^Buitenland
^Bunnenland
DE STERRENHEMEL 6—13 DECEMBER 1933 20 h MT.
DE BRAND TE ISTAMBOFT,.
Geweldige schade.
BUITENLANDERS GEWEERD VAN
ZWITSERSCHE ACADEMISCHE
EXAMENS.
TREINAANSLAG OP FUNEN.
De vermoedelijke dader
gevonden?
DE SPAANSCHE VERKIEZINGEN.
POLITIEKE SPAANSCHE BOTSINGEN.
Voorzorgsmaatregelen der politie
AMERIKA ONDERZOEKT DE
NAZI-PROPAGANDA.
JAPAN WIL 43 OORLOGSSCHEPEN
BOUWEN.
Ster V grootte, W kWtoo
Ster 2* grootte.
Ster "lt I' gr.
Melkweg
Wettelijk Ingeschreven bij bet
Bureau Induatrieelea
idom onder No.
64aaa
©msIEKVC
VÜLLEMMN
O UATCTE KVfcEIIER
©whjUVE MMN
ZUID
VENÜS
HARS®
JUPITER Q)
SATURHIXS
Bovenstaand kaartje stelt voor den
6terrenhemel in Nederland, des avonds
te acht uur Midde'bare Tiju, gelijk aan
1 h 1 min Steiretijd.
In tegenstelling met gewone landkaar
ten vindt men hier het Westen recorts,
het Oosten links van den beschouwer
geteekend. Dat is bij sterrckaarten nood
zakelijk en gebruikelijk teneinde te ver
hoeden, dat de beelden in spiegelschrJt
zouden verschijnen.
Wanneer men in het oog houdt, dat
rie hemellichamen die in het Oosten
opkomen, naar het Zuiden stijgen en in
h Westen ondergaan, en wanneer men
verder slechts d&t kwadraat van de
kaart voor zich neemt, waarnaar de blik
aan den hemel gericht is, dan is de
oriëntatie eenvoudig genoeg.
Op dit kaatje loopt, van het Westen
ïiaar het Oosten door de sterrenbeelden
Arend, Zwaan, Cassiopeia, Perseus en
Wagenman een gebogen stippellijn; zij
duidt de ligging van den melkweg aan
In drukletters vermeldt zijn de namen
van de sterrebeelden; de eigennamen
van een aantal der helderste sterren
zijn in schrijfletters geteekend.
De middaghoogste van de zon veran
dert deze maan van 16 K° tot 14 H° op
23 December; daarna neemt zij weer
toe tot bijna 15°; de dagboog de tijd
dat zij boven den horizont staat), is 1
Deca 8 h 8 min23 Dec. 7 h 45 min en 31
Dec. is zij weer toegenomen tot 7 h. 50
min. Den 22en December valt het win
tersolstitium, winterzonnestilstandspunt
of zonnewende; dan begint de winter en
tevens beginnen dan de dagen te lengen!
De schijngestalten van de maan zijn:
V.M 2 Dec; LK: 10 Dec; NM. 17
Dec.; EK 23 Dec.; VM: 31 Dec. Op
dit kaartje vindt men de afnemende
maan nog juist aan den Oostrand der
kaart.
DE PLANETEN.
Op onze kaartjes volgen wij den loop
d^r vier planeten Venus, Mars, Jupiter
e Saturnus. We komen nu in een pe
riode, dat er des avonds 8 uur nog
maar weinig te zie1 is.
Venus (m —4.2) is avondster in den
Steenbok; om 8 uur is zij echter al
onder. Aangezien zij ongeveer drie uren
nv zonsondergang nog zichtbaar is. kan
men Venus in den vroegen avond in het
Westen mooi zien!
Mars (m =s 1.4) is avondster in Schut
ter en Steenbok; om 8 uur ook al
onder.
Jnpiter (m —1.4) is morgenster in
de Maagd; hij komt eenige uren na
middernacht pas op.
Satnrnas (m 0.9) is als een ster van
de eerste grootte in 't Z W. en 'N Z W.
laag boven de kim te zien.
Het winteravondsterrebeeld O r i o n
is om 8 uur in al zijn pracht al opge
komen.
