Mkmaarsclie Courant
Jladianieuws
Financieel Overzicht.
Honderd Zes en Dertigste Jaargang.
ZATERDAG 6 JANUARI.
Brieven uit de hoofdstad
No. 5 1934
Zordag 7 Januari.
Hilversum, 1875 Af. (8.3010.30 en 5.
8.— VARA, de VPRO van 10.30—12.— en
de AVRO van 12.—5.— en 8.—12 uur).
8.30 Voetbalnieuws. 8.32 Tuinbouwpraatje
S S. Lantinga. 9 Orgelspel Joh. Jong.
9.20 Gramofoonpiaten. 9.40 Vervolg Orgel
spel. 10.30 Kerkdienst uit de Vereen, v. Vrijz.
Herv. te Haarlem o.l.v. prof. dr. J. Linde
boom. 12.— Filmpraatje L. J. Jordaan
12.30 Uit Atlanta, Rotterdam: Dajos Bela
en zijn orkest. 1.20 Gramofoonpl. 2.-* Boek
bespreking. 2.30 Concertgebouw-orkest o.l.v.
E. van Beinum m. m. v. W. Andriessen,
Eiano. 4.Gramofoonpiaten. 4.45 Vaz
las. 5.Kinderuur. 5.30 VARA-orkest
o.l.v. E. E. Gebert. 6.Voetbalpraatje door
S. Boekman. 6.20 Vervolg concert. 6.50
„Wakker en Tropenduit". 7 10 Vervolg con
cert. 8.Vaz Dias. 8.15 Omioeporkest o.l v.
N. Gerharz m. m. v. J. Oeilers, viool. 8.45
Gramofoonpiaten. 9.„Generale repetitie"
jnet muziek van A. Lortzing. Holl. bewer
king: L. Schmidt m. m. v. solisten, koor der
Opera-Vereen, o.l.v. H. van Wielink en het
Omroeporkest o.l.v. N. Gerharz. 10.05 Gra
mofoonpiaten. 10.20—12.— Kovacs Laios en
zijn orkest. In de pauze om 11.Gramo
foonmuziek.
Huizen, 296 Af. (8.309.30 en 5.-7.45
NCRV, de KRO van 9.30-5.— en 7.45—
11.uur). 8.30 Morgenwijding o.l.v. Dr
Th. L. W. van Ravestevn m. m. v. een zus-
terkoor o.l.v. mevr. M. Rinkelde Vos. 9.30
Gramofoonpiaten. 10.Hoogmis. 11.45
Gramofoonpl. 12.15 Sextetconcert en lezing.
2.10 Causerie. 2.30 Gramofoosplaten. 3.30
Orkestconcert. 4.— Ziekenlof. 5.— Orgelspel
J de Groot. 6.Kerkdienst uit de Zuider-
kerk te Utrecht o.l.v. ds. P. Ch. v. d. Vliet
Hierna gewijde muziek. 7.45 Sportnieuws.
7.50 Causerie. 815 Orkestconcert. 8.35
Hoorspel. 9.Vaz Dias. 9.05 Orkestconcert
m. m. v. cello-solist en gramofoonmuziek.
10.15 Vaz Dias. 10.20 Orkestconcert. 10.40
—11.Epiloog.
Daventry, 1554 Af. 10.50 Tijdsein, ber.
12.50 Midi. Studio-orkest o.l.v. F- Cantell m
m. v. N. Savage, sopraan. 1.50 Cello-recital
H. Withers. 2 20 Gramofoonpl. 3.05 Gers-
bom Parkington-kwintet m. m. v. S. Gardner,
bariton. 4.20 Piano-recital K. Taylor. 4.50
Voor de kinderen. 5.10 Bach-cantate. 5.50
Lezing. 6.05 Het Stratton strijkkwartet m.
m. v. G. Parker, baritos. 7.20 Lezing. 7.50
Viool-recital D. Wise. 8.15 Kerkdienst 9.05
Liefdadigheidsoproep. 9.10 Berichten 9.25
„The House of Bondage", hoorspel. 9.50
Tom Jones en ziin orkest m. m. v. G. Baker,
bariton. 10.50 Eniloog.
Parijs ..Radio Paris"1724 Af. 8.05, 12.40
en 1.05 Gramofoonpl. 1.20 Concert door het
Krettlv-orkest. 2.50 Dito. 4.20 Gramofoonpl.
