DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. HET PROCES-VAN DER LUBBE. DE ZITTING VAN ZATERDAG. Ho. 226 Maandag 25 September 1933 135e Jaargang De Bulgaarsche verdachte Dimitroff houdt een gloedvolle rede. Wat mankeert v. d. Lubbe? Wal vandaag de aandacht trekt COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 1—5 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Commissaris Heissig aan het woord. Zaterdag na de pauz<- verklaarde commissaris Heissig nog eens, dat hij de eerste politie-ambtenaar is geweest, de Van der Lubbe in tegen woord ,-gh Md van eén aantal superieuren en leden van de regeering heeft verhoord In het ■wachtlokaal aan :en Brandenburgertor is de dader slechts gehoord over zijn personalia en eventueeie medeplichtigen want het in bewaring stellen van even tueeie medeplichtigen zou de taak van de politie zijn geweest: Landsgerichtsdirektor Parisius: „Is het U bekend, dat Van der Lubbe even na zijn arrestatie, toen hém is medege deeld, dat zijn zaak waarschijnlijk voor het Rijksgerechtshof zou worden behan deld, heeft gezegd: O, dat is fijn, dan zal ik daar een vlammende politieke rede houden? Heissig: „Van der Lubbe heeft die uit lating gedaan tegenover een mijner as sistenten in den gevangenenwagen op het transport van het huis van bewaring naaf het hoofdbureau van politie Die uitlating is neergelegd in een rapport, dat zich bij de stukken bevindt." Van der Lubbe, die er zeer slecht uit giet, antwoordt .wanneer dé president hem voorhoudt, dat hij een dergelijke rede heeft willen houden en nu voor het gerecht nauwelijks een verstaanbaar antwoord geeft, dat hij deze uitlating nooit heeft gedaan Het verhoor van Dimitroff. Dan wendt Pr. Beunger zicb weder tot den beklaagde Dimitroff Hij wil al lereerst nauwkeuriger inlichtingen heb ben over het verblijf van Dimitroff in de eerste helft van 1932. Dimitroff vertelt, dat hij eerst in Moskou is geweest, en tweemaal is opgenomen in Russische sanatoria om te herstellen van een long ziekte Daarna heeft hij zich naar Berlijn begeven, alwaar hij zijn incognito beter kon bewaren. De president: Zou U dan in Moskou niet veiliger zijn geweest? Dimitroff: Ik moest in het centrum van Europa zijn, in de nabijheid van Brussel, Praag, Amsterdam en Parijs om de politieke amnestie in Bulgarije te kunnen bevorderen Eens ben ik op reis gegaan naar het internationa'e anti-oorlogscongres te Amsterdam, waar ik verschillende Europeesche persoon lijkheid voor onze Bulgaarsche zaak heb gewonnen. Dat waren heeren uit Praag en uit Parijs, Henry Barbusse, Rome in Holland en anderen. Na zijn terugkeer te Berlijn woonde Dimitroff te Zehlendorf, later te Steglitz in'de Klingsporstrasse, waar hij is ge- arrcstcerd De president vraagt Dimitroff, of hij het echtpaar Koch, bij wie hij heelt inge woond, heeft verzocht documenten te verbranden. De beklaagde spreekt dat ^president: Het echtpaar Koch heeft echter verklaard, van U de opdracht te hebben ontvangen, documenten die z j dn het geheel niet kenden, te verbranden li, hebben dat gedaan en zijn daarom m het vooronderzoek betrokken. Zij h ïen daarom zelfs een poging tot ze «noord gedaan. Waar leefde Dimitroff van? Dimitroff beweerde, dat hij van deze gebeurtenissen voor het eerst hoort. Dan wordt onderzocht met welke midde len Dimitroff zijn levensonderhoud be streed. Hij beweert, regelmatig geldzen dingen van hulpcomité's te hebben ont vangen. Bovendien heeft hij artikelen voor de Internationale perscorrespon dentie geschreven en is ook medewerker van de Humanité geweest. President: Hebt U in Duitschland geen Aansluiting bij de communisten gezocht Dimitroff: Ik heb nooit getracht met Duitsche communisten in verbinding te komen. President: Was het eigenlijk niet zeer natuurlijk, dat U als communistisch lei der ook aansluiting zocht bii leidende Duitsche communisten of zelfs die aan sluiting vond, zonder haar te zoeken? Dimitroff: Ik ken een aantal leidende Duitsche communisten nog van Moskou Ik heb ze in Duitschland echter nooit gesproken. Het spreekt van zelf, dat ik mij voor de communistische beweging in Duitschland heb