DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het verschil tusschen Fascisme
en Nationaal-Socialisme.
No. 223
Donderdag 21 September 1933
Het fascisme is in zijn practische uitwer
king boeiender en scherper omlijnd.
MUSSOLINI EN HITLER,
135e Jaargang
Waf vandaag de
aandacht trekt
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
irancr door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENJ
Van 1—5 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk-
kerij v/b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Hoofdredacteür: Tj. N. ADEMA.
BxiQeliiksch Owczicfit
De vraag, in hoeverre het fascisme van
Mussolini en het nationaal-socialisme van
Hitier met elkaar overeenkomen, is er een,
waarnaar welker beantwoording door politici
van naam reeds lang gezocht wordt. Het fas
cisme kende men wel, men wist de grondsla
gen naar welke de Italiaansche bevolking ge
regeerd werd en het resultaat na 10 jaar
arbeid van Mussolini is nu tot in alle details
bekend. Maar evenals het destijds, toen hei
■fascisme nog in zijn kinderschoenen stond,
moeilijk te zeggen was, wat er van dezen
nieuwen regeeringsvorm terecht zou komen,
zoo is het in onze dagen zeker niet gemakke
lijker, zich een goed oordeel over het Hitier-
regime te vormen.
Immers, daarvoor hebben we het werk van
Hitier nog maar te kort meegemaakt. Om
dus te zeggen of fascisme en nat. socialisme
hetzelfde zijn of om het verschil tusschen
hen beide aan te wijzen, is heel moeilijk
Interessant is het oordeel van mr. J. C. Baak
in de Gids, die allereerst tracht een overzicht
te geven van de overeenkomsten.
Beide zijn dragers van een nieuwe mythe,
die zij stellen boven de wet, beide baseeren
hun moraal óp het voorbeeld van den leidèr
In plaats van op het individueele geweten;
zij zoeken het individueel-nationale in "plaats
van het algemeen menschelijke en, bij hun
medestanders, de onderwerping van het in
dividu aan het nationaal be'ar.g; stellen een
organische staats- en maatschappij-opbouw
tegenover el'k soort van atomisme: beide
manifesteeren van de volken, waarin zij toi
macht zijn gekomen, den wil ondanks crisis
en ondergang te leven; beide trachten dit
doel te bereiken door een straffe samenvat
ting van hun leden onder een praktisch abso
luut gezag. Maar ondanks deze principieele
overeenkomsten bestaat er een tegenstelling.
Het fascisme is in de eerste t laats een staats-
conceptie, het nationaal-socialisme «"*- -^aat
schappii-conceotie. Geen staatsorgaan, be
halve het rijkskanselierschap van Hitier,
vloeit met innerlijke noodzakelijkheid uit de
premissen der beweging voort, en tusschen
de positie van den 1p:,4Qr «i d» massa
van het Duitsche volk gaapt, staatkundig
gezien, een lacune, die voorloopig nog slechts
door vertrouwen en door vage aspiraties
wordt opgevuld. Men lette b.v. op het
amorphe geforceerde karakter van het Duit
sche Arbeidsfront, dat het corporatieve
systeem bedoelt in te voeren, doch tot op
heden een kunstmatig geïmproviseerd torso
is gebleven De organisaties, die de lacune
mede zouden vermogen op te vullen: de S S.
en S.A. troepen, worden door de Reichswehr
als geheel onvolwaardig genegeerd zoodat
ook hier geen absorbtie plaats vindt.
