Onze JColonieu
0&Uwmland
J>xa(riHciaal Uieums
£atuu mjmui&ouux
SCHOORL.
DE STREEK.
ST. PANCRAS.
KOEDIJK.
ANNA PAULOWNA.
RONDOM DEN OELER
WATERMOLEN.
Ons dorp heeft weder van alles mede
gemaakt. De ouderen hebben feest gevierd,
de kinderen eveneens.
De leerlingen van de o.l. school in de kom
hebben hun jaarlijksche schoolreisje gehad,
deren keer naar s Gravenhage en Omstre-
keil- En nit reisje is, zooals alle reisjes van
deze school trouwens, uitstekend bevallen. Te
Scheveningen was het verbazend warm op
de boulevard, in de Tweede Kamer was het
zeer deftig, in het Schoolmuseum buitenge
woon aardig en leerzaam en de speeltuin te
Groenendaal ondeer de hooge boomen was
een groote attractie. De bustocht was er mooi
en de kinderen waren zeer tevreden over
alles. Zoo ging het ook de Groeter jeugd, die
een tocht heeft gemaakt over den afsluitdijk
naar Friesland. Een tegenbezoek dus van de
zeer vele feestgangeres welke uit het Friesche
land naar Hollands' duin en strand komen
Tot zoover de feesten van de jeugd. En nu de
ouderen. In bussen van de Jong, en in een
aantal auto's hebben de oudste Schoorlaars
Amsterdam bezocht, en gevaren door de ha
vens. Ze kwamen laat weer in Schoorl terug;
de talrijke dorpsgenooten en het fanfare
corps hadden al een uur de wacht. Dit laat
ste was zoo erg niet, het korps hield er den
moed wel in, en dat de oudjes laat waren is
het beste bewijs dat de tocht is bevallen.
Trouwens, dat wezen de gezichten wel uit.
Op de tonen der muziek hielden ze zelfs nog
een rondedans op het dorpsplein. Een hunner
fungeerde voor dansmeester. Maar de oud
ste, bijna al 90 jaar, gaf er den brui aan en
wilde naar huis. Uit was de pret, maar allen
waren het eens: het was een genoegelijke
dag geweest.
Tengevolge van het schrale grasgewas is
de vraag naar aardappelen nogal groot, zoo
dat de „doorgedraaide" aardappelen gere
geld door de veehouders werden weggehaald.
De aanvoer en handel in consumptiesoorten
loopt vrij vlot; de blauwen gelden tot 1.25;
Eigenheimers liepen op tot 1.05 per baal.
Hoe gevaarlijk het is om plotseling over
te steken, ondervond de melkboer J. Koedijk,
toen hij met zijn motorbakfiets aankwam en
een kind van den heer H., met een z.g.n. kar
retje waarin een speelkameraadje gezeten
was, plotseling den weg overstak.
Door het plotseling krachtig remmen ge
raakte de motorbakfiets over den kop. Her
kind, gezeten in het karretje, geraakte geheel
onder het vehikel maar bekwam wonder bo
ven wonder slechts enkele schaafwonden On
geveer 70 liter melk ging verloren. De mo
torbakfiets bekwam eenige materieele scha
de. De heer Koedijk kwam met den schrik
vrij. De schade zal door den heer H. wor
den vergoed.
De asphalteering van den Benedenweg
is thans gereed gekomen. De eertijds zoovee'
besproken hobbelige onderweg is thans her
schapen in een prachtig vlak wegdek. Het
cachet der gemeente zal indien de bijkomende
werkzaamheden zijn voltooid, veel verbe
teren.
Het z.g.n. tomatenaaltje begint zich in
verscheidene kassen te vertoonen het micros
copisch kleine beestje kan zich zoo onrustba
rend ontwikkelen dat in enke'e jaren geen
tomaten meer kunnen worden geteeld.
