DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Hit het JUulement De hernieuwde opstand op Cuba. iBuitenland No. 211 Donderdag 7 September 1933 135e Jaargang Het zwaarbeproefde eiland gaat een belang rijke rol spelen in de wereldpolitiek. hoe lang zal dit duren Waf vandaag de aandacht trekt STUDENT GEMOLESTEERD. Wegens niet groeten van de vlag. STEUN AAN KINDERRIJKE GEZINNEN. SCHOOLMEISJES DOOR JAGERS GEWOND. DE COMMISSIE VAN ONDERZOEK NAAR HET BANKWEZEN IN DUITSCHLAND. UITBREIDING DER JAPANSCHE VLOOT. Tegen het verdrag van Londen in. URANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTE NTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote ccntracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Den Haag, 6 Sept. 1933. Gelijk te verwachten was, heeit de Tweede Kamer geen bezwaar gehad den heer Cra mer (sd.a.p.) vergunning te verleenen de re geering te interpelleeren over de jongste ge beurtenissen in Oost-Indië. De datum voor zijn interpellatie zal echter nog nader wor den bepaald. Het is achterat gebleken, dat de heer Roestam (comm.) zijn plan om ook over het zelfde onderwerp een interpellatie in te die nen, had laten varen, toen de heer Cramer met' zijn aanvrage voor den dag kwam. VHj hebben hierna een soort van voorpos tengevecht gehad voor den -triju ever e' Indi sche begrooting 1934. Er waren een paar ontwerpen betreffende wijziging der Indische begrooting voor dit jaar aan de orde gesteld. Het eerste betrof onder meer een bezuiniging op de defensiebegrooting van Indië voor dit jaar ten bedrage van omstreeks zes millioen. Een aangename verrassing voor iederen voorstander van ontwapening, zou men zoo zeggen: alweer zooveel gewonnen! Maar nu deed zich hedenmiddag liet curieuse schouw spel voor. dat eerst de Indische specialiteit van de s d.a.p., ingenieur Cramer, vervolgens de Indische specialiteit der communisten, de heer Wijnkoop, zich verzetten tegen aanne ming van dit ontwerp. Zij meenden blijkbaar hiermede lucht te geven aan hun antimilita ristische gevoelens. Zoowel de heer Joekes (v.d.) als minister Colijn tikte de heeren op hun vingers, door er op te wijzen, dat, als zij hun zin kregen, de oorspronkelijke begrooting van kracht bleef en er dus zes millioen meer voor defen sie in Indië zou worden besteed dan de regee ring zelve noodig vond. De heeren keken op hun neus en de heer Cramer maakte zoo goed mogelijk zijn retraite door te verklaren, dat zijn bewering, dat zijn partij tegen het voorstel, zou stemmen, wat hij i:. eersten aanleg had verklaard, wat al te gauw was geformuleerd, maar niettemin bleef zij tegen de uitgaven voor defensie gekant. Dit laatste was 'n volkomen noodelooze verk'...riuT na tuurlijk. maar 't gevolg was. dat ,l ontwerp werd aangenomen met ook de sociaal-demo craten en zelfs den revolutionnair-socialist Sneevliet als voorstemmers. Alleen de drie aanwezige communisten (de heer De Visser is ongesteld) bleven bij hun onlogisch stand punt en stemden tegen. Vermeld dient nog te worden, dat minister Colijn heeft medegedeeld, dat eerstdaags een commissie zal worden benoemd om na te gaan in hoeverre de kosten der marine in Indië tusschen Nederland en Indië anders kunnen worden verdeeld. Bij een paar andere ontwerpen tot wijzi ging van de Indische begrooting voor dit jaar informeerde in de eerste plaats de heer Feber (r.k.) hoe het stond met het aanbod Van de suikerindustrie om drie jaar lang J 500.000 bij te dragen voor de werkloozen. Heeft de regeering dit aanbod aanvaard? teer Wijnkoop (comm.) protesteerde te gen de plannen der regeering om de in dustrialisatie van Indië te bevorderen. °e heer Joekes (v d.) informeerde naar den stand der plannen tot bestuurshervor- ming. De heer Sneevliet (rev.