DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
haqdiik&ch 0veezicht
De Economische Wereldconferentie.
^Buitenland
No. 143
Dinsdag 20 Juni 1933
135e Jaargang
Ameriha dient een voorstel in, waarin het
herstel van den internationalen standaard wordt
gesteund en o.m. een valutadekhing van 25
wordt voorgesteld.
De dag der sub-commissies.
Wat vandaag de
aandacht treht,,.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
Z maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij vb. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Het is op de economische wereldconferen
tie te Londen Maandag de dag der sub-com
missies geweest. Zoo hebben o.m. de beide
sub-commissies der Valuta-commissie verga
derd. De eerste sub-commissie behandelde de
voorloopige financieele maatregelen. Aller
eerst werd het program besproken. De kwes
tie van den gouden standaard werd na uit
voerige besprekingen verwezen naar de twee
de commissie.
In de tweede sub-commissie, welke perma
nente maatregelen behandelt voor het her
stel van een internationalen valutastandaard,
diende de Amerikaan Pittman een voorstel
in, waarin het definitieve herstel van een in
ternationalen standaard wordt gesteund en
o.m. een valutadekking van 25 Wordt
voorgesteld. Hiervan zullen 20 als reserve
worden gebruikt en 5 waarbij een groot
gedeelte in zilver, voor de circulatie. De
woordvoerders van eenige landen, o.m. van
Zwitserland en Nederland verklaarden zich
voor het herstel van den gouden standaard
Dit voorstel baarde groot opzien. In de
resolutie werden de volgende verplichtingen
voorgesteld, welke de aan de conferentie
deelnemende staten op zich zouden nemen:
1) Spoedig herstel van de stabiliteit dei-
valuta
2) Herstel van het goud als valuta
standaard;
3) Het gebruik van goud zal beperkt wor
den tot de dekking der bankbiljettencircula-
tie en de regeling van den internationalen
betalingsbalans;
4) Standaardiseering van de wettelijke
gouddekking, welke lager moet zijn dan de
huidige gemiddelde dekking;
5) Uitnoodiging aan de centrale circula
tiebanken direct bijeen te komen ter bespre
king van de kwestie der metaalreserve. Hier
voor wordt voorgesteld 25
6) Met het oog op de belangrijkheid van
het zilver en de noodzakelijkheid het ver
trouwen in dit metaal in het Verre Oosten
te herstellen, wordt voorgesteld, dat de
a) landen, welke het meest zilver voort
brengen, den verkoop van zilver beperken;
b) de staten zich verplichten een devalori-
satie van het zilver te verhinderen
c) de staten gaan er toe over zilver weer te
gebruiken voor valutadoeleinden;
d) den centralen circulatiebanken wordt
aanbevolen 80 van hun valutadekking in
goed te houden en de overige 20 naar
verkiezing in goed of zilver, dat tegen lage-
ren prijs dan den algemeenen prijsstand van
dit metaal moet worden gekocht.
Nog een sub-commissie.
In de middagzitting der economische com
missie van de economische wereldconferentie
werd een sub-commissie ingesteld ter behan
deling van de afzonderlijke voorstellen van
deet I van het werkprogram. Tot president
dezer sub-commissie, welke het geheele ge
bied der douanekwesties en handelsbelem
meringen behandeld, werd de nationaal-
socialist Krogmann met algemeene stemmen
gekozen. Dr. Colijn zeide, dat eerst was
voorgenomen, deel A (handelsbelemmerin
gen) en B (douanerechten) in twee verschil
lende commissies te behandelen. Posse heeft
in zijn redevoering voorgesteld de douane
kwesties en die der handelsbelemmeringen
(contingenten, invoerverboden, contingen-
teeringssystemen, ruilovereenkomsten tege
lijkertijd en in verband met elkander te be
handelen. In de sub-commissie zullen alle
landen vertegenwoordigd zijn, die voorstel
len hebben uitgewerkt.
De Engelsche minister Runciman ver
klaarde, dat ook Engeland een verlaging der
interationale handelsbelemmeringen wenscht.
