DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
PANZÉRA
Ernstige opstand in Palestina.
De Duitsche verkiezingscampagne.
Alkmaarsche Kamermuziek Vereeniging
'I
Deze Conrant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franc door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/k. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telel. 3, redactie 33.
No. 256
Directeur: C. KRAK.
Maandag 30 October 1933
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
135e jaargang
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
JixiQdiikscti Ovecdcht
Rijksminister Hitter en zijn staf van ministers
zullen tot 12 November, den nieuwen stem-
busdag, avond aan avond voor het volk spreken.
GLOEDVOLLE REDE TE FRANKFORT.
Wij ziin ook moreel ontwapend.
Wij hebben de wereld geen
kwaad Gedaan.
Altijd maar weer veiligheid
geëischt.
!BuUe*tlattd
PAUL PAINLEVE OVERLEDEN,
Painlevé is gisterochtend te
zijnen huize te Parijs op bijna
70-jarigen leeftijd overleden.
Zijn levensloop.
Professorale verstrooidheid.
HERDENKING OPMARSCH NAAR
ROME.
De elfde verjaardag.
Rede van Mussolini.
Wat vandaag de
aandacht trekt
Schouwburg „Harmonie"-
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1933
zingt
DE GROOTE FRANSCMEZANGER
Hevige gevechten te Jeruzalem.
Waarschuwing van vliegtuigeskader.
1
ALKMAARSCHE COURANT
De stroom van nationaal-socialistische re
devoeringen in Duitschland houdt nog steeds
aan en hef"!s verwonderlijk te zien, hoe Hitier
en zijn selecte staf van medewerkers zich
avond en avond opmaken om eiken Duit-
scher aan te sporen 12 November op de N.S
D A P. te stemmen.
Zooals reeds eerder in de rubriek is opge
merkt, is er van een strijd geen sprake, waar
het hier om gaat, is of men het met het tegen
woordige regime eens is: ja of neen.
Gisteravond heeft Frankfort a d. Main de
eer gehad Hitier te mogen ontvangen en zoo
als bijna van zelf spreekt, was er weer geen
plaats onbezet, toen Adolf zijn rede uitsprak
De koers naar buiten.
„Zooals op 5 Maart het Duitsche volk
moest beslissen over den in het binnenland
te volgen koers, zoo moet het op 12 Nov. be-
sussen over den koers naar buiten", aldus
begon Hitier zijn redevoering in de Festhalle.
Het moet duidelijk bepalen of het wil, dat
de eer der Duitsche natie ên haar gelijk rechf
in de toekomst voor de gehee e wereld open
lijk zal worden verdedigd. Het moet beslis
sen over een weg, welke in het eerste oogen
blik misschien moeilijk zal zijn, doch naar
onze overtuiging op den duur een groote na
tie in haar grootte zal kunnen handhaven
Het resultaat en de vernietigende gevolgen
van het verdrag van Versailles, dat weder
zijdsch goed begrip en verzoening had zullen
brengen, heeft door zijn onverstand de com
munistische idee bevorderd en millioenen
menschen gemaakt tot vijanden der mensche-
lijke maatschappij. Eens hebben zij gezegd,
dat wij moesten ontwapenen, wij hebben
ontwapend en zij doen het niet, alsof de ont
wapening bij ons eigenlijk niet was ten uit
voer gelegd. Zij waren met hun controlecom
missies immers lang genoeg in Duitschland
om dat te kunnen controleeren. Maar niet ge
noeg was, dat de anderen niet ottfwapenden,
zij vergrootten hun bewapening.
Door wie gevoelen de andere volken zich
be reigd? Door ons misschien? Wanneer zij
zich nu bewapenen, zijn wij daar dan mis
schien schuldig aan, misschien die 100 000
man, die wij hebben? Zij moeten nu eindelijk
eens ophouden met die frases, dat alles van
onzen kant moet komen. Wanneer men nu
wijst op het nationaal-socialistische Duitsch
land, dan herinnert Hitier er aan, dat nog
een jaar geleden de wereld de nat.-soc. be
weging als geheel onbeteekend en zelfs nog
na haar aan het bewind komen haar -een
voorbijgaand v»-«riiijnsel heeft genoemd en
nu beweert men opeens, dat men in de laat
ste 10 jaren niet heeft kunnen ontwapenen,
omdat het nationaal-socialisme bestaat. Zij
hebben vijftien jaren lang, toen wij de macht
nog niet hebben gehad, tijd gehad om te ont
wapenen.
