Alkmaarsche Courant In het paleis van den koning HET LEIPZIGER PROCES. Jiadiomeums feuilleton E.M.JMRSMA HAARDEN JUBILEUM-AVOND MEVROUW DE BOtR-VAN RIJK. Honderd fijt en dertigste Jaargang. VRIJDAG 29 SEPTEMBER Het gaat niet om v. d. Lubbe, maar om het internationale communisme, dat zich verdedigen moet tegen de aan klacht der Duitsche overheid. BERLIJN TEGEN MOSKOU. 230 1933 Zaterdag 30 September. 1 Hilversum, 1875 M. (Uitsluitend VARA). 8 Gramofoonplaten. 10 VPRO-mor- gen wijding. 10.15 Voor Arb. in de Continu bedrijven: De Notenkrakers o.l.v. D. Wins, VARA-toonëel o.l.v. W. van Cappelien, J. Lemaire, declamatie en gramofonplaten. 12.VARA-kleinorkest o.l.v. H. de Groot. 2— Gramofoonplaten. 2.45 Mondaccor- deon-Vereen. „Oost-Indië" o.l.v. A. G. Meyer. 3.— Filmpraatje M. Sluyser. 3.20— 4 De Flierefluiters o.l.v. R. Forest. 4.15 Orgelspel Joh. Jong. 4.40 Literair halfuur A M. de Jong. 5.Amsterdamsche Orkest- vereen o.l.v. F. van Diepenbeek. 6.Cause rie L. J. Klein. 6.20 Vervolg concert. 7. Gramofoonplaten. 7.15 Concert. Cor Steyn, accordeon en Joh. Jong, piano. 7.30 Gramo foonplaten. 8.— SOS-berichten. 8 02 Vaz Dias en VARA-Varia. 8.10 VARA-orkest o.l.v. Gebert m. m. v. Rose Walter, sopraan 8.45 3de deel van „De zee roept", spel van Busch—Beversluis. 9.30 Vervolg orkestcon cert. 10.10 Zangvoordracht R. Walter, so praan. 1025 Toespraak J. W. Lebon. 10.35 De Flierefluiters o.l.v. Ray Forest m. m. v. Mona Vale, zang. 11.1512.Gramofoon platen. Huizen, 296 M. (Uitsluitend KRO). 8. 9.15 en 10— Gramofoonpl. 11.30—12. Godsd. halfuur. 12.151.45 Sextetconcert en gramofoonplaten. 2.Voor de jeugd. 2.30 Kinderuur. 4.SchlagermuJek. 5 30 Gramofoonmuziek en lezingen. 6.40 Orkest- concert. 7.50 Lezing. 8 Orkestconcert In de pauze om 8.30 Vaz Dias. 9.Accordeon- muziek. 9.20 Radio-tooneel. 10.Schlager- muziek. 1030 Vaz Dias. 10.35 Accordeon- muziek. 10.55 G amotoonplaten. 11.15— 12 Schlagermuziek. Daventry, 1554 M. 10.35 Morgenwijding. 10.50 Tijdsein, berichten. 11.0511.20 Le zing. 12 20 Western Studio-orkest o.l.v. F. Thomas. 1.05 Gramofoonplaten. 1.35 Com modore Grand orkest o l.v Muscant. 2.35 Gramofoonplaten. 2.45 Eerste acte van Gou- nod's „Faust" o.l.v. L. Collingv/ood. 3.50 Gershom Parkington's kwintet m. m. v. B. Flegg, tenor. 4.50 Vaudeville. 5.35 Kinder uur. 6.20 Berichten. 6.50 Sportpraatje. 7.05 Welsh Intermezzo. 7.25 Causerie. 7.50 Guitaar- en Piano-recital. 8.05 Gecombi neerd orkestconcert o.l.v. J. Henry lies. 8.50 Stainless Stephen (komiek) in zijn repertoire. 9 Henry Hall en BBC-Dansorkest. 10. Berichten. 10.20 „Last Load Home", m. m. v. koor en orkest o.l.v. Robinson. 11.15 Voor dracht. 11.2012.20 Ambrose en zijn Em- bassy Club-orkest. Parijs „Radio-Paris", 1724 M. 8.05, 12.20 en 7.30 Gramofoonplaten. 9.05 Zang door Suz. Nivette en G. Saillard, declamatie. 10.20 Gramofoonmuziek. Kalundborg, 1153 M. 1.05—2.20 Concert uit het Bellevue-Strandhotel. 3.20 Gramo piaten. 3505 50 Concert door M. Han- sen's orkest. 9.0512.20 Dansmuziek voor de oudere generatie m. m. v. het Omroep orkest en solisten o.l.v. Launy Gröndahl. Langenberg, 473 M. 6 20, 7-23, 8.23 en 11 50 Gramofoonplaten. 12.50 Sted. orkest Munster o.l.v. Göhre. 1.50 Werag-orkest o.l.v. Kühn. 2.50 Gramofoonplaten. 5.20 Pianorecital H. Haass. 5.50 Werag-orkest o.l.v. Eysoldt. 