(m magnitude helderheid ver
geleken met een ster van de le grootte,
d'e m 1,0 heeft.)
in den zomer zóó weinig verdienden, dat ze
dadelijk bij de overheid moeten aankloppen.
Maar dat is allerminst het geval met in
zender, en ik heb de vraag gesteld, komen
die menschen nu langs den „officieelen" weg
bij de gemeente aan? En die vraag stellen
zich zeer velen die niet bij het gemeentebe
stuur aankloppen, maar het zwaarder te ver
antwoorden hebben. Het geval van inzendet
is heusch niet het eenige. Intusschen is mij
gebleken, dat in het gezin L. een meisje heel
weinig verdient omdat zij wordt opgeleid in
een vak en er is ook nog een jonger broertje
Ik heb aan den inzender niet beloofd om een
rectificatie te geven, doch als er reden voor
was, zou ik er op terugkomen. Intusschen
hoorde ik, dat er „een ingezonden stuk zou
komen" en heb een afwachtende houding
aangenomen. De rest zou ik voor kennisge
ving kunnen aannemen, ware het niet, dat L
op het stempelen terug komt. Ja, zegt L., wij
stempelen om een rechtmatige uitkeering van
den bouwvakbond die we zelf betalen door
de wekelijksche contributie. Dat is een goed-
koope bewering, doch de werkelijkheid is iets
anders. Er wordt door niet-ingewijden altijd
gewezen op de menschen in de arbeidersorga
nisaties die zulk een hooge contributie beta
len, doch in dat betalen zit winst. Wie zijn
oogen den kost geeft weet hoeveel steun rijk
en gemeenten aan die kassen geven. De ar
beider weet, dat hij veel meer krijgt dan hij
aan contributie betaalt en 't is alweer dezelfde
belastingbetaler die hieraan mag „afdokken"
Men zou eens zien hoeveel personen bedank
te voor hun bonden als ze er niet beter van
werden En dan blijf ik beweren, dat er per
sonen zijn die het geheele jaar werken en
nauwelijks als de hamer of troffel neerlegt,
gaan stempelen om maar weer zooveel moge
lijk en zoo lang mogelijk te halen en anders
maar naar de gemeente geld om te ontvan
gen wat hun niet toekomt. Misschien wel
langs den „officieelen" weg. doch Zoo zie
ik de zaak en met mij vele ingezetenen.
(Wij sluiten hiermede deze discussie.
Red. Alkm. Crt.)
De groote brand, welke in den nacht
op Maandag aanzienlijke schade heeft
aangericht te Istanboel en o. m. het
gerechtsgebouw volkomen heeft vernie
tigd, kon Maandag definitief worden
gebluscht.
De brandwper is er in geslaagd de
beroemde S a-kerk, welke direct aan
het gerechtsgebouw grenst, te redden.
De brandschade wordt geschat op ruim
tien millioen guldens. Bij den brand in
het gerechtsgebouw zijn 500 belangrijke
processtukken vernield, waardoor de
rechtspleging te Istanboel gedeeltelijk is
gestagneerd.
Volgens panvullende telegrammen uit
Stamboel heeft de storm op de Zwarte Zee de
scheepvaart volkomen lam gelegd. Het aantal
vermiste zeelieden in het geSied van Samon
bedraagt meer dan 100. De materiee'e scha
de wordt op meer dan 100 millioen francs
geraamd.
De bondsraad heeft besloten, dat al
leen Zwitsersche burgers toegelaten
zullen worden tot de examens voor het
verkrijgen van de diploma's van arts,
tandarts, apotheker, veearts. Uitgezon
derd van deze maatregelen zijn die lan
den, die aan afgestudeerde Zwitsers
vergunning geven hun functie daar te
lande uit te oefenen.
Drie weken geleden werd er we
hebben er destijds melding van gemaakt
een aanslag gepleegd op den trein
van Odense naar Middelfort op het
eiland Funen. Er was een ijzeren sein
paal op de rails gelegd, waardoor de
trein ontspoorde en twee reizigers
ernstig gekwetst werden.
Dezer dagen kwam een man, die vlak
bij hetzelfde traject woont, op een nabu
rig station vertellen dat hij een geheim
zinnig hameren op de rails had gehoord.
