DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het verschil tusschen Fascisme en Nationaal-Socialisme. No. 223 Donderdag 21 September 1933 Het fascisme is in zijn practische uitwer king boeiender en scherper omlijnd. MUSSOLINI EN HITLER, 135e Jaargang Waf vandaag de aandacht trekt Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. irancr door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENJ Van 1—5 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk- kerij v/b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit twee bladen. Hoofdredacteür: Tj. N. ADEMA. BxiQeliiksch Owczicfit De vraag, in hoeverre het fascisme van Mussolini en het nationaal-socialisme van Hitier met elkaar overeenkomen, is er een, waarnaar welker beantwoording door politici van naam reeds lang gezocht wordt. Het fas cisme kende men wel, men wist de grondsla gen naar welke de Italiaansche bevolking ge regeerd werd en het resultaat na 10 jaar arbeid van Mussolini is nu tot in alle details bekend. Maar evenals het destijds, toen hei ■fascisme nog in zijn kinderschoenen stond, moeilijk te zeggen was, wat er van dezen nieuwen regeeringsvorm terecht zou komen, zoo is het in onze dagen zeker niet gemakke lijker, zich een goed oordeel over het Hitier- regime te vormen. Immers, daarvoor hebben we het werk van Hitier nog maar te kort meegemaakt. Om dus te zeggen of fascisme en nat. socialisme hetzelfde zijn of om het verschil tusschen hen beide aan te wijzen, is heel moeilijk Interessant is het oordeel van mr. J. C. Baak in de Gids, die allereerst tracht een overzicht te geven van de overeenkomsten. Beide zijn dragers van een nieuwe mythe, die zij stellen boven de wet, beide baseeren hun moraal óp het voorbeeld van den leidèr In plaats van op het individueele geweten; zij zoeken het individueel-nationale in "plaats van het algemeen menschelijke en, bij hun medestanders, de onderwerping van het in dividu aan het nationaal be'ar.g; stellen een organische staats- en maatschappij-opbouw tegenover el'k soort van atomisme: beide manifesteeren van de volken, waarin zij toi macht zijn gekomen, den wil ondanks crisis en ondergang te leven; beide trachten dit doel te bereiken door een straffe samenvat ting van hun leden onder een praktisch abso luut gezag. Maar ondanks deze principieele overeenkomsten bestaat er een tegenstelling. Het fascisme is in de eerste t laats een staats- conceptie, het nationaal-socialisme «"*- -^aat schappii-conceotie. Geen staatsorgaan, be halve het rijkskanselierschap van Hitier, vloeit met innerlijke noodzakelijkheid uit de premissen der beweging voort, en tusschen de positie van den 1p:,4Qr «i d» massa van het Duitsche volk gaapt, staatkundig gezien, een lacune, die voorloopig nog slechts door vertrouwen en door vage aspiraties wordt opgevuld. Men lette b.v. op het amorphe geforceerde karakter van het Duit sche Arbeidsfront, dat het corporatieve systeem bedoelt in te voeren, doch tot op heden een kunstmatig geïmproviseerd torso is gebleven De organisaties, die de lacune mede zouden vermogen op te vullen: de S S. en S.A. troepen, worden door de Reichswehr als geheel onvolwaardig genegeerd zoodat ook hier geen absorbtie plaats vindt. Ook het nationaal-socialisme is, met voor bijgaan van alle abstract-theoretische con cepties, als een vitale impuls ontstaan, doch is tot op heden een vitale impuls gebleven, die nog steeds de meest tegenstrijdige moge lijkheden in zich bergt. Het essentieele punt van het nationaal-socialisme is nog niet be reikt, zoo het ooit bereikt zal worden; en wanneer het ooit bereikt zou worden, zou het met zooveel binnenlandsche en buitenlani-- sche katastrofen genaard kunnen gaan, dat dit essentieele punt geen levensbeginsel, maar een crisisbeginsel zou blijken te zijn De Duitsche behoefte aan organische veran dering, aan „worden" inplaats van „zijn kan zich in het nationaal-socialisme, ook den grooten druk waaronder het Duit sche volk leeft, volledig uitvieren, en zoo kan dit „worden" evenzeer tot een extreem a-nationalisme als tot een extreem socialisme als tot beide tezamen leiden, en in de buiten- landsche