5.20 „Passionement", operette van Messager.
8 20 Music-Hall-progratnma o.l.v. André.
Kalundborg. 1153 M. 11.20—12.50 M.
Hansen's orkest. 1.502.15 Gramofoonpl
2 45 Koorconcert m. m. v. solisten. 7.20
Radio-harmonie-orkest o.l.v. Gröndahl. In de
pauzes Radio-tooneri en gramofoonpl. 10.20
—11.50 Dansmuziek.
Langenberg. 473 Af. 5.55 Hamburger Ha
venconcert. 8.50 Zang en piaso. 10 20 Kwar
tetconcert. 10.50 Bach-cantate. 11.20 Kwin
tetconcert. 12.35 Orkestconcert o.l.v. Wevers-
berg. 3 20 Omroeporkest o.l.v. Rischka. 5.50
Gramofoonpl. 7.20 Zie Deutschlandsender.
10.05 Gramofoonpiaten. 10.20 Sürag-orkest
o.l.v. Görlich. 11.201.20 Gramofoonpl.
Rome. 441 Af. 8.*— „Fior di neve", opera
van A. Blanc. Dirigent: Paoletti.
Brussel, 338 en 508 Af. 338 M.: 10.20
Gramofoonpl. 11.20 Omroepkleinorkest o.l.v.
Leemans. 12.20 Symphonieconcert o.l.v.
Kumps. 1.30 Omroeporkest o.l.v. Walpot.
5.20 Dansmuziek. 7.20 Gramofoonpl. 8.20
Symphonieconcert o.l.v. Kumps. 10.30 Or-
ikestconcert o.l.v. Moreau. 508 M.: 10.20
Omroepkleinorkest o.l.v. Leemans. 11.20
Gramofoonpiaten. 12.20 Omroeporkest o.l.v
Walpot. 1.30 Symphonieconcert o.l.v. Kumps.
5.20 Dansmuziek. 6.20 Omroepkleinorkest
o.l.v. Leemans. 7.20 Gramofoonpl 8.20 Om
roeporkest o.l.v. Walpot. 10.30 Concert o.l.v.
Moreau.
Deutschlasdsender, 1635 Af. 7.20 Karne-
vals-zitting van de Keulsche Karnevals-ver.
9.20 en 10.05 Berichten. 10.20—11.20 Popu
lair concert uit Stuttgart.
Afaandag 8 Januari.
Hilversum, 1875 Al. Algemeen Program
ma, verzorgd door de VARA. 8.— Gramo
foonpl. 10— Morgenwijding VPRO. 10.15
De Notenkrakers o. 1. v. D Wins en Gra
mofoonpl. 12.— VARA-Kleinorkest o. 1. v.
H. de Groot. 2.— Gramofoonpl. 2.15 Or
gelspel C. Steyn. 2.45 Gramofoonpl. 3.15
Pianorecital H. de Bock. 4.— Gramofoonpl.
4.30 Kinderuur. 5.VARA-orkest o. 1. v
H. de Groot en Gramofoonpl. 6.30 Muzikale
cauerie P. Tiggers. J— H. J .Marinus: Met
de lichtbak op stap. 7.20 Vervolg orkestcon
cert. 7.58 SOS-Berichten. 8.— Oitz. uit het
N.V.-Huis te Utrecht: De Stem des Volks,
het Utr. Sted. orkest en solisten. Leiding:
H. Altink. 9.20 Vaz Dias. 9.30 Voordracht
M. Beversluis. 9.50 Vervolg concert uit
Utrecht. 11.Gramofoonpl. 11 1512.
De Flierefluiters o. 1. v. J. v. d. Horst.
Huizen, 296 Af. N.C.R.V.-Uitzending. 8-
8chriftlezing en meditatie. 8.159.30 Gra
mofoonpl. 10.30 Morgendienst o. 1. v. Ds.
N- P. E. G. v. Uchelen. 11 Chr Lectuur.
11.30 Friesche declamatie door Mej. D.
Tamminga. 12.15 Gramofoonpl. 12.30 Or-
felconcert J. Zwart. 2.— Voor de scholen.
•35 Causerie A. J. Herwig. 3.153.45
Knipcursus. 4.— Bijbellezing door ds. H. J.
