Rechtszaken Onze Jiolcniën £aatste b !Bucqedijke Stand. ernstig ongeluk. nv de noorder stoomtram weg mij. faillissement. correspondentie. Brieven uit Berlijn ongewenschte duitschers uitgewezen. DE POSTVLUCHTEN OP INDIE Geneeskundige brieven DE ETHICA AAN HET ZIEKBED. L j.-middac wilde de ongeveer 28-jarige Deka-fabrieken J. P.uit de traat een handkar met blikafval °vejpnbii den kade-oever gemeerde schuit naar r>p wagen schoot daarbij met de wie- rij 'or het stootblok en kwam in het ruim te len over trachtte den wagen tegen te hou- P dlCv". eveneens en kwam met den rug op den'^heroen rand van het ruim terecht. man die veel pijn leed. is per zieken- E*van den heer Pauwels op advies van directeur van den Gem. Gen. Dienst naar {jet Si Elisabethziekenhuis overgebracht. CARILLON-CONCERT p van Langen, hedenavond 8.30— qOOI r ^I^aam van Oranje 2 Kroningshed Scholte 3 Thema Var. Rameau Ta»bour,n ïm If' Juedje"?61! Bergenaar Loots Ave Maria Denijn ^je za] er ons kindeke douwen Wiertz Wij ontleenen het volgende aan het jaar verslag dezer maatschappij: ne inkomsten blijven steeds achteruitgaan. Vpnreleken met het vorig jaar daalden deze lil ongeveer tien procent. De jaarcijfers van fe offigst zijn de volgende: 24852.54 Lr reizigers, 15636.29 voor bagage, goe- *rén en levende dieren, 1566.62 voor di- Sn Totaal 42055.45 De exploitatiekosten overtroffen ook dit en in belangrijke mate de op- Kr7nnst Men ontving de volgende afrekening van de Hollandsche IJzeren Spoorweg Maat- "Svangsten 4295545. Postvervoer 'f 3008 10, totaal 45.063.55. Af te trekken voor exploitatiekosten 'f iAOOO voor treinkilometers in gewonen reizigersdienst boven 10 treinen 23853 K.M. 1 o35 8.348.55, voor medegebruik van den tramweg Alkmaar Bergen 4000 x 111450/624922 is 84074, voor kapitaalren te 9900, totaal 65.089.29. Blijft te ver deelen nihil, waarvan uit te keeren de helft, r,iDaar ook nu weder het geval zich voor deed vermeld in het vorig jaarverslag, dat de belastingen, welke op onzen spoorweg 'drukken, niet uit het bedrag der extra bij idragen boven 9900 kunnen worden be taald, ontvingen wij van onze exploitante het bedrag dier belastingen ad 1493.72. Reeds het vorig jaar maakten wij melding van de correspondentie, welke gevoerd werc zoowel met de Nederlandsche Spoorwegen als met den minister van waterstaat en met Ged. Staten van Noordholland over de op heffing van het baanvak Warmenhuizen— Schagen, dat als de oorzaak van de blijvende verliezen op de exploitatie is te beschouwen. Hoewel dit niet meer tot het jaar, waar over dit verslag loopt, behoort, achten wij het wenschelijk hier te vermelden, dat de toe stemming is verkregen zoowel van Z.Exc. den minister van waterstaat als van het col lege van Ged. Staten van Noordholland, daartoe gemachtigd bij besluit van de Staten van Noordholland van 23 Mei 1933, om het bestaande exploitatiecontract met de Hol landsche IJzeren Spoorweg Maatschappij te ontbinden en een nieuw exploitatie-contract aan te gaan, met opheffing van het traject .WarmenhuizenSchagen. Aan de algemeene vergadering van aan deelhouders zal door het bestuur de machti ging gevraagd worden deze overeenkomst aan te gaan. Het bestuur bestaat thans uit de heeren: jnr. W. C. Wendelaar, Alkmaar, voorzitter; H. G. Th Mann, Alkmaar; S. G. L. F. Ba ron van Fridagh, SchoorlP. Slot, Warmen huizen; mr. W. C. Bosman, Alkmaar, secr.