DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN Amerika's contact met Rusland J)xiQjcliiksch Omczicht Buitenland No. 250 Maandag 23 October 1933 135e Jaargang Litwinol zal namens Rusland met Roosevelt onderhandeten, zooge naamd om belangrijke handelsrela ties aan te knoopen. Wat vandaag de aandacht trekt,, Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeurs C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. OP REIS NAAR WASHINGTON. Dat er binrlenkoi i iets zal gebeuren in het Oosten, is zeker! Hetzij gustig, hetzij ongun stig, maar komen zal er iets Voor de meest raadselachtige dingen komen we thans te staan. Wie had kunnen en durven voorspel len, dat Amerika contact zou zoeken met Rus land En vandaag beleven we dan het merk waardige feit, dat Litwinof, de Russische mi nister van buitenlandsche zaken (of om goed bolsjewieksch te spreken) de volkscommissa ris der Sovjet-Unie, zal spoedig zijn koffers pakken en de groote reis over den Oceaan aanvaarden naar New-York en Washington. Want president Roosevelt heeft aan Kaanin, den voorzitter van het Centraal uitvoerend comité en formeel den eersten man der Unie al staat ook hij onder Stalin's bevelen, een brief geschreven, waarin hij den Rus mede deelt, dat hij zich gelukkig zou achten, als hij een vertegenwoordiger der Sovjet-Unie mocht ontvangen om persoonlijk met hem over alle hangende Vraagstukken te spreken. Uit het antwoord blijkt, dat Kalinin zijn Amer/kaansche collega gaarne gelukkig wil de maken en Litwinof als zijn vertegenwoor diger Jiad aangewezen Het heeft den Rus zeker geen moeite gekost dat antwoord te geven. Want de mannen van Moskou hunkerden naar goede betrekkin gen met het groote Amerika En de laatste maanden was hun verlangen er niet minder op geworden. Japan begint de Sovjet-Unie in het Verre Oosten steeds meer te bedreigen. Daarom stak Moskou reeds heel Europa de vriendschapsband toe met de stille belofte, zich een beetje te matigen bij zijn propagan da voor de wereldrevolutie. Als nu ook Ame rika toegankelijk bleek Dat waren Ruslands politieke motieven En de economische drijfveeren waren niet minder sterk. Er is dringende behoefte aan geld, aan credieten in de Sowjet-Unie. De Europeanen raken een beetje leeggepompt Als nu Amerika over de brug kwam Ommekeer in Amerika. Amerika had groote bezwaren, heel groote bezwaren. Nergens misschien was de anti- bolsjewistische stemming zoo groot als in de Ver. Staten. De Amerikaan heeft aan het Tsaristisch Rusland geleend en geen cent van zijn geld teruggezien. Hij heeft aan Kerenski geleend en niets terugontvangen. Hij heeft groote bezittingen gehad, machtige onderne mingen op het grondgebied der Sovjet-Unie en alles verbeurd zien verklaren. De commu nistische heilsleer was den kapitalistischen Amerikaan een dagelijksche ergernis. De bolsjewistische strijd tegen den godsdienst was den puriteinischen Amerikaan een gru wel. En al wat zich in Amerika achter de vaan van Labor schaarde, achtte zich ver plicht de communisten fel te bestrijden. Maar langzamerhand is er een wending gekomen in Amerika. Zoolang men nog in goeden doen was, had men Rusland niet noo- dig. Toen de kentering kwam zocht men ech ter nieuwe machten en kwam ook Rusland in het gezichtveld. Nu de New Deal van Roose velt ook al geen tooverwerk blijkt te kunnen verrichten en de N.R A. leelijke teleurstellin gen baart, wordt de neiging steeds sterker om van alles te probeeren. Waarom dan ook met Rusland niet? En dan de toestand in het Verre Oosten. Die maakt het voor den Amerikaan onmo- gèlijk den Rus als potentieelen vijand te be schouwen of hem te negeeren. Het zijn vooral politieke redenen, die het Witte Huis tot een nieuwe Russische politiek hebben genoopt. Maar de openbare meening kan zóó snel niet keeren. Dus doen Roosevelt en Huil voorzich tig aan en zij pakken hun volk van zijn ge voeligste zijde aan, de economische. Is de Sovjet-Unie niet een prachtig nieuw exploitatie-terrein? Op de economische we reldconferentie had Litwinof den Amerika nen gouden bergen beloofd. Rechtspraak en diplomatie. Als een geschenk der goden kwam voor Roosevelts regeering in Juli het