Buitenland
!Pxoüiftciaai Tlieuws
MacktBecUhtm
PROCESSEN UIT HET VERLEDEN.
gïïtS m°rgen werd z,i in
Beiden vervullen evenwel nog steeds
een belangrijke rol in onze samenleving.
Toegelicht door deskundigen, zullen de
films de moderne papierfabricage en het
moderne courantenbedrijf van het begin
tot het eind in al hunne onderdeelen ons
voor oogen voeren en ons een begrip
geven van wat er is vooraf gegaan, wan
neer wij het blad papier ter beschrijving
voor ons leggen of ons blad ter lezing
openslaan.
Als tegenhanger tot en na de gejaagd
heid dezer moderne werkwijzen komt
ten slotte de trekschuit achteraan, ver-
eenigd op een bekoorlijk Hollandsch
filmpje van dien naam, waarbij de char
me van het Noord-Hollandsch landschap
ten volle tot haar recht komt.
DANTZIG ZONDER
VERTEGENWOORDIGER.
Op den Volkenbond te Genève.
Aangezien de Volkenbondsraad nog steeds
geen commissaris voor Dantzig heeft benoemd
en het mandaat van den tegenwoordigen com
missaris Rosting in den afgeloopen nacht om
12 uur afliep, is Dantzig formeel zonder V.B.'s-
commissaris, een toestand die in strijd is met
het verdrag van Versailles. In de jongste gehei
me zitting van den V, B.'s-raad maakte Polen
bezwaar tegen de door Engeland voorgestelde
candidatuur van den heer Leister. Een nieuwe
zitting van den V.B.'s-raad voor de benoeming
van een commissaris is nog niet bijeen geroe
pen.
SPOEDVERGADERING TE GENEVE
Over Duitschland's uittreding.
Het z.g. kleine bureau der Ontwapeningscon
ferentie te Genève is gisterochtend in geheime
zitting bij Henderson in het hotel La Paix bij
eengekomen. Aanwezig waren Henderson,
Politis, Benesj en Avenol, de minister van bui-
tenlandsche zaken van Engeland en Frankrijk,
zoomede Norman Davis en de Italiaan Markies
Soragna met hunne naaste medewerkers. De
onderhandelingen werden tegen den middag
verbroken en zijn om vijf uur voortgezet.
Betreffende het resultaat der zitting, welke
twee uren duurde, wordt van Fransche zijde
medegedeeld, dat uitsluitend gesproken is over
de beantwoording van de nota van gisteren der
Rijksregeering. Betreffende de daartegenover
aan te nemen houding is principieele overeen
stemming bereikt.
Paul Concour verklaarde tegenover Fransche
persvertegenwoordigers dat het er thans om
gaat, de verantwoordelijkheid der Duitsche re
geering vast te stellen. Dit zal geschieden in
een gemeenschappelijke nota van alle mogend
heden, welke Maandag in de zitting der hoofd
commissie zal worden aangenomen. De tekst
der nota zal nog vandaag worden uitgewerkt.
Van Engelsche en Fransche zijde wordt ver
klaard, dat ce conferentie, indien slechts
eenigszins mogelijk moet worden voortgezet,
t-n einde ten minste te komen tot de aanne
ming van eenige principes van ontwapening
Men zou in vooraanstaande kringen der ont
wapeningsconferentie thans een oplossing zoe
ken, welke de reeds lang bestaande mislukking
der conferentie zou maskeeren en naar buiten
den indruk zou maken van een overeenstem
ming va® alle mogendheden op zekere principes
der ontw/apening.
De conferentie is voorloopig een week ver
daagd.
vangen. Spr.'s wensch was, dat dit aandeel
een flink bedrag mag uitmaken, opdat in den
komenden winter met dit geld weer heel veel
goeds kan worden gedaan.
Daarna werd het lint door de presidente
van het dagelijksch bestuur, mevr. Ootjers—
Bigler, doorgeknipt, waarmee de bazar offi
cieel was geopend en allen een kijkje konden
nemen in de kolfbaan, waar de bazar wordt
gehouden.