- penningmeester. Aan de beurt van aftreding en dadelijk herkiesbaar is de heer mr. W. C. Bosman. De balans wijst in debet en credit een be- ;®ag van 1.264.004.73 aan. i De winst- en verliesrekening 31 Dec. 1932 wijst een eindbedrag van 8.215.98 aan De P°St winst en verlies bedraagt 8215.98. Aan aandeelhouders wordt 2.4 pCt. uitge keerd. Op de nieuwe rekening wordt 295.98 overgebracht. doende levering bestaat op den plaatselijken leverancier gemakkelijker verhaal, en in de meeste gevallen zal volgens ons idee de plaatselijke leverancier bereid gevonden worden tot inschrijvingsprijs na te leveren Afgezien van dit alles dunkt het ons toch ook de taak van een gemeentebestuur te ziin zooveel mogelijk de inwoners van de ge meente te steunen, zelfs indien de condities van firma's buiten de gemeente iets voordee- liger mochten zijn. Langs anderen wee komt de welvaart van haar ingezetenen toch de gemeente weer ten goede, zoodat er alle reden is bij niet al te groote inschrijvings prijs-verschillen, de levering aan den plaat selijk en middenstand te gunnen, vertrouwende dat U na onze'uiteenzetting zoo eenigszins mogelijk de leverantie zult gunnen aan de detaillisten te Uwer Stede teeken ik Het Alkmaarsche gemeentebestuur heeft daarop d.d. 23 Juli j.1. het volgende ant woord gezonden: Wij hebben besloten niet in te gaan op de inschrijving van den plaatselijk georgani- seerden boekhandel. Inmiddels heeft reeds het meerendeel der leveranciers voor leermidde len e.d. alfïier alzonderlijk ingeschreven. Op 10 Juli j.1. heeft mr. de Bruijn, jur. adviseur van de N.V.K., daarop het volgen de schrijven aan B. en W. gezonden: Wij zijn in het bezit van Uw schrijven van 23 Juni 1933, doch moeten onze teleurstel ling uitspreken over het feit, dat Uw Col- lege gemeend heeft te moeten besluiten, niet op de inschrijving van den plaatselijk geor- ganiseerden boekhandel in te gaan. Wij missen in Uw antwoord op ons uitvoe rig schrijven van 12 Juni een vermelding van de motieven, welke bij Uw College tot een dergelijk besluit hebben geleid en zouden het zeer op prijs stellen alsnog die motieven te mogen vernemen. Gaarne zouden wij in de gelegenheid wor den gesteld in een onderhoud met Uw Col lege ons standpunt nog nader door eenige van onze Bestuursleden te doen toelichten Het zal interessant zijn eens te vernemen, welke motieven B. en W. er toe geleid heb ben de Alkmaarsche middenstanders niet allereerst te bevoordeelen. Dit college, dat zeer drastische maatrege len nam om voor de Alkmaarsche ijsco-ven- ters alle ongewenschte concurrentie te weren, zal natuurlijk niet zonder degelijke argumen ten de Alkmaarsche middenstanders tegen over de concurrentie van buiten in een on gunstiger positie geplaatst hebben. Het democratisch college, dat tegenwoor dig in het teeken „Koopt uitsluitend Neder landsch fabrikant'' staat, zal toch zeker de stelling huldigen, dat deze leuze voor onze stad moet luiden „Koopt Nederlandsch fabrikaat en Alkmaarsch fabrikaat in het bijzonder". De rechtbank heeft heden verklaard in staat van faillissement H. Jonker te Anna raulowna. Rechter-commissaris mr. Lede- hoer, curator mr. Zeegers te Den Helder. EEN LEERZAME Het blad Neveka, het maandblad voor den kantoorboekhandel, publiceert den volgenden .brief, welke door mr. R. de Bruijn namens het bestuur der N.V.K. in Juni aan B. en W. ■yan Alkmaar werd gezonden. Edelachtbare Heeren, Door een van onzen leden werd het be stuur op de hoogte gesteld van den gang van zaken bij de inschrijving voor de gemeente Alkmaar. Wij veroorloven ons U te wijzen op de hl de huidige tijdsomstandigheden zeer moei- hjke positie van den middenstand en advisee- ren U ten sterkste in te gaan op georgani seerde inschrijvingen van den plaatselijken kantoorboekhandel. In het algemeen bevor dert ons Bestuur dergelijke georganiseer- de inschrijvingen; zulks geschiedt niet met het doel de prijzen op te drijven, immers de concurrentie van buiten zorgt er wel voor dat de plaatselijke middenstand zijn inschrij vingsprijzen zoo laag mogelijk stelt. Maai de georganiseerde inschrijving heeft het groote voordeel dat bevoorrechting van één bepaalden inschrijver wordt voorkomen en dat 31 le plaatselijke collega's, die mede willen werken, een billijk aandeel in de gemeente leveranties krijgen. Maar ook op enkele groote voordeelen voor de gemeente zelf kun nen wij wijzen. Wij