DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. UIT DEN ALKMAARSCHEN RAAD. No. 275 Directeur: C. KRAK. Dinsdag 21 November 1933 135e Jaargang II. Wat vandaag de aandacht trekt AI.KMAARSGHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, irancc door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENT I£N: Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, posMro 37060. Telef. 3, redactie 33. Hoofdredacteur: Tj. N ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. De eerlijke vinder, die de zoekgeraakte rapporten van de commissie- Govers terugbrengt, zal op een speciale belooning van de bedrijfsdirecteuren kunnen rekenen. Alkmaar's financieele toestand is van dien aard, dat de Raad het niet verantwoord acht, het geld in het (kanaal)-water te smijten. Het verschil tusschen de kleine en de groote kunst is, dat het een klein kunstje is om subsidie te vragen en een groote kunst om ze te krijgen. De heer Venneker is nog jong en hoewel dat een kwaal is, die ieder jaar minder wordt, hebben wij ons toch wel eens afgevraagd waarom juist hij door zijn mede-raadsleden tot fractie-leider is gekozen. Misschien be schikt hij over door ons nog niet ontdekte politieke talenten, maar in zijn onmiddellijke nabijheid zetelen fractiegenooten wier jaren tal meer waarborg geeft, dat zij zich niet zul len vergaloppeeren. t De woorden, die hij in zijn magistrale rede aan de Alkmaarsche Pers gewijd heeft ge tuigden niet alleen van een zekere kortzich tigheid, maar waren bovendien het bewijs, dat de heer Venneker als hij in de politiek nog iets meer dan het Edelachtbaarschap wil bereiken, voortaan een anderen koers zal 'moeten volgen. Laten we voorop stellen, dat ons inziens een critiek op de Pers in begrootingsbeschou- wingen niet thuis hoort. Begrootingsbeschou- wingen zijn alleen critieken op het beleid van B. en W. of van oppositioneele raadsgroepen, wat al dadelijk hieruit blijkt, dat deze in de raadszaal gelegenheid hebben zich daartegen te verdedigen. Het staat wel niet in het hand boekje van mr. Koelma, maar wij gelooven, dat deze het wel met ons eens zal zijn, dat in het algemeen aanvallen op personen of licha men, die zich in de raadszaal niet kunnen verdedigen, niet thuis behooren. En B. en W. hebben mede van deze opvatting blijk gege ven door op de desbetreffende opmerking in het Voorloopig verslag van de gemeentebe- grooting geen antwoord te geven. Desniettegenstaande achtte een politicus als de heer Venneker het noodzakelijk in den Alkmaarschen Raad verschillende rapport cijfers aan de diverse couranten uit te deelen. Hij deed dit als katholiek raadslid en het was dus vanzelfsprekend, dat het Noord- Hollandsch Dagblad een 10 kreeg. Dit regeeringsorgaan, dat als katholiek dagblad tevens van sprekers eigen kerk en kleur is, had alleen maar opbouwende critiek geleverd, wat natuurlijk beteekent, d?| het alleen maar geschreven had zooals de heer Venneker dat wenschte. De Alkmaarsche Courant, een vrije vogel, wiens politieke kleur nooit goed te bekijken is, had in verband met het zwembad een minder prettige opmerking gemaakt over de verdeeling van de katholieke stemmen en de motieven waarom deze waar schijnlijk verdeeld waren. Dat kwam natuur lijk niet te pas en alleen voor deze slechte beurt werd op het rapport een onvoldoend cijfer gegeven. Wat de heer Venneker van andere hier ter stede verschijnende bladen gezegd heeft was van dien aard, dat het voor deze bladen een reden kan zijn de uitgifte maar verder te staken. Wij kunnen ons niet meer herinneren welke krachttermen daarvoor gebruikt wer den maar ten slotte doet dat alles er weinig toe. Het is duidelijk, dat de heer Venneker de Pers vanuit den RK. gezichtshoek heeft be keken en het is ook duidelijk, dat wanneer een oppositie-lid, tevens voorstander van een