Hij verklaarde, dat volgens de ondervinding
van Engeland slechts bilaterale verdragen
resultaat hebben gehad. Het is onmogelijk
concessies te verkrijgen zonder concessies te
doen. Engeland is niet van plan zijn bilate
rale verdragen op te offeren voor een onvoor
waardelijk nastreven der meestbegunsti
gingsclausule. Deze kan slechts worden toe
gepast op landen welke hunnerzijds geen
tegenprestie verrichten. Runciman steunde
voorts het voorstel eener productiecontrole
De commissie ging vervolgens over tot de
en wel niet met het doel de producie te ver-
grooten, maar om de prijzen te doen stijgen
bespreking van deel II van het werkpro
gram (planmatige aanpass ,ig van productie
aan afzet
De onderhandelingen betreffende
credietverdrag ten einde.
De onderhandelingen, welke te Londen
zijn gevoerd met betrekking tot het crediet
verdrag voor Duitsche openbare debiteuren
van 1933 zijn ten einde. Het betreft verplich
tingen op korten termijn tegenover de landen
en de gemeenten. De Duitsche debiteuren
commissie bestond uit Ministerialdirektor
Ruppel (Berlijn) den burgemeester van
Hamburg Krogmann en Dr. Stroelin uit
Stuttgart.
Dr. Stroelin heeft den moeilijken finan-
cieelen toestand der gemeenten uiteengezet
Het jaar 1933 is voor de gemeenten een zeer
ongunstig jaar. In het nieuwe Duitschland
worden evenwel alle organisatorische, juri
dische en financieele voorwaarden geschapen
voor een spoedige saneering der Duitsche
gemeenten. Hiermede zullen evenwel ver
scheidene jaren heengaan. De Duitsche com
missie van debiteuren heft in de transfer-
kvestie in voortdurend contact gewerkt met
den president van de Rijksbank, Dr. Schacht,
die eveneens te Londen vertoefde. Het cre
dietverdrag van 1933 blijft allereerst be
staan in zijn ouden vorm. Betreffende detail
kwesties zullen in den loop van het jaar op
nieuw onderhandelingen worden gevoerd.
Ministerialrat Posse over den
Duitschen export.
In de zitting der Economische Commissie
heeft Maandagmiddag eerst de Russische
vertegenwoordiger Litwinov het woord ge
voerd. Spr. hoopte, dat de Russische resolu
tie inzake de uitschakeling van alle agres
sieve en discrimineerende epalingen spoedig
in behandeling zal komen. Hij steunde voorts
het door de Amerikaansche en andere dele
gaties voorgestelde uitbreiding van het tarie-
venbestand.
De voorzitter der commissie, dr. Colijn,
zeide, dat niets een espreking der Russische
resolutie in den weg staat, doch hij gaf te
kennen, dat zulks met het oog op het bizon-
dere van de Russische voorstellen pas later
het geval zal zijn.
Na den vertegenwoordiger van Urugay
was het woord aan den Duitschen Ministe
rialrat Posse. Deze wees op de bizondere
positie van den Duitschen buitenlandschen
handel. De Duitsche uitvoer is den laatsten
tijd in buitengewoon groote mate achter
uitgegaan. Het heeft daarom den indruk als
of de erkenning, dat de debiteur zijn schul
den slechts in waren kart betalen, nog steeds
in theorie bestaat en nog niet in practijk is
gebracht. De eigenlijke oorzaak voor de be
lemmeringen van het ruilverkeer is de alge
meene verwording der productie. De Duit-
sche delegatie begroet daarom het Fransche
voorstel in zake coördinatie der productie
Men mag niet vergeten, dat de boer het
meest stabiele element in Duitschland is en
dat zijn handhaving daarom een vitaal be
lang voor Duitschland beteekent. Een bevre
digende en volkomen oplossing der finan
cieele kwesties door de financieele commissie
is onvoorwaardelijk noodzakelijk, voordat
een bevredigende regeling der handelkwes-
ties zal kunnen worden bereikt. Het is moei
lijk het probleem der handelsbelemmeringen
als detailkwestie te behandelen. Dit moet ge
schieden binnen het algemeene kader der
douanekwesties. Het zal te nauwernood mo
gelijk zijn de lasten, welke door de restrictie
toenemen, door douanebehandeling der
douanekwesties worden gevoerd.