Jaanus m.m.v. zang en orgel 5.Concert
door H. Hermann (viool) en F. Kloek (or
gel). 6.30 Vragenuur. 7.15 Ned. Chr. Pers
bureau. 7.30 Vragenuur. 8.— NCRV-Klein-
orkest o. 1. v. P. v. d. Hurk. 9.— J. Bolman:
Edelsteenen door alle eeuwen. 9.30 Vervolg
concert. 10.15 Vaz Dias. 10.25 Vervolg
concert. 11.—11.30 Gramofoonpl.
Daventry, 1554 Af. 10.35 Morgenwijding.
10.50 Tijdsein. Berichten. 11.05—11.20 Le
zing 12.20 Orgelspel T. Jenkins. 1.05
Western Studio-orkest o. 1. v. Thomas m m v
solisten (bariton en piano). 2.35 Gramo
foonpl. 3.20 Sportpraatje. 3.40 Midlis Stu
dio-orkest o. 1. v. Cantell. 4.20 Concert. A.
Lucchesi (viool) en M. Cunningham (pi
ano). 4.50 Schotsche Studio orkest olv. G.
Daines. 5.35 Kinderuur. 6.20 Berichten. 6.50
Bach's Pianomuziek door Fr. Merrick. 7.10;
7.25; en 7.50 Lezingen. 8.20 „Who was
that'luisterprijsvraag. 8.35 „And now foi-
lows", revue-programma mmv. solisten,
koor en orkest. 9.20 Berichten. Lezing. 9.55
BBC-orkest olv. W. Braithwaite mmv. E.
Toch (piano). 11.05 Voordracht. 11.10—
12.20 Het Grosvenor House Dans-orkest
olv. S. Lipton.
Parijs „Radio-Paris", 1724 Af. 8.05 en
12.20 Gramofoonpl. 8.20 „Les dragons de
Villars", operette van Ma:i1art. Mmv. koren
en orkest olv. Bigot.
Kalundborg, 1153 20—1.20 Con
cert uit Rest. „Wiv 4.20 C. Ry-
dahl's orkest. 7.50 meert (fluit, vi
ool, viola, celloL 8.1 Rj. ortage. 8.40 Po
pulair concert. 9.20 Griestconcert mmv. so
listen. 10.2011.50 Dansmuziek.
Langenberg, 473 Af. 5.25, 6.35, 10 30 en
11.20 Gramofoonpl. 12.55 Omroeporkest
olv. Seyfert. 2.40 Iersche muziek. 3.20 Koor
concert olv. Breuer mmv. solisten. 6.20 Om
roeporkest olv. Winter. 8.20 Omroeporkest
olv. Rosbaud. 10.20 Dansmuziek. 11.20
12.20 Gramofoonmuziek.
Rome, 441 Af. 8.05 Populair concert olv.
Culotta. 9.20 Vocaal en instrumentaal con
cert. Hierna tot 10.50 Dansmuziek en Be
richten.
Brussel, 338 en 508 Af. 338 M. 12.20
Gramofoonpl. 1.30 Omroepkleinorkest olv.
Leemans. 5.20 Symphonieconcert olv. Kumps
6.50 Gramofoonpl. 8.20 Omroeporkest olv.
André. 10.30 Gramofoonpl. 507 M Omroep
kleinorkest olv. Leemans. 1.30 Gramofoon
piaten. 5.20 Omroepkleinorkest olv. Leemans
en Gramofoonpl. 8.20 Symphonieconcert olv.
Kumps. 10.30 Dansmuziek.
Deutschlandsender, 1635 Af. 7.20 „Wein
der Treue", hoorspel van Else Krafft
Stramm. .20 Dansmuziek. 9.20 Berichten.
9.50 Sportpraatje. 10.05 Weerbericht. 10.20
11.50 Populair concert uit München.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Zondag 7 Januari.
Ujn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Lijn 3: Brussel 10.2013.05, Parijs 13.05
—24.—.
Lijn 4: Langenberg 10.2018.05, Weenen
18.05—24.—.
Maandag 8 Januari.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Ujn 3: Lond. Reg. 10.3510.50, Daven
try 10.5011.20, Lond. Reg. 12.2015.20,
Daventry 15.2024.
Lijn 4: Langenberg 10.3516.50, Rome
16.50—24.—.
