Hlkmaarsche Courant.
In het paleis van den koning
Het Bruinboek over den Rijksdagbrand
(tonderfl fi/l en dertigste Jaargang.
pONDERDAG 14 SEPTEMBER.
Jladiemeuias
Buitenland
Aan den vooravond van het v. d. Lubbe-proces
publiceeren wij het zoojuist gereed gekomen
Bruinboek.
SeuiUelcH
fyJee, ff
Eerst
kijken
ia -en* e£/yK-
AMSTERDAM
Nieuwendijk 225-229
V
Ko 217 1933
Vrijdag 15 September
Hilversum, 1875 M. (8.—12.4.g.
ij.12.VARA, de AVRO van 12.
4 en de VPRO v^n 8 -11.uur). 8.
Gramofoonpl. 10.PRO-morgenwijding.
J5 Declamatie Hetty Beek. 10.30 Trio
Favoriet. 11 „Onze keuken", door P. J.
Kers. 11-30 Faovriet. 12.Gramofoonpl.
12.30 Kovacs Lajos en zijn orkest Gramo-
foonplaten- 2.30 Voordracht door Léon van
der Hulst. 3.Gramofoonpl. 4.15 Concert
door R Bennink, xylophoon en Joh. Jong,
orgel. 4.50 Kinderuurtje. 5.30 VARA-orkest
0 l.v. Hugo de Groot. 6.40 Causerie door H.
j j. Maris. 7.— VARA-orkest o.l.v. H. de
Groot, m. m. v. Elize de Haas, sopraan,
g 30 Causerie dr. W. Banning. 8.30 Residen
tieorkest o.l.v. Carl Schuricht (uit het Kur-
jiaus te Scheveningen). In de pauze om 9.
Causerie door ds. H. J. Kastein. 10.—
Vrijz. Godsd. Persbureau en Vaz Dias. 10.15
Declamatie J. Sternheim. 10.45 Gramofoon-
platen. 11-— Orgelspel Cor Steyn. 11.30
Gramofoonplaten.
Huizen, 296 M. (Algemeen programma te
verzorgen door de NCRV). 8 Schriftle
zing en meditatie. 3.159.30 Gramofoonpl
10.30 Morgendienst o.l.v. ds. B. v. Halsema
jl— Ensemble v. d. Horst. 12.15 Gramo
foonplaten. 12.30 Vervolg ensemble v. d
Horst. 1.15—2.— Zang door Tr. v d
Steege, sopraan. Aan den vleugel: C. v. d
Veen. 2 30 Chr. Lectuur. 3.— Het Hendriks-
Trio. 4 50 Voor amateur-fotografen. 5.—
Grafflofoonpl3*611 6.30 Causerie A. J. Her
wj£. 7.15 Ned. Chr. Persbureau. 7.30 Lite
rair halfuur A. M. de Jong. 8.— Stafmuziek
5de Reg Inf o.l.v. J. R v. d. Glas. 9.—9.30
Dr. F. J. Reitsma: Van scholier tot student
Ca. 10.Vaz Dias. 10.301130 Gramo
foonmuziek.
Daventry, 1554 M. 10.35 Morgenwijding.
10 50 Tijdsein en berichten. 1105—1120
Lezing. 12.20 Orgelconcert O. H. Peasgood
105 Paramount-Astoria-orkest o.l.v. Anton
2.05 Western Studio-orkest o.l.v. Thomas
2 35 Gramofoonpl. 3 20 Schotsch Studio
orkest o.l.v. Daines, m. m. v. J. Gibson,
sopraan 4^35 E. Colombo's orkest. 5.35 Kin
deruur. 6.20 Berichten. 6 50 Orgelspel R
Dixon. 7.20 Radio-Milicair-orkest o.l.v. Chi
Leggett m. m. v. G Ferrari, tenor 8.20 G
Parkington s Kwintet. 9.— „Follies of the
Air revue van Ege Baynes, m. m. v. so
listen en orkest o.l.v. S. Baynes. 10.20 BBC-
orkest o l.v. E. Clark m nï. v. N. Gruhn
sopraana 11.15 Voordracht. 11.2012 20
Harry Roy en zijn band.
