DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
!DxiQelijfb&ch Oveczicht
{Buitenland
Het Erigelsche ontwapeningsmemorandum.
No. 28
Vrijdag 2 Februari 1934
136e Jaargang
Volgens de Engelsche bladen zijn de voor
stellen goed doordachtmen meent, dat
dtt een laatste poging is, om de ontwape
ningsconferentie ie redden
een stap voorwaarts.
Waf vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote lette» naar plaatsruimte.
B'ieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Het Britsche memorandum inzake de ont
wapeningskwestie, dat wij gisteren in deze
rubriek uitvoerig weergegeven hebben, is
met groote lof door de Engelsche ochtend
bladen ontvangen.
Algemeen is men het er over eens, dat de
voorstellen zoo goed doordacht zijn als bij
een zoo ingewikkelde en lastige kwestie mo
gelijk is. Verscheidene bladen meenen, dat
dit een laatste poging is om de ontwape
ningsconferentie te redden. Zij spreken van
concessies tegenover Duitschland, terwijl
anderzijds de hoop wordt uitgesproken, dat
Frankrijk zich door de voorgestelde bepa
lingen inzake de wederzijdsche controle ge
drongen zal zien zich met deze concessies
accoord te verklaren. Slechts de „News
Chronicle" oppert ernstige bezwaren tegen
het Britsche plan dat naar de meening van
het liberale blad ten aanzien van de ontwa
peningsvoorstellen voor de zwaarst bewa
pende landen niet ver genoeg gaat.
De „Times" noemt het Engelsche memo
randum reeds in het opschrift een forsche
stap voorwaarts. Het gaat verder dan alles
wat tot nog toe inzake de ontwapening is
voorgesteld. Het blad staat zelfs op het
standpunt dat het memorandum ondanks 't
karakter van een compromis beslissender en
daarbij' nauwkeuriger is dan het bijna tege
lijkertijd gepubliceerde Italiaansche memo
randum. Wat Engeland voorstelt, doet den
Duitschen eisch van gelijkheid evenzeer
recht als Frankrijk's verlangen naar veilig
heid. Het blad wijst er op, dat de Britsche
regeering bereid is zich te verplichten tot
onmiddellijke beraadslaging met de andere
mogendheden, wanneer de nieuwe overeen
komst geschonden zou worden. Daarmee
heeft het verdrag tegemoet te komen aan
den veiligheidseisch van Frankrijk en an
dere landen. Hopelijk zal men op het conti
nent erkennen, dat de Britsche regeering
daarmee de lijn der traditioneele Engelsche
politiek verlaagt en gevaar loopt scherpe
critiek van haar eigen volk uit te lokken.
Echter mag van het gezond verstand der
Engelschen gehoopt worden dat zij de nood
zakelijkheden van den huidigen toestand be
grijpen. Het blad huldigt de regeering Mac
Donald, die wederom een belangrijke bijdra
ge tot de internationale verzoening heeft ge
leverd.
De conservatieve „Morning Post" spreekt
eveneens van een laatste poging. Het En
gelsche voorstel is stoutmoedig. Engeland
loopt er een ernstig risico door. Misschien
is het dit echter waard, vooral wanneer men
in ruil voor dit offer voor de komende tien
jaar op een zekere vrede en de vermijding
van een kostbaren bewapeningswedstrijd kan
rekenen.
De socialistische „Daily Herald" herin
nert zijn lezers eraan, dat het morgen twee
jaar geleden is sedert de ontwapeningscon
ferentie begon. Het blad is eveneens voldaan
door de nieuwe Engelsche voorstellen. De
toestand wordt erin behandeld zooals hij in
werkelijkheid is. Het komt er thans op aan,
wat Frankrijk doet. Houdt het vast aan een
proeftijd, dan zal de ontwapening definitief
mislukken. Aangezien de andere mogendhe
den klaarblijkelijk niet wenschen te ontwa
penen tot den stand van Duitschland zal
men moeten toelaten dat Duitschland zijn
bewapeningspeil verhoogt.
Ook de „Daily Mail" spreekt met lof over
de voorstellen der Engelsche regeering. Zelfs
wanneer deze pogingen mislukken, heeft En
geland gedaan wat het kon, doch dan zal
het zich ten slotte van de ontwapeningscon
ferentie moeten terugtrekken.