Tijdelijke opleving van den
Beurshandel in het midden van
het jaar- Noodzakelijkheid
van afschrijving op kapitaalin-
vesteeringen. Ongunstige di
videndvooruitzichten der Ban
ken. Daling der kunstzijde-
prijzen tot staan gekomen.
Uitbreiding der bedrijvigheid bij
Philips'. Verdere teruggang
der suikerprijzen. Verbetering
op de rubbermarkt.
Wanneer men het koersniveau der Amster-
damsche aandeelenmarkt aan het einde van
1933 vergelijkt met dat van een jaar geleden,
dan blijkt het, dat er slechts weinig catego
rieën fondsen zijn geweest, die in den loop
van het jaar een stijging hebben kunnen
boeken. In het algemeen mag echter worden
geconstateerd, dat het koerspeil zich vrijwel
over de geheele linie meer of minder belang
rijk heeft kunnen verheffen boven de laagste
noteeringen, die in den loop van het jaar
waren bereikt. Zelfs zijn er enkele soorten
aandeelen, die slechts weinig beneden het
hoogste, in dit jaar bereikt niveau sluiten.
Beziet men het koersverloop in zijn ge
heel, dan kan men vaststellen, dat de eerste
maanden van 1933 een verdere inzinking
hadden gebracht; de laagste noteeringen
vallen dan ook in het algemeen genomen in
deze periode. De politieke gebeurtenissen in
Duitschland, tezamen met de Amerikaansche
bankcrisis en de daarop gevolgde opheffing
van den gouden standaard in de Ver. Staten
waren factoren van algemeenen aard, welke
destijds hun invloed hebben doen gelden op
het koersverloop der Amsterdamsche beurs,
die voor dergelijke gebeurtenissen van buiten
af altijd zeer gevoelig is.
Eerst in den loon van de maand Mei heeft
zich een krachtig herstel kunnen doorzetten.
Eenerzijds had men hierbij te doen met een
uitvloeisel van de ongemotiveerd gebleken
vrees, dat ook ons land den gouden
standaard zou moeten verlaten. Tegen een
eventueele depreciatie van den gulden tracht
ten velen zich destijds te dekken door het
aankoopen van aandeelen, zich daarbij steu
nend op de in andere landen opgedane erva
ring, waar een waardedaling der valuta ge
paard is gegaan met een stijging der aan-
deelenkoersen.
Daarnaast is de tijdelijk gunstigere stem
ming op de aandeelenmarkt ook te danken
geweest aan de verwachtingen, die velen, on
danks alle sombere voorspellingen, ten aan
zien van het resultaat der Economische Con
ferentie te Londen koesterden. Toen bleek,
dat de wil tot internationale samenwerking
nog altijd niet krachtig genoeg was, om de
bestaande, vaak vermeende tegenstellingen
van belangen te overbruggen, is de fondsen-
markt in een apathische verhouding verval
len, te meer, omdat met het verdwijnen van
de vrees voor den gulden ook de „inflatie
hausse" inmiddels uitgewerkt was.
Eerst in de laatste maanden van het j'aar
is zoo nu en dan een opleving van zaken te
constateeren geweest, die zich echter over het
geheel beperkt heeft tot bepaalde afdeelin-
gen, of zelfs tot enkele speciale fondsen,
waarvoor zich bijzondere factoren hebben
doen gelden. Ofschoon het algemeene aspect
der beurs dus nog altijd, weinig gunstig is.
mag toch op deze beperkte verbetering ge
vezen worden als een hoopgevend verschijn
sel. Mocht dit herstel zich in den loop van
het nieuwe jaar voortzetten, dan kan het wel
licht het uitgangspunt worden voor een alge
meene opleving der beurszaken, die op zich
zelf weer een stimulans kan geven aan be
paalde takken van het bedrijfsleven.
Nu dient men, bij een beoordeeling van de
vooruitzichten der fondsenmarkt in het
nieuwe jaar, in het oog te houden, dat veie
ondernemingen, welker aandeelen op de Am
sterdamsche beurs genoteerd worden, nog
met „oud zeer" zitten, dat uit den weg zal
moeten worden geruimd, alvorens het bedrijf
weer op een gezonde basis zal kunnen wor
den voortgezet. De in het voorjaar te publi-
ceeren j'aarverslagen van verschillende maat
schappijen zullen in dit opzicht wellicht
eenige opheldering brengen; in tal van ge
vallen zullen aanzienlijke verdere afschrij
vingen noodzakelijk blijken en opofferingen
van de zijde van aandeelhouders zullen dan
wel vaak onvermijdelijk zijn.