Als men van de voorzaal van het cafe naar
de kolfbaan gaat, moet men door de doorrtj-
stal. In dezen stal was de kegelbaan opge
richt, een inrichting, die zoo langzamerhand
bij geen enkele festiviteit mag ontbreken
Verder was er nog een sjoelbak opgesteld,
waar de sjoelers elkanders krachtep kunnen
meten. Deze afdeeling zal wel flink publiek
trekken, als wij nagaan hoe druk er bij an
dere gelegenheden van de hierboven ge
noemde attracties gebruik gemaakt werd
De kolfbaan is aardig versierd en op het
tooneel is een theetuin ingericht, waar den
bezoekers een lekker kopje Van Nelle's thee
wordt geserveerd. In het midden van de zaal
staat de grootste verkooptafel.
Van allerlei is daar te bekomen Huishou
delijke artikelen en handwerken maken wel
het grootste deel uit van de tallooze hier uit
gestalde waren. Voor een koopje kan men
zich bijna alles aanschaffen wat er in de
huishouding noodig is. Ook is er een stand
aanwezig met tabak en sigaren, terwijl er
tevens een afdeeling eetbare en drinkbare
waar is.
In deze zaal zijn verder verschillende at-
tractie's opgesteld, zooals het rad van avon
tuur. waar velen hun geluk weer zullen be
proeven. en een biljart met vlotbrug, waar
voor eiken dag nieuwe prijzen beschikbaar
worden gesteld.
Verder kan naar een ontbijtlaken worden
geraden, hoeveel erwten er in een flesch zit
ten en hoeveel uren er aan een sprei is ge
werkt. Kortom, er bestaat volop gelegenheid,
om door middel va al deze stands de vereeni-
ging met cfe beide crisis-comité's te steunen
Wij wekken dan ook een ieder op, deze bazar
te bezoeken, daarmen voor weinig geld h el
wat kan koopen en de kans krijgt, verschil
lende dingen te winnen, want deze bazar
is anders dan andere, hij is goedkooper. Zie
daar het devies van de organisatoren. Men
heeft rekening gehouden met de tijdsom
standigheden.
HET NIEUWF STEMBILJET.
Nadere toelichting
Van bevoegde zijde wordt meegedeeld,
dat over de Rijksdagverkiezing in een
deel van de pers verwarring-werkende
berihten zijn verschenen. Aangezien een
nieuwe vorming verboden en strafbaar
is zal op het stembiljet voor de Rijksdag-
verkiezing van 12 Nov slechts één partij
nl de H S D A. P voorkomen.
In de achter den naam der partij
staande cirkel moet door degene, die
vóór de N. S D A. P. willen stemmen
een kruis worden gezet.
Zij die geen kruis op het stembiljet
invullen maken het stembiljet ongeldig
Op het biljet voor de volksstemming
moet d e t. het woord ,ja" of „neen" wor
den aangekruist.
NOORDSCHARWOUDE.
De bazar.
Vrijdagavond had in de zaal van den
heer J. Bakker, alhier, de opening plaats
van de bazar, welke is georganiseerd' door
de. gymnastiekvereeniging „Hercules en
Hygiea". Een flink aantal genoodigden was
aanwezig.
De heer A. Ootjers voorzitter der gym
nastiekvereeniging heette allen welkom en
herinnerde aan het voor 4 a 5 maanden ge
leden genomen initiatief van de gymnastiek
vereeniging, tot het houden van deze bazar
Spr. had er toen op gewezen, dat men een
heele onderneming zou beginnen, waaraan
een groot risico verbonden was. Men heeft
het echter doorgezet. Alleen door de leden
van de gymnastiekvereeniging kon het even
wel niet worden volbracht, waarom versch°i-
dene personen uit de gemeenten Noordschar-
woude en Oudkarspel werden uitgenoodigd,
om hun mdewerking te willen verstrekken'
Hieraan hebben bijna allen voldaan. Er
moest zeer veel w^rk worden verricht door
de verschillende commissies, maar het dage
lijksch bestuur, bestaande uit mevr. Eecen
Schipper, mevr OotjersBigler en de heer
F Moeijes, heeft hun veel werk uit handen
genomen.