vonnis van het gerechtshof te New-York, waarbij de eisch van twee Russische emigranten werd afgewezen, die geëischt hadden, dat de Ame- rikaansche justitie beslag zou leggen op de Russische petroleumproducten, aangezien deze uit oliebronnen voortkwamen, die voor de revolutie in 1917 in hun bezit waren ge weest. Het gerechtshof wees dezen eisch af met de motiveering, dat de huidige Russische regeering sedert 1917 bestaat en ondanks het feit der niet-erkenning door de Ver. Staten een rechtspersoon in de Ver. Staten is gewor den. Iedere regeering heeft het recht onder danen te onteigenen, zonder in conflict te ko men met buitenlandsche justitie, derhalve wordt de eisch afgewezen, zoo Juidde de ar gumentatie. Toen begon, eerst voorzichtig, later drin gender, de campagne in de pers voor herstel der betrekkingen. Den 5den Augustus meldde Reuter, dat president Roosevelt en de minis ter van buitenlandsche zaken, Cordell Huil, dien dag de buitenlandsche politiek der Ver. Staten zouden bespreken, „met name het slui ten van een handelsverdrag met Sovjet-Rus- land en de diplomatieke erkenning der Sov jet-Unie". Over die erkenning is het toen stil geble ven tot 20 September, toen men uit Washing ton meldde, dat de Ver. Staten vermoedelijk aan het einde van die jaar de Sovjet-regee ring offiieel zouden erkennen. Credieten. Middelerwijl was de regeering begonnen de Amerikaanshe burgers te steunen, die le veranties wilden doen aan de Sovjet-Unie. Het was eigenlijk al een de facto erkenning, toen de Reconstruction Finance Corporation 5 millioen dollar cediet gaf aan de handels delegatie der Sovjets (Amtorg Trading Cor poration) om Amerikaansche katoen te koo- pen. Wat was dit anders dan een Amerikaan sche regeeringsleening aan de Sovjet-regee ring? Volgens latere berichten is de handelsver tegenwoordiging der Sovjetregeering in staat gesteld voor 70 millioen dollar katoen, me taal en machines te koopen. Over een crediet van 120 millioen dollar voor den aankoop van koper en aluminium wordt onderhan deld. Die credieten worden gegeven op gun stige voorwaarden, veel gunstiger b.v. dan de leening aan Duitschland indertijd. Men neemt genoegen met een rente van 5 pCt. en minder. Interest is bijzaak geworden, handel is hoofdzaak. De Amerikaan voelt zich niet meer in de eerste plaats geldschieter, doch ex porteur. Propaganda in eigen land. Steeds intensiever werd de campagne. In het Amerikaansche maandblad The Forum (Septembernummer) verscheen een pleidooi van David Ostrinsky onder het hoofd „een klant, die 5 milliara waard is". De schrijver achtte het mogelijk, dat Rusland een derge lijk bedrag aan waren opnam en in 25 jaar afbetaalde en hij rekende zijn landgenooten precies voor hoe dat gaan moest. Amerikaansche journalisten reisden naar Rusland, keken daar eens rond en schreven lange brieven naar huis, waarvan de quin- tessence was, dat de bolsjewieken al meer dan 10 jaar hun hoop op een wereldrevolutie hebben prijsgegeven en dat Stalin ondanks den hongersnood het volk volkomen de baas is, zoodat de dollars in Rusland en de levens beschouwing in Amerika volkomen veilig zijn. Het Witte Huis blijft voorzichtig. Het wil geen binnenlandsche reactie op al te gefor- ceerden marsch riskeeren. Het laat weten, dat men de Sovjet-Unie nog niet de jure zal erkennen. Maar wie twijfelt er nog aan, dat ook dat na eenigen tijd geschieden zal? Als Litwinof niet al te onhandig manoeu vreert keert hij straks als een overwinnaar naar Moskou terug. HITLER'S LOF7ANG. Duitschland wil Hechts rust om te kunnen werken. Gisteren heeft te Kehlheim een plechtige bijeenkomst plaats gehad, waar Rijkskanse lier Hitier o m. heeft gezegd: De wereld heeft zich tengevolge van de vijftien jaar lange treurige vertegenwoordi ging der Duitsche levensbelangen aange wend, het Duitsche volk niet juist te zien. Zwakke regeering verwisselde men met het Duitsche volk. Onveiligheid, halfheid en on- gedecideerdheid schenen de kenteekenen van dit ons volk te zijn Wij zijn ons er van be wust, dat het niet gemakkelijk is, dit verkeer de beeld weg te nemen. Het Duitsche volk is niet krijgslustig. Integendeel, omdat het den vrede