sportfondsenbad wanneer hij althans ook zoo onverstandig was geweest om in den Raad zijn critiek over de Pers te uiten wat onze courant betreft een precies tegenover ge stelde meening kon laten hooren Dat teekent voldoende de waarde van dergelijke eenzijdi ge critieken en we zouden het geheele feit, als zijnde vrij onbelangrijk, waarschijnlijk buiten beschouwing hebben gelaten, als de aanval van den heer Venneker nog niet een venijnig itaartje gehad had. In caude venenum, in den staart zat het venijn, want hebben wij den heer Venneker goed begrepen, dan zou hij door een zekeren dwang van overheidszijde er voor willen zor gen dat de couranten voortaan netjes in het gelid loopen en de redacteuren geen politieke bokkesprongen maken, die de heer Venneker niet kan goedkeuren. Hij wees er op, dat in het boekje van mr. Koelma het blijkt in- derdaad een nuttige handleiding vopr gierige raadsleden gezegd wordt, dat de overheid de taak van de Pers moet vergemak kelijken door haar voor het maken van ver slagen zooveel mogelijk medewerking te ver kenen. Dit nu zou de heer enneker willen beperken en er zouden dus voortaan geen stukken meer afgegeven mogen worden aan couranten, die zich een al te vrije meening veroorloven. Een dergelijke theorie, die men zuiver fas cistisch zou kunnen noemen, hebben wij in onze raadszaal nog nimmer hooren verkondi gen. De heer Venneker, die totaal over het hoofd schijnt te zien, dat raadsverslagen in den regel strikt neutraal zijn, zou dus cou ranten alleen voor hun overzichten willen bestraffen en in verband daarmede de ver slaggevers in hun taak willen bemoeilijken Hij zet niet alleen de klok vijftig jaren terug, maar geeft blijk zoo weinig van Persvrijheid te beseffen, dat wij ons ernstig hebben afge vraagd hoe men een jonge man, die dergelijke theorieën verkondigt, toch leider van onze grootste raadsfractie heeft kunnen maken. Als hij veronderstelt, dat de courant» een hondje is, dat zal opzitten en blaffen en pootjes zal geven voor elke bijlage en raads agenda, die de overheid zoo vriendelijk is het diertje te willen toewerpen, wordt het werke lijk tijd, dat hij eens iets meer van de Pers, haar beteekenis en haar critische taak leert begrijpen. Er is daarover van den voorzitter van den Nederlandschen Journalistenkring een heel aardig werkje verschenen en wij zijn, desver- langa, gaarne bereid het den heer Venneker eens ter lezing af te staan. In de een of andere zuinigheidsbevlieging heeft de Raad eenige jaren geleden een com missie-Vogelaar in het leven geroepen, wel ker taak het was na te gaan in hoeverre, b v. door het combineeren of vereenvoudigen van diverse bedrijven, bezuiniging kon worder. verkregen. Die commissie-Vogelaar is als een nacht- kaarsje uitgegaan. Er is eenige jaren op haar rapporten gewacht, zij heeft daarna den naam van begrafeniscommissie gekregen en het is nooit duidelijk geworden hoe zij pre cies aan haar eind is gekomen. Met dat treurige voorbeeld voor oogen was er zeker moed noodig om een dergelijke commissie opnieuw te benoemen, maar de Raad heeft het er destijds op gewaagd en zoo ontstond de commissie-Govers, die wer kelijke eenige vergaderingen heeft gehouden. Wat daar bekeken en besloten is zal wel nooit openbaar worden. De Raad is met der- felijke commissies bijzonder ongelukkig want et schijnt wel vast te staan, dat ocl; ae com- missie-Govers gedoemct is ontijdig in het graf te zinken. Haar voorzitter heeft althans op de van hem bekende korte en kernachtige wijze in den Raad betoogd, dat hij als zoo danig ontslag nam omdat hij geen voorzitter van een commissie zonder stukken wenschte te zijn en toen de verschrikte Edelachtbaren om nadere gegevens vroegen, kregen zij niet meer of minder te hooren, dan dat de rappor ten van deze roemrijke commissie spoorloos verdwenen