DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Een onverwachte wending in het Bayonne-schandaal. 3)agjelijk$ch 3$uüm£attd Ho. 7 Dinsdag 9 Januari 1934 136e Jaargang Terwijl de Fransche politie Stavisky te Cha- monix wilde arresteeren, pleegde deze zelf moord en overleed nog hedennacht. FELLE PERS-CRITIEK, Wat vandaag di aandacht trekt.., ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, nagegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. iraner door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regei meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, pos,,f;ro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur: C. KRAK. Dit nummer bestaat uit twee bladen Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het specifiek Fransche schandaal, thans in net middelpunt der wereldbelangstelling, Iheeft een geheel onverwachte wending ge nomen. De politie heeft Stavisky, den voortvluch- tigen zwendelaar aan wien het schandaal te Bayonne te wijten is, gistermiddag te Cha- rnonix achterhaald, maar op het moment van zijn arrestatie trok Stavisky een revolver en pleegde zelfmoord. Een rechercheur wierp zich op hem, maar kon niet beletten, dat het schot afging en doel trof, echter niet onmid dellijk doodelijk. Men bracht Stavisky in vrij wel hopeloozen toestand naar een politie post en vandaar naar het ziekenhuis, waar hij korten tijd daarna is overleden. Zondag was men Stavisky in de buurt van Chamonix op het spoor gekomen. De Parij- sche politiecommissarissen hebben gisteren kunnen vaststellen, waar Stavisky verblijf hield. Gistermiddag vervoegden eenige politie ambtenaren zich bij de villa. Zij probeerden vergeefs zich toegang te verschaffen. Nadat zij eenige malen hadden geklopt, hoorden zij plotseling een schot vallen. Toen zij de deur forceerden, vonden zij Stavisky met een hoofd wonde bewusteloos op den vloer Jggen. Het was gebleken, dat Stavisky zich in ge zelschap bevond van een ongunstig bekend staanden en eenige keeren tot gevangenisstraf veroordeelden man, wiens naam evenwel nog niet bekend is geworden. Terwijl Stavisky zich reeds in het bezit had gesteld van een vervalscht paspoort, hetgeen zijn vlucht ver gemakkelijkte, reisde zijn metgezel op eigen naam Politie-ambtenaren volgden derhalve eerst het spoor van den matste. Dit leidde naar een villa te Chamonix. De ambtenaren omsingelden het huis, terwijl de eigenaar trachtte zich toegang te verschaffen. Hij klom over het tuinhek en klopte tegen de deur van de veranda, zonder evenwel antwoord te krijgen. Terwijl hij een vensterruit indrukte, om den grendel van het venster te kunnen openen, k'.onk een schot. Even later vo id men Stavisky rochelend in een der kamers liggen. De arts constateerde, dat een kogel door het hoofd was gegaan. Hij verklaarde, dat Stavisky nog slechts en kele uren zou leven. Toen de gearresteerde directeur van de „Crédit municipa.es" de Bayonne Tissier in de gevangenis van de zelfmoordpoging van Stavisky hoorde, zou hij uitgeroepen hebben: Dat is onmogelijk, een man als Stavisky brengt zich niet om. Ook de advocaat van Tissier deelt deze opvatting en wacht het justitieel geneeskundige onderzoek af. Het bericht van de zelfmoordpoging wordt lang niet overal geloofd. In vele kringen spreekt men heimelijk, doch ook openlijk over een manoeuvre van de politie, die naar men be weert een voor vele persenen compromittee- renden man heeft willen laten verdwijnen. Vooral de socialistische „Populaire" en de communistische „Humanité" spreken zich openlijk in dien zin uit. Deze bladen beweren o.a. dat Stavisky ook als politie-spion heeft gewerkt