8.25 „Hier ist die deutsche Sendergruppe West", gevarieerd program ma. Rome, 441 M. 8 35 Gramofoonplaten. 9.35 Concert door het orkest van de Metropolitani o.l.v. MaMrchesini. 11.20 Berichten. Brussel, 338 en 508 M. 338 M.: 12.20 Gramofoonplaten. 1.30 Omroepkleinorkest o l.v. Leemans. 5.70 Dansmuziek. 6.20 Jazz muziek. 7.20 Gramofoonplaten. 8.20 Om roeporkest o.l.v. Fr. Anaré. 508 M.: 12.20 Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 1.30 Gra mofoonpl. 5.20 Omroeporkest o.l.v. André. 6.35 Gramofoonplaten. 6.50 Omroepklein orkest o.l.v. Leemans. 8.20—11.30 Operette ,.Die lustige Witwe" in 3 actes van Franz Lehar. Zeesen, 1635 M. (Dtutschlandsender) 8 25 „Schützenfest", gevarieerd programma 10.20 en 11.05 Berichten. 11.20—12 20 Dansmuziek uit Leipzig. I (Van onztn eigen correspondent). GEMEENTELIJKE RADIO DISTRIBUTIE Zaterdag 30 September. Lijn 1: Hilversum. Lün 2: Huizen. Lijn 3: Daventry 10.3524. Lijn 4: Langenberg 11.5017.40, Zee- gen 17 40—2120, Leipzig 23.20—24 Acht zittingsdagen zullen de eerste perio de van het geweldige proces tegen Marinus v. d. Lubbe c.s. vormen. Zes hebben we al achter ons. Vrijdagavond krijgen alle deel nemers vacantie tot Woensdag. Dan begint een tweede periode, eveneens in Leipzig en vermoedelijk tot 8 of 9 October. Vervolgens verhuist het geheel naar Berlijn, opdat men daar in het gebouw zelf, dat door v. d. Lubbe's brandstichting zoo zwaar schade leed, verdere zittingen houden, de brand haarden opnieuw aangeven en met den jon gen Hollander zijn weg van 27 Februari nog eens controleeren kan. Ten slotte keert dan het Rijksgerechtshof naar Leipzig terug voor de pleidooien en het vonnis. Welk een proces! En welke achtergron den! Sensatie-reportage. Er is hier een oppervlakkig gedoe, iets, dat aan den buitenkant blijft en in hoofd zaak de typische reporters onder de tallooze aanwezige journalisten interesseert. Daar toe hoort het nerveus wegseinen en doortele- foneeren van alle mogelijke en onmogelijke „nieuwtjes", van de meest onschuldige tot de meest gevaarlijke. Tot die laatste categorie behooren bijvoorbeeld: „Naar wij met zeker heid aannemen, krijgt v. d. Lubbe dagelijks in de gevangenis een spuitje om hem tijdens de gerechtszittingen apathisch te maken, zoodat hij geen compromitteerende verklarin gen kan afleggen". Of wel: „v. d. Lubbe ligt op sterven als gevolg van mishandeling Dat is inderdaad een gevaarlijk soort van berichtgeving. Zij beteekent immers een directe aanval op de Duitsche overheid en het hoogste Duitsche gerechtshof! Maar zij is ook gevaarlijk voor de berichtgevers zeil, die op deze wijze kans loopen wegens „Greuel-propaganda", dat wil zeggen het verspreiden van leugenachtige en ophitsende berichten over zoogenaamde mishandelingen, gevangen genomen of uit Duitschland ver bannen te worden. Maar waartoe ook zulke onvoorzichtig heden om geen erger woorden te noemen? Het proces geeft daartoe waarlijk geen aan leiding! Deze hooge rechters zijn objectief, voor zoover dit voor Duitschers in dit zeer bijzonder proces menschelijk mogelijk is Meer dan 80 buitenlandsche journalisten contro leeren dagelijks de verhooren en de methodes van het Gerechtshof. De kleinste kleinigheid komt in de krant. De beroepsinterviewers ren nen rond en laten geen procureur-generaal, (reen verdediger, geen deskundige met rust. De