lief heeft, strijdt het voor zijn be staansrecht en komt het op voor de be staansrecht van ons volk hebben geen reen n om een oorlog te wenschen, om de eer oer naties, de eer van zijn mannen en die zijnet soldaten te herstellen. Ons doel is ons volk weer gelukkig te make door het zijn dagelijk sche brood te verzekeren. Een ontzaglnke arbeid En de wereld moet ons met rust laten Wij willen niets dan onze rust en onzen vrede, om te kunnen werken. En de werela moet weten, dat voor dezen arbeid de ge heele natie aaneengesloten staat. Man voor man en vrouw voor vrouw tot aan de jeugd aan toe. Wij verklaren ondubbelzinnig tegen over de wereld: Indien Gij ons op interna tionale conferenties wilt zien, wanneer U ons in Uw Volkenbond wilt hebben, dan slechts wanneer Gij ons als volk erkent. DE FRANSCHE KAMER. Regeeringscrisis? De voor Zondag verwachte beslissing over de financieele voorstellen en daarmede over het lot der regeering Daladier is verdaagd tot vandaag. Gisteren zijn redevoeringen ge houden door de rapporteurs der commissie voor de financiën, den minister van finan ciën en den minister voor de begrooting en den woordvoerder der oppositie. De artikels- gewijze lezing der voorstellen en de verkla ring van Dadadier zullen pas heden aan de orde komen. Om drie uur is de Kamer bijeengekomen De social sten kwamen even later in verband met een fractievergadering. Om 7 uur is de Kamer verdaagd. ERNSTIG SPOORWEGONGELUK BIJ SINAJA (ROEMENIE). Vijf dooden, acht zwaargewonden. In de nabijheid van Sinaja heeft zich een ernstig spoorwegongeluk voorgedaan. Twee locomotieven die achter een sreltrein gekop peld waren geweest om oen trein over de Predeal-pas te he.'pen duwen, kwamen op den terugweg naar het station waar zij in depot waren, in botsing met een petrc'eumtrein De botsing was zoo hevig, dat beide machines ontspoorden en van de helling naast de spoorbaan omlaag stortten. Van den petro- leumtrein explodeerde een benzine-tank- wagen. Vijf speorwegempl yé's werden ge dood en acht gewond. WATERVLIEGTUIG BIT c^NSTANZA NEERGESTORT. Nabij Constanza is Zaterdaavond 'n Roe meensch watervliegtuig, met vier officieren bemand neergestort. Eén officieer kon door te hulp geschoten motorbooten zwaar ge wond worden gered. De drie anderen zijn bij de ramp om het leven gekomen. REDEVOERING VAN MUSSILINO. Ook al over den vrede. Ode Piazza Venez'a, waar 32000 fas cisten uit Florence stonden aangetreden, heeft Mussolini een redevoering uitgespro ken, waarin hij o m. mededeelde, dat de revolutietentoonstelling ook op 21 April niet zou worden gesloten, maar een permanente instelling zou blijven, waarheen de toe komstige generaties een pelgrimstocht kon den maken. Vervolgens zette Mussolini de historische superioriteit der fascistische beweging en de originaliteit van de fascistische leer uiteen Nog steeds zijn wij, aldus Mussolni, een be weging en geen artij. De revolutie is niet ten einde, aangezien zij een voortdurende ver heffing van onzen geest en strijdlust vormt. De eerste 11 jaar van het regiem waren de tijd van den psychischen en volkschen op bouw. Zal het ook de tijd van den vrede zijn? Dat hangt niet alleen van ons af. Wij hebben op de krachtigste, duidelijkste oprechtste wijze gezegd, dat wij den vrede willen, maar een vrede van eer en rechtvaardigheid voor allen. De vrede met eer en rechtvaardigheid is de Romeinsche vrede, die de eeuwen van het im-erium heeft beheerscht en waarvan de geweldige sporen om ons heen staan. Een vrede in overeenstemming met het karakter en het temperament van onze latijnscbe en mediterrane psyche. HET VIERMOGENDHEDENPACT. De meening van „Observer". De diplomatieke medewerker van de „Ob server" schrijft over den huidigen diploma- tieken toestand, dat Engeland. Frankrijk en Amerika klaarblijkelijk besloten hebben, het Viermogendhedenpact niet te gebruiken als instrument ter vervanging van den Volken bond voor vraagstukken, die veroorzaakt worden door Duitschlands uittreden uit den Volkenbond Het staat nog niet vast, of Ita lië hiermede accoord gaat. De tactische be- teekenis van deze overeenkomst is echter duidelijk. Duitschland blijft