Door 't springen van een voorband ge
raakte de bestuurder van een vrachtauto de
macht over zijn stuur kwijt en botste tegen 'n
telefoonpaal, welke bij den grond afknapte
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
over genoemde maanden in 1932 slechts 12
milltoen K.G. bedroeg.
Hoewel 1932 reeds een zeer slecht jaar
voor onzen export is geweest, worden wij
thans gecontingenteerd op 50 pCt. van de
geëxporteerde hoeveelheid in dat ongunstige
jaar. Zooals reeds gemeld is, mogen wij
thans slechts 8 mill. K.G. aardappelen uit
voeren.
Toch mogen wij, aldus deelde men ons
mede, bij alle bezorgdheid voor de toekomst
van onzen export, niet ontvereden zijn over
het in de huidige omstandigheden bereikte
resultaar. Aanvankelijk wenschte de Engel-
sche regeering ons slechts een contingent van
4 millioen toe te staan! Nadat onderhande
lingen met de betrokken autoriteiten, waar
bij de Nederlandsche belangen door den
landhouwconsulent te Londen, den heer Ger
ritsen, werden behartigd, hadden plaats ge
had, heeft men ons echter het dubbele van
de ons toegedachte hoeveelheid toegestaan.
"De heer G. H Raat uit Alkmaar is
met ingang van 1 September 1933 be
noemd tot ambtenaar ter secretaris.
Bij koninklijk besluit is benoemd, met
Ingang van 1 October 1933. tot heemraad
den Anna Paulownapolder de heer
I Bezelman, alhier.
°R. COLIJN OVER DEN LANDBOUW
Regeering zal het reorganisatie
proces bevorderen.
Dat de tegenwoordige regeering wel dege
"jk en zéér duidelijk inziet, waar de agrari
«che schoen wringt, blijkt uit het antwoord
van dr. Colijn op een adres der 3 centrale
landbouworganisaties. Dr. Colijn zegt o.a.:
„De belemmeringen, die aan den export
van agrarische producten in den weg wor
den gelegd, alsmede de verminderde koop
kracht van ons eigen volk zijn oorzaak, dat
omvorming van het bedrijf noodzakelijk
De regeering hoopt er in te slagen, die
maatregelen te treffen', welke noodzakelijk
Jijn, om dit proces te bevorderen, opdat onze
bodem productie zich zoo spoedig mogelijk
aanpasse aan de beheften van dezen tijd".
ENGELAND EN ONZE
AARDAPPELEN.
Een gevoelige
stag
tien gevoelige .«"6
Maar aanleiding van het bericht betreffen
de de contingenteering van den invoer van
aardappelen in Engeland vernemen wij
van welingelichte zijde, dat de maatregelen
**r Engelsche regeering, hoewel niet onver
dachts komende, tóch onzen reeds zoo zwaar
^troffen export opnieuw een gevoeligen
«lag toebrengen.
IN ederland is steeds het voornaamste ex-
'and voor aardappelen naar Engeland
g weest. In de maanden Sept.—Dec. 1930
exporteerde Nederland 24 millioen KG.
ardappeien naar Engeland, in 1931 konden
'J onzen export in die maanden vermeerde-
5? lot 80 millioen K.G. Toen kwam het
fngelsche invoerrecht op aardappelen van 1
poog sterling per ton, waardoor onze fxport
„MARINE-STRAFZAKEN.
Aneta seinde aan het Hbld.:
Het Hoog Militair Gerechtshof verooiv
deeide den korporaal-schrijver bij de marine
J. F X. van der Linden tot zes maanden ge-
vangenisstraf, onder aftrek van den tijd door
gebracht in preventieve hechtenis, met ont
slag uit den dienst zonder ontzetting uit de
bevoegdheid om bij de gewapende macht te
dienen. De eisch was gelijkluidend, doch met
ontzetting.
Inheemsche dienstweigeraars.