Verder wees spr. op de groote medewer
king, welke men van de winkeliers had mo
gen ontvangen, zoowel van den Langendijk
als uit omgeving, waardoor het eerste ge-
dvelte, het bekomen van waren om te worden
verkocht, schitterend is geslaagd. Spr. hoop
te. dat het tweede gedeelte, den verkoop, ook
zal mogen slagen, waardoor zoo mogelijk
het tekort der vereeniging kan worden ge
dekt. Mededeelhebbers in deze bazar zijn de
crisis-comité's uit beide gemeenten, welke
isder 15 van den opbrengst zull*n ont
BERGEN.
Gevonden voorwerpen.
Een eigengemaakte linnen tasch waarin
een boek enz., een Lipsleutel, een pullover,
een beursje met een geldstuk, een zilveren
potlood, een fototasch, een bankbiljet, een
huissleutel, een kinderjasje, een witte dames
handschoen, een portemonnaie, een rijwiel-
pomp, eenige belastingplaatjes, een gabar
dine jas, een groene ceintuur, een geslepen
koralen collier, een geruit kort jasje, een al
pino muts, een ketting, een poederdoos, een
portemonnaie, een gouden ring, een rieten
handwerktasch, een tasch met inhoud, een
kinderportemonnaie met eenig geld, een rij
zweep, een loden jongens regenjas, een re
serve autoband zonder spaken.
W ARMENHUIZEN.
In den eersten Nutsavond in dit seizoen heeft
dr. van der Sleen uit Haarlem een lezing ge
houden over een reis door Zuid-Amerika, welke
lezing verduidelijkt werd door lantaarnplaatjes
en een filmvertooning.
Het in grooten getale opgekomen publiek
heeft ten zeerste genoten.
VII.
De vooravond van den
IXen Thermidor.
Tot de figuren in de Fransche revolu
tie, die niet altijd tot volle recht komen,
behoort ongetwijfeld die van mevrouw
Roland. Zij was de dochter van zeer een
voudige ouders; haar vader was een ar
tistiek aangelegd graveur; haar moeder
bemoeide zich meer met het huishouden,
waartoe een talrijke kinderschaar maar
al te zeer aanleiding gaf. Ongetwijfeld
was Marie Jeane Philipom, gelijk zij bij
haar geboorte heette, een ietwat bijzon
der kind, want»zonder daartoe eenige
opleiding te hebben ontvangen, las zij
do eerste literatoren van haar tijd en
van daarvoor. Nauwelijks dertien jaar,
zag zij de ntrede van Marie Antoinet
te, toen nog Oostenrijksche prinses, als
aanstaande Fra.»sche koningin, en iets
van minachting voor de buitengewone
belangstelling, die men voor deze vrouw
had, ging door haar heen. In gematigd
democratische richting is haar opvoe
ding gegaan, en .men kan niet zeggen,
dat daarin aanvankelijk verandering
werd gebracht toen zij, in 1779( het aan
zoek aannam van den geleerde Roland,
die het huis harer ouders bezocht en die
van den aanvang af groote belangstel-
li ïg voor haar toonde. Toen zij trouwde
vvas Roland 46; zij niet ouder dan 26; een
verschil, dat in die jaren en bij een man
als Roland, reeds oud voor zijn tijd. ster
ker sprak dan rnders menigmaa' het
geval is.
Voordat de revolutie uitbrak, reisde
Roland die inspecteur van het fabrieks
wezen was, veel en achtereenvolgens
bracht het jonge paar maanden door te
Parijs, te Amiëns, te Lyon, in Engeland,
in Zwitserland. In 1784 vestigde hij zich
te Lyon;in 1891 ontving Roland opdracht
van de Société d'Agriculture om haar
„cahiers voor de toen bijegeroepen Sta
ten-Generaal op te stellen; in 1791 vaar
digde Lyon hem in buitengewone zen
ding naar de Assemblée Constituante
die toen nog zitting hield, af Mad Ro-
land vergezelde haar echtgenoot en da,8.r
trad zij voor het eerst in directe aanra
king met de grooten onder de politici
van het oogenblik. met Brissot, den aan
voerder der Girondijnen, met Petion,
met Robespierre, met Buzot en tal van
anderen Zij was toen 36 jaren oud en
had een goed ontwikkeld verstand, een
onderhoudende conversatie, geest en
een scherp en meestentijds juist oordeel.