zijn ervan overtuigd, dat hnze leden ter plaatse U goede kwaliteit zuilen garandeeren; in geval van onvol Weest voorzichtig met vuur In bosch en heide. (Van onzen correspondent). Berlijn, 15 Juli Onlangs, tijdens een kort verblijf in het va derland,, is mij zeer sterk opgevallen, met hoeveel vijandigheid of tenminste antipathie groote kringen van ons Nederlandsche volk het Duitschland van 1933, het „Derde Rijk" van Adolf Hitier, in zijn ontwikkeling ver volgen. Het is waarlijk niet omdat ik mij als overtuigd bewonderaar voel van alles, wat het Duitsche nationaal-socialisme tot stanc bracht en nog brengen wil, maar omdat ik wil trachten, onze Nederlandsche reputatie, als menschen stammend uit een volk, dat rechtvaardigheid een gelijk recht voor allen steeds zoo hoog geschat en zoo in eere ge houden heeft, noopt mij de waarheidsliefde in deze brieven naast het vele, wat ons vreemd, wrang op afkeurenswaardig voorkomt, ook het goede, het vooruitstrevende, het reinigen de en het hooge idealistische recht te doen wedervaren. Ten slote zijn Nederlanders en Duitschers ook in 1933 buren gebleven en welken staats vorm we elk op zichzelf ook voor den juisten mogen houden, de buurschap wordt er niet door gewijzigd, de harmonie onderling hoog stens tijdelijk door versomberd. Ik héb de laatste weken eenige groote rei zen door Duitschland gemaakt niet als deelnemer aan journalistieke groepsonderne- mingen, waarbij veel gesproken, gegeten en gedronken wordt en natuurlijk evenzeer aan de herinnering van Potemkin wordt geofferd maar alleen, zonder gids, zonder uitge zocht programma en zonder innerlijkt-n dwang, vriendelijkheden tot gastheeren te zeggen En ten slotte ben ik tot op zekeren grens 'tot hetzelfde resultaat gekomen als mijn college's kudde dieren, een resultaat, dat mij nauwelijks verrast heeft, omdat ik als bewoner van Duitschland, midden onder de Duitschers levend en meelevend, ditzelfde in mijn nadere omgeving reeds opgemerkt had: nl. dat het zoo uiterst rustig en ordelijk hier te lande toegaat. „Honderdduizend Duitsche burgers aldus dezer dagen een schatting van het En- gelsche Reuter-bureau „zijn in Duitsche gevangenissen en concentratiekampen om actueele politieke redenen van hun vrijheid beroofd". „Gelogen, het zijn er slechts 18.000!" heeft onmiddellijk de Duitsche re geering geantwoord. En zij beschikt zeker over meer mogelijkheden om juiste cijfers te verkriigen dan de Berlijnsche corresponden. van Reuter. Nemen we aan. dat 18 000 juis is (ik zelf had over de 50.000 geschat) dan moet daarover gezegd worden, dat het toe nog een verbijsterend aantal is, vooral ais men bedenkt, dat 75 pCt. van deze menschen geen hooge positie in Iinksche politieke p tijen bekleed heeft en zich alleen maar „schuldig" gemaakt heeft aan het fei dere methodes om de menschheid tot sche gelukzaligheid te brengen, als treffender te hebben beschouwd dan aieoer Hitlerbewening. En naar dit inzie deld te hebben h Het is bitter, wegens zulk eetop joeii z toch nobele overtuiging achter keidraad te moeten zitten. d\v -■ - moeten verrichten, liederen te moeten zingen waarvan men de teksten verfoeit, en parade passen te moeten instudeeren, terwijl men in geschreven lid van de „Nooit-meer-oorlog"- beweging geweest is. Maar het zijn in Duitschland (en niet al leen in Duitschland) nu eenmaal ongewone tijden, die ongewone maatregelen wel niet goedpraten, maar tenminste verklaren kun nen Men moge over de Hiterbeweging denken ïoe men wil, er in afkeuren wat men wil, ontkennen kan men niet, dat het een zuiver- idealfstische beweging is, en wel van een zeer radicaal karakter; radicaal aldus te ver staan, dat zij met een schöone lei wenscht te beginnen en "dus, bij het aanvaarden van alle verantwoordelijkheden, als eisch stelde, dat alles had te verdwijnen, wat haar hinderen of dwarsboomen, haar plannen en maatrege len