Parijs „Radio-Paris", 1724 M. 8.05,12.50
2 20 en 7.40—8 45 Gramofoonpl 9 20
Radiotooneel.
Kalundborg, 1153 M. 12.20—2.20 Con
cert uit het Bellevue-Strandhotel 3 20—5 ">0
Orkestconcert uit Odensee. 8.3Ó Zang en
piano. 8 45 Cembalorecital F. Jensen/>9.05
Radiotooneel. 10.20 Gramofoonpl. 11.05
12.50 Dansmuziek uit rest. „Wivex".
Langenberg, 473 M. 6.25 en 7.23 Gramo
foonplaten. 12.20 Concert door „Die fröhli-
chen Fünf''. 1.50 Concei* o.l.v. Eysoldt 5 20
Concert o.l.v. Kenip. 5 50 Vocaal concert
7.20 „Werkmeister Ohle", van D. Arenhövel,
Rijkszending uit Berlijn. 8.25 Dansmuziek.
10.5011.50 Chineesch hoorspel.
Rome, 441 Af. 8.35 Gramofoonpl. 9 35
Concert m. m. v. orkest, mam iline-kwartet
en solisten. 10.05 Radiotooneel 10 35 Ver
volg concert. 11.20 Berichten.
Brussel338 en 508 M. 338 M.: 12 20
Gramofoonplaten. 1.30 Omroepkleinorkest
o.l.v. Leemans. 5.20 Omroeporkest o.l.v
André. 6.20 en 6.50 Gramofoonpl 8 20 Om
roeporkest o.l.v. André. 10.30 Gramofoonpl.
508 M 12.20 Omroepkleinorkest o.I v. Lee
mans. 1 30 Gramofoonplaten. 5.20 Sympho
nieconcert o.l.v. Kumps. 6.35 Zangvoor
dracht. 7.05 Piarorecital. 8.20 Symphonie-
concert o.l.v. Kumps. 10.30 Gramofoonpl
10.45 Harmonika-recital. 11.—11.20 Gramo-
foonmuziek.
Zeesen, 1635 M. (Deutschlandsender).
8.20 Uurtje der SA. 9.20 Concert uit Lan
genberg m. m. v. groot- en klein-Werag-
orkest. 10.20 en 11.05 Berichten 11.20—
12.20 De Bremer Stadtmusikanten o.l.v.
Reinhold Krug.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Vrijdag 15 September.
Hilversum.
Huizen.
Daventry 10.3524
Lijn 4: Langenberg 10.50—17.40, Zeesen
17.40- 21.20, Langenberg 21.20--22 20,
Zeesen 22.2023.20, Hamburg 23.20
Lijn 1:
Lün 2:
Liin 3:
i
Het is een der correspondenten van de N-
R Crt. gelukt den inhoud van „het boek van
den dag", het Bruinboek over den brand in
het rijksdaggebouw, te weten te komen, waar
van we onze lezers het voornaamste in drie
artikelen zullen publiceeren:
Voor ons, 382 bladzijden dik, ligt dan ein
delijk het lang verwachte „Braunbuch über
Reichstagsbrand und Hitler-terror", het werk
dat, onder leiding van het wereld comité
voor de offers van het fascisme van Hitier
met prof. Einstein en Lord Marley aan het
hoofd, ontstaan is uit de bijdragen van hon
derden vrijwilligers niet alleen uitgewe
kenen. Het eerste van een reeks boeken over
Hitler-Duitschland, die het anti-fascistische
front voornemens is, het licht te doen zien, en
die zal worden afgesloten met een werk,
waarin de strijd tegen het Hitler-fascisme in
Duitschland zelf waar de beslissing zal
moeten vallen zal worden geschetst.
De samenstellers verklaren in de eerste
plaats waarde te hebben gehecht aan docu
mentatie. Bewijsstukken bij een notaris gede
poneerd. Het comité stelde men een groot
aantal authentieke stukken ter beschikking:
journalisten, artsen, advocaten zonden hun
inlichtingen, die zij in Duitschland niet
waagden te publiceeren; de slachtoffers zelf
droegen het hunne bij het voornaamste
deel van zijn materiaal heeft het comité, naar
Lord Marley in zijn voorrede verklaart, te
danken aan zijn eigen berichtgevers, die met
Wensgevaar in Duitschland hebben gewerkt.