Zelfs Camille Desmoulina. die onvat
baar heette voor vrouwelijke schoon
heid, behoorde ,zoodra hij haar gezien
had, tot haar bewonderaars. Geen won
der, dat, toen de opdracht van Roland
ten einde was, zij er niet over dacht om
voorgoed naar Lyon terug te keeren.
Neen, zij wist er haar echtgenoot toe te
brengen om zich te Parijs te vestigen en
plotseling, nog geen drie maanden later,
in Maart 1792, werd Roland geroepen om
het ministerie van binnenlandsche za
ken te beheeren. Men had op dat oogen
blik behoefte, voor het bezetten van de
zen post, aan een man, die in de politiek
nog niet op den voorgrond was getreden;
van wien terecht of ten onrechte de roep
uitging, dat hij geheel intègre was; van
wien men onpartijdigheid kon verwach
ten. Men vergete niet, dat le minister
van binnenlandsche zaken, zelfs in die
dagen, beschikte over groote fondsen,
die gedeeltelijk moesten dienen om de
Girondijnsche actie, tegen het konings
huis opgericht, te versterken, maar die
anderzijds moesten voorkomen, dat de
Jacobijnen, wier invloed reeds dreigend
werd, zich van het gezag zouden meester
maken. De post van minister was in die
dagen, dat Lodewijk XVI nog koning
was, als koning nog werd erkend, voor
al daarom zoo gevaarlijk, omdat aanra
king van fatsoenlijke en eerlijke men-
schen, gelijk Roland er een was, met den
vooral fatsoenlijken en eerlijken koning,
hen licht tot de overtuiging kon bren
gen, dat men dezen te hard beoordeelde.
Roland behoorde dan ook onder dezen,
en meer dan eens vertelde zijn vrouw
met een zekere bewondering voor zich
zelf, dat, indien zij er niet geweest was,
hij onder den invloed van den koning
zou zijn gekomen. Naar den zin van Mad.
Roland gingen de zaken niet gauw ge
noeg; het koninklijke gezag bleef stand
houden, en Roland behoorde niet onder
degenen, die dit op valsche wijze wilden
ondergraven. De oorlog met Oostenrijk
ej Pruisen bracht een deel van de ver
langde oplossing; de koning was er
tegen, uit een oogpunt van Fransch be
laag, en de feiten toonden wel, dat hij
zich niet had vergist. Maar hij moest
toegeven, omdat men hem ervan ver
dacht zijn Oostenrijkschen zwager in de
kaart te willen spelen ten nadeele van
Frankrijk. Toen de eerste wapenfeiten
voor Frankrijk nadeelig waren, weet
men dat ook weer aan hem; men dwong
hem twee besluiten af; het eene strek-
k'nde om een kamp van 20.000 man bij
Parijs op te richten; het andere gericht
tegen de priesters. Lodewijk XVI weiger
de bij te teekenen; het laatste, omdat
het tegen zijn geweten was; het eerste,
omdat hij het voelde als niet te zijn ge
richt tegen het buitenland, maar tegen
zichzelf. Reeds op 20 Juni 1892 had de
eerste aanval op de Tuilerieën plaats, op
10 Augustus volgde de beslissende aan
slag, d5e aan het koningschap voorgoed
een einde maakte.