Hij had naar buiten gekeken en toen
twee mannen met een electrische zak
lantaarn bezig gezien aan de baan. Een
paar spoorwegmannen gingen er op uit,
doch konden niets verdachts aan de
baan merken. Wel hoorden zij uit een
naburig boschje een lang aangehouden
fluitsignaal.
De politie werd gewaarschuwd en na
een langdurig verhoor van den aange
ver viel deze door de mand en bekende
het heele verhaal verzonnen te hebben.
De zaak zou hiermede afgedaan kunnen
zijn, ware het niet dat de politie het
ernstige vermoeden koestert dat hij de
dader is van den onlangs gepleegden
aanslag. Het is n.1. gebleken dat hij elf
jaar geleden gepoogd heeft op Zuid-
Funen een trein tot ontsporing te bren
gen, door balken en steenen op de rails
te leggen. De aanslag werd verijdeld
doordat voorbijgangers de obstakels
tijdig verwijderden. Hij werd destijds
voor deze misdadige poging tot 40 dagen
gevangenisstraf veroordeeld.
Bij den aanslag van drie weken gele
den had iemand kort vóór de ontsporing
ook langgerekte fluittonen gehoord uit
een boschje in de omgeving. De man die
van den aanslag verdacht wordt, heeft
aan de politie bekend dat hij het was ge
weest, die gefloten had toen spoorweg
personeel op de plaats ging kijken, waar
volgens hem een nieuwe aanslag zou
voorbereid zijn. Hij wilde aldus den
indruk wekken dat de „daders" nog in
de nabijheid waren.
Te Madrid zijn bij de laatste verkiezingen
400.000 stemmen uitgebracht. Het merkwaar
dige van den uitslag is, dat tengevolge van
de regelingen van de kieswet de socialiste
die in totaal slechts 3te^TOntP^r,ul«
kregen hebben dan de rechtsche partijen, des
ondanks 13 zetels hiermede veroverd hebben,
terwijl de rechterzijde slechts 4 zetels ver
wierf. 4
Persstemmen.
De rechtsche dagbladen, die te Madrid
verschijnen, betreuren het allen, dat de rege
lingen van de kieswet het mogelijk hebben ge
maakt, dat de linkerzijde meer afgevaardig
den heeft gekregen dan volgens de stemmen
verhouding rechtvaardig zou zijn. Men legt
er evenwel den nadruk op, dat het eindresul
taat daardoor niet gewijzigd wordt en dat de
overwinning van rechts er niet minder door
wordt.
„La Narion" schrijft o.a., dat deze verkie
zingsoverwinning geen definitieve stap i6 op
den weg naar de verbetering. Het einddoel
moet zijn een reorganisatie van Spanje op
fascistischen grondslag.
De links-republikeinsche avondbladen, die
met vertraging zijn verschenen zijn van mee
ning, dat de rechtsche overwinning niet zoo
groot is, hetgeen zij met becijfering trachten
aan te toonen.
Men verwacht vrij algemeen een regeering-
Lerroux, die in hoofdzaak op de radicalen
zou steunen en afhankelijk zou moeten zijn
van de welwillende neutraliteit der katholieke
volk«actie.
Definitieve verkiezingsresultaten zijn in
tusschen nog niet bekend.
Ook na de verkiezingen is het nog in tal
rijke Spaansche steden tot politieke botsin
gen gekomen. In Barcelona wierpen anar
chisten over een volle autobus een brandver-
wekkende vloeistof. Hierbij kregen 7 perso
nen zware brandwonden. In Bilbao is het tot
bloedige botsingen gekomen tusschen socia
listen en aanhangers van de rechterzijde,
waarbij 1 persoon werd gedood en verschei
dene anderen werden gewond. In' Alicante
werd bij een politieke staking eveneens 1 man
gedood. In Murcia schoot een communist een
lid van de boerenpartij neer.
Verder is het in geheel Spanje tot talrijke
botsingen en vechtpartijen gekomen, die ech
ter geen grooten omvang aannamen.
Het voortduren van de transportarbeider-
staking in Barcelona en de kellnersstaking
in Madrid doen echter nog nieuwe onge
regeldheden vreezen. De nolitie heeft in ver
band hiermede omvangrijke voorzorgsmaat
regelen genomen.
