HET RIJKSDAGPROCES.
Jiucqtcüike Stand
£aatste betichten
JUchLsioJken
B. en W. aan het woord.
VERGADERING VAN HEDEN.
OVERSTROOMINGSRAMP IN
ALBANIË.
Vijftigmillioen dinar schade.
Vele dooden.
verbeteren. Spr. vroeg van wanneer de be
grooting van een half millioen dateert.
De heer Bonsema betoogde, dat sinds
vele jaren de gewoonte was gebruik te maken
van de winsten die gemaakt waren in een
bepaald jaar en niet van die welke gemaakt
zouden worden in het begrootingsjaar.
Met goedvinden van den raad brak spr.
zijn rede hier af, om haar hedenmiddag te
vervolgen.
De voorzitter verdaagde hierop de verga-
iering tot heden.
De raad vergaderde hedenmiddag ten
I ar» ter voortzetting van de behande
ling van de hegiooting
Afwezig de heeren Venneker Buien',
Sie.suia Hhigers en mej Carels
l)e voorzitter deed Jiededeeling
van het ingekomen stuk van de K v. K
Een brief dd. lts November 193d van ue
Kamer van Koopbaiiuel en Fabrieken
voor Hollands Noorderkwurtieidaarbij
v.rzoekende de uitvoering van werken
onder werk verscbafiings voorwaarden
door particuliere aanuemers te wil.en
bevorderen.
In handen van B en W gesteld ter
afuoening
Wethouder Bonsema zette zijn be
antwoording voort en betoogde, aat de
h-er Vogelaar, die zich op de beslissing
van Geel Staten beriep ten aanzien van
het zwembad, dan ook in de g.>edkeu-
ring van dit co ege van het radiouistri-
butiebedrijf diende te erkennen, dat dit
besluit goed was. Spr. hoopte een goed
zwembad tot stand te kunnen brengen.
Het genoegensdenkbeeld van den heer
Sietsma zal daarbij in aanmerking
k »rnen. Voorts oordeelde hij, da. men
bij de iichtbedrijven thans voor he eerst
een begrooting had die niet gefiatteerd
v as Thans toch v\ordt rekening gehou
den met de winst die er in zit. 24500
moet er meer uit het electrisch bedrijf
komen, toch heeft men nog een speiiug
van 50 000. Met dit bedrag moet met
het oog op de 1 cent-verlaging rekening
worden gehouden, dat 15000 zal vor
deren. De omzetbelasting zal 4000 vor
deren Voor tegenvallers blijft dus ruim
30 000.
Het bedrijf steunt nu op een boek
waarde van lOo 000, terwijl 108 000
in kas is. Het is dus afgeschreven.
De heer K e ij s p e r vond bet niet
wenschelijk de cijfers te noemen met
het oog op gebeurlijkheden.
Weth. Bonsema zeide dat deze
cijfers in de verslagen zijn gepubliceerd
Ondanks de verhoogde wiust heeft er
een hooge afschrijving plaats gehad. De
gemeente trok voorts een retributierecht
van 65000 Toch neemt Alkmaar, wat de
prijs betreft, een middeup.aats in. Wordt
de voorgestelde verlaging aangenomen
dan behoort Alkmaar tot de gemeenten
niet de laagste tarieven. Hij oordeelde
voorts dat bii de begrooting niet over
een kasloeniug gesproken moest wor
den. De bedoeling is geieidelijt de gas
verlichting te vervangen door electrisch
licht, üm de lasten van de scuolen naar
de gemeente te verpiaatsen door hun
vasthecht te geven, za. voor de scholen
geen voordeel geven als zij alleen in
spertijden branden. Aan dat verzoek
kan niet worden voldaan.
Van het gasbedrijf is er 5100C winst
Voor het eerst wordt J '20 000 geheven en
b.ijft er een speling van 29000. De fa
briek die 1 millioen kostte, staat voor
41 800 op de boekwaarde en mU nu in
II jaai geheel zijn afgeschreven
Voor beide bedrijven .staat vast dat
in de laatste 3 jaren meer is afge^bre-
ven en de prijs van de producten ver
laagd. Gegeven dit feit kan het geen be
zwaar zijn dat de meerdere winst in de
gemeentekas komt.
