetting van een communist, die uit
Duitschland naar hier was gekomen.
schien wenschelijk zou zijn voor te stellen
dat de conferentie als vice-president benoem
de een persoonlijkheid van hooge internatio
nale positie, die ervaring heeft in internatio
nale discussies.
Wat de kleine Noordelijke sta
ten in petto hebben.
Scandinavië, Nederland, België en Luxem
burg zouden volgens een Reuterbericht uit
Londen maatregelen getroffen hebben voor
geval de economische wereldconferentie
mocht mislukken. Ingeval de groote mogend
heden niet tot een besluit mochten komen,
zouden genoemde staten onafhankelijk hun
gang gaan. De bovengenoemde staten zouden
zich waarschijnlijk op den grondslag van een
van overig Europa zooveel mogelijk onaf
hankelijke economische groep aaneensluiten.
Twee hoofdcommissies ingesteld.
Het bureau der economische wereldconfe
rentie heeft in zijn zitting van gisteravond
besloten twee hoofdcommissies in te stellen,
n.1. een voor het valuta-vraagstuk en een
voor de algemeene economische kwesties. Elk
der commissies zal haar eigen voorzitter kie
zen, waarover nu reeds verschil van mee
ning schijnt te bestaan tusschen de Ameri-
kaansche en de Fransche delegatie. Voorge
steld was, dat de voorzitter der valuta-com-
Bij den aanvang der middagzitting van de
Economische wereldconferentie las sir Atul
Chattergie de boodschap voor van het inter
nationale arbeidsbureau in Geneve, waarin
gewezen werd op de noodzakelijkheid van
een onverwijlde oplossing der crisisvraag
stukken, in het bizonder van het werkloozen-
vraagstuk.
Deze boodschap bevat een resolutie, waar
in de volgende punten het meest urgent wor
den genoemd:
Stabiliseernig der valuta; verhindering
van catastrophale prijsfluctuaties door inter
nationale samenwerkingopheffing der han
dels- en valutabelemmeringen; verhooging
van de koopkracht der arbeiders en het
scheppen van een behoorlijken levensstan
daard; beschikbaarstelling van liggend ka
pitaal in het bizonder voor openbare wer
ken.
In alle landen, aldus wordt aangegeven,
moeten direct grootsche openbare werk
zaamheden worden aangevangen, welke eco
nomisch nuttig zijn. Tusschen de crediteur-
staten en de verarmde of debiteurstaten moet
een samenwerking plaats vinden voor het
verrichten van groote werkzaamheden in de
debiteurstaten, opdat de laatste hun buiten
landsche schuldverplichtingen beter kunnen
nakomen. Deze maatregelen moeten op inter
nationale basis worden getroffen.
President MacDonald merkte op, dat de re
solutie aan de desbetreffende commissie zal
worden doorgegeven.
Een rede van von Neurath.
Daarna hield de Duitsche minister van
buitenlandsche zaken, Freiherr von Neu
rath, een lange redevoering, waarin hij er
op wees, dat de internationale schulden ten
slotte slechts door waren en dienstverrichtin
gen afgelost kunnen worden. Dit principe zal
voor ons, aldus spr., bij den huidigen toe
stand van het Duitsche bedrijfsleven het uit
gangspunt moeten volgen. Het is duidelijk
ik volg hierbij de opvatting van den heer
president dat tusschen de financieele en
economische problemen welke ter conferen
tie worden behandeld, een innerlijke verbon
denheid bestaat. Ik acht het van belang
reeds thans met alle duidelijkheid op het
volgende te wijzen: Volgens onze meemng
zullen de economische en in het bijzonder de
handelspolitieke problemen pas dan tot een
oplossing kunnen worden gebracht wanneer
men tevoren op bevredigende wijze tot over
eenstemming is gekomen betreffende de fun-
damenteele principes der crediet- en finan
cieele kwesties.
De wereld heeft tot nu toe ondersteld dat
bij al deze problemen de belangen der verte
genwoordigde staten niet gemakkelijk waren.
Inderdaad schijnen wanneer wij ieder der
problemen op zichzelf beschouwen ook de
belangen tegenstrijdig te zijn. De landen met
export van landbouwproducten hebben
schijnbaar andere belangen dan de landen,
welke op landbouwgebied voor zich zelf ge
noeg produceeren of op zijn minst een groot
deel van hun behoefte in eigen land produ
ceeren. De crediteurlanden hebben schijn
baar andere belangen dan de debiteurlan-
den, de landen met goudvaluta andere dan
de landen, welke den gouden standaard heb
ben verlaten of hun valuta hebben moeten
beschermen door een deviezenregeling. Zoo
zou ik nog andere belangentegenstellingen
kunnen opsommen.