De speciale commissie van de kamer van
afgevaardigden voor het instellen van een
onderzoek naar de nat.-soc. propaganda in
de V.S. heeft gisteren den redacteur van de
„Daily Mirror Gauvreau" gehoord. Deze
verklaarde, dat dezelfde propagandisten, die
tijdens den oorlog zoo actief waren thans
wederom aan het werk zijn; tal van pamflet
ten zijn in de V.S. verspreid door personen,
die een armband met hakenkruis droegen.
Het Japansche ministerie van marine deelt
mede, dat voor 1936 43 kleine en middel-
groote oorlogsschepen zullen worden ge
bouwd, welke ongeveer 431 millioen ven zou
den kosten. Met den bouw van deze schepen
zou de Japansche vloot ongeveer 73 pCt. der
Amerikaansche vloot bereiken.
DE NOODVERORDENING VAN
VELSEN TOCH BINDEND VERKLAARD.
Dateerend uit de stakingsdagen.
De Hooge Raad heeft heden arrest gewezen
in de zaak van den IJmuider arbeider B., die
in eerste instantie heeft terecht gestaan voor
den kantonrechter te Haarlem wegens over
treding van de noodverordening, welke de
burgemeester van Velsen had uitgevaardigd
tijdens de IJmuider staking en krachtens
welke het verboden was, zich tusschen 12 en
5 uur des nachts op de openbare straat te be
vinden. De kantonrechter verklaarde deze
noodverordening niet verbindend, aangezien
het wetboek van strafrecht alleen strafbaar
stelt het overtreden van algemeene politic-
voorschriften uitgevaardigd krachtens arti
kel 220 der gemeentewet (verbod van samen
scholingen). Deze noodverordening berustte
echter naar het oordeel van den kantonrech
ter op artikel 219 der gemeentewet (bevelen
inzake de openbare orde). In hooger beroep
heeft de rechtbank te Haarlem deze verorde
ning wel verbindend geacht en den verdach
te tot drie dagen hechtenis veroordeeld. B.
stelde tegen dit vonnis cassatie in bij den
Hoogen Raad, die zijn cassatieberoep heden
heeft verworpen.
GEDISTILLEERD NAAR DE
VEREENIGDE STATEN.
Waarschijnlijk 6000—6500 h.1. voor
Nederland.
De Rotterdamsche correspondent van
het Hbld. schrijft:
De berichten, die uit de V. S. komen
met betrekking tot den toegestanen
invoer van alcohol, houden onze Neder-
landsche distilleerderijen voortdurend
in spanning. Die spanning is te grooter
omdat de Nederlandsche distilleerde-
riien niet anders kunnen handelen dan
in opdracht van hun Amerikaansche re-
lat.es. Deze laatsten verkrijgen do in
voervergunningen, de zg. permits. Deze
moeten door de exporteurs worden over
gelegd ter legaliseering van den invoer.
Er zijn uit Amerika reeds vele aan
vragen binnen gekomen. Orders kan
men dat slechts in zeer voorwaardelij-
ken zin noemen, omdat de mogelijkheid
van uitvoering afhankelijk is van de in
voervergunningen. Intusschen zitten de
distilleerderijen niet stil. De Ameri
kaansche alcoholwetgeving eischt aller
lei speciale voorschriften omtrent spe
cificeering, emballage enz. en de
distilleerderijen hier te lande hebben
daarvoor reeds het noodige materaal
aangeschaft. Er staan dan ook reeds
zendingen gereed ter verscheping
In de jaren 1910 tot en met 1914, die als
basis van den invoer gelden, schommel
den de uitvoercijfers van gedistilleerd
van ons land naar de V.S. nogal. In 1910
bedroeg de Nederlandsche uitvoer naar
de V. S. ruim 1 mill. liter. In 1911 waren
het echter maar ruim 300 000 liter. Het
gemiddelde dezer jaren is ongeveer
650 000 liter. Naar dezen maatstaf zal
Nederland dus 6500 hl. mogen invoeren
in de periode van 6 Dec. tot en met 31
Januari. Deze hoeveelheid is niet vol
ledig in overeenstemming met de ver
wachtingen die sommigen hebben ge
koesterd, maar in dezen tijd zijn de
distilleerderijen blij met orders van de
zen omvang.
