DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Het Belgische politieschandaol.
NASSAU-TAX.
Tfxxqdiiksch Ovzczidit
LBuitenland
Alle anderen vrijgesproken.
Van der Lubbe krijgt
de doodstraf.
No. 303
Zaterdag 23 December 1933
135e Jaargang
""kerstmis.
Een overzicht van alles, wat er bij
onze Zuid.lijke buren gebeurd is. Het
gezag van de poluie kreeg een g.wel-
dige knak.
HOE HET SCHANDAAL ONTSTOND.
3 en 6 persoons Auto's.
Dag en nacht geopend.
Waf vandaag de
aandacht trekt,..
Het scherm gevallen.
ALKMAARSCH
URANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranjr door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0 25, groote
ccntracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam c 9,
po?**;ro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: c. KRAK.
Hoofdtedacteur: Tj. N ADEMA.
Dit nummer bestaat uit vier bladen.
De Alkmaarsche Courant zal MAAN
DAG 25 en DINSDAG 26 DECEMBER
niet verschijnen.
DE DIRECTIE.
ZIJ, DIE ZICH MET 1 JANUARI
AS. VOOR MINSTENS 3 MAANDEN
OP DlT BLAD ABONNEEREN, ONT
VANGEN DE TOT DIEN DATUM
VERSCHIJNENDE NUMMERS FRAN
CO EN GRATIS.
DE DIRECTIE.
De Kerstdagen zijn voor velen een
Welkome tijd voor familie bezoek, voor
het maken van een pleizier-reisje of
voor rustige ontspanning met een goed
hoek en een gezellig zitje bij den baard.
Zij zijn voor anderen de dagen waarop
do kerstgans en de pudding op de ver
sierde tafel verschijnen, zoodat eens
extra gegeten en gedronken kan worden.
Zij zijn voor de kinderen de lang ver
beide tijd, dat de sparreboom, die in een
hoek van de kamer is opgesteld en met
kleurige ballen en zilveren slingertjes
is behangen, de wapperende vlammetjes
van zijn kaarsjes zal toonen, die dia
mantjes uit al dat fijne glaswerk zullen
tooveren en het geheel tot een sprookje
van wondere bekoring zullen maliën
Zij zijn gelukkig ook voor vele
ouderen nog de dagen, die niet allereerst
voor fuiven en feesten, voor eten en
drinken bestemd zijn, maar die in het
teeken van Jezus' geboorte staan en
daardoor bovenal tot stemmingsdagen
zijn geworden.
Er is geen mooier verhaal dan dat van
het kleine kindje, dat in een stal werd
geboren in den nacht toen lichtende
sterren aan den hemel verschenen en
arme herders in het veld een engelen
koor „Vrede op aarde, in menschen een
welbehagen" hoorden zingen.
Daar lag het kindje in doeken gewon
den in zijn kribbe en hoe armoedig de
heele omgeving ook was, om 1 et hoofd
je van dat kind was een krans van
hemelslicht en machtige vorsten togen
ter bedevaart om dat kindje te be
groeten.
Het Kerstkindje was geboren en met
er door Hem werd de wereld doo-dron-
gen van de gedachte, dat niet de sterkste
of de rijkste man de meest beteekenende
is maar hij die bereid is zijn leven in
dienst van de lijdende menschheid te
stellen.
Bijna twintig eeuwen zijn verstreken
en millioenen op aarde belijden de leer,
die Christus heeft onderwezen en noe
men zich Christenen in Zijn naam.
Wij spreken thans van een beschaafde
wereld en ontegenzeggelijk hebben wij
betere manieren dan de volkeren uit
den tijd van Jezus' geboorte. Wij mar
telen onze gevangenen niet, wij werpen
hen niet meer voor de wilde dieren, wij
eerbiedigen elkanders bezit, wij hebben
tehuizen en vereenigingen voor alle
mogelijke categorieën zwakken, zieken
en hulpbehoevenden en wij denken in
vele opzichten zooveel ruimer dan onze
voorouders.