reglementair nog twee jaar lid van den Volkenbond en kan te allen tijde weer deelnemen aan de ontwa peningsbesprekingen en zijn uittreden uit den Volkenbond intrekken. Frankrijk is van mee ning dat de competentie van den Volkenbond inzake kwesties, die tot nog toe op zijn ge bied vielen, gehandhaafd dient te worden. Dientengevolge zou men Vrijdag Lord Tyr- rel, den Britsohen ambassadeur te Parijs, hebben medegedeeld, dat Frankrijk geen verdere stappen wil doen ten aanzien van de ratificatie van het Viermogendhedenpact. Het diplomatieke gevolg hiervan zou zijn, dat Duitschland. indien het de ontwapeningsbe sprekingen wi! hervatten, dit siechts zal kun nen doen als lid van der. Volkenbond. SIR JOHN SIMON OP DE FILM. Na Lloyd George heeft thans ook de Brit- sche minister van Buitenl. Zaken Sir John Simon een korte toespraak gehouden voor de geluidsfilm, die in een aantal Engelsche bios copen in het week journaal draait. Sir John Simon verklaart op het witte doek, dat het plotseling vertrek van Duitschland uit Genève weliswaar het werk der Ontwapeningsconfe rentie in de war heef! gebracht doch dat het werk voor de ontwapening zelf hierdoor niet onderbroken wordi. Uit drie voorname over wegingen heeft Engeland groot belang bij deze kwestie, ten eerste omdat alle leden van den Volkenbond hebben toegezegd, het moge lijke te zullen doen om tot vermindering der bewapening te komen; ten tweede omdat Engeland zelf het voorbeeld heeft gegeven en zijn vloot en luchtmacht tot een gevaarlijk laagtepunt heeft vernrrderd, en ten derde om dat men, wanneer de hoop op een ontwape ningsovereenkomst werkelijk moet worden opgegeven, voor een nieuwen bewapenings wedstrijd staat, die schatten geld zal kosten en de wereld geen garantie voor den vrede geeft en elkeen zware lasten zal opleggen. De Engelsche regeering zet daarom haar werk voort met het volle vertrouwen, dat zij daarbij den steun van haar landgenooten zal hebben. DREIGEND JAPAN. De situatie, nu Amerika en land elkaar zoeken, staat optimisme toe. Rus geen In een zitting van het Japansche kabinet, welke twee uren heeft geduurd en waaraan alle ministers hebben deelgenomen, werd de overeenkomst der vijf ministers aangaande de coördinatie der buitenlandsche politiek, financieele politiek en de politiek der natio nale verdediging nog eens uitvoerig bespro ken en goedgekeurd. In een communiqué wordt verklaard, dat de Japansche regeering zal trachten haar politiek langs diplomatieken weg en op de basis van den vrede voort te zetten. Bij de formuleering van het program der inter nationale verdediging zal er zorg voor wor den gedragen, dat vijandeliike bedreigingen zullen worden afgeweerd, doch er zal daar bij rekening worden gehouden met de natio nale hulpbronnen. Tijdens een interview, dat de Japansche minister van Buitenlandsche Zaken. Sjirota, aan een persvertegenwoordiger heeft toege staan, verklaarde hij: „Ik verneem, dat de Vereenigde Staten Lit- winov naar Washington hebben uitgenoo- digd, doch 't is twijfelachtig of de aanstaan de besprekingen zullen leiden tot de erken ning der Sovjet Unie door de Vereenigde Staten. Het zal moeten blijken of het moge lijk zal zijn voor den wereldkampioen van het kapitalisme om samen te werken met het eenige communistische land ter wereld. In dien de handdruk mogelijk zal zijn, zal het communisme een onschuldig ding blijken te zijn. Het groote vraagteeken? De Amerikaansch-Russische toenadering zal een groot vraagteeken zijn in de geschie denis der menschheid. We zullen de verdere ontwikkeling met belangstelling gade slaan Indien iemand mocht denken, dat de her nieuwde toenadering tusschen de beide lan den bedoeld is om pressie uit te oefenen op de oositie van Japan in het Verre Oosten, dan is hij volkomen abuis". Siirota Sprak voorts den wensch uit, dat het hem gegeven zal zijn de verstandhouding met de Sovjet Unie, de Vereenigde Staten en China te bevorderen. „Indien ik bij deze taak faal, zal ik mijn belangrijkste werk in de huidige critieke periode niet hebben vervuld. Het is niet zeker, welke houding deze landen jegens Japan zullen aannemen en evenmin is zeker of Japan in staat zal