dagblad voor alkmaar en omstreken.
Schouwburg „HARMONIE"
JO VINCENT
Incidenten in de Fransche Kamer.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote lettere naar plaatsruimte.
B'ieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Ho. 17
Directeur: C. KRAK.
Zaterdag 20 Januari 1934
Hoofdredacteur: Tj. N- ADEMA.
136e Jaargang
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
2)'ageÜj&sch
In de wandelgangen van het Fransche-
Kamergebouw is het gisteren tot
ernstige incidenten gekomen naar
aanleiding van de Stavisky-aflaire.
^Buitenland
Een duel de Monzie Henriot?
Henriot en minister de Monzie,
Boncour's betrekkingen tot
mevr, Stawisky,
Een ander incident,
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND
Opnieuw arrestaties wegens
politieke activiteit.
NAZI-AGITATIE.
In Oostenrijk.
In enkele dagen 2000 arrestaties?
DIMITROFF'S GEVANGEN
HOUDING.
Beroep op pauselijke nuntius.
GRAAF ALBERTI NAAR HET
CONCENTRATIEKAMP.
BUREAU DER ONTWAPENINGS
CONFERENTIE OP 10 FEBRUARI A.S.
HET SLAVISKY-SCHANDAAL.
Demonstraties te Parijs.
Wal vandaag de
aandacht trekt
Woensdag 24 Januari
SOPRAAN.
TERAARDEBESTELLING
SLACHTOFFERS EMERAUDE.
FRANSCHE KABINETSCRISIS
AANSTAANDE?
UIT HET DEENSCHE PARLEMENT.
HEVIGE SNEEUWSTORMEN IN
DEN BALKAN.
DORP DOOR GIFGAS BEDREIGD.
In Portugal.
ALKMAARSCHE COURANT.
De Fransche Kamergangen, aldus de Pa-
njsche correspondent der N.R.C., vertoonen
de neiging, zich in een boksring te herscha
pen Dat Kamerleden en ministers elkander
op het gezicht slaan, bevordert het zoeken
van de waarheid niet. Dit zoeken betreft
naar men weet, de verantwoordelijkheden in
zake het schandaal van Bayonne. De rechter-
groepen kunnen het niet verkroppen, dat hun
voorstel tot het instellen van een parlemen
taire commissie van onderzoek verworpen is.
Het is hun natuurlijk niet alleen om het
brengen van klaarheid in die zaak te doen.
Zij grijpen de gelegenheid aan om de tegen
standers en de regeering dwars te zitten.
Men kan niet zeggen, dat Stavisky zijn gun
sten alleen over linker politici liet regenen.
Hij had o.a. financieelen steun geboden aan
een zekeren heer Levy, die behalve een
schendblad, een courant zonder eenige betee
kenis leidt. De algemeene grief is, dat het
onderzoek niet snel genoeg vordert. Gisteren
is daar opnieuw over gesproken bij de behan
deling van maatregelen tot bescherming van
de spaarpenningen.
De kwestie van de advocaten-Kamerleden
staat op den voorgrond. De aandrang neemt
toe om die accumulatie te verbieden. Andere
voorzieningen moeten dit verbod aanvullen,
in de eerste plaats dat voor oplichters of van
een dergelijk misdrijf veroordeelde, om zich
als bankier of makelaar in effecten te vesti
gen. Het vreemde is, dat zoo een verbod niet
al lang uitgevaardigd is. In het huidige
schandaal blijven nog duistere punten. Men
weet van 300 door Stavisky uitgeschreven
chèques, waarvan maar ongeveer 130 aan
den rechter ter hand zijn gesteld. Een moei
lijkheid is, dat de heele instructie als het ware
op straat gevoerd wordt. Veel advocaten en
leden van het parket maken sterk den indruk
dit soort publiciteit te zoeken. Deze openbaar
heid heeft ook haar voordeden. Magistraten
en politiemannen worden er aanhoudend door
opgepord. De regeering zou liever zien, dat
zij meer spoed zetten achter de voorbereidse
len tot de berechting. Aan het herhaalde uit
stellen moet een einde komen. Deze koorts
achtige atmosfeer heeft de zenuwen over
spannen. De eene losse beschuldiging of insi
nuatie volgt op de andere. De prefect van
politie krijgt daarvan zijn deel.
