DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Wasscherij S. KROM N.V.
A. DAM Co.
Rondom het v. d. Lubbe-proces.
FIAT AUTOMOBIELEN
IN VERHUUR.
No. 291
Zaterdag 9 December 1933
135e Jaargang
Hit hei fxulemettt
Tel. 1523 (3 lijnen).
Onze mod< me z er hygiënische
inrichting is van groot belang
voor het behande'en van uw
goederen.
QaoelijAsch Overzicht
Eenige merkwaardige grepen uit het
Duitsche proces, dat nu al meer dan
50 dagen geduurd heeft aan het ver-
hooren van getuigen.
Het Duitsche Communisme.
Wat vandaag de
aandacht trekt
SCHARLOO
hoek Snaarmanslaan
TEL. 490 - ALKMAAR,
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, nagegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franc door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
pos4*!ro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. AutMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Den Haag, 8 December 1933.
Waterstaatsbegrooting.
Toen de Tweede Kamer van nacht
tegen half twee huiswaarts ging, was de
Waterstaatsbegrooting afgehandeld en
aangenomen zonder stemming. Ware er
stemming gevraagd, dan had de aanne
ming hedenmiddag moeten geschieden,
want het quotum was er op geen stuk
ken na aanwezig. Maar dat is vast ge
bruik bij avondvergaderingen.
Het meest is er gesproken over perso
neelszaken, als gewoonlijk, in het bij
zonder wat het personeel van spoorwe
gen en tram betreft. De eerste spreker,
de heer Van Braambeek (s. d. a. p.)
kwam er tegen op, dat er tegelijk met
inkrimping van personeel ook tot loons
verlaging was besloten.
Tevens klaagde hij over de toestanden
bij de Rotterdamsche Tramwegmaat
schappij, waar men zelfs het pensioen
fonds wil opheffen. Hij vond medestan
ders ten dezen in de heeren J. ter Laan
(s. d. a. p.) en Amelink (a. r.).
Ook over den Zondagsdienst hebben
we weder, evenals elk jaar klachten ver
nomen, ditmaal van de heeren Bakker
(c. h.), Van Dis (st. ger.) en Van Dobben
de Bruyn (a. r.). De heer De Visser
(comm.) vond het materieel, in het bij
zonder de 3de klasse, niet in orde. De
heer Vervoorn (plattel.) kwam tegen de
opheffing van zoovele kleine stations in
verzet.
De minister van Waterstaat, de heer
Kalff, heeft in zijn antwoord uiteenge
zet, dat rationaliseering en loonsverla
ging in deze dagen onvermijdelijk is.
Maar van pauperisme te spreken als
den toestand waarin de spoorwegarbei
ders zouden verkeeren, is onjuist: de
laagst bezoldigde spoorwegbeambte in
de goedkoopste plaats maakt altijd nog
24 per week. Wat de Zondagtreinen
betreft, de gewone dienstregeling wordt
door de Regeering goedgekeurd, doch de
spoorwegdirécties hebben vrijheid met
het oog op bijzondere belangen meer
treinen te doen loopen. Op de klacht
van den heer De Visser antwoordde hij,
dat wie altijd 1ste klasse rijdt, gelijk een
Kamerlid doet, natuurlijk niet al te best
over de 3de klasse is te spreken. De op
heffing van kleine stations geschiedt
werkelijk niet met genoegen, doch is on
vermijdelijk.
Wat betreft de Rotterdamsche Tram
wegmaatschappij, de toestand bij die
onderneming is precair. Het pensioen
fonds is geboren uit gemeen overleg
tusschen directie en personeel. Men
heeft goedgevonden, dat wat gestort is
in het bedrijf zal blijven. Wie het door
■hem gestorte bedrag wenschte terug te
ontvangen, heeft het echter kunnen krij
gen. Maar tot opheffing van het fonds is
besloten omdat men wilde voorkomen,
dat te eeniger tijd geen pensioen zou
kunnen worden uitgekeerd. De minister
beloofde echter de opmerkingen nader
te zullen onderzoeken. Aan de onbe
waakte overwegen, waarover ook ge
klaagd was, wenschte de minister niets
te veranderen. Het zou ongeveer ander
half millioen kosten om er waarschu-
wingssignalen te plaatsen. Maar de on
gelukken zijn nagenoeg altijd aan de
chauffeurs te wijten en het aantal onge
vallen is slechts een klein percentage
van alle ongelukken op den openbaren
weg.