domste en onbenulligste uitlatingen wor den snel opgeteekend en verder geseind. Dertig telefooncellen zijn met een eigen cen trale en een eigen hulppostkantoor in de groote hal van het Rijksgerechtshof inge bouwd. De groote officieuse nieuwsageni- schaopen hebben hun vermenigvuldigings apparaten in het Huis zelf en laten elk halt uur uitvoerige berichten over het verloop van de zitting verdeelen. Ambtenaren van het Berlijnsche Riiksministerie van Propaganda rennen rond om de buitenlandsche en Duit sche reporters te bewerken en in te lichten. Hoe is daarbij nog geheimzinnigheid moge lijk? Mij gaat zelfs nog verder: als de hard nekkige berichten over mishandeling van den aangeklaagde v. d. Lubbe niet zwijgen wil len. zorgt het gerechtshof er voor, dat twee buitenlanders, een Zweedsch specialist op crimineel gebied en een Amsterdamsch ver slacgever, die zich tot een soort v. d. Lubbe deskundige heeft opgewerkt, bii den beklaag de worden toegelaten en kunnen constatee- ren, dat zijn lichaam geen spoor van mis handelingen of inspuitingen toont Dat zulk een interview tiidens een procesverhandeling toegestaan wordt, is een unicum en bewijst, hoezeer men er van Duitsche ziide prijs op stelt, de leugen-camoagne in een zeker deel der buitenlandsche pers te ontmaskeren Neen, v. d Lubbe moge verzwakt zijn en ten zeerste onder den indruk van het onheil zijn, dat hij door zijn daden in Berlijn aan gericht heeft, mishandeld of kunstmatig ziek gemaakt is hij stellig niet. De politieke berichtgeving. Naast, of liever boven dit oppervlakkig en schadelijk reporter-gedoe staat intusschen de ernstige politieke berichtgeving. Die heeft niet heen en weer te rennen, onmogelijke in- Een liefdesgeschiedenis uit het oude Madrid door F. Marion Crawford. Naar het Engelsch door W, H, C. B, 39 „Ik had gehoopt met u alléén te kunnen spreken over belangrijke zaken; het heeft echter uwe hoogheid behaagd dit door uw zonderling gedrag onmogelijk te maken Don Jan trok eenigszins ongeloovig zijn wenkbrauwen op en antwoordde volkomen kalm: „Ik herinner me niet iets te hebben gedaan dat aan uwe majesteit zonderling zou kun nen toeschijnen." „U spreekt me tegen," antwoordde Phi lips vinnig. „Dat is al zonderling genoeg, zou ik denken. Ik ben me niet bewust dat het voor onderdanen gebruikelijk is den koning tegen te spreken. Wat hebt u daartegen in te brengen"? „Niets. De feiten spreken voldoende voor zich zelf." „Wij zijn hier niet in het kamp," zei Phi lips. „Uwe hoogheid voert hier niet het be vel en ik ben niet uw ondergeschikte. Ik wensch dat gij u blijft herinneren tot wien u terviews na te speuren en voor kolommen vol sensatie te zorgen, maar de politieke be teekenis van dit alles te peilen Want in wer kelijkheid gaat het niet om Marinus van der Lubbe, die in Berlijn eenige openbare ge bouwen in brand gestoken heeft, maar om het internationale communisme dat zich ver dedigen moet tegen de aanklacht van de Duitsche overheid, een links-radicale revo lutie met het doel tot oprichting van de dictatuur van het proletariaat te hebben voorbereid, en waarbij de vlammen, die uit den koepel van den Rijksdag sloegen, een soort fakkelsein zouden moeten worden. De schuld van v. d. Lubbe staat vast. Hij werd op heeterdaad betrapt, bekende, en houdt nog heden vol, dat hij op eigen initia tief