De ministers Boncour en de Monzie heb
ben zich zeker in verband met Stavisky niets
van beteekenis te verwijten. De eerste heeft
zijn rechtskundigen bijstand, in 1926 bewe
zen aan wie later mevrouw Stavisky zou wor
den, volkomen aannemelijk gemaakt. De zui
verheid van zijn motieven mag niet in twijfel
getrokken worden.
De minister van onderwijs heeft het ver
smaad een argument tegen de beschuldiging
van Herriot te stellen. Uit de dol-drleste
woede, waarmee hij zijn ziekbed verliet om
den aanvaller in het Kamergebouw ter ver
antwoording te roepen, mag geen conclusie
te zijnen nadeele getrokken worden. De Mon
zie is een opvliegende man en het is de ge
woonte, dat een Kamerlid dengene waar
schuwt, dien hij in het geding gaat brengen.
Voor het overige moet men afwachten, of het
werkelijk tot een tumult komt. In elk geval
spant men zich in om op andere wijze een be
slissing te krijgen. Herriot werkt daartoe
ijverig mee, maar zijn nadere uitleg was niet
in staat om de Monzie te bedaren.
De rechterzijde zal het er niet bij laten. De
volgende week moet de zaak opnieuw in de
Kamer komen. Men zet er daar alles op om
de dessous van het schandaal bloot te leggen
Daartoe behoort de vraag wat geworden is
van de tien millioen aan iuvfreelen, die Stavis
ky aan de bank van leening in Bayonne toe
vertrouwde en later daaraan onttrokken zou
hebben. Maar bestaan die juweelen niet al
leen in de legende?
Hierboven werd melding gemaakt van een
kwestie tusschen Herriot en den minister van
onderwijs de Monzie. Ter verduidelijking
diene het volgende:
Na de debatten in de Fransche Kamer over
de affaire te Bayonne is het in de wandel
gangen tot heftige tooneelen gekomen tus
schen den afgevaardigde Henriot en den mi
nister van onderwijs, de Monzie. Henriot had
verklaard, dat de vrouw van Stavisky voor
haar huwelijk in 1926 wegens bedrog was
gearresteerd en dat twee leden van de tegen
woordige regeering, nl. de Monzie en Bon-
cour, verlof gekregen hadden haar in haar cel
inrr l i1' du-Monzie van deze verkla
ring hoorde, ijlde hij naar de Kamer, waar
hij Henriot in de wandelgangen ontmoette,
tr ontspon zich een uiterst heftige woorden
wisseling, zoodat eenige andere afgevaardig
den tusschenbeide moesten komen.
Minister de Monzie lag tijdens de interpel
latie met een flinke griep te bed. Men bracht
hem echter op de hoogte van de uitlatingen
van Henriot en niettegenstaande zijn ziekte
haastte hij zich naar de Kamer, waar hij,
zooals gezegd, den heer Henriot in de wan
delgangen trof. Het moet daar tot een woor
denwisseling zijn gekomen waarvan de in
houd zich nauwelijks laat beschrijven. Het
eind van het lied was, dat de Monzie Henriot
een uitdaging tot een duel zond.
tegenstanders hebben nu twee Ka
merleden als secondanten aangewezen die
begonnen zijn het stenografisch Kamerver
slag te raadplegen. Na geconstateerd te heb
ben, dat de geïncrimineerde uitlatingen er in
voorkwamen, hebben de vier afgevaardigden
zich naar minister de Monzie begeven om
hem te vragen, of hij zijn verklaringen staan-
u* iJei minister deed weten, dat hij vol
hield dat hij mej. Arlette S;mon niet kende en
dat hij er op stond, dat Henriot zijn beschul
diging zou intrekken.