Wij denken in dit verband wel in de eerste
plaats aan de Ned. Indische z.g. „cultuur-
banken", die door hun groote belangen bij
de suiker- en andere cultures in sterke mate
getroffen zijn door den ongunstigen gang
van zaken in deze bedrijfstakken. De Ned.
Indische Escompto Mij. schijnt reeds ver
voortgeschreden te zijn met de voorbereiding
van maatregelen tot volledige saneering.
Naar verluidt, zou de Nederlandsche Han
del Mij. t.z.t. een inkrimping der kapitaal
basis bewerkstelligen door intrekking van op
de markt ingekochte eigen aandeelen.
Het nieuwe jaar zal ook leeren, of de Ned.
Indische Handelsbank en de Koloniale Bank
den tijd reeds gekomen achten, om over te
gaan tot een financieele reconstructie, of dat
zij hiermede nog wachten, tot de toestand op
cultuurgebied overzichtelijker zal zijn ge
worden.
De Nederlandsche bankinstellingen heb
ben weliswaar niet met dergelijke bijzondere
moeilijkheden te kampen; daar staat echter
tegenover, dat op de in Duitschland en an-
de Centraal-Europeesche landen geblokkeer
de millioenenbedragen wellicht ook nog aan
zienlijke afschrijvingen noodig zullen blij
ken. De wegens de geringe credietbehoeften
van het bedrijfsleven lage rentevoet, waar
door voor een groot deel van de beschikbare
middelen geen loonend emplooi kan worden
gevonden, de beperkte bedrijvigheid op emis-
siegebied en de verdere inkrimping van den
beurshandel zijn alle factoren, die op de in
komstenrekening der banken hun invloed ter
dege doen gevoelen. De dividend-vooruit
zichten der banken kunen dan ook niet opti
mistisch worden beoordeeld.
Het besluit van de Twentsche Bank, om
ditmaal geen interim-dividend uit te keeren,
kan wellicht worden opgevat als een aanwij
zing van de door de banken te volgen divi
dendpolitiek, waarbij uitkeering van dividend
op een verlaagd niveau misschien nog tot de
gunstige uitzonderingen zal kunnen worden
gerekend.
In een vorig overzicht hebben wij reeds ge
wezen op het streven van verschillende in-
dustrieele ondernemingen, om het bedrijf
weer op een loonender basis te brengen door
reductie van het aandeelenkapitaal, teneinde
dit in overeenstemming te brencen met den
tegenwoordigen omvang van zaken, terwijl
tevens bij het sterk verlaagde prijsniveau met
minder bedrijfsmiddelen kan worden vol
staan. Verwacht moet worden, dat dit reeds
aangevangen proces in den loop van het
nieuwe jaar nog verdere vorderingen zal
maken.
Als een gunstig verschijnsel mag worden
aangemerkt, dat de aanpassing der produc
tiekosten aan de lagere prijzen in vele geval
len reeds ver is voortgeschreden. Terwijl in
1932 de verdere prijsdaling het in dit opzicht
reeds bereikte vaak illusoir had gemaakt,
mag worden aangenomen, dat het betrekke
lijk stabiele prijsniveau van verschillende
artikelen in het afgeloopen jaar de desbe
treffende pogingen in de hand heeft gewerkt.
Zoo is het prijzenpeil in de kunstzijde-in
dustrie in het afgeloopen jaar slechts weini-
ger verder ingezakt, zooals blijkt uit het hier
onder volgende staatje van den gemiddelden
prijs per K.G. uit ons land geëxporteerde
kunstzij de-garens
1933 1932
Januari 1.97 2.23
Februari 1.97 2.14
Maart 1.95 2.14
April 2.03 2.08
Mei 1-99 2.11
Juni 1.99 2.02
Juli 2.02 1.93
Augustus 2.04 1.95
September 1.93 1.89
October 1.96 1.85
November 1.94 1.85
Gemiddelde 11 mnd. 1.98 2.01
De Nederlandsche kunstzijde-industrie
heeft haar afzet op de wereldmarkt goed
kunen handhaven. De export in 1933 neeft
gemiddeld 682 ton per maand bedragen,
tegen 686 ton in 1932. In den jongsten tijd
zijn echter moeilijkheden ontstaan door ae
houding der Duitsche regeering, die de bij
overeenkomst aan de buitenlandsche produ
centen toegestane invoercontingenten heeft
verlaagd. Verwacht moet worden, dat de
Algemeene Kunstzijde Uie, de „Aku", in het
nieuwe jaar met reorganisatie-voorstellen
zal komen, wat, gezien het koerspeil van tus-
schen de 20 en 40 waarop zich de aan
deelen in het afgeloopen jaar hebben bewo
gen, geen verwondering kan baren.