en dientengevolge van zeer veel op de hoogte was. Thans, nu hij gevaarlijk werd, wilde men hem echter uit den weg ruimen. Er wordt zelfs beewerd dat twee politiebeambten een geheime opdracht zou den hebben gehad Stavisky onschadelijk te maken. De „Populaire" schrijft: „Zooals de zelfmoord van baron Reinack het Panama- schandaal niet heeft verhinderd en evenmin als de zelfmoord van overste Henry de Dreyfus- affaire kon verhinderen, evenmin mag ook de zoogenaamde zelfmoord van Stavisky het schandaal van Bayonnen verhullen. De royalistische „Action Frangaise" roept haar aanhangers op hedenmiddag in groote massa naar het kamergebouw te trek ken en tegen de Staviskv-affaire te protestee ren, onder de leuzen: „Weg met de ^zwende laars", „Weg met de moordenaars „Wij eischen gerechtigheid en fatsoen De „Echo de Paris" meldt uit Madrid, dat Stavisky in Juli 1932 ook in Spanje een groote zwendel- affaire tot stand had willen brengen. Zijn plan was gereed om met behulp van eenige invloedrijke personen te Madrid een lan - foouwcredietbank op te richten met een api- taal van 500 millioen peseta's. Zijn eige aandeel zou 50 millioen bedragen. De con tracten waren reeds gereed toen een lid v den raad van beheer door een uitlating va Stavisky argwaan kreeg en eischte, Stavisky onmiddellijk zijn aandeel in het stichtingskapitaal zou deponeeren. Stavisky was daarop verdwenen en men had hem nooit meer teruggezien. Fransche kabinetsraad^ De leden der regeering zijn gistermiddag in kabinetsraad bijeengekomen in de eerste plaats ter bespreking van het financieele schandaal van Bayonne. Volgens „1'Appèl" zou de minister van Koloniën thans toch het besluit hebben ge nomen na dezen kabinetsraad af te treden. Chautemps zou dan zelf ad interim de por tefeuille van Koloniën overnemen, om deze later af te staan aan den minister van han del, Frot, die door den onderstaatssecretaris van Binnenlandsche Zaken, Bertrand, zou worden vervangen. Minister-president Chautemps heeft daar na een overzicht gegeven over den Krach van Bayonne en de tot dusverre genomen maatregelen. Hij herhaalde, dat hij volledige klaarheid in deze zaak zou scheppen en er voor zou zorgen, dat het onderzoek met on verminderde energie zou worden voortgezet en door niets zou worden gehinderd. De minister van koloniën Dalimier lichtte daarop de rol toe, die hij in deze zaak ge speeld heeft. Hij wees op de door hem aan de pers gegeven verklaringen. Aan de hand vart documenten van het ministerie van ar beid, dat vroeger onder zijn leiding stond, bracht hij het bewijs voor het goede vertrou wen van zijn houding. De huidige minister van arbeid, Lamoureux, die in zijn ministe rie onderzoekingen had laten doen, bevestig de de verklaringen van Dalimier. Premier Chautemps herinnerde er aan, dat hij zelf na onderzoek der documenten openlijk had verklaard, dat minister Dali mier in goed vertrouwen had gehandeld. De kabinetsraad sloot zich eenstemmig bij deze verklaring aan. Het aftreden van Dalimier. In het demissieschrijven dat de minister van koloniën, Dalimier, gisteravond aan mi nisterpresident Chautemps gericht heeft, verwijst Dalimier naar de met alge- meene stemmen gegeven bevestiging die de de kabinetsraad heeft gegeven van de correctheid van zijn houding en stelt in het licht, dat hem in deze geheele aangelegen heid geen verwijten kunnen worden gedaan. Ik bied U aldus vervolgt dan het schrij ven mijn aftreden aan. Ik wil niet het ri sico op mij nemen, dat mijn handeling als minister van arbeid in 1932 zelfs op onrecht vaardige wijze Uwe huidige regeering tot verwijt zou kunnen worden gemaakt. Ik stel