In een nieuwe bijeenkomst van de secon
danten van de Monzie en Henriot, aldus
wordt nader gemeld, is geconstateerd dat een
aantal punten niet voldoende zijn opgehel
derd Men heeft daarom besloten zich te
wenden tot Francois Pietri, die in zijn kwali-
cl V3u President van den Franschen
ochermbond speciaal bevoegd is om den eere
code te interpreteeren en uit te maken of hier
een beleediging heeft plaats gehad en wie de
oeleedigae is.
Het bureau van den Franschen minister-
president deelt mede: Boncour heeft uit Ge-
neve een telegram aan de regeering gezon
den om te iprotesteeren tegen de beleedigen
rfnt HnnH?e£ aan de" af£evaardigde Hen
ot. Hij geeft daarin een uiteenzetting van
de zeer bijzondere en voor hem volkomen
Tfvyf1"0 omstandigheden waaronder hij in
1926 op verzoek van haar familie er in toe
gestemd heeft om mej. Simon, later mevr
verdedigen. Arlette Simoni
schrijft Boncour, was de nicht van een mij
ner oude vrienden. Haar moeder was, naar
ik meen, in het buitenland hertrouwd. Al
leen te Parijs achtergebleven, maakte Arlet
te kennis met een avonturier en zij werd me»
hem vervolgd wegens een strafbaar feit. Ik
kende den voornaamsten schuldige aan
haar toekomstige bekendheid niet Ik ont
moette hem nimmer, noch destijds, noch Ia-
ter. Ik kende het ongelukkige meisje, aan
wie ik volkomen belangeloos mijn hulp als
advocaat aanbood. Dit was trouwens zeer
gemakkelijk. Daar een deskundigen-onder
zoek aan het licht bracht, dat zij niet ver
antwoordelijk was en de civiele partij zich
er niet tegen verzette, werd tijdens mijn va-
cantie de zaak geseponeerd. Ik heb haar
nimmer weer gezien en pas den dag na het
bekend worden van het schandaal van Bay
onne, vernam ik uit de bladen dat zij de
vrouw was geworden van dengeen, dien ik,
overigens tegen mijn wensch, maar om
haar overeenkomstig mijn beroepsplicht be
ter te kunnen verdedigen, had moeten be
schuldigen. Ziedaar in hun geheel de mij in
de schoenen geschoven betrekkingen tot de
zaak-Stavisky.
In de wandelgangen van de Fransche
Kamer kwam het gistermorgen tot een inci
dent toen de socialistische afgevaardigde
Lagrosilliers den afgevaardigde Désiré Fer-
hoofdredacteur van de nationalistische
Liberté een oorvijg toediende wegens een in
genoemd blad gepubliceerd beleedigend ar
tikel tegen Lagrossilliers.
Toen Ferry Larossilliers te lijf wilde gaan,
werden de beide afgevaardigden door om
standers gescheiden. Ferry, die reserve-offi
cier is, heeft Lagrossilliers een uitdaging
voor een duel doen toekomen.
Nader wordt over het incident tusschen de
afgevaardigden Ferry en Lagrossilliers ver
klaard dat Ferry heeft medegedeeld dat de
antecedenten van den heer Lagrosilliers en
de beschuldigingen waaraan hij op het
oogenblik blootstaat, het niet mogelijk ma
ken de procedure te volgen die in eere-zaken
gebruikelijk is. Dientengevolge zal Ferry bij
I de justitie een klacht indienen.
WAT DU1TSCHLAND ANTWOORDT.
Op het Fransche en Engelsche
memorandum.
Officieel wordt medegedeeld: Gistermid
dag heeft de rijksminister van buitenland
sche zaken den Franschen ambassadeur
Francois Poncet ontvangen, dien hij het
Duitsche antwoord op het door den Fran
schen ambassadeur op 1 Januari overhan
digde aide memoire in zake ontwapening
heeft overhandigd. De rijksminister lichtte
den inhoud van het document toe.
Evenzoo heeft de heer v. Neurath den Brit-
schen ambassadeur Sir Eric Phipps ontvan
gen, dien hij het antwoord op het memoran
dum, dat deze op 20 December van het vorige
jaar in opdracht zijner regeering aan den
rijkskanselier heeft overhandigd, heeft gege
ven.