geintereseerd. Ik heb tweemaal vergaderd met den vertegen woordiger van de Internationale Arbei dershulp. President: Hebt U ook niet tweemaal een bijeenkomst gehad met den afge vaardigde Uberlein? Dimitroff: Neen, nooit. President: Bij U zijn verschillende te- lefoonadresseri gevonden, waarbij de cijfers waren veranderd. Een dezer num mers betrof den communistische afge vaardigde Stoecker. Dimitroff: Ik ken Stoecker nog van Moskou, maar heb daarna nooit wéér met hem te doen gehad President: Waarom hebt U dan de nummers in code opgeschreven? Dimitroff: Ik wilde niemand onaan genaamheden veroorzaken. Om diezelf de reden heb ik mijn artikalen ook nooit in het Bulgaarsch geschreven, op dat niemand te weten zou komen, dat ik Bulgaar ben. Dat is de methode van alle emigranten, die zich verborgen moe ten houden. President: Bent U getrouwd? Dimitroff: Geweest: mijn vrouw is op 8 Mei van dit jaar gestorven. President: Toch hebt U eens een verlo vingskennisgeving verzonden. Dimitroff windt zich zeer op, zegt beslist, dat hij niets weet van deze verloving. Men legt hem een kaart voor, waarin hij zijn verloving met een zekere Annie Krueger, geboren Ratz- mann, bekend maakt. Als verloofde wordt op de kaart een zekere „Dr Johann Jasmann Schmidt, Potsdam" genoemd. In de grootste opwinding en heftig gesticuleerend bestrijdt Dimitroff iets met deze kaart te maken te hebben Hij ziet haar heden voor het eerst. President: Maar toch heeft U met Mevr Krueger samengeleefd. Dimitroff: Ik heb noch 'n verhopding met haar gehad noch een verloving. Dimitroff windt zich op. Het verhoor van Dimitroff wordt dan steeds moeilijker, daar hij zich uiterst opge wonden gedraagt Hij beweert, dat het merk waardig is, dat hem van deze verlovings kaart in den langen duur van het vooronder zoek geen kennis is gegeven. Hier grijpt Oberreichsanwalt Werner in en wijst er op, dat de kwestie in de dagvaarding staat. De beklaagde heeft na ontvangst van de dag vaarding reeds gelegenheid gehad, zich daar over uit te laten. Hij heeft da' echter niet ge daan. Dr. Buenger onderstreept deze verklaring en wijst er in het bijzonder op, dat maatge vend voor het vellen van het vonnis alleen dat is, wat in de hoofdbehandeling naar vo ren is gebracht. Dimitroff (spottend): Jawel. President: Als U op dezen toon doorgaat, breek ik de behandeling af en dan zal het de vraag zijn, of U in het vervolg nog aanwezig kunt zijn. Overigens zal mevr. Krueger als getuige worden verhoord Voor Dr. Buenger het verhoor van Dimitroff als geëindigd ver klaart, wendt hij zich nog eens tot den be klaagde: „De manier, waarop U Uw zaak naar voren brengt, maakt U niet sympathiek Denk daaraan!" Dan neemt Dimitroff uit eigen beweging nog eens het woord voor po litieke verklaringen: Ik heb de proletarisch'* revolutie zeker ieder oogenblik, gewild. Bovendien ben ik lid van de Executieve der Communistische Internationale. Hoe komen we uit de crisis? Voor mijn communistische actie draag ik steeds de volle verantwoordelijkheid. Ik wijs een „Putsch" echter steeds van de hand. Ik ben voor de proletarische dictatuur der arbei dersklasse, omdat dat de eenige weg is om uit de crisis te komen. Hier wordt de beklaagde door den presi dent onderbroken, die verklaart, dat hij, oe president, te bepalen heeft, wanneer de be klaagden over feiten begrippen en instellin gen hebben te spreken. De president vat dan het resultaat van het verhoor van Dimitroff kort samen: U bent door en door communist U bent een geestdriftig aanhanger van het communisme. U wijst echter speciale daden van terreur af. U bestrijdt, iets te maken te hebben met den brand. Dimitroff, die deze uiteenzettingen zonder meer aanhoort, ver valt dan weer in spottenden toon. Als de pre sident hem opmerkzaam maakt op tegenstrij digheden in zijn verklaringen over zijn ken nismaking met Taneff en Bopoff en zegt: U hebt dus iets gezegd, dat onjuist is, ant woordt Dimitrof: Ja, natuurlijk. Ondanks nieuwe vermaningen zegt Dimitroff dan plotseling: dat alle verhooringsprotocol- len» der autoriteiten tendentieus zijn ge steld met het doel, hem de brand stichting te verwijten. De