Zoo objectie! mogelijk.
„Van dit materiaal, aldus Lord Marley,
tEen liefdesgeschiedenis uit het oude Madrid
door F. Marion Crawford.
Naar het Engelsch door W, H. C B,
J6>
Hij kon niet toelaten dat Don Jan van
Oostenrijk verder ongemoeid zou worden ge
laten, alsof hij niet openlijk geweigerd had
een uitdrukkelijk bevel op te volgen en alsol
J"j niet in het geheim kuipte om zich va., den
troon meester te maken. Dat was onmogelijk
Gedurende twee jaren groeide zijn populari
teit, niet alleen bij het volk, maar ook en
®at wat veel gevaarlijker bii het leger. In
dezelfde mate, ja, in nog vlugger tempo,
namen 's konings ialoezie er haat toe, zoo
dat zelfs de soldaten, als de officieren hen
niet konden hooren, er over spraken en er
grappn over maakten.
Hoewel er geen bepaalde reden voor be
stond, was zijn argwaan niet zonder schijn
baren grond. Terwijl Philips in zijn part!
culiere werkkamer met onbeholpen stappen
"een en weer liep, meer dan eens struikelend
over een voetkussen, dat voor zijn grooten
armstoel lag, zag hii duidelijk de groote af
metingen, die de macht, waartoe hij zelf zijn
woeder tegen wil en dank had verheven,
"ad aangenomen. Philips was oud genoeg
P"1 Don Jan's vader te hebfvn kunnen zijn
hij herinnerde zich hoe onverschillig hij
hebben wij geenszins de meest sensationeele
stukken gebruikt. Elk geval, dat in dit boek
is vastgelegd, is zorgvuldig onderzocht, en
typeerend voor een reeks soortgelijke gebeur
tenissen. Wij zijn in staat, veel krassere bij
zondere gevallen ter algemeene kennis te
brengen, maar hebben daarvan afgezien,
juist omdat het op zichzelf staande gevallen
waren. Daartegenover staat dan ook, dat
geen enkel geval dat hier besproken word'
een uitzonderingsgeval vormt". En als doe
van het boek noemt Lord Marley: de her
innering aan den misdadigen weg dei nazi
regeering voortdurend levendig houden: een
bijdrage tot den strijd voor het ware Duitsch
land.
Het kan wel niet anders, of in dit boek, in
deze „herinnering" immers, komt veel voor,
wat al bekend is uit losse mededeelingen, uit
verspreide artikelen, hier of daar gepubli
ceerd. Het is dan ook voornamelijk door de
samenvatting van dit alles bekend en
nieuw materiaal dat de werking op den
lezer zoo ontstellend is. En aan het slot wordt
dan nog kort en zakelijk meegedeeld, dat be
houdens één geval uit de maand Juli. de lijst
der vermoorden slechts loopt tot einde Juni,
toen het Bruinboek werd afgesloten dat
deze lijst door de uitgevers is bijgehouden,
ook toen het boek ter perse was. Van deze
slotpagine terugbladerend vinden wij een
uitreksel van een register der om het leven
gebrachte arbeiders en intellectueelen, dat
vijfhonderd namen bevat. Hiervan worden
250 gevallen elk afzonderlijk behandeld aan
dagbladberichten die niet zijn tegengespro-
den aanvalligen twaalfjarigen jongen, dk
Juan Quixadra werd genoemd, behandeld
had, toen hij, na erkend te zijn als zoon van
keizer Karei, naar het hof te Valladolid was
gebracht. Hoewel hij zijn halfbroeder was.
had hij hem toen niet eens het voorrecht ver
leend in het paleis te wonen, en hij glim
lachte bij de gedachte dat hij met „door
luchtige hoogheid" moest w0]"den toege
sproken. Reeds als jongen was hij belust op
vechten, en Philips herinnerde zich hoe hij
zich altijd oefende met het zwaard of den
degen, en kracht- en behendigheidstoeren op
half versleten paarden volbracht behalve
wanneer Dona Magdalena Quixada, de eeni-
ge persoon ter wereld, die bij zonder nader
vragen gehoorzaamde, hem aan de stud e
hield. Iedereen had altijd van den jongen
gehouden en sinds dien tijd dateerde P i ip»
jaloezie, want hij, die door niemand bemind
en door iedereen gevnesd werd, snakte naar
populariteit e nnaar bemind te zijn, zooda
hij met bitteren wrok bezield was jegens -
wereld, die hem wel gehoorzaamde, maar
hem dat, wat hij het liefst had gehad, weiger
de te geven.
