dagblad voor alkmaar en omstreken. Qmetiiksch Oj/emét Ondanks alles, toch ontwapening. ^Buitenland Z* Courant wordt ELKEN AVOND, b«b.l,« Z<m. en Feestdagen, nitgegeeen. AboMen.enUpni, per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.— iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote ccntracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 135e Jaargang Dit nummer bestaat uit drie bladen. Misschien is het mogelijk, dat de club van vier Europa ontwapening en vrede kan brengen. geen anti-duitsch front. Hoe stact het met Duitschland? «sconferentie nu mislukken zal door ge Club van vier als vredesclub. HET PROBLEEM DER ONTWAPENINGSCONTROLE. RUITEN VAN HET DUITSCHE GEZANTSCHAP TE WEENEN INGEGOOID. OPMARSCF4 DER HITLER JEUGD IN THURINGEN- „DAG VAN DEN DUITSCHEN BOER". VON PAPEN OVER ZIJN HONGAARSCHE BESPREKINGEN. OORLOGSDOODEN GEINDENTIFICEERD. TOETREDINGSVERBOD DER S A. GEDEELTELIJK OPGEHEVEN. VROEGERE RADIOFUNCTIONNARISSEN GEARRESTEERD. Hedenavond 8 uur Kerkconcert Mannenkoor „ORPHEUS EXPLOSIE IN MUNITIE-DEPOT. HET MINDERHEDENCONGRES. De hongersnood in Rusland be sproken. DE VERHOOREN TE LONDEN. Verklaring van Philippsborn. INCIDENTEN TE WEENEN. Waf vandaag de aandacht trekt. Zij, DIE ZICH MET 1 OCTOBER A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN ONT VANGEN DE TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. CONFLICT TUSSCHEN DE TSJECHISCHE REGEERING EN DEN PAUSELIJKEN NUNTIUS. OVERSTROOMINGSRAMP. BOERENOPTOCHT NAAR MADRID. Door de regeering verboden. SNELLE PAKETBOOT VAN STAPEL' GELOOPEN. VERMINDERING WERKLOOSHEID IN AMERIKA. ALKMAARSCHE COURANT. Ondanks de militaristische stroomingen die bijna overal zijn waar te nemen, oi, wan neer ze niet zijn waar te nemen, er toch in ieder geval zijn, is het te Geneve alles weer ontwapening, wat de klok luidt. De verschillende afgevaardigden gaan hun traditioneele voorbesprekingen houden, om dan vol goeden moed en niet te vergeten met 'n flinke dosis goede wil naar de langzamer hand vermaarde stad in Zwitserland te rei zen, waar tot nog toe wèl veel werd gepraat, maar waar, behalve eenige kleine succesjes, nog niets tot stand is gekomen. In deze weinig optimistische stemming zullen we in deze rutyiek de ontwapenings gesprekken volgen, die wellicht minder droog zullen zijn dan vorige jaren, omdat de hou ding van Duitschland te Geneve op geen stukken na te voorspellen is. Om te beginnen is Eden, de Engelsche on derstaatssecretaris van buitenlandsche za ken, naar Parijs gegaan in gezelschap van Cadogan. Zij gaan daar spreken over de ontwapening, die weldra te Genève weer aan de orde zal worden gesteld. Het bezoek heeft alleen ten doel uitwisseling van gedachten. Dat is niet in overeenstemming met de aanvankelijke bedoeling der Fransche regee ring. In Parijs had men aan de conferentie eeit.belangrijker doel willen geven. Men wil de met Engeland en liefst ook met Amerika tot een accoord komen om gezamenlijk te Ge nève te kunnen optreden. Het Parijsche plan omvatte uitstel der ontwapening gedurende een aantal jaren en instelling van een alge- meene, scherpe controle op de bestaande be wapening. Men wilde m.a.w. een front van drie vormen tegen de Duitschers, die gelijk heid inzake defensieve wapens en directe ver mindering van bewapening vragen. Aanvankelijk scheen het Fransche initiatief een goede kans te hebben. We beleven een tweeden golf van anti-Duitsche gezindheid, die verwekt wordt door een ruim verbreide vrees voor de binnenlandsche machtsontwik keling onder het regime van Hitier en die gevoed wordt door anti-Duitsche campagnes van socialisten, communisten en Joden. Het 'ag voor de hand, dat de Fransche diploma t'e van deze constellatie gebruik trachtte te naken, daar juist in Engeland en Amerika de genoemde campagnes zich duidelijk voel baar maakten. De vraag was, of de Engel se en de Amerikaansche reeeeringen sterk genoeg onder invloed zouden blijken te staan van de anti-Duitsche strooming. tv/ .blijkt niet het geval te zijn. Londen en Washington gingen niet met P*»riis mee. De feiten spreken in dit opzicht een