president roept den beklaagde met nadruk tot de orde en wijst de veronderstelling, dat het onder zoek niet objectief gevoerd is, met scherpe woorden af. Uit de stukken blijkt, dat de ver- hooringsprotocollen alleen door den tolk, niet door Dimitroff zelf zijn onderteekend. De als getuige gehoorde politie-assistent Banch uit Halle verklaart, dat de pas van Dimitroff den naam „Hediger" heeft gedragen. Dé pas is ongetwijfeld afkomstig uit een commu nistische pasvervalschingscentrale. Den beklaagden Popoff en Taneff wor den dan de verklaringen van Dimitroff over zijn kennismaking met hen voorgehouden en vastgesteld wordt, dat de kennis in Moskou is gemaakt. Verhoor van Popoü. Daarna volgt een uitvoerig verhoor van den Bulgaarschen beklaagde Popoff, die in 1902 is geboren en zich als lid van het cen trale comité der communistische partij lan gen tijd in Moskou heeft opgehouden, waar zijn vrouw thans nog woont. Nadat hij tot 1924 rechten studeerde en daarna te Wee- nen op een handskantoor werkte, ging hij naar Moskou. Zijn strafregister bevat o.a. in 1924 een veroordeeling op grond van de wet tot bescherming van den Bulgaarschen staat tot 12 K jaar verzwaarde gevangenis straf. Popoff is reeds in zijn 16e jaar lid ge worden van een communistische jeugdorga nisatie en vier jaar later van de communis tische parijt. President: Waarom bent u in den herfst van 1924 naar Nisch gevlucht, als u niet aan opstanden hebt deelgenomen? Popoff: In dien tijd werden een groot aan tal leden van de communistische partij gear resteerd. Ik voelde mij bedreigd en ben daar om gevlucht. Over zijn eersten tijd in Moskou vertelt Popoff, dat hij daar medewerker voor eco nomische kwesties in den club van Bulgaar sche emigranten was. Voor die functie kreeg hij een honorarium. In 1929 was hij weer in Bulgarije en werd secretaris van de commu nistische jeugd. In 1930 ging hij nogmaals naar Moskou. In Sept. keerde hij terug naar Bulgarije, omdat hij intusschen lid was geworden van het centrale comité van de communistische partij in Bulgarije. Op 31 October 1931 werd hij door de Bulgaarsche politie gearresteerd, maar kon in een onbe waakt oogenblik vluchten. Eind Januari 1932 kwam hij te Moskou aan. Daar leefde hij onder valschen naam om zich verborgen te houden. Drie October 1932 ging hij met een valsche pas, die hij van een Bulgau.- schen emigrant te Moskou had gekrege.i, naar Berlijn. Popoff wijst er op, dat hij docu menten kan produceeren, die nauwkeurige inlichtingen verschaffen over zijn oponthoud in het jaar 1932 en bewijzen, dat hij niet te Berlijn is geweest voor 3 Nov. 1932. Na veel heen en weer gepraat wordt vastgesteld, dat Popoff volgens verklaringen van 1925 tot 1929 te Moskou is geweest en daar ook was van November 1930 tot September 1931. Hij zelf zegt, dat hij zich niet bewust is geweest, dat er plannen bestonden voor brandstich ting in den Duitschen rijksdag. Hij heeft ook moeten vreezen. wanneer hij juiste verklarin gen deed. dat deze verklaringen ter kennis van de Bulgaarsche politie zouden worden gebracht en dat dan zijn uitlevering naar Bulgarije ten gevolge zou hebben. Hij heeft te Berlijn alleen de Bulgaarsche amnestie willen afwachten en op een vraag van den Ober reichsanwalt, of dat afwachten te Berlijn aangenamer en mooier was dan te Moskou, verklaart hijJa. Men moet er rekening mede houden, in Bulgarije te worden vervolgd, als men bij een amnestie uit Rusland terugkeert. Keert men echter uit Duitschland terug, dan kan men onmiddellijk naar zijn familie gaan De beklaagde geeft dan toe, dat hij in op dracht van de communistische partij van zijn aanwezigheid te Berlijn gebruik heeft willen maken om te zorgen voor emigranten en om communistische litteratuur in Europa en in het bijzonder aan Bulgaarsche emigran ten uit te reiken. De zitting wordt even na half vier gesloten en verdaagd tot vandaag. GEZONDHEIDSTOESTAND VAN VAN DER LUBBE. Lijdelijk verzet geconstateerd. Van der Lubbe is Zaterdag na het sluiten van de zitting door den bevoegden gerechts arts dr. Schuetz op zijn gezondheidstoestand onderzocht. Het resultaat is het volgende: Van