Het was nu tien jaren geleden dat de
jongen gekomen was. en thans was hij tot
een^jongen man opgegroeid die verrweg de
belangrijkste persoonlijkheid in sPa"Je.
Hii was behande'd geworden als onderge-
ÏÏikTe mS, he. volk had W «J
heid verheven. Hij was aan het hoofd ge^
steld van expedities, in de hoop dat hij zou
falen en in ongenade vallen Maar hij had
getoond grondiger kennis te bezitten dan
ouderen, en met rcem en eer beladen w as hu
teruggekeerd, tot hem opgedragen werd
ken, en aan verklaringen van getuigen die
„voor ons of onze vertrouw enslieden zijn ver
schenen". De lijst begint 3 Maart„er be
staat geen nauwkeurig register van de
slachtoffers, die in de maanden vóór Hitiers
bewind onder de handen der SA vielen bij
voorbeeld in den nacht na de verkiezingen in
Juni 1932. Na Hitiers benoeming
tot kanselier begon het schrikbewind van de
SA steeds feller te woeden. Alleen al in de
eerste helft van Februari zijn 27 moorden be
kend geworden die op arbeiders en arbeid
sters zijn gepleegd".
De doodenlijst begint
Uit de lijst een paar willekeurige grepen:
5 Maart. Klassen en De Longueville,
Oberhausen, bij een poging tot vluchten op
de binnenplaats van het gymnasium dood
geschoten. (W.B.j Beiden zijn van voren
door de kogels getroffen. (Ooggetuige).
Warnicke, Quickborn bij Pinneberg, dood
geschoten. (W.B.) Brief aan de vrouw van
den vermoorde: „Dat kan geen kwaad, dat
uw man is vermoord. En het zal niet lang
duren, dan liggen u en uw zoon (8 jaar) ook
in de kist".
16 Maart. Dr. Asscher, armendokter.
Doodgeslagen. (Getuigenverklaring). Mede-
deeling van een collega: werd opgebeld en
liep in den val; gefolterd, doodgeslagen.
4 April. Dr. Philippstal, arts Berlijn.
Doodgeslagen. (Berl. Tgbl.) Getuigenver
klaring: Dr. Ph. werd 's nachts uit zijn huis
gehaald, in een SA-kazerne mishandeld, en
naar het Urban-ziekerhuis gebracht. Een
paar uur vóór zijn dood naar de Charité ge
transporteerd, daar dergelijke gevallen in het
Urban-ziekenhuis te veelvuldig voorkwamen
19 April Alfred Eiker een christen, op
grond van zijn joodsch uiterlijk door SA
doodgeslagen. (Getuigenverklaring). De
Leipziger Neuesten Nachrichten houden dit
geval in de familieberichten vast met de vol
gende kennisgeving „in plaats van kaarten":
Alfred Eiker, geb. 26.IV.'86, gest. 19 IV '33.
Tengevolge van een misverstand werd mijn
man ontrukt Verzoeke geen rouwbeklag.
25 April Mendel Ha.ber, koopman, Dort-
mund. doodgeschoten, in het water gewor
pen. (Dortminder General-anzeiger). Het
orgaan der nat. soc. de Rote F.rde schrijft 28
April: De Jood is door SA in hechtenis ge
nomen en in de SA-kazerne gebracht. Den
6en Mei berichtten alle bladen in Dortmund,
dat uit het kanaat een lijk is opgehaald.
Mevrouw H. herkent in den doode haar ver
misten man. Hij had eenige schoten in het
hoofd, messteken enz. Ofschoon de Rote
Erde op 25 April de arrestatie van H. had
gemeld, verscheen 19 Mei in den Dortmun-
der Generalanzeiger een artikel met het op
schrift: „Duizend M-.rk beloonir.g. Een
koopman uit Dortmund beroofd en ver
moord. Wie heeft den doode op 25 April ge
zien?"