en zonder samenwerking met wie dan ook gehandeld heeft. De schuld van het ge organiseerde internationale communisme echter staat nog allesbehalve vast. Vier van zijn vertegenwoordigers zitten ook op het bankje der beklaagden. Drie zijn Bulgaren, die de laatste jaren in Moskou of Berlijn woonden, een is Duitscher en hier als afge vaardigde in den Rijksdag, waar hij ten slotte voorzitter van ziin fractie was, alge meen bekend. Alle vier zijn geheel andere figuren dan de hier zoo schuchtere Van der Lubbe. Van de Bulgaren is vooral Dimitroff brutaal, handig en actief, het type van den internationalen revolutionnair. Maar ook zijn beide jongere landcenooten kennen geen vrees, laten zich door hun omgeving niet im- poneeren, en vechten om hun vrijheid. Ernst Torgler, de Duitscher, is weer een heel ander type. Op zijn manier ook moedig, maar meer de kleine burger, die den revolutionnair speelt en het daar ook wel ernstig mee meent, doch op z'n noordelijks, meer smeu lend dan vlammend, meer braaf dan gevaar lijk. Waarmee natuurlijk niet gezegd is, dat zulke type's, als ze de kans krijgen, zich beter in bedwang hebben dan de Rinaldo Rinaldini's van het donkere Balkan-zuiden De schuld van het communisme zeer twijfelachtig. De schuld van het communisme in het al gemeen en van zijn vier vertegenwoordigers op de banken der beklaagden (v. d. Lubbe telt in dit opzicht als representant der kleine afvallige groep in Holland niet mede) staat niet alleen niet vast, maar schijnt met den dag onwaarschijnlijker. Aangenomen, dat Moskou inderdaad in Duitschland een nieu wen, zoo mogelijk beslissenden aanval in Januari of Februari 1933 wagen wilde, en bijzonder nerveus geworden was, nadat op 30 Januari Adolf Hitier, de grootste vijand der copimunisten, de macht in Duitschland in handen gekregen had, dan moet toch als logisch worden aangenomen, dat men deze nieuwe regeering niet door brandstich tingen in de oogen der geheele wereld deug delijke redenen voor een volkomen vermeti- Ditis Model E.M.J. 23 A- F. 135.- coinpl. geplaatst LAGE PR'JZEN NIEUWE MODELLEN 199) UITERST ZUINIG X Kon. Haardenfabriek E. M. Jaorsma, Hilversum ging van elke partij-organisatie van communisme in de hand wilde spelen. Onder geen enkel gezichtspunt had het officieele communisme belang bij de daden van v. d. Lubbe, en waar men aan de eene zijde,'die der Duitsche regeering, toch de communisten op de bank der beklaagden ge bracht heeft, van den anderen kant, dien van het internationaal marxisme, op een on zichtbare bank der beklaagden de spookver schijningen van Duitsche nationaal-socia- üstische ministers geplaats heeft, gaat de groote strijd, het monsterduel van Leipzig, niet om het leven van v. d. Lubbe, maar om de vraag, of het der Duitsche regeering ge lukken zal, het communisme een doodsteek te geven althans binnen Duitschlands gren zen dan wel of de aanhangers van Mos kou moreel triomfeeren zullen, doordat aan het licht komt, dat Duitsche ministers van de brandstichtingen geweten en, indien niet jeprovoceerd, ze tenminste niet tijdig ver- linderd hebben. Met de actueele bedoeling, de branden als propagandamateriaal voor de aanstaande parlementsverkiezingen te ge bruiken. Berlijn tegen Moskou, interntionaal fas cisme tegen internationaal communisme. Dat is het eigenlijke duel van