der Lubbe bevindt zich in een toe stand van lijdelijk verzet, psychischen afweer en legt het er blijkbaar op aan, door het ver oorzaken van volkomen uitputting het afbre ken van de behandeling af te dwingen. Een dergelijk gedrag stemt ook overeen met de aanwijzingen, die den leden der communis tische partij zijn gegeven voor hun gedrag voor het gerecht. Voorloopig is Van der Lubbe nog in staat de behandeling bij te wo nen. Als hij niet uit zijn toestand van afweer treedt, moet natuurlijk het aanwenden van gedwongen voeding worden overwogen. Van der Lubbe krijgt in de gevangenis ziekenkost Zaterdag is hem voorgezet ..Schnitzel'' met gebakken aardappelen en groente, benevens wijn en perziken. Hij heeft echter niets aan genomen Een verklaring van het Partij bestuur der C, P. H, Het partijsecretariaat van de Communis tische Partij Holland deelt het volgende mede: In de bladen van 22 September komt een gelijkluidend verslag voor omtrent verklarin gen, door den commissaris der Duitsche re cherche, Heisig, te Leipzig afgelegd. Deze verklaringen zijn op elk belangrijk punt in strijd met de waarheid. Hieromtrent verklaart het Partijbestuur van de Communistische Partij van Holland: 1. Het is niet war.r, dat de zoogenaamde „internationale communisten" het program van de communistische partij aanhangen, die zij integendeel in elk opzicht ten scherpste bestrijden. 2. Het is niet waar, dat Van der Lubbe in de Communistische Partij van Holland „een zeker aanzien" heeft verworven. Integendeel stond Van der Lubbe gedurende den tijd, dat hij lid was van de C.P.H. in voortdurend conflict met de plaatselijke partijleiding, daar hij zich aan de politiek der partij niet wilde onderwerpen. 3 Van der Lubbe is in April 1931 uit de partij getreden om royement te voorkomen, dat anders zeker gevolgd zou zijn, wegens zijn voortdurend overtreden van de partij politiek. Daarna is hij niet, zooals de getui gen van Albada en Vink volgens Heisig zou den hebben verklaard, lid van de C.P.H. gebleven, is ook op geen enkele wijze, direct of indirect met de C.P H. in verbinding ge bleven, doch heeft de Communistische Partij van Holland op ta' van vergaderingen en bij andere gelegenheden in het openbaar, ten ge- hoore van vele honderden arbeiders aange vallen en op fanatieke wijze bestreden. 4 Onwaar is, dat op den dag voor 1 Maart aanteekeningen of papieren van Van der Lubbe, van welken aard ook. door of na mens de C.P.H. zijn weggehaald. Omtrent een oude pas is ons niets bekend. Wat het dagboek van Van der Iubbebetreft, dit is in handen van de zoogenaamde „internationale communisten", die uitgesproken en openlijke vijanden van de C.P.H. ziin: zij hebben dit dagboek van Van der Lubbe betreft, dit is <n boek", dat dezer dagen verschenen is, en dat van het begin tot het eind gevuld is met de heftigste aanvallen op de Communistische Partij en de Communistische Internationale DE ZITTING VAN VANDAAG. Marinus heeft weer gegeten. Hoewel van der Lubbe hedenmorgen nog niet was voorgeleid zou hij zich volgens me- dedeelingen van zijn verdediger den advocaat Seuffert, gisteren in den gevangenistuin zeer opgeruimd hebben gedragen. Als een nor maal krachtig mensch had hij gewandeld en ook voedsel tot zich genomen. Als voornaam ste bijzonderheid werd echter medegedeeld, dat hij het voornemen heeft te kennen gege ven, heden eenige verklaringen te zullen af leggen. Of dit inderdaad zal geschieden, zal afgewacht moeten worden. In de zaal be vond zich hedenmorgen de consul-generaal te Leipzig, Knobel, die de Nederlandsche regee ring op de hoogte houdt van den gang van zaken tijdens het proces. Knobel zou ver klaard hebben dat hij de vaste overtuiging was toegedaan, dat van der Lubbe tijdens het vooronderzoek op geen enkele wijze eenig on recht was geschied en dat hij ook thans een uitstekende en zorgvuldige behandeling had. De van der Lubbe behandelende geneesheer is sedert vele jaren gevangenisdokter te Leip zig en niet alleen de justitioneele autoriteiten doch ook het publiek stellen groot vertrou wen in hem. Ook heden was de belangstel ling groot. Om 10 uur werd de zitting