duide- «Jke taal. Londen zond niet zijn minister van öu'tenlandsche zaken naar Parijs. Simon gaat regelrecht naar Geneve. De Amerikaan se vertegenwoordiger ter ontwapenings conferentie, Norman Davis, heeft den Lon- nschen correspondent van de Intransigeant verklaard, dat hij eerst te Geneve het Ameri kaansche standpunt in alle bijzonderheden 2ai uiteenzetten. De Paris Soir verklaart, dat tusschen den Quai d'Orsay, het Foreign ut"ce en het Witte Huis nog vrij belangrijke openstellingen bestaan: de Angeligsaksen ™"'en niet zoo'n streng controlesysteem als e Eranschen en zij willen nauwkeurige op- gaven over ontwapening, waartoe Frank- i"a een Pr°eftijd zal overgaan. Als oorzaak van deze houding van Engel sen en Amerikanen moet de overweging ge golden hebben, dat een accoord van drie tot 'on volkomen mislukking der ontwapenings conferentie zou geleid hebben. Want niet al JDuitschland zou in verzet komen, doch ®°k Italië. Een verklaring van het Italiaan- va departement van buitenlandsche zaken .an 15 September zegt, dat Italië niet bereid met een of meer mogend-heden een over- I; omst te sluiten om de Duitse!-.- bewape ai j c°ntroleeren. Italië zal niet meedoen h .n de Parijsphe besprekingen, zoo heette r en mislukking der ontwapeningsconfe- int 6 Zl?u ^hter, naar de Times oomerkt, de „i^tionale wrijving zeer versterken en ke tanc' ?°'u kunnen zeggen waar de politie- luiri 'nantieele en sociale gevolgen eener mis- >ng zouden ophouden. de v ook de Franschman niet, durft nem!' ani,w°°rdelijlcheid voor zoo iets op zich Dpn n ~e Poging om Duitschland te dwin- iW^'ukte doordat geen front tegen c 'and mogelijk bleek. Proefballons, tinï"™* is niet gezegd, dat de ontwape- brek aan algemeene overeenstemming. In theorie is deze althans mogelijk gebleken. En een zekere bedrijvigheid is reeds merkbaar om de grondslagen daarvoor te leggen. Ver schillende voorstellen worden gedaan, verge zeld van min of meer uitvoerige motiveerin gen. Zoo geeft de Times van Zaterdag een uitvoerige beschouwing, die saamgevat kan worden in deze punten: 1. Men erkenne in beginsel Duitschland's recht op gelijkheid. 2. Men ontwapene voor alsnog niet. 3. Men stelle een proeftijd vast en bepale welke vermindering van bewape ning verwezenlijkt zal worden na afloop van dien termijn. Deze voorstellen moeten als proefballon worden opgevat. Men hoopt in Engeland, dat ze den grondslag van verdere besprekingen kunnen worden. Ook van Italiaansche zijde worden derge lijke proefballons opgelaten. De Tribuna ver wierp deze week de instelling van een con trole-commissie met het argument, dat men niet kon gaan controleeren vóór men het eens is over de wijze, waarop men de waar de van strijdkrachten en materiaal kan meten en daarover bestaat nog de grootste oneenig- heid. De Stampa kwam met een voorstel om een andere methode van behandeling in te voe ren. De besprekingen met allen tegelijk te Geneve belooft niets goeds, het is gewoon tijdverspillen. De mogendheden van het ver drag van vier (Italië, Groot-Brittanië, Frank rijk en Duitschland) behooren eerst met el kaar te gaan spreken en een overeenkomst te sluiten. Dit denkbeeld verdient ongetwijfeld aan dacht, omdat het de gelegenheid opent alle problemen te bespreken, die de ontwapening verhinderen. Het zijn niet alleen vraagstuk ken van vliegtuigen, tanks, kanonnen en manschappen, die geregeld moeten worden, zelfs niet in de eerste plaats. De positie van Oostenrijk is b.v. op dit oogenblik heel wat gewichtiger, want zonder een accoord over Oostenrijks toekomst is geen politieke ont spanning en dus ook geen ontwapening denkbaar. De Duitsche minister van buitenlandsche zaken heeft in zijn rede van 15 Sept. dan ook het Italiaansche voorstel van een bespreking in de club van vier gesteund en er op gewe zen, dat alleen door een regeling der groote politieke vraagstukken in dezen kring de noodzakelijke ontspanning kan worden ver kregen. Hij knoopte daar een beschouwing aan vast over de Duitsche houding inzake Oostenrijk: de bevolking van Oostenrijk is Duitsch, de volksbeweging binnen de gren zen