Leipzig. Tusschen beide polen brandt de vlam van het Recht. Maar om alles, wat met dit pro ces te maken heeft, door haar licht zichtbaar te kunnen maken, moeten de mistwolken op trekken, die alles nog in nevel hullen En nu twijfelen we er aan, of dat geschieden zal. Of een van beide duellisten schuld heeft, zal wellicht nimmer bekend worden. De verhoo ren brengen ons geen millimeter dichter bij de waarheid. En overigens blijkt uit een of andere verklaring onder eede, dat een ver binding tusschen brandstichter en commu nistische partijen niet te ontdekken is, dan blijkt automatisch, dat ook een verbinding naar de andere zijde steeds weer in het niet verzinkt Zoodat we voor als nog aannemen, dat het bij een veroordeeling van v. d. Lubbe blij ven zal, terwijl een vrijspraak der overige beklaagden nog altijd mogelijk schijnt. Maar dit is niet de hoofdzaak. En dat is het merkwaardige van dit proces spreekt. Want uw woorden zullen worden onthouden" „Ik heb nooit iets gezegd, dat ik wensch dat zal worden vergeten," luidde Don Jan's fiere antwoord. „Pas dan op!" De koning sprak korzelig en wendde zich af, want hij stond nooit gauw met een antwoord klaar, behalve als hij zeer geprikkeld was. Don Jan gaf geen antwoord want hij wenschte hem niet te prikkelen, te meer daar zijn gedachten veel meer in beslag werden genomen door Dolores' veiligheid dan door iets anders. Tot nu toe had de koning, be halve een paar dingen, die aan zijn eigen waardigheid afbreuk deden, niets gezegd, dat niet door anderen gehoord had mogen worden, en Don Jan hoopte dat hij dezen toon zou blijven aanslaan, totdat Mendoza terugkeerde. Maar wat er dan zou gebeuren was moeilijk te voorspellen. Naar alle waar schijnlijkheid zou Dolores uit het raam ontvluchten en trachten zich in het schilder- huis te verbergen, totdat het onderhoud was afgeloopen. Maar de discussie dreigde storm achtig en langdurig te zullen worden, en in middels zou zij voortdurend bloot staan aan het gevaar te worden ontdekt. Er bestond echter een mogelijkheid, die veel erger en geenszins denkbeeldig was. De stemming toch, waarin Philips verkeerde, was van dien aard, dat, als hij volkomen driftig zou wor den, hij in staat zou zijn Don Jan arrest op te leggen; hij had er immers de macht toe hij haatte zijn broeder en was zeer boos Zijn laatste woorden waren een bedreiging geweest, of klonken tenminste als zoodanig en nog één woord, dan zou hij, zoodra Men doza was teruggekeerd, zijn dreigement vol voeren. Don Jan overdacht welke gevolgen dit zou hebben voor de vrouw, die hij lief had. Hij was benieuwd of zij nog in de ka mer was, want nu zij had gehoord dat de deur geopend zou worden, was zij misschien tot de overtuiging gekomen, dat het beste zou zijn maar dadelijk te ontsnappen, nu het terras, zoolang haar vader bezig was den sleutel te halen, vrij was. Zoo niet, dan kon zij nog ontsnappen, zoodra zij hem hoorde terugkomen. Het was dus van het grootste belang 's konings toorn niet verder gaande te maken. Antonie Perez was, zij het ook om heel andere redenen, tot dezelfde overtuiging gekomen, en had gedurende bijna drie kwar tier getracht den koning met de geraffineer de handigheid, waarover alleen hij beschikte vleiend te overreden, niet naar Don Jan te gaan. Hij meende daarin geslaagd te zijn toen de koning hem had