geopend. Van der Lubbe maakte weer bij zijn binnengelei den denzelfden indruk als Zaterdag, doods bleek, zonder eenige belangstelling voor wat om hem heen gebeurt. Of hij zooals hij be loofd heeft, zijn houding zal wijzigen, zal af gewacht dienen te worden. Een zuster van Dimitroff als getuige. Voor het begin van de zitting deelt de ver dediger van den Bulgaar Dimitroff, dr. Tei- cherf, mede, dat de zuster van den beklaagde te Leipzig is aangekomen, en verzoekt als getuige te worden gehoord. Na een korte be raadslaging van het hof wordt besloten, mej. Dimitroff als getuige te hooren. Het eerst wht de tolk tot mej. Dimitroff heeft te zeggen is een waarschuwing van den Mussolini over de verhouding Italië—Rusland. (Dag. Overzicht) Het rijksdagproces te Leipzig. (Buitenland). j Ontzaggelijke overstrooming in Slovenië. (Buitenland). Lindbergh wil poolvluchten ma ken. (Luchtvaart) Te Amsterdam is procesverbaal opgemaakt tegen een groep Roode Valken; het geldt hier het uitlokken van een proefproces om uitgemaakt te zien of de kleeding, vlaggen, enz. der groep i». strijd is met het uni formverbod. (Binnenland Het ontwerp wet op. de middelen raamt de rijksmidelen voor 1934 bijna 55 millioen minder dan voor 1933. (Binnenland Verzoek aan de koningin om op schorting van grondbelasting (Bin nenland.) Te Dussen (N,-B een auto een wo ning binnengereden; een vrouw zwaar gewond. (Binnenland.) Te Barlo (L.) is tijdens draverijen een paard op hol geslagen; een pa niek ontstond, waarbij drie personen werden gewond. (Binnenland). Drie Duitsche ballons geland: bij Heerenveen, bij Leeuwarden en bij De Wijk (Dr(Binnenland). Congres r. k dem. partij te Den Haag (Binnenland). Telegram van den minister aan de radio-centrales over het f niet doorgeven van buitenlandsche poli tieke propaganda (Binnenland). (Zie verder ^ventueel laatste be richten). Zij, DIE ZICH MET 1 OCTOBER A S. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN OP DIT BLAD ABONNEEREN ONT- VANGEN DF TOT DIEN DATUM VER SCHIJNENDE NUMMERS FRANCO EN GRATIS. DE DIRECTIE. president dr. Bünger: „U behoeft hier niet te lachen, het gaat hier om zeer ernstige za ken" Getuige Dimitroff verklaart uit Parijs te komen. Zij bevestigt, dat haar broei lid was van de Bulgaarsche communistische partij en deel uit maakte van het centraal comité. De voorzitter: „U hebt gecorrespondeerd met uw broer, toen hii in Duitschland was. Wat heeft hij U toen medegedeeld?" Getuige: „Hij schreef mij, dat hij het zijn plicht achtte van Duitschland uit voor de Bulgaarsche communistische beweging te werken, omdat hij naar zijn land niet meer kon terugkeeren. Overigens bevestigt zijn zus ter op vragen van Dimitroff, dat hij haar ge schreven heeft, dat hij wekelijks twee a drie artikelen levende voor de internationale pers correspondentie, en dat hij materiaal over de Bulgaarsche communistische beweging had verzameld. Ook van zijn pogingen om de buitenlandsche pers te interesseeren voor een amnestie voor de Bulgaarsche emigranten had hij haar verslag gedaan. Tenslotte wordt naar aanleiding van vra gen van Landsgericht Direktor Parisius ge constateerd, dat de getuige van einde 1926 tot Juni 1933 ononderbroken f Moskou heeft vertoefd en daar in begin November 1932 voor het laatst ook den huidigen beklaagde, Popoff, had gezien Het valt op. dat tijdens dit verhoor de beklaagde van der Lubbe op zijn stoel geheel in elkaar is gezakt en schijnt te slapen. Getuige: „Ik heb hem niet eenmaal, doch dikwijls gezien". Popoff: „Was de getuige in het midden van Mei in een vacantie in de buurt van Moskou?" Oberreichsanwalt Werner: „Dat is een suggestieve vraag, waardoor de getuige in den mond wordt gegeven, wat zij moet ant woorden". Popoff ontkent opgewonden dat hij een suggestieve vraag wilde stellen. Getuige: „Ik weet, dat hij daar is ge weest". Verdere vragen heeft Popoff niet te stel len. Daarentegen vraagt de Bulgaarsche be klaagde Tanef, of de getuige weet, dat hij in 1928 leider van een opleidingsschool is ge weest Op deze vraag weet juffrouw Dimitrofi geen antwoord te geven.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1