De moord op Hanussen.
Vele andere, bekende „gevallen" vindt men
op deze lijst terug: typische veemmoorden,
zooals die op dr. Bell en die op den nazi
helderzienden Steinschneider-Hanussen, wel
ke beiden te veel wisten eenige worden
afzonderlijk zeer gedetailleerd behandeld
dan de namen van sociaal-democratische lei
ders zooals die van den gewezen minister
president van Mecklenburg, Johannes Stel
ling. die in de „Bartholomeus-nacht van
Köpenick" op 21 Juni het leven liet, en
wiens lijk later, in een zak genaaid, uit het
Finowkanaal werd gehaald. Bijzonderheden,
die vroeger het S.P.D.-bestuur te Praag om-
UTRECHT
Oude Gracht 151
Spanje's eindstrijd tegen de Mooren te strij
den, in de hoop dat hij, nu hij eenmaal niei
in ongenade kon vallen, zou sneuvelen. Maai
inplaats hiervan ,was hij werderom in triomf
teruggekeerd na de onstuimigste krijgslieden
van Europa ten onder te heoben gebracht,
om daarna op een leeftijd, waarop anderen
nog beginne.ingen waren in de krijgskunde
den rijpen oogst van zijn militairen roem bin
nen te halen en ais held en gunsteling te wor
den toegejuicht door een hof, dat nauwelijks
zijn stem kon verheffen voor een hoera voor
zijn eigen koning. Dat alles was in tien ja
ren geschied. De tien volgdende, misschien
zelfs slechts vijf, zouden het overige kunnen
bewerkstelligen. Het kon niet anders, of de
jonge man had eerzucht, en die zou zeker
op niets minder dan op het bezit van een
troon zijn gericht. En toch was hierover
nooit ze»fs gefluisterd; van zijn roem, even
als van zijn leven ging slechts bekoring uit
Vruchteloos had Philips zoowel Antonio Pe-
rez als de prinsese van Eboli gelast al hun
scherpzinnigheid te gebruiken om te bewij
zen dat hij kuipte om zich van den troon
meester te maken. Zij konden slechts berich
ten dat hij een meisje van de hofhouding lief
had, Mendoza's dochter, en dat hij, behalve
om den oorlog, als een soort sport, om niets
en niemand ter wereld gaf dan ora Dolores
en zijn pleegmoeder.
Zij spraken de waarheid en zij hadden al
le reden om die te kennen, want alle midde
len, die binnen hun bereik lagen, hadden zij
aangewend om uit te vorschen, of hij te be
wegen zou zijn om met Philips te twisten en
aan te sturen op een burgeroorlog, die
slechts één afloop zou kunnen hebben, want
trent het in dien nacht gebeurde publiceerde,
en die ook in dit blad werden weergegeven,
vindt men hier uitvoeriger terug. Leest men
in het hoofdstuk „Moord" alleen maar de
titels van die „gevallen" die vanwege de
wijze van behandeling daarnaast worden be
sproken, dan moet men opslaan, waar lord
Marley aan het woord is. en hii verzekert, dat
op zichzelf staande gevallen zijn vermeden.
Stalen roeden en zoutzuur »een monteur
bij de telegrafie, lid van het rijksbanier.
Aan stukken gescheurd.
Wanneer hij als een bloedige vleeschklomp
naar huis wordt gebracht, en men vergifti
ging vermoedt omdat de man van maag
krampen kermt, en wanneer zijn vrouw hem
dan melk te drinken geeft, en hem het schuim
dat hem op den mond komt, afwischt. merkt
zij, dat het vocht gaten in haar zakdoek
brandtAls doodsoorzaak wordt na ob-
ducte beroerte en inwendige verbranding
aangegeven. De zaak werd aangeheven
geen mensch heef' ei iets meer van ge
hoord. „Letterlijk aan stukken gescheurd"
een arbeider die in het concentratiekamp van
Hohenstein was gebracht. Als doodsoorzaak
wrd zijn vrouw maag- en darmbloeding
genoemd.