er prijs op opnieuw vast te stellen, dat gij op geen enkel oogenblik mijn aftreden ge- eischt hebt. In het antwoord van Chautemps schrijft deze na verwezen te hebben naar het feit, dat de kabinetsraad met algemeene stemmen de goede trouw van Dalimier heeft erkend: Gij zijt van meening, dat gij na volkomen décharge van Uwe eventueele moreele ver antwoordelijkheid uwe politieke vrijheid moet hernemen teneinde u te verdedigen tegen on rechtvaardige aanvallen. Ik kan mij, onder betuiging van spijt over uw besluit, slechts buigen voor uwe motieven en ik verzeker u nogmaals van mijn vriendschappelijke ach ting. Stavisky's levensloop. Serge Alexander Stavisky is in 1886 te Sobodka bij Kief geboren. Zijn vader vestig de zich tegen 1900 te Parijs als tandarts en liet zich naturaliseeren, vertelt de Nieuwe Rotterdammer Courant. Het zoontje kwam Cocteau in de klas. Bij zijn medeleerlingen heeft hij geen scherpe herinneringen nagela ten, al bleven hun zijn expressieve oogen en innemende glimlach bij. Hij was geen holle- boos, maar het zaken doen zat hem in net bloed en het ruilen van kersen tegen knikkeis was spoedig in vollen gang. Later is het met hem kwaad kersen eten geworden, hij gooide links én rechts, vooral links, met de pitten en meer dan de knikkers interesseerde hem het spel. Stavisky heefi hooge troeven uitgespeeld en zwaar gewon nen. Achteraf is het onbegrijpelijk, dat hij zoo lang daarmee kon doorgaan. Achtereen volgens noemde hij zich Serge Alexandre, Sacha Alex, Doisv de Monti en Victoir Boi- tel. En deze prestidigitateur met de lange vingers had ook lange armen. Hij tel e j beschermers in alle kringen. F en ree hem veroordeelde, moet hem als aanw j gehouden hebben en naar het heet beschikte Stavisky over een kaart van de centrale re cherche, die hem deuren ontsloot, die anders voor een recidivist als hij potdicht blijven. De koele vermetelheid van dezen gooche laar kende geen grenzen en hulde zich in blijkbaar onweerstaanbare bekoringen. Niet alleen personen van het andere geslacht ge raakten onder de betoovering van zijn ooster- sche wezen. Liefst nam hij de allure aan van een prins uit de duizend en één nacht en zijn gulheid was spreekwoordelijk. Deze vrijge vigheid was evenals de rest van zijn bestaan parade. Zijn optreden draaide den menschen een rad voor de oogen en hij verstrikte hen met zijn aangename manieren. Te Parijs en in wereldsche badplaatsen, vooral Cannes, Bi- arritz en Deauville, kende een ieder hem. Hij maakte er goeden sier en moet een genoeglijk kameraad geweest zijn. En waar hij zich vertoonde werd hij door een stoet jonge en sierlijke vrouwen omstuwd. Het gros van de menschen liet zich, ge vleid, bedriegen. Waar hij binnenkwam richt ten aller aandacht en oplettendheden zich op hem. In zijn goeden tijd had hij de goede ge woonte alle consumpties te betalen, maar al leen wanneer en waar dit aan de verwezen lijking van zijn verre plannen ten goede kon komen. Bij andere gelegenheden ga-i hij blijk beste te kunnen rekenen. Maar van benepen heid is hij niet te beschuldigen. Zijn malversatiën laten oie van Outric en Thérèse Humbert achter zich. Voor zoover ze thans te overzien zijn, loopen ze in het halve miljard, maar het onderzoek duurt voort en is allesbehalve gemakkelijk. Ten slotte is zijn hoogmoed te iBayonne voor den val gekomen. Men weet. in welke omstandig heden hij daar. valsche bons uitgaf, die de waarde van de in bewaring gegeven panden onmeteli'k te boven gingen. Maar het zou schromelijk onrechtvaardig zijn alle schuld op Stavisky's schouders te laden. Hij maakte van hem ruimschoots geboden gelegenheden een behendig en indrukwekkend gebruik. 