Ook het nationaal-socialisme is, met voor
bijgaan van alle abstract-theoretische con
cepties, als een vitale impuls ontstaan, doch
is tot op heden een vitale impuls gebleven,
die nog steeds de meest tegenstrijdige moge
lijkheden in zich bergt. Het essentieele punt
van het nationaal-socialisme is nog niet be
reikt, zoo het ooit bereikt zal worden; en
wanneer het ooit bereikt zou worden, zou het
met zooveel binnenlandsche en buitenlani--
sche katastrofen genaard kunnen gaan, dat
dit essentieele punt geen levensbeginsel,
maar een crisisbeginsel zou blijken te zijn
De Duitsche behoefte aan organische veran
dering, aan „worden" inplaats van „zijn
kan zich in het nationaal-socialisme,
ook den grooten druk waaronder het Duit
sche volk leeft, volledig uitvieren, en zoo
kan dit „worden" evenzeer tot een extreem
a-nationalisme als tot een extreem socialisme
als tot beide tezamen leiden, en in de buiten-
landsche politiek kan het de meest onver
wachte bondgenootschappen zoeken, die kor
te- ti-d tevoren nog met groote kracht ver
worpen waren Het wachtwoord van het
nationaal-socialisme: dienst aan het v0'k, 's
onmachtig om strekking en inhoud van dien
dienst nader te bepalen, en de uiterlijke par
tijdiscipline doe niemand de innerlijke on
zekerheid der beweging uit het oog verlie
zen"
Volgens den schrijver bewijst de centrale
positie, die de rassenleer in het nationaal
socialistische denken inneemt, nog eens te
meer, dat men hier niet in de eerste plaats
met een staatsconceptie, maar met een maat-
schaopijconceptie te doen heeft. „Juist als
maatschappij-conceptie is het nahonaa -
socialisme", aldus zegt hij, „«enerzijds vo
strekt onverdraagzaam tegen volksgroepen
binnen de Duitsche grenzen (Joden Mar
xisten), die niet in het homogene nationaai-
•ocialistische levensbeeld passen, anderzijds
wenscht het volksgroepen buiten de Duitsche
grenzen te absorgeeren, die in datzelfde sub
jectief gevormde, levensbeeld een plaats moe
ten innemen."
Tegenover deze maatschappij-conceptie
van het nationaal-socialisme staat het fas
cisme als staatsconceptie.
„De nationale eenheid", aldus mr. Baak,
„wordt in het fascistische Italië allereerst ge
zoch' in den krachtigen staat, die, verre er
van alle sociale groepen te nivelleeren, juist
hun eigenaardige bijzonderheden bewaart,
duch aan het hoogere beginsel en de hoogere
macht van dien sta."* onderwent. In hei
nationaal-socialist'sche Duitschland wordt
de nationale eenheid allereerst nrzocht in een
homogeen volk, dat de strekking heeft de
verschillende klassen en volksgroepen samen
te smelten. Dit verschil in standpunt der
beide bewegingen is duidelijk van invloed op
beider intellectueel peil. Het fascisme, van
enkele eenvoudige hoofdgedachten uitgaande,
is in zijn practische uitwerking altijd boeiend
en scherp omlijnd; het nationaal-socialisme,
dat zich op vage theorieën baseert^is in zijn
practische uitwerking van een eentonig
eenerlei. Van deze bewegingen, die beide van
het primaat van de gemeenschap boven het
individu uitgaan, geeft het fascisme meer
gelegenheid aan het individu tot ont
plooiing van zijn initiatief dan het natio
naal-socialisme, en terwijl het fascistische
systeem zich geleidelijk tot een klassieken
eenvoud en systematiek ontwikkeld heeft,
blijft het nationaal-socialisme problematisch
en verbergt het onder zijn oppervlakte tal
van onopgeloste gecompliceerde verhoudin
gen. Zou het fascisme ooit de belangen van
Italië tegenover de rest van Europa op niet-
vrsdelievende wijze willen verdedigen, dan
zou dit geschieden openlijk met één slag,
door een oorlog (actie van den staat). Bij
het nationaal-socialisme heeft men echter al
lereerst met een verborgen, voortdurende,
nationale revolutie van het „Deutschtum"
buiten de grenzen van het Rijk (actie van
het volk) rekening te houden. In dezelfde
mate echter, dat Duitschland een gevaar
voor den vrede oplevert, zal Italië een stabi-
liseerende factor in Europa worden".
Lbuitenland.
HERNIEUWDE ACTIE TEGEN
DE K. P. D.