INGRIJPENDE MAATREGELEN
IN DUITSCHLAND.
Stahlhelm voorloopig in Dus-
seldort verboden.
De regeeringspersafdeeling deelt mede: De
fegeeringspresident van Dusseldorf heeft
Zondag in het geheele gebied van het regee-
ringsdistrict den Stahlhelm in zijn huidige
organisatievorm tot nader order verboden.
De onmiddellijke aanleiding tot dit verbod
was gelegen in het ernstig in gevaar brengen
van ae openbare veiligheid en orde door het
zonder onderscheid opnemen van nieuwe le
den, die vaak politiek onbetrouwbaar en
staatsvijandig waren, hetgeen sinds 30 Jan.
is geschied en door een in stijd met den wet
zijnde houding, die door de Stahlhelmforma-
ties in den laatsten tijd steeds dreigender
aan den dag getreden was. De vermijding
van conflicten en de handhaving van de
openbare rust is echter, vooral in een district
noodzakelijk, dat zoo bijzonder belangrijke
deelen van het Duitsche bedrijfsleven omvat
eP grensdistrict in een bijzonder blootge
stelde positie verkeert. Het verbod is niet ge
richt tegen den Stahlhelm als zoodanig, doch
alleen tegen misbruiken, die in de laatste
maanden zijn ingeslopen.
Het optreden tegen het
„zwarte front".
In den loop van de vorige week zijn eenige
leiders van de „strijdgemeenschap van revo-
lutionnaire nationaal-socialisten" (het zwarte
front) gearresteerd.
Er werden eenige documenten in beslag
genomen, waaruit zou blijken, dat den leden
is aanbevolen zich aan te sluiten bij de na-
tionaie strijdorganisaties. Ook zouden, naar
verluidt, relaties hebben bestaan met de K.
P.D. Het gevonden documentenmateriaai
wordt nog onderzocht.
De leider der organisatie, Otto Strasser,
vertoeft niet in Duitschland. Zooals bekend,
was de leiding direct na de nationale revo
lutie naar Weenen overgebracht.
Nieuwe leiding van de S.P.D.
Van soc.-dem. zijde wordt medegedeeld:
„In een gemeenschappelijke zitting van het
uitgebreide bestuur der S.P.D. en de bestu
ren van de fracties in rijksdag en landdag
van Pruisen hebben de leden van het partij
bestuur hun functies ter beschikking gesteld.
De conferentie besloot de leiding der par
tij-aangelegenheden over te dragen aan de
leden Westphal, Stelling, Rinner en Kuenst-
ler, zoomede aan de voorzitters van de frac
ties van den rijksdag en landdag betreffende
den zetel van de partijleiding der Duitsche
soc.-dem. werd opnieuw door de goedkeu
ring van de volgende verklaring bevestigd:
„Alleen het nieuwe gekozen partijbestuur in
Berlijn heeft de verantwoordelijke leiding
der partij. Dutische partijgenooten, die naar
het buitenland zijn gegaan, kunnen geenerlei
verklaring afleggen namens de partij. Met
nadruk wijst de partij iedere verantwoorde
lijkheid van de hand voor al hun uitlatingen.
De nieuwe bestuurders van
de S.P.D.
Van de vier nieuwe leden van het bestuur
der S.P.D., die in de plaats treden van Wels,
Vogel, dr. Breitscheid en Crispien, is West
phal sinds 5 Maart 1933 lid van den Prui-
sischen landdag. Westphal is oorlogsinva
lide en bekleedt de functie van partijsecreta
ris in Berlijn. Stelling is rijksdaglid. Hij was
van 1921 tot 1924 minister-president in
Mecklenburg-Schwerin. Rinner was econo
misch medewerker in het bureau der soc.-
dem. rijksdagfractie, terwijl Kuenstler voor
zitter is van de afd. Groot Berlijn der S.P.D.
Rede van Goebbcls in Berlijn.