-soc.) waarschuwde, tegen een industrialisatie, welke misschien toestanden als in de textielindustrie te Shang- "ai zal doen ontstaan. 'n denzelfden geest sprak ook de heer "of^tam (comm.) De heer Cramer (s.d.a.p.) klaagde er over, dat regeering en particuliere industrie zoo weinig doen voor de werkloozen. Minister Colijn antwoordde uitvoerig. Hij deelde o.a. mede. dat de regeering het aan bod der suikerindustrie heeft aanvaard. Over plannen tot verdere bestuurshervorming zal de regeering het parlement hooren. Wat de industrialisatie van Indië aangaat, dat is thans een kwestie van groote beteekenis, maar er moet gestreefd worden naar een in dustrialisatie ten bate van het binnenland en niet voor den export. De mogelijkheid be staat, dat er een textielindustrie zal worden in het leven geroepen, maar aan toestanden als te Shanghai worden gevonden, waar niet eens een arbeidsinspectie bestaat, behoeft men niet te denken. De regeering beschikt niet over de middelen om meer voor de werk loozen te doen dan thans geschiedt, doch ge lukkig laten de ondernemingen in Indië haar ontslagen personeel niet gauw in den steek. Na nog wat heen en weer gepraat, waar bij minister Colijn den heer Cramer waar schuwde tegen subjectieve opmerkingen, wel ke door de buitenlandsche pers lichtelijk mis bruikt kunnen worden, zijn de voorstellen zonder stemming goedgekeurd. Omzetbelasting. Eindelijk kwam toen de omzetbelasting aan de orde. Heden hebben een achttal spre kers zich doen hooren en er staan er nog meer op het lijstje. Over het algemeen is de beoordeeling van het wetsvoorstel wel zoo, dat minister Oud zich over de aanneming niet ongerust behoeft te maken. Niet allen zijn zoo enthousiast over het ontwerp als de eerste spreker, de heer Fleskens (r.k.), die in dertijd het eerst het denkbeeld van de heffing van een omzetbelasting heeft opgeworpen. Maar ondanks vele op- en aanmerkingen, heeft geen der sprekers het aangedurfd zich een pertinent tegenstander van te verklaren Na den heer Fleskens heeft zijn partijge noot Kortenhorst 'n uitvoerige rede aan het ontwerp gewijd. Hij ontwikkelde tal van be denkingen, whs o.a. tegen belastingheffing van veraccijnsde artikelen als sigaren en ta bak, wenschte, dat de minister abnog de weeldebelasting uit de wet zou nemen, maar hij had hoop, dat er nog een nota van wijzi ging zal komen tot wegneming van zijn be^ zwaren. De heer Dr. Bierema (lib.) aanvaardde het ontwerp met het oog op 's lands financiën, maar drong aan op het ruimschoots verlee nen van vrijstellingen voor alle hulpstoffen zooals steenkolen, schrapping van de weef debelasting en verlaging van het tarief van heffing. Daartegenover verklaarde de heer J. ter Laan (s.d.a.p.), dat zijn fractie meer gevoelt voor een weeldebelasting dan voor de voor gestelde omzetbelasting. Hij vreesde voor dubbele belasting in vele gevallen en drong aan op ruime vrijstellingen. De heer Schilthuis (v.d.), voorstander van het ontwerp, vroeg onder meer goede over gangsbepalingen, betere regeling van de compenseerende invoerrechten en vrijstelling voor het binnenlandsch fruit. De heer Westerman (nat.