Van cle critiek van de naamlooze held
in het Alkmaarscbe rose-weekb'ad heeft
gelukkig geen raadslid no.a van go-
nomen.
Spr. zeide daarover slechts: „schoen
maker houdt je bij je leest".
Uitvoerig verdedigde hij de geste bij
het radiodistributiebedrijf De gemeente
mocht veronderstellen 4200 abonné's te
krijgen
Het bleken er ruim 200 minder en daarom
werd naar verhouding minder betaald.
Dat de exploitatie een groot avontuur zal
worden, staat geenszins vast, ook al zal de
afschrijving niet in 5 doch in 7 jaar moeten
plaats hebben De actie en de werkloosheid
Sfelen ook een rol. Alle bedrijven werpen
winsten af en ook van het radio-distributiebe
drijf mag dit verwacht worden De afschrij
vingen zijn lager dan geraamd, omdat het
gevoteerde bedrag voor het bedrijf niet noo
dig is. Uit niets is gebleken, dat het bedrijf
nit t soepel werkt.
De heer Veni.ek<*r kwam ter vergadering.
Weth. Bonsema betoogde dat tegen
kwaadwilligen moet worden opgetreden. Het
bedrijf meenden wij 'n dienst te bewijzen door
Hilversum en Huizen per teletoon over te
brengen, om geen hinder meer te hebben van
Meskou. Dit brengt echter een financieel be
zwaar van 200(> en bovendien komen Hui
zen en Hilversum via het bedrijf bijna
storingvrij over. Wij meenen, dat het toch
moet genuien. Mei voldoening deelde spr.
mede, dar vanmorgen nvereeus'emming was
bereikt met den heer Pot.
Stemmen: Hulde
Wethouder Bonsema deelde nog mede.
dat de brandweer via het bedrijf geaiarmeerd
kan worden
De v o o i z i 11 e r bracht den wethouder
daarvoor huide
De wethouder: hi zit een maar aan
w :»t met voor Mf» zullen alle aangeslotenen
viei liiner hebben Het aanta! abonnés be
draagt than.- 2UrO Velen bedankten omuat
zii -en e'gei toest»' aanschaften en anderen
bedankten omdat zii niet konden betalen.
Den Haag verzet zich er 'egen, werkiooze
aangesloienen de aansluiting lager te geven
Dat spijt spreker
Wethouder v. Slingerland bleef ten
aanzien van netgeen ovei n-ft grondbedrijf is
gezegd, bet antw oord in het voorioopig ver
slag handhaven. Ais de taxatie van gronden
lager zal zijn, is bet een zaak die ernstig be
sproken zal wordto en het sp.eekt vanzelf,
dat een afscurijving van bet reserve-kapitaal
zal plaats hebben. Deze reserve is groot
500000.
Het closet-stelsel neemt toe. 236 perceelen
kwamen er bij met closets en m de oude stad
heeft er een tonnenvermindering van 123
plaats gehad. Wij hebben, aldus spr., nog
vele tonnen en behoeven ons dus met druk
te maken om een gaar ton (üelach).
Er beslaat geen reden om van gemeente
wege over te gaan tot het closet-steisel.
Vveth. Klaver constateerde dat het ka-
nalenplan, de tunnel Bergerweg en de stra
ten en pleinen wel sterk naar voren zijn ge
komen. Men sprak van verwaarloozing van
de straten en dit is geen juiste voorstelling,
ai kunnen wij aan het onderhoud niet die
aandacht schenken zooals wij die wenscheu
Bij het meest serieuse onderhoud kan bij
zwaren regenval wegschuiving van onder-
giuiiu ontsiaan. De laatste paar jaar zijn de
straten niet zoo onderhouden als men het
wenscht, maar een verwijt past de bezuini
gers daarover niet B. en W wilden maar tot
asphalteering overgaan omdat dit een goed-
xooper onaeiuoud per M2. geeft
Door asfalteering brengt men afdoende
verbetering. De toegang naar het postkan
toor eischt verbetering. Ook het Kanalenplan
werd door verschillende sprekers ter sprake
gebracht. De vraag werd gesteld of het colle
ge het plan nog urgent acht en of het niet
mogelijk is de gemeente te ontlasten van de
toezegging aan de provincie.