3, getrouwd 126. Een der slachtoffers heeft zes, een ander zeven kinderen achter gelaten. Tot nu toe is een bedrag van 2 millioen kronen binnengekomen voor de fa milieleden der slachtoffers. DE ONTZETTENDE MIJNRAMP. Bijzetting der dertien slachtoffers. Gistermiddag werden onder enorme be langstelling der dertien geborgen dooden van de mijnramp van Osek ten grave gedra gen. De kisten waren opgebaard op het markt plein, vanwaar de stoet zich naar de begraaf plaats begaf. Duizenden waren per extra trein naar Osek samengestroomd. Alle zaken waren ten teeken van rouw gesloten. Een uur lang klonken de sirenes van de fabrieken en mijnen. De lantarens op de pleinen en in de straten waren aangestoken. De kisten werden niet bijgezet in een gemeenschappelijk graf, doch in acht verschillende graven en voor zoover vijf slachtoffers betreft in familie graven. Te Praag zijn eveneens ten teeken van rouw de straatlantarens gedurende een uur verlicht geweest, terwijl vanmiddag om dn3 uur het verkeer gedurende een minuut werd stilgelegd. De voetgangers bleven bloots hoofds op hun plaats staan. In de mijnen van Noord West-Bohemen werd gisteren ten teeken van rouw niet gewerkt. Nieuwe arrestaties. Op last van het O. M. zijn hier nog ge arresteerd de directeur Locker van de Nel sonmijnen, de bedrijfsdirecteur Kalik, drie ingenieurs, een hoofdsteiger en een steiger. (Een steiger is naar men weet een mijnop- zichter. Red.) Deskundigencommissie gevormd. Ten einde de onafhankelijkheid en onpar tijdigheid van de commissie van onderzoek inzake de ramp bij Ossegg te waarborgen, is zij uitgebreid met deskundigen, die niet in het Noord-Boheemsche kolendistrict thuis hooren. De hoofdcommissaris van het mijn- toezicht in het bekken van Ostrau, waar men met veiligheidsmaatregelen veel verder is dan in Bohemen, is telegrafisch naar Ossegg ontboden. Hij is een specialiteit op het ge bied van kolenstof en uitvinder van een bij zondere bestrijdingswijze daartegen. Of tegen het kolenstofgevaar op de Nelsonmijn voldoende afweermaatregelen zijn genomen, gaat de commissie van onderzoek thans vooral na aan de hand van het bedrijfsjour- naal, waarin staat aangegeven wanneer er is gesproeid en hoeveel water daarbij is ge bruik^ evenals de hoeveelheden koolstof die uit de mijn zijn verwijderd, aldus het Hbld. Het totale aantal slachtoffers wordt thans definitief met 142 aangegeven, waarvan er twee boven den grond onder vallend puin zijn bedolven. De deskundigen maken er thans geen geheim meer van dat er eenige maanden, misschien zelfs zes, moeten ver- loopen alvorens men heel voorzichtig zal kunnen beginnen de dichtgemetselde schach ten te openen. Dc nagelaten betrekkingen der slachtoffers. Het aantal der nagelaten betrekkingen der 142 verongelukte mijnwerkers van Osek bedraagt 126 weduwen en 194 kinderen. Het jongste slachtoffer was 21, het oudste 55 jaren oud. Ongehuwd waren 13, weduwnaars BESCHIKKING VAN DR. LEY OVER NAT.-SOC. ONDERWIJZERSBOND. De NSLB (nationaal-socialistische onder wijzersbond) die 9/10 van alle Duitsche op voeders als individueels leden telt., heeft ter voorkoming van misverstand de partijorgani satie beschikt, dat de NSLB de officieele or ganisatie der partij is van Duitsche op voeders. De hereeniging van ontbonden of zich in staat van liquidahe bevindende organisaties is streng verboden. DUITSCH-EVANGELISCH PREDIKANT GEARRESTEERD. Op bevel van de geheime staatspolitie is de Evangelische predikant Bueltemeier in Dort- mund-Marten in „Schutzhaft" genomen. Ds. Bueltemeier was reeds in den zomer van het vorig jaar door beleedigende uitla tingen jegens den minister van eeredienst Rust onaangenaam opgevallen. Toentertijd ontliep hij slechts een gevoelige bestraffing, aangezien de minister geen strafeisch indien de. Een ingrijpen der overheid kon echter niet meer vermeden worden, toen de predikant de hem toevertrouwde jeugd verbood den Duit schen groet te brengen bij het binnentreden van de onderwijslokalen en trachtte door cir culaires het tusschen den rijksbisschop en den leider der Hitlerjeugd overeengekomen fusie- werk te saboteeren. 