DAGBLAD VOOR ALKMAAF EN OMSTREKEN.
De rede van minister Benesj.
T)aqdiiksch Qvexzicht
Buitenland
No. 260
Vrijdag 3 November 1933
135e Jaargang
De beteekenis van Duiischtand's uit
treden uit den Volkenbond vindt
Benesj van zeer verstrekkende be
teekenis.
TOENEMEND WANTROUWEN.
frankrijk en roosevelt's
goudpolitiek.
Waf vandaag de
aandacht trekt
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
francr door het geheele Rijk 2.50.
Losse nnmmers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Enkele dagen geleden hebben wij m ons
overzicht een vrij uitvoerig relaas weergege
ven van den Tsjechischen minister van bui-
tenlancische zaken, Benesj. Thans blijkt ech
ter, dat wij nog niet volledig geweest zijn,
want volgens de „Prager Presse" moet Be
nesj o.m. nog het volgende gezegd hebben:
Duitschlands uittreding uit Volkenbond en
ontwapeningsconferentie is een feit van zóó
vérstrekkende beteekenis, dat de Tsjecho-Slo-
waaksche regeering het noodig acht haar
opvatting daaromtrent voor de wetgevende
lichamen uiteen te zetten. Met het oog op de
omstandigheden moeten wij echter allen een
zekere reserve in acht nemen.
De gang van zaken gedurende het afge-
loopen halfjaar was van dien aard, dat ieder
ingewijde Duitschlands verlaten der ontwa
peningsconferentie onvermijdelijk achtte
Sedert Maart van dit jaar, toen het Brit
sche ontwapeningsplan werd ingediend, ont
wikkelde de politieke»toestand van Europa
zich ongunstig. Het tegenwoordige Duitsche
regiem, gebaseerd op de bekende beginselen
van het Alldeutschtum en de leuze huldigend
van de superioriteit van het Duitsche ras en
de Duitsche nationaliteit, is met koortsachti
gen ijver begonnen zijn theorie der vernieu
wing van het Duitsche rijk in practijk te
brengen en zijn eisch inzake gelijkgerechtigd
heid met meer kracht te doen hooren.
Deze actie, die ook van officieele zijde als
fanatiek is gekenschetst, heeft in het buiten
land natuurlijk een krachtige reactie en een
toestand van wantrouwen en bezorgdheid
doen ontstaan, voortvloeiende uit een nadere
beschouwing van het program der nationaal-
sncialistische partij van het jaar 1930 en de
al-Duitsche richtsnoeren, zooals deze in Hit
Iers boek „Mein Kampf" worden aangegeven
Dit wantrouwen is in den loop van den
zomer snel toegenomen, vooral toen naar het
oordeel van het overige Europa ik consta
teer alleen de feiten, zonder voorloopig een
ooinie uit te smeken eenige binnenland
sche maatregelen van de Duitsche regeering
als ernstige revolutionnaire excessen en als
symptomen eener ontwikkeling werden be
schouwd, waarvan niemand zeker is waartoe
zij moet leiden.
En ten slotte heeft de al of niet gerecht
vaardigde bewering der pers, dat Duitsch-
land zich wapent op een wijze, die in strijd
is met zijn internationale verplichtingen, dit
wantrouwen en deze onzekerheid nog ver
sterkt.
Dit leidde tot het gemeenschappelijk optre
den van Amerika, Engeland en Frankrijk,
waarbij zich later ook Italië aansloot, dat
tot uiting kwam in de verklaringen van sir
John Simon te Geneve, die op 14 October
als aanvulling van het oorspronkelijke Brit-
sche plan werden aanvaard.
De hoofdpunten van Simons plan werden
von Neurath vooraf medegedeeld en een
week 'vóór de bijcenroeping der conferentie
deelde Duitschland zijn antwoord aan de
Britsche en de Italiaansche regeering mede,
waarin Berlijn verklaarde, dat het stond op
de volkomen gelijkgerechtigdheid met name
inzake het oorlogsmateriaal (artillerie, tanks
en militaire vliegtuigen) en terstond van het
eerste jaar der inwerkingtreding van de con
ventie af.