Na de actie van Dinsdag waarbij de politie
te Goslar in Duitschland 11 communisten, bij
wie 'n Ned. koerier, werden gearresteerd, is
het gisteren gelukt een tweede slag toe te
brengen aan de K.P.D. en de staatsvijandige
elementen te Goslar. Om vijf uur werd de
S.A., S.S. en Stahlhelm en politie gealar
meerd die in groepen in het geheele stadge-
bied in totaal 80 huiszoekingen verrichtten,
waarbij uitgebreid materiaal aan het licht
kwam en 30 personen werden gearresteerd.
HITLER, GOERING EN GOEBBELS
PEETOOMS.
De vrouw van een Keulsch arbeider, die
reeds 5 kinderen bezit, heeft het leven ge
schonken aan een drieling.
Als blijk van waardeering hebben de drie
kopstukken der NSDAP Hitier, Goering en
Goebbels erin toegestemd peetoom over de
kinderen te worden.
De ouders hebben tevens nuttige geschen
ken van de drie ministers ontvangen.
HITLER OVER DE ECONOMIE IN
DEN NAT. SOC. STAAT.
Gisteravond om half zeven verscheen de
rijkskanselier in de zitting van den Genera-
len Raad, waar hij onmiddellijk het woord
nam voor een uitvoerige uiteenzetting over
den toestand en de taken der economie in den
nationaal-socialistischen staat. Hitier ging
uit van de these, dat de economische ontwik
keling nooit gescheiden kan worden van de
politieke De macht is steeds de baanbreek-
ster geweest van de economie. In de afgeloo-
pen acht maanden is een krachtig fundament
geschapen, waarop de economie kan staan
terwijl het kader geschapen is, waar zij
zich kon invoegen. De economie kan thans
weer op langen termijn beschikken, daar bij
deze regeering niet het gevaar bestaat, dat
zij morgen of overmorgen er niet meer is.
Twee millioen menschen zijn weer in het pro
ductieproces ingeschakeld. De rijksregeering
is echter overtuigd dat dit succes slechts dan
duurzaam 7"! zijn, wanneer steeds weer
tegen de werkloosheid met energieke aanval
len en met fanatieke hardnekkigheid wordt
opgetreden
Wanneer het lukt de seizoenachteruitgang
in herfst en winter tegen te houden, zal in
het volgende voorjaar een nieuwen algemee-
nen aanval kunnen beginnen met een door
slaggevend succes. Om dit te bereiken zijn
groote en nieuwe maatregelen noodzakelijk.
Niet alleen de rijksregeering. maar ook het
bedrijfsleven moet daarbij het opvoedende
werk verrichten, waarop het op de eerste
plaats aankomt. In de eerste plaats gaat het
er om de ideologie van de behoefte'oosheid en
de systematische beperking van de behoefte,
dus den van het communisme uitgaanden
primitlviteitscultus te bestrijden. Dit bolsje
wistische ideaal van de geleidelijke achter-
waartsche ontwikkeling der civilisatie-eiscnen
moet noodzakelijk leiden tot verwoesting van
de economie en het geheele leven. Deze ideo
logie berust op angst voor den naaste, op de
vrees op een of andere wijze op den voor
grond te treden en is gebaseerd op een laag
hartige afgunstige geesteshouding. De Duit
sche economie kan slechts bestaan onder een
zeer bepaalde hoogte van ^hoeften en e
zeer bepaalde cultuureisch van het Duitsche
V°Vervolgens ging Hitier gedetailleerd in op
het door den rijksminister voor Konomische
zaken uiteengezette economische plan.Hier
bij keerde hij zich zeer scherp tegen de be
ripscritici, die critiek om wille der cnhek
uitoefenen en die net kunnen zeggen, hoe
men het beter zou kunnen doen. Voor goede
en bruikbare raadgevingen is de regeering
dankbaar.
BESCHERMING VAN HET DUITSCHE
WETENSCHAPPELIJKE BOEK.