De liberale „News Chronicle" spreekt van
de voorstellen van een „eerlijken makelaar".
Geestdriftig kan men voor deze voorstellen
niet zijn, doch ongetwijfeld is het Engelsche
plan minder onbevredigend dan de voor
stellen van Italië. In wezen stelt Rome
slechts voor dat ieder zal houden wat het
heeft. Het is te betreuren dat de Engelsche
regeering geen vermindering der toelaatbare
grootte van tanks heeft voorgesteld. Even
eens had het kaliber van het toelaatbare
zware geschut verlaagd moeten worden. Wat
geschieden zal in geval van schending der
ontwapeningsconventie blijft eenigszins vaag.
Frankrijk zal wel duidelijker toezeggingen
verlangen en de Engelsche regeering zal zich
in dit verband op verdere concessies moeten
voorbereiden.
Wat de Fransche pers er van
zegt.
In officieele Fransche kringen had men tot
nog toe geen gelegenheid zich uit te laten
over de Engelsche en Italiaansche memoranda.
Niettemin heeft men het Engelsche memoran
dum, welks beteekenis men grooter acht dan
het Italiaansche, reeds uitvoerig bestudeerd.
Toch wijst men er op, dat-de minister-presi
dent pas gisteren de portefeuille van buiten
landsche zaken heeft overgenomen en dus nog
geen tijd heeft gehad zelf het memorandum
te bestudeeren.
Het oordeel der Fransche pers over de
beide memoranda is niet bepaa'd bemoedi
gend. Men kan het oordeel over de Engel
sche voorstellen beschouwen als een afwij
zing, al pogen eenige bladen deze afwij
zing door verschillende vormen van voorbe
houden te camoufleeren.
De „Petit Parisien" wil de Engelsche
bijdrage tot oplossing van de ontwapenings
kwestie niet zonder meer uitschakelen, aan
gezien de verstandhouding tusschen Parijs
en Londen overeenstemming op tal van pun
ten mogelijk maakt. Gaat men echter op de
tails in, dan blijken vele zeer ernstige mee-
ningsverschillen. Frankrijk eischt een ingrij
pende ontwapening van de sterkst bewapen
de legers, niet echter de bewapening van
Duitschland.
De „Oeuvre" noemt het Engelsche docu
ment weinig bevredigend voor Frankrijk,
aangezien het Duitschland wederbewape-
ning aanbiedt en tegelijkertijd de overige
mogendheden wil dwingen, zonder proeftijd
te ontwapenen. De zg. nieuwe garanties, die
Engeland aanbiedt zijn reeds meerdere ma
len door Engeland aanvaard als consequen
tie van de a'tikelen van het volkenbondspact
en van het Briano-Kellogg-pact.
EEN ONDERHOUD MET DEN PAUS.
Al het kwaad is een gevolg van
den laatsten oorlog.
Het Fransche „Intransigeant" publi
ceert een onderhoud dat een harer mede
werkers met paus Pius XI heeft gehad;
het blad teekent daarbij aan, dat het
artikel vóór de publicatie door een be
voegd prelaat is doorgezien. Het artikel
is een samenvatting van de opvattingen
van den paus, zooals die in tal van ge
vallen en in verscheiden encyclieken zijn
bekend gemaakt.
De paus verklaarde o.a.: De staking
van de vijandelijkheden tusschen de
verschillende volken zal het begin zijn
van het werkelijke rijk des vredes op
aarde. De vrede is minder een feitelijk
heid, dan wel een door aan allen of
fers op te leggen, wils-uiting- Het schijnt
dat men het resultaat zou kunnen bere -
ken, waarnaar alle staatshoofden en
alle volken sedert het beëindigen van
den laatsten Europeeschen oorlog ver
geefs hebben gezocht.
Men mag zich niet verhelen, dat de
dreigende conflicten, indien zij uitbre
ken, Europa en de geheele wereld in
groote ellende zullen storten, hetgeen
wellicht tot de ineenstorting van de ge
heele Christelijke cultuur kan leiden.
Tegen al dit kwaad bestaat geen ander
geneesmiddel dan terugkeer van de
menschelijke maatschappij naar Jezus
Christus. x
Dat is het eerste en grootste prob.eem,
dat de regeeringen hebben op te .os: en
en daarvan hangt de wereldvrede af. Al
bet kwaad is een gevolg van den laatst
oorlog, waardoor niet alleen de overwon
nen volken zijn getroffen, maar ook die
landen, welke niet aan den oorlog ne -
ben deelgenomen en zelfs die, wel e
overwonnen hebben.