Zooals bekend heeft de politieke poli
tie van Würtemberg onlangs twee ka
tholieke geestelijken gearresteerd.
Ondanks gegeven waarschuwingen is
een actie ontplooid tegen het huidige
bewind. Er is geprobeerd de beide gear
resteerde geestelijken voor te stellen
als de onschuldige slachtoffers van een
kwaadaardigen laster. Deze bedoeling
wordt beschouwd als een bewuste on
dermijning van de autoriteit van den
staat. Een metselaar uit Waldhausèn
en een meubelmaker uit Affalterwang
zijn gearresteerd, omdat zij zich afkeu
rend hebben uitgelaten over de arresta
tie van den geestelijke Sturm, terwijl een
door hen georganiseerde protestvergade
ring door de politieke politie is verbo
den. De lokaliteit, waar de bijeenkomst
zou worden gehouden, is van politiewe-
ge tot nader order gesloten.
Voorts is uit het onderzoek gebleken,
naar de politieke politie mededeelt, dat
als geestelijk leider van deze actk moet
worden beschouwd pastoor Leissle uit
Elchingen. In een schrijven aan den
districtsleider dreigde hij de aangelegen
heid ook te Rome aanhangig te maken.
In verband hiermede is de toestand in
de omgeving, waai' Leissle invloed heeft,
op zorgwekkende wijze toegespitst. Tot
herstel van de openbare orde en tot kal
meering van het binnenlandsch politie
ke en kerk-politieke leven heeft de poli
tieke politie zich genoodzaakt gezien,
pastoor Leissle te arresteeren.
Te Kieglach (Stiermarken) hebben na
tionaal socialisten betoogd toen een na
tionaal socialist naar het concentratie
kamp Woellersdorf zou worde noverge-
bracht, 400 personen bezetten de Sta
tionsstraat en probeerden de toegangen
tot het station te versperren. Eenige
botoogers gingen op de rails liggen om
te trachten he„ vertrek van den trein te
belemmeren. De gendarmerie was tegen
de groote menigte niet opgewassen en
moest den arrestant loslaten. Later werd
versterking ontvangen. Twee betoogers
zijn gewond.
Bij betoogingen voor het Burgthéater
schoolden op het nabije Freiheitsplatz
voor de Votivkerk ongeveer 1000 men-
schen samen. Het Horst Wessellie 1 werd
gezongen, waarop de politie met blanke
sabel en gummistok de menigte uiteen
joeg. De politie heeft geen mededeelin-
gen verstrekt over het aantal arresta
ties. Er zijn schattingen in omloop om
trent het aantal der in den loop van de
demonstraties sinds Donderdag gear
resteerden, die het getal 2000 noemen.
De arrestantenruimten der politie waren
gistermorgen in het centrum der stad
vol, zoodat de gister gearresteerden in de
buitenwijken zijn opgesloten. Het aan
tal gister gewonde personen is niet be
kend, wel is de geneeskundige dienst 12
tot 15 keer uitgerukt.
In verband met de arrestatie van graaf
Alberti is thans ook de zoon van prof.
Spann en de secretaresse van de lands-
leiding van Neder-Oostenrijk van den
Heimatschutz, Annie Schoerg gearres
teerd. Na vérhoord te zijn zijn zij weer
op vrije voeten gesteld. Er is een huis
zoeking bij hen gehouden.
dent der regeeringscommissie Knex zou wor
den gehoord. Voor de geheime zitting zal een
openbare zitting plaats vinden, waarin onbe
langrijke aangelegenheden zullen worden be
handeld.
De Volkenbondsraad heeft in deze open
bare zitting het rapport goedgekeurd der
commissie, welke in zijn laatste bijeenkomst
is samengesteld in zake de emigratie van een
deel der in Irak levende Assyriers naar Bra
zilië. Het betreft ongeveer 100 van de
10.000 famlies, welke in nood verkeeren
Irak zou een deel der kosten moeten opbren
gen.