Deze conferentie in haar overweldigenden
wil de gemeenschappelijke belangen te er
kennen levert het bewijs dat al deze tegen
stellingen slechts schijnbare tegenstellingen
zijn. De industrie kan niet leven wanneer de
landbouw niet leeft en omgekeerd. De credi
teur kan niet leven wanneer de debiteur niet
leeft. De goudvaluta heeft geen zin wanneer
de vrije circulatie van het goud niet gewaar
borgd wordt. Daar deze conferentie de leven
dige uitdrukking is van deze meening zullen
wij ook den moed moeten toonen de oplossin:
gen welke daaruit noodzakelijk blijken, to:
te passen.
De president heeft gisteren gewezen op
een dezer politieke taken. Dat dit groote po
litieke probleem om welles oplossing wij se
dert jaren worstelen voor deze conferentie
niet meer kon worden opgelost was een ont
goocheling. De Duitsche regeering kan zeg
§en dat zij haar deel heeft bijgedragen om
et vertrouwen te herstellen. Zelden nog is
een regeeringsverklaring in de wereld met
gelijke spanning verwacht als de recente ver
klaring van rijkskanselier Hitier in den Duit-
schen rijksdag afgelegd.
Zelden wel is een regeeringsverklaring
meer geschikt geweest dan deze rust te
scheppen en den weg vereffenen voor den te
rugkeer van het vertrouwen. De waarde de
zer regeeringsverklaring kan niet worden
verminderd door te zeggen dat het woorden
zijn en dat wij de handelingen willen af
wachten. De Duitsche regeering heeft gehan
deld. Zij heeft haar volledig deel bijgedra
gen om de groote door staatsmanswijsheid
ingegeven initiatieven van den chef der Ita-
liaanschen regeering te verwezenlijken en
het Pact van Rome te scheppen. Zij heeft de
Ontwapeningsconferentie te Geneve 'n nieu
we impuls gegeven doordat zij het plan van
MacDonald heeft aanvaard op basis van de
toekomstige conventie. Zij heeft het gedaan
hoewel de nakoming der verplichtingen waar
Duitschland aanspraak op heeft nog niet in
zicht is.
Laten wij niet vergeten, dat zonder een op
lossing der groote hangende politieke kwes
ties de beraadslagingen in deze conferentie
niet kunnen voeren tot een bevredigend re
sultaat.
Naar een douanebestand
Een communiqué vermeldt, dat het bureau
der economische wereldconferentie gistermid
dag onder voorzitterschap van MacDonald
bijeenkwam. Deze opperde het denkbeeld,
om als het bureau toestemde, heden een
verklaring ter conferentie af te leggen betref
fende de inwerkingtreding van een douane
bestand tusschen acht staten, n.1. België.
Engeland, Frankrijk, Duitschland, Italië, Ja
pan, Noorwegen en Amerika. Bij deze sta
ten zouden zich zeven andere staten aanslui
ten, n.1. Argentinië, Estland, Hongarije, Ier
land, Letland, Nicaragua en Zweden.
Wat betreft het toekomstig program van
werkzaamheden zeide MacDonald, dat het
wellicht mogelijk zou zijn de algemeene be
raadslagingen Donderdagmiddag te beëin
digen. Het zou dientengevolge wenschelijk
zijn, hedenavond of Donderdagmiddag of la
ter twee commissies in te stellen, één voo:
economische kwesties, de andere voor finan
cieele en monetaire kwesties. De eerste com
missie zou geen problemen meer hebben te
behandelen, doch zou een groot aantal sub
commissies kunnen instellen, wier arbeid ten
slotte zou worden bekroond met een volledig
rapport. MacDonald was van meening, dat
iedere delegatie in deze twee commissies
moest zijn vertegenwoordigd en stelde voor,
dat buiten en behalve een president, die een
zeer belangrijke taak zou hebben, iedere com
missie eveneens een vice-president en een
rapporteur kreeg.
Het bureau hechtte zijn goedkeuring er
aan dat MacDonald morgen zijn inzichten
aan de conferentie voorlegt.