Deze eisch beteekent als ik het goed be
grijp dat Duitschland feitelijk eischt, dat
de andere landen toestemmen in onmiddellij
ke herbewapening, wellicht schier in zulk een
omvang als het Britsche plan eerst na acht
jaar voorzag, of misschien iets minder.
Hierop volgden de afwijzende antwoorden
van Enge'and. Amerika en Frankrijk, die
aan von Neurath op 9 October werden mede
gedeeld, waarna op 14 October de verkla
ring van Simon in de k'eine commissie der
ontwaoeningsconferentie werd aanvaard
Voordat de centrale commissie dit besluit
kon bekrachtigen, ging Duitschland over tot
zijn uittreding.
De beslissing der Duitsche regeering moet
worden beschouwd als een definitieve ver
werping der militaire bepalingen van het
verdrag van Versail'es en van alle ontwape
ningsvoorstellen, die aan Duitschland geen
onverwijlde gelijkheid in bewapening toe
staan.
Het zou verkeerd zijn zich door het ge
beurde overmatige vrees te laten aanjagen,
als waren er noodlottige gebeurtenissen op
til.
De Duitsche revolutie beteekent ongetwij
feld eenerzijds een geleidelijke wijziging dei
geheele Europeesche continentale politiek,
anderzijds een nieuwe hevige crisis voor den
volkenbond.
Na te hebben betoogd, dat de territoriale
clausules der verdragen onaangetast moeten
blijven, wijst Benesj er op, dat de grondslag
der Duitsche politiek feitelijk niets nieuws is;
ofschoon het program der nazi's op sommige
punten van dat der Al-Duitschers van voor
den oorlog verschilt, is de basis dezelfde ge
bleven. Benesj meent, dat deze politiek in het
tegenwoordig Europa evenwel niet met goed
gevolg ten uitvoer kan worden gelegd. Zoo
zal bijvoorbeeld het streven naar vereeniging
met Oostenrijk op het verzet van heel Europa
stuiten en Benesj is overtuigd, dat Duitsch
land dit spoedig zal inzien.
Het tegenwoordige Duitschland beschouw
de naar allen schijn de werkwijze en het tem
po van Stresemann bij de verwezenlijking
van de nationale doeleinden als te langzaam
en paste daarom radicaler methoden toe.
Europa werd daardoor verrast, veelal ook
beangst en begon zijn politiek er naar te rich
ten. Het gevolg was Duitschlands politiek
isolement alsook de anti-Duitsche betoogin
gen te Geneve. in Engeland. Amerika, Frank
rijk, zelfs in Italië, in Rusland, Scandinavië
en elders.
Benesj zet vervolgens uiteen, dat de crisis
in den volkenbond een groot gevaar betee
kent, maar dat, Indien eenige groote mogend
heden onderling de leiding der internationale
politiek op zich zouden nemen, vooral de klei
ne staten in het gedrang zouden komen.
Op deze eventualiteit bereidt Tsjecho-Slo-
wakije zich voor. De regeering volgt de ont
wikkeling in de politiek uiterst aandachtig en
regelt daarnaar haar plannen.
Spreker beschrijft dan de hergroepeering
der mogendheden, waartoe de Duitsche revo
lutie den stoot heeft gegeven: de Fransch-
Britsche toenadering, de wijziging in de po
litiek van Amerika, een zekere toenadering
van Italië tot Frankrijk, de talrijke door Rus
land gesloten niet-aanvalspacten, enz., wel
ke nieuwe constellatie heet geleid tot de toe
nadering tusschen de Kleine Entente en Po
len. Niettemin blijft de goede verhouding tot
Duitschland gehandhaafd, voegt Benesj er
aan toe, en hij zet uiteen, dat ook de betrek
kingen met alle andere staten van vriend
schappelijken aard zijn, waarna hij overgaat
tot het tweede gedeelte van zijn exoosé. de
economische positie des lands en der Kleine
Entente betreffende, waarvan wij reeds een
uitvoerig overzicht hebben gegeven.
kaansche experimenten en Frankrijk zal dan
ook trouw blijven vasthouden aan den gou
den standaard. Ook zal Frankrijk niet toetre
den zooals sommige geruchten vermelden
tot een overeenkomst, welke tot doel zou
hebben de koersschommelingen der verschil
lende valuta's te beperken, daar dit voor de
landen, die den gouden standaard hadden
gehandhaafd zou beteekenen, afstand te
doen van de stabiliteit van hun valuta's.