Een keerpunt was gekomen. Voor
Mad. Roland en degenen, die dacht zoo
als zij en vermoedelijk eerlijk cvertuigd
waren dat op deze wijze Frankrijk's
welzijn werd gediend, was de revolutie
geëindigd. De democratie heette te heb
ben gezegevierd. Maar men verzuimde
te bedenken, dat die overwinning slechts
gelukt was, met hulp van het geweld;
van het geweld van Marat en de zijnen,
van de woeste volksscharen, bereid om
aan elk opruiend bevel gehoor te geven,
zonder te vragen tegen wie. Voor Marat
en de zijnen, die zijn „Ami du Peuple"
eerst goed begon, had de revolutie nog
pa. een aanvang genomen. De bloedba
den van 2 September, toen, zonder bevel
van het ministerie, niet minder dan 5000
personen werden gevangen genomen,
toonden het wel. De Girondijnen begrij
pen te laat wat er eigenlijk geschiedde,
en men kan Mad. Roland zeker len
moed niet ontzeggen, dat zij dat én aan
haar vrienden heeft geschreven, én in
het openbaar heeft gezegd. Zij bracht
Roland er toe om een brief te schrijven,
waarin hij de moordenaars van 2 Sep
tember en volgende dagen opvorderde
om hun ongelijk te bekennen. Zeker, als
men het gezag in kwade oogenblikken
wil handhaven, moet men andere taal
gebruiken; een Bonaparte zou anders
gesproken en meer verkregen hebben
Roland was geen man van het alle^ of
niets, en in de oogen van zijn omgeving
was zijn brief reeds een daad van moed!
In elk geval had hij een gunstigen uit
slag.
De verkiezingen voor de nieuw bijeen
te roepen conventie brachten vrijwel
overal, de overwinning aan de Gorondij
nen, voor dat oogenblik gematigde par
tij. die in Frankrijk voor alles de orde
wilden herstellen. Het ministerie was
dan ook vrijwel uitsluitend uit Girondij
nen samengesteld; het presidium van de
Conventie onder leiding van Petion
eveneers. De Berg-partij, aldus genoemd,
wijl de Jacobijnen boven de Girondijnen
hun zetels hadden, was verre in de min
derheid, maar zij was niet verantwoor
delijk voor den gang van zaken, zij had
grootere vrijheid, zij kon meer bloed
eischen .hetgeen haar in dien bloedigen
tijd een groot voordeel gaf. Bovendien,
in de politieke arena stond de Bergpartij
tegenover Girondijnen en monarchalen,
üf. veel te weinig met elkander één lijn
okken in die zaken, waarin het noodig
as Waren de Girondijnen er in ge
laagd de kleurlooze middenstof in de
Conventie, die ook reeds toen bestond,
te reorganiseeren vermoedelijk zou
den zij resultaat hebben gehad. Maar zij
lieten het na, gedeeltelijk uit voorzich
tigheid, gedeeltelijk omdat zij het niet
noodig achtten, en zij gaven aan de
Berg-partij een voordeel, dat deze goed
wist te gebruiken. In diezelfde dagen
bleven Marat en zijn vrienden schelden
in de steeds talrijker wordende volk~-
<?°°r het parijsche gepeupel
7 ,v<TsI«nden Men vergete toch
hl? Juv ^nventie zich midden in
h jParijs bevond, onvoldoen
de beschermd, elk oogenblik ten prooi
aan een overval van dit gepeupel.
Ook op Roland en zijn bevallige vrouw
richtte Marat zijn pijlen. Wat werd Ro
land, de eenvoudige burgerminister, ge
lijk hij zich gaarne voordeed, met ge
hoond over de schitterende feestmalen,
die hij heette te geven, in een woning,
die met groote luxe heette te zijn inge
richt, en waar zich, onder leiding van
mevrouw Roland, tooneelen heetten af
te spelen, die niet minder het zedelijk
gevoel kwetsten dan bij het vroegere hof
van Lodewijk XVI! Wat kon Roland
tegen dergelijken laster doen? Vertellen
gelijk waar was dat hij een eenvou-
digen staat voerde, dat weliswaar meni-
gen middag een aantal zijner goede
vrienden bij hem aan tafel waren, en
dat men na afloop zich aangenaam on
derhield. Maar kon hij het bewijzen? Hij
had geheel het Parijsche gepeupel bij
zich moeten noodigén; had hij het ge
daan, dan zou men toch aan hem ge
antwoord hebben, dat hij er alles op had
ingericht om het volk te misleiden.
Dumouriez, commandant van het Fran
sche Noordelijke leger in 1792, bracht
een dezer middagen bij Roland en zijn
vrienden door; toen stond men op het
toppunt van de macht; al spoedig zou
het uit zijn. Zoozeer voelde Mad. Roland
het gevaar nabij, dat zij zich slechts ter
ruste legde met twee geladen pistolen
onder haar kussen?