8 MAANDEN GEVANGENIS IN HET PROCES-ROSSBERGER. De Beiersche politieke politie deelt mede: De kringleiding van de NSDAP Freising heeft eenge weken geleden een aanklacht in gediend tegen den directeur van het semina-; rie van het bisschoppelijk ordinariaat Fret sing, dr. Rossberger, wegens gruwelpro paganda. Voor eenige dagen had te Muen- chen de behandeling voor het bijzonder ge rechtshof plaats, welke leidde tot veroordee ling van dr. Rossberger tot 8 maanden ge vangenisstraf. De seminar-prefect Harte, als getuige uitgenoodigd. trad in dit proces op onder eede en werd de voornaamste getuige a charge tegen Rossberger. Vrijdag 5 Janu ari kwam bij de politieke politie het bericht binnen, dat in streng katholieke kringen deze getuigenverklaring van Harte be schouwd werd als verraad jegens de katho lieke kerk, verder het onwaarschijnlijk klinkende bericht, dat Harte als een Ju das van het leven afscheid moest nemen. De op 6 Januari plichtsgetrouw bevoleu controlebewaking bracht een aantal anoyme kaarten en smaadbrieven aan het licht, die allen denzelfden tendenz toonden, n.1. om Harte of wel tot zelfmoord te drijven, of wel hem met den dood te bedreigen. De met de behandeling van deze zaak belaste amb tenaar trachtte nu met den bedreigden Har te in contact te komen. Hierbij stelde hij in het seminarium in Freising vast, dat Harte volgens verklaring van den ondervraagden plaatsvervangenden directeur niet meer aan wezig was en zijn verblijfplaats niet bekend was. Een zeer scherp politie-onderzoek is be volen. JONGE ARBEIDERS KRIJGEN MEER VRIJE DAGEN. Dwang van onwillige werkgevers. De sociale afdeeling van het Duitsche arbeidsfront belooft maatregelen, die het recht van arbeiders op geregelde vrije dagen moeten vastleggen, en speciale voorrechten voor jonge arbeiders. Men meent, dat zulke maatregelen den welmeenenden werkgever zullen beschermen tegen onbillijke concur rentie van den ondernemer die sociaal besef ontbeert. Men hoopt allen arbeiders meer vrije dagen te kunnen verzekeren, terwijl weerspannige ondernemers gedwongen zul len worden erin toe te stemmen. OOSTENRIJK TEGEN DE NAZI'S. Streng optreden. Het kabinet is gistermiddag onder voorzit terschap van den bondskanselier Dollfuss bijeengekomen in een buitengewone vergade ring, waarin uitsluitend gesproken is over nieuwe maatregelen tegen de nat.-soc. bewe ging. Er werd besloten tot het uitvaardigen van een oproep der bondsregeering aan het Oostenrijksche volk, welke op.oep door de pers zal moeten worden gepubliceerd. Het kabinet heeft in de zitting, gelijk het desbe treffende officieele communiqué mededeelt eer. rapport aangehoord over de in den laat sten tijd bijzonder verscherpte en klaarblijke lijk georganiseerde nationaal-socialistische agitatie, die gepaard was gegaan met talrijke daden van terreur. In den Oproep aan het Oostenrijksche volk wo dt gezegd, dat de bondsregeering tot dusverre zich bepaald had tot een gematigden afweer, in den hoop, dat eindelijk verstand het van waanzin zou winnen. Op grond van deze overweging zijn in de Kerstdagen en met Nieuwjaar een