NIEUWE CONCENTRATIE
KAMPEN IN OOSTENRIJK.
Het verluidt, dat op de vroegere leger
plaats te Brueck a d Leithe gebouwen
zullen worden ingericht voor de onder
dak brenging van politieke gevangenen
Te Woellersdorf zal een conentratie-
kamp uitsluitend voor nationaal socia
listen worden ingericht.
Uit een officieel bericht uit Inn t-
brueck blijkt, dat 34 nationaal socia'is-
ten wegens het aansteken van haken
kruisvuren naar een cor centratiekamp
in Tirol zullen worden overgebracht.
VON PAPEN EN HITLER
TE ESSEN.
Vice-kanselier v. Papen en Rijkskan
selier Hitier hebben gisteren in het ten
toonstellingsgebouw gesproken In het
gebouw en de naaste omgeving bevon
den zich wel 150.009 personen, terwijl in
andere zalen in het geheel nog een paa-
honderdduizend belanestel'enden v ei
bijeen gekomen.
v Papen verklaarde dat het bij de
verkiezingen op 12 November niet gaat
om partijen of systemen, om personen
oi wetten, doch slechts om Duitschland
Den Duitschers die hun levenlang den
dwaalweg van een socialistische we
reldbeschouwing hebben gevolgd, wil
ik aldus v. Papen er aan herinneren,
dat het den wensch en de wil van den
leider" is de geheele Duitsche natie,
alle klassen en standen met zijn bewe
ging te, omvatten en deze samen te
smelten tot een eenheid naar volk en
politiek. Het beste bewijs daarvoor
noemt spr dat Hitier de kerken de vol
ledige vrijheid van hun hooge geeste
lijke functie garandeert, dat hij bereid
was hun meer te geven voor de uitoefe
ning van hun hooge missie dan ooit
eenige liberale regeering in de afgeloo-
pcn honderd jaren, maar dat hij tege
lijkertijd een scheiding van kerk en
politiek eischt. Spr. richt tot de katho
lieken het dringend verzoek de i leider
te beloonen door hem hun volle ver
trouwen te schenken in de toekomst.
DIENSTMEISJES-OPLEIDING
IN DUITSCHLAND.
Voor meisjes, die zich in huishoudelijke
werkzaamheden willen bekwamen, ook vooi
haar, die zich later aan sociaal werk willen
wijden, is een nieuw leercontract opgesteld.
De dame, die zich met de opleiding belast,
verplicht zich haar leerling gedurende twee
jaar het koken, bakken, wasschen, strijken
herstelwerk en eenvoudige huishoudboekhou
ding bij te brengen. De ouderlijke zorg moet
worden vervangen, de dame moet als zedelij
ke en hygiënische raadgeefster optreden, tijd
laten voor kerkbezoek en waken tegen te
groote lichamelijke inspaning. De werktijd
loopt van 's morgens half zeven'tot acht uur
's avonds met twee uur onderbreking voor
het eten. Op Zon- en feestdagen moet het
werk tot hef allernoodzakelijkste worden be
perkt en gelegenheid worden gegeven voor
ontspanning. Verder minstens één vrije Zon
dag in de twee weken van 2 uur 's middags
af en eep vrije middag per week van 3 uur af.
Het meisje moet zeggen waar en hoe zii
haar vrijen tijd heeft doorgebracht en heeft
per jaar recht on een week verlof, met behoud
van loon Na afloop van den leertijd kriig*
zij een getuigschrift en moet zij examen af
leggen.
D E POT itif nfo vïfd fï°OOTE
BELGISCHE STEDEN.
Samen 3448 man die 100 mil-
lioen francs oer iaar korien.