politiek kan het de meest onver wachte bondgenootschappen zoeken, die kor te- ti-d tevoren nog met groote kracht ver worpen waren Het wachtwoord van het nationaal-socialisme: dienst aan het v0'k, 's onmachtig om strekking en inhoud van dien dienst nader te bepalen, en de uiterlijke par tijdiscipline doe niemand de innerlijke on zekerheid der beweging uit het oog verlie zen" Volgens den schrijver bewijst de centrale positie, die de rassenleer in het nationaal socialistische denken inneemt, nog eens te meer, dat men hier niet in de eerste plaats met een staatsconceptie, maar met een maat- schaopijconceptie te doen heeft. „Juist als maatschappij-conceptie is het nahonaa - socialisme", aldus zegt hij, „«enerzijds vo strekt onverdraagzaam tegen volksgroepen binnen de Duitsche grenzen (Joden Mar xisten), die niet in het homogene nationaai- •ocialistische levensbeeld passen, anderzijds wenscht het volksgroepen buiten de Duitsche grenzen te absorgeeren, die in datzelfde sub jectief gevormde, levensbeeld een plaats moe ten innemen." Tegenover deze maatschappij-conceptie van het nationaal-socialisme staat het fas cisme als staatsconceptie. „De nationale eenheid", aldus mr. Baak, „wordt in het fascistische Italië allereerst ge zoch' in den krachtigen staat, die, verre er van alle sociale groepen te nivelleeren, juist hun eigenaardige bijzonderheden bewaart, duch aan het hoogere beginsel en de hoogere macht van dien sta."* onderwent. In hei nationaal-socialist'sche Duitschland wordt de nationale eenheid allereerst nrzocht in een homogeen volk, dat de strekking heeft de verschillende klassen en volksgroepen samen te smelten. Dit verschil in standpunt der beide bewegingen is duidelijk van invloed op beider intellectueel peil. Het fascisme, van enkele eenvoudige hoofdgedachten uitgaande, is in zijn practische uitwerking altijd boeiend en scherp omlijnd; het nationaal-socialisme, dat zich op vage theorieën baseert^is in zijn practische uitwerking van een eentonig eenerlei. Van deze bewegingen, die beide van het primaat van de gemeenschap boven het individu uitgaan, geeft het fascisme meer gelegenheid aan het individu tot ont plooiing van zijn initiatief dan het natio naal-socialisme, en terwijl het fascistische systeem zich geleidelijk tot een klassieken eenvoud en systematiek ontwikkeld heeft, blijft het nationaal-socialisme problematisch en verbergt het onder zijn oppervlakte tal van onopgeloste gecompliceerde verhoudin gen. Zou het fascisme ooit de belangen van Italië tegenover de rest van Europa op niet- vrsdelievende wijze willen verdedigen, dan zou dit geschieden openlijk met één slag, door een oorlog (actie van den staat). Bij het nationaal-socialisme heeft men echter al lereerst met een verborgen, voortdurende, nationale revolutie van het „Deutschtum" buiten de grenzen van het Rijk (actie van het volk) rekening te houden. In dezelfde mate echter, dat Duitschland een gevaar voor den vrede oplevert, zal Italië een stabi- liseerende factor in Europa worden". Lbuitenland. HERNIEUWDE ACTIE TEGEN DE K. P. D. Na de actie van Dinsdag waarbij de politie te Goslar in Duitschland 11 communisten, bij wie 'n Ned. koerier, werden gearresteerd, is het gisteren gelukt een tweede slag toe te brengen aan de K.P.D. en de staatsvijandige elementen te Goslar. Om vijf uur werd de S.A., S.S. en Stahlhelm en politie gealar meerd die in groepen in het geheele stadge- bied in totaal 80 huiszoekingen verrichtten, waarbij uitgebreid materiaal aan het licht kwam en 30 personen werden gearresteerd. HITLER, GOERING EN GOEBBELS PEETOOMS. De vrouw van een Keulsch arbeider, die reeds 5 kinderen bezit, heeft het leven ge schonken aan een drieling. Als blijk van waardeering hebben de drie kopstukken der NSDAP Hitier, Goering en Goebbels erin toegestemd peetoom over de kinderen te worden. De ouders hebben tevens nuttige geschen ken van de drie ministers ontvangen. HITLER OVER DE ECONOMIE IN DEN NAT. SOC. STAAT. Gisteravond om half zeven verscheen de rijkskanselier in de zitting van den Genera- len Raad, waar hij onmiddellijk het woord nam voor een uitvoerige