Alkmaarsche Courant.
1Buitenland
9i£mttMiws
De radio-rede van Minister Oud.
Sondero ïi/i en dertigste Jaargang.
VRIJDAG 29 SEPTEMBER
No. 230 1933
PRINCIPIEELE VOORSTELLEN VOOR
NAT.-SOC. STRAFRECHT.
De Pruisische minister van Justitie heeft
zoojuist een memorandum ter publicatie «re-
geven, waarin wordt voorgesteld het Duit-
sche strafrecht te reorganiseeren in den geest
van den nationaal socialistischen staat.
Litgaande van de nationaal-socialistische
grondgedachte, dat de individu een organisch
deel der gemeenschap var. .iet volk is, stelt
zij het principe op den voorgrond, dat de be
scherming der gemeenschap de eerste taak
van het strafrecht moet vormen.
In dit memorandum staan voor de eerste
niaal voorsteken voor een strafrechtelijke
behandeling tegen de ondermijning van het
Duitsche ras. Voorts bevat zij volkomen
nieuwe voorschriften voor de bescherming
van de geestrijke en zedelijke gedachten der
Duitsche bloedgemeenschap. De voorschrif
ten betreffende de bescherming van ras en
volksdom zuilen worden aangevuld met be
palingen betreffende de bescherming der or
ganisaties welke de volksgemeenschap vor
men. Volgens nationaal-socialistische opvat
ting is de zwaarste misdaad landverraad.
Deze behoort volgens de voorstellen van
den minister aan het hoofd der toekomstige
wetgeving, waarbij bij de desbetreffende
strafbepalingen niet zal mogen worden afge
zien van de doodstraf.
Een principieele reorganisatie ligt ook in
ihet voornemen met betrekking tot de voor
schriften ter zake van hoogverraad.
Van de -tal van interessante voorstellen
van het memorandum moet eveneens gewe
zen worden op de behandeling van het twee
gevecht. Er wordt op gewezen, dat in den
inationaal-socialistischen sta.t de eer het
hoogste goed van den vrijen man is en dat
het in overeenstemming is met de oude
Duitsche rechtsopvatting zich genoegdoe
ning te verschaffen met het wapen voor ge
schonden eer. Hiertegen met middelen van
het strafrecht op te komen kan slechts aan
leiding zijn ingeval door den tweekamp de
openbare orde wordt verstoord. Dit is even
wel slechts het geval bij doodelijken afloop
en bij overtreding van de strijdregels.
een speciale plaats wordt in het memoran
dum ingenomen door de bescherming van
huwelijk en huisgezin. Neerhalende aanvallen
op huwelijk, moederschap, en gezin kan de
mat.-soc. staat niet dulden, weshalve een
nieuwe strafbepaling tegen smaad van het
huwelijk wordt voorgesteld. Uitdrukkelijk
wordt aanbevolen ook de bescherming van
het kind effectiever te vormen dan tot dus
verre, zoowel met betrekking tot het ontkie
mende leven als tot het opgroeiende kind.
Ook een bescherming van de economische
basis van het gezin wordt aanbevolen.
De bescherming van den staat, het Volks
tuin en de familie wordt in de voorstellen
aangevuld door een bescherming van het
volksgoed, d. w. z. van de economische goe
deren der natie, terwijl verder aanbevelingen
gegeven worden ter bescherming van de na
tionale arbeidskracht. 0.a. wordt voorge
steld het z.g n. economische landverraad in
den vervolge strafbaar te stellen. Ook onso
ciale eigenbaat, d.w.z. meedoogenlooze ver
rijking van het individu ten koste van zijn
medemenschen, wordt strafbaar.
DE INSCHAKELING VAN DEN
STAHLHELM.