De boycot, die tengevolge van bezwa
ren van het buitenland het Duitsche
wetenschappelijke boek en tijdschrift
bedreigt, heeft den Rijksminister van
binnenlandsche^, zaken aanleiding gege
ven, de vertegenwoordigers uit de be
treffende kringen tot een bespreking
uit te noodigen. Bij deze bespreking be
stond er eenstemmigheid over den ernst
van den toestand en de noodzakelijk
heid, ingrijpende maatregelen te nemen
tot opheffing van de bestaande misstan
den. In dit verband werd de overeen
komst, die op 3 Aug. 1933 te Munster
door den bond van Duitsche hoogescho-
len en de beursvereeniging der Duitsche
boekhandelaren werd gesloten, begroet
als een eerste gewichtige stap. Het mi
nisterie van binnenlandsche zaken ver
wacht, dat de schrijvers en uitgevers
deze overeenkomst zullen in acht nemen
en is verder bereid, het gevaar, dat de
Duitsche wetenschap dreigt, door ge
paste maatregelen te bezweren.
Geen enkel verband kan worden aan
getoond tusschen de communistische
partij en den brand in het Rijksdagge
bouw. Torgler, Dimitroff. Bopoff en Ta-
neff moeten als onschuldig worden be
schouwd.
De documenten geven aanleiding tot
de meenilng, dat Van der Lubbe de mis
daad niet alleen kan hebben uitgevoerd.
Het is zeer waarschijnlijk, dat de brand
stichters gebruik hebben gemaakt van
onderaardsche gangen, die van het
Rijksdaggebouw naar het huis van den
Rijksdagpresident leidden.
Er bestaan ernstige gronden om aan
te nemen, dat de brand is gesticht door
of ten behoeve van leidende persoon
lijkheden der nationaal-socialistische
beweging.
HET NIEUWE KABINET IN
OOSTENRIJK.
Bondskanselier Dollfuss heeft de
nieuwe regeering als volgt samenge
steld:
Dr. Dollfuss, bondskanselier, minister
voor legerzaken en landbouw; baron
Karwinsky, staatssecretaris voor de vei
ligheid; prins SchönburgHartenstein,
staatssecretaris voorlegerwerken; Dr.
Gleissner, staatssecretaris voor land
bouw en bosschen; Mr. Fey, vice kanse
lier; Burech .minister van financiën;
Schmidt, minister voor sociale zaken;
Schuchnigg, minister voor onderwijs en
justitie; Glass, staatssecretaris voor
justitje;; Dr. Kerber, minister voor bin
nenlandsche zaken; Dr. Eners, minister
voor de grondwetswijziging; Neustatter,
staatssecretaris voor het vreemdelinge
verkeer en werkverschaffing.
Van hen zijn Fey en Neustatter lid
van de Heimwehr.
DE ZITTING VAN HET
ENGELSCHE KABINET.
Na het einde der zitting van het kabinet
werd er in verantwoordelijke kringen den
nadruk op gelegd, dat het Engelsche ontwa
peningsvoorstel nog steeds het middelpunt
vormde der onderhandelingen en dat dit
voorstel volkomen van kracht was. Alles wat
menschelijk slechts mogelijk is ter bereiking
van een ontwapeningsovereenkomst zal men
doen.
De ontwapeningsovereenkomst moet de on-
derteekening van alle mogendheden dragen
en een aanzienlijke en werkelijke bijdrage be
vatten tot de wereldontwapening. Ofschoon
toegegeven moet worden, dat moeilijkheden
in den weg staan heeft het jongste contact
tot een duidelijke aanmoediging gegeven.