uiteenzetting over den toestand en de taken der economie in den nationaal-socialistischen staat. Hitier ging uit van de these, dat de economische ontwik keling nooit gescheiden kan worden van de politieke De macht is steeds de baanbreek- ster geweest van de economie. In de afgeloo- pen acht maanden is een krachtig fundament geschapen, waarop de economie kan staan terwijl het kader geschapen is, waar zij zich kon invoegen. De economie kan thans weer op langen termijn beschikken, daar bij deze regeering niet het gevaar bestaat, dat zij morgen of overmorgen er niet meer is. Twee millioen menschen zijn weer in het pro ductieproces ingeschakeld. De rijksregeering is echter overtuigd dat dit succes slechts dan duurzaam 7"! zijn, wanneer steeds weer tegen de werkloosheid met energieke aanval len en met fanatieke hardnekkigheid wordt opgetreden Wanneer het lukt de seizoenachteruitgang in herfst en winter tegen te houden, zal in het volgende voorjaar een nieuwen algemee- nen aanval kunnen beginnen met een door slaggevend succes. Om dit te bereiken zijn groote en nieuwe maatregelen noodzakelijk. Niet alleen de rijksregeering. maar ook het bedrijfsleven moet daarbij het opvoedende werk verrichten, waarop het op de eerste plaats aankomt. In de eerste plaats gaat het er om de ideologie van de behoefte'oosheid en de systematische beperking van de behoefte, dus den van het communisme uitgaanden primitlviteitscultus te bestrijden. Dit bolsje wistische ideaal van de geleidelijke achter- waartsche ontwikkeling der civilisatie-eiscnen moet noodzakelijk leiden tot verwoesting van de economie en het geheele leven. Deze ideo logie berust op angst voor den naaste, op de vrees op een of andere wijze op den voor grond te treden en is gebaseerd op een laag hartige afgunstige geesteshouding. De Duit sche economie kan slechts bestaan onder een zeer bepaalde hoogte van ^hoeften en e zeer bepaalde cultuureisch van het Duitsche V°Vervolgens ging Hitier gedetailleerd in op het door den rijksminister voor Konomische zaken uiteengezette economische plan.Hier bij keerde hij zich zeer scherp tegen de be ripscritici, die critiek om wille der cnhek uitoefenen en die net kunnen zeggen, hoe men het beter zou kunnen doen. Voor goede en bruikbare raadgevingen is de regeering dankbaar. BESCHERMING VAN HET DUITSCHE WETENSCHAPPELIJKE BOEK. De boycot, die tengevolge van bezwa ren van het buitenland het Duitsche wetenschappelijke boek en tijdschrift bedreigt, heeft den Rijksminister van binnenlandsche^, zaken aanleiding gege ven, de vertegenwoordigers uit de be treffende kringen tot een bespreking uit te noodigen. Bij deze bespreking be stond er eenstemmigheid over den ernst van den toestand en de noodzakelijk heid, ingrijpende maatregelen te nemen tot opheffing van de bestaande misstan den. In dit verband werd de overeen komst, die op 3 Aug. 1933 te Munster door den bond van Duitsche hoogescho- len en de beursvereeniging der Duitsche boekhandelaren werd gesloten, begroet als een eerste gewichtige stap. Het mi nisterie van binnenlandsche zaken ver wacht, dat de schrijvers en uitgevers deze overeenkomst zullen in acht nemen en is verder bereid, het gevaar, dat de Duitsche wetenschap dreigt, door ge paste maatregelen te bezweren. Geen enkel verband kan worden aan getoond tusschen de communistische partij en den brand in het Rijksdagge bouw. Torgler, Dimitroff. Bopoff en Ta- neff moeten als onschuldig worden be schouwd. De documenten geven aanleiding tot de meenilng, dat Van der Lubbe de mis daad niet alleen kan hebben uitgevoerd. Het is zeer waarschijnlijk, dat de brand stichters gebruik hebben gemaakt van onderaardsche gangen, die van het Rijksdaggebouw naar het huis van den Rijksdagpresident leidden. Er bestaan ernstige gronden om aan te nemen, dat de brand is gesticht door of ten behoeve van leidende persoon lijkheden der nationaal-socialistische beweging. HET NIEUWE KABINET IN OOSTENRIJK. Bondskanselier Dollfuss heeft de nieuwe regeering als volgt samenge steld: Dr. Dollfuss, bondskanselier, minister voor legerzaken en landbouw; baron Karwinsky, staatssecretaris