MacDonald opperde eveneens, dat het mis
missie een Fransche vertegenwoordiger zou
kiezen en de voorzitter der economische com
missie een lid van de Amerikaansche delega
tie. Overeenstemming kon echter tot nog toe
niet worden bereikt, aangezien de Amerika
nen in het bijzonder aanspraak maken op het
voorzitterschap der valuta-commissie, die in
de eerste plaats de kwestie van de stabilisa
tie der valuta zal behandelen.
Het bureau hield zich voorts bezig met de
kwestie van de benoeming van een vice-pre
sident der economische wereldconferentie.
Voor deze functie zal waarschijnlijk in aan
merking komen de leider der Belgische dele
gatie Heymans.
In de gisteravond gehouden bureauzitting
deelde MacDonald mede, dat tot nog toe
slechts 15 van de op de conferentie vertegen
woordigde mogendheden zich bij den doua
ne-wapenstilstand hadden aangesloten. Hij
wilde daarom in de plenaire zitting van he
den een krachtig beroep op de 51 andere sta
ten doen, om tot de overeenkomst toe te tre
den. Zou dit niet baten dan zou hij waar
schijnlijk een formeele resolutie inzake deze
kwestie indienen. Het gevaar bestaat, dat de
douane-wapenstilstand wordt ontbonden,
wanneer de conferentie op 31 Juli uiteen
gaat.
De nieuwbenoemde Oostenrijksche zaakge
lastigde voor Nederland, de heer Georg
Alexich, heeft dezer dagen een redacteur van
het Ned. Corr. Bureau een onderhoud toe
gestaan en hem eenige mededeelingen ge
daan over den politieken toestand in Oosten
rijk
De heer Alexich begon met zijn blijdschap
uit te spreken over zijn benoeming tot zaak
gelastigde in Den Haag. Oostenrijk is Hol
land voor alles wat Holland gedurende den
oorlog en wel zeer in het bijzonder daarna
voor dit land gedaan heeft grooten dank
verschuldigd. De Oostenrijksche bevolking
is door vele banden met Nederland verbon
den en de verzorging van de kinderen heeft
in het Oostenrijksche volk een onuitwisbaren
indruk achtergelaten. Alle kinderen die in
die jaren in Holland zijn geweest, zijn geest
driftige apostelen van de vriendschap tus
schen beide volken.
En, zoo vervolgde de heer Alexich, aan
vrienden hebben wij in dezen tijd groote be
hoefte. De Oostenrijksche Bondsregeering en
alle goedgezinden in het land, staan thans
in den zwaren strijd voor de wederoprich
ting van land es volk. Het is eerst de regee
ring Dollfuss geweest, die den weg, reeds
aangegeven door wijlen Mgr. Seipel, die de
eerste etappe van den saneeringsarbeid ter
hand heeft genomen, vastberaden heeft ge
volgd. Men is tot de erkenning gekomen,
dat het economisch herstel van Oostenrijk-
niet mogelijk is, zonder versterking van het
gezag der regeering en zonder verruiming
van de bevoegheden van den bondspresi
dent. Sinds 1929 zijn er meerdere'gelegen
heden geweest om de regeeringskracht en
het regeeringsgezag wist te geven, toen het
Darlement, dat tengevolge van de ongeluk
kige partijverhoudingen reeds onmachtig
was, zich zelf geheel uitschakelde.
Van dien dag af aan kon men zien, wat
ernstige mannen in staat waren tot stand te
brengen.
De macht der soc. dein. gekortwiekt
In voortdurend contact met de Heimweh-
ren, de militante uitdrukking van de vader-
landtrouwe bevolking van Oostenrijk en hun
leider Vorst Starhemberg, is het dén bonds
kanselier gelukt de macht der sociaal-demo
cratische partij in Oostenrijk te buigen, een
macht, welke tot dusver een Staat in den
Staat was geweest en waar geen regeering
zich aan gewaagd had.
De huidige regeering en in het bijzonder
de Rijkswehrminister Fev. heeft ingegrepen
en het is hem mogen gelukken het partijleger
der sociaal-democratische partij de z.g. repu-
blikeinsche Schutzbund, welke zich echter
nauwelijks van een communistische roode
garde onderscheidde, onschadelijk te maken
en den wapenvoorraad in beslag te nemen.
Waar het nu gelukt is een werkelijk staats
gezag te vestigen, zal de tijd, dat èén partij
in Oostenrijk heerschen kan, zonder de ver
antwoordelijkheid voor het staatsbestuur te
dragen, eens en voor altijd voorbij zijn.