De chef van den staf Röhm heeft naar de
P.P.D. in Duitschland mededeelt, een beschik
king uitgevaardigd over de inschakeling van
den Stdilhelm, waarin hij o.m. zegt: Met in
gang van 24 September 1933 is de Stahlhelm,
bond van Frontsoldaten definitief onder be
vel gekomen van den oppersten S.A.-leider.
Als soldaten en kamerader, zullen wij van nu
af aan gemeenschappelijk marcheeren en
strijden, gelijkwaardig, in gelijke plichtsbe
trachting, overgave en kameraadschap. De
volledige inschakeling van den „Wehrstahl-
helm" moet op 31 October a.s. geëindigd
zijn. Vanaf 1 November vervalt iedere afzon
derlijke benaming of speciale behandeling
De „Kernstahlhelm" in vervolg alleen maar
Stahlhelm („ST") genaamd komt als zelf
standige geleding met eigen eenheden naaot
SA en SS.
Het tijdstip waarop de Wehrstahlihelmeen-
heden het bruine hemd kunnen aantrekken,
wordt de uniform voor de geheele ST door
de opperste SA-leiding vastgesteld Waar
schijnlijk zal dit 1 November a.s. zijn.
AUTO-ONGELUK IN DE RIVIERA.
3 dooden, 15 zwaargewonden.
In Eze op den weg naar Nice is gister-
Jhorgen een ernstig auto-ongeluk gebeurd,
waarbij 3 personen gedood en 15, deels ern
stig gewond werden. Een particuliere auto,
die wilde uitwijken voor een voetganger,
botste in volle vaart tegen een uit de tegen
overgestelde richting naderende autobus.
De chauffeur van den luxen auto was op slag
dood, evenals een vrouw, die in de autobus
zat en wier halsader door glassplinters was
doorgesneden
^en an9ere vrouw uit de autobus overleed
in het ziekenhuis aan de bekomen verwon
dingen. Van de 15 gewonden moesten ver
scheidene naar het ziekenhuis woiden over
gebracht. Beide wagens werden zwaar be
schadigd.
VERGIFTIGD DOOR
GISTINGSGASSEN.
In wijnkelder te Landau.
In de kelders van den groothandel in
wijnen M. S. Metzger in Landau is gis
teravond een ernstig ongeluk gebeurd
Toen de kelderbaas Emil Stadter niet
weer uit een kelder terugkeerde, begaf
de ke'derbaas Eruil Weber zich pp zoek
naar zijn collega. Plotseling hoorden de
bovenwerkenden hulpgeroep uit den kel
der klinken, terwijl even latei Weber
kwam aanstrompelen en bewusteloos
neerviel.
Een afdeeling van den geneeskundi
gen dienst en de brandweer begonnen
onmiddellijk het reddingswerk. Terwijl
versche lucht werd toegevoerd begaf een
brandweerman zich met rookmasker
voor den kelder in, doch ook hij keerde
niet terug evenmin als de hem volgende
brandmeester. Eerst na groote moeite
slaagde men er eindelijk in de gisting-
gassen, die zichinden kelder haddèn ge
vormd en die bedwelmend hadden ge
werkt, te verwijderen De kelderbaas
Stadter echter was inmiddels overlelen,
terwijl de overige door de gassen be
dwelmden met ernstige vergiftingsver
schijnselen in het ziekenhuismoesten
worden opgenomen.
DE VERBLIJFSONTZEGGING DER
DUITSCHT JOURNALISTEN.
Naar de „DAZ" meldt heeft de Sovjet-
regeering den termijn voor de uitwij
zing der Duitsche correspondenten met
48 uren verlengd, d.w.z. tot Zaterdag.
FASCISTFNLEIDER IN
NOORWEGEN OVERVALLEN.
Gemeld wordt, dat een overval is ge
pleegd op majoor Quisling, den vroege-
ren minister van oorlog en huidigen
leider der Noorsche fascistische partij.
Na een te Christansund gehouden ver
kiezingsredevoering, werd hij op straat
tegen den grond geslagen. Politie heeft
later de straat afgezet.