Maar wij zijn in wezen even zelfzuch
tig gebleven. Wij hebben door een steeds
volmaakter techniek de beschikking
over doelmatiger en sneller methoden
gekregen om onze tegenstanders te ver
delgen. Wij strijden met gifgas, met
vlammen en zoo noodig met bacteriën
om vlugger en zekerder te kunnen ver
nietigen.
Zoo gaat het in oorlogstijd en ook in
vredestijd is de liefde tot onzen mede-
mensch nog lang niet in overeenstem
ming met de leer, die wij belijden.
Hoeveel respectabele burgers spannen
zich eiken dag niet in om plannen te
beramen waarvan alleen de onder
nemers de groote winsten zullen plukken
en waaraan duizenden wellicht finan
cieel te gronde zullen gaan.
Er is nog altijd dat grocte egoïsme:
eerst ik en dan een ander Het leven is
moeilijk, de wereld wordt te klein om
allen de kans op een welvoorzienen
disch te geven, het aantal werkloozen
stijgt met den dag en een verwoede
strijd wordt uitgevochten om de dichtste
plaatsen bij het vuur.
En ondanks onze zoogenaamde be
schaving baant ieder zich met do kracht
van zijn ellebogen den weg naar het
succes en bekommert zich niet om de
ongelukkigen ,die hij links en rechts
van zich heeft wegeestooten
Waar is in dezen tijd de goede mensch
te vinden, die Jezus' voorbeeld volgde
en zich opofferde voor zijn omgeving?
Ja, er zijn Goddank nog van die enke
lingen, die het lichtende voorbeeld ge-
voigd hebben. Er zijn hier en daar
geestelijken, die zich arm hebben ge
geven en wier leven in het teeken van
hulpvaardigheid en zelfopoffering staat.
Er zijn nog werkers in sloppen en
stegen, die geen grooter geluk kennen
dan wèl te doen en de zorgen der aller-
behoeftigsten te verlichten. Zij vormen
het kader van het kleine legertje, dat een
Gode welgevallig werk verricht, maar
wat beteekent hun aantal in de groote
massa ,die slechts op eigen voordeel
bedacht is.
Nog altijd schrijnt in ons het leed van
den wereldoorlog en nog altijd blijkt al
dat leed niet voldoende om ons voor
nieuwe verschrikkingen te behoeden.
De wereld is nu eenmaal bevolkt met
menschen van verschillend ras en van
geheel verschillende levensopvattingen.
Zoo'ang de volkeren der aarde ii. afge
scheiden vakjes verdeeld zijn en vaier-
landsliefde beteekent, dat het de hoogste
en edelste plicht is eigen gebied met
doodendo wapenen tegen elke aanran
ding te verdedigen, zoolang zal er span
ning en strijd zijn en het bloed bij stroo
men blijven vloeien.
Als de grootste staatslieden moede
loos van ontwapeningsconferenties te-
rugkeeren. is dat het beste bewijs, dat
de wereld voor algemeene verbroede
ring nog niet rijp is en men kan zich
moedeloos de vraag stellen of dat ideaal
wel ooit verwezenlijkt zal worden.
Wij kunnen individueel niet anders
doen dan hopen en afwachten.
Maar zooals het machtigste bouw
werk ten slotte uit ontelbare kleine
steentjes werd opgetrokken zoo zal ook
de ideale wereld moeten opgebouwd
worden uit millioenen goede gedachten
en liefdedaden, die elk voor zich een
voorbeeld ter navolging zullen zijn.
Wij leven in een wereld vol armoede,
ziekte en ellende en wij kunnen meer
doen om het leed in eigen omgeving te
verzachten. Dan zullen wij het innerlijk
geluk van de goede daad leeren kennen
en dan zal, door de dankbaarheid van
hen, die wij voorthielpen, langzamer
hand een geest van onderling vertrou
wen, van broederschap en liefde kunnen
ontstaan.
Zoo kunnen wij de menschheid op een
hooger niveau brengen, zoo kunnen wij,
van onderaf beginnende, misschien een
maal het machtige werk, een eensgezin
de en liefdevolle wereld, voltooien.