Aan een spoorweg over den afsluitdijk
denkt de minister voorloopig nog niet.
Bij de afdeeling Scheepvaart heeft de
minister naar aanleiding van opmerkin
gen van mevr. BakkerNort (v. d.) me
degedeeld, dat het ontwerp betreffende
zeevaartdiploma's zijn departement
heeft verlaten en thans bij dat van On
derwijs in behandeling is.
Bij de afdeeling Staatsmijnen hebben
de heeren Hermans (r. k.) en Drop
(s. d. a. p.), later ook de heeren Bogaerts
(r. k.) en Louwes (lib.) adviezen gegeven
omtrent de exploitatie, welke de minis
ter beloofde nader te zullen overwegen.
Nadat de begrooting van het havenbe
drijf te IJmuiden zonder debat was
goedgekeurd, was hoofdstuk IX afge
handeld en kon men voldaan huiswaarts
keeren.
Verhooging tabaksaccijns.
Begrooting Soc. Zaken: werke-
loozenzorg.
Bij wijze van afwisseling heeft heden
de Tweede Kamer de middagvergade
ring ingezet met de behandeling van het
ontwerp tot tijdelijke verhooging van
den tabaksaccijns (tot 1 Januari 1939).
Na de schriftelijke voorbereiding was de
accijns verhoogd tot 12 percent voor si
garen met zoogenaamden dichtgewerk-
ten kop {handwerk), wegende per 1000
stuks 3% K.G. of hooger, voor de overi
ge sigaren en de zoogenaamde cigarillos
17Vt percent, voor tabak en snuif 22%
percent en voor sigaretten 50 percent.
D't moet te zamen ongeveer 10 millioen
in 's lands schatkist brengen.
Een bedrijfsvergunning zal wijders
enkel verleend worden aan hen die
rookartikelen in een winkel verkoopen,
terwijl zij die reeds een vergunning heb
ben, deze mogen behouden, terwijl de
verkoop beneden banderolleprijs verbo
den zal worden.
De heer Van de Putt (r. k.) was de
eerste spreker. Hij bracht hulde aan
den minister voor de wijzigingen welke
hij na overleg met de commissie van
voorbereiding in zijn oorspronkelijk ont
werp had gebracht. Hij vreesde even
wel, dat bet cadeaustelsel hiermede niet
afdoende zou bestreden worden. Intus-
schen was hij bereid het ontwerp krach
tig te steunen.
De heer Boon (lib.) achtte het ontwerp
wel aannemelijk. Hij vreesde evenwel
een belangrijke teruggang in den ver
koop der sigaretten.
De heer Westerman (nat. herst.) vrees
de achteruitgang in den verkoop van
alle rookartikelen; hij bepleitte dan ook
een verlaging van den accijns op de si
garetten. Hij vreesde bovendien, dat de
kleine fabrikanten ten onder zullen
gaan en de groote dus een monopolie
zullen krijgen.
De heer Van den Tempel (s. d. a. p.)
vond ook den accijns op de sigaretten te
hoog en meende, dat niet meer dan 40
percent mocht worden geheven.
Ook deed hij een goed woord voor de
marktkooplieden wat betreft de bedrijfs
vergunningen.
De heer Kortenhorst (r. k.) achtte ook
den accijns te hoog. De verkoop zal er
door achteruitgaan en de belastingop
brengst zal beneden de raming blijven.
Hij pleitte voor een vast invoerrecht op
sigaretten van 6 p. duizend, nu Neder
land zoowat de grootste importeur van
sigaretten is.
De heer Zandt (st. ger.) achtte het
voorstel in strijd met de werkverrui
ming, terwijl de opbrengst beneden de
raming zal blijven.