Deze nauwe overeenstemming tusschen
Frankrijk en Engeland over de thans te be
spreken punten doet hopen, dat Duitschland
zal toestemmen. De politieke veranderingen
die in Duitschland hebben plaats gehad mo
gen echter niet over het hoofd worden gezien
en met het oog hierop is het geenszins ver
rassend dat de Fransche regeering en de
Fransche openbare meening dubbel nerveus
geworden zijn. Dit maakt den toestand ech
ter moeilijker en meer belangrijk. De Engel
sche regeering is van meening, dat alles in
het werk moet worden gesteld aangezien een
niet tot stand komen van een overeenstem
ming ver-gaande gevolgen zou hebben. De
kwestie der controle, die in de laatste dagen
bijzonder de aandacht getrokken heeft, is
eigenlijk slechts een probleem van procédé en
machinerie. In regeeringskringen is men
van meening, dat de besprekingen over dit
punt geen onoverwinnelijke hinderpaal zullen
blijken voor een algemeene ontwapenings
overeenstemming.
HET PROCES TE LONDEN.
De conclusies der Internatio
nale Commissie.
Gisteren heeft de Internationale Com
missie van Juristen inzake de brand
stichting in het Rijksdaggbouw haar
coenclusies bekend gemaakt. Deze con
clusies zijn de volgende:
De commissie heeft bevonden, dat
Van der Lubbe geen lid is der commu
nistische partij, maar veeleer een
tegenstander.
ARRESTATIES IN OOSTENRIJK.
Te Kapfenberg in Stiermarken zijn
gearresteerd de secretaris der Boehler-
fabrieken, Dr. Fauland, de viceburge-
gemeester van Kapfenberg en een amb
tenaar, onder de beschuldiging, het
vertrek van nat-sóc. naar Duitschland
te hebben begunstigd.
Te Klagenfurt is een he'sche machine
ontploft, waarbij geen ongelukken voor
kwamen. De daders zijn onbekend ge
bleven.
'De Bondskanselarij heeft de versprei
ding van het te Berlijn verschijnend blad
„Der Stahlhelm" en van de „Deutsche
Postzeitung" verbpden tot 15 December.
REORGANISATIE VAN DE
OOSTENRIJKSCHE REGEERING.
Een kabinet van persoonlijkheden
Gisteren hebben voortgezette besprekingen
plaats gevonden tusschen den bondskanselier
en den vicekanselier en bondspresident
Mklas. Besloten werd het kabinet-Dollfuss te
reorganiseeren. Deze reorganisatie zal ge
schieden in den vorm van een kabinet van
persoonlijkheden. Bondskanselier Dollfuss
zal in het nieuwe kabinet ook de geheele
leiding van de uitvoerende macht van den
staat op zich nemeq.
DE VALERA NIET NAAR GENEVE.
De Vtlera heeft, met het oog op len
bir.enlandschen toestand van Ierland,
besloten, niet naar Geneve te gaan.
SNEL BEGRAVEN.
Het gemeentebestuur van Lissabon heeft
een verordening uitgevaardigd, krachtens
welke begrafenisstoeten in de straten een
minimum snelheid moeten hebben van 25
K M. per uur.
Het doel van dezen maatregel is een eind
te maken aan de verkeersopstoppingen, welke
ontstaan door de zich langzaam voortbewe
gende begrafenisstoeten te voet of per rijtuig
Alleen stoeten per auto zullen voortaan kun
nen worden gebruikt.
VLOOTPROGRAMMA WORDT
ONVOORWAARDELIJK
UITGEVOERD.
President Roosevelt heeft verklaard
dat het vlootbouwprogramma der Ver
eenigde Staten onvoorwaardelijk zal
worden uitgevoerd. De regeering is niet
van plan, een of andere bperking aan
te brengen. De werkzaamheden zijn
reeds aanbesteed.
DE TOESTAND OP CUBA.
Malaria-epidemie uitgebroken
De toestand op Cuba wordt steeds meer
acuut, doch er is nog geen overeenstemming
bereikt inzake het aftreden van öan Martin
terwijl gemeld wordt, dat ex-president De
Cespedes onderkomen heeft gevonden op een
van buiten landsche delegaties. De revolutie
in Santa Clara wordt gecompliceerd, aange
zien een malaria-epidemie is uitgebroken.
regeering heeft een 8-urigen arbeidsdag
gekondigd met de talrijke voorkomende strek
kingen.
Het verschil tusschen fascisme en
nationaal-socialisme. (Dag. Over
zicht.)