De arbeiders uit Heidenau hielden een
collecte om het lijk daarheen over te doen
brengen. Dit werd toegestaan, onder uit
drukkelijk beding, dat de kist niet zou wor
den geopend. De arbeiders hielden zich hier
niet aan. Wat zij te zien kregen, zegt de
titel. Honderden arbeiders loopen te hoop
S. A. legt onmiddellijk beslag op het lijk
Killinger zelf komt uit Dresden: razzia
naar foto-toestellen en platen. Andere ti
tels: „De nieren stukgeslagen", „In de ge
vangenis gelyncht", Doodgeslagen, doodge
stoken, doodgetrapt". maar nog steeds
is lord Marley in staat, krassere staaltjes te
geven, hij en de zijnen hebben alleen maar
een reeks soortgelijke gevallen willen typee
ren!
Zorgvuldig" materiaal.
En ten overvloede wordt het bij de bespre
king van de camouflage der moorden nog
eens extra verzekerd: wij maken slechts van
zorgvuldig getoetst materiaal gebruik, waar
voor wij borg kunnen staan. Men heeft
zich in hoofdzaak tot twee bronnen bepaald-
tot getuigen verklaringen van personen in
Duitschland, die zelf het behandelde geval
hebben meegemaakt, en tot berichten in de
gelijkgeschakelde Duitsche pers. In Maart
maakten de bladen nog zelfstandige berich
ten over politieke moorden, doch zij decEn
dit bij alle devotie voor de censuur d'kwijls
zoo onhandig, dat de regeering zich er door
gecompromitteerd zag. Het propaganda-
ministerie sprong toen de plaatselijke censuur
bij: de berichtgeving over moorden is geen
zaak der politie meer, maar zaak van de pro
paganda. Op 2 April krijgen de bladen een
oekase, luidens welke het voortaan verboden
is, van „incidenten" melding te maken zon
der uitdrukkelijke goedkeuring van het mi
nisterie van propaganda, en waarbij ook de
officieel goedgekeurde tekst van het bericht
niet mag'worden gewijzigd. De censuur
wordt dus gecentraliseerd, en de berichten
meer schematisch. Zelden wordt een concrete
voorstelling der feiten gegeven.
Bladeren wij verder in het Bruinboek
wij zijn nu eenmaal van de werkelijke volg
orde der twaalf hoofdstukken afgeweken
dan valt het op, dat de daarin geuite be
schuldigingen in het algemeen minder tegen
Hitier dan wel
Tegen Göring
zijn gericht. Zelfs aan het slot van het hoofd
stuk, dat de vraag stelt, wie den brand in
den Rijksdag stichtten, heeft men over Hitier
wij komen hierop nog terug niet veel
meer gelezen, dan dat hij door een onhandi
ge uitlating blijk gaf, van zekere plannen te
hebben geweten, terwijl van Goebbels wordt
verklaard, dat hij deze plannen heeft bedacht,
en van Göring, dat hij ze heeft uitgevoerd.
„In zijn hand lag de daarvoor noodige
macht: in zijn hand kwamen alle draden sa
men de morphinist Göring heeft den Rijks
dag in brand gestoken".