van het Duitsche rijk verbreidt zich daar om natuurlijkergewijze ook over ostenrijk, de Duitsche regeering mengt zich niet in de intieme Oostenrijksche aangelegenheden, ook andere regeeringen moeten zich daar buiten houden, Oostenrijk moet over zijn eigen lot vrij kunnen beslissen. Tegenover deze Duitsche kijk op de zaak heeft de Temps onmiddellijk de Fransche ge steld: het vrij laten der Duitsche volksbewe ging binnen de Oostenrijksche grenzen zou leiden tot het opheffen der Oostenrijksche on afhankelijkheid, welke de verdragen voor schrijven. De tegenstelling schijnt nog onoverkomen- lijk. Maar er is'n voordeel in, dat zij gefor muleerd wordt en besproken. Hier kan het uitgangspunt liggen van een vergelijk, dat onder Italiaansche leiding gezocht wordt. Men houde vooral niet te star vast aan de these, dat er tusschen Parjjs en Berlijn geen I vergelijk mogelijk is. Een dergelijk accoord is de voorwaarde voor den vrede in Europa. Zoowel in Duitschland als in Frankrijk leeft dat besef in ruimeren kring. De Amerikaansche vertegenwoordiger op de Ontwapeningsconferentie, Norman Davis, heeft tegenover den Londenschen correspon dent van de „Intransigant" verklaard, dat hij eerst te Genève het Amerikaansche stand punt in alle bijzonderheden zal uiteen zet ten. De Fransche pers schrijft dat een over eenstemming tusschen Amerika en Frankrijk in de controlekwestie nog niet zoo nabij is. De „Paris Soir" verklaart, dat nog vrij be langrijke tegenstellingen bestaan tusschen de Quai d'Orsay, het Foreign Office en het Witte Huis. Te Londen en te Washington schijnt men niet zoo een streng controle systeem te willen als te Parijs. Bovendien verlangt men daar reeds thans nauwkeurige opgave over de ontwapening, terwijl Frank rijk van meening is, dat deze kwestie eerst na afloop van den proeftijd moet worden be handeld. Zelfs wanneer een overeenstemming tusschen Frankrijk, Engeland en Amerika tot stand zou komen, bliift de toestemming van Italië nog altijd twijfelachtig en in dit opzicht bestaat er aldus de „Paris Soir weinig hoop. Een aantal jongelieden hebben Zaterdag morgen eenige ruiten van het Duitsche ge zantschapsgebouw te Weenen ingeworpen met steenen. Vier hunner zijn gearresteerd. Gisterochtend heeft de rijksminister van binnenlandsche zaken, dr. Frick, voor de Hitlerjeugd van Thuringen de volgende toe spraak gehouden: Thans gaat het er vooral om ons volk in de hand van den sterken leider ook naar bui ten te handhaven en ons de beteekenis te ver schaffen, waarop het Duitsche volk krach tens zijn roemrijk verleden en zijn onverge lijkelijke prestaties met recht aanspraak kan maken. Het Duitsche volk is het zat als zon debok der geheele wereld te worden behan deld. Wij weigeren verder de rol van paria te spelen, zooals in de laatste 15 jaren en wanneer men thans weer zou willen probee- ren ons tot deze rol van paria te dwingen en ons de rechtsgelijkheid te ontzeggen, dan za geen mensch kunnen verhinderen, dat wij uit spel niet verder medemaken en ons terug trekken uit de zalen der Internationale Con ferenties. Nog belangrijker dan deze taak aer handhaving van het Duitsche volk m vreed zame mededinging met de andere volken is de andere taak. die ons decennialang wordt gesteld, n.1. het Duitsche volk op te voeden in den geest van Hitier, E>e geest van het nationaal-socialisme moet tot gemeengoed der geheele natie worden. Dan pas zal de zekerheid worden geschapen dat geen macht ter wereld over het Duitsche volk tot de dagorde kan overgaan. Zondag 1 October zal in geheel Duitsch land een dankdag voor den oogst worden ge houden als „Dag der Duitsche boeren". Deze dag wil een bewuste afsluiting vormen van een tijdperk, waarin de boer veroordeeld was, een ondergeschikte rol in het sociale le ven te spelen. Het hoogtepunt van den dag is de groote boerendemonstratie tusschen 17 en 19 uur, bij Hameln, op den Bueckeberg. In het gehee le rijk zullen tegelijkertijd demonstraties plaats vinden, waar de redevoeringen van Bueckenberg zullen worden overgebracht per radio. Op den Bueckenberg zullen Hitier en Darre spreken voor, naar verwacht wordt, een half millioen boeren. Des morgens zal Göbbels een radiorede houden. Vice-kanselier von Papen vertolkte in een interview, dat hij heeft toegestaan aan een verslaggever van de „Budapester Kurir", de sympathie, die bestaat tusschen Duitschland en Hongarije. Bij deze gelegenheid zullen naar alle waarschijnlijkheid de economische kwestier ter sprake komen, die beide landen interesseeren. In de maand Augustus werden op de slag velden van Arras de lijken gevonden van 137 Fransche en van 80 Duitsche soldaten. 