Op 7 Dec. 1792 brak het schandaal los
in de Conventie; een der leden van de
Bergpartij beschuldigde Roland en zijn
vrouw kennis te hebben bedragen van
een complot tegen de Republiek en dit
niet te hebben aangebracht. Roland liet
den President verzoeken zijn vrouw te
doen roepen en in deze zonderlinge tij
den gaf men ook aan deze zonderlinge
oplossing gevolg. Mevrouw Roland
kwam; zij was waardig gelijk men van
haar verwachtte; zij sprak, gelijk niet
vele mannen in deze Conventie spreken
konden, met een gemak, dat men bij
haar niet had verondersteld, gaf zij de
verlangde uiteenzetting; de Girondijnen
leefden op; de Bergpartij, niet spoedig
uit het veld geslagen, zat zwijgend daar
en wist niet wat te antwoorder». Zoo
sterk was de indruk dien zij maakte, dat
men tot het einde van haar uiteenzetting
haar rustig liet doorspreken, haar niet
meer in de rede viel. En geen aanmer
king werd gehoord toen de president
Petion concludeerde, dat de vergadering
voldaan was over de gegeven uiteenzet
tingen. Maar nog geen maand later durf
de Robespierre het aan om Roland van
verraad te beschuldigen, hem allerlei
slechts naar het hoofd te slingeren; be
schuldigingen, die niet bewezen konden
worden, maar die toch iets van hun gif
nalieten in de harten van het volk.
Kort daarop kwam het proces tegen
Lodewijk XVI. De Girondijnen wilden
den dood des konings niet. Verginaud,
de meest welsprekende onder hen had
er tegen gesproken, maar durfde, het
Parijsche gepeupel op de tribune ziende,
niet tegenstemmen. Nog geen maand
later kwam het voorstel tot de instelling
van het revolutionnair tribunaal; een
punt, waarop de Girondijnen niet had-
deL mogen en moeten toegeven, waarop
zij ongetwijfeld handelden in strijd met
den stilzwijgenden last, hun door hun
kiezers meegegeven Maar zij waren op
den weg van het compromis, dat in de
politiek misschien aannemelijk, maar
tegenover bloedig gevaar lafhartig en
hoogst bedenkelijk is. De opstand in
Lyon, de samenscholingen en plunde
ringen te Parijs mochten er toe leiden
om Marat en Hebert te beschuldigen; na
zijn vrijspraak was deze machtiger dan
ooit. Op 31 Mei en 2 Juni 1793 sloeg de
doodsklok voor de Girondijnen; de be
sluiten der Conventie, aangenomen on
der de pressie van het door Marat en
de Bergpartij opgehitste gepeupel, lieten
aan duidelijkheid niets meer te wen-
schen over. De Girondijnen wisten waar
zij aan toe waren; hun hoofden vlucht
ten; wie niet vluchten kon, werd gevan
gen genomen. Mevr. Roland, op de hoog
te gesteld van het gevaar dat dreigde,
zich herinnerend welken indruk zij in
de Conventie had gemaakt, deed wat
niet velen in haar plaats hadden durven
doen, en begaf zich naar de Conventie
Met veel moeite slaagde zij er in Ver-
niaud te spreken; daarnaast hoorde zij
het tumult, dat in de vergaderzaal was
losgebarsten en dat Petion, voorzitter
zonder gezag reeds, vergeefs trachtte tot
bedaren te brengen. Vergniaud, terneer
geslagen gedeprimeerd, moede van het
strijden, had zich reeds gewonnen gege
ven; was op het ergste voorbereid- ei
viel niets meer te doen. Het eeniee
waarin Mad. Roland kon slagen, was er
voor te waken, dat haar man werd in
hechtenis genomen. Zijn vlucht wist zii
te begunstigen, maar te haren eigen
koste. Zij werd op de Abbaye gevang-n
gezet. Afgesloten van verkeer was zii
niet; zoo nu en dan mocht zij vrienden
en vriendinnen ontvangen; zij had veel
lectuur, en kon werken" Lang duurde
deze eerste gevangenschap; maar op
Echter maar voor heel korten tijd Het
bewind had ontdekt, dat men haar on
arresteerde men haar op wettige wijze
onwettige wijze had gearresteerd- hei
had haar vrijspraak kunnen zijn' N,
bracht haar naar de St. Pelagie, ateHöe
Conciergerie, het zekere teeken dat 75
voor de guillotine bestemd was Septet
ber, October gingen voorbij; de Girond
nen, voor zoover zij niet waren
vlucht, en Marie Antoinette warenge
storven op het schavot. Eindelijk in den
loop van November onderging iij haar
eerste verhoor. Twee dagen daarna hel
tweede verhoor waarbij zij én door de
rechtbank èn door den openbaren aan
klager dusdanig onbeschoft werd behan
deld, dat zelfs haar de tranen in
oogen schoten. Geheel den daarop vol
genden nacht besteedde zij om haar ver
dediging voor te bereiden; verdediging
die eigenwijk niet moeilijk viel, omdat
de- voorgeroepen getuigen: de onderwij.