-herst.) zal niet tegenstemmen, doch meende, dat er aange stuurd moest worden op een staatsbudget van 300 millioen. De heer Vervoorn (plattel.) zou ook voor stemmen, maar drong er op aan de salaris sen der staatsambtenaren terug te brengen tot het peil van vóór 1914. De laatste spreker van den dag, de heer Zandt (st.ger.) had liever dat de regeering zich meer op bezuinigen had toegelegd, maar hij zou toch niet tegen stemmen, mits de re geering op ruime schaal vrijstellingen ver leent. Morgenmiddag voortzetting. Qxiqdiiksch OvetzUAt Nadat de gesprekken over Cuba een beetje Seluwd waren en andere politieke gebeurte nissen weer de aandacht vroegen, werd daar °P het opstandige eiland in alle stilte en zon der dat een der groote mogendheden er op vernacht was, een nieuwe opstand voorbereid. Lang heeft dus de regeering van den nieuwen president de Cespedes niet geduurd Nauwelijks een maand, nadat aan de dicta tuur van MaJ.ado tengevolge van het om vallen van het leger een einde was gekomen, heeft diens opvolger de Cespedes zich even eens genoodzaakt gezien af te treden. Een ®i itaire Junta heeft naar de macht gegrepen on in zeer korten tijd heeft zich, zonder dat het, aldus het „Hbld.", althans volgens de tot dusver ontvanger! berichten, tot ernstige ordeverstoring is gekomen, met succes een nieuwe revolutionnaire actie doen gelden, die O'tgaat van de lagere rangen van leger en marine, waarbij zich de studenten aansloten «venals de gendarmerie en de politie. De re- volutionnairen zijn meester van de hoofdstad en ook daarbuiten schijnen zij het heft vrijwel in handen te hebben. De uit negentien radi cale politici en milit -iren bestaande junta heeft een uitvoerenden raad van vijf commis sarissen benoemd, die voorloopig de leiding der regeeringszaken in handen heeft geno men, in afwachting van de aanwijzing \an hun opvolgers door een bijeen te roepen Lon- stitueerende vergadering. De tweede revolutie, welke het gevolg hier van schijnt te zijn, dat in de oogen der ont£ vredenen in en buiten de weermacht «n studentenwereld, de opvolgers van Macnaao niet doortastend genoeg waren om aan ae door dezen geschapen toestanden e«n te maken, heeft dus een zeer snel verloop ge- d« maand» in geering-de Cespedes beijverde zich de politie ke woelingen, welke dan hier, dan daar ont stonden, bij te leggen en de orde te herstellen Maar zonder veel succes. Herhaaldelijk kwam het tot nieuwe arbeidsonlusten, waar bij de troepen moesten ingrijpen. Nog enkele dagen vóór het uitbreken der nieuwe revolu tie werden te Santiago bij een botsing tus schen stakers en werkwilligen twee burgers en één soldaat gedood. In breede kringen van de bevolking schijnt de overtuiging te zijn ontstaan, dat de regeering niet krachtig genoeg afrekende met de volgelingen van den verdreven dictator. Daarbij heeft ongetwij feld de geheime z.g. A. B. C.-organisatie, in hoofdzaak uit studenten bestaande, die tot de felste tegenstanders van het regime- Machado behoorden, een belangrijke rol ge speeld, evenals zij dit heeft gedaan bij de actie tegen den gehaten dictator zelf. Zij heeft daarbij een krachtigen steun gevonden bij het onder-officierskader van leger en vloot en bij de soldaten en matrozen. Deze vereenigde krachten hebben van de afwezig heid van den president uit de hoofdstad ge bruik gemaakt om het bewind om te zetten. De Cespedes, die zich in de door een orkaan fel geteisterde gebieden bevond om toezicht te houden op het reddingswerk en op de regeling van de steunverleening aan de door de ramp getroffen bevolking, werd in allerijl naar Havana teruggeroepen. Maar hier aangekomen, was de omwenteling al reeds zoover gevorderd, dat hem niets anders restte als met zijn regeering af te treden en zich neer te leggen bij het voldongen feit, daar de machtsmiddelen in handen der nieu we regeerders waren. Onderofficieren