30 Duitsche soldaten zijn geïdentificeerd. De stafchef der S.A. Rhöm maakt bekend, dat het toetredingsverbod der S A. is opge heven voor hen, die na 12 dienstjaren uit de rijksweer treden. De oud-directeur van de rijksradiomaat- schappij, dr. Magnus, de oud-intendant dr. Flesch en de vroegere radioreporter Braun zijn te Berlijn gearresteerd. Zij zijn uit het concentratiekamp Oranienburg naar het huis van bewaring te Moabit overgebracht. Ook de vroegere directeuren van radio-Breslau, Hadert en Bischoff en de bestuurder van den raad van toezicht op de Silezische zender, Zorek, zijn te Breslau gearresteerd. Medegedeeld werd, dat in het proces tegen Knoepfke, oud-directeur van den Berlijn- schen zender, gebleken is, dat de corruptie bii de zenders Leinzig, Keulen, Breslau even ii groot was als bij den Berlijnschen zender, en dat deze misstanden door dr. Magnus wer den geduld. Hij liet het toe, dat de radiolei ders naast hun hooge salarissen zich tantiè mes en bijzondeer inkomsten toekenden, ter wijl hij zelf daarin deelde. De „Prawda" bericht uit Mostar nabij Belgrado over een explosie van buitenge wone hevigheid, die daar in het munitie depot heeft plaats gehad. Door de explosie werden twee soldaten die zich in het depot bevonden en een boerin gedood terwijl drie boerinnen die op het veld werkten, zwaar werden gewond. In de stad zijn talrijke ven sterruiten vernield. De militaire autoritei ten gelooven dat de explosie is veroorzaakt door een weggeworpn sigaret. In de openingszitting van het minderhe- dencongres te Bern hebben alle leiders der ininderhedengroepen aangedrongen op onver wijlde internationale maatregelen ter bestrij ding van den hongersnood in Sovjet-Rus land De vertegenwoordigers der Russische minderheden, prof. Koetsjinsky, gaf een uit eenzetting van de hongercatastrophe, waar aan volgens zijn verklaring reeds millioenen menschen ten offer zijn gevallen. Duizenden dorpen in de Oekraine en in den Kaukasus zijn als uitgestorven. De diplomatieke verte genwoordigers van verschillende mogendhe den te Moskou geven het feit van den hon gersnood openlijk toe. Ondanks de ellende blijft de Sovjet-regeering voortgaan met de onteigening van het graan. De Oekrainsche afgevaardigde mevrouw prof. Roednicka legde in naam van het Oekrainsche volk een verklaring af waarin zij de Sovjetregeering uitsluitend voor de el lende aansprakelijk stelt. De ware oorzaak zijn 't communistische terreursysteem en de collectiveeringsmaatregelen. In dén laatsten tijd zijn tweehonderdduizend Oekrainsche boeren in dwangarbeid te gronde gegaan. De secretaris-generaal van het congres, dr. Amende, verklaarde dat door den nood in Rusland alle volkeren worden getroffen. Kardinaal Innitzer zei, dat de Evangelische en de Orthodoxe kerk de wereld reeds hebben opmerkzaam gemaakt op 't ontzettende ge vaar van deze catastrophe. Naar de bevoegde commissie werd een door den secretaris-generaal voorgestelde motie verwezen, waarin een oproep aan de wereld wordt gericht en het onverwijlde op touw zetten van een internationale actie wordt geëischt. De voorzitter Wilfan richtte een ernstige vermaning aan den Volkenbond om grootere aandacht te schenken aan de minderheids kwesties. De vergadering werd daarna ver daagd tot hedenmorgen. Voor de Internationale Commissie van Juristen te Londen verklaarde een anoniem blijvend journalist, dat de Berlijnsche jour nalist Dr. Bell hem had verteld van een be staand complot tot het vermoorden van leden van de Nationaal-socialistische partij. Dr. Bell had hem een