De heer Alexich gaf vervolgens een over
zicht van de vele meer positieve maatregelen
welke de bondsregeering genomen had, om
den economischen toestand te verbeteren en
de werkloosheid te bestrijden. Hij wees er op.
hoe men jarenlang zonder succes getracht
had bepaalde maatregelen er «door te krijgen,
welke thans in enkele weken genomen waren
en uitgevoerd worden. De werklooze jeugd
zal daardoor behoed worden voor verwaar-
loozing en voor politieke agitatie. Een ander
gedeelte van de jongeren, die tot nu toe in
de Heimwehr en andere soortgelijke organi
saties waren, zal, door de inlijving bij de
Hulp-politie tot verantwoordelijken mede
arbeid worden opgevoed. Aan het eind dezer
maand zullen reeds 5000 man als hulp
politie in het land aan de grenzen aange
steld zijn.
De handelspolitieke aangelegen
heden.
Komende tot handelspolitieke aangelegen
heden, wees de zaakgelastigde er op, dat
de regeering Dollfuss ook op dit terrein veel
tot stand heeft gebracht. O.a. zijn de econo
mische betrekkingen tusschen Oostenrijk en
Hongarije en Oostenrijk en Joego Slavië, op
nieuw geregeld. Een belangrijke tak van het
Oostenrijksche economisch leven is altijd ge
weest de hout-productie. Hier ontmoetten
wij bij den export groote moeilijkheden. Het
onlangs tot stand gekomen hout-verdrag
met Frankrijk zal echter dezen exporthandej
nieuw leven geven. Hier betreden wij een
terrein waar ook de goederenruil tusschen
Oostenrijk en Holland zich zou kunnen
ontwikkelen. Holland moet een groot deel
van zijn hout uit het buitenland betrekken
en het is wellicht mogelijk, dat beide landen
elkaar hier tegemoet komen.
Hoe zegenrijk het iniatief van de huidige
Oostenrijksche regeering werkt, blijkt het
beste uit den grooten bijval en belangstel
ling van het buitenland. Door onze rustige
en verstandige politiek hebben wij de vriend
schap van Italië, Frankrijk, Engeland, Hon
garije en ook van het Vaticaan verworven.
Tegenover bepaalde landen, waarmee wij,
zooals b.v. met Holland door eeuwenoude
banden van vriendschap zijn verbonden,
kunnen wij er op wijzen, dat wij ons deze
vriendschap niet onwaardig hebben getoond.
Ik kan en wil, zoo zeide de heer Alexich,
niet verhelen, dat de eenige groote zorg in
de buitenlandsche verhoudingen is de betrek
king met het stamverwante Duitschland
Wij, Duitsche Oostenrijkers, hebben met
Duitschland meegevoeld en meegeleden
toen dit land, evenals wij onder de gevolgen
van een noodlottig Vredesverdrag, gebukt
ging. Wij hebben ons met het Duitsche volk
verheugd, toen de nationale regeering aan
het hoofd van het land kwam te staan. Ge
lijk het grootste deel der wereld, hadden ook
wij gehoopt, dat een nieuw tijdperk voor het
Duitsche volk zou beginnen.
Het doet ons daarom des te meer leed, dat
de tegenwoordige betrekkingen minder gun
stig zijn. Alle Duitschvoelende Oostenrijkers
hopen dat dit slechts van voorbijgaanden
aard zal zijn en wij zijn er zeker van, dat
onze regeering alles in het werk zal stellen
om de oude hartelijke verhouding weer zoo
spoedig mogelijk te herstellen.
Om de maatregelen op economisch door te
voeren, heeft de regeering noodig het ver
trouwen zoowel van het eigen volk als van
het buitenland. Juist thans krijgen wij dit
van de zijde van het buitenland in ruime
mate bewezen. Engeland en in den laatsten
tijd ook Italië, hebben de tranche van de
Oostenrijksche Herstelleening opgenomen
in Frankrijk en in verschillende andere lan
den zal dat binnenkort het geval zijn. Dan
zal de regeering overgaan tot een groote bin
nenlandsche leening om de werkverruiming
mogelijk te maken. Het spreekt vanzelf, dat
het geheel in de lijn van de politiek der
regeering ligt zoo spoedig mogelijk alle be-
De economische wereldconferen
tie. Rede van von Neurath. (Dag.
Overzicht.)
Dubbele moord in Sofia (Balkan)
op Macedonische communisten;
waarschijnlijk een afweermaatregel
der Inro. (Buitenland).
Het Italiaansche luchteskader
wordt heden nog niet te Amsterdam
verwacht. (Luchtvaart).