DE SAARKWESTIE UITGESTELD.
De kwestie van het Saargebied is van de
agenda van de openbare zitting van den
Volkenbondsraad van gister afgevoerd en
uitgesteld tot hedenochtend.
Dit besluit was in geheime zitting geno
men.
Gistermiddag zou nog een geheime zitting
van den raad plaats vinden, waarin de gresi-
TORGLER TE BERLIJN?
Verblijfplaats onbekend.
Ernst Torgler, de communistische afge
vaardigde, die hoewel vrijgesproken in het
Rijksdagproces, nog steeds door de Duitsche
regeering wordt vastgehouden, is, naar de
„Chicago Tribune" meldt, dezer dagen van
Leipzig naar Berlijn gebracht en aan de ge
heime politie overgegeven.
Aan zijn vrouw zou alleen zijn medege
deeld, dat hij „weggegaan" was. De autori
teiten weigeren zijn verblijfplaats bekend te
maken.
Het „Comité van Verweer tegen Ter
reur en Vervolging in Duitschland" te
Amsterdam heeft zich gewend tot den
Pauselijken Nuntius te Berlijn, mgr.
Orsenigo, met het verzoek als doyen
van het diplomatieke corps aldaar stap
pen te willen doen tot vrijlating der
buitenlandsche gevangenen Dimitroff,
Popoff en Taneff.
In den brief zegt het Comité nog, dat
ook het teruggeven der vrijheid aan
Torgler, overeenkomstig de uitspraak te
Leipzig, een tegemoetkoming zou zijn
aan het rechtvaardigheidsgevoel en den
wensch van millioenen over de geheele
wereld, ongeacht hun maatschappelijke
en godsdienstige overtuiging.
Den Nederlandschen gezant te Berlijn
is van deze bemoeiingen kennis ge
geven.
De bondsleider der Oostenrijksche
Heimwehren, vorst Starhemberg, heeft
den vroegeren landsleider voor Neder-
Oostenrijk, graaf Albertie, alsmede zijn
plaatsvervanger en andere leiders uit
den Nederoostenrijkschen Heimatschv-tz
uitgesloten en hun het recht ontzegd,
uniformen van den Heimatschutz te
dragen, met de motiveering, dat Alberti
onware geruchten over de laatste onder
handelingen heeft verspreid en tegen
den wil van den bondsleider heeft ge
handeld.
Graaf Alberti zal thans naar het con
centratiekamp Woellersdorf worden
overgebracht.
GEVAARLIJK DUITSCHE
FEUILLETON.
Redacteur neemt de vlucht.
In de „Vossische Zeitung" van 31 Decem
ber j.1. verscheen een novelle „Getreiter Not
tebohm spielt hoch" van Max René Hesse
Het was een verhaal van een soldaat, die
door een sergeant tot het uiterste getergd
wordt en erover denkt zelfmoord te plegen
Hij vindt dan echter zijn energie terug en
begint een strijd tegen den sergeant, scheldt
hem uit en pleegt insubordinatie, ontken!
iater alles en beweert, dat de sergeant aan
gehoor-hallucinaties lijdt. Zijn optreden
heeft tot resultaat, dat de sergeant inder
daad gaat gelooven, dat hij een afwijking
heef en zelfmoord pleegt
Het Rijksweerministerie eischte verbod van
het blad voor den duur van drie maanden.
Tenslotte nam men er echter genoegen mee,
dat de feuilleton-redacteur F. Gubler, die
jarenlang aan de „Frankfurter Zeitung" had
gewerkt en eerst kort in de redactie van de
„Vossische Zeitung" werkzaam was, op
staanden voet werd ontslagen. Gubler, een
Zwitser van geboorte, heeft zich zoo snel
mogelijk naar zijn vaderland begeven.
Uit Geneve wordt gemeld, dat het
bureau der Ontwapeningsconferentie
waarschijnlijk tegen 19 Februari zal
worden bijeen geroepen.