Het Hoog Militair Gerechtshof ving de
behandeling aan van de appél-zaken van tien
Inheemsche dienstweigeraars. Een der be
klaagden, de stoker der evrste klasse Óetjoe,
verklaarde dat hij dienst had geweigerd om
dat hij het onrechtvaardig achtte dat den In
heemsche schepelingen 7 en den Holland-
schen schepelingen 4 werd gekort. Be
klaagde bleef liever in dienst, doch verzocht
het Hof, wanneer hij werd ontslagen, hem
tevens te ontzetten uit de bevoegdheid weder
bij de militaire macht te dienen, daar hij dan
in oorlogstijd ook niet wenschte op te ko
men.
BIJ EEN AUTO-ONGELUK GEDOOD.
De kapitein der infanterie P. F Kenninck,
militair bestuurder van Kendari (Zuidoost-
Celebes) is, blijkens een Aneta-bericht aan
het Hbld., tijdens een tournée per auto naar
Palangga verongelukt. Hij is overleden aan
de bekomen verwondingen.
VIJF GULDEN PER MELK- OF
KALFKOE.
Op de vergad nrig van den N.-Brabant-
schen Chr. Boerenbond heeft de Regeerings-
zuivelcommissaris, de heer L. Bückmann,
medegedeeld, dat voor iedere melk- of kali
koe, nat of droog, die op het oogenblik bij de
Rundveecentrale is ingeschreven, uit de „zui
velpot" van acht millioen vijf gulden zal wor
den uitgekeerd.
DE SPOORWEGEN EN DE HULDIGING
VAN H M. DE KONINGIN OP 9 SEP
TEMBER AS. TE AMSTERDAM.
Naar wij vernemen, maken de Nederland
sche Spoorwegen het een ieder al heel ge
makkelijk om tegen speciaal gered uceeren den
prijs op 9 September a s. naar Amsterdam te
reizen ter gelegenheid van de huldiging van
de koningin in het Stadion.
Eiken, bezoeker zoowel als mede defilee-
rende kan, van 4 tot en met 7 September a.s.
een speciaal retourkaartje 3e klasse direct
koopen aan het station in zijn woonplaats.
Op dit kaartje mag op Zaterdag 9 September
a.s. gereisd worden met eiken trein naar ver
kiezing (geen D-tiein) naar Amsterdam, aan
komende vóór 15 uur aldaar.
DE BEROOVING TE AMSTERDAM.
De aangevallenezegt thans dat
zij gefingeerd is.
De zaak van den kassier van den Amster-
damsche Woningdienst heeft plotseling een
andere wending genomen.
De politieautoriteiten hadden den beroof
den man gister nog uoodig voor het geven
van inlichtingen om nadere verklaringen Hij
was echter nergens te vinden en was ook
niet in zijn betrekking verschenen bij den Wo
ningdienst.
Gisteravond heeft hij zich echter bi]_ de po
litie gemeld en toen verteld, dat de geheele
zaak een doorgestoken kaart is geweest Bei
de personen, de kassier en de beroofde had
den de zaak samen op touw gezet om de drie
duizend gulden te kunnen deelen. De kassier
een jongeman van 24 jaar is (har.s ook op
gesloten en de zaak zal nu nog verder onder
zocht worden.
WEELDEBELASTING
De ver. van faonkar.ten op electr, technisch
gebied in Nederland heeft een adres aan de
Tweede Kamer gericht, waarin wordt aange
drongen op aanneming van het a^"°ement
van den heer Kortenhorst c.s. tot het lichte
van de weeldebelasting uit het ontwerp to
heffing van een omzetbelasting.
DUITSCHE SCHEEPSHYPOTHEEK-
BANKEN.
De nieuwe wet dient tol uitschake
ling van buitenlandschen, speciaal
Nederlandschen invloed.