staan aan het hoofd van het leger en de marine; de officieren zijn tot onmacht gedoemd, de op standelingen schijnen voor het oogenblik over de geheele linie meester van den toe stand te zijn. Aldus teekent zich in groote lijnen volgens de berichten uit Havana de nieuwe politieke constellatie op Cuba af. Het is te begrijpen, dat deze snelle ver andering in de situatie, in de Vereenigde Staten, daar zoo groote financieele belangen betrokken zijn bij de economische ontwikke ling van Cuba, ernstige bezorgdheid heeft gewekt. De regeering te Washington heeft, na een langdurig telefonisch onderhoud met haar gezant te Havana, Welles, onmiddellijk enkele oorlogsschepen naar het eiland gezon den, welke maatregel echter nadrukkelijk wordt verklaard als uitsluitend ten doel heb bende de bescherming van de levens en eigen dommen der vreemdelingen. Aan een inmen ging in de binnenlandsche aangelegenheden van Cuba mag niet worden gedacht; De Amerikaansche regeering, die weliswaar waakzaam blijft, venscht echter alles te ver mijden, wat beschouwd zou kunnen worden als een schending van de politiek van goede nabuurschap. Deze houding is geheel in overeenstem ming met de tot dusver door Washington ge volgde tactiek om zich te onthouden van rechtstreeksche pressie, voor zoover dit is overeen te brengen met de Amerikaansche belangen. Een interventie op dit oogenblik, nu president Roosevelt zijn handen vol heeft met zijn reusachtig saneeringsexperiment, zou Washington trouwens ook wel zeer onge legen komen en zou tevens niet bevorderlijk zijn voor de pogingen, welke de Amerikaan sche regeering sinds eenigen tijd in het werk stelt om weer vasten voet te krijgen op de markten van Zuid-Amerika, waar men zoo uiterest gevoelig is voor alles wat zweemt naar hegemonistische bedoelingen van Noord-Amerika. Een gewapende interventie op Cuba zou de Zuid-Amerikaansche staten waarschijnlijk huiverig maken, hetgeen de Noord-Amerikaansche handelsplannen niet in de hand zou werken. Men mag daarom wel aannemen, dat de Vereenigde Staten niet dan in een uiterste geval in de toestanden op Cuba zullen ingrij pen. Van belang is in dit verband de procla matie te achten van de nieuwe voorloopige regeering te Havana, waarbij deze verklaart, aller leven en eigendommen te zullen be schermen en de financiëele verplichtingen van den staat te zullen nakomen. In hoever aan deze toezeggingen gevolg zal worden gegeven door de huidige machthebbers, waaronder verschillende sterk communistisch georiënteerde krachten moeten schuilen, zal de toekomst uitwijzen. De aanwezigheid in- tusschen op de reede van de hoofdstad van eenige Amerikaansche oorlogsbodems kan daarbij als waarschuwing van belang zijn. Men zal moeten afwachten hoe zich thans de toestand verder ontwikkelt onder de lei ding van de extremistische elementen, en tevens, of die ontwikkeling langs betrekkelijk even rustige banen zal gaan, als bij den in zet het geval schijnt te zijn geweest. Een al te groot vertrouwen daarop zou in tusschen wel eens voorbarig kunnen blijken. LORD GREY t Lord Grey of Polldon is op zijn landgo i Falldenhall in North-Humberland vanoch tend om 6.05 uur overleden in den ouderdom van 71 jaar. Lord Grey werd in het jaar 1862 geboren. Gedurende zijn geheele politieke werkzaam heid als liberaal lagerhuislid heeft hij zich uitsluitend gewijd aan de buitenlandsche po litiek van zijn land. Van 1892 tot 1895 was hij onderstaatssecretaris voor b litenlandsche zaken. In 1905 werd hij minister van buiten landsche zaken welke functie hij bekleedde tot zijn aftreden in 