lijst laten zien van perso nen, die bij dat beweerde complot betrokken zouden zijn en waarop ook de naam van Van def Lubbe voorkwam. Dr. Adolf Philippsborn, parlementair redacteur van de Vossische Zeitung, die daarna werd gehoord, verklaarde dat hij na een interview met Torgler er van overtuigd was, dat er geen grond bestond voor de sug gestie, dat de brandstichting het werk der communistische oartij was. De voorzitter zeide, dat mr. Giafferi het als vaststaand beschouwde, dat medeplichtigheid of relaties tusschen Van der Lubbe en Torgler niet mo gelijk zijn, daar Van der Lubbe sinds April 1931 geen betrekkingen met de communisti sche partij onderhield. Naar uit Graz wordt gemeld, schoolden, terwijl tijdens een betooging van het natio nale corporatieve front het bondslied werd gezongen een 300-tal personen samen, die het Deutschlandlied aanhieven. Tegelijker tijd ontploften verscheidene stukken vuur werk onder de menigte. De politie arresteerde 130 personen. In Spittal aan de Drau kwam het gisteren tot een betooging, waar geëischt werd, dat de Landeshauptmann en andere ambtena ren, die afgezet zijn, in hun functie zouden worden hersteld. De betooging trok nogal publiek, waarop gendarmen en militairen in grepen. Zij werden door de menigte met stee nen bekogeld, waarop met de gevelde bajonet de demonstranten uiteengejaagd werden. 6 personen werden gewond. Ondanks alles, tóch ontwapening» (Dag. Overzicht.) De verhooren te Londen. (Buiten land). Opmarsch der Hitier-jeugd in Thüringen. (Buitenland). M. van der Lubbe wil geen enke- len verdediger. (Binnenland). De wet op de beperking van het aantal buitenlandsche studenten is gister in werking getreden. (Kerk en School). Het uniformverbod is geldig met ingang van morgen. (Binnenland). Een groote betooging van de 3. d. a. p.-jeugdbonden te Amsterdam.; (Binnenland). Aan de Looiersstraat te Amster dam zijn twee personen gewond bij een vechtpartij met de politie (Bin nen.and). Te Zandvoort één en te Rotterdam twee personen door de tram aange* reden en gedood. (Binnenland). Zaterdagavond relletjes te Gro ningen; twee gewonden. (Binnen land). De gemeentebegrooting voor 1934 bevat geen belastingverhooging be nevens een prijsverlaging van het electriciteitstarief. (Stad en Om geving). Bombardementsvliegtuig te Lon den neergestort. (Luchtvaart.) De Hollandsche tennissers winnen met 159 van België (Sport): De voetbalcompetitie begonnen. (Sport). (Zie verder eventueel laatste be richten). In een buitengewonen ministerraad te Praag is besloten, de proclamatie van den Pauselijken Nuntius te Praag, Ciriaci, die hij heeft gezonden aan den voorzitter van de Slowaaksche Katholieke Volkspartij, pater Hlinka, terug te wijzen en den Heiligen Stoel te verzoeken, den nuntius naar Rome te ont bieden tot het afleggen van een officieele ver klaring. Wegens den hevigen regen is bij San José de dijk van de Santiagorivier bezweken. De bewoners der stad San Luis Potosi werden tijdens hun slaap verrast. Groote deelen der benedenstad werden weggespoeld. Tot nu toe werden 80 dooden geborgen. Men vreest dat nog veel meer personen om het leven zijn gekomen. Rechts-georiënteerde grondbezitters, pach ters en landarbeiders hadden tegen Maan dag een groote massa-optocht te Madrid voorbereid. Ongeveer 200.000 boeren zouden naar de hoofdstad komen, doch de regeering heeft dezen opmarsch verboden, aangezitj met algemeene staking was gedreigd. Zaterdagmiddag is op de werf van Cocke- rill te Hoboken bij Antwerpen van stapel ge- loopen het motorschip „Prince Baudouin" voor den dienst Ostende-Dover. Het schip is de meest modern ingerichte motor-pakketboot en heeft een snelheid van 23.5 knoop. Het schip zal in Mei 1934 in dienst worden ge steld. De Amerikaansche minister van arbeid, miss Perkins, schat het aantal dergenen, die in Augustus werk hebben gekregen, op 750 duizend. Sedert de regeering-Roosevelt aan het bewind is gekomen, is het aantal werk- loozen volgens de schattingen van het mi nisterie van arbeid met 2 millioen gedaahL

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1