Het spreekt wel vanzelf, dat de samenstel
lers zich met het beweerde morphinisme van
Göring en diens officieel tegengesproken
verblijf in een zenuwlijdersinrichting uitvoe
rig hebben bezig gehouden. „Görings levens
beschrijvers, aldus het Bruinboek, melden,
dat Göring 1925/'26 in Stockholm vertoefde,
waar hij bij een luchtvaartonderneming
werkte. Zij verzuimen eraan toe te voegen,
dat Göring luidens de officieele rapporten
van de prefectuur van politie aldaar in 1925
in het gesticht Langbrö geïnterneerd is ge
weest, daar een arts zijn geestvermogens
voor gestoord had verklaard. In particuliere
inrichtingen, waar men het daarna met hem
heel Spanje zou zich aangesloten hebben om
hem als koning uit te roepen. Hij was door
allerlei handige vragen en discussies door
hen in verzoeking gebracht en zij verwacht
ten dat hij hun eenige hoop zou geven. Maar
zoowel zij zelfs als hun medewerkers verlo
ren den moed wegens de overkomelijke hin
dernis, die gevormd werd door zijn loyali
teit. Weliswaar kuste hij nooit de kling van
zijn getrokken zwaard, hij zwoer niet bij de
Heiijge Maagd dat hij zijn laatste druppel
bloed voor zijn souverein en zijn vaderland
zou storten, en nooit legde hii plechtige be
loften af om te sterven naar doeleinden, die
onbereikbaar waren. Maar weerklonk het
signaal voor den aanval, dan drukte hij zijn
stalen helm wat dieper op zijn hoofd, ging
zonder gepraat wat steviger in den zadel
zitten en reed als de duivel in eigen persoon
den dood tegemoet meer niet. Maar ook
kon hij wachten en uitkijken en weken lang
manouvreeren, tot hij den vijand daar haa,
waar hij hem wilde hebben, met een geduld
dat zijn officieren en soldaten op een te zwa
re proef zou hebben gesteld, ware het niet
dat zij hem altijd bereid tot dadelijk hande
len en opgewekt zagen, en zeker van zijn
zaak, zoodat, al zou hij twintig maal falen
den vijand in de klem te krijgen, hij tenslot
te toch altijd zijn doel bereikte.
Philips liep peinzend en boos in zijn werk
kamer op en neer. Indien op dat oogenblik
iemand had aangeboden hem van zijn broe
der te verlossen, zou hij dadelijk met een rui
me belooning voor den moordenaar hebben
klaargestaan Maar sinds lang koesterde de
koning het plan om Don Jan te laten trou
wen met koningin Maria van Schotland
probeerde, kon men hem niet houden. Ook
op Langbrö moest hij. op de afdeeling
der zware gevallen worden gebracht".
Ter weerlegging van de officieele dementis
en van de klachten die Göring bij de Zweed-
sche regeering indiende over de bladen die
van zijn verblijf op Langbrö gewag hadden
gemaakt, geeft het Bruinboek een fascimile
van de kaart uit de kartotheek van het ge
sticht, waarop Görings opneming staat ge
registreerd, alsmede een foto van het me
disch attest, dat Göring als morphinist qua-
lificeert. Op grond van dit attest besloot de
rechtbank dan ook, dat Göring de voogdij
over het kind uit het eerste huwelijk zijner
vrouw, niet kon uitoefenen. „Doch het na-
tionaal-socalisme vertrouwt den morphinist
Göring het voogdijschap over 60 millioen
Duitschers toe".
Ook citaten uit redevoeringen van Göring
komt men veel vaker tegen dan aanhalingen
uit he' boek van Hitier „Mein Kampf".
Van beiden is bij de bespreking van
Mishandelingen en folteringen
een gebruik gemaakt, dat dit hoofdstuk tot
een der meest navrante uit het boek maakt.
Drastisch verklaarde Göping, door duizen
den toegejuicht, dat, waar hout geschaafd
wordt, ook spaanders moeten vliegen.
„Doch deze spaanders vliegen men heeft
er vroeger al voor gezorgd goed geor
ganiseerd: de middeleeuwsche methodes die
daarbij worden toegepast zijn reeds jaren
door de .eiders gepropageerd en uitgewerkt'
„Voorzoover zij propagandistische waarde
haJden, werden deze methodes openlijk toe
gepast De folteringen echter bleven geheim.
Die durfde men pas aan in het duister van den
nacht. Tot op het huidige oogenblik weten
millioenen Duitschers daarvan niets". En het
buitenland? „De weinige buitenlandsche toe
risten, die nog lust hebben, Duitschland
thans te bezoeken, worden noch naar een
S. A.-kazerne, noch naar een concentratie
kamp gebracht. Waarvan zij verder oogge
tuige worden, hangt geheel van het toeval
af. En de buitenlardsche journalist wordt
niet elk zijner telefoongesprekken beluisterd,
staat niet elk zijner telegrammen onder cen
suur? Worden al zijn gangen niet bespiea?
Wordt hij niet dag aan dag door uitzetting
bedreigd?" Sinds 2 Februari woedt de ge
heime terreur er wordt „afgerekend".