Wie nagaat hoe twintig eeuwen van
zoogenaamde beschaving en Christen
dom ons nog maar een heel klein stapje
op den goeden weg vooruit brachten,
kan zeker niet verwachten, dat de groot
ste en mooiste taak, die de mensch zich
ooit kan stellen, binnen afzienbaren tijd
bereikt zal worden.
Er zullen wellicht honderden van
eeuwen noodig zijn om Jezus' leer tot
werkelijkheid te doen worden, maar op
ons allen rust de plicht om in ons korte
leven een steentje, hoe klein ook, tot dat
doel bij te dragen.
Die gedachte kan op het Kerstfeest tot
uiting komen omdat in deze donkere
dagen de woorden van den engelenzang
ons opnieuw vermanend worden voor
gehouden: Vrede op aarde, in menschen
een welbehagen.
Er zijn duizenden werkloozen, die
honger en gebrek lijden, wier vrouwen
met een te klein bedrag voor levenson
derhoud niet kunnen rondkomen en
wier kinderen ten onder dreigen te
gaan. Ziet om U heen en doet wat Uw
hart U ingeeft. Er is een comité, dat post
zegels verkoopt om ongelukkige kinde
ren een zonnestraaltje op hun weg te
kunnen geven. Koopt die zegels en gij
zult de voldoening van een goede daad
leeren kennen.
Als gij straks bij den Kerstboom zit,
als de lichtjes schitteren, als de oude
Kerstliederen weerklinken en van het
kindje in Zijn kribbe verteld wordt,
vraagt U dan ernstig af of gij sinds een
vorigen Kerstdag Uw steentje van liefde
en zelfopoffering al hebt bijgedragen.
Zoo niet, doe het dan dadelijk vóór gij
weer in den sleur van het dagelijksch
leven zijt. Het is Kerstmis, het feest van
het licht, dat in den donkeren nacht
schijnt. Donderdag is het de kortste
dag geweest wij gaan de zon weer tege
moet. Op d'on weg naar het licht kan er
vreugde in onze harten zijn. maar de
grootste voldoening zullen wij kennen
door het besef van een goede daad door
het gevoel dat wij niet tevergeefs geleefd
hebben omdat wij anderen tot steun, tot
troost en tot zegen konden zijn
Mogen wij op een volgenden Eerst lag
dankbaar gedenken, dat het jaar, dat
achter dns ligt ons'innerlijk rijker ge
maakt heeft
Toen, nu al weer eenige dagen geleden, een
Vlaamsch blad te Brussel in zijn middag-
uitgave het bericht bevatte van de arrestatie
van den hoofdcommissaris van politie, kon
bijna niemand dit nieuws gelooven. Het was
nochtans juist en het feit vormde het hoogte
punt van het Brusselsche politieschandaal,
dat nu sedert acht dagen iederen dag zijn
verrassing brengt. Het schandaal sluimerde
reeds een zekeren tijd, maar is onverwacht tot
uitbarsting gekomen. Het Brusselsche parket
was verplicht zich bezig te houden met een
paar hoofdcommissarissen van de agglome
ratie, nl. deze van Anderlecht en deze van
Ukkel. Beiden bleken bepaalde dingen te
hebben gepleegd, die niet door den beugel
konden en vernietigend waren voor het pres
tige van hun ambt. Zij kregen het verzoek zoo
gauw mogelijk ontslag te nemen, wat zij dan
ook zonder protest zoo gauw mogelijk hebben
gedaan. Deze politie-ambtenaren gingen ten
onder aan een opvatting, welke in sommige
Belgische ambtenaarskringen maar al te zeer
is verspreid, nl. dat de officieele functie
slechts bijzaak is en alles wat men door deze
functie kan bijverdienen hoofdzaak. Deze
jammerlijke opvatting vindt men zoo onge
veer in alle rangen,van het kader verspreid.