De verdere ontwikkeling zal moeten
worden afgewacht; al te hoog gespannen
mogen de verwachtingen echter niet
zijn, want de Amerikaansche industrie
krijgt eerst thans gelegenheid zich op
het gebied van de fabricage van alco
hol en likeuren te ontwikkelen. En zij
zal die gelegenheid dus wel ten volle
benutten.
Het feit, dat de zoon van president
Roosevelt een leidende positie heeft
aanvaard bij een der groote Amerikaan
sche distilleerderijen kan de verwach
tingen van hen, die ook in de toekomst
op grooten invoer hadden gehoopt, wel
teleur stellen. De Nederlandsche distil
leerderij heeft echter als verdedigings
middel zijn kwaliteit, die in de V. S.
vooreerst nog niet geëvenaard zal kun
nen worden. Voor zoover de invoerbe-
pailngen dat toelaten zal het Neder
landsche product wel weer een plaats
op de Amerikaansche markt veroveren.
EEN WINKELSLUITINGSKWESTIE
B. en W. van Zwolle zijn van oordeel,
dat de Winkelsluitingswet den gemeen
tebesturen niet de bevoegdheid geeft
ontheffing van de winkelsluiting te ver-
leenen op Zondagen. Desondanks besloot
de Raad met het oog op de St. Nicolaas
voor Zondag deze ontheffing wel te ver
leen en.
Op last van den burgemeester is tegen
den voorzitter van de winkeliersvereen.
„Assendorp Vooruitdie ingevolge Jit
raadsbesluit zijn winkel open had. pro
ces-verbaal opgemaakt om de rechtma
tigheid van de ontheffing door den rech-
trr te doen uitmaken.
DE GRONINGSCHE WEEZEN.
Van het Oroene Weeshuis naar
twea villa's.
Het Groene Weeshuis te Groningen,
een gebouw dat meer dan drie eeuwen
geleden werd gesticht, zal worden ge
sloopt.
Het ouderwetsche gebouw met zijn on
gezellige zalen paste niet meer in dezen
tijd, zoodat voor de kinderen, in totaal
vijftig jongens en meisjes, nieuwe te
huizen gezocht zijn; welke zijn gevonden
in twee villa's aan den Verlengde Heere-
weg, de villa's met groote tuinen,
„Hilghestede" en „Pax Sperata" (Hoop
op Vrede). In „Hilghestededat plaats
biedt voor 50 pleegkinderen, zijn de
meisjes gehuisvest en in „Pax Sperata"
met ruimte voor 30 kinderen, de jongens.
DE GIDS-REDACTIE.
Er komt naar wordt vernomen een
groote verandering in de redactie van
„De Gids". Een groote aantal redacteu
ren treedt met 1 Januari a s. uit de re
dactie, t.w. prof. J. D. van der Waals Jr.,
M. Nijhoff, A. Roland Holst, D. Crena de
Jongh en prof. R. N. Roland Holst.
Van de tegenwoordige redactie blijven
dan over prof. D. van Blom en prof. dr.
H. T. Colenbrander.
VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJ
OPGELICHT.
Nderlander, die aanvankelijk
verdronken heette, is te Antwerpen
gearresteerd en zijn broer te Am
sterdam is ook in arrest gesteld.
Op een Vrijdagavond in Juni van dit jaar
huurde de heer van der L. een koopman van
omstreeks 30 jaar, woonachtig op de Wil-
kmspaikweg te Amsterdam, een auto in de
Jac. van Lennepstraat aldaar. Hij zou daar
mede naar Eindhoven gaan voor zaken. Den
volgenden morgen vond men den auto in de
Merwede bij SIiedrecht. De bestuurder werd
niet gevonden. Men nam aan, dat hij was ver
dronken en dat zijn lijk uit den auto was ge
spoeld omdat een der deuren open stond.
Dit drama heeft een andere oplossing ge
kregen. De heer van der L. is niet met den
wagen in de Merwede verdwenen. Hij is on
langs in België door kennissen gezien en toen
dit ter oore kvam van de justitie heeft de
rijksrecherche de zaak ter hand genomen
met het gevolg, dat de heer van der L. weri
gevonden en gearresteerd.