waren. I>e secretaris had ze aan een van de leden gestuurd en het was niet duidelijk of deze ze niet ontvangen of niet doorgezonden had. Misschien had zijn vrouw er bij vergissing de kachel mee aangemaakt of had de kleine jongen er een vlieger van gefa briceerd, het bleek niet mogelijk de lotgevallen dezer commissie-stukken verder te achterha len, maar de conclusie was dan toch, dat ze wèg waren. De voorzitter bedankte in een nijdige bui voor het leiderschap en zoo bleef er ten slotte een hoofdlooze en stukkenlooze commissie over. Verscheidene raadsleden deden een ernstig beroep op het plichtsgevoel van den nor, maar als de heer Govers eenmaal neen ge zegd heeft, dan is er heel wat noodig om hem van inzicht te doen veranderen. De mededee- ling van den heer Sietsma, dat hij nog stuk ken van wijlen de commissie-Vogelaar in zijn bezit had, werd met luid gejuich begroet. Dat was een gelijksoortige commissie geweest en het allereenvoudigste zou zijn ze maar in de plaats van de verdwenen papieren te accep teeren. Slaagt men er nu nog in een nieuwen voorzitter te vinden dan is de zaak weer com pleet en zullen de leden na indiening der rapporten, hun ontslag kunnen krijgen met dankbetuiging voor de vele en gewichtige diensten onze gemeente bewezen. Er is door verschillende leden der oppositie aanirferking gemaakt op het feit, dat er op September in onze gemeente niet 8evla^ en dat de sociaal-democratische wethouders bij het bezoek van Prinses Jull3™L"V j stadtiuize zijn verschenen. Men meen in een toegeven van de ia.i j. college aan den drang der beide mocratische wethouders te zien en de burge meester heeft het daarop wenschelijk geoor deeld eens precies te vertellen hoe de vork eigenlijk in den steel zat. Inderdaad is er niet gevlagd, evenwel niet omdat de sociaal-democraten daar iets tegen hadden, maar omdat in regeeringskringen vastgesteld was, dat het feit, dat H.M. de Koningin vijf-en-dertig jaren aan het hoofd van onzen Staat gestaan had. op uitdrukke lijk verzoek van H.M. niet officieel herdacht zou worden. Rijksautoriteiten, met wie de burgemeester zich in verbinding gesteld had, hadden te kennen gegeven, dat er onder deze omstandigheden dien dag niet gevlagd be hoefde te worden en er was dus geen enkele reden waarom onze gemeente daarop een uit zondering zou moeten maken. Wel heeft men de Koningin op 9 September in het Stadion een grootsche huldiging be reid waarbij Alkmaarsche ingezetenen zich zeker niet onbetuigd hebben gelaten maar deze huldiging in de hoodstad droeg een particulier karakter en er was ook op dien dag geen reden, dat te Alkmaar officieel gevlagd zou moeten worden. Dat was de vlaggenkwestie en wat het andere betreft heeft de burgemeester er nog eens nadrukkelijk op gewezen, dat uitnoodi- gingen om bij een officieel bezoek ten stad- huize te verschijnen nimmer van B. en W maar alleen van hem uitgaan. Het college heeft daaraan part noch deel en hij stelde er prijs op te verzekeren, dat geen der beide sociaal-democratische wethouders door woord of daad eenigen invloed heeft uitge oefend om het stedelijk ontzetfeest en de ont vangst van H.K.H. in eenig opzicht te be moeilijken. Het eenige, dat natuurlijk ni°t te ontkennen valt is, dat de sociaal-democraten zich dien dag afzijdig hebben gehouden. Men kan daarover denken zoo men wil, maar iedere partij is ten slotte vrij naar eigen po litiek inzicht te handelen en dat de S.D.A.P. niet ten stadhuize is verschenen, behoeft zeker niet te verwonderen als men bedenkt, dat, met uitzondering van den heer Schaper, ook nooit een harer leden bij de opening der Staten-Generaal aanwezig geweest is. Dat antwoord was afdoende en de leider der sociaal-democratische raadsfractie, de heer Bakker, heeft het nog eens verduidelijkt door precies te vertellen hoe hij en zijn