Tot de maatschapfwjen, diel iiden onder de
in Duitschland genomen maatregeling ter
bescherming van binnenlandsche bedrijfstak
ken behoort ook de Unilever. Deze heeft trou
wens ook den nadeeligen invloed ondervon
den van dergelijke maatregelen in andere
landen, o.a. van het menggebod van marga
rine met boter, in ons land. Reeds is de Uni
lever overgegaan tot verlaging van haar
interimdividend van 3 tot 2 Zij be
hoort intusschen nog altijd tot de weinige
dividenduitkeerende ondernemingen, en ook
haar financieele positie kan, vooral wat haar
liquiditeitsverhoudingen betreft, gunstig
worden beoordeeld. Ook omtrent de Unilever
hebben in den ongsten tijd geruchten geloo-
pen ten aanzien van de mogelijkheid van een
terugbetaling op het aandeelenkapitaai,
zonder dat kan worden nagegaan, in hoe
verre hierbij de wensch de vader van de ge
dachte is.
Naar men weet, is op de aandeelen Phi
lips' Gloeilampenfabrieken in het najaar
reeds 25 terugbetaald, door middel van
afstempeling, zoodat de nominale waarde
der aandeelen van 1000 thans 750 is.
Deze afstempeling is het sein geworden voor
een belangrijke koersstiiring, welke tevens in
de hand gewerkt is door berichten betreffen
de een aanmerkelijke uitbreiding der bedrij
vigheid, tot uiting komend in een toeneming
van het aantal arbeiders. In de eerste elf
maanden van 1933 heeft Philips voor een
waarde van 34.96 millioen aan radio-arti-
kvlen kunnen exporteeren, tegen 32.86 mil
lioen in de overeenkomstige periode van het
vorige jaar. Tegelijkertijd kon de uitvoer van
gloeilampen van 6.71 tot 7.69 millioen
worden opgev.oerd. Over het geheel dus geen
ongunstig resultaat, vooral wanneer men in
het oog houdt, dat door nieuwe overeen
komsten met buitenlandsche geliëerde onder
nemingen verdere besparingen op de onkos
ten konden worden verkregen. Ook de nieuwe
vinding van het concern, de atriumlamp, die
op tal van belangrijke verkeerswegen in bin
nen- en buitenland met succes worat aange
wend, opent thans nog niet geheel te over-
ziene perspectieven. Het is echter weinig
waarschijnlijk, dat deze zich reeds in het
dividend over het afgeloopen jaar zullen
weerspiegelen en het is dan ook de vraag, of
dit hóoger zal zijn dan over het vooraf
gaande jaar, toen 6 werd uitgekeerd, ge
lijk staand met 8 op het gereduceerde
kapitaal. Het door de Nederlandsche Ford in
het vooruitzicht gestelde dividend van 10
over het gereduceerde aandeelenkapitaal, ge
lijk staande met 6 op het oude kapitaal,
tegen 5 vorig jaar, doet wel zien, dat men
zijn verwachtingen, wat de dividendvooruit
zichten zelfs voor de goed werkende onder
nemingen betreft, niet al te hoog mag span
nen.
Voor de Ned. Indische cultuurondernemin
gen komt de uitkeering van een dividend na
tuurlijk in het geheel niet in aanmerking.
Deze ondernemingen zullen zich in de meeste
gevallen gelukkig mogen achten, wanneer zij
hun hoofd boven water kunnen houden, in
afwachting van een periode van wereld
marktprijzen, die tenminste eenigszins in
overeenstemming zijn met de productiekosten.
Vooral de Java-suikerindustrie maakt een
moeilijke periode door. De suikernoteering te
Soerabaja is sedert het begin van het jaar
nog verder gedaald van 6.02% tot 5.40
per 100 K.G. en de Nivas, de verkooporgani
satie van de Java-suikerproducenten, heeft
herhaaldelijk nieuwe prijsconcessies te doen,
teneinde den afzet in Britsch-Indië, een van
de belangrijkste markten voor Java-suiker,
tenminste eenigzins te kunnen handhaven.