vertroebelen, haar élan verwateren kon. Reist men door het Duitschland van heden en spreekt men met nationaal-socialisten van verschillende landsstreeken, menschen die reeds jaren lang tot de Hitlerpartij behooren en dus niet als opportunistische meeloopers beschouwd mogen worden, dan krijgt men de bevestiging van dezen in f ruk, dat ze zeer bewust eenzijdig, intolerant en zonder mee- doogen zijn, echter niet, omdat zulks tot hun karakter behoort (gelijk men nu vaak sma lend in het buitenland kan hooren opmerken), maar omdat zij meenen, slechts op deze wijze een groot nationaal programma te kun nen doorzetten. Misschien is dit programma er naast. Al thans in sommige hoofdpunten. Het is nau welijks aan te nemen, dat ooit het Neder landsche volk te vinden zou zijn voor een ré gime, dat de vrijheid van den staatsburger zoozeer aan banden legt als thans in Duitcshland geschiedt; het is wel zeer on waarschijnlijk, dat ons volk accoord zou gaan met een knechting van de organen der openbare meening, met een kneveling van het recht van vereeniging en vergadering, gelijk het Duitsche volk zich tegenwoordig, na 30 Januari 1933, laat welgevallen. Intusschen is het nog niet zoover, dat we ons met dergelijke dingen in Nederland zelf bezig te houden hebben. En wat de Duitscher met zijn staat en zijn staatsburgers doen wil, gaat ons toch slechts van zeer uit de verte aan Erkennen moeten we, dunkt mij, dat we hier met een werkelijk positief programma te doen hebben; en we doen wel uiterst onver standig en on-Nederlanosch als we niet ook de goede (zelfs ook voor óns gunstige) kan ten van dezen koers aan een nuchtere beoor deeling onderwerpen. Van groote beteekenis is zeker, dat nu reeds gebieken is, hoezeer velen binnen en buiten Duitschland 2ich in de persoonlijkheid van Adolf Hitier vergist hebben; en het is wel teekenend, dat, waar men niet meer ont kennen kan, dat Hitier zeer veel verstandige en ver-vooruitziende ideeën verkondigt, on middellijk getracht wordt de beteekenis daar van te verkleinen door met een geleerd ge zicht van zéér geïnformeerde te verkondigen „dat Hitier zelf al lang niets meer te zeggen heeft1 Nu, laten we zulke dingen, mochten ze ook in Nederland in ofelöop zijn, maar liever da delijk energiek tegenspreken. Het is juist, dat Adolf Hitier niet Alziende kan zijn en dat er vooral in het Voorjaar in Duitschland heel veel geschied is, wat niet door den beugel kon en zeker de goedkeuring van dezen merkwaardigen en interessanten staatsman niet gevonden heeft. Ook heden nog, daar van zijn we hier overtuigd, komen nog vaak excessen voor, die op het conto van lager en laagste partij-autoriteitjes gedreven moeten worden, aar er gaat niets van af, dat deze regeering bijzonaer sterk is en ten slotte haar wil overal doorzet. En het i^ volko men vergissing, Hitier als een short gevan gene 'van zijn omgeving te beschouwen. In geen enkel geval is dit gebleken, integendeel, in alle ons bekend geworden gevallen heeft de rijkskanselier ook tegen hooge ambtenaren en partijgenooten in, onverbiddelijk zijn wil doorgezet. Er bestaat in deze groote natio- naal-socialistische partij geen tweede machts factor naast Hitier, geen verzet, nog veel minder'een kans op revolte. Alle dergelijke geruchten, die van opstand of muiterij van S.A.- en S.S.