De heer B u I e n s kwam ter vergadering.
Weth. Klaver herinnerde er aan, dat
hij bij de tot standkoming reeds betoogd had,
dat het kanalenplan lang niet de beteekenis
zal krijgen die men er van verwacht. Het be
sluit werd daarom met algemeene stemmen
genomen, omdat men van oordeel was, dat
Alkmaar niet verstandig zou doen om niet
mede te werken dat Alkmaar een waterweg-
verbinding krijgt met de Wieringermeer.
Daarvoor werd voor 40 jaar een jaarlijks
offer gebracht van 22000 en het komt spr.
voor dat de verbinding nog voor hen de
zelfde betekenis heeft. Het is bovendien niet
mogelijk om op het genomen besluit terug te
komen, al zou spr. het voor de financiën
gaarne wenschen.
Spr. wees er nog op dat op verzoek van
Ged. Staten de subsidie voor 2 kanalen over
gebracht op het plan AlkmaarKolhom en
ook de Schermerbrug kwam te vervallen. Het
plan is echter in uitvoering. De provincie is
bezig met het graven van het kanaal Kol-
hornSchagen en werken voor het geheele
plan zijn in uitvoering. Al zou Alkmaar
daartoe een besluit remen, dan is spr. over
tuigd, dat de provincie haar niet zou ont
slaan van de aangegane verplichting.
Wat het binnenplan betreft betoogde spr.,
dat het meermalen in bespreking is gekomen
Alkmaar heeft groote belangen, maar is niet
de eenige belanghebbende. Ook de badplaat
sen hebben er belang bij. Het geldt hier een
streekbelang. Alkmaar kan het niet alleen
deen en ook de anaeie moeten offers brengen
Voorts oordeelde spr.. dat de spoorweg
overgang aan dtn Helderschenweg niet
zoo'n verkeersobstakel vormt als de overweg
aan den Bergerweg. Een weg van den Hel-
derschen weg naar den Bergerweg zal ont
lasting geven.
Spr. kwam hierna tot hetgeen de heeren
Govers en Woldendorp over den Schermer-
weg hadden gezegd: De raaa besloot het
provinciale wegenplan met een weg ten
Oosten te steuren. Het gaat niet daarvan af
te wijken. Het is wel niet met algemeene
stemmen aangenomen en wat moeten wij mi
doen.
De heer Woldendorp: Maak de
Schermer weg bewoonbaar. (Gelach).
Wethouder Westerhof: Persoonlijke
belangen.
De heer Woldendorp: Men kan toch
de rio eering in orde maken en trottoirs
maken
De Leer Govers: Wij zullen straks wel
antwoorden.
Woth. Klaver gelooft wel dat
daar verbeterd kan worden en dankt
den heer v. d Vall voor zijn lof over de
plau'soenen. Een attractie door den heer
v. d. Val! gewild vordert veel voor jaar
lijks onderhoud. De collectie dieren
krijgt daarom geen uitbreiding
De wethouder van financiën
aan het woord.
De wethouder van financiën de heer
Westerhof kon in zijn antwoord
niet zoo kort zijn als de anderen, omdat
zij naar hem verwezen. Als wethouder
zou hij optimistisch zijn. Optimis
me alleen kan de wereld red len
doch dit heteekende niet dat men niet
nauw keurig met de financiën moet ziju
Met de gemeente-financien is hij altijd
tu-uwkeurig geweest. De heer Vogelaar
had bij meer begrootingen gezegd: ..De
ze begrootiug sluit alleen op papier
Spr. zeide dat de 3 jaren die achter ons
liggen, tieni in het gelijk steloen.