Britsch-Indië behoort tot de landen, die door
een kunstmatige opkweeking van een eigen
suikerindustrie door middel van hooge be
schermende rechten de eigen productie
Koloniale Bank
N. I. Handelsbank
Ned. Handelsmaatschappij
Amsterdamsche Bank
Twentsche Bank
Int. Gew. Beton
N. Gist Spir.
Philips
Unilever
Aku
Ned. Ford
van Berkel
Kon. Petroleum
A'dam Rubber
Sumatra Rubber
Ind. Rubber
Koninklijke Paketvaart
Scheepvaart Unie
H. V. A.
Jav. Cultuur
Nisu
Deli Batavia
Deli Maatschappij
Senembah
Bagelen Thee
Balapoelang
voortdurend vergrooten. Het is niet te ver
wachten, dat op de wereldsuikermarkt een
wijziging ten goede zal intreden, zoolang de
landen, die tot nu toe de uitvoersuiker van
de grootste producenten afnamen, bij hun
autarkische beginselen volharden. Alle bere
keningen van productie en verbruik, waarop
de internationale regeling tot beperking van
productie en uitvoer bekend als de „Chad-
bourne-overeenkomst" gebaseerd was, zijn
hierdoor omvergeworpen en het is zelfs de
vraag, of de laatstgenoemde overeenkomst
gehandhaafd zal kunnen blijven.
De productie van Javasuiker zal in 1934
beperkt worden tot niet veel meer dan het
binnenlandsche verbruik, terwijl de meeste
ondernemingen voor 1935 in het geheel geen
aanplant in den grond zullen brengen. Men
hoopt dan inmiddels schoon schip te kunnen
maken door verkoop van den ouden voor
raad, die ongeveer drie millioen ton bedraagt
gelijk staande met de productie in een nor
maal jaar. Het spreekt vanzelf, dat ond-r
deze omstandigheden aanzienlijke afschrij
vingen op de kapitaalinvesteeringen der sui-
kermyen onvermijdelijk zijn. Gelukkig be
schikken vele ondernemingen over groote re
serves en zijn zij ook lang niet van vlottende
middelen ontbloot. Al zal de Java-suikerin
dustrie dan ook niet ongeschonden uit dis
crisis te voorschijn komen, aan het voortbe
staan van deze geperfectioneerde bedrijfstak
behoeft vooralsnog niet te worden gewan
hoopt.
E>e rubberondernemingen sluiten het jaar
onder gunstigere omstandigheden af dan
waarin zij het zijn begonnen. Dank zij de
hervatting van de besprekingen omtrent een
productiebeperking en de toeneming van de
kans, dat het hiertoe ook werkelijk zal ko
men, kon de rubberprijs te Londen, berekend
op goudbasis, van een gemiddelde van 1 5/8
pence in 1932 verbeteren tot 2 7/32 pence in
1933, waardoor de meeste ondernemingen
hun kosten dekken of zelfs weer met een ge
ringe winstmarge werken. Deze prijsstijging
heeft echter reeds tot een uitbreiding def
productie geleid, vooral van de inlandsche
rubber. Af e wachten blijft, of de laatste vol
doende onder controle zal kunnen worden
gebracht.
Voor de Sumatra tabaksmijen is 1933 wedei
zeer onbevredigend geweest. Voor den tota
len oogst kon, hoewel de kwaliteit gunstiger
was, geen hoogere prijs worden bedongen
dan over het voorafgaande jaar, n.1. 123
cents per half K.G. De totale waarde van den
Sumatra tabaksoogst, die in 1928 82%
millioen bedroeg, is voor het afgeloopen jaar
gedaald tot 26% millioen. De besparingen
op de productiekosten zullen eerst langzaam
doorwerken en van uitkeering „van dividend
is dan ook geen sprake.
Voor petroleum was het prijsverloop ook
teleurstellend, vooral omdat het nog niet ge
lukt is, de productie in de Ver. Staten onaer
controle te krijgen. Eerst in den laatsten tijd
laten de vooruitzichten daar te lande zich
iets gunstiger aanzien. Toch konden aandee
len Koninklijke Petroleum het jaar op een
verhoogd niveau afsluiten.