Stelselmatig wordt gearresteerd, met koel
overleg wordt gepijnigd. Göring geeft aan,
hot ver men daarmee kan gaan:
„Zoolang ik nog geen communisten met
afgesneden ooren en neuzen zie rondioopen,
is er geen reden, zich druk te maken Een
kreet gaat over htt land tegen de schand
daden der S. A. Doch Göring verklaart op
een massa meeting te Essen (10 Maart 1933):
Liever schiet ik een paar keer te ver, of neem
ik den afstand te kort. maar ik schiet ten
minste Görings woorden vieien in vrucht
bare aarde. Einde April gaf de politiechef
van Dortmund den volgenden dagorder uit:
„Den laatsten tijd zijn weei el' Jiike malen
strooibiljetten verspieid Ik gelast de onder
mijn commando staande politie in alle derge
lijke gevallen onmiddellijk van den revolver
gebruik te maken".
(Wordt vervolgd).
DORP IN DE ASCH GELEGJ.
Veie gezinnen dakloos.
Het dorp Klucze in het district Petrikau in
Polen, is door een hevige brand bijna geheel
in de asch gelegd Vier-en-twintig woonhui
zen met bijgebouwen schuren enz. zijn een
prooi der vlammen geworden. Honderd acht
en zeventig personen werden dakloos.
AFSCHUWELIJK ONGELUK.
Gisteren, toen de sneltrein van Mar»
gate naar Charing Cross het station
Hither Green passeerde met een snel
heid van 80 K M. per uur, viel een man
van het perron. Vermoedelijk werd hij
meegezogen door de locomotief, want
zijn lijk bleef hangen tusschen een
lampehaak en het rookscherm- voorop
de machine. De menschen op het per
ron sloegen het ongeluk met ontzetting
gade. maar de machinist en de stoker
van den trein hadden niets gemerkt,
zoodat deze met onverminderde snelheid
doorraasde. De stationschef van Hither
Green waarschuwde dadelijk de beide
volgende stations, doch daar was de
trein al gepasseerd eer men het bericht
begrepen had, zoodat het lijk tot London
Bridge voor op de locomotief bleef han
gen. Daar stopte de trein. Men had geen
kans gezien den trein buiten het station
tot staan te brengen, zoodat de vele
reizigers op het peron aldaar het afschu
welijk schouwspel niet bespaard kon
i
wiens huwelijk met Bothwell gemakkelijk ont
bonden zou kunnen worden teneinde aan
zijn aanmatigende eerzucht te voldoen, en te
vens zijn nieuwe koninkrijk een machtigen
bondgenoot tegen Elisabeth van Engeland te
maken. Het was om deze reden dat hij reeds
lang tot het besluit was gekomen het huwe
lijk van zijn broeder met Maria Dolores de
Mendoza te beletten. Perez en Dona Ana de
la Cerda daarentegen, vreesden, dat indien
Don Jan zou worden toegestaan het meisje
dat hij met heel zijn hart lief had, te trou
wen, hij alles, dus ook het te velde gaan, zou
opgeven en slechts de onbeduidende positie
van een door en door gelukkig man zou in
nemen. Zij kenden, van hun standpunt ge
zien, de wereld goed: geluk verlamt dikwijls
iemands energie, maar lijden en gevaar doen
zoowel geest- als lichaamskracht ontwaken.
Al hadden de koning en zijn verraderlijke
gunsteling diametraal tegenover elkaar
staande bedoelingen, eenzelfde soort gedach
te was door hun brein gegaan, zelfs voordat
Don Jan zijn kamp buiten de stadswallen
had verlaten om naar de poort van het pa
leis te rijden. Beiden kwamen tot de slotsom
dat degene, die zoo'n recht door zee gaand
man, die bovendien geen gevaar kende, zou
moeten beinvloeden, vóór alles de persoon
geheel in zijn macht zou willen hebben, voor
wie Don Jan zelfs zijn leven zou willen opof
feren en die persoon was, zooals beiden
wisten, Dolores zelf.
En toch, toen Anthonio Perez Philips'
studeerkamer binnentrad, hadden geen vac
beiden eikaars gedachte geraden.
Wordt vervolgd.