De heer Wijnkoop (comm.) vond in dit
„kapitalistische" voorstel weer niets
goeds en hij achtte het ergerlijk, dat den
proletariër zijn eenig genotmiddel weer
duurder zal worden gemaakt. Zijn
f. ictie zal dus tegenstemmen.
De heer Snoeck Henkemans (c. h.) had
wel eenige bezwaren, had in het bijzon
der liever gezien, dat de hierboven ge
noemde grens van 3% K.G. werd ver
laagd tot 3 K.G., waardoor het handwerk
beter beschermd zou worden.
De minister van Financiën, de heer
mr. Oud, vond zelf de belasting theore
tisch niet mooi, maar de omstandighe
den hebben hem tot de indiening ge
bracht. Hij achtte het beter dan b.v. een
verhooging met 1 percent van de Omzet
belasting, door den heer Kortenhorst in
overweging gegeven. Met zijn voorstel
heeft hij het in de eerste plaats gemunt
op de sigaret, waarvan het verbruik in
de laatste jaren ontzettend is toegeno
men. Maar hij moest daarnaast ook de
sigaar en de rooktabak belasten alsmede
den sigarillo. Wanneer de sigaretten-
import sterk toeneemt, is deze altijd nog
door contingenteering in te perken. Met
het verbieden van den verkoop beneden
den banderolleprijs en bestrijding van
het cadeaustelsel meende hij den reëelen
handelaar een dienst te bewijzen. De
voorgestelde regeling van de bedrijfsver-
gunninen bedoelt orde te brengen in den
bestaanden chaos. De minister zou wel
uit de hand gemaakte sigaren lager wil
len belasten, doch practisch is dit on
doenlijk.
Bij de hierop gevolgde behandeling
der artikelen trok de heer Boon (lib)
een amendement in om den accijns op
sigai etten op 45 percent te bepalen, toen
de minister er ernstig bezwaar tegen
had gemaakt. Ook de heer Kortenhorst
(r. k.) nam een door hem ingediend
amendement terug om de vrije lucft-
ruimte in een werklokaal in plaats van
op ten minste 40 kub. meter op 80 te be
palen, nadat de minister er op had ge
wezen, dat dit niet zoo klakkeloos in de
w et kan worden bepaald.
Zonder hoofdelijke stemming is hierop
de verhooging van den tabaksaccijns
goedgekeurd, met aanteekening, dat de
beide aanwezige communisten als tegen
stemmers wilden beschouwd zijn.
Hierop is voortgegaan met de behan
deling van de afdeeling Werkverschaf
fing van de begrooting van Sociale Za
ken. Niet minder dan 14 sprekers heb
ben zich over dit onderwerp laten hoo
ren en toen de Kamer omstreeks 7 uur
uiteenging, was de betrokken minister,
de heer Slotemaker de Bruine nog niet
aan het woord geweest. Hij zal nu Dins
dag de sprekers beantwoorden.
Wij zullen niet trachten de redevoe
ringen van die 14 sprekers ook maar
kort te resumeeren. Het was in het al-
gemeen de klacht; dat er niet genoeg
door de Regeering wordt gedaan. De
heeren Louwes (lib.), Weitkamp (c. h.)
en vele anderen drongen er op aan meer
productief werk te doen verrichten, de
heer Drop (s. d. a. p.) vroeg steun voor
de visschers te Woudrichem, de heer De
Visser (comm.) klaagde weer over wan
verhoudingen bij de werkverschaffingen
enz. De heer Van Houten (chr. dem.)
was wel het heftigst in zijn uitlatingen.
Hij ergerde zich er zelfs over, dat een
minister had verklaard niet over de mil-
lioenen te kunnen beschikken noodig
om zijn wenschen te vervullen. Hif
schetste in levendige bewoordingen de
ellende op het platteland en niet in de
laatste plaats in Twente geleden. Hij
vroeg aan de werkende huisvrouw den
eersten rijksdaalder van haar verdienste
niet van den steun aan haar man af te
t ekken, .wilde een uitkeering in eens
aan de werkloozen voor dekking en
kleeding en een minimum weekloon van
8 per week.
De heer Drees (s. d. a. p.) heeft een
motie ingediend, waarbij in verband met
de geruchten betreffende een verlaging
van de uitkeering de wensch wordt uit
gesproken, dat de gemeenten nooit tot
verlaging van den steun zullen over
gaan.