(De heer Sietsma kwam ter ver-
gauei ing
eth Westerhof heeft alleen ge-
piobeeri de gelden een beetje anders te
verdeelen en daarin is hij geslaagd. De
weck oozeu en de in nood verkeerenden
hebben het beter gekregen Er zouden
overschotten zijn geweest indien de
iaagconjuctuur dit niet had verhinderd
In he-, verleden ligt het heden en in het
nu wat worden zal De begrootiug wordt
heinv'oed door vorige en heinvloedt de
k miende
Tegen de vertegenwoordigers van de
dagb.adpers heeft spr gezegd dat het
college prijs stelt op een goede verstand
houding met de pers, doch wij hebben
allerminst bedoeld dat wij er naar stre
ven de pers te beinvloeden om ons te
bejubelen en onze daden goed te prateD
als dat niet behoort te gebeuren
Spr. oordeelde zelfs dat opbouwende
c'tiek van de grootste waarde is voor
de gemeenschap Wat naamlooze men-
s* hen in gratis advertentieblaadjes zich
echter veroorloven is zoover ^®nede"
al;es .dat spr. vanaf dit oogenblik gee
enke woord meer aan hen zal w i -n
Spr betoovde voorts, dat de door hem
in het interview gegeven cijfers oo
vcor de raadsleden en niet alleen voor
het professoren publiek waren bedoeld.
Hij besprak de cijfers en vertelde dat
in 1933 en 1934 een stille reserve van
vroeger gemaakte winst van 146000
worden uitgegeven, doch hij achtte het
alleszins verdedigbaar In dezen tijd der
gelijke reserves aan te spreken
Ook verdedigde hii het gev-ijzigde systeem,
dat ook door alle Nederlandsche gemeenten
behalve Arnhem wordt gevolgd. Het betee-
kent de winsten van het jaar ook voor het
betreffende boekjaar. Komende tot de z.g.
rentepotjes van den heer Thomsen wees spr.
er op, dat in 1922 er een saldo was vaii
197000. Toen wij kwamen vóór 2 jaar was
er nog maar 33ÜOO. Voor 1924 werd reeds
130.000 uit dat potje genomen.
De heer Vogelaar: Niet met instem
ming van den wethouder.
Weth. Westerhof: Het college wilde
maar 100.000 nemen, doch op onze aan
drang werd het 130.000 en de wethouder
had geen bezwaren, in jaren die geen crisis
jaren waren werden dus ook reserves opge
maakt en wat wij in crisisjaren doen is dus
even verdedigbaar. De oppositie stemde het
vorig jaar daarom tegen de begrooting, maar
in 1924 stemde zij voor. Spr. is voor de
door de heeren Sietsma en mr. Langeveld
gewilde samenwerking te vinden.
Samenwerking heeft spr.'s instemming,
doch daarbij behoorde niet het tegen de be
grooting stemmen. Wij deden dit gedurende
17 jaar in een ons opgedrongen positie
tweemaal uit protest. Het stemmen tegen de
begrooting beteekent de felste oppositie tegen
degenen, die tot besturen geroepen zijn.
De heer Sietsma: Wij deden 25 be
zuinigingsvoorstellen, die alle werden afge
wezen.
Wethouder Westerhof: Wij kunnen
toch niet alles overaemeit. Wij kunnen niet
gelijktijdig bezuiniging geven en aan den an
deren kant een tunnel en een nieuw politie
bureau.
Het college begeert eenstemmig in deze
moeilijke tijden samenwerking. Om het schip
in behoorlijke havtu te brengen, kan er in
deze moeilijke tijden geen muiterij aan boord
zijn. Vertrouw wij. Ik heb nog geen bewijs
geleverd, dat ik onbetrouwbaar ben. Is de
begrooting van 1933 zoo onjuist gebleken?
Spr.'s voorspelling, dat ze geen tekort zal
opleveren, komt uit. Laat men de dingen toch
behoorlijk aanvaarden.
De zorg van armlastigen klom met
41)000. Spr. gaf hierover de in het interview
naar voren gekomen cijfers, ook die over het
Maatschappelijk Hulpbetoon. M. H. keert
uit bedragen door de regeering toegestaan
en bekrachtigd.
Wij waren in staat het tekort van 300.000
gulden te dekken en een sluitende oegrooting
te maken. De heeren Vogelaar en Keesom be
togen, dat mijn berekeningen geflatteerd zijn.