STOOMSCHIP MET MAN EN MUIS
VERGAAN?
Volgens een bericht uit Athene wordt ge
vreesd, dat ter hoogte van het eiland Miios
een Engelsch stoomschip van 1000 ton met
man en muis is vergaan. Alle nasporingen
naar het schip zijn tot dusverre zonder re
sultaat gebleven
druk uit te oefenen op Ford, opdat hij ge
dwongen zal worden de autocode te onder-
In Pittsburgh (Pennsylvanië) zijn 18000
bruinkoolarbeiders in staking gegaan, ten
einde de groote steenkoolfirma Friek, een be
langrijke dochtermaatschappij van de Ame-
rikaansche Staalfabrieken te dwingen de
bruinkolencode 'e onderteekenen. hetgeen tot
dusverre geweigerd was. De stakingsleiders
nemen voorbereidende maatregelen om de
staking uit te breiden over alle Amerikaan-
sche bruinkoolondernemingen.
DE TOESTAND IN HAVANNA.
Nog wel rumoerig, doch niet
critiek.
De Amerikaansche torpedojager Hamilton
heeft voorbereidingen getroffen, om uit Ta-
namo op Havanna te vertrekken. Werkgevers
en arbeiders hebben overeenstemming bereikt
inzake de loonen en overige arbeidsvoor
waarden, totdat het conflict is bijgelegd. Te
Havanna is opnieuw een staking uitgebro
ken in eenige takken van het transportbe
drijf. Gisteren demonstreerden voor het paleis
van den president een groep vrouwen en kin
deren, die levensmiddelenkaarten eischten,
waarmee zij voedsel uit de staatsmagazijnen
zouden kunnen krijgen.
DE FASCISTEN IN IERLAND.
Cronin meldt zich bij de politie
aan.
De secretaris van de vereenigde Ier-
sche partij Cronin, die twee dagen g-,
leden zich door de vuch' aan e?r. ar
restatie wegens zijn fascistische actie
onttrok, heeft zichzelf gisteren bij de
politie te Dublin aangemeld en zich ter
beschikking gesteld van het Iersch: mili
taire gerechtshof, om zich tegen de hem
ingebrachte beschuldigingen te verdedi
gen, dat hij deel uitmaakt, van een ille
gale vereeniging en de orde zou hebben
verstoerd.
DE MISLUKTE AANSLAG
IN JAPAN.
De hoofddader gevonden?
De Japansche politie koestert de ver
denking, dat de mislukte aanslag op
eenige vooraanstaande leden der Japan
sche regeering op 1 Juli van dit jaar ge
financierd zijn door een zich in moei
lijkheden bevindenden Japanschen spe
culant. Twee Woensdag gearresteerde
Japansche beursmakelaars hebben be
kend, dat zij van den speculant 'n groot
bedrag hadden ontvangen en hem van
den aanslag op de hoogte brachten,
waarop hij groote voorraden van de
hand deed, in de hoop, dat de op den
aanslag volgend9 vei warring een baisse
zou veroorzaken.
ROOSEVELT'S HERSTEL
PROGRAMMA.
Belemmerd door stakingen.