In het Sportpalast heeft minister dr. Goeb-
bels gisteren een redevoering uitgesproken,
waarin hij o.m. zeide: Het nat.-soc. heeft het
hart der massa's veroverd. Uit dit feit vloeit
het recht voort de arbeidersorganisaties te
reorganiseeren. Niemand kan den nat.-soc.
het verwijt maken, daarbij gehandeld te heb
ben tegen de belangen der arbeiders. Door
het corporatieve grondwetswerk wordt de
positieve positie van den arbeider tegenover
den staat vastgesteld en verzekerd. De soc.-
dem. zoogenaamde arbeidersleiders zijn naar
het buitenland gevlucht om daar het bestaan
van emigranten te leiden. Van daar voeren
zij thans strijd tegen het nieuwe Duitsch
land. Loebe en consorten moeten niet geloo-
ven, dat de regeering de dupe is van hun
schijnmanoeuvres. Het Marxisme is dood.
Het nat.-soc. zal echter het opbouwende
werk in het nieuwe Duitschland voortzetten
en heeft daarbij de toonaangevende mede
werking noodig van de arbeiders.
Ontbinding van alle niet-
nationaal socialistische jeugd
organisaties.
Op de groote bijeenkomst der Hitier jeugd
van den gouw Mecklenburg-Lubeck heeft de
rijksstadhouder van Mecklenburg-Lubeck
aangekondigd, dat alle niet-nat.-soc. jeugd
organisaties, ook de christelijke jeugdorgani
saties, worden ontbonden. Alle vereenigings-
huizen en bezittingen van de jeugdbeweging
in Mecklenburg zijn op bevel van de rijksre-
geering in zijn handen overgegaan.
D. Bolz naar Asperg.
De N.S. Kurier verneemt dat de gearres
teerde vroegere staatspresident dr. Bolz zal
worden overgebracht naar de vesting Asperg
bij Ludwigsburg.
Betreffende de arrestatie van dr. Bolz ver
neemt de N.S. Kurier nog. dat dr. Bolz door
een groot aantal S.S.-mannen naar een auto
werd gebracht. De opwinding der duizenden
was bizonder groot. De menigte trachtte
eenige malen de afzettingen te doorbreken
Slechts met zeer groote moeite is het den
S.S.-mannen gelukt de situatie te beheer -
schen en de massa terug te dringen.
DE DUITSCHE DELEGATIE
TE GENEVE.
Verlaat de arbeidsconferentie uit
protest wegens beleediging in de
arbeidersgroep.
Den president van het 17de congres der
internationale arbeidsconferentie heeft de
Duitsche regeeringsvertegenwoordiger, de
Duitsche vertegenwoordiger der werkgevers
en de Duitsche vertegenwoordiger der werk
nemers vandaag de volgende verklaring
overhandigd:
„Bij den aanvang der conferentie zijn in
een groepsbijeenkomst der werknemers ern
stige beleedigingen geuit tegen Duitschland
en zijn gedelegeerden. Deze zijn, zooals
thans in alle openlijkheid moet worden ge
zegd, door den voorzitter van de groep tot
nu toe niet teruggewezen ondanks het daar
toe gedane verzoek ter bescherming van de
Duitsche belangen.
Vervolgens brachten Geneefsche bladen
uitlatingen, welke de Duitsche vertegenwoor
diger der werknemers, de heer dr. Ley, ge
daan zou hebben op een persbijeenkomst. De
heer dr. Ley heeft alle hem toegeschreven
uitlatingen met beslistheid gedementeerd.
Daarenboven is door de toonaangevende
Duitsche instanties verklaard, dat Duitsche
groote waarde hecht aan vriendschappelijke
betrekkingen met de bevolking van alle lan
den in het bizonder die der staten van Zuid-
Amerika.
Niettemin werd op z.g. officieuse bespre
kingen der groep werknemers der conferen
tie, waarvan men de Duitsche gedelegeerden
uitsloot, het voorstel herhaaldelijk besproken
en door den voorzitter dezer groep in het
openbaard behandeld. Deze z.g. officieuse
bijeenkomsten zijn door communiqués in de
officiëele stukken der conferentie opgenomen,
hoewel wij te bevoegder plaatse geprotes
teerd hebben tegen het niet correcte optreden.
Wij zien in de genoemde gebeurtenissen
een ernstige beleediging van de Duitsche de
legatie in haar geheel.