weggezonden, en ge zegd had Don Jan niet vóór den ochtend te zullen bezoeken en vijf minuten nadat Pe rez was vertrokken, stapte Philips door de corridors, volkomen onkenbaar door een langen, zwarten mantel, met den altijd loya len Mendoza vlak achter hem. Hij was niet de eerste maal dat hij zijn bedriegers hac 1 bedrogen. Een spontane en hartelijke huldiging. Het was ook in Alkmaar bekend, da; Kniertje of liever mevrouw De Boervan Rijk, het plan had om met een expresselijk voor deze gelegenheid voor haar geschreven stuk een tournée door ons land te maken om het feit te herdenken, dat zij zestig jaar haar beste krachten aan het vaderlandsche tooneel heeft gegeven. Er zijn wel eens artisten geweest, die voor heel wat minder dienstjaren gejubileerd heb ben en toch volle zalen en een enthousiast publiek trokken en dus was het te verwachten dat voor een zoo zeldzaam jubileum als dit de belangstelling bijzonder groot zou zijn, temeer omdat mevrouw De Boervan Rijk een onzer populairste actrices is, die door haar ontroerend spel geslachten lang het Nederlandsche publipk aan zich ver plicht heeft. Toen dan ook bekend was, dat de jubila resse in het stuk „Levensavond" te Alkmaar zou optreden, heeft zich, op initiatief van me vrouw Korteweg, hier ter stede een dames comité gevormd met de bedoeling, deze voor stelling door een speciale huldiging van de 80-jarige een bijzondere beteekenis te geven Er werden allerlei mooie plannen bespro ken en het resultaat is geweest, dat een fees telijk versierde zaal niet alleen tot de laatste plaats bezet was, maar dat het bestuur van dit damescomité de kunstenaresse bovendien nog een huldeblijk in couvert kon aanbieden dat een steentje zal kunnen bijdragen om haar levensavond in materieel opzicht te ver lichten. Alle dames hadden zich bereid verklaard met lijsten rond te gaan en dat daarop nog voor een beduidend bedrag was geteekend bewijst wel dat de jubilaresse ook hier ter stede nog vele vrienden en bewonderaars heeft. Door de goede zorgen van de dames Cox Nieuwenhuijsen, Van Sonsbeek en Adema die den geheelen dag gewerkt hadden om de zaal voor het tooneel door het maken van een bloemenversiering een prettig aanzien te ge ven die ook van de kleedkamer der actrice een gezellig interieurtje gemaakt hadden en door de medewerking van den heer Teerink, die voor eenige fraaie bloemenman den en palmen gezorgd had, zag de Harmo niezaal er recht feestelijk uit en de groote opkomst van het publiek deed verwachten dat de jubileumavond in Alkmaar in alle op zichten succesvol zou worden. hei® Dat is dan ook inderdaad het geval ge- wccst. Toen mevrouw De Boervan Rijk voor iet eerst haar grijs gelokt hoofd op het too neel vertoonde, ging er een daverend ap plaus op cn daarna hebben de bezoekers drie jedrijven lang van haar spel genoten en ge constateerd, dat deze actrice, wat rolvast- heid, sterkte van stem en bovenal wat uit- beelding van de haar toebedeelde rol betreft, menige jonge kracht in de schaduw kan stel len. Men verwondert zich over de vitaliteit van deze tachtigjarige, die geen vermoeienis schijnt te kennen, die avond aan avond weer optreedt en zulk prettig en natuurlijk spel geeft, dat zij op het tooneel nog altijd het middelpunt van aller belangstelling is ge bleven. Jaap van der Poll heeft dit stuk voor haar