Uit een studie, gepubliceerd door den secre
taris-generaal van het Belgisch Politiever-
band. blijkt dat Antwerpen de sterfte poli
tiemacht heeft van het geheele lana. Voor
een bevolking van 282 651 inwoners (zonder
de voorsteden) en een oppervlakte van 8653
hectaren, telt men 1337 politiemannen die
jaarlijks aan de gemeente 31,274,500 francs
kosten, aldus de N.R.Crt.
Brussel-stad, dus eveneens zonder de voor
steden die haar eigen politie hebben) heeft
een politiekorps van 1230 man dat jaarlijks
meer dan 30 millioen francs aan de hoofd
stad kost. De be volking var. Brussel-stad be
draagt 199.634 inwoners, de oppervlakke
3056 hectaren.
Luik neemt on dit gebied in de rii der groo'e
Belgische steden de derde plaats in met 487
politiemannen die over 165,169 inwoners,
levende oo een oppervlakte van 1896 hecta
ren. te waken hebben. Dit politiekorps kost
jaarlijks 10.556,927 francs.
Gent heeft 169.647 inwoners, een opper
vlakte van 3765 hectaren en 394 politieman
nen. De kosten bedragen 8,410,200 francs
per jaar.
Aan de uitgaven, door de groote s e
voor haar politie gedaan, moeten nog a
extra-kosten voor overuren, Ueeren g
ding enz. worden toegevoegd, zood,P
tisch gesproken, de hierboven medegedeelde
cijfers nog met ten minste -5 a P£j:„ isj
verhoogd, wil men zie
idee geven van wat de Pollt =teden
kost. Voor de vier voornaamste ste
vau
het rijk alleen komt men aldus tot een totaal
van 3448 politiemannen, die een uitgave van
ruim 100 millioen francs per jaar vergen.
DE NTE'TWE FRANSCHE
REGEERING.
Staat vrij sterk.
De Parijsche ochtendbladen zijn ervan
overtuigd, dat de nieuwe Fransche re
geering Sarraut bij haar eerste ver
schijning voor de kamer een groote
meerderheid zal vinden. Men wijst
erop, dat de eigenlijke strijd om het be
staan van het kabinet Sarraut pas
ongeveer over twee weken begint, wan
neer de afzonderlijke artikelen van het
financieel program behandeld zullen
worden.
De regeering zal thans voorstellen het
plan van de voormalige minister voor
de begrooting, Lamoureux, aan de orde
te stellen, om de begrooting in even
wicht te brengen. Artikel 37 zal in
eewijzigden vorm opnieuw aan de orde
komen.
De gouden standaard blijft trouw
gehandhaafd.
De minister van financiën en de Bank van
Frankrijk verklaren, nadrukkelijk, dat zelfs
groote goudaankoopen door Roosevelt op de
Europeesche markten de soliditeit van den
Franc niet zullen kunnen bedreigen. De aan-
koopen der Amerikaansche regeering zouden
zich ten slotte moeten beperken tot ongeveer
frs 10 milliard en dit zou op den grooten
goudrijkdom van Frankrijk niet veel invloed
oefenen Zelfs speculanten zouden weigeren
gezonde Fransche francs af te geven teneinde
een instabiele valuta te verzwerven die n.b.
met opzet wordt gedevalueerd. Zelfs indien
er veel goud uit den omloop zou verdwijnen,
zou de goudreserve van de circulatiebank on
veranderd blijven. Het plan van de Amerika
nen, om dollars aan te wenden voor het koo-
pen van Ponden, met het doel deze wederom
te besteden voor den aankoop van Francs, is
eveneens onuitvoerbaar, omdat het alhoe
wel het ook gedeprecieerd is, in ieder geval
veel stabieler is dan de en dus ook meer be
geerd wordt De Fransche financiëele politiek
is geheel en al onafhankelijk van de Ameri-
DE REGEERING VAN MALTA
AFGEZET.
Officieele verklaring.