Dit beteekent nu niet, dat België niet over
een voortreffelijk ambtenarenkorps beschikt
en ook niet dat alle beambten omkoopbaar
zijn. De ambtenaren zijn er alleen te veel op
gesteld om bijverdiensten te bekomen in aller
lei vorm, en dit naar aanleiding van hun
ambt. Een gewone facteur zal u minder goed
bedienen als hij niet af en toe een goede fooi
krijgt. Een spoorwegbediende stelt dezelfde
eischen en wanneer u naar het tolbestuur
wordt geroepen en u zorgt niet eerst een van
de beambten onder een of ander voorwendsel
een goede fooi in de handen te stoppen, dan
mag u overtuigd zijn. dat u met alle moge
lijke moeilijkheden hebt af te rekenen. Dat is
gegroeid tot een mentaliteit, tot een soort
recht, iets, dat aar. de functie vastzit. Men
vermoedde echter «"'et, dat de kwaal tot de
hoofdcommissarissen van politie reikte. Tij
dens het onderzoek kgen de commissarissen
van Ukkel en Anderlecht diende een verte
genwoordiger van eer groote firma, die han
delt in olie en benzine in het groot, een klacht
in bij den procureur c.es konings. Deze firma
verklaarde, dat zij er niet meer in slaagde
olie te verkoopen bii klanten te Brussel en in
de agglomeratie, die nochtans steeds hadden
gekocht en ook teveden waren, alleen omdat
de gemeenteliike hoofdcommissaris zich met
een vertegenwoordiging van een oliehandel
bezig hield en zooveel mogelijk ziin invloed
gebruikte om de olie van deze concurreerer
firma te verkoopen. een firma n.1.. aan wier
hoofd een zekere Pauwels stond, een gepen-
sionneerd commissaris van het hooger comité
van toezicht, dat het politietoezicht uitoefent
in alle ministerieele diensten, zoowel uitvoe
rende als centrale diensten. Het parket deed
een onderzoek en Indien Pauwels dit had ge
wild, dan had hij alle gelegenheid gehad om
alles', wat ziin oude vrienden kon in het ge
drang brengen, te doe. verdwijnen. Hii heeft
het niet gedaan. Spoedic bleek, dat de hoofd
commissaris van de belangrijke gemeente
Schaarbeek in zijn gemeente zoowat de han
delsvertegenwoordiger was van Pauwels en
dat hij 10 percent ontving op de bestellingen,
die hii wist aan te '-rengen. Hij had een vaste
rekening en incasseerde elke maand van 200
tot 1000 fr. Als tenmaal een klant was aan
gebracht, dan bleef de rekening voortloopen.
Pauwels en zün tv ee zonen werden gearres
teerd. De boekhouding wera in beslag geno
men. En hierdoor kwam men tot de ontdek-
knig, dat Pauwels velen van zijn oude vrien
den, uit den tijd toen hij nog commissaris
was', had gecompromitteerd. Twee divisie
commissarissen te Brussel werden in hechte
nis genomen en de hoofdcommissaris van
Ukkle, die wegens andere feiten reeds tot ont
slag was gedwongen geweest, volgde. De
hoofdcommissaris van Leuven moest er ook
aan gelooven en ten slotte kwam het sensa-
tioneele nieuws, dat de hoofdcommissaris van
Brussel, Angerhausen, een organisator van
allereerste gehalte, iemand, die vóór, tijdens
en na den oorlog een veelzijdig talent heeft
gebruikt op allerlei gebied, zich ook voor een
paar duizend frank per jaar had laten verlei
den tot daden, welke strafbaar worden ge
steld door de wet en ondenkbaar zijn voor
iemand, die zich min of meer eerbiedigt, en
die zich kan eerbiedigen met ruim 100.000
wedde in het jaar! (Ongeveer 7000). Het
bleek toen ook, dat de metste gearresteerden
aan Pauwels in verband met de commissie
die ze ontvingen, diensten hadden bewezen,
als de vernietiging van processen-verbaal
wegens verkeersovertredingen. Pauwels had
de reputatie van almacht:g te zijn in de com
missariaten. Hij wist deze almacht te gebrui
ken om in compensatie bestellingen te beko
men, waarvan ook de comm'ssarissen profi
teerden. Een van de commissarissen, die over
een auto beschikte, kreeg zelfs, tegen een
vast tarief, voor elk procesverbaal, dat was
vernietigd, een bepaald aantal liters olie en
benzine voor zijn wagen.