De conclusies van het Londensch
proces. (Buitenland.)
Vandaag is het v. d. Lubbe proces
te Leipzig begonnen.
Neijenhof maakt een noodlanding.
(Luchtvaart).
Dr. Annie Besant in Britseh-
Indië overleden. (Buitenland
De bedoeling van de crisis-inkom
stenbelasting. (Binnenland.)
De eerste overtreder van het uni
formverbod geverbaliseerd. (Bin
nenland).
Het wetsontwerp tot regeling van
bijzondere steun aan noodlijdende
gemeenten. (Binnenland).
Zware brand te Den Bosch. (Bin
nenland).
Groote middenstandsdemonstratie
te Den Haag. (Binnenland).
Wetsontwerpen ingediend to' ver
hooging tabaksaccijns, invoering
couponbelasting, wijziging tarief in
komstenbelasting, heffing opcenten
gemeentefonds- en vermogensbelas
ting. (Binnenland).
Onweer in onze omgeving; vee ge
dood; branden. (Stad en Omgeving).
(Zie verder eventueel laatste be
richten).
ZIj, DIE ZICH MET 1 OCTOBER
A.S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DIT. BLAD ABONNEEREN ONT-
VANGEN DF TOT DIEN DATUM VER
SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO
EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
PRIESTERS NAAR SIBERIE
VERBANNEN.
Te Kamenez-Podolsk zijn zes katholie
ke priesters wegens actieve deelneming
aan den strijd'tegen de godloozenbewe-
ging gearresteerd. Zij zullen naar Siberië
worden verbannen.
tBUuwtlaiut
TWEE ZWAAR GEWONDE
FASCISTEN.
Omtrent de te Rotterdam op den Cool-
singel voorgevallen onregelmatigheden ver
nemen wij nader, dat de neergeslagen fascist
een 23-jarige jongeman is, die met een gebro
ken halswervel in het ziekenhuis is opgeno
men.
Het blijkt, dat deze relletjes nog een
slachtoffer hebben geëischt. Een 22-jarige
fascist vluchtte tijdêns een charge het café
„Modern" naast de Passage binnen. Hij ging,
toen het stiller geworden was, de St. Lau-
rensstraat in, waar jiij een partijgenoot, die
in moeilijkheden geraakt was met eenige op
geschoten-jongens, is gaan helpen. Hij is
daarbij omvergeworpen. Toen hij op den
grond lag is hij geschopt en geslagen. Na de
vechtpartij is de jongeman naar het café
„Gaité" aan de Diergaardelaan gegaan,
doch daar is hij onwel geworden. Men heeft
hem naar het ziekenhuis aan den Coolsingel
gebracht, waar bleek, dat hij een gescheurde
nier had bekomen. De toestand van beide ge
wonden is vrij ernstig.
INLIJVING UIT DE PROVINCIE
NOORDHOLLAND.
Op 4 October a s. zal eene inlijving
van dienstplichtigen der lichting 1933
plaats hebben uit de provincie Noord
holland, bestemd voor het 21e regiment
infanterie te Amersfoort. Deze dienst
plichtigen blijven in dienst tot 17 Maart
1934.
WERKLOOSHEIDSBESTRIJDING.
Voorstellen van vrijzinnig
democratische zijde.
De afdeeling 's-Gravenhage van den Vrij
zinnig Democratischen Bond heeft besloten
ter algemeene vergadering van den bond op
25 Novembei drie voorstellen in te dienen.
Het eerste bedoelt het in studie nemen
van het probleem van werkloozensteun en
armenzorg. Het tweede strekt om de moge
lijkheid van. invoering van een veertigurige
arbeidsweek te onderzoeken en het derde, om
voor overheids- en semi overheidspersoneel
een verplichte pensionneering op zestigjari
gen leeftijd in te voeren; beide laatstgenoem
de denkbeelden werden speciaal verdedigd
met het oog op de wenschelijkheid om de
werkloosheid opder de jongeren te bestrijden.