Een der Duitsche correspondenten van het
M De wet'op "de Duitsche hypotheekbanken
De wet oo de D. hypotheekbanken is thans
met de toelichting verschenen. Daar de Nea.
scheepshypotheekbanken in ster^®
bij de Rijijscheepvaart betrokken zij
de nieuwe wet duidelijk de tend®" ciaa1
komt, om buitenlandschen lnvl^ds^^_
der Duitsche geldgevers de buitenlaadsgw»
voornamelijk de Nederlandsche banken, hun
invloed in Duitschland voortdurend hebben
uitgebreid. Aan drie later opgerichte Duit
sche banken is het niet gelukt, dezen voor
sprong weer in te halen. De afhankelijkheid
van de buitenlandsche kapitaalmarkt heeft
tot gevolg gehad, dat de buitenlandsche
banken hun invloed er voor gebruikten, om
de schepen in het buitenland te laten bou
wen; een ontwikkeling, die zich in de laatste
jaren met het oog op de onvoldoende bezet
ting der Duitsche werven daar in bijzondere
mate heeft doen gevoelen De regeering acht
het voorts niet gewenscht, dat scheepsruimte
van Duitsche eigenaren onder een buiten
landsche vlag wordt gesteld, speciaal met
het oog daarop, dat door het Vredesverdrag
een aanzienlijke scheepsruimte uit de Rijn-
scheepvaart moest worden afgeleverd.
Een der redenen, weshalve de Ehiitsche
scheeoshvpotheekbanken de concurrentie met
de oudere Nederlandsche banken niet met
het gewenschte resultaat ter hand konden
nemen, was de rechtsonzekerheid der Duit
sche pandbrieven. Om dezen misstand ten
gunste van hypotheekbanken uit den weg te
ruimen, moet aan deze pandbrieven door de
wet dezelfde zekerheid verschaft worden, als
aan de pandbrieven der grondcredietbanken.
GEMEENTEFONDSUITKEERINGEN
Het voornemen tot verlaging.
Onlangs is gemeld, dat bij de regeering
een wetsontwerp in voorbereiding is tot ge
leidelijke vermindering van de uitkeeringen
die uit de gemeentefondsbelasting aan de
gemeenten worden gedaan. Zooals men weet
zijn die bedragen voor vijf jaren vastgesteld,
in 1931 werd de eerste uitkeering verstrekt,
in 1935 zal de laatste van deze vijfjarige
periode geschieden.
Naar verluidt, gaan de regeeringvoor
nemens in die richting dat de fondsuitkee-
ringen in 1935, in afwijking van het aanvan
kelijk bepaalde, met 12Y2 procent zullen
worden verminderd, voor 1936 zou een hoo-
ger percentage worden afgetrokken. Is het
Hbla. echter goed ingelicht, dan zou voor
het belastingjaar 1934 aan deze uitkeerin
gen nog niet worden getornd doch beoogt
het spoedig tot wet verheffen van bedoeld
ontwerp de gemeentebesturen in de gelegen
heid te stellen, met de vermindering van die
bron van inkomsten bij het opmaken der be
grootingen voor 1935, tijdig te rekenen.
KIND GEBOREN TUSSCHEN
LONDEN EN DEN HOEK.
Aan boord van een der schepen van de
Batavierlijn is in den nacht van Woensdag
op Donderdag een gebeurtenis voorgevallen,
die gedurende de meer dan 100 jaren van het
bestaan der lijn nog niet in haar geschiede
nis was opgeteekend. De „Batavier II" is met
één passagier meer den Nieuwen Waterweg
binnengevaren, dan waarmee het schip de
Theems had verlaten.
Een dame uit Bloemendaal werd aan
boord verblijd met de geboorte van een
dochter.
Op passagiersschepen die lange trajecten
afleggen en die dap ook een dokter aan
boord hebben, zijn dergelijke voorvallen ook
bekend, maar op al haar overtochten van
Engeland naar Nederland en omgekeerd is
deze de eerste geboorte die de passagierslijn
boekstaaft.