voor de vei ligheid; prins SchönburgHartenstein, staatssecretaris voorlegerwerken; Dr. Gleissner, staatssecretaris voor land bouw en bosschen; Mr. Fey, vice kanse lier; Burech .minister van financiën; Schmidt, minister voor sociale zaken; Schuchnigg, minister voor onderwijs en justitie; Glass, staatssecretaris voor justitje;; Dr. Kerber, minister voor bin nenlandsche zaken; Dr. Eners, minister voor de grondwetswijziging; Neustatter, staatssecretaris voor het vreemdelinge verkeer en werkverschaffing. Van hen zijn Fey en Neustatter lid van de Heimwehr. DE ZITTING VAN HET ENGELSCHE KABINET. Na het einde der zitting van het kabinet werd er in verantwoordelijke kringen den nadruk op gelegd, dat het Engelsche ontwa peningsvoorstel nog steeds het middelpunt vormde der onderhandelingen en dat dit voorstel volkomen van kracht was. Alles wat menschelijk slechts mogelijk is ter bereiking van een ontwapeningsovereenkomst zal men doen. De ontwapeningsovereenkomst moet de on- derteekening van alle mogendheden dragen en een aanzienlijke en werkelijke bijdrage be vatten tot de wereldontwapening. Ofschoon toegegeven moet worden, dat moeilijkheden in den weg staan heeft het jongste contact tot een duidelijke aanmoediging gegeven. Deze nauwe overeenstemming tusschen Frankrijk en Engeland over de thans te be spreken punten doet hopen, dat Duitschland zal toestemmen. De politieke veranderingen die in Duitschland hebben plaats gehad mo gen echter niet over het hoofd worden gezien en met het oog hierop is het geenszins ver rassend dat de Fransche regeering en de Fransche openbare meening dubbel nerveus geworden zijn. Dit maakt den toestand ech ter moeilijker en meer belangrijk. De Engel sche regeering is van meening, dat alles in het werk moet worden gesteld aangezien een niet tot stand komen van een overeenstem ming ver-gaande gevolgen zou hebben. De kwestie der controle, die in de laatste dagen bijzonder de aandacht getrokken heeft, is eigenlijk slechts een probleem van procédé en machinerie. In regeeringskringen is men van meening, dat de besprekingen over dit punt geen onoverwinnelijke hinderpaal zullen blijken voor een algemeene ontwapenings overeenstemming. HET PROCES TE LONDEN. De conclusies der Internatio nale Commissie. Gisteren heeft de Internationale Com missie van Juristen inzake de brand stichting in het Rijksdaggbouw haar coenclusies bekend gemaakt. Deze con clusies zijn de volgende: De commissie heeft bevonden, dat Van der Lubbe geen lid is der commu nistische partij, maar veeleer een tegenstander. ARRESTATIES IN OOSTENRIJK. Te Kapfenberg in Stiermarken zijn gearresteerd de secretaris der Boehler- fabrieken, Dr. Fauland, de viceburge- gemeester van Kapfenberg en een amb tenaar, onder de beschuldiging, het vertrek van nat-sóc. naar Duitschland te hebben begunstigd. Te Klagenfurt is een he'sche machine ontploft, waarbij geen ongelukken voor kwamen. De daders zijn onbekend ge bleven. 'De Bondskanselarij heeft de versprei ding van het te Berlijn verschijnend blad „Der Stahlhelm" en van de „Deutsche Postzeitung" verbpden tot 15 December. REORGANISATIE VAN DE OOSTENRIJKSCHE REGEERING. Een kabinet van persoonlijkheden Gisteren hebben voortgezette besprekingen plaats gevonden tusschen den bondskanselier en den vicekanselier en bondspresident Mklas. Besloten werd het kabinet-Dollfuss te reorganiseeren. Deze reorganisatie zal ge schieden in den vorm van een kabinet van persoonlijkheden. Bondskanselier Dollfuss zal in het nieuwe kabinet ook de geheele leiding van de uitvoerende macht van den staat op zich nemeq. DE VALERA NIET NAAR GENEVE. De Vtlera heeft, met het oog op len bir.enlandschen toestand van Ierland, besloten, niet naar Geneve te gaan. SNEL BEGRAVEN. Het gemeentebestuur van Lissabon heeft een verordening uitgevaardigd, krachtens welke begrafenisstoeten in de straten een minimum snelheid moeten hebben van 25 K M. per uur. Het doel van dezen maatregel is een eind te maken aan de verkeersopstoppingen, welke ontstaan door de zich langzaam voortbewe gende begrafenisstoeten te voet of per rijtuig Alleen stoeten per auto zullen voortaan