De uitvoering van Roosevelts natio
nale-herstelprogramma, wordt belem
merd door de stakingsbeweging, die in
de laatste dagen in belangrijke bedrijfs
takken in tal van deelen van het land
sterk toeneemt. In veel staten zijn con
flicten uitgebroken in de automobiel-,
staal- en mijnindustrie. In Indiana
moest de nationale garde op verschil
lende plaatsen optreden bij conflicten
tussrhen georganiseerde en ongeorgani
seerde mijnwerkers. In Pennsylvanië
breidde de staking in de bruinkoolinij-
nen zich uit naar Mercer County, toen
de stakende mijnwerkers uit Faillette
een marsch naar Mercer County organi
seerden. In West-Virginia wordt door
een 13000 arbeiders uit 3 staalfabrieken
te Weirton gestaakt, zoodat de fabrie
ken voor het eerst sedert 20 jaar ge
sloten moesten worden. Verleden week
ontstond een staking in Michigan, die
zïCj spoedig uitbreidde tot naar Detroit
en Pontiac in de chemische- en kleur
stoffen-fabrieken, waarbij ongeveer
10000 arbeiders betrokken waren, die
erkenning van den vakbond en een hoo-
gere loonschaal eischten. De gevoerde
onderhandelingen in dit conflict schij
nen echter een bevredigend verloop te
zullen nemen In de Ford-fabrieken te
Edgewater in New Yersey besloot de
meerderheid van de arbeiders het werk
neer te leggen als sympathie-staking
voor de stakende arbeiders in de Ford
fabrieken in Pennsylvanië.
DE STAKING BI I FORD.
De staking in de fabrieken van Ford breidt
zich uit. 500 arbeioers van de Edgewater
fabriek hebben het werk neergelegd.
In de Ford-fabrieken in Chester (Pennsyl
vanië) en Edgewater (New-Jersey) zijn in
totaal 8000 man in staking gegaan.
Zij wijzen de werkweek van vier dagen
zooals Ford die ingevoerd heeft, af en
eischen de werkweek van vijf dagen, zooals
de autocode, die heeft vastgesteld. De Ford
fabrieken in Chestei moesten worden geslo
ten, terwijl ae fabriek in Edgewater met 200
werkwilligen het bedrijf voortzet. De sta
kingsleiders vei klaren, dat zij optreden op
grond van de National Recovery Act om een
U HEBT TOCH GEHOORD
van „1. 2. 3." dat nieuwe zelfwerkend
waschmiddeL Heel goed moet het zijn.
Vele van Uw kennissen gebruiken het
al met veel succes.
„1. 2. 3 kost 17 V, cent, 5 cent bil
lijker dan de zelfwerkende waschmid-
delen uit het buitenland.
Probeert volgende week eens een pak
het bevalt uitstekend.
EEN FILMBEDRIJF IN DE
HOOFDSTAD.
Heden zijn de opnamen be
gonnen.
Korten tijd geleden werd besloten tot
het stichten van een modern filmbedrijf
in de hoofdstad. Nu ongeveer tien
weken later is aan de Oostzijde van
Amsterdam een filmstudio met alles
wat daarbij hoort reeds zoover gereed,
dat hedenmorgen met het maken van
de eerste opnamen is aangevangen.
De nieuwe filmstudio is gelegen aan
de Duivendrecbtschekade nabij de brug
over de Ringvaart. Daar was vroeger ge-
vestigt de Chemische fabriek „Oranje",
ee i drie verdiepingen hoog gebouw met
een oppervlakte van 36 X 17 M. Dit ge
bouw met het daarbij behoorend ter
rein werd aangekocht door de N. V.
„Cinetone", welker directeur, de heer I.
Biedermann ,het initiatief heeft geno
men tot het stichten van de nieuwe
filmstudio en aan wiens energieke lei
ding het te danken is, dat in zoo korten
•i.1 een studio tot stand kwam, waarin
heden reeds de eerste opnamen konden
beginnen.
De eigenlijke studio.
is een gebouw van eveneens 36 X 17 M
met een hoogte van 11 M., dat tegen de
oude fabriek, waarvan overigens niet
veel meer dan de muren zijn blijven be
staan, is aangebouwd.