partijgenooten tot hun afzijdige houding zijn gekomen. Een ontzetfeest, heeft hij gezegd, wordt in Alkmaar al heel spoedig een Oranje-feest wat begrijpelijk is omdat Alkmaar's ontzet en de steun van Willem van Oranje nu een maal ten nauwste met elkaar zijn verbonden. Qe sociaal-democraten wenschen aan Oranje feesten niet mede te werken. Er was dus geen reden, dat zij het ditmaal wel zouden doen. er was integendeel alle reden dat zij zich meer dan anders afzijdig zouden houden om dat thans een telg van ons vorstenhuis per soonlijk deze feesten in Alkmaar is komen bijwonen. Dat was, var. het standpunt va i den lKer Bakker bezien, volkomen duidelijk en begrij pelijk, maar een andere kwestie was natuur lijk of het standpunt zelf wel deugt en daar over hebben verscheidene raadsleden nog eens een ernstig woord van critiek laten hooren. Waarom, zoo werd er gevraagd, houdt de S. D. A. P. in Nederland zich zoo afzijdig van gebeurtenissen waarbij het Koninklijk huis is betrokken in tegenstelling b v. met Engeland en België. Daarvoor is hier te lande geen enkele reden. Zelfs al zou men het met een monarchistisch bewind niet eens zijn, dan dient toch erkend, dat H. M. de Koningin nimmer misbiuik van Haar mach'«- positie heeft gemaakt en zou het een eisch van burgerlijke beleefdheid wezen, bijeen komsten "waar Zij verschijnt niet opzettelijk te negeeren. ;i, Van de zijde der oppositie is er daarbij op gewezen, dat trouwens in het sociaal-demo cratische partijbestuur reeds andere opvattin gen naar voren komen en de heer Van de Vall heeft in antwoord daarop de mogelijk heid niet uitgesloten, dat inderdaad in de toekomst een andere gedragslijn zal gevolgd worden. Of het zoover zal komen, dat de sociaal-democraten aan den wensch van vrij wel alle andere raadsleden gehoor kunnen geven en het stedelijk ontzetfeest voortaan eendrachtig mee zullen vieren, is nog zeer te betwijfelen. De heer Van de Vall meende te dien opzichte nog geen voorspellingen te kunnen wagen, en de heer Van Drunen was nog veel pessimistischer. Er zal nog heel wat water door het Noordbollandsch Kanaal moeten stroomen eer de heeren Westerhof en Bonsema. hoog-gehoed en zwari-gejast, bij het Vrijheidsbeeld het lied van Alkmaar's vic torie staan te zingen, maar dat is vroeger ook wel eens van de katholieken voorspeld en het feit, dat een vroegere katholieke wet houder thans alle coupletten uit het hoofd kent. is het beste bewijs, dat de tijd heel wat gemoederen verzachten en heel wat inzichten wijzigen kan. Nu wij het ever het Noordhollandsch Kanaal hebben, komt ons ook weer het debat over het kanalenplan m herinnering. Er is destijds, nog niet zoo vele jaren ge leden, in deze streek een geweldig enthou siasme voor het graven van kanalen geweest en er is ten slotte een groot kanalenplan voor West-Friesland ontworpen, waarvoor verscheidene gemeenten en polderbesturen een jaarlijksrhe bijdrage zouden verfeenen. Het was toen nog geen malaise-tijd en de verwachting was. dat landbouwproducten uit deze streek bij groote scheepsladingen vol naar elders geëxporteerd konden worden. Het enthousiasme werd naar draagkracht in financieelen steun omgezet en de Alkmaar sche raad besloot voor de projecten, waarbij onze gemente belang had, veertig jaar lang een bijdrage van f 22.000 t>er jaar te zullen geven. Uit deze cijfers blijkt wel, dat er nog geen crisiswolkje aan de iucht was maar sindsdien zijn de toestanden totaal veranderd. Ten eerste zijn wij in den tijd van de magere zeven jaren gekomen als het daaibij ten minste nog blijven zal en ten tweede is het vlugge en steeds goedkoopent goederenver voer per vrachtauto veel meer toegenomen dan dat over het water. De be'angstelling voor het water is voor een groot deel ver dwenen en als men daarbij nog bedenkt, dat er eigenlijk geen