1916. Zijn levensloop. Lord Grey ontving zijn opieidin- te Win chester en Oxford en volgde zijn grootvader ajp „baronet" op in 1882. Berwick-upon- Tweed vaardigde hem in 1885 naar het La gerhuis af. Lord Roseberg nam 1 em als se cretaris voor buitenlandsche zaken in zijn ministerie op (18921895). Evenals Asquith, was Grey een overtuigd volgeling van de liberaal-imperialistische politiek van Rose berg. In 1902 werd hij lid van den geheimen raad. In het ministerie CampbellBauner- man trad Grey op als staatssecretaris voor buitenlandsche zaken. In deze hoedanigheid bewerkte hij Engelands toenadering tot Rus land, ondanks de protesten, die er van de zijde der liberalen en vooral van die der ar beiderspartij tegen zulk een bondgenoot schap opgingen. Grey steunde, hoewel zonder resultaat, Rusland in zijn protest tegen de annexatie van Bosnië en Herzegowina. In de Marokkaansche kwestie koos hij Frankrijk's zijde tegen Duitschland. Van 1910 af was hij de leider van de buiten landsche staatkunde in het kabinet Asquith. Den 6den Juli 1916 wtrd hij tot jpair verhe ven en kwam dus als viscount of .allodon in het Hoogerhuis. Grey's politiek bewerkte En gelands deelneming aan den wereldoorlog. In December 1916 trad hij tegelijk met den premier Asquith af. Zijn opvolger w:.s Lloyd George KORTE BERICHTEN. De directie der "N.V. Nederlandsche Cocosfabriek, gevestigd té Amsterdam en te Apeldoorn, heeft ter gelegenheid van het twintigjarig bestaan der fabriek 30.000 ge schonken voor een te vormen pensioenfonds voor haar personeel. DE BRAND IN HET RIJKSDAGGEBOUW. Het onderzoek van de inter nationale Juristen-commissie. De sub-commissie voor Nederland van de Internationale Juristencommissie deelt mede: Het is bekend ,dat een Internationale Juristen-Commissie gevormd is voor het instellen van een onderzoek naar den brand in het Rijksdaggebouw te Berlijn Deze commissie is op verzoek van het Werkcomité voor hulp aan de slachtof fers van het Hitler-regiem ingesteld omdat allerwege de overtuiging bestaat, dat in het tegenwoordige Duitschland geen objectief recht en rechtspraak meer mogelijk is en dat noch de ver dachten, noch de verdedigers de vrij heid bezitten, die noodzakelijk is om de verdediging behoorlijk te voeren. Den 2en September j.1. is te Parijs een vergadering gehouden van de Juristen commissie onder voorzitterschap van Mr. de Moro Giraferri om de bijeen komst, welke op 14 September a s. te Londen zal worden gehouden, voor te bereiden. Te Parijs is o.a. een sub-commissie benoemd, bestaande uit de juristen Mevr. BakkerNort, lid van de Tweede Kamer in Nederland, George Branting, lid van de Eerste Kamer in Zweden en Pierre Vermeylen, advocaat bij het Hof van Beroep te Brussel. Deze sub-com missie had tot taak om ter plaatse in Nederland een onderzoek in te stellen o.a. naar het milieu, de politieke over tuiging en het karakter van Marinus van der Lubbe. Herinnerd wordt aan het feit, dat be halve van der Lubbe, Törgler en drie Bulgaren aangeklaagd en gevangen ge nomen zijn in verband met den brand in het Rijksdaggebouw. Dit onderzoek der sub-commissie heeft op 5 September te Amsterdam plaats gevonden. Zeer vele getuigen zijn ge hoord. Al het gesprokene werd door twee stenografen opgenomen, terwijl van een notaris van alles een protocol is opgemaakt. Verscheidene leden van het dage lijksch bestuur van het Nederlandsch Comité van Kunstenaars en Intel lectu eelen voor den strijd tegen den Duit- schen terreur, o.a. de voorzitter Mr Frans Koen, de secretaris dr. H. Wolf en de penningmeester Floris Vos, bene vens