-troepen spreken, verdienen in het buitenland geen geloof. De politiek van Hitier is veel gematigder, veel verstandiger en veel vredelievender ge bleken, dan velen met recht gevreesd had den. Ware er niet het onmogelijke antisemi tisme, dan zou het nieuwe Duitschland ver moedelijk op groote buitenlandsche sympa thieën kunnen rekenen. Het komt ons echter ook heden voor, dat Nederland verstandig doet, naar punten van aanraking en samen werking met den herboren buurman te zoe ken. De revolutie in Duitschland is voorbi', de evolutie breekt aan; en zeker is, dat de Hitier beweging, nu haar macht gevestigd is, bereid zal blijken, met zich te laten handekn. Het staat wel vast, dat het socialistische element in de Hitlerbeweging het buitenland niet mag verontrusten, ook niet Nederland met zijn"ruim 3 milliard Mark in Duitsch land vastgelegde kapitaal. Het „Derde Rijk" wil geen inbreuk in het kapitalistisch systeem, <*een socialisatie op groote schaal, daarentegen wel degelijk sterke staatsonder- steuning voor het particulier initiatief in handel en industrie Juist de laatste twee dagen zijn in dit verband uiterst geruststellende verklaringen afgelegd En dat men hier verstandiger gaat denken en handelen moge uit het kleine voor beeld van de Duitsche „Rotary-clubs" blij ken die maandenlang vreesden, dat zij ont bonden zouden worden en die in tal van Duitsche steden inderdaad reeds zelf tot ontbinding of stillegging waren overgegaan. Hitier zelf heeft dezer dagen geconstateerd, dat „Rotary" in elk opzicht steun verdient (ook al zijn tal van Joden in Duitschland Rotarians!) en dat ook leden zijner partij in deze clubs mogen lid zijn en blijven. Spoedig zal blijken, dat Duitschland on danks alle radicale omwentelingen tenminste onze belangstelling verdient en zeker niet de alles verwerpende critiek, die- ik- dezer dagen in breede kringen in Nederland heb aange troffen. Vergeten we bovenal niet, dat we buren gebleven zijn, en dat buurman Duitschland ons toch zeker één dienst bewezen heeft; dien dienst, welken men in Moskou nimmer met vreugde begroeten zal ROLAND. INBRAAK IN EEN GEMEENTEHUIS. De officier van justitie bij de rechtbank te Middelburg eischte twee maanden voorwaar delijke gevangenisstraf, met één jaar proef tijd, tegen den 18-jarigen A. v. S„ uit Wolp- haartsdijk, die inbraak pleegde in het ge meentehuis aldaar en reeds een paar laden had geopend en doorzocht toen de gemeente secretaris kwam en v. S. het hazenpad koos. NIEUWE VULKAAN-WERKING IN SUMATRA. Een nieuwe eruptiepunt beoosten de baai van Krol. Dr. Stehn van den Vulcanologischen Dienst bericht telegrafisch omtrent nieuwe vulkaanwerking op het solvato- renveld aan de Noord-West-zijde van de Soeohvlakte, beoosten de baai van Kroë. Gerapporteerd wordt dat daar een hon derdtal openingen in den aardbodem zijn, waaruit modderfonteinen en stee- nen worden opgeworpen tot op een hoog te van 250 Meter. Het oppervlak waarop zich dit verschijnsel voordoet is één bij anderhalve K.M. groot. De werking gaat gepaard met zwaar gerommel en knal len. Zij is begonnen in den avond van 25 Juni j.1. na de bekende beving, we'ke haar epicentrum in het Waisemang- kadal had. Het hevigste was de vulkanische wer king in den ochtend van 10 Juli 1.1. Op verzoek van den resident van Benkoe- len blijft dr. Stehn voorloopig ter obser vatie op zijn post. Het nieuwe eruptiepunt *s gelegen be westen Waisemangka, en bezuiden Goe- noeng Sekindjan. (Ongecorrigeerd.) Zooals gemeld, was door den commissaris van de politie te Heerlen den Duitschers Grosser, Stollenberg, Cramer en Martin aangezegd, dat zij vóór j.1. Zaterdagochtend 7 uur van de vorige week ons land moesten verlaten. Deze termijn is intusschen ver lengd. Grosser, Stollenberg en Martin moe ten vanmiddag vóór drie uur ons land ver laten hebben, terwijl voor Cramer de ter mijn gesteld is op Zaterdagmiddag drie uur Voorts heeft de commissaris van politie te Heerlen ook den heer Blumrath, den voor- maligen voorzitter van den Bund der Deut- schen in Limburg, aangezegd, dat hij vóór Zaterdagmiddag drie uur ons land ook moet verlaten. De Kwartel (uitreis) is heden te Singapore aangekomen. GETROUWD: Dirk Dekker en Maria Petronella Cathari- na Hoogeboom. Hendricus Smorenberg en Geertje Hardorff. Marinus Hëijselaar en Jannette Gerarda Groot. GEBOREN: Johanna Cornelia d. v. Jacobus Stuifber gen en Cornelia Res. Gerrit Jacobus z. v. Gerrit van de Graaf en Hendrina Snijders. Aagje d. v. Jan