Het kind is op den ochtend van den 31sten
Aug. om 4.33 uur geboren toen het schip nog
anderhalf uur stoomen van den Hoek verwij
derd was. Kapitein Zwart, die als ambtenaar
van den burgerlijken stand heeft gefungeerd,
heeft het uur der geboorte, zoomede de plaats
opgeteekend.
Te Hoek van Holland is de hulp van dr
Knip ingeroepen. Deze heeft de moeder en
kina aan boord bezocht en den toestand wel
bevonden. Hij was vol lof over de wijze,
waarop de stewardess hulp verleend had en
hij had er geen bezwaar tegen dat moeder en
kind met het schip doorreisden naar Rotter
dam, vanwaar zij per ziekenauto werd over
gebracht naar hun woonplaats Bloemen
daal.
MOEILIJKE VERHUISPARTIJ.
Schoten gelost?
Het Hbld. vertelt:
Op de Rozengracht bij de Prinsengracht
te Amsterdam staat een café. De houder er
van is tevens eigenaar van het perceel; de
bovenverdiepingen heeft hij verhuurd; oa.
aan een Letlander, die een groote huurschuld
schijnt te hebben. De let wilde verhuizen,
maar de eigenaar was daar niet op gesteld
daar hij de meubelen als pand voor de huur
wenschte te houden. Intusschen was hem ter
oore gekomen, dat de Let in stilte er met zijn
boeltje zou vandoor gaan. Dat zou dan gis
ternacht gebeuren. Nu heeft de woning twee
uitgangen; één ervan had de eigenaar me
een hangslot doen sluiten, zooaat daaruit
„ontsnappen" niet mogelijk was, de andere
deed hij bewaken.
Gisternacht reed een verhuiswagen voor
en de Let begon zijn meubelen in te laden,
waar de eigenaar zich tegen verzette. Er
ontstond daarbij een woordenwisseling, tij
dens welke, volgens verklaring van den eige
naar, de Let schoten uit een revolver zou heb
ben gelost. De Let is naar het politiebureau
gebracht. Hij beweert evenwel niet te hebben
geschoteneen revolver is niet gevondenhet
is mogelijk, dat hij het in de Prinsengracht
heeft gegooid. Wel is een patroonhuls vóór
de deur ontdekt, maar het is niet zeker of die
pas is afgeschoten.
De eigenaar heeft nog verder verklaard,
dat er vijf malen zou zijn geschoten, eerst
driemalen boven, daarna nog twee malen bij
de straatdeur. Gaten van kogels zijn niet ge
vonden en niemand heeft eenig letsel gekre
gen.
NEDERLANDSCHE DELEGATIE
NAAR HET INTERNATIONAAL
PLUIMVEECONGRES.
Door den minister van Economische
Zaken zijn, mede namens den minister
van Koloniën, buiten bezwaar van
's Rijks schatkist aangewezen als verte
genwoordigers van de Nederlandsche
Regeering en van Nederlandsch Indië
op het van 6 tot 15 September a.s. te
Rome te houden internationaal congres
£oor pluimveeteelt;
Ir. D. S. Huizinga, inspecteur van het
landbouw-onderwijs, tevens hoofd van
den binnenlandschen landbouwvoor-
lichtingsdienst, te 's-Gravenhage, voor
zitter van de delegatie;
Dr. J. J. L. van Rijn, lid van het per
manente comité van het Internationaal
Landbouw-instituut, te Rome, plaatsver
vangend voorzitter;
P. J. van Haaren, voorzitter van de
Nederlandsche Federatie van vereeni-
gingen van Bedrijfspluimveehouders, te
Tilburg;
Dr. B. J. C te Hennepe, bacterioloog
aan de Rijksseruminrichting te Rotter
dam; -e
J. Mantel, te Huis ter Heide;
Ir. J. G. Tukker, rijkspluimveeteelt-
consulent en directeur van het rijks
instituut voor pluimveeteelt, te Beek
bergen, secretaris.