De plannen voor de studio en voor de
verbouwing van het voormalige fa
brieksgebouw zijn ontworpen door en
uitgevoerd onder de dagelijksche leiding
van den architect S. Viayra, die er in
geslaagd is een uitstekend geheel tot
stand te brengen. De bouw en verbou
wing zelf geschieden door de aanne
mersfirma Springveld en Tromp te Am
sterdam. Terwijl aan de buitenzijde van
de studio, die met de modernste hulp
middelen geluidsvrij is ingericht, nog
werd gewerkt, werd binnen de muren
het eerste decorcomplex opgebouwd. Op
zes meter hoogte loopt een galerij langs
de wanden der studio voor het opstellen
der schijnwerpers en het maken van
opnamen op groote afstanden. Groote
zorg is besteed aan de accoustiek, opdat
de geluidsopnamen aan de hoogste
eischen zullen voldoen. In het midden
van de groote studio bevindt zich een
bassin van 6 bij 6 M. voor eventueele
water-opnamen en er zijn speciale vloer
en dakconstructies, die allerlei mogelijk
heden bieden. De fiims welke in het
Amsterdamsche Hollywood zullen wor
den opgenomen, zullen hier volledig
worden bereikt en afgewerkt.
In de groote kelders van het voorma
lige fabrieksgebouw zijn alle technische
inrichtingen van het bedrijf onder ge
bracht: een laboratorium met een auto
matische filmontwikkelinrichting, de
grootste in ons land, die niet minder
dan 1600 M. film per uur ontwikkelt en
kant en klaar aflevert, de installaties
voor het opwekken van kracht, lucht
druk en stroom, een lampenpark enz
Parterre, op gelijke hoogte met de eigen
lijke nieuwgebouwde studio, vindt iren
verder alle noodzakelijke inrichtingen
van een filmbedrijf: tallooze kleedka
mers voor de artisten en figuranten,
badkamers, requisietenruimte, enz.
Daarboven zijn gelegen een projectie
zaal, een extra-studio voor de na-syn
chronisatie (12 X 12 M.), waarin ook op
namen voor gramafoonplaten zullen
worden gedaan, donkere kamers een
groote kantine voor 20 personen met bij-
behoorende keuken, de kantoren, klui
zen voor films, archiefruimte enz.
Zooals reeds gezegd, zullen ook gra
mafoonplaten worden opgenomen. Dit is
een bedrijf op zich zelf, dat onder
technische leiding van den heer W.
Hartog is ingericht Met de modernste
hulpmiddelen automatische hydrauli
sche persen, de nieuwste galvano-p'as-
siek, enz zullen 2000 tot 2500 grama
foonplaten per .ag kunnen worden af
geleverd, «en voor ons land zeer hooge
productie.
De technische inrichting
voldoet aan de hoogste eischen. Bij de
electrische installatie, aangelegd door
de firma J. J. van Soest te Amsterdam,
zijn de nieuwste vindingen toegepast. De
stroom wordt als hoogspanning (10.000
volt) ontvangen en in eigen transforma
torhuizen in 220 volt veranderd. Voor de
voeding der projectielampen is gelijk
stroom noodig. Niet zooals tot dusver
wordt hiervoor een omvormer gebruikt,
doch elke lamp heeft een gelijkrichter
Tot dusver heeft men dit systeem nog
r ergens behalve in Rusland toegepast.
Het heeft het groote voordeel, dat niet
door een defect aan den omvormer het
geheele bedrijf komt stil te liggen. Nu
kan slechts een defecte gelijkrichter het
uitvallen van een enkele lamp veroor
zaken Voor de projectie beschikt men
thans over 1500 ampère stroom; gelei
delijk zal dit worden opgevoerd.
Evenals bij den bouw van de studio en
de verbouwing van het oude fabrieks
gebouw, heeft men er bij de tfechnische
inrichting naar gestreefd zooveel mo
gelijk Nederlandsch fabrikaat te ge
bruiken. De gelijkrichters werden ver
vaardigd door de N. V. „Weco en de
lampen zijn van de firma Philips. He
laas kan dit niet gezegd worden van de
toestellen, die direct dienen voo>- het
opnemen der films. Men heeft op dit ge
bied het modernste gezocht en voor het
maken der beeldopnamen heeft men ge
kozen een volkomen geruischloos
Fransch de Brie-toestel, model super
parvo, het nieuwste op het gebied van
filmopnametoestellen. De geluidsopna
men geschieden volgens het Tobis
Klankfilm-systeem. Voor hef maken van
geluidfilms zijn twee opnamewagens be
schikbaar, die zoowel in als juiten de
studio gebruikt kunnen worden.