Engelsch militair vliegtuig in En
geland neergestort. Twee piloten
omgekomen. (Luchtvaart).
De toestand in Oostenrijk is nog
zeer gespannen; eenige incidenten
deden zich in de stad Weenen voor.
(Buitenland).
Mattern moest zijn wereldvlucht
weer onderbreken door do slechte
weersomstandigheden. (Luchtvaart)
De weeldeverteringbelasting inge
trokken. (Binnenland).
De afsluitdijk wordt op 1 Juli
voor alle verkeer opengesteld (Bin
nenland).
Congres Alg. Ned. Vereen, voor
Vreemdelingenverkeer (Binnenland)
Jaarvergadering vrijz. herv. in
Nederland. (Kerk en School).
Opheffing in- en verkoopbureau in
Noordholland. (Land- en Tuinbouw).
Ex-wethouder van den Helder
voor het Amsterdamsche Hof.
(Rechtszaken.)
Zie eventueel verder laatste berichten).
uit Uw ro»n «n planten Een halve fletch
op 'n ommer zeepsop.
Splritusvorkoopkanl. „Bergen op Zoom-Delft".
perkingen in het betalingsverkeer weg te
ruimen.
Men vraagt zich onwillekeurig af, zoo be
ëindigde de heer Alexich het onderhoud,
vanwaar die frissche wond in Oostenrijk
komt. Het is de jeugd, die aan het roer
staat; de generatie van Frontstrijders. De
kanselier is 41 jaar, evenals de minister van
1 landel. De minister van justitie is nog jón
ger. Starhemberg is eerst 35, zijn naaste
medewerkers niet veel ouder. Men noemt
onze regeering dan ook wel eens schertsend
de regeering van de „Oberleutnants". Ai
deze menschen hebben reeds eenmaal alles
voor hun vaderland overgehad. Zij zijn ge
woon zich met alle kracht aan hun arbeid
te wijden en zich ook in den strijd te begeven.
Zij doen dit in de overtuiging, dat wie een
moeilijke taak met vaste wil en krachtig aan
vat, reeds bijna de helft gewonnen heeft.
De meening van de „Völkische
Beobachter".
De hoofdredacteur van de „Völkische Beo
bachter", Alfred Rosenberg, schrijft over de
jongste gebeurtenissen in Oostenrijk in het
Duitsche Nationaal-Socialistische hoofd
orgaan:
„Wat zich op het oogenblik in het onge
lukkige Oostenrijk afspeelt is van een bijna
verpletterende tragiek, die wij schijnbaar tot
den bodem moeten slikken. Met alle middelen
der Fransche buitenlandsche politiek, den
druk van de Joodsche geldmacht, en de
Marxistische internationale ophitsingspro-
paganda, heeft de z.g. Christelijk-Sociale
Partij zich verbonden tegen groot-Duitsch-
land en tegen de Duitsche gedachte. Het
schijnt zelf, dat de Christelijk Sociale regee
ring thans volkomen onder den al-Jood-
schen invloed staat en werkt ten gunste van
de duistere Habsburgsche plannen, waar
door zij nog verder wil gaan dan zelfs de
Tsjechen: zij wil de N.S.D.A.P. in Oosten
rijk verbieden en ontbinden. Een groote
kloof ontstaat echter tusschen de volksvijan
dige Christelijk-Sociale regeering en het
Oostenrijksche volk zelf. Duitsch-Oostenrijk
bevindt zich in een moeilijken noodlottigen
strijd en het geheele Duitsche volk slaat vol
verwachting en hoop de mannen van den
Oostenrijkschen staat gade, omdat zich daar
reeds een actief verzet tegen het in handen
van het zwart-roode regime zijnde Weenen,
heeft gevormd. Wij weten dat ondanks alles
het Duitsche karakter in zijn vurig ontwaken
ook in Oostenrijk zal doorbreken en dat de
dag van de werkelijke vrijheid ook voor onze
Oostenrijksche broeders zal komen".
Warenhuis door bomaanslag
vernield.
In de Weensche arbeiderswijk Favoriten is
een bomaanslag gepleegd op een warenhuis,
waardoor het gebouw geheel vernield werd.
De ontploffing was ver in den omtrek hoor
baar.
Bij het onderzoek naar den bomaanslag te
Meidlingen is aan het licht gekomen, dat
twee jongelui, die blijkbaar niet in het bezit
van geld waren een chauffeur onder bedrei
ging met een revolver hadden gedwongen