Hein en Wilhelmina Toe set. OVERLEDEN: Sara Geldolphia Bossert 11 jaar. Onder ethica wordt verstaan de wijze, waarop de mensch zich heeft te gedra gen tegenover de vele vraagstukken, welke het leven hem stelt. Gewoonlijk wordt daarbij hoofdzakelijk op moreele eischen nadruk gelegd. De algemeene ethica bestrijkt een zeer uitgebreid terrein. Zij moet reke ning houden met alle mogelijke omstan digheden, in welke de mensch geplaatst kan worden. Geen wonder, dat door enkelen voor een bepaald gebied afzon derlijke ethisch? eischen worden ge steld. Daarbij gelukt het dikwijls niet, of althans onvolledig, om de zuiver ethische eischen vrij te houden van vreemdj bijmengselen, toe te schrijven aan ras, godsdienstige overtuiging, po litieke richting en andere maatschappe lijke verhoudingen. Het is echter eigen aardig, dat ten aanzien van de zeer uit- eenloopende eischen, welke gesteld wei den, een groote overeenkomst blijkt te bestaan, zoodra men ze van die bijmeng selen ontdoet. Anderzijds kan een bepaald onderdeel van het leven juist door de bijmengse len een zoo eigenaardig beeld vertoonen, dat het de moeite waard is dit aan een afzonderlijke beschouwing te onderwer pen. Zoo heeft o.a. Wortman gedaan toen hij een boek schreef onder den bo- vengenoemden titel en korten tijd na de verschijning een tweeden druk het licht liet zien. De schrijver zal het niet euvel duiden, als ik een en ander uit dit werk overneem, vooral omdat hij zelf in vele gevallen zich veroorlooft, andere schrij vers te citeeren. Hij doet dit welbewust en zegt eerlijk, dat iedere schrijver on willekeurig veel van anderen overneemt en onbewust gestolen heeft. Dan is het zeker beter er bewust voor uit te komen Wortman heeft zeker ruimschoots gelegenheid gehad, het vraagstuk van verschillende kanten onder oogen te zien. Hij is werkzaam geweest als huis arts te platten lande, in hooge go ees- kundig-ambtelijke betrekkingen, als geneesheer-directeur van een zieken huis. heeft veel studie gemaakt op het gebied van ziekenhuisbouw en is thans consultatief-geneeskundige. De vele ia zfjn boek voorkomende citaten leggen getuigenis af van zijn groote belezenheid en tevens van de hooge keuze van zijn schrijvers. Hij bepaalt zich niet tot de zuiver geneeskundige werken, maar brengt ook veel uit wijsgeerige werken naar voren. In zijn algemeene beschouwingen be spreekt hij de steeds toenemende zucht van den laatsten tijd, om de geneeskun dige vraagstukken als abstracte weten schap te behandelen. De levensver- schijnselen worden gelijksoortig met chemische reacties beschouwd. Met elk physiologisch verschijnsel moet een verandering van anatomischen aard ge paard gaan. Het is voornamelijk door de studie der psychologische verschijnse len, dat in deze opvattingen een keer punt schijnt te zijn gekomen, hetgeen wel zeer sterk wordt uitgedrukt in de waarschuwing van prof. Sauerbruch voor de gevaren, welke de wetenechap voor de geneeskundige praktijk ople vert. In het hoofdstuk „De Geneeskunst" worden de opvattingen van de meest verschillende schrijvers tegenover elkaar geplaatst, o.a. de critische be schouwingen van Bernard Shaw, die op onvolkomenheid der geneeskundige wetenschap, op de oneenigheid tusschen de dokters onderling en op hun geld- makerij wijst. Omtrent dit laatste is het wel interessant, kennis te nemen van de verdediging door Duchenne van de in Parijs ingeburgerde dichotomie Dit is de gewoonte, dat de huisarts, die een pa tiënt naar een specialist verwijst, bijv. naar een chirurg voor operatie, een deel van diens honorarium ontvangt. Ik weet niet of het daar nog gebruikelijk is, maar wel dat het in ons land sterk afge keurd wordt en dat het zeker niet dan in bepaalde uitzonderingsgevallen zal voorkomen. Ook worden de geschriften van Erwin Lieck genoemd, welke in de geheele wereld voor eenige jaren druk besproken werden en waaraan