CERTIFICATEN VOOR UITVOER VAN
AARDAPPELEN NAAR ENGELAND.
De minister van economische zaken
heeft bepaald, dat met ingang van heden
voor den uitvoer van aardappelen naar
Engeland certificaten zullen worden af
gegeven. Hiermede is belast de heer
Mr. L. Niemóller te 's-Gravenhage. Het
bedrag, ter bestrijding van de kosten,
verbonde aan het afgeven dier certifi
caten, is vastgesteld op 0.05 p. 100 K.G.
PRIJS CRISIS-BOTERMERK.
De crisis-zuivel-centrale maakt be
kend, dat voor de week van 3 tot en met
9 September de prijs van het crisis-
b^termerk is vastgesteld op 1 per K.G.
n die van de vervoervergunning voor
buitenlandsche boter op 1.10 per K.G.
EEN VERZOEK OM
INVRIJHEIDSTELLING.
Naar wij vernemen, heeft Mr. E. O. Gold-
stein den minister van justitie verzocht de
onmiddellijke invrijheidstelling te gelasten
van zijn cliënt, den heer Is. Leenes. Zooals
men zich zal herinneren, werd in December
1932 de gevangenhouding van den heer Lee-
ne bevoien terzake van gestelde verduistering
gepleegd op 8 Augustus i932 en voorts ter
zake van oplichting, welke gepleegd zou
zijn in het begin van 1932. Bij de dagvaar
ding voor de terechtzitting werd aan hem
echter alleen verduistering, op verschillende
data gepleegd, ten laatste gelegd, en bij het
vonnis der Haagsche rechtbank werd de heer
Leenes alleen veroordeeld wegens verduiste
ring gepleegd op 26 Januari 1932, terwijl hij
van alle andere te laste gelegde verduiste
ringen, dus ook die waarvoor zijn gevangen
houding was bevolen, werd vrijgesproken,
met opheffing te dien aanzien van de voor-
loopige hechtenis.
Mr. Goldstein stelt thans, dat, waar de een
leenes niet is gedagvaard wegens oplichting,
binnen 30 dagen na de laatste verlenging van
het te dier zake gegeven bevel tot gevangen
houding, dat bevel, wat dit feit betreft, daar
mede was vervallen. Nu ook de rechtbank
ten opzichte van het andere punt de voor-
loopige hechtenis heeft opgeheven, bestaat
er volgens Mr. Goldstein geen enkel recht
meer, om den heer Leenes nog langer vast te
houden.
Aangezien de advocaat-generaal bij het
Haagsche hof. Mr. Speyaard van Woerden
bij welk Hof de zaak in hooger beroep nog
hangend is, het verzoek tot in vrijheidsstel
ling heeft geweigerd, heeft de heer Goldstein
zich tot den minister gewend, omdat het
Wetboek van Strafvordering geen rechts
middel aanwijst, om bij de rechterlijke in
stanties de gevraagde invrijheidsstelling te
verkrijgen.
DE OMZETBELASTING.
De Algemeente Vereeniging voor Bloem-»
bollencultuur te Haarlem heeft een adres aan
de Tweede Kamer gericht, waarin wordt ver
zocht het artikel bloembollen op te nemen
onder de vrijstellingen, vermeld in Tabel B
1 van het wetsontwerp tot heffing van een
omzetbelasting.
DE STAKING IN HET STUCADOORS-
BEDRIJF TE AMSTERDAM.
Tegen het openbaar gezag gericht,
zegt het scheidsgerecht voor de bouw
bedrijven.
Naar aanleiding van de staking in het stu-
cadoorsbedrijf hebben B en W. van Amster
dam het scheidsgerecht voor de bouwvakken
uitgenoodigd zich met deze aangelegenheid
bezig te houden en omtrent de rechtmatig
heid van deze staking eer» uitspraak te doen.