Op de groote boulevards te Parijs zijn giste
ren demonstraties gehouden door Fransche
studenten en andere jongelui, die met luide
kreten tegen de regeering ageerden en wezen
op het geval-Stavisky. Tot botsingen is het
voor zoover tot dusverre bekend is niet geko
men. De demonstraties staan in verband met
de nieuwe aanvallen der oppositie op de re
geering in de kanier.
Incidenten in de Fransche Kamer
(Dag. Overzicht).
De kerkstrijd in Duitschland.
(Buitenland).
Torgler te Berlijn? (Buitenland).
Japan dreigt weer. (Buitenland).
Nazi-agitatie in Oostenrijk. (Bui
tenland).
Twee Nederlandsche chauffeurs
veroorzaken in de omgeving van
Antwerpen verschillende aanrijdin
gen en worden na een wilde jacht
gearresteerd. (Binnenland).
Scheepvaart EnkhuizenUrk,
sinds 4 Dec. verbroken, thans her
steld. (Binnenland).
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
De teraardebestellingsplechtigheid voor de
slachtoffers van de Emeraude zal vandaag te
Parijs plaats vinden. De ministers van lucht
vaart en koloniën zullen het woord voeren.
Voor het Grand Palais zal den slachtoffers de
militaire eer bewezen worden.
In de Daily Tel. schrijft Pertinax, dat men
in Fransche parlementaire kringen gelooft,
dat het kabinet Chautemps waarschijnlijk
Dinsdag a.s. zal vallen, wanneer de afge
vaardigden Ybarnegara opnieuw het voorstel
indient tot benoeming van een parlementaire
commissie van onderzoek naar de Stavisky -
affaire. Pertinax komt tot zijn pessimistische
voorspelling omdat hij aanneemt, dat de so
cialisten Dinsdag a.s. bij de stemming de re
geering waarschijnlijk niet meer zullen steu
nen.
Gisteren zijn de wetsontwerpen be
treffende de bizondere maatregelen der
regeering in zake de handhaving van de
orde en rust in eerste lezing te Kopen
hagen behandeld
Als eerste spr. verdedigde de sociaal
democraat Alsind—Andersen de wets
ontwerpen.
De fractieleider van de linkerzijde der
boeren, Krag, meende, dat de wetsont
werpen geen bewijs van kracht, doch
veeleer van nervositeit zijn.
De minister van Buitenlandsche Za
ken, Dr. Munch, wees op de zuiver bin-
nenlandsche politieke beteekenis der
voorstellen. De Deensche minderheden
politiek jegens de Duitschers in Noord-
Sleeswijk is door het Deensche volk vrij
willig op zich genomen en zal ook niet
worden verlaten, doch de wetten welke
voor Denemarken zijn gemaakt, moeten
ook voor de Duitsche minderheid gelden.
De leider der conservatieven MoeLer
richtte scherpe aanvallen tegen de re
geering en de soCiaal-democraten.
Verschillende sprekers voerden nog
het woord, o.m. een vertegenwoordiger
der Duitsche minderheid in Noord Slees-
wijk. waarna de voorstellen in landen
werden gesteld van een commissie.
In Kroatiën en Bosnië in den Balkan hebben
in de laatste dagen hevige sneeuwstormen ge
woed, welke ten deele ook een onderbreking
van het spoorwegverkeer tusschen Belgrado en
Agram ten gevolge hebben gehad. Meer dan
500 telegraafpalen zijn vernield.
In Bosnië en in de Lika zijn verscheidene
treinen ingesneeuwd. Hulptreinen zijn even
eens in de sneeuw blijven steken. Het auto-
busverkeer moest worden gestaakt. De tele
foonlijnen zijn gestoord. In Bosnië is de sneeuw
1 M. dik, in de bergen hier en daar 2 M.
Tengevolge van een groote brand, uitge
broken in een phosphormijn te Lissabon in
Portugal, hebben zich gifgassen ontwikkeld,
die in dichte wolken naar het derp Louza
drijven. Het dorp is onmiddellijk door de
vluchtende bevolking verlaten. Van I issabon
is een groot aantal gasmaskers naar de be
dreigde streek gezonden.