Zijn jongere broer te Amsterdam is ook in
arrest gesteld, omdat hij zich de gelden van
een hooge levensverzekering die zijn broer op
hem afgesloten had, heeft laten uitbetalen.
De uitlevering van Van der L. is aan de
Belgische regeering gevraagd.
Door de Antwerpensche politie
gearresteerd.
In aansluiting op bovenstaande wordt nog
gemeld:
Door den gerechtelijken dienst van het par
ket van Antwerpen werd op verzoek van de
Nederlandsci e justitie in de gemeente Ekeren
bij Antwerpen de Nederlander v. L., 23 jaar
oud, afkomstig uit Amsterdam, ontdekt en
aangehouden wegens gepleegde bedriegerij.
De man had een levensverzekering aangegaan
tot een bedrag van 300.000 gulden, die bij
zijn overlijden aan zijn broeder moest wor
den uitbetaald.
Op 2 Juli 1.1. was v. L. spoorloos ver
dwenen en men had vernomen, dat hij per
huurauto was vertrokken.
Er werd aan een ongeluk gedacht en in
zooverre was de zaak reeds gevorde d dat,
naar ons verzekerd wordt een gedeelte der
som aan den broeder werd uitgekeerd Later
werd uit de Waal de auto opgevischt waar
van de deuren en ramen zoodanig waren ge
sloten, dat de man, die in den wagen zou
gezeten hebben, het rijtuig zeer zek« njrt
kon hebben kunnen verlaten. De zaak *erd
scherp onderzocht en het bleek dat L ia
dienst was getreden bij een kippentokker die
eveneens blauwe vossen kweekte. Ten einde
zich onkenbaar te doen zijn. had v. L. die
blond is zijn haren zwart geverfd en zija
snor laten staan Hij heeft een volledige toe*
kentenis afgelegd.
Wij lezen over bovenstaand geval nog ia
de Tel.:
Indertijd was één onzer correspondenten
tegenwoordig bij een onderzoek dat een dame,
psychometriste van beroep, te Sliedrecht
heeft ingesteld. Deze dame in kwestie, mevr.
Meyer—Adam, hebben wij over deze affaire
eenige vragen gesteld en daarbij een omstan
dig verhaal gekregen omtrent de voorge
schiedenis en het z.g. ongeval zelf.
De ouders van den jongen man rijn op
zekeren avond bij mij geweest, zeide zij. Dt
vader toonde mij een portret, zonder aanvan
kelijk te zeggen, dat het zijn zoon was, die
daarop stond. Ik heb dat jortret bestudeerd.
Het was door vele handen gegaan en tot
mijn spijt moest ik mijn bezoekers mededee-
len, dat ik er „rare" dingen op las. Ik zeide
dat ik een dijk zag. Van het ongeval in Slie
drecht wist ik nog niets af. Dat had eenige
weken tevoren in de krant gestaan, doch iic
had dat niet gelezen. En zoo beschreef ik den
dijk en de huisjes op den dijk van Sliedrecht,
zonder dus feitelijk .e weten dat dit Slie
drecht was.
De ouders stelden mij voor, de plek des on-
heils te bezoeken, daar zij het stoffelijk over
schot gaarne aan den schooi der aarde zagen
toevertrouwd, ik liet mij overhalen en zoo
vertrokken wij per auto naar het plaatsje.
Daar bleek mij dat ik de entourage goed had
gezien bij het vasthouden van de foto. Het
weer was slecht en teen wij langs den dijk
reden riep ik plotseling: Stop, we zijn er al
voorbij.
Ik stapte uit en liep naar de plek tusschen
twee dammen. Hier is h-t p Feurd, sprak ik.
Doch tevens was mij g'tleken, dat de man
met den auto nog >p eenige andere punten
had sti'vestaan. Daa-om werd aanvankelijk
bij mij de indruk gew kt van zelfmoord
Waar ik nu stond zap ik den auto te water
riiden met vrij groote snelheid. Indien mijn
man mij niet pegrepen had zou ik zelf te wa
ter zijn pestort.
Ik zeide: weet u dat er een blaam op hen
rust? Ook hoorde ik geld klinken en een bui-
ter'andsche taal spr-ken
Bij een tweede bezoek, dat later plaats
vond. hebben we langen tijd op het water
gedobberd. Ik ben toen driemaal iu trance
geweest. Ik kon de plek maar niet aanwijzen
en geen contact met het slachtoffer krijgen.