In het koersverloop van scheepvaart-aan-
deelen weerspiegelt zich de aanhoudende de
pressie op de vrachtenmarkt, waarin eerst een
algemeene opleving van den wereldhandel
verandering kan brengen. Ook de scheep
vaart heeft te kampen met het euvel van be
scherming van het eigen bedrijf, door toeken
ning van regeeringssubsidies.
Hieronder volgt een overzicht van hef
koersverloop in 1933, vergeleken met dat aan
het eind van het vorige jaar.
eind 1932
laagste
hoogste
1933
eind 1933
59
33
801/4
461/4
551/2
391/2
72
501/2
62
41
71 1/2
48
107 1/2
102 1/4
125
107
97
75
105
79
87
292
390
380
315
68
101 1/2
69
130
99 1/2
112)
261
107
(203
265)
74 1/4
115
92
39
21
41
31 1/4
1161/2
97 1/2
185
165
17 1/4
13 1/8
27 1/2
21 1/4
151
133 1/4
198
176
62
49
111
1041/2
45
30
81 1/4
76
45
18
48
39
109
64
110
813/4
59
351/4
73
481/2
172
138
248
178
104
65
150
100
76
471/2
105
701/2
148
88
168 3/4
118
117
90 1/4'
159
1103/4
135
112
168
133
68
65
132
122
100
105
1561/2
152
De hoofdstad pelikaant. Een
nieuwe fase in de verbinding
van Amsterdam met Batavia.
De toekomst van Schiphol.
Mooie perspectieven.
Sinds Zaterdagavond is in Amsterdam
her gepeiikaan niet van de 1 chi Wij
hadden niet kunnen denken, dat de
Amsterdammers zoo warm konden loo-
pen voor de vliegprestatie van de be
manning van de Pelikaan, en als
wij hier „Amsterdammers" neerschrij
ven bedoelen wij daarmede ook onszelf.
Waarmede wij maar zeggen willen, dat
wij aan die huldiging even hard hebben
medegedaan. Wat en hoe er nu gebeu
ren moet als de P o s t j a g e r op Schip
hol komt neerstrijken is voorloopig nog
een puzzle. Een soortgelijke feestelijke
on'vangst als bij de Pelikaa- is moeilijk
voor een tweede maal ineen te zetten,
terwijl er toch een groote mogelijkheid
bestaat, dat de Postjager nog harder
zal komen aanzeilen. De Postjage.' kan
het in twee dagen doen als het moet,
maar dan ontaardt de zaak in een race,
die gevaarlijke kanten gaat krijgen.
Laten wij ons echter niet ongerust ma
ken en beslissen wat te doen, als het
zoover is. In elk geval kunnen vij dit
wel zeggen: het enthousiasme voor de
luchtvaart stijgt door dergelijke vluch
ten en het belang van Amsterdam
Schiphol als vlieghaven komt erdoor op
den voorgrond.
Wij zijn eens hier en daar op infor
matie uitgeweest en wij kunnen zeggen,
dat Schiphol er prachtig voorstaat, hoe
wel voor den buitenstaander de indruk
bestaat, dat de gemeente Amsterdam
zijn belangrijke vlieghaven verwaar
loost. In stilte wordt er echter hard g6>
werkt.
In het vorige jaar werden nfet mfndei
dan 31000 passagiers geboekt, tegenover
in 1932 slechts 18000. Deskundigen ver
zekeren, dat binnen twintig, laten we
zeggen dertig jaren Schiphol een be
langrijker station zal zijn dan het tegen
woordige Centraal Station in de hoofd
stad. De machines worden in gebruik
steeds economischer en sneller, en wie
zal over vijf en twintig jaren nog met
den trein reiden wanneer hij denzelfden
afstand voor hetzelfde geld maar onein
dig veel sneller kan afleggen?
De mensch van 1934 heeft al niet meer
die angst voor het reizen per vliegtuig
als de mensch van 1924. De jeugd van
heden, waaronder geen enkele is die
bang is voor een vliegtochtje, vormt de
passagiers van de toekomst. De men-
schen groeien met de vliegmachine op;
zij zien het groote nut van de vliegerij
en onder deze omstandigheden kan er
geen sprake van vrees voor het reizen
per vliegtuig meer bestaan.
Schiphol is één van de beate v'ieghA-