Het is zelfs mogelijk aldus vervolgde
Hitier, dat, wanneer de anderen in deze 13
jaren hun belofte hadden nagekomen, het
nationaal-socialisme in het geheel niet aan
de regeering was gekomen Zij hebben het
echter niet gedaan. Het Duitsche volk heeft
niet alleen technisch-militair ontwapend,
neen, ook geestelijk en moreel heeft het ont
wapend. (Stormachtige bijval).
In haar worsteling van 14 jaren heeft de
nat.-soc. beweging zich doorgezet, niet om
een oorlogswaanzin te huldigen, maar om
Duitschland van den afgrond weg te trek
ken, van een afgrond, die de waanzin van
het bolsjewisme voor Duitschland geopend
had en die geenszins ophield bij de grenzen
van Duitschland. Wanneer het Midden-Euro
peesche gebied geen stand gehouden had te
genover het bolsjewisme, zou Europa thans
verloren zijn.
Vervolgens besprak Hitier het groote pro
gram der beweging, welks verwerkelijking
begonnen is met het nemen van de macht op
30 Januari. Dit program wil de opheffing
van de Duitsche verscheurdheid, en van het
innerlijke verval. Het wil een symbool zijn en
een autoriteit. Het wil de zedelijke en cultu-
ree'e vernieuwing, een nieuw recht, de opvoe
ding der jeugd en den opbouw van het be
drijfsleven uit eigen kracht. Voor dit pro
gram is negen maanden gestreden en veel
ervan is reeds verwerkelijkt. De partijen zijn
opgeheven, het misbruik der relegie is ge
stuit, het hakenkruis wappert thans over ge
heel Duitschland. 2 5 millioen werkloozen
zijn weer aan het werk, de corruptie is uitge
roeid, de nationale opvoeding der jeugd is
ter hand genomen, en deze jeugd zal onder
nat.-soc. opvoeding eenmaal voltooien, wat
thans begonnen is.
De aanval op de Duitsche nood zal niet
worden geëindigd voor de Duitsche nood is
opgeheven Zoo hebben wij aldus Hitier
tot dusverre slechts de eene gedachte ge
had, te werken voor ons volk en wij hebben
de wereld niets kwaads gedaan. Ons echter
liet men smaden. De wereld is slechts gevoe
lig voor de eer van andere volkeren. Heel
goed. Wij begrijpen dit behoeden van de eer.
Maar wij eischen, dat men ook onze eer niet
aantast. Hebben wij misschien minder eer al
leen daarom, dat het eens 26 staten mogelijk
was ons te overwinnen? Het is onmogelijk
den uitslag van een oorlog te maken tot een
eeuwige rechtsbasis in de betrekking der vol
keren. Wij hebben ook onze eer en dat moet
de wereld weten. Vervolgens keerde Hitier
zich tegen de emigranten. Spr. verwonderde
zich, dat het dezen elementen veroorloofd
werd volkeren tegen elkaar op te hitsen, met
wie Duitschland slechts in vrede wilde leven,
ten opzichte van wie verzoening en begrip
gezocht wordt en waartegenover slechts de
wensch wordt gevoeld, dat eindelijk de oor
logspsychose uit de wereld verdwijnen moge.
Men mag de Duitsche regeering niet verwar
ren met die regeeringen, waarmede men 14
jaar heeft onderhandeld. Wij hebben een ge
voel voor de eer der natie, aangezien wij ook
persoonlijke eer bezitten. Ik ben geen rijks
kanselier geworden om thans andere moreele
principes te vertegenwoordigen als die ik tot
dusverre vertegenwoordigd heb. In mijn
oogen is de eer der natie samengesteld uit de
eer. het eergevoel en de aanspraak op eer van
den individueelen mensch. Ik geloof, dat de
eer van een regeering de eer is van een volk
en de eer van een volk moet de eer de regee
ring zijn.