De oliehandelaar, ex-commissaris, legde
het op special-, wijze aan. Hij verklaarde een
stuk noodig te hebben om de uitbetaling van
de commissie in zjin boekje te verantwoor
den. Meestal was het een vriendin, die tee-
kende, of wel een familielid van de commis
sarissen, of wel nog een vriend. De oliehan
delaar heeft al de namen van de tusschen-
personen behoorlijk verantwoord in zijn
boekhouding en hij heeft in een agenda alles
betreffende zi'n omkooperij flink genoteerd.
Ongetwijfeld heeft hij gemeend, dat, door
zooveel mogelijk gewezen collega's in de zaak
te betrekken, de autoriteiten voor het schan
daal zouden terugschrikken en dat hij ook
zelf zou met rust gelaten woraen. Hij heeft
zich misrekend. De vervolgingen werden in
gesteld en eiken dag nog komt men tot de
ontdekking van nieuw geknoei. Het laatste is
dat van het geknoei met de verleening van
eereteekenen. Pauwels schijnt irt bepaalde
ministeries dikke vrienden te hebben gehad
en in een dezer ministeries zou hij weten te
bekomen hebben, dat een vrij groot aantal
zijner vrienden werd gedecoreerd. Maar de
prijs moest er voor betaald worden. Hij ver
klikt intusschen niemand. Als men hem wat
vraagt, dan zegt hij: „Zoek, als ge iets wilt
vinden. Ik heb niets te zeggen". Doch in zijn
zakboekje is er voldoende te vinden. Men kan
zich voorstellen, welke dramatische tooneelen
zich hebben afgespeeld in de kantoren van
het parket, dat met een buitengewone streng
heid optreedt, door tot arrestatie van de
aan Pauwels, in verkband met de commissie
breken niet, die de meening verdedigen, dat
het parket overdrijft en dat men met ontslag
van de betrokken politie-ambtenaren had kun
nen volstaan. De au+oriteit van de politie is
op gevaarlijke wijze geknakt bij het publiek.
dat uit den aard der zaak steeds geneigd is
om bij de politie allerlei duistere combinaties
te vermoeden. Het publiek ziet in het schan
daal de bevestiging van dit vermoeden. An
derzijds zijn de feiien in zich zelf niet zoo
buitengewoon misdadig, al zijn zij niet te
verontschuldigen. De diensten, welke de amb
tenaren hebben bewezen, hadden eenigszins
kunnen opwegen.
Het parket heeft blijkbaar echter een voor
beeld willen stellen en heeft willen toonen,
dat ook de hooggeplaatsten worden getroffen,
wanneer zij de wet overtreden. En het heeft
ook niet vermoed, welke uitbreiding de zaak
zou nemen. De straffen, die op hun geval van
toepassing zijn, gaan tot ten hoogste een
jaar gevangenisstraf. Vooral de ondergang
van Angerhausen, den hoofdcommissaris van
politie te Brussel, is een pijnlijke zaak. Hij
was als agent begonnen, na eerst een examen
voor officier te hebben afgelegd. Tijdens den
oorlog heeft hij onschatbare politie- en spion-
nagediensten bewezen en na den oorlog is hij
spoedig de hervormer geworden van de
Brusselsche politie, welke haar tot een voor
beeld van organisatie en discipline heeft ge
maakt Angerhausen had een jaarwedde van
110.000 fr. Hij heeft zijn carrière gebroken
om hierbij maandelijks nog een paar honderd
frank te kunnen meer opstrijken? Ook hij
heeft een zachten aandrang gebruikt bij be
paalde personen om inplaats van een andere
olie. deze van Pauwels te koopen. Ook hij
heeft processen-verbaal vernietigd om Pau
wels in de geiegenheid te stellen meer olie en
benzine te leveren.