zeres van haar dochter, haar keuken
meid, haar knecht .allen ten gunste van
haar eerlijke gevoelens hadden getuigd
Maïtre Chauveau Lagarde, die Charlotte
Corday had verdedigd, wilde ook haar
in rechten bijstaan. Hij poogde haar
moed in te spreken, maar zij voorzag te
duidelijk wat zou gebeuren. Alleen, zij
wilde er niet van beschuldigd kunnen
worden van niet het uiterste te hebben
beproefd. Op 8 November, den dag van
haar vonnis, verscheen zij, waardiger
en schooner dan ooit, voor haar rech
ters; haar verdediging was geweest,
maar men liet haar niet den tijd om te
spreken. Men kende den invloed van
haar woord, had dien eens ondervon
den, eA waagde zich geen tweede maal
daaraan. Het vonnis van den 18 Bru-
maire (8 November) verklaarde haar
schuld aan samenspanning tegen de
eenheid en de ondeelbaarheid van de
Republiek en de vrijheid en veiligheid
van het Fransche volk, overtuigend be
wezen, en veroordeelde haar ter dood.
De tenuitvoerlegging van het vonnis
had, als gebruikelijk en als door haar
voorzien, onmiddellijk daarna plaats.
In den laten middag tegen half vijf ver
voerde de wagen, daarvoor aangewezen,
haar naar het schavot. De Place de ]a
Revolution overgaande, keerde zij zich
naar het reusachtige standbeeld van de
Vrijheid, dat zich verhief op dezelfde
plaats, waar tegenwoordig de bekende
Obelisk staat, en riep met trillende stem
uit: „O vrijheid, hoe heeft men u mis
leid". Terwijl anderen beweren gehoerd
te hebben: „O vrijheid, welke misdaden
heeft men in uw naam begaan." Histori
sche woorden zijn dikwerf verkeerd ge-
hoord en verder gegeven, maar dat staat
wel vast, dat op het oogenblik, dat haar
uur gekomen was, Mad. Roland meer
aan de belaagde vrijheid dan aan zich-
zelve dacht.
Een ding had zij voorspeld: dat haar
man haar niet lang zou overleven. In-
derdaad. De arme Girondijnen, gevlucht,
opgejaagd, bevonden zich in do buurt
van Caen. Telken male maakte men
jacht op hen, maar kon hen nie- vinden.
Ou een ochtend vond men op enkele
kilometers van Rouaan een man opge
hangen aan een boom; het bleek de vroe
gere minister Roland te zijn, die aldus
zijn leven geëindigd had. De andere
voortvluchtige Girondijnen, die om zich
den tijd te verdrijven, hun memoires
schreven, waaraan wij later zooveel heb
ber ontleend, geraakten op de vlucht
verspreid. De een na den ander kwam in
min of meer geheimzinnige omstandig
heden, die nog geenszins geheel zijn ver
klaard, o.m. Pition en Buzot, voor wiens
leven Mad. Roland zoo had gesidderd,
stierven tezamen; men vond hen half
door de wolven verslonden, in een hooi
veld, dat sedert dien nog altijd den naam
van Chaap des Emigrés draagt
Nog was de revolutie niet uitgeroeid.