Wij willen geen andere volken onderdruk
ken of onderwerpen en niet hen op het slag
veld verliezen, die van ons bloed zijn, om
vreemdtn te winnen, die ons nooit zullen
liefhebben. Wij wilden den oorlog niet heb
ben, maar het recht voor ons volk zijn leven
zoo te vormen, dit is geen zaak der overige
wereld. Wanneer allen over veiligheid spre
ken, die niet bedreigd zijn, dan moet men
ons, die ons met recht bedreigd kunnen ge
voelen, op zijn minst dezelfde veiligheid ge
ven. Wanneer men niet ontwapenen wil, dan
moet men dat zeggen. Wanneer men ons geen
rechtsgelijkheid wil geven, moet men het
eveneens zeggen. Spr. kan echter slechts dit
eene herhalen, dat hij nooit deel zal nemen
aan conventies, waarbij geen volledige
rechtsgelijkheid bestaat. Vereenzaamd kan
men zijn, gediffameerd niet. Ik bedank voor
overeenkomsten, die ik moet inkoooen met
mijn eer en wanneer men zegt: dan zult gij
geïsoleerd zijn, verklaar ik: liever eervol zijn,
dan zonder eer geduld te worden. Ik ben er
van overtuigd, dat het Duitsche volk te veel
karakter heeft dan dat het anders zou kunnen
denken dan zijn regeering, dat het op dit
historische uur niet anders beslissen kan dan
met het woord „Ja". Er blijft geen andere
weg. Ik heb geen kanonnen. Ik heb slechts u,
mijne volksgenooten. Met u moet ik dit recht
voor Duitschland bevechten. Gij moet achter
mij staan. Wij moeten bijeenblijven. Wij kun
nen den strijd slechts voeren, als wij één en
kele groep vormen. Gij moet allen erkennen,
dat wij in een groote historische tijd leven,
een tijd, die slechts een volk kan doorstaan,
dat zijn wil als één man tegenover de wereld
vertegenwoordigt. En deze wil zal niet alleen
het Duitsche volk nuttig zijn. Het gelijke
recht der volkeren slechts kan op den duur
een waarachtigen vrede grondvesten. Wij
strijden in laatste instantie ook voor de ge
meenschap der volkeren.
Paul Painlevé, professor in de wiskunde te
Parijs, lid van de Academie van Wetenschap
pen, is op 5 December 1863 te Parijs geboren.
Van 1910—'28 was hij afgevaardigde voor het
departement van de Seine.
In 1915 werd hij minister van onderwijs in
het kabinet Briand, vervolgens minister van
oorlog in het kabinet Ribot (1917), dien hij in
hetzelfde jaar als minister-presideijt opvolgdfe.
In Mei 1924 werd hij president van de Kamer.
In April 1925 werd de thans ontslapene voor
de tweede maal belast met de vorming van een
regeering, waarin hij achtereenvolgens de por
tefeuilles van oorlog en financiën bezette. In
de daaropvolgende regeering Briand bleef
Painlevé aan het hoofd van het departement
van oorlog, zoo ook in de regeeringen Herriot
(1926), Poincaré (1926'29) en Briand (1929).
Ook in het kabinet Steeg werd Painlevé, die
repuhlikeinsch socialist was, minister van
oorlog.
Paul Painlevé, die ook in wetenschappelijke
kringen een groote vermaardheid genoot o. m.
als kenner van de relativiteitstheorie van Ein-
stein, waarover hij tal van lezingen heeft ge
houden, heeft in het jaar 1925 het ministerie
voor de uitvinden ingesteld Zijn verstrooidheid
was spreekwoordelijk.
Zoo is van hem een anecdote bekend, volgens
welke hij om twee uur 's middags een lezing
zou houden over de relativiteitstheorie. Zeer
toevallig was de professor veel te vroeg in de
zaal aanwezig en herhaaldelijk keek hij dan
ook op zijn horloge. Opeens holde hij weg en
vroeg hij aan de garderobe zijn jas en hoed.