Dat vandaag reeds na zoo korten
tijd met het maken van opnamen kon
worden begonnen, is vooral te danken
aan de groote medewerking die Cinetone
heeft mogen ondervinden van alle be
trokken gemeentelijke bedrijven en in
stanties.
De Cinetone heeft reeds contracten ge
sloten voor het maken van vier films in
Fransche en Nederlandsche versie. De
opnamen van heden geschieden voor een
film, getiteld „Meisjes in Vrijheid", wei-
ke film voor Belgische rekening wordt
vervaardigd. De buiten-opnamen voor
deze film zijn reeds door Cinetone in de
Ardennen gemaakt. Waneer de binnen
opnamen van .Meisjes in Vrijheid^ ge
reed zijn, beginnen die voor de Neder
landsche film „De Jantjes", waarvoor
zooals men weet thans de buiten
opnamen worden gemaakt.
Zoo is de hoofdstad heden een bedrijf
rijker geworden, dank zij het initiatief
van den heer Diedermann, die ook bij
dezen crisistijd nog blijk geeft van ge
zonden ondernemingsgeest en aan wien
het te danken is, dat binnenkort in dit
bedrijf behalve de artisten en figuran
ten ongeveer honderd personen ar
beid zullen vinden.
DER TRAUMENDE MUND.
Bioscoop Theater Harmonie.
In het Bioscoop Theater Harmonie wordt
vanaf hedenavond een zeer bijzondere film
vertoond en wel „Der traumende Mund"
Hierin vervult de groote actrice Elisabeth
Bergner de hoofdrol met als tegenspeler Ru-
dolf Forster. Men krijgt hier het meest ont
roerende en meest gave spel, dat op de film
te bewonderen is, en het is dan ook zeer goed
te verklaren, dat de Amsterdamsche pers, ha
de première enthousiast was, getuige de vol
gende recensies.
De Telegraaf: Spel dat het lev<.n
zelf is. Haar prachtige creatie van een
kindvrouwtje. Deze film is als een verade
ming, als een ontroerend oogenblik van rust
in de ontzettende jacht, die de cinema nu al
jarenlang ontketend. Hier bewondert
men slechts de volmaakte gave creatie van
een actrice, terwijl men respect heeft voor de
acteurs Anton Édthofer en Rudolf Forster
die zich resp. als de man en de vriend staan
de weten te houden en zelfs weten te overtui
gen naast haar, die deze film tot iets bijzon
ders maakt.
Algemeen Handelsblad: De
liefde,die vernietigt Bewogen spel van
Elisabeth Bergner en Rudolf Forster. Dit
is de tweede film van Elisabeth Bergner,
sterker, dieper,-ontroerender dan „Ariane" en
na „Madchen in Uniform" misschien de
meest gave film van dit jaar. Der tramende
Mund, bewerkt naar motieven uit het tooneel-
stuk „Melo" van Her.ri Bernstein, moet
iedereen zien, zij is een der edelste producten
waarmede de cinematografie ooit voor den
dag is gekomen.
Het Volk: Een film, zooals er eens per
jaar een gemaakt wordt. Een film, die ver
uitgaat boven het scenario, dat haar deed
ontstaan. Zóó'n film is „Der traumende
Mund". Dank zij Elisabeth Bergner en dark
zij ook Rudolf Forster. Meer over deze film
zeggen, dient netgens toe. Gaat haar zien.
Gaat Bergner zien. Als gij dit overslaat, hebt
gij in het vervolg niet meer het recht over
films mee te praten.