Verbetering. De korting op de
Indische Pensioenen is niet, gelijk we
schreven, goedgekeurd met 55 tegen 33
stemmen, maar met 56 tegen 33.
(Bijzondere Correspondentie.)
Marinus van der Lubbe, onze op zoo treu
rige wijze beroemd geworden landgenoot,
heeft in het zooeven afgesloten derde ge
deelte van dit geweldige proces een veran
derde houding getoond. Hij heeft al dadelijk,
toen hij naar Leipzig teruggekeerd was en
opnieuw de plechtige hooge zaal met de be
schilderde ruiten voor zich zag, den toe
schouwers een soort sensatie bezorgd, door...
te spreken. Een sprekende v. d. Lubbe was
den Duitschers nog niet bekend geweest Zij
hadden stee,ds den nogal zieligen en zeer zie-
kelijken jongen vreemdeling meegemaakt, die
zittend het hoofd vaak zoo diep liet zinken,
dat de kin bijna op de knieën rusten kon en
die staande en gaande een menschelijk wrak
leek, de armen naar voren bengelend, de pol
sen zoo tegen elkaar gedrukt, alsof ze nog
door de boeien van de eerste zeven maanden
voorarrest verbonden waren, de verwilderde
haardos op het steeds gebogen bleeke hoofd
met de opgezette wangzakken naar voren
wijzend, de gang voorzichtig als van een
blinde, de diepweggezonken kleine, bijna
lichtlooze oogen naar binnen ziende, de ge-
heele gestalte van een zoo jammerlijke laf
heid, dat men waarlijk aan een half-waan-
zinnige en ontoerekenbare moest gaan geloo-
ven, eerder nog dan aan den simulant, voor
wien betere kenners en waarnemers hem hiel
den.
Deze v. d. Lubbe begon al midden Octo-
ber, in Berlijn nog. zijn houding te wijzigen.
Hij hield het hoofd vrijwel omhoog en toon
de iets, dat op belangstelling ging lijken. En
in Leipzig teruggekeerd, werd hij weer, als
in het voor-onderzoek en in zijn vroeger le
ven in Holland en in Duitschland, breedspra
kig, praatgraag, zelfbewust. Sprak hij, zon
der dat hem eerst vragen gesteld waren, eens
klaps uit eigen beweging zoo snel, dat de
tolk, die slechts zeer bescheiden het Hol
landsch beheerscht hem niet meer volgen
kon en slechts wij Nederlandsche waarne
mers in de zaal, de hoofdzaak verstaan kon
den. In die zitting was de belangstelling tot
op het kookpunt gestegen. Zou „Rinus" nu
eindelijk de volle waarheid zeggen? Zou hij
eventueele medeplichtigen verraden? Het leek
er eenige minuten werkelijk op. Eén oogen-
blik bleef hij zelfs haperen, a'sof hij zich be
wust werd, nu misschien te veel te zeggen
Om dan onmiddellijk daarna zijn tactisclien
weg terug te vinden Totdat ten slotte bleek,
dat ook zijn zoogenaamde loslippigheid op
niets uit zou loopen. Hii had met veel woor
den evenmin iets gezegd als vóór dien tijd
met weken, ja maandenlang zwijgen
En toen zonk hij dagen lang weer suffend
ineen
Maar toch hebben we nog eenige, zij het
ook kleinere sensaties met „Rinus" doorge
maakt. Nog twee malen sindsdien is hij op
gestaan en heeft, midden onder het verhoor
van anderen, zeer luid gevraagd; „Ik zou nu
eindelijk wel eens willen weten, wanneer ik
veroordeeld word? Dit proces duurt me veel
te lang". Beide malen heeft de president van
den Senaat de laatste maal gisteren
hem dan met werkelijk engelengeduld inge
licht. op den toon, dien hij bijna altijd tegen
over dezen verstokten beklaagde heeft toege
past, een toon van den vader tegenover den
lastigen, maar toch geliefden zoon Dat was
vaak wonderlijk om aan te hooren. waar toch
v d. Lubbe de eenige der vijf beklaagden is,
van wien vast staat, dat hij brandstichter is
en veroordeeld zal worden, terwijl van de
vier anderen eigenlijk nog niets vas;-
staat, dan dat ze communisten en dus politie
ke antipoden van de heeren rechters zijn. En
toch dat bijna vriendelijke jegens v. d. Lub
be en die met den dag meer vijandelijke stem
ming jegens de anderen
Ja, en nu gaan we naar Berlijn terug.