zijn op goeden voet met hen te blijven. De situatie staat geen optimisme toe". Volgens een Russisch bericht uit Washing ton zouden de onderhandelingen over de er kenning van Sovjet-Rusland door Amerika in den loop van de eerstvolgende drie weken beëndigd worden, zoodat begin EÏecember deze erkenning door het Amerikaansche con gres zou kunnen worden bekrachtigd. Van Russische zijde wordt verklaard, dat Rusland van Amerika reeds een aanbod van 100 millioen dollar voor goederencrediit heeft gekregen. In politieke kringen te Washington ver wacht men op grond van een nog niet offi cieel bericht diverse Russische opdrachten, Te Apeldoorn een garage met woonhuis en zes auto's verbrand. (Binnenland.) Clandestiene jeneverstokerijen ontdekt in het Westland. (Binnen land.) Gevecht met inbrekers te Rotter dam. (Binnenland.) Jacht op zwarte regenjassen te Rotterdam. (Binnenland.) Zie verder eventueel Laatste Be richten. o.a. voor de levering van: spoorwegmate riaal (400 millioen dollar); ruwe katoen (50 millioen); wollen stoffen en laken (30 mil lioen); levend vee (20 millioen). Een en ander zou gefinancierd worden door de financieele reconstructie-organisatie van particuliere banken. De Sovjet-Unie verwacht van de Vereenig de Staten 50 procent crediet met een termijn van 5 jaar. Opzienbarende berichten. In Japan is groot opzien gebaard door berichten in de Japansche pers omtrent een besluit van de Engelsche regeering tot uitbreiding van de luchtbasis te Hongkong en verschillende andere steunpunten. Van Japansche zij le wordt verklaard, dat de Japansche regeering, indien Engeland uitvoering geeft aan zijn voornemen, zal moeten antwoorden met nieuwe bewapening in de lucht. De benoeming van bijzondere luchtvaart-attaché's te Peking, Shang hai, Kanton en Amoy zal de Japansche regeering dwingen ook naar deze plaat sen bijzondere waarnemers te zenden om een overzicht van den toestand te krijgen. Japanners in Duitschland. Officieel wordt een Japansch thans gepubliceerd bericht van den Japan- schen ambassadeur te Berlijn over zijn onderhoud met den Duitschen rijksmi nister van buitenlandsche zaken naar aanleiding een molestatie van Japan ners in Duitschland en van de discrimi- neerende behandeling, die Japansche schoolmeisjes op Dyitsche scholen on dergingen evenals de joodsche en andere gekleurde leerlingen. Von Neurath ver zekerde den Japanschen ambassadeur, dat de Japanners officieel in Duitsch- lana niet beschouwd worden als kleur lingen en ook niet vallen onder de „ras- senwetgeving" waaronder o.a. huwelij ken van Duitschers met joden of kleur lingen strafbaar worden gesteld. AANSLAG OP GEPANTSERDEN TREIN. Zestien dooden, 45 gewonden. Bij Tsitsikar is een Japausch-Mandsjoe- rijsche gepantserd* trein ontspoord, die ten offer gevallen is aan een aanslafc van Chinee- sche benden. Zestien soldaten zijn gedood en 45 min of meer ernstig gewond. TWAALFDUIZEND COMMUNISTEN IN HECHTENIS. Volgens een mededeeling van het Japan sche ministerie van binnenlandsche zaken bevinden zich op het oogenblik 12.000 Ja pansche communisten in arrest. Van vrij lating is geen sprake. Verwacht wordt, dat zij zullen worden geïsoleerd of verbannen. REFERENDUM OVER DRANKWET. Zaterdag werd op IJsland de volksstem ming gehouden over het in het jaar 1912 in gevoerde alcoholverbod De drooglegging was op ieder gebied een mislukking gebleken. Hoewel het resultaat der stemming nog niet bekend is, verwacht men een overwinning van de „natten". 200 WITTE MUIZEN NAAR BRAZILIË. 200 witte muizen zijn uit Marburg a. d. Lahn naar Frankfort a. d. Main gebracht, van waar zij per vliegtuig naar Friedrichs- hafen zijn vervoerd, waar zij werden inge laden aan boord van de Graf Zeppelin. Met het luchtschip zijn de diertjes naar Rio de Janeiro gezonden, waar geleerden proefne mingen met de beestjes zullen nemen. AARDBEVING OP HAWAÏ. Het eiland Hawai is Zaterdag door een aardbeving geteisterd, die volgens de tot nog toe ontvangen weinige berichten de hevigste is, die het eiland sedert 19_6 heeft getroffen. Nadere bijzonderheden omtrent de aange richte schade ontbreken.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1