De zaal was intusschen geheel gevuld. Painlevé
verklaarde: Ik prakkizeer er nu al tien minuten
over, wat ik moet doen, maar nu weet ik het,
om twee uur moet ik een lezing houden. Ik
heb nog net tijd om er met een taxi heen te
gaan.
Het moet een heel werk zijn geweest den ge
leerde aan het verstand te brengen, dat hij al
was, waar hij moest zijn.
De president der Republiek, Lebrun, en de
premier Albert Sarraut hebben een bezoek aan
het sterfhuis gebracht. Het stoffelijk overschot
zal Dinsdag worden opgebaard in de crypt van
het Conservatoire des Arts et Métiers. Zater
dag zal het worden overgebracht naar het
Panthéon, van waar uit de nationale uitvaart
zal geschieden.
De viering van den llden verjaardag van den
opmarsch naar Rome is gistermorgen begonnen
met de voorlezing der boodschap van Mussolini
door den partijsecretaris Starace. Onmiddellijk
daarna kwam de koninklijke familie aan. Ter
wijl de koningin en de prinsen op de tribune
plaats namen, schreed de koning, gevolgd door
den generalen staf, komende van het Colos-
seum, langs het front der opgestelde groepen
Daarna werd gedefileerd langs het graf van
den Onbekenden Soldaat.
Vervolgens hield Mussolini van het balkon
van zijn paleis een toespraak tot de menig e,
waarbij hij zich speciaal richtte tot de amera
den van den Blauwen Band, die de apper
heidsmedaille dragen. Hij wees er op, a
deelnemers aan het feest niet op dit p ein zo
den zijn verzameld, wanneer niet e zw
revolutie had plaats gehad. Men 01 oc
ni beweren, dat er dan waarsch.,nl, k een
andere beweging en een andere leider zouden
zijn gekomen. (Stormachtige i)va
De geschiedenis - aldus de Duce - ver-
eeuwigd in haar boek dat, wat werkelijk
zegt, dan moeten aan de andere zijde kwaad
aardige bedoelingen bestaan. Geweld heeft
ons gedwongen de Ehiitsche luchtvloot ge
heel te vernietigen, maar de eer kan men ons
niet ontnemen. Wij willen niets anders dan
rechtsgelijkheid. Het gaat om het herstel van
de Duitsche eer Het oeroude verlangen te
vliegen laat zich niet verwijderen uit het
hart der menschen en in het bijzonder der
jeugd. De Duitsche luchtvaart roept hef
Duitsche Volk op haar bij te staan, opda'
Duitschland niet uit het luchtruim zal wor
den uitgeschakeld.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK TE LUIK.
Twee dooden.
In den namiddag heeft gisteren op den
weg van Aywaille naar Comblain au Pont
bij Luik een ernstig ongeluk plaats gehad
Een autobus, waarin 15 supporters van een
voetbalvereeniging gezeten waren, slipte
door een hoopje steenen, dat op den w'eg
lag en reed daardoor tegen een boom, en
sloeg om. Van de inzittenden waren twee op
slag dood, terwijl de anderen min of meer
ernstige verwondingen opliepen. Het Parket
van Luik was spoedig ter plaatse. De chauf
feur werd gearresteerd.
GROOTE STAKINGSBEWEGING
OP CUBA.
De den laatsten tijd dreigend geworden
toestand in de arbeidswereld te Havanna
is uitgeloopen op een staking van grooten
omvang, die is afgekondigd voor den tijd
van 72 uur en die omvat de transport-, licht
en waterbedrijven. Daar komt bij, dat de
oliemaatschappijen een uitsluiting hebben
afgekondigd, daar zij zich gedwongen zagen
verscheidene van de lijst van 70 eischen, die
door de arbeiders was ingediend, af te wij
zen. Men heeft den indruk, dat de regeering
van Cuba niet opgewassen is tegen den toe
stand.
De Duitsche verkiezingscam
pagne. (Dag. Overzicht).
Paul Painlevé gestorven. (Bui
tenland).
Politiek incident in den stillen
oceaan. (Buitenland).
Opstand in Jeruzalem. (Buiten
land).
Het v. d. Lubbe-proces. (Buiten
land).