Deze uitspraak is thans ter kennis van
B. en W. gebracht.
De conclusie ervan luidt als volgt:
Het scheidsgerecht acht, voorzoover het
betreft de stakende leden van de organisaties
die partij zijn bij het collectieve Arbeidscon
tract voor het stucadoorsbedrijf, deze sta
king onrechtmatig daar zij in strijd is met de
tariefoyereenkomst die op wensch der regee
ring is gesloten.
Ten aanzien van de stakende leven van or
ganisaties, die niet partij zijn bij de collec
tieve arbeidsovereenkomst en van ongeorga
niseerde stakende stucadoors en opperlieden,
zou de staking slechts dan rechtmatig zijn,
indien er een regeling zou bestaan, waar
door collectieve arbeidsovereenkomsten voor
een geheel bedrijf bindend konden worden
verklaard en een dergelijke verklaring voor
het stucadoorsbedrijf was tot stand gekomen
Dit neemt echter niet weg, dat deze staking
moet worden beschouwd als een, die tegen
het openbaar gezag is gericht. Het scheids
gerecht heeft dan ook tenolotte nog de vraag
besproken, of eenige maatregel moest wor
den getroffen, ten aanzien van de stucadoors,
die verklaren niet te kunnen werken, hetzij
doordat zij door het staken van de opper
lieden geen materialen kunnen krijgen, het
zij doordat zij door molest of bedreiging met
molest verhinderd worden te arbeiden. Het
meent, dat op alle manieren moet worden
getracht, deze werklieden in pogingen om
het werk te hervatten te steunen en dat overi
gens de stucadoors pat roons, bij wie zich
een dergelijk geval voordoet, dit aanhangig
♦^Ecoren te ffigkefl bij. d&. arbitragecommissie
In het hartje van Twente, dicht bij de
bosscheu van Twickel, tusschen Delden
en Hengelo, ligt het gehucht Oele, zoo
als het op de kaart staat, Eule, zooals
het wordt uitgesproken. Een net van
landwegen en fietspaden slingert er
zich 'angs schilderachtige Twentsche
boerderijen door hoog en lager geboom
te. langs akkers en korenvelden, en
maakt het mogelijk in deze omgeving
volop van aanttrekkelijk natuurschoon
te genieten.
Len van de meest interessante plekjes
in deze contreien is de Oeler watermo
len met zijn draaiend rad, zijn snelstroo-
mend water, zijn pittoreske molenge
bouw.
Wie in Twente over watermolens
spreekt, denkt niet aan draaiende wie
ken door den rappen wind bewogen, niet
aan ranke molengestalten met hun
kruisen slaande door de lucht, zichtbaar
in de vlakke velden wijd en zijd in 't
rond, zooals wij ze in het polderland
kennen en liefhebben. Zulke watermo
lens bezit Twente niet. Hier zijn het de
wentelende raderen, door de beken m*»t
hun snellen stroom en hun sterk verval
be.vogen, door waterkracht dus aange
dreven, die een minder van ver al opval
lende, maar een toch ook zeer karakte
ristieke tooi van het landschap vormen.
Er zijn er helaas maar weinige meer
van over. Van de windwatermolens uit
het polderland mogen wij hopen, dat er
velen gespaard zullen blijven, dank zij
de verbeterde methode van het sy
steem Dekker, door de vereeniging de
Hollandsche Molen met succes gepro
pageerd. Maar over het lot van de
Twentsche molens moeten wij wel zeer
bezorgd zijn.
Mr. G J. ter Kuile heetf over deze
Tv/entsche watermolens een bijzonder
aardig boek geschreven en in de uitgave
van 1922 vertelt deze kenner van het
Twentsche land en de Twentsche zeden,
dat er nog dertien in leven zijn geble
ven, waarvan er echter maar een zestal
meer in gebruik ziin. Nu de stroompjes
ook in dit mooie land steeds meer ge
kanaliseerd en genormaliseerd worden,
nu, meer dan vroeger, tijden van water-
armoede afgewisseld worden met tijde-
lijken overvloed, nu het groote kanalen-
plan van Twente naar den Rijn in uit
voering genomen is en daardoor het
stroomwater op de kanalen zal worden
afgevoerd, nu hangt het dreigende Da-
mocleszwaard steeds gevaarlijker boven
de oude Twentsche molens. Alleen het
stroomgebied van den Dinkel blijft bui
ter. deze plannen en zal dus zijn ouden
luister bewaren.