Hij is er niet, heb ik eenige malen ge
zegd en dat hield ik vol. Nadien heb 8c er
niets meer van gehoord.
We! hebben zich moeilijkheden voorgedaan
met de betaling voor mijn onderzoek. Eén
der familieleden heeft toen tegen mij gezegd:
Vandaag of morgen betalen ze ons de ver
zekering uit en dan kunnen wij u voldoen.
Ik wist inderdaad dat er een verzekering
op den zoon was gesloten van een ton. Ik
heb dat zooals wij dat noemen bij intuïtie
vernomen. Verder begreep ik dat vandaag of
morgen de tijd zou komen dat ik moest
spreken.
Voorts hebben wij gesproken met den heer
Greve van de autoverhuurinrichting Pontiac
in de Jacob van Lennepstraat 11. Deze deel
de mede dat de betrokken J. v. d. Lichte zich
als journalist had voorgedaan. Den avond te
voren had hij een auto van een gesloten
model gehuurd. Het ongeluk had op den
heer Greve later een zonderlingen indruk ge
maakt. Ook ziin echtgenoote sprak al dadelijk
van een comedie". Het bedrag dat gemoeid
was met het bergingswerk van der wagen en
het opknappen beliep 830 gulden. Hiervan te
niets terugbetaald.
MISDADIGHEID TE OSS.
Wat is ertegen te doen
In de Zaterdag gehouden najaarsvergade
ring van hei Psychiatiisch-Juridisch Gezel
schap heeft dr. J. Casparie eenige beschou
wingen gewijd aan de criminaliteit te Oss eo
omgeving, vergeleken met die van andere
centra in Noord-Brabant.
Spr. stelde voorop, dat de top-criminali-
teit van Oss geenszins uitsluitend van recen»
ten datum is Integendeel, uit de archieven is
gebleken dat waarschijnlijk reeds in 1672,
doch zeker in den Franschen tijd, het ver
schijnsel van veelvuldige zware eigendoms
delicten en ernstige geweldsmisdrijven in en
om Oss zorgwekkend werd geacht. Slechts ia
de negentiende eeuw schijrt de streek betrek-
keli k iets rustiger te zijn geweest.
Het merkwaardige is echter, dat de sterk
verhoogde criminaliteit met een eigenaardige
locale kleur zich tot den dag van heden
heeft doorgezet. Ook andere streken, ia
Brabant b.v. de centra Rucphen en Uden,
waren en zijn berucht; hier constateer» we
echter langzamerhand een aanzienlijken
teruggang van de misdadigheid. In den loop
der tijden gingen daar de plaatselijke groepen
met eigen zeden op in grootere collectivi
teiten; de sj>ecifieke criminogene factoren
verloren aan beteekenis; door zaakkundig*
maatregelen kou deze „aeddenteete" crimina
liteit worden beteugeld.
In het centrum Oss is dit tot heden echter
niet geiuke. Toch wordt de criminaliteit daar
niet gedragen door het zoogenaamde vlotten
de deel der bevolking; wel is zij in hoofd
zaak geconcentreerd m bepaalde families,
doch dit zijn vastgezetelde kleine landbou
wers. Ook is gebleken, dat de Oneche deli-
quenten in het algemeene niet ziekelijk zij*
gestoord.
Wat kan dan wel de, tot nu toe onuitroei
bare oorzaak zijn van de vele ernstige mis
drijven van Oss zijn? Men heeft de verkla
ring gezocht Ln de verhoudingen welke be
stonden in de z.g. vrij-gebieden. die na 16-*
in de Meijerij van 's-Hertogenbosch orvttrow-
den. Onderzoek heeft echter ge eerd, dat d*se
geen ongunstig en invloed hebben geoef*»
op de criminaliteit te Oss.
Een verschijnsel, ten nauwste mmm»
gend met de misdadigheid der Oseenerm,
dat het eerst opvalt en den autoriteiten de»
mees ten zorg baart, is de zwijgzaamheid va»
verdachten en getuigen zoodra het gaat om
het ophelderen van een misdrijf. Eve* raad-