geschreven en hij treedt daarbij niet alleen als regisseur maar ook als acteur op. In „Levenavond" is mevrouw De Boervan Rijk de oude moeder in een gezin van vol wassen kinderen. De zoon is een optimist zonder betrekking, de schoonzoon is een han delsman, die onder den invloed van een jong meisje komt, dat meer op zijn geld dan op hem gecharmeerd is, maar er niet tegen op ziet hem tot een scheiding te bewegen. Tusschen hen allen is de oude moeder de trait d' union, de vrouw, die haar huisgenoo- ten allen zoo nu en dan even apart neemt en verstandig met hen praat, zoo verstandig, dat zij er werk dijk in slaagt het geluk harer kinderen telkens weer uit een dreigenden chaos te redden. Dank zij d;ze oude. Hartelijke en verstan dige vrouw komt alles altijd weer in het rechte spoor en mevrouw De Boervan Rijk speelde zoo hartelijk, eenvoudig en natuur lijk voor de zegenverspreidende moeder, dat het publiek zoo nu en dan spontaan applau- diseerd?. Wij zullen, daar de huldiging en niet het stuk dezen avond op den voorgrond trad, niet veel critiek over spel en spelers geven. Jaap van der Poll, de schrijver van iet stuk, vervult er op verdienstelijke wijze als de fabrikant Herman Weber een rol in, krachtig bijges'aan door zijn echtgenoote, Lize van der Poll—Hamakers die als Toetie een pracht van een Indisch vrouwtje was, in den verlovingstijd een exotische bloem en daarna een kaketoe althans naar de uit spraak van haar wispelturigen echtgenoot Fie de Vriesde Boer en Adolphe Hambur ger waren d1 kinderen van mevrouw De Boervan Rijk, althans de tooneelkinderen en vooral de laatste verdient een woord van lof voor de wijze waarop hij den vroolijken optimist en in zijn rijke jaren den bonvivant uitbeeldde Naast hen gaven Mieke Flink- Verstraete als het nichtje Hilda. Loesje Bouwmeester als de kleindochter Liesje het is niet zoo gemakkelijk om als meisje van vijftien jaar te spelen en Marcel Berckmans als de chauffeur verdienstelijk spel. De laatste was maar heel kort op het tooneel en zal dan ook wel in een dubbelrol gespeeld hebben want er stond ook nog een sprekende panagaai op het programma en ofschoon het beest weinig teekenen van leven gaf wist het toch zoo nu en dan en altijd op het goede moment heel verstandige op merkingen te maken. Wij zullen niet dieper op spel en spelers ingaan. Jaap van der Poll heeft ook in A'kmaar met dit stuk groot succes gehad en de vroolijkheid na menige geestige opmerking heeft wel bewezen, dat het publiek het gewaardeerd heeft. Middelpunt van aller belangstelling was en bleef de scheidende artiste van wier spel in den loop van meer dan een menschenleven zoo talloos velen hebben genoten. Als de oude, wijze moeder, wie het welzijn van haar kinderen boven alles gaat en die elk onheil weet af te weren, had zij een dankbare rol en, zooals gezegd, was haar spel van dien aard, dat een spontaan applaus bij open doek meer malen bewees hoezeer men het op prijs stelde. Zonder een woord te spreken, liep hij in de kamer heen en weer. Zoodra Don Jan tot het besef kwan), dat zijn vrijheid gevaar be gon te loopen, begreep hij dat hij in alle op rechtheid alles moest zeggen, wat hem voor arrest kon behoeden; anders zou niets Dolo res kunnen redden. „Het spijt me zeer uwe majesteit boos te hebben gemaakt," sprak hij rustig en waar dig. „Ik was