landbouwproducten meer te vervoeren zijn. dan kan men wel begrijpen, dat menig raadslid bij het bekijken van den kostbaren post, waaraan zij-n kleinkinderen nog zullen meebetalen, wel eens zuchtend het hoofd geschud heeft. Kunnen we er met goed fatsoen niet van af komen? werd van diverse zijden gevraagd, maar de wethouder had er een zwaar hoofd in en de heer Van de Vall vertelde, dat er intusschen al zoovele voorbereidingen tot uitvoering gemaakt waren, dat Alkmaar eigenlijk moreel verplicht was zijn belofte na te komen. O Dat is natuurlijk volkomen juist en de raad .heeft zich menigmaal verontwaardigd ge toond als bu.'iengvrméenten, b.vl ten opzichte van het Centraal Ziekenhuis, neiging ver toonden zich aan eenmaal gemaakte afspra ken te onttrekken en daardoor de exploitatie in gevaar zouden brengen. Toch zagen verscheidene raadsleden dit verschil, dat ten eerste Alkmaar voor twee projecten gecontracteerd had en er een later gewijzigd is en ten tweede, dat de kana'en niet als het zfekenhuis al tot stand gekomen zijn, zoodat het misschien nog mogelijk zou blijken door een anderen opzet tot een zoodanige bezuiniging te komen, dat men de Alkmaarsche bijdrage geheel of gedeeltelijk zou kunnen missen. Met uitzondering van den heer Van de Vall. die zich ten volle aan de eens gemaakte afspraak zou willen hou den en in gedachten al groote motorschepen vol landbouwproducten naar de Oceaan- stoomers in Rotterdam zag vertrekken, be sloot de raad een motie-Keesom te steunen, waarin aan het college werd opgedragen te onderzoeken in hoeverre het mogelijk zal blijken, zich geheel of ten deele aan deze zware financieele verplichtingen te ont trekken. Het coliege nam die motie in eenigs- zins gewijzigden vorm over en zal met het oog op de groote offers, welke Alkmaar daar voor te brengen heeft, infoimeeren in hoe verre het kanalenplan in dezen tiid nog ur gent is te oordeelen. De raad heeft begrepen, dat de tijden er niet meer naar zijn om door zoogenaamde kunstsubsidies het geven van tooneelvoor- stellingen van overheidswege te steunen Alkmaar ligt onder den rook van Amsterdam en er worden hier door gezelschappen en schouwburgdirecteuren meer dan voldoende stukken vertoond waarvoor geen enkele sub sidie gevraagd of gegeven wordt. De tijd, dat men van overheidswege Alkmaarders in de gelegenheid moest stellen om tooneelkunst te zien, ligt achter ons. Electrische treinen, goedkoope treinen en bovendien treinen, die nog tot middernacht uit de hoofdstad naar hier vertrekken, hebben het mogelijk ge maakt vrijwel zonder prijsverhooging een stuk, dat men zelf uitkiest in Amsterdam te gaan bekijken, waar het in den regel heel wat beter tot zijn recht komt dan op een tourné door de provincie. Doet zich een bijzondere gelegenheid voor. zooals thans bijvoorbeeld door de aanvrage van het Rotterdankch Hof- stadtooneel om van een bij uitstek historisch stuk als „Vader des Vaderlands-' een volks opvoering te geven, dan zou er nog eenige reden voor een gemeentelijke subsidie kunnen zijn en de kunstcommissie zal dan ook over wegen in hoeverre de daarvoor thans nog op de begrooting staande subsidie verstrekt zal kunnen worden. Comité s, die zooveel teleur gestelde abonné s verliezen, dat zij niet meer in staat blijken zonder overheidssteun stand te houden, hebben hun bestaansrecht niet be wezen en behoeven in dezen tijd zeker niet met belastinggeiden kunstmatig in het leven gehouden te worden. De raad heeft dat trou wens begrepen en den post voor de zooge naamde kunstsubsidies voor volgende jaren tot een bedrag van 25 verlaagd, zoodat ge meentelijke steun voor het geven van tooneel- Door de wetswijziging is het be sluit van Ged Staten tot vernieti ging van het raadsbesluit, in welk besluit medewerking tot het stich ten van een neutrale school werd