Wij twijfelen niet of alle werkelijke film
liefhebbers zullen deze week Elisabeth Berg
ner in haar mooiste film willen zien.
Niemand mag en kan zich onttrekken aan de
noodzakelijkheid otfers te brengen om tot
een lager levenspeil te komen.
De handen inéén
Gisteravond van 8 tot 9 uur heeft de mi
nister van financiën, mr. P. J. Oud, een ra
diorede gehouden over de staatsbegrooting
en de staatsfinanciën.
De .minister vestigde er de aandacht op,
dat de begrooting ten gevolge van de toene
ming der bevolking ieder jaar hooger wordt,
ook zonder dat tot eenige nieuwe uitgave
wordt besloten. Dit automatisch begrootings-
accres bedraagt ten minste 10 millioen per
jaar. Wanneer dus het eindcijfer der begroo
ting gelijk zou zijn aan dat van het vorige
jaar, zou in werkelijkheid reeds een bedrag
van tien millioen gulden op de uitgaven zijn
bezuinigd.
Mr. Oud zette verder uiteen, hoe op het
aanvankelijk bestaande tekort van 267 mil
lioen aanstonds in mindering kan worden
gebracht een som van 76 millioen; dit is de
opbrengst van eenige bestaande tijdelijk**
heffingen, die per 1 Januari of 1 Mei a.s.
zouden vervallen, doch thans zullen worden
in stand gehouden.
.Voor 1934 is de toestand aanzienlijk moei
lijker dan voor het loopende jaar. Allereerst
heeft zich de daling der belastingen ten ge
volge van den slechten economischen toestand
nog verder voortgezet. Daarnaast zijn de las
ten voor de rentebetaling van onze staats
schuld aanzienlijk gestegen. Wij hebben in
den laatsten tijd groote bedragen moeten lee-
nen, doordat onze uitgaven de inkomsten
overtroffen. Dit was niet alleen het geval met
onze gewone uitgaven, doch ook met den cri
sisdienst. Een grooter bedrag moest vooi .3
worden uitgetrokken, wegens de toeneming
van het spoorwegtekort.
De uitgaven tot bestrijding der werkloos
heid zijn, zooals men weet, gebracht op den
gewonen dienst. Dit heeft er toe geleid, dat
de begrooting van Hoofdstuk Sociale Zaken,
ondanks bezuiniging met ruim 50 millioen
moest worden verhoogd In werkelijkheid be-
teekent deze verhooging geen verzwaring van
uitgaven, vergeleken bij net jaar 1933. Im
mers in dat jaar werden deze uitgaven ook
reeds gedaan, zij het ten laste van het Lee
ningfonds in plaats van ten laste van de ge
wone begrooting.
In 1934 zullen deze uitgaven aanmerkelijk
moeten worden verlaagd. Het bedrag, dat
over 1933 aan crisisuitgaven zal worden be
steed, zal 25 millioen meer beloopen dan het
bedrag, dat voor 1934 is uitgetrokken. De re
geering vertrouwt, dat zij, zonder in haar so
cialen plicht tekort te schieten, dit bedrag zal
kunnen bezuinigen, in het bijzonder door een
einde te maken aan allerlei misstanden, die
op het terrein van de werkloosheidsverzor
ging onwillekeurig moesten insluipen.
Minister Oud wees met nadruk op de
noodzakelijkheid het tekort van 190 millioen
te overbruggen. In het bijzonder de begroo
tingen van onderwijs, defensie en waterstaat
zullen vermindering moeten ondergaan.
Het groote probleem voor de begrooting
van waterstaat vormt het vraagstuk van het
verkeer. De spoorwegen, naar den vorm nog
een particulier bedrijf, worden feitelijk ge
ëxploiteerd voor rekening van 's rijks kas.
Het spoorwegtekort over 1933 zal de 40 mil
lioen gaan naderen. Daaraan moet een einde
komen.