Dit wordt reeds 3 jaar gezegd, maar bleek 3
jaar onjuist en is ook thans onjuist. Spr.
verwees naar de belangrijke cijfers van den
burgemeester in verschillende nieuwjaarsre
devoeringen.
De voorzitter gevoelde zich vereerd,
omdat dit in de 14 jaar van zijn burgemees
terschap het eerste bewijs is, dat iemand
aaar nota van nam. (Gelach).
Weth. Westerhof zette uiteen, waar
om Alkmaar in het 'land een gunstige uit
zonderingspositie inneemt en verwees naar
de cijfers eveneens in het interview te vinden,
over het totaal inkomen van de Alkmaarsche
bevolking en de belastingen. Voor twee jaar
kon men voor het eerst een val zien in de
vermogensbelasting van 12 Hoewel de
bevolkingstoename in Alkmaar langzamer
gaat dan elders en voor het geheele rijk een
inkomsten vermindering van 16 geldt,
bedraagt die voor Alkmaar slechts 6
De gemeentefondsbelasting over 1932/33,
geschat op 180.000 heeft 240.000
opgebracht. Toch rekent de inspecteur voor
1933/34 weer f 180.000. Aangenomen mag
worden, dat hij aan den lagen kant is ge
bleven, hetgeen spr. toejuicht. Spr. houdt
zich daaraan en voert dus geen avontuurs-
politiek.
De heer Keesom: de belastinginkomsten
van 1932—'33 zijn de inkomsten van 1931
1932.
Weth. Westerhof: Hadden wij toen
geen crisis?
GeroepNeen
Weth. Westerhof: Wij moeten de fei
ten, feiten laten Ook toen jammerden de
heeren over de crisis. Het was in 1932 alleen
erger.
De heer H o ij t i n k: Het is nu nog erger.
Weth. W e s t e r h o fMaar daarom is de
inspecteur voorzichtiger geworden en kan
men er thans zeker van zijn, dat de geraamde
180.000 er komen.
Steeds nam iedere wethouder het door den
inspecteur geraamde bedrag in zijn begroo
ting op. Met nadruk beweerde spr., dat deze
raming niet gewaagd is.
Komende tot de opcenten op de oividenden-
en tantièmebelasting betoogde spr. aan de
hand van door hem genoemde cijfers, dai
ook deze niet gewaagd zijn.
(De vergadering duurt voort
Beter dan kinine slikken
Is het muggen dood te tikken.
EGMOND BINNEN. (October).
G e b o re n Nicolaas, z. van Johannes
Zentveld en Maria Ory. Maria, d. van
Theodorus Swart en Anna Maria Groen.
Margaretha Catharina, d. van Nicolaas
Burcer en Catharina clisabeth Wittebrood
Catharina Maria, d van Jan öaltus en
Marijtje Sentveld Hendrik, z. van Cor-
relis de Boei en Christina Dekker.
Ondertrouwd:" Theodorus Jacobus
Hollander te Limmen en Catharina Maria
Ory. Cornelis Johannes Apeldoorn en
Maria Ory. Hendriks Zandbergen te Lim
men en Theodora Anna Maria Dekker.
Jacobus Johannes Je Koning te Oterleek en
Wilhelmina Geertruida Apeldoorn.
Getrouwd: Arie Admiraal en Wilhel
mina Schoorl. Cornelis Johannes Apel
doorn en Maria Ory. Theodorus Jacobus
Hollander te Limmen en Catharina Maria
Ory,
Overleden: Catharina Zentveld, wed.
van Chr. Duinmeyer, 80 jaar. Johannes
Apeldoorn. Maria Swart, één week. Allen
overleden te Alkmaar.
NIEUWE NIEDORP (October)
Geboren: Gerritje d van S. van der
Wal en W. Luik. Rometha d. van G. Wit
en J. Polsma. Greta d. van P. Vel en G.
Visser. Willem z. van C. R. Niolaas de
Boer en A. Hamilton of Silverton hill.
Ondertrouwd: Petrus Johannes van
de Velde wonende te Amsterdam en Guurtje
Eriks. w
Getrouwd: idem.
Overleden: Klaartje Ridder, echtg. v.
Pieter Wit, 82 jaar.