Maar het einde van den bloeddorst
naderde!
ALKMAAR, 16 Oct. 1933. Op de heden
gehouden veemarkt waren aanvoer en prijzen
als volgt; 15 Vette koeien 120200; 21
Graskalveren 20—30, 6 Vette kalveren
3575, vette kalveren per K.G. 70—90
cent; 7 Nuchtere kalv. (slacht) 8—16;
386 Vette varkens (zware) per K.G. 35—41
cent. Handel matig.
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
AMSTERDAM, 16 Oct. 1933. Op de he
den gehouden veemrrkt waren aanvoer en
prijzen als volgt: 228 vette koeien, le kl. 58
—65 cent, 2e kw. 4655 cent, 3e kw. 4044
cent per K.G., slachtgewicht; 151 Melk- en
kalf koeien 140—180; 157 Vette kalveren,
le kw. 5462 cent, 2e kw. 4452 cent, 3e
kw. 3842 cent per K.G. levend gewicht; 66
Nuchtere kalveren 5—8; 105 Schapen
1620; 572 Varkens, vleeschvarkens 90
110 K G., 4647 cent, zware varkens 44
—45 cent, vette varkens 4243 cent per
K.G. slachtgewicht; 'i Paarden 50—100.
Er waren 4 wagons geslachte runderen uit
Denemarken aangevoerd.
Overzicht: Runderen kleine aanvoer, door
de hooge vraagprijzen, stugge handel en
verkoopprijzen op hooger niveau, vette kalve
ren, matige aanvoer, stugge handel en pijs
houdend. Varkens minder aanvoer dan de vo
rige week, handel redelijk en vaste prijzen.
PURMEREND, 16 Oct 1933. Op de na-
jaarsmarkt waren 467 runderen aangevoerd,
waarvan de prijzen als volgt: Pinken 60—
90, graskalveren 20—50. Handel stug.
BROEK OP LANGENDIJK, 16 Oct 33.
Langendijker Groentenveilin?. 3000 stuks
Bloemkool 2e s. 0.75—1.50, lecerf
4.60—7, reuzen 3.70— 4.60 per 100
stuks; 22000 K.G. Roode kool le s. 1—
1.50;33000 K.G Gele kool le s. f I—
1.10; 23000 K.G. Witte kool le s 1-
1.25; 2650 K.G. Deensche witte kool
0.90—1.40; 11000 K G. Uien: gele uiefl
1.90—2.20, gele drielingen 0.90—1»
gele nep 2.20—.' 2.49; 450 K G. Slaboo-
nen 5—/ 11.90, 6000 K.G Bieten 060
-ƒ 1.10:4100 K.G Peen f2 10-/ 2.20;
1700 K.G. Andijvie 0.50: 16500 K G-
Aardappelen: Sch muizen f 0.60; Drielin
gen 0.40, alles per 100 K.G.
PURMEREND, 14 Oct. 1933. Afslagver.
Beemster, Pui-merend en Omstreken. Augur
ken per mand (6 K.G.) waren de prijzen als
volgt: Grof le 52 cent en 2r s. 43 cent; Bas_
terd le s. 37 cent en '-e s 31 cent; Stek 12
ct.; Bommen 24 cent.
WARMENHUIZEN, 14 Oct. '33. Roods
kool le s. l—f 1.30; Gele kool le s.
Schotsche muizen (drielingen) O.40—
f 0.50; Nep 1.30-/ 1 70, Drielingen .80
—90 cent; Uien f 1.60—2 10; Grove ui«i
1 80-/ 2.10; Peen 1.69— f 2.20; FiPf°*
heimers 2-/2.20; Slabocnen 8.60-
J 11; Bieten 60- 70 eer.t. „ortA
Aanvoer; 28200 K G Roodo kool; 8300
L G. Gele kool; 1600 K.G. Nep; 4300 K-O-
,en2950 K O P«*n18000 K G Aardaf
Biète» Slaboonen en 7200