Het ministerie van Koloniën publi
ceert een communiqué, waarin gemeld
wordt, dat de gouverneur van het.eiland
Malta de Maltezer regeering heeft af
gezet in verband met de taalkwestie,
terwijl voorts een „bron van bezorgd
heid" is de wijze, waarop de financiën
van het eiland zijn beheerd. Het is dui
delijk, dat de financiën, welke in 1932 in
orde waren thans ernstig in de war zijn
Onder deze omstandigheden was de
gouverneur gemachtigd de ministers er
voor te waarschuwen, dat de politiek
welke zij volgden in strijd was met den
geest van de grondwet en sterk ten na-
deele van de belangen van Malta was,
waaraan werd toegevoegd, dat de onver
mijdelijke consekwenties zouden moeten
worden getrokken indien deze politiek
niet grondig zou worden gewijzigd De
gouverneur heeft den ministers een ge
detailleerde lijst voorgelegd van maat
regelen welke zij sinds hun ambtsaan
vaarding hebben genomen en door hem
als bezwaarlijk worden aangemerkt. De
ministers zouden niet geneigd zi'n ge
weest te werken in overeenstemming
met de politiek der Britsche regeering.
De gouverneur van het ei'and heeft de
regeeringszaken over genomen.
DE TOESTAND IN PALESTINA.
Demonstraties van Arabieren
verhinderd.
Gisteren,, den zestienden verjaardag van
de afkondiging der Balfourdeclaratie, had
den de Engelsche autoriteiten vérgaande
voorzorgsmaatregelen getroffen ten einde
protestdemonstraties der Arabieren tegen de
Balfourverklaring, welke gewoonlijk op dien
dag plaats vinden, te verhinderen Een
groote menigte Arabieren, die van Wadi
Bawareth naar Toelkarem trokken om deel
te nemen aan een aldaar te houden betoo
ging, werden door een op geringe hoogte
vliegend Engelsche machine verspreid. Op
het Engelsche politiebureau bij den Scopoes
berg bij Jeruzalem zijn gisteren eenige scho
ten gelost.
Te Amman, de hoofdstad van Transjorda
nië, heeft de menigte een vijandige houding
tegen de Engelschen aangenomen en ge
tracht Engelsche automobielen aan te hou
den. Verscheidene auto's werden met steenen
bekogeld.
Dr. Benesj over Duitschland.
(Dag Overzicht).
De regeering van Malta afgezet.
(Buitenland.)
Mussolini neemt ingrijpende
maatregelen (Buitenland).
Nabij Tilburg een vrachtauto op
een onbesvaakten overweg aangere
den; twee dooden. (Binnenland)
Verdachte gearresteerd in een
dubbelen moord in 1931 te Zuid
broek (Gron (Binnenland
De oude vrouw in de vergifti-
gingsgevallen te Schoonhoven he
denmorgen overleden. (Binnenland).
Lindbergh in ons land. (Lucht
vaart).
Teraardebestelling te Castricum
van de slachtoffers van het auto
ongeluk bij de Hembrug. (Stad en
omgeving.)
Doodelijk ongeluk op het rangeer
terrein te Alkmaar. (Stad en om
geving.)
Zie verder eventueel Laatste Be
richten.
ONZEKERE TOEKOMST IN ZWEDEN
Rede van den minister van
buitenlandsche zaken.
De minister van buitenlandsche zaken
Richard Sandler (die na Brantings dood de
premier was van het vorige socialistische
kabinet) heeft dezer dagen in een rede
Gothenburg over actueele buitenlandsche
vraagstukken o.a. een waarschuwing doen
hooren tegen de door het Zweedsche vakver
bond afgekondigde boycot van Duitsche ar
tikelen. Had men vóór het proclameeren
daarvan zich tot het ministerie van buiten
landsche zaken gewend, dan was het be
scheid beslis' ontradend geweest. Opdat ne-
mand zou gelooven dat er hier een geval
was van gesplitste persoonlijkheid, voegde
de minister er aan toe. Had men mij als
partijgenoot om mijn meening gevraagd
dan zou de sociaal-democraat wat de slot
som betreft verklaard hebben het eens te zijn
met den minister van buitenlandsche zaken.