geweigerd, vervallen. De neutrale school komt er dus niet. (Stad en omgeving Torgler's verdediger in Holland. (Dag. Overzicht). De Amerikaansche stratosfeer tocht vau captain Settle prachtig geslaagd. (Luchtvaart). De uitslag van de Spaansche ver kiezingen. (Buitenland). De ontwapeningsconferentie ver daagd tot begin 1934? (Buitenland). Hedenmorgen om 6 uur bij de neutralisatie leidden in de Amster- damsche Zesdaagscne Pijnenburg- Wals, AertsLoncke en Guirabre- tière-Broccardo, terwijl Rausch- Hürtgen en Braspenninx-v. Kempen 1 en 2 ronden achterstand hadden. (Sport en Wedstrijden). Na een aanvaring op de Noordzee is de IJ muider treller Rotterdam IJ M 112 gezonken; alle negen op varenden zijn gered, maar zij ver loren al hun nebben en houden. (Binnenland). De volgende maand behandeling van de zaak tegen den commandant van de Zeven Provinciën. (Binnen land). Zie verder eventueel Laatste Be richten. voorstellingen vooi volgende taren niet meer mogelijk zal blijken. Wij eindigen ditmaa. met een vpel belang rijker kwesti». namelijk het tunnelv»aagstuk. Het is een goed teeken. dat er steeds meer over die tunnel wordt gesproken, want het bewijst, dat de belangstelling daarvoor grooter wordt naarmate men de behoefte er aan stetds meer gaai gevoelen. Wanneei het boschplan tot stand komt, zal het tunnclvraagstuk voor Alkmaar urgen ter dan vroeger zijn, maai bovenal blijft het van belang voor alle gemeenten, die over den Bergerweg bereikt moeten worden, dus voor de Egmonden, Bergen, Bergen aan Zee en Schoorl. Een goede to gangsweg is voor deze va- cantieoorden van de grootste beteekenis en nu moge een geduldig man als de heer Van de Vall het heelemaal niet erg vinden dat hij tien minuten voor den overweg moet wach ten. er zijn tal var. automobilisten die het Amerikaansche devies „Time is money" heb ben overgenomen en niet kunnen verdragen, dat zij de spoor boomen open zien gaan op een tijdstip, dat zij, zonder verkeersobstakel, op de plaats van bes.emming konden zijn. Het is mogelijk, dat de toestanden in Amsterdam of in Enschede nog slechter zijn, maar bij de bespreking over de verbreeding van de Ber- gerbrug heeft de burgemeester zeer terecht laten uitkomen, dat het feit. dat andere brug gen in nog slechter conditie verkeeien, toch zeker niet oorzaak mocht zijn om de Ber ge rbrug dan óók maar onveranderd te laten. Nu die brug verbeterd wordt en weldra zal aansluiten op een verbreiden Geester- weg en een verkeersweg naar Bergen, die, wat het Alkmaarsche gedeelte betreft, in alle opzichten den toets der critiek kan doorstaan, wordt de spoorwegovergang steeds meer de zwakke schakel in de nieuwe verkeersketen. Projecten als een verlengde Lindenlaan of een verbinding naar den Heldersche weg zijn ten slotte nog maar toekomstplannen. De eenige weg, die er werkelijk is en dit van iaar tot jaar een steeds grooter verkeer trekt is de oude, bestaande en thans verbeterde Berger- weg en een oplossii-g van het tuimelvraag- stuk kan daar niet lang meer op zich laten wachten. De heer Ringers heeft aangeraden nog eens een nieuwe calculatie te maken omdat het hem werkelijk voorkomt, dat het tot dusver berekende plan heel wat goedkoojjer zal kun nen wezen. Heeft men de berekening voor een goed en niet kostbaar project dan zal het tijd zijn alle belanghebbende gemeenten aan de conferentietafel te roepen en de kosten naar draagkracht en billijkheid ten laste der ver schillende schatkisten te verdeelen. Het vei keersvraagstuk is een der belang rijkste van dezen tijd en de auto staat in het teeken van de algemeene belangstelling. Wat dit voertuig betreft is er m den raad ook nog over de parkeerpuzzle gesproken, waaraan wij in een volgend artikel noa een korte beschouwing zullen wijden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1933 | | pagina 1