Voorlóopig staat daar echter nog mèt
de anderen ook de Oeler molen. Wij
troffen bij ons bezoek den molenaar
juist bezig met het afbikken van een der
zware molensteenen en maakten met
hem een praatje. Hij vertelde onn in zijn
gemoedelijke Twentsche dialect een en
ander van zijn molen en van de andere
watermolens uit dit gebied. In Je omge
ving van Delden staat er nog een, de
oliemolen van Azelo, op korten afstand
van het kasteel Twickel. Ook deze beke
ken we, maar daarvan is alleen het
molengebouw met zijn kleurige roode
dak overgebleven, het rad, dat op de foto
in mr. ter Kuile's boek nog voorkomt,
is sindsdien weggenomen. Ontluisterd,
als een schoone, maar weemoedige her
innering aan vroeger jaren, toen het
water zijn ruischend lied zong rond het
draaiend rad, staat de rest van den
molen er nog.
Onverdeeld aantrekkelijk is het trou
wens rondom den Oeler molen ook al
niet meer. Sinds het fabriekswater van
Enschede afstroomt op de Twickeler
teken, is ook het water, dat het Oeler
molenraad in beweging zet, verontrei
nigd en in plaats van frisch helder beek
water is het een vuilblauw, onwelrie
kend vocht, dat door de beddingen
stroomt Pogingen om deze verontreini
ging te neutraliseeren zijn vruchteloos
geweest.
Zoo is het verhaal van de Twentsche
molens in menig opzicht een tragedie in
onzen tijd. Mogen de enkelen, die den
strijd nog dapper volhouden, nog vele
jaren hun rad laten wentelen en mo»en
zij allen, ook wanneer zij stil worden ge
zet, als droeve maar toch schoone resten
van vergane glorie bewaard blijven Ook
dan zullen zij interessante verschijnin
gen blijven in het prachtige Twe. tsche
landschap.
A. L. B
welke is ingësteM Wrarbfcns de coliecteve
arbeidsovreenkomst v»xn het stucadoorsbe
drijf.
VERDRRONKEN BIJ HET ZWEMMEN.
Het geval te Scheveningen.
Zooals reeds gemeld is Donderdagmiddag bij
het baden in de zee te Scheveningen tusschen
de Buitenhaven en den Vuurtoren een 17-ja-
rige jongeman verdronken. Het slachtoffer
was geen Duitsche, doch een Belgische
jongen, afkomstig uit Hergenrath (België)
en hij had zich ondanks het feit, dat hij niet
voldoende kon zwemmen, toch te ver in zee
gewaagd. Zijn vriend, een 16-jarige jongen
uit Herbestal (België), was in zijn nabijheid,
doch kon hem geen hulp verleenec. daar ook
hij de zwemkunst niet voldoende machtig
was. Een inwoner van Voorburg poogde
den drenkehng nog op te duiken, doch tever
geefs. Na ongeveer 20 minuten spoelde hij
aan. De G.G.D. was daarna nog circa drie
kwartier bezig de levensgeesten op te wek
ken, echter zonder resultaat.
De beide jongens waren daags te voren te
Scheveningen aangekomen en logeerden in
de Jeugdherberg in de Vijzelstraat.
KORTE BERICHTEN.
De minister van financiën mr. Oud is van
zijn verlof teruggekeerd en heeft hedenoch
tend zijn ambtsbezigheden hervat.
De Leeuwarder botomoteering is heden!
yas [gesteld op 63 ets. per kilo»