Het getuigenverhoor, dat meer dan 250
menschen voor de rechter bracht en boven
dien 500,in het vooronderzoek, menschen uit
geheel Duitschland, uit Bulgarije, uit Rus
land, uit Nederland, is nu afgesloten.
Wekenlang heeft ook deze derde periode
geduurd, die in hoofdzaak aan „de politiekr
zijde" gewijd was. En wat heeft dit verhoor
der derde periode nu eigenlijk opgeleverd?
Eerlijk gezegd: niet al te veel!
We hebben in hoofdzaak politieke recher
cheurs gehoord, uit verschillende deelen van
Duitsch and, die ons een blik gegund hebben
in de eindelooze processen-verbaal, welke zij
over waarnemingen, vondsten, onthullingen
in verband met legale en illegale actie van
Duitsche en buitenlandsche communisten en
hun later verboden organisaties hebben op
gemaakt. Daaruit vernamen we een bevesti
ging van iets, wat eigenlijk geen enkel vei-
standig mensch ter wereld anders verwacht
zou hebben. Het communisme in Duitschland
was in 1932 zeer sterk geworden, had onge
veer 18 tot 19 pCt. van alle kiezers achter
zich, en niet minder dan 100 zetels in den
rijksdag. Duitsche en Russische communisten
werkten dag en nacht samen. Voor Moskou
was het eerste hoofddoel: een Duitsche Sov
jet-Republiek. Dit doel was nog urgenter dan
eventueele plannen in Oost-Azië en in Neder
landseh-Indië. En nu kwam daar het Duit
sche fascisme, de Hitler-beweging opzetten'
Konden de communisten een zoo volkomen
capitulatie van de Duitsche bourgeoisie en
de Duitsche sociaal-democratie, een zoo
strijdlooze overwinning van het nationaal-
soc'alisme verwachten? Men bedenke, dat dit
snelle resultaat, dat vrijwel zonder voor
beeld is in de geschiedenis, zelfs voor de Hit-
lerianen een vo'komen verrassing geweest is!
Neen, het communisme in Ehiitschland
moest op een heftigen, bloedigen strijd om de
naakte macht in den staat voorbereid zijn
En daarom was het niet meer dan natuurlijk,
dat de heeren communisten wajjens verbor
gen hadden, geheime opmarschplannen had
den gemaakt, terreur in overweging namen,
kortom datzelfde deden, wat elke revolution
naire beweging doet in het stadium van voor
bereiding. Niets anders deed de Duitsche na-
tionaal-socialistische partij en nog op ge
heel andere schaal toen zij er zich op ging
voorbereiden, naar de macht in Duitseh'and
te grijpen. Dat zij ten slotte op zoogenaam
de „legalen weg" die macht veroveren kon.
was haar geluk. Het is zeker aan te nemen,
dat zij andere, op die der communisten meer
gelijkende, wegen zou gegaan zijn, indien
gebleken ware, dat het „legaal" niet lukken
wilde. Waarmee we maar zeggen willen, dat
een overwinnend communisme den nationaal-
socialisten ook zoo'n groot proces wegens
landverraad had kunnen bezorgen en dan
met precies hetzelfde soort materiaal op de
proppen had kunnen komen.
De Duitsche nationaal-socialisten pro
testeeren er van hun standpunt gezien vol
komen begrijpelijk steeds heftig tegen, als
soortgelijke vergelijkingen tusschen hen en
de communisten gemaakt worden Maar de
nuchtere waarnemer behoeft zich door zulke
Rondom het v. d. Lubbe-proces.
(Dag Overzicht).
De Postjager hedennacht om 4 15
uur naar Indië vertrokken. (Lucht
vaart).