DE MIJDRECHTSCHE MILLIOENENZAAK.
Hervatting van de behandeling.
Het Amsterdamsche gerechtshof zette van-
daag de behandeling voort van de Mijdrecht-
sche millioenenzaak. Na den dood van mevr.
de Wed. K. v. Wieringenvan Soest te Mij
drecht, die een zeer aanzienlijk vermogen
naliet, was de kweeker J. B. te voorschijn
gekomen met stukken, die moesten bewij-w.i,
dat de weduwe hem tot universeel erfgenaam
zou hebben aangewezen. De oude dame ver
klaarde in de stukken, dat ze den kweeker na
haar overlijden het vruchtgebruik gaf van haar
vaste goederen, landerijen enz. te Mijdrecht,
Wilnig en Zevenhoven. Ook gaf zij hem, al
thans volgens die stukken, het vruchtgebruik
van haar roerende goederen. Voorts waren er
stukken geteekend door de oude dame, waarin
zij verklaarde, aan B. ruim 400.000 schuldig
te zijn, zijnde het totaal van een reeks salaris
sen van jaarlijks 15000 met oploopende rente.
Een klacht wegens het gebruik maken van een
valsch geschrift had tot gevolg, dat B. door de
Utrechtsche rechtbank werd veroordeeld tot
2H jaar gevangenisstraf. In hooger beroep
eischte de proc.-gen. 3 jaar gevangenisstraf.
De verdachte hield steeds vol onschuldig te
zijn. De schriftkundige verklaarde echter, dat
de handteekeningen onder de stukken vals:h
waren.
Het gerechtshof wees eenigen tijd geleden
een interlocutoir vonnis, waarbij het verhoor
van nog eenige andere getuigen werd bevolen.
Notaris' van der Heijden uit Mijdrecht werd
opnieuw op enkele punten gehoord.
Na verder verhoor hield de proc.-generaal
een uitvoerig requisitoir. Hij persisteerde bij
zijn eisch tot veroordeeling van verdachte tot
drie jaar gevangenisstraf. De verdediger deed
een verzoek tot invrijheidstelling van ver
dachte, dat werd afgewezen.
Arrest 30 November.
(Ongecorrigeerd.)
TWEEDE KAMER.
Zitting van heden.
De mofie-K. ter Laan betreffende een
n'euwe regeling der uitkeering aan mobili
satie-invaliden en hun nabestaanden werd
met 49 tegen 18 stemmen verworpen. Voor
stemden de soc. dem., de communisten en de
heeren Lingbeek, Arts en Weslerman.
De begrooting van het departement van
defensie werd aangenomen met 50 tegen 17
stemmen. Tegen stemden de soc. dem., de
communisten en de heeren Arts en van Hou
ten.
Verschillende kleinere wetsontwerpen wer
den zonder debat en hoofdelijke stemming
aangenomen.
Bij het wetsontwerp tot tijdelijke afwijking
van de overeenkomst van 1930 met de Neder
landsche Spoorwegen verklaarde de heer van
Braambeek zich tegen het verschuiven van
lasten naar de toekomst. De regeering neme
het wetsontwerp terug.
De heer Wijnkoop was tegen het ontwerp.
De minister van waterstaat wees op den
toestand van 's lands financiën. De perso-
neele belangen zijn safe.
Het wetsontwerp werd aangenomen z h s
met aanteekening dat de communisten van
Braambeek en Sneevliet tegen waren.
Voortsgegaan werd met de behandeling
van de begrooting van het departement van
buitenlandsche zaken over 1934. De ministei
bepleitte het nut van een persdienst aan zijn
departement. De regeering is niet voornemens
diplomatieke onderhandelingen met Sovjet-
Rusland aan te knoopen onder meer wijl Rus
sische consulaten centrales zijn gebleken van
communistische propaganda.
Naar het einde van het getuigen
verhoor te Berlijn.
Er staan voor vandaag slechts weinig ge
tuigen op de getuigenlijst, doch in de krin
gen van het Rijksgerecht beschouwt men de
getuigen van vandaag als zeer belangrijk,
omdat eenige getuigen h charge zijn ge
daagd, die naar men verwacht belangrijke
mededeelingen over het werk van den RoocL-n
Frontstrijders Bond en de Internationale
Roode Hulp kunnen doen. Ook zijn de getui
gen Singer en Kempner weer gedaagd.