door onvoorziene omstandig heden in een moeilijke positie geplaatst. Hac ik tijd gehad na te denken, dan zou ik wel licht anders hebben gehandeld." „Zco wellicht anders hebben gehan deld!" herhaalde Philips ruw. „Die woor den bevallen me niet. Zeker, u had anders kunnen handelen dan uw souverein in bij zijn van de koningin te tarten! Dat had ongetwijfeld verwacht!" Weer zweeg hij, terwijl zijn vooruitsteken de lip zich boos bewoog, alsof hij iets proef de, dat slecht smaakte. Don Jan's halve verontschuldiging kon blijkbaar geen genade vinden, maar hij zag geen anderen uitweg dan te blijven verkla ren dat zij oprecht gemeend was. „Het is zeker waar dat ik in den laatsten tijd veel gekampeerd heb," antwoordde hij „en dat een kamp geen school is voor het aanleeren van fijne manieren, evenmin als de gewoonte om te bevelen bevordelijk is voor het zich aanwennen van hoofsche onderda nigheid." „Juist. U hebt u aangewend te vergeten De huldiging. Na het laatste bedrijf en na de herhaalde toejuichingen ging het doek na een korte pauze weer open. Mevrouw De Boer van Rijk stond toen aan het hoofd van haar dapper groepje te eener zijde van het tooneel en aan de andere zijde had den zich de dames Korteweg, Bosman, Van Diepen en Cox, als bestuur van het da mescomité opgesteld om de jubilaresse een passend woord van hulde toe te spreken. De presidente, mevrouw Korteweg, achtte het een voorrecht mevrouw de BoerVan Rijk op dezen avond te mogen huldigen. Zij wees er op hoe een groot aantal dames dade lijk bereid waren in een comité zitting te ne men en hoe er voor deze huldiging van alle zijden sympathie was gebleken. Tweeledig was deze huldiging, want zij gold allereerst de begaafde actrice, maar daarnaast ook de tachtigjarige, wier leven een voorbeeld voor duizenden vrouwen kon genoemd worden. Spreekster bood met eenige hartelijke woor den een prachtige mand bloemen in de stads kleuren aan en namens de ingezetenen een dat er voor nu nog een superieur bestaat in Spanje en in de wereld. U begint reeds airs en een toon van spreken aan te nemen van een souverein spoedig genoeg zult u tot die waardigheid verheven worden; daar twij fel ik niet aan. Hoe eer wij u een eigen ko ninkrijk verschaffen, des te beter, want het zal niet lang duren of uwe hoogheid zal een element van tweespalt worden in het onze." „Liever dan dat," antwoordde Don Jan, „zal ik de rest van mijn leven in afzonde ring doorbrengen". „Dat zouden wij van uwe hoogheid kun nen eischen," zei Philips daarop, terwijl hij stil stond en zijn broeder aanzag. „Het zou voor enze eigen veiligheid wel eens noodzake lijk kunnen zijn dat u eenigen tijd tenminsri in zeer, zeer strenge afzonderling zou moeten doorbrengenHij lachte bijna. „Dat zou ik verkiezen boven d_> mogelijk heid om in uwer majesteit koninkrijk eenige moeilijkheid te veroorzaken." Don Jan's ernstige, onderworpen toon liet niets te wenschen over, maar de konin^ was blijkbaar besloten zijn toorn gaande rt maken. „Uwe daden logenstraffen uw woorden," gaf hij vinnig ten antwoord, waarna hij op nieuw heen en weer ging loopen. „Uw woor- den behelzen te veel loyaliteit en uw daden getuigen van te veel opstandigheid. Het een past niet bii het ander. U houdt mij voor den gek." (Wordt vervolgd.)

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 3