Verkeersongevallen (Binnenland
Bij een brand in een roggemijt te
Rosmalen een man omgekomen.
(Binnenland).
Stucadoorsstaking te Amsterdam
opgeheven. (Binnenland).
Overéénkomst inzake Duitsche
schulden aan Nederlanders. (Bin
nenland).
Op het Hollandscb Diep een schip
gezonken. (Binnenland).
Zie verder eventueel Laatste Be
richten.
gebeurd is; zij negeert de andere mogelijk
heden en weet niet van hypothesen. Op den
dag van heden, op den 28sten October van het
jaar XI, wil ik U een hard en streng, maar
grootsch parool geven, het parool van den
Italiaanschen voorrang. Het fascistische Italië
zal streven naar den voorrang te land, ter zee,
aan den. hemel, in de materie en in den geest.
Ik overhandig U, kameraden van den Blauwen
Band, de standaard van Uw vereeniging en zeg
op deze plaats, die het hart is van Rome en
van Italië: Zorgt er voor, dat de roem van het
verleden wordt overtroffen door dien van de
toekomst.
In den namiddag werden zoowel te Rome als
in de provincie nieuwe gebouwen en opgravin
gen aan den staat plechtig overgedragen.
GOERING EERT GEVALLEN
VLIEGERS.
Tevens propaganda-rede.
Rijksminister Goerfng heeft de herden
kingsbijeenkomst ter eere van den vlieger
Boencke bijgewoond te Essen en o.m. gezegd:
Wanneer wij mannen zooals Boencke en
Richthofen gedenken dan zijn wij midden in
de zorgen en de nooden der Duitsche lucht
vaart. ^Wanneer Duitschland op één gebied
tot het uiterste heeft ontwapend, dan is dat
op het gebied van de luchtvaart. Het is niet
waar, dat wij, zooals men ons verwijt, vlieg
tuigen uit den oorlogstijd hebben behouden
Wij hebben ook geen eskaders opgesteld en
wanneer zij zeggen: maar Uw verkeersvlieg
tuigen, dan zeggen zij dat tegen beter weten,
dan zullen hun deskundigen hun zeggen, dat
onze verkeersvliegtuigen nimmer voor oor-
locsdoeleinden in aanmerking kunnen komen
Ik leg er den nadruk op, dat wij bereid zijn
af te zien van alle andere vliegtuigen, dat
men ons evenwel een minimumaantal vlieg
tuigen voor onze verdediging moet toestaan,
welke door hun actieradius in het geheel niet
in aanmerking zullen kunnen komen voor
een aanval. Wanneer men ons zelfs dat ont
Naar te Londen verluidt, is de opwinding
onder de Arabieren overgeslagen naar
Trans-Jordanië, waar de autoriteiten even
eens militair'- maatregelen moesten nemen.
De politie heeft Zaterdag bet vuur heropend
op de demonstreerende Arabieren te Jaffa en
te Naboeloes. Het aantal dooden is gestegen
tot 13 en dat der gewonden tot meer dan
200. In alle grootere steden van Palestina
worden de straten bewaakt door troepen
met gepantserde auto's. Te Naboeloes
trachtten 2000 Arabieren het gebouw der poli
tie en een Engtlsch bankfiliaal te bestormen.
Te Jaffa waren sterke militaire afdeelingeti
geconcentreerd, die door de straten pa
trouilleeren cn geposteerd zijn op de daken
der regeeringsgebouwen. De Arabieren
hunnerzijds legden barricaden aan van afge
brande vrachtwagens
Te Jeruzalem zijn alle Mohammedaansche
zaken gesloten.
De Arabische taxi-chauffeurs hebben de
staking geproclameerd.
Een groote menigte demonstreerde voor
de regeeringsgebouwen en moest door de
politie worden verstrooid. Later vlogen acht
tien militaire vliegtuigen boven de stad.
Ook te Damascus en te Nazareth ontstond
onrust onder de Arabieren.
Te Jaffa werd de begrafenis van de slacht
offers van gisteren door een groote menigte
bijgewoond.
Een bloedige Zondag.
De Arabische aanvallen op politieposten
in de oude stad van Jeruzalem zijn gewapen
derhand afgeslagen. Aan Arabische zijde
zijn opnieuw eenige dooden en gewonden.