Een strooplikker?
Begonnen wordt met het verhoor van den
getuige Otto Grothe. Grothe verklaarde
o.a.: „Ik zou om te beginnen in het kort de
motieven willen mededeelen, die mij ertoe ge-
uoopt hebben, mij vrijwillig als getuige te
melden. In 1921 ben ik toegetreden tot de
communistische partij om het proletariaat te
helpen. Zeer spoedig heb ik echter door
mijn werk kunnen constateeren, dat in het
bijzonder in de laatste drie, vier jaar, een
onbeschaamd spel met de belangen der ar
beidersklasse werd gespeeld. De partij is vol
komen bureaucratisch geworden en heeft het
proletariaat, dat zij zoogenaamd wilde be
vrijden. belogen en bedrogen.
Ik wilde als Duitsch arbeider niet dulden,
dat de Nationaal-Socialisten, van wie men bij
ons als van „Hitier en zijn consorten" sprak,
ten onrechte ervan beschuldigd zou worden
den Rijksdag in brand te hebben gestoken
Thans, na negen maanden, is bewezen, dat
deze mannen werkelijke staatslieden zijn
Getuige Grothe doet uitvoerige mededee
lingen over de organisatie van den Rnod»n
Frontstrijdersbond, waarin hij zelf een lei
dende functie had. In den laatsten tijd had
iedereen een wapen. Sommige leden, die bij
zonder betrouwbaar waren, bewaarden in
hun woning de waoens voor vier of vijf
kameraden In zulke woningen was m*n
voortdurend op zijn hoede en deze waak
zaamheid werd nog verscherpt toen Hitier
Rijkskanselier was.. Naar de ervaring van
getuige moest het "parool ..slaat het fas
cisme neer waar ge het treft", niet in geeste
lijken zin worden opgevat, want waar men
de kans kreeg, werd daadwerkelijk geslapen.
Een zwendelaar eerste klas.
Omtrent den communist Sin per, die ook
als getuige za! worden gehoord, verklaard
Grothe o.a.: „Ik ken Singer uit mijn cel,
waarin hij als leider gewerkt heeft. Hij is een
groote opschepper en een zwendelaar eerste
klas
President: „Bij welke gelegenheid hebt U
Singer na de brandstichting in den Rijksdag
gezien?''
Getuige Grothe: „Sedert Maart wilde ik
met de partij zelf niets meer te maken heb
ben. Het laatst had ik nog de leiding van
een cartotheek en moest ik nog eenige gelden
afrekenen. Ik ging daarom Zondagmiddag
3 April naar een vergadering. Daar ver
klaarde Singer dat allen gezondigd hadden.
Wij spraken ook over den Rijksdagbrand en
er werd gezegd, dat de nationaal-socialisten
den Rijksdag in brand hadden gestoken.
Singer had toen een veelzeggende beweging
gemaakt en gezegd: „Hoor eens, zoo gemak
kelijk kan men toch niet met de zaak om
springen" Toen men hem vroeg hoe hij erbij
kwam, niet te gelooven, dat de nationaal-
socialisten den Rijksdag in brand hadden ge
stoken, antwoordde hij: „Ik wil er niet9
meer van zeggen, doch ik was op dien dag
de koerier van de centrale, die in verbinding
stond met den Rijksdagbrand."
President: „U hebt vroeger ook gezegd,
dat Singer heeft verklaard dat de Rijksdag
brand het signaal had moeten zijn om erop
los te slaan."
Getuige Grothe: „Jawel, dat kan zoo uit
komen. Ik herinner het mij thans ook. Hij
zei: „De Rijksdagbrand is het signaal ge
weest om erop los tes laan". Het bewijs daar
voor was ook, dat op 23 Februari wapens
zijn uitgedeeld."
Getuige Grothe deelt verder nog eenige
gesprekken mee, die hij met den koopman
Kempner, eveneens een ommunistische funo-
tionnaris, die als getuige gehoord zal wor
den, heeft gehad. K. had klaarblijkelijk een
bijzondere vertrouwenspositie in de K.P.D.