Een groot en ernstig vraagteeken m
Europa en voor de wereld noemde de mi
nister het verlaten door Duitschland van de
ontwapeningsconferentie er van den Volken
bond. Geheel duidelijk was het volgens
Sandler nog niet wat er gebeurd was daar
de kleine mogendheden buiten de besprekin
gen van de groote zijn gehouden. Zweden
hecht echter groot gewicht aan Duitschlands
lidmaatschap van den Volkenbond. De mi
nister herinnerde in dit verband aan oe raads-
crisis welke aan het toetreden van Duitsch
land voorafging; Zweden stond vrijwillig
zijn raadszetel af om een zoodanige oplos
sing van de crisis mogelijk te maken dat
Duitschland kon toetreden. Sandler sprak de
hoop uit dat er niets zou gebeuren dat op
onherstelbare wijze „ons zuidelijke buur
land'' zou plaaisen buiten den gemeenschap-
pelijken arbeid in den Volkenbond.
Ook over de kwestie van Zuid-Jutland
kwam de minister te spreken in verband waar
mee onlangs de E>eensche premier Stauning
gezegd had dat de Deensche zuidgtens de
giens van heel Scandinavië was. In zijn rede
sprak Sandler eveneens van „Nordens grans"
(en betoogde hij dat deze kwestie de Zweed
sche openbare meening zeer interesseert. Hij
kon daarbij herinneren aan het antwoord,
dat hij in Mei in den rijksdag had gegeven
op een interpellatie van het lid Lindha-gen
over de agitatie van Duitsche zijde tot. wij
ziging van den status van Zuid-Jutland als
integreerend bestanddeel van Denemarken.
Wat hij toen had gezegd kon hij thans in
atlen deele herhalen, dat n.1. de terugkeer
van Zuid-Jutland tot het Deensche broeder
volk welke door de Zweedsche openbare
meening met groote sympathie was begroet,
niet alleen was geschied door de bepalingen
van het vredesverdrag maar ook krachtens
den duidelijk uitgesproken wil van de be
trokken bevolking.
De minister wilde er thans nog aan toe
voegen dat het ook in Zweden een weldadi-
gen invloed zou hebben op de openbare
meening als alle door particulier optreden
gestichte onrust op de grenslijn tot bedaren
zou kunnen worden gebracht
In dezen tijd van onzekerheid, zoo voegde
de minister er aan toe. waarin de armen
van de weegschaal ongeveer even zwaar be
last schijnen en niemand met beslistheid kan
zeggen, welke van beide vrede of oorlog,
omlaag zal gaan heeft iedere tempering van
aanleidingen tot onrust haar bijzondere be
teekenis.
De oude krijgersvolken van Scandinavië,
zoo eindigde minister Sandler. vormen in het
hedeftdaagsche Europa geen centrum van
onrust. Het >s natuurlijk en verstandig als
die volken in moeilijke tijden dicht bij elkaar
blijven in een positieve vredespolitiek en ter
gemeenschappelijke versterking de practische
denkbeelden inzake economische en cuitureele
samenwerkiug onderzoeken, die organisch
en natuurlijk rijzen zonder inbreuk te maken
op hun eigen aard. Want ten slotte dienen wij
ook naar buiten hooge algemeen menschelijke
waarden als wij trouw zijn jegens onszelf.
Dat moet ook voor de Zweedsche buiten
landsche politiek de ster zijn, die haar leidt:
trouw jegene het Zweedsche vaderland.
DE SPAANSCHE FASCISTEN.
Geen blad voor den mond.
De „Nationaal-Socialistische Offensief-
Junta", de Spaansche fascisten-organisatie,
heeft te Madrid een vergadering gehouden,
waarop een zoo van Primo de Rivera het
woord voerde.
Spr. verklaarde, dat de Spaansche fascis
ten zoo noodig geweld zullen gebruiken, aan
gezien het eenige thans geldende argument
de revolver is.
MASSA-STAKING IN AMERIKA?
Uit Wilkesborre (Pennsylvanië) wordt ge
meld, dat de districtsbestuurder der Ameri
kaansche vakvereenigingen heeft verklaard,
dat hij de Federale regeering 24 uren tijd
geeft om den eisch der vakvereenigingen, dat
de staalindustrieelen de vakvereenigingen
onvoorwaardelijk zullen erkennen te steunen.
Mocht de regeering dezen eisch niet inwilli
gen, dan zouden de arbeiders in de kolen-
industrie 150.000 man in staking gaan.