Men zal begrijpen, dat de titel van com
missaris van politie te Brussel voorloopig
niet meer als een eeretitei wordt beschouwd.
Telefoon k57.
Het Belgische politie-schandaal.
(Dag. Overzicht).
v. d. Lubbe ter drod veroordeeld,
alle anderen vrijgesproken. (Buiten
land).
In Japan is een keizerszoon ge
boren. (Buitenland).
Brand in de telefooncentrale te
Amsterdam; ernstige storingen in
den localen en interlocalen dienst;
een man van schrik gestorven. (Bin
nenland).
Het Leven geeft 1000 aan de be
manning van de Pelikaan. (Lucht
vaart).
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
Het Rijksdagbrandproces.
Zooals we hedenmorgen om negen
uur per bulletin reeds bekend maakten,
is de uitspraak van het langdurige pro
ces thans uitgesproken.
Vanzelfsprekend uitte de belangstel
ling zich het meest concreet te Leipzig
zelf, waar reeds zeer vroeg In de omge
ving van het rijksgerechtshofr groote
drukte heerschte. Ondanks het -tri es «e
regenachtige weer verdrong zich reeds
lang voor 8 uur een groote menigt« voor
den hoofdingang van het gebouw, om
nog enkele der weinige onuitgegeven
toegangskaarten in handen te krijgen
De politie-bewaking van het gebouw
is versterkt en iedereen, die binnen gaat,
wordt zonder aanzien des persoons op
wapenen onderzocht.
Groote belangstelling.
In de zaal zelf is de eerste rij plaatsen
op de perstribune geheel cfoor politie
beambten bezet De pers zelf is zoo goed
als voltallig aanwezig Ook de publieke
tribune is zeer snel gevuld. Het postkan
toor in de vestibule van het rijksge
rechtshof heeft reeds vroeg maatregelen
genomen om aan de massale vraaj naar
persvertegenwoordigers onmiddellijk te
kunnen voldoen. Op verschillende plaat
sen in de zaal hebben zich persfotografen
opgesteld om de beklaagden te kunnen
fotografeeren op het moment, dat het
vonnis zal worden uitgesproken
De uitspraak van het vonnis geschiedt
in tegenwoordigheid van vertegenwoor
digers der rijksregeering en vu de Sak
sische staatsregeering Ook de president
van het rijksgerechtshof dr Bumke is
als belangstellende in de zaal
Het vonnis wordt oneer doodsche stilte
uitgesproken Vooral Marinus van der
Lubbe toont geen spoor van aandoe
ning Hij zit daar even onbewegelijk en
onaandoenlijk, als men hem nu reeds 60
dagen in alle phases van het proces
beeft zien zitten, alsof het hem alles niet
aangaat.
Te 9 10 uur MET. deelde de senaats-
presjdent dr Bünger het vonnis mede.
Dimitroi, Popoi en Tanei werden vrij
gesproken.
Torgler werd eveneens vrijgesproken.
Marinus van der Lubbe werd veroor
deeld tot de doodstraf.
De motiveering van de uitspraak.
Bij de opening van de zitting, alvorens
het vonnis voor te lezen verklaarde de
senaatspresident dr. Bünger, dat in het
bijzonder het gerechtshof alle laster
heeft weerlegd, die sprak van deelne
ming van vooraanstaande Duitsche
mannen aan de gepleegde misdaad.
Valsch waren ook de geruchten over het
zoogenaamd vroeger vrij van dienst
geven van rijksdagemployes op den dag
van den brand, de verklaringen over de
sabotage van het blusschingswerk en
vele andere zaken. Bij dit proces moet
echter ook en, dat heeft den meesten
tijd geëischt, de politieke achtergrond
der te onderzoeken misdaad worden on
derzocht. waarbij men moest trachten
uit te vinden, welke doeleinden en wie
er achter konden staan. Door dit proces
was bewezen dat de medeplichtigen en
opdrachtgevers van van der Lubbe in
het communistische kamp behoorden,
dat de brandstichting in den rijksdag
het werk der K- P. D. en van de haar