Met het oog op dezen stand van zaken
ziet de Duitsche delegatie zich gedwongen de
conferentie te verlaten. Zij betreurt levendig
zoo lang verhinderd te moeten zijn deel te
nemen aan den zakelijken arbeid, waartoe zij
zich herhaaldelijk en ondubbelzinnig heeft
bereid verklaard, als geen voldoening is ge
geven aan de Duitsche eischen en de gerech
te Duitsche orotesten niet zijn afgewikkeld".
Genéve, 19 Juni 1933.
W.g. Hans Engel, Mansfeld, Vogel, dr. Ley.
GESPANNEN TOESTAND
IN OOSTENRIJK.
SA en SS verboden.
In een buitengewone zitting heeft de mi
nisterraad gisteravond laat Be SA en SS
verboden en de NSDAP in Oostenrijk ieder
optreden en de vorming van partijorganisa
ties ontzegd. Alle insignes vallen onder het
verbod.
De aanslag te Krems aanleiding
tot het verbod.
Het officieele communiqué over den minis
terraad luidt als volgt:
„De bondskanselier, dr. Dollfuss, heeft
onmiddelijk na het ontvangen van het be
richt inzake den aanslag op een hulp-com
pagnie in Krems den ministerraad bijeenge
roepen, welke tot laat in den avond beraad
slaagde. De minister voor de veiligheid rap
porteerde, dat het politie-onderzoek en ge
deeltelijk 'bekentenissen der gearresteerden
met betrekking tot de laatste aanslagen in
Weenen ondubbelzinnig aan het licht hebben
gebracht, dat de deelnemers aan deze aan
slagen behooren tot de Nationaal Socialisti
sche Duitsche Arbeiders Partij, en derzelver
beschermingsafdeelingen SA en SS.
Op grond van deze feiten heeft de minis
terraad besloten de SA en SS-afdeelingen
benevens den Vaterlaendischen Schutzund te
ontbinden en de Oostenrijksche Nationaal
Socialistische Duitsche Arbeiderspartij
(Hitlerbeweging) iedere activiteit in Oosten
rijk en vooral ook het vormen van welke par-
tijorgansaties ook te verbieden. Hiermede
zijn ook alle insignes der partij verboden.
Met betrekking tot de gebeurtenissen in
Krems zijn alle maatregelen genomen om
herhalingen volkomen te verhinderen. Het
meest gestrenge onderzoek is ingeleid".
De verbodsverordening inzake
de NSDAP.
In de verordening der bondsregeering
worden in paragraaph 1 de reeds gemelde
verboden uitgesproken. In Paragraaph twee
worden op overtredingen geldboeten gesteld
tot 2000 Schilling of hechtenis tot 6 maan
den. Deze straffen kunnen ook tegelijk wor
den opgelegd. Verder kunnen de voorwer
pen waarop de strafbare handeling betrekking
heeft in beslag worden genomen, ongeacht
wien zij toebehooren. Ook een poging tot
overtreding wordt strafbaar verklaard. Be
straften, die geen Oostenrijksch staatsburger
zijn zullen worden behandeld overeenkom
stig de bepalingen op de uitwijzing. In Para
graaf 3 wordt vastgesteld- dat beroep niet
toegelaten is. wanneer de straf hooger is dan
6 weken of de boete meer dan 1000 Schilling.
Radiorede van Schaschnigg.
De minister van justitie Schuschnigg heeft
voor de radio een redevoering uitgesproken,
waarin hij uiteenzettingen gaf over de be
sluiten van den ministerraad. Hij verklaarde
o.a.: De regeering heeft er steeds weer den
nadruk op gelegd, dat zij den vrede wil. Nu
zijn de bommen geëxplodeerd. Tot Oosten
rijk is in den loop zijner geschiedenis meer
dan eens het verwijt gericht, dat het te laat
gekomen is. De bondsregeering heeft een der
gelijk verwijt met op zich en op Oostenrijk
De economische wereldconferen
tie. (Dag. Overzicht.)
De Oostenrijksche regeering heeft
de S.A.- en de S.S.-afdeelingen ver
boden en aan de N.S D A P ieder
optreden en de vorming van partij
organisaties ontzegd (Buitenland.)