Aan ieder verkeersmiddel zal zijn juiste
plaats moeten worden gewezen. Om dit doel
te bereiken, zal een verkeersfonds worden in
gesteld, waarin alle inkomsten en uitgaven
van het verkeer worden tezamen gebracht.
De bezuinigingsmaatregelen tezamen zul
len in totaal een besparing opleveren van 84
millioen, hetgeen gevoegd bij 106 millioen
nieuwe be'asiingen, het tekort van 190 mil
lioen zal doen verdwijnen. Voor een juist in
zicht in de verhouding tusschen bezuinigin
gen en nieuwe belastingen cp deze begroo
ting, aldus minister Oud, is het noodzakelijk,
het bedrag der besparingen te verminderen
met de besparingen, die reeds in de cijfers
der begrooting zijn aangebracht. Die bespa
ringen zijn het bedrag van 10 millioen voor
het automatisch accres en het bedrag van 25
millioen dat bespaard is op de crisisuitgaven.
Aan den anderen kant moet bij het bedrag
der nieuwe heffingen van 106 millioen wor
den gevoegd ten bedrag van 9 millioen meer
dere belasting ten bate van het verkeersfonrs.
Aldus bedragen de nieuwe lasten tezamen
113 millioen en de besparingen 110 millioen.
In zijn slotwoord ze:de de minister, dat de
aangekondigde maatregelen bijna zonder uit
zondering, van den meest onaangenamen
aard zijn. Zij vinden hun rechtvaardiging
dan ook alleen in hun absolute noodzakeü;k-
heid. Wij bevinden ons in een van die tijds
gewrichten in de geschiedenis der mensch-
heid, waarin zich veranderingen voltrekken
van een geweldigen omvang. Iedere crisispe
riode is een stadium in een groeiproces. De
crisis is het ziekteverschijnsel in de maat
schappelijke ontwikkeling. Nooit keeren na
een crisis de toestanden weer, zooals ze vcor
de crisis waren. Naar mate de crisis breeder
om zich heen grijpt en grooter diepte heeft,
zullen de veranderingen van verder strekken
de beteekenis zijn.
De komende nieuwe verhoudingen maken
aanpassing noodzakelijk. Het aanpassings
proces is te moeilijker en te pijnlijH* naar
mate de veranderingen grooter zijn. Al weet
niemand hoe zich de verhoudingen precies
zuilen ontwikkelen, dit staat wel vast, voor
ieder, die de dingen wil zien, zooals zé wer
kelijk zijn, dat wij ons moeten gaan instellen
op een leven, dat ligt op een lager peil dan
wij tot dusver zijn gewend.
Het zal ons niet baten voor dit feit Je
oogen te sluiten. Doen wij dit wel en gaan
wij voort, zonder ons iets aan te trekken van
de teekenen des tijds, dan zullen de gevolgen
voor ons allen des fe erger zijn.
Geen groep uit ons volk kan zich onttrek
ken aan de noodzakelijkheid om harerzijds
het vereischte offer te brengen. Het is de
plicht van de regeering er daarbij oprecht
naar te streven, dat niet van den een iets
wordt gevraagtf dat onredelijk is tegenover
wat anderen moeten brengen. Wij hebben in
dezen tijd aan één ding voor alles behoeft:,
dat wij allen tezamen de handen ineenslaan
om ons volk heen te loodsen door den gevaar
lijken tijd, waarin wij leven.
In het kabinet hebben zich mannen van de
meest uiteenloopende richting vereenigd, om
zonder iets van eigen overtuiging 0f begin
sel prijs te geven, te zamen den arbeid te
verrichten. Het kabinet zal zijn taak alleen
kunnen vervullen, indien het zich gedragen
zal weten door het bewustzijn, dat ons volk
beseft, dat het zoo eenmaal moet en niet an
ders kan. Wie zich goed rekenschap geeft van