Frankrijk contra Italië. (Buiten
land).
De Iersche fascistische blauwhem-
denorganisatie verboden. (Buiten
land).
De gemeenteraad van Beerta (Gr.)
uit al zijn bevoegdheden ontzet
(Binnenland)
Zie verder eventueel Laatste B»
richten
heeft uitsluitend lc klas
Onze chauffeurs zijn be
kend op de voornaamste
wegen van Europa.
REPARATIES worden aan onze eigen
werkplaatsen door b e-
kwame vaklieden 'et
voordeeligst uitgevoerd.
protesten net te laten intimidmen Ot m- n
nu een nationalistische of een internationa
listische beweging van revolutionnair grond
karakter in het leven roept, 't is practisch om
't even: steeds zal men voorbereidingen moe
ten treffen voor het geval van een gewapen
de, bloedige uiteenzetting met de Instaande
machten, die men verwijderen wil. En legt
men het loodje, dan zal men ér op moeten
rekenen, dat de overwinnaar inzage krijgt
van de geheime revolutionnaire en door de
nederlaag tot staatsverraad geworden voor
bereidingen.
Vijf communisten staan in Leipzig voor de
hoogste rechters om zich wegens twee delic
ten te verantwoorden: brandstichting en
hoogverraad.
De brandstichting wordt slecHfc door één
van hen toegegeven, het hoogverraad door
geen van hen, hoogstens door v. d. Lubbe,
waar hij in nogal vage termen verklaard
heeft, dat er „een sein gegeven moest worden,
om de arbeiders wakker te schudden." Maar
was dat hoogverraad, begaan door een
staatsburger ten nadeele van zijn eigen va
derland? Het geval is juridisch niet geheel
duidelijk.
De vier andere beklaagden loochenen no"
heden, dat zij met de brandstichting ook
maar het minste te maken hebben gehad. En,
willen we eerlijk zijn, dan moeten we con-
stateeren, dat de tientallen getuigen a charge
het bewijs van het tegendeel niet hebben ge
bracht. Men zal benieuwd zijn te hooren, op
welke bewijzen de „Oberreichsanwalt" straks
zijn eisch durft te baseeren!
Zeker, deze vier menschen zijn commu
nisten. Twee van hen, Dimitroff en Torgler,
vooral de eerstgenoemde, hebben in deze be
weging een rol gespeeld. Torgler was voor
zitter van de communistische fractie in den
Duitschen Rijksdag, nog niet lid van het
hoofdbestuur of van de partijleiding in en-
geren zin Maar hij was door zijn positie
toch stellig op de hoogte, en zijn houding in
dit proces is niet zoo eerlijk als hij die zelf
wil doen voorstellen. Van de revolutionnaire
en dus in laatste instantie tot hoogverraad
overgaande voorbereidingen door zfjn partij
is hij stellig tot in bijzonderheden op de
hoogte geweest. Het was echter voorberei
ding en nog geenszins uitvoering. Gelijk ook
de Hitlerbeweging op een bloedige revolutie
ten slotte voorbereid was.
Dimitroff was even stellig, wat men in
Moskou van plan was, wat Duitschland
aangaat. Hij is zeker niet in Februari 1933
in Berlijn geweest om Bulgaarsche emi
granten te helpen. Dat hij niets meer ver-
klaot, is begrijpelijk. Men heeft hem ook niet
veel meer kunnen bewijzen. Het is zeer de
vraag of men hem en de drie anderen op zu'k
zwak materiaal zal gaan veroordeelen
Ten slotte echter staan alle 5 mannen ook
terecht wegens brandstichting in den Rijks
dag
Men heeft van Duitsche zijde gehoopt, het
overtuigend bewijs te kunnen brengen, dat
v. d. Lubbe door zijn 4 medebeklaagden ge-
holf»en is. Dit bewijs is niet gebracht. Dimi
troff heeft een overtuigend alibi Hij was op
het oogenblik, dat de brand uitbrak in Mün-
chenBerlijn Torgler had op dat oogen
blik der. Riiksdig reeds verlaten. Bij eenige
voorbereiding heeft niemand hem gezien