Ingrijpend^ maatregelen in
Duitschland. Het optreden tegen het
„zwarte front". Samenwerking met
de K.P.D.7 (Buitenland.)
Zwaar weer boven Engeland; in
de omgeving van Londen drie per-
so n door den bliksem getroffen
(Buitenland.)
De Duitsche delegatie te Genèvê
veria:.- de arbeidsconferentie. (Bui
ter' ,nd.)
Bij Venlo duizenden ramen van
broeikassen door v hagel vernield.
(Binnenland.)
Een tweede slachtoffer van het
verkeersongeval bij Nijmegen over
leden. (Binnenland.)
Moordaanslag te Zeijen (Dr.) door
een vluchteling uit de rijkswerkin
richting. (Binnenland.)
Inwijding en consecratie van het
moederhuis en klooster te Hei'.oo
(Kerk en School.)
(Zie eventueel verder laatste berichten).
kunnen laden. Vandaar het besluit van den
ministerraad.
Weenen gereed voor alarm.
In Weenen is onmiddellijk na het besluit
van den ministerraad de politie en het garni
zoen in gereedheid voor alarm gebracht. Om
trent de maatregelen, die op grond van de
verordening genomen zullen moeten worden,
heerscht nog niet volkomen klaarheid. Voor
zoo ver tot dusverre kon worden vastgesteld,
zullen de afgevaardigden der NSDAP hunne
mandaten blijven behouden, daar zij als af
gevaardigden immuun zijn. Ook de dagbladen
zullen mogen verschijnen. Ieder partijpolitiek
optreden is echter verboden.
Verdere aanslagen.
In de nabijheid van Graz zijn zes telefoon-
en telegraafleidingen doorgesneden. In Leo-
ben werden voor het Preisgericht bommen tot
ontploffing gebracht.
In Krems 17 zwaar gewonden.
Het verbod van de NSDAP is ten slotte
toch nog bij verrassing gekomen. Nog laat
gistermiddag verluidde van in nauw contact
met het veiligheidsministerie staande zijde,
dat het niet in het voornemen lag om heden
nog de aangelegenheid der aanslagen in
Weenen in den ministerraad te bespreken,
aangezien men nog nadere bijzonderheden
verwachtte. Ook zou de Landbund zich tof
het laatste oogenblik hebben verzet tegen
een verbod van de NSDAP. De onmiddellijke
aanleiding tot het verbod moet dus wel ge
zocht worden in den aanslag in Krems.
Volgens een thans uit Krems ontvangen
bericht zijn bij den handgranatenaanslag al
daar 17 personen zwaar gewond. Eenige der
gewonden hebben reeds de laatste sacramen
ten ontvangen. Drie hunner verkeeren in on
middellijk levensgevaar.
INTERVIEW MET DEN
EX-KEIZER.
„Hitier heeft in geheel Duitsch»
land een golf van nationaal ge
voel gewekt."
In de „Evening Standard" wordt een in
terview gepubliceerd van den ex-keizer met
den Engelschen journalist Bradley-Birt. In
dit interview zeide de keizer o.m., dat Hitier
bereikt had, wat nog niemand tot stand had
kunnen brengen, hij heeft het geheele Duit
sche volk één gemeenschappelijke geest inge
blazen. Hij heeft in geheel Duitschland een
golf van nationaal gevoel gewekt, gelijk dat
nooit tevoren in de geheele geschiedenis van
Duitschland het geval is geweest.
Vervolgens zeide de ex-keizer ook nog een
en ander over de economische wereldcrisis.
Een der belangrijkste dingen, die de na-oor
logstijd geleerd hebben is, dat geen staat al
leen kan staan. Er moet vriendschap en
goede wil heerschen. De moderne machines
zijn voor het grootste gedeelte verantwoorde
lijk voor de huidige crisis. Zij moeten weer
helpers der mensdhen worden in plaats va»
hun meesters.
AARDBEVING IN JAPAN.
Weinig schade aangericht.
Maandagochtend werd in Noord en
midden Japan een aardbeving gevoeld,
die geen groote schade aanrichtte, hoe
wel zij IV, minuut duurde. In vele
plaatsen vluchtten de bewoners beangst
de straat op.