Getuige leerde hem reeds in 1924 kennen en
heeft hem ongeveer een jaar en drie maan
den in zijn woning geherbergd.
Eenigen tijd na den brand had getuige K.
ontmoet en sprak met hem over den brand.
Kempner verklaarde toen, dat, wanneer hij
geweten had, dat de zaak een fiasco voor de
partij zou worden, hij nooit eraan zou heb
ben meegewerkt. Getuige had K. toen ge
vraagd of hij zelf bij de brandstichting was
geweest Kempner antwoordde: Jawel, ilc
was degene die het brandmateriaal naar den
rijksdag heb gebracht. Ik heb het in een reis
koffer in de brandgang afgegeven. K. zou
voorts verteld hebben, dat Torgler en Köh-
nen de brandstichters in den rijksdag hadden
gelaten. Voorts doet getuige de meaedeeling,
dat volgens Kempner op 23 Febr. een bespre
king door de brandstichters is gehouden.
Men sprak af, dat de brandstichting zelf in
handen zou blijven van Torgler en dat op
den dag, die werd vastgesteld, 's avonds om
half acht de brand geheel voorbereid moest
zijn. Van deze bespreking zouden behalve
Kempner ook Ernst Thalmann en eenige an
dere personen hebben deelgenomen.
Onmiddellijk voor den brandstichting zelf
heeft nog een bespreking plaats gevonden
met van der Lubbe en de Bulgaren. Kempner
had o.a. de namen van van der Lubbe en Po-
poff genoemd en gezegd, dat Popoff de lei
ding zou hebben.
Buitenlanders het eerst!
Torgler en Köhnen zouden er voor zorgen,
dat Popoff het brandmateriaal zou krijgen.
Er was nog een andere Bulgaarsche naam,
iets als Gorgef of Grogef of iets dergelijk*
van iemand die ook een rol zou spelen. Popofl
zou de brandstichters in den rug dekken.
President: Heeft Kempner ook gezegd, dat
vooral buitenlanders naar voren moesten
worden geschoven?
Getuige: Kempner heeft woordelijk gezegd:
Voor dergelijke acties zijn speciaal slechts
buitenlanders aangenomen, om de Duitsche
partij niet onder verdenking te brengen.
Popoff schreeuwt: „Schoft!"
Popoff heeft getuige tweemaal op het bu
reau van de I.R.H. gezien. Popoff moest op
staan en Grothe verklaard, dat hij hem be
slist herkent. Opgewonden schreeuwt Po
poff: Schoft.
Daarvoor krijgt hij van den president een
berisping. Grothe deelt dan nog mee, dat de
vergadering voor den brand waaraan ook
Thalmann heeft deelgenomen werd gehouden
in het Karl Liebknechthaus op 22 of 23 Febr
Hierna werd gepauzeerd.
Uit Skoetari wordt gemeld, dat tengevolge
van den hevigen regenval het riviertje de Kir
zoodanig gezwollen is, dat de geheele omgeving
ernstig door het overstroomende water werd
geteisterd. Sommige laag gelegen plaatsec
werden in enkele minuten door het water over
stroomd. De bewoners sprongen uit de ramen
en trachtten zich zwemmend te redden. Twaalf
personen, w.o. drie kinderen wier wieg met het
water afdreef, verdronken. Voorts kwamen
duizend schapen, zestig varkens en dert'g run
deren in het water om. Tengevolge van den
bliksem brandde een sigarettenfabriek af. In
dien de regenval aanhoudt, dreigt geheel Skoe
tari overstroomd te worden.
Reeds thans wordt de materieele schade ge
schat op vijftig millioen dinar (1.8 millioen
gulden).
Ook uit Montenegro worden ernstige gevol
gen van het noodweer gemeld. Het autobus-
verkeer is bijna overal gestaakt, aangezien de
wegen onbegaanbaar zijn. In tal van dorpen
moesten de bewoners op de daken van de
huizen vluchten. In de getroffen streek
heerscht gebrek aan levensmiddelen.