reeks Doodslag in de Bloemstraat t Alkmaar. (Stad en omgeving.) De Stavisky-affaire. (Dag. Over| zicht). Naspel van de ontzettende mijn ramp. (Buitenland.) Oostenrijk treedt streng op tegei; de nazi's. (Buitenland.) In Tokio 70 dooden tijdens vertrelj van de vloot. (Buitenband). Mussolini heeft een wetsontwer strekkende instelling van corpora; ties ingediend. (Buitenland). Paraguay en Bolivia verklare: elkaar den oorlog. (Buitenland). Tieinontsporing bij het statio D.P. te Rotterdam. (Binnenland.) Op vragen van het Kamerlid de heer Westerman antwoordde m nister Colijn, dat de N S B. voo ambtenaren verboden is wegens- ee instructie aan de leden tegen ee bepaling van de regeering. (Binrier land.) Circulaire van den minister va sociale zaken aan de gemeentebi besturen inzake cultureel werk voc werkloozen. (Binnenland) (Zie voor nadere byzonderhedei eventueele laatste berichten). bestraften begenadigd. De verwachtinge die men gevoelde, zijn ijdel gebleken. In daarop volgende dagen zijn niet minder dr 140 aanslagen in alle deelen van het bond gebied gepleegd. De bondsregeering is vas besloten thans met alle, ook de krachtigs middelen, eens voor al een einde te maki aan deze daden van terreur. Vanaf hed> zijn derhalve sterke afdeelingen van het vr willig beschermingscorps opgeroepen, wel tezamen met de politie en de gendarmen alles in het werk moeten stellen om poging* om dit misdadig optreden voort te zeti tegen te gaan. PMMEREN BOMMEN IN WEENEN. Terwijl de besluiten van de regeerin Dollfuss betreffende een scherpere vervolgii van de nat.-soc. in de stad zijn aangeslagf zijn op verschillende plaatsen papieren bo men ontploft In verschillende lokalen, bic copen, café's zijn traangasbommen ge wc pen. De politie is er niet in geslaagd de C:|; bekende daders te arresteeren. heeft Luik "-direc te ge\ vestif De ze Zij he aan DE BELGISCHE GRENS VERDEDIGING. De Belgische minister van Oorlog ontlasting van de vestingdirectie te instelling van een tweede „vesting bevolen, welke tot taak heeft leiding bij en controle te oefenen op het wezen aan de Limburgsehe giens. van de nieuwe di-rect'e is Havelte. reeds gisteren haar werkzaamheden vangen. NASPEL VAN ORBEY. Constructeur pleegt zelfmoo De „Petit Parisienne" meldt, dat de c< structeur van de electrische centrale te bey, die de plannen voor het waterkrac werk had ontworpen ir. Scherrer te Mü hausen zelfmoord heeft gepleegd. S. v, 60 jaar oud. LUGUBER ONGELUK. Te Londonderry in Noord Ierland ho gisteren een luguber ongeluk plaats gehr De steunmuur aan een kant van het aan R.K. kerk Lower Tower grenzende kerkh dat 9 M. boven het niveau ligt van een langs loopenden weg stortte plotseling o\ een breedte van 15 M. in. Onder groot i raas stortte tengevolge daarvan een gro< hoeveelheid aarde als een lawine naar bei den vermengd met menschelijke schedels gebeenten, opengesprongen doodkisten grafsteenen. Een voorbijganger werd do een vallende grafsteen aan het hoofd gewo Op het kerkhof is een aantal bekende Ierse heiligen begraven. DE BRAND OP DE GEORGES PHILIPPAR. Dood door schu De Fransche rechter van instructie Ben heeft gisteren na bestudeering van het tei nisch rapport van de daartoe aangewez commissie een beschuldiging van mansl door nalatigheid en niet in acht nemen v de reglementen ingediend tegen den ch ingenieur Falcoz, de ingenieurs Drancey Prouteau en Georgelininspecteur mécanici allen van de Messageries Maritimes, verc tegen de directeur-generaal te Parijs en c directeur te St. Nazaire van de Chantiers la Loire. Andere aanklachten zullen volg

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1