ook enkele van deze brieven gewijd zijn. De beschouwingen van Rist, Krehl, Much, Crookshank vinden wij verder met meer of minder instemming weergegeven. Uit alles blijkt, dat de schrijver van den arts verlangt dat hij wat meer zal doen dan uitsluitend de geneeskundige we tenschap op zijn patiënten toepassen. Zooals Kant het ten opzichte der „Ver- nunft" deed, wil hij een zuivere genees kunst van een praktische onderscheiden en dus aan de persoonlijkheid van den arts een grootere rol toekennen. Geen ziekten maar zieken moeten behandeld worden. Wel behoort de arts op de hoog te te zijn van hetgeen de geneeskundige wetenschap leert, maar bij het bepalen van zijn houding in een bepaald geval zijn zijn zielseigenschappen menigmaal van nog grooter beteekenis dan zijn we tenschappelijke bekwaamheid. Voor het verloop van de ziekte is de constitutie van den patiënt een factor van groot gewicht. Dit kan als vast staande worden aangenomen al weten wij omtrent de wijze van beïnvloeding d er constitutie helaas nog bitter wei nig. En hoe die constitutie door den arts beïnvloed wordt, weten wij evenmin, zonder dat wij er nochtans aan behoe ven te twijfelen dat het gebeurt. Het is in deze richting dat wij zoeken moeten ter verklaring van het feit, dat de kwak zalver soms grooter succes kan boeken dan de man der officieele wetenschap. De psychologie van den zieke vormt een belangrijk hoofdstuk Ziekte heeft niet alleen nadeeligen invloed op het lichaam maar ook op den geest Wij letten hierbij voornamelijk op chronische ziekten. Lichte ziekten duren dikwijls te kort om blijvende gevolgen te hebben en ook de acute ziekten verloopen meer malen zonder merkbare schade achter te laten. Maar de chronisch zieken ver toonen dikwijls een veranderde geester gesteldheid. Het eigenaardige en origi-; neele in den mensch wordt weggenomen Ot vervlakt. De actieve individueele kracht neemt af, inspanning wordt ver meden, alle dagen zijn aan elkaar gelijk zonder bijzondere indrukken achter te laten. Zoodoende ontstaat, zooals Wort man het eigenaardig uitdrukt, een on willekeurig streven der zieken om aan elkaar gelijk te worden. Zoo ontstaat een eigenaardige sfeer overal waar vele zie ken in ziekenhuizen, sanatoria enz bij eengebracht worden. In de literatuur vinden wij vooral het leven in sanatoria voor lijders aan tuberculose herhaalde lijk beschreven (Jeane Galzy, Thomas Mann). Uitvoerig wordt de inhoud van een studie van Tardieu vermeld over de zielsgesteldheid van den chronischen lij der, hoe zijn energie verzwakt en hoe hij reageert op de uitwendige invloeden, die op hem inwerken, gewoonlijk in steeds engeren kring, die ten slotte in- schrompelt tot hen die hem verplegen en verzorgen, terwijl eindelijk menigeen alleen in den godsdienst nog troost zoekt en vindt. Na verwant aan de geneeskunst en misschien van even groote beteekenis voor de sfeer, die het ziekbed omringt, is de verpleegkunst. Beide vakken zijn uit menschlievende drijfveeren voortge sproten. In oude tijden was de genees kunst nauw aan den godsdienst verbon den. De priesters waren tevens artsen. In de tempels, later bij de monniken, werd: genezing gezocht. Eerst veel later werd de geneeskunst ondergeschikt aan een pleegkunst met den barmhartigen Sa- materialistische wetenschap. De ver- maritaan als prototype, kan op een soortgelijke afkomst wijzen. Het waren hoofdzakelijk geestelijke orden, die zich aan de zieken wijdden en zich voor hem alle mogelijke opofferingen getroosten.; Toen zich meer leeken aan de verple-; ging verbonden, werd het meer een; handwerk. Eerst nadat andere opvattin gen, vooral door het werk van Florence Nightingale, veld wonen, kon de zieken-, verpleging worden opgevoerd tot hetj peil, waarop zij tegenwoordig staat; Daarover hoop ik in een volgenden! brief noa iets te zeggen,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 3