Het totaal aantal slachtoffers der onlusten
in Palestina bedroeg Zaterdagavond 27
dooden en meer dan 200 gewonden. Tot de
dooden behooren twee mlandsche politie
agenten, bij de gewonden zijn drie ernstig en
15 lichtgekwetste Engelsche agenten. 30
Arabieren zijn ernstig gewond.
De gevangenis te Nabloes is Zaterdag
door de opgewonden menigte bestormd en
alle Arabische gevangenen zijn in vrijheid
gesteld.
Jfuzal^m hebben duizenden Arabieren
zich bij de Damascuspoort verzameld. Voor
het gebouw van den Hooge Commissaris
namen zij een dreigende houding aan. Toen
uit de menigte werd geschoten op de politie
beambten. beantwoordden dezen het vuur op
de demonstranten die zij verspreidden. Bij
den Herodes-poort werd een Engelsche koe
rier door de menigte met steenen bekogeld.
Engelsche eskader vliegtuigen staat gereed
om eventueel naar Palestina te vertrekken.
Hoewel de betoogingen in hoofdzaak tegen
de Engelschen gericht schijnen te zijn, heb
ben de Joodsche bewoners zich voor een
groot gedeelte in hun huizen opgesloten.
De president van de Arabische Nationale
Liga heeft den Engelschen ministei van ko
loniën een protesttelegram "ezonden. waarin
o m. wordt verk'aard:
„Wij eischen de bescheiming der Arabieren
in Palestina en de vervulling der toegestane
rechten Een geheele bevolking kan niet door
geweld worden gedwongen voorwaarden
aan te mmen welke niet oveieenkomen met
de traditie van Engeland als Christelijken en
geciviliseerden staat. Wij protesteeren tegen
het martelaa' schap der geheele Arabische
natie, welke 73 pet. der bevolking van Pa
lestina uitmaakt en zij beklagen zich over het
toepasser van geweld tegenover eeu onbe
wapend en vredelievend volk
Gewelddadige maatregelen.
Zeer gespannen is ook de toestand te Haifa.
Daar hebben de Arabische leiders gedreigd
met verdere gewelddadige maatregelen. Pant
serwagens rijden door de straten en een En-
gelsch vliegtuigeskader heeft eenige malen
ten teeken van waarschuwing boven de stad
gecirkeld.
Te Damascus hebben Zaterdag eveneens
anti-Engeische betoogingen der Arabieren
plaats gevonden, evenals te Oennam in
Transjord inië
Het militaire hoofdkwartier in Palestina
heeft het hoofdkwartier in Egvpte om ver
sterking van het corps seiners verzocht. Een
Palestina krijgt een parlement.
Officieel wordt medegedeeld, dat de Hooge
Commissaris gisterx Arabische Executieve
Commissie heeft ontvangen en haar heeft
verzekerd, dat in Palestina een parlement
zou worden opgericht, waarin de Arabieren
niet de inderheid zouden hebben. De regee
ring zou echter in handen van den Hoogen
Commissaris blijven.
Het doodenlijstje.
Het aantal dooden bij de onlusten in Pa
lestina is Zondagmiddag met drie vermeer
derd, toen in het oude gedeelte van Jeruza
lem nieuwe botsingen tusschen Arabieren en
politie ontstonden, waarbij de politie weder
om van vuurwapenen gebruik maakte. Drie
Arabieren werden gedood en 17 gewond,
waardoor het aantal dodoen steeg tot 30 en
het aantal gewonden tot over de 250.
Zaterdagavond had de Engelsche hooge
commissaris Sir. Arthur Eauch op een be
spreking met een aantal Arabische leiders,
wien hij om samenwerking met de regeering
verzocht. In verband met de spannen toe
stand in Palestina heeft de h( commissa
ris opdracht gegeven, dat d artba Was-
hongton" met 733 Joodsche immigranten uit
Polen en Duitschland aan boord te Larnaca
op Cyprus voorloopig een dag zal worden
opgehouden. Een der kranten
eischt wraak voor cH gevallen Aiabische
slachtoffer».
r