kun nen worden gebruikt. VLOOTPROGRAMMA WORDT ONVOORWAARDELIJK UITGEVOERD. President Roosevelt heeft verklaard dat het vlootbouwprogramma der Ver eenigde Staten onvoorwaardelijk zal worden uitgevoerd. De regeering is niet van plan, een of andere bperking aan te brengen. De werkzaamheden zijn reeds aanbesteed. DE TOESTAND OP CUBA. Malaria-epidemie uitgebroken De toestand op Cuba wordt steeds meer acuut, doch er is nog geen overeenstemming bereikt inzake het aftreden van öan Martin terwijl gemeld wordt, dat ex-president De Cespedes onderkomen heeft gevonden op een van buiten landsche delegaties. De revolutie in Santa Clara wordt gecompliceerd, aange zien een malaria-epidemie is uitgebroken. regeering heeft een 8-urigen arbeidsdag gekondigd met de talrijke voorkomende strek kingen. Het verschil tusschen fascisme en nationaal-socialisme. (Dag. Over zicht.) De conclusies van het Londensch proces. (Buitenland.) Vandaag is het v. d. Lubbe proces te Leipzig begonnen. Neijenhof maakt een noodlanding. (Luchtvaart). Dr. Annie Besant in Britseh- Indië overleden. (Buitenland De bedoeling van de crisis-inkom stenbelasting. (Binnenland.) De eerste overtreder van het uni formverbod geverbaliseerd. (Bin nenland). Het wetsontwerp tot regeling van bijzondere steun aan noodlijdende gemeenten. (Binnenland). Zware brand te Den Bosch. (Bin nenland). Groote middenstandsdemonstratie te Den Haag. (Binnenland). Wetsontwerpen ingediend to' ver hooging tabaksaccijns, invoering couponbelasting, wijziging tarief in komstenbelasting, heffing opcenten gemeentefonds- en vermogensbelas ting. (Binnenland). Onweer in onze omgeving; vee ge dood; branden. (Stad en Omgeving). (Zie verder eventueel laatste be richten). ZIj, DIE ZICH MET 1 OCTOBER A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT. BLAD ABONNEEREN ONT- VANGEN DF TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. PRIESTERS NAAR SIBERIE VERBANNEN. Te Kamenez-Podolsk zijn zes katholie ke priesters wegens actieve deelneming aan den strijd'tegen de godloozenbewe- ging gearresteerd. Zij zullen naar Siberië worden verbannen. tBUuwtlaiut TWEE ZWAAR GEWONDE FASCISTEN. Omtrent de te Rotterdam op den Cool- singel voorgevallen onregelmatigheden ver nemen wij nader, dat de neergeslagen fascist een 23-jarige jongeman is, die met een gebro ken halswervel in het ziekenhuis is opgeno men. Het blijkt, dat deze relletjes nog een slachtoffer hebben geëischt. Een 22-jarige fascist vluchtte tijdêns een charge het café „Modern" naast de Passage binnen. Hij ging, toen het stiller geworden was, de St. Lau- rensstraat in, waar jiij een partijgenoot, die in moeilijkheden geraakt was met eenige op geschoten-jongens, is gaan helpen. Hij is daarbij omvergeworpen. Toen hij op den grond lag is hij geschopt en geslagen. Na de vechtpartij is de jongeman naar het café „Gaité" aan de Diergaardelaan gegaan, doch daar is hij onwel geworden. Men heeft hem naar het ziekenhuis aan den Coolsingel gebracht, waar bleek, dat hij een gescheurde nier had bekomen. De toestand van beide ge wonden is vrij ernstig. INLIJVING UIT DE PROVINCIE NOORDHOLLAND. Op 4 October a s. zal eene inlijving van dienstplichtigen der lichting 1933 plaats hebben uit de provincie Noord holland, bestemd voor het 21e regiment infanterie te Amersfoort. Deze dienst plichtigen blijven in dienst tot 17 Maart 1934. WERKLOOSHEIDSBESTRIJDING. Voorstellen van vrijzinnig democratische zijde. De afdeeling 's-Gravenhage van den Vrij zinnig Democratischen Bond heeft besloten ter algemeene vergadering van den bond op 25 Novembei drie voorstellen in te dienen. Het eerste bedoelt het in studie nemen van het probleem van werkloozensteun en armenzorg. Het tweede strekt om de moge lijkheid van. invoering van een veertigurige arbeidsweek te onderzoeken en het derde, om voor overheids- en semi overheidspersoneel een verplichte pensionneering op zestigjari gen leeftijd in te voeren; beide laatstgenoem de denkbeelden werden speciaal verdedigd met het oog op de wenschelijkheid om de werkloosheid opder de jongeren te bestrijden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1