eenige hoogleeraren der Amster- damsche Universiteit waren bij het on derzoek aanwezig. Reeds thans kan verklaard worden dat zeer belangrijke gegevens zijn ver kregen, die stellig zullen bijdragen de waarheid omtrent de brandstichting aan het slicht te brengen. Op 14 September a s. zal te Londen het onderzoek naar de oorzaak van den De hernieuwde opstand op Cuba. (Dag. Overzicht). Lord Grey overleden (Buiten land.) Amerika stuurt oorlogsschepen naar Cuba. (Buitenland). Uitbreiding der Japansche vloot (Buitenland). Het onderzoek der internationale juristen-commisse inzake den brand in het rijksdaggebouw. (Buitenland) Felle duinbrand onder Noordwijk. (Binnenland.) Rumoer te Haarlem. (Binnen land.) Congres r.k. middenstandsbond De Hanze. (Binnenland.) Brandje in het stadhuis te Venlo (Binnenland.) De letterkundige Herman Poort overleden. (Binnenland.) De feesten in de Schermeer. (Zie verder eventneel laatste be richten). brand in het Rijksdaggebouw plaats vinden door de volledige Juristen-Com missie onder leiding van een zeer be kend Engelsch jurist. Buitengewoon be langrijke feiten zullen daar omtrent den brand aan het licht worden ge bracht, terwijl de resultaten van het on derzoek in Nederland daar zullen wor den medegedeeld. De wereld zal dan zelf het antwoord kunnen geven op de vraag aldus ver klaart de Nederlandsche sub-commissie of de brand in het Rijksdagebouw te Berlijn het werk is van de beschuldig den of van mannen, die thans in Duitschland de macht in handen heb ben. Een Amerikaansche student Bossard uit Chester in Pennsylvanië. die op 29 Augustus te Berlijn is aangekomen, heeft zich. meldt een V. D. bericht, bij het consulaat-generaal der Vereenigde Staten te Berlijn erover be klaagd, op 31 Augustus door leden van de Hitler-jeugd tegen den grond te zijn ge slagen, omdat hij partijvlaggen niet had ge groet. Hij werd mishandeld terwijl hij op den grond lag. Een politieagent heeft volgens de verklaring van Bossard, geweigerd de na men der nazi's op te schrijven. In een oproep dringt de Duitsche Rijks minister voor Volksvoorlichting en propa ganda min. Goebbels er op aan, dat de Duit sche vereenigingen, bonden en organisaties de contributies voor leden van kinderrijke ge zinnen zullen verlagen. Zeven meisjes van een lyceumklas te Stadi in Duitschland zijn gewond bij het passee- seeren van een jachtterrein, waar op hoen ders werd geschoten, luist bij een salvo gin gen de meisjes voorbij, zoodat zij door de lading schroot werden getroffen. In de zitting van gistermiddag van de commissie van onderzoek naar het bank wezen werd beraadslaagd over het werkplan. Na een levendige gedachtenwisseling werden de voor te bereiken referaten vastgelegd. Deze vallen uiteen in drie groepen, waarvan de eerste, onderverdeeld in 11 hoofdstukken, den huidigen crisistoestand van het bank wezen en zijn oorzaken zal behandelen, de tweede de tot dusverre gedane saneerings- pogingen bespreken zal en de laatste een uit eenzetting zal geven van de tot dusverre door de rijksbank gevoerde politiek tegenover het bankwezen. Verder zal de commissie zich bezighouden met de wetgeving in het buiten land op het gebied der credietbanken en een litteratuuroverzicht geven over de huidige problemen van het bankwezen. De onderhandelingen tusschen de Japan sche ministeries van oorlog en marine over de versterking der vloot zijn beëindigd. De beide ministeries zijn tot de slotsom geko men, dat de vloot moet worden uitgebreid buiten het kader van de overeenkomst van Londen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1