Men heeft een tijdlang gehoopt, dat
aan de crisis langzaam een einde zou
komen, doch de ervaring leert, dat zulks
niet het geval is en dat de talrijke be
sprekingen tusschen de leiders en ver
tegenwoordigers der verschillende re
geeringen tot onvoldoende resultaten
hebben geleid. Het gevolg hervan is. dat
de tusschen de volken bestaande sP^n"
ning voortdurend toeneemt, zonder dat
men weet, wat er zal gebeuren, om dit te
beletten. De volken hebben diplomatieke
overeenkomsten voorbereid en plechtige
pacten verlangd. Maar de vrede kan
niet slechts in dergelijke schrifturen op
genomen worden, er moet ook de wil tot
vrede bestaan.
Slechts de vrede des harten kan af
doende en duurzaam zijn, want het is in
de harten, dat de oorlogzuchtige gevoe
lens zetelen, welke thans nog aan den
dag treden.
De paus oefent vervolgens critiek uit
op het nationaal-socialisme en bespreekt
verder de missies en het onderwijs.
Van alle euvelen, zoo schrijft de paus,
welke wij tegenwoordig in de wereld op
merken, is een der meest onrustbarende
het streven, om onder het mom van
waarachtige en prijzenswaardige vader
landsliefde het eigen volk te verheerlij
ken en boven alles te verheffen. Dat na
tionalisme, aldus paus Pius, is evenzeer
de vijand van den waren vrede en de
welvaart van allen, als het vol overdrij
ving en valschheid is.
UIT HET ROEMEENSCHE
PARLEMENT.
Troonrede van koning C&rol.
Het nieuwgekozen parlement van Roemenië
is gisteren plechtig door koning Carol ge
opend.
In zijn troonrede herdacht de koning al
lereerst den door moordenaarshand om het
leven gebrachten minister-president Duca,
dien hij een groot patriot noemde. Vervolgens
besprak Carol de kwesties van binnenland-
sche politiek, waarbij hij er den nadruk op
legde, dat het in de eerste plaats noodzake
lijk is te zorgen voor volkomen orde en rust
in het binnenland. Slechts in een atmosfeer
van bereidwillige samenwerking van alle
burgers kan de taak van den nationalen op
bouw, waartoe in het bizonder behoort het
sluitend maken der begrooting, worden op
gelost.
De koning behandelde vervolgens den bui-
tenlandsch politieken toestand en verklaarde
met nadruk, dat de lijn der buitenlandsche
?>litiek van Roemenië geenszins is gewijzigd.
ij beoogt als steedr de handhaving van den
vrede en staat op de onschendbaarheid der
Roemeensche grenzen. Als middel voor deze
politiek noemde de koning het sluiten van
verdragen van bondgenootschap met alle sta
ten zonder onderscheid. Koning Carol herin
nerde in het verdere verloop van zijn rede
voering aan de verdragen welke Roemenië in
den laatsten tijd heeft gesloten met de Sovjet
Unie en met Turkije, aan de reorganisatie
der Kleine Entente, aan de bezoeken der ko
ninklijke families van Bulgarije en Joegosla
vië, terwijl hij zijn uiteenzettingen besloot
met een gelofte van trouw aan den Volken
bond.
DE ONTWAPENINGSVOORSTELLEN.
Van Engeland en Italië.
In welingelichte kringen te Rome legt men
er den nadruk op, dat het een gelukkige om
standigheid is, dat de Engelsche en Italiaan
sche memoranda betreffende de ontwapening
uit denzelfden geest geboren zijn: beide voor
stellen trachten recht te doen aan de stand
punten zoowel van Duitschland als van
Frankrijk en langs den snelsten weg tot een
practische oplossing te geraken. Men acht
hier de Italiaansche voorstellen echter beter,
daar zij meer aangepast zijn aan de werke
lijke behoeften van het oogenblik. Het Engel
sche memorandum zegt men beschouwt
in zijn inleiding twee mogelijkheden: het op
geven van bepaalde wapensoorten door de
bewapende staten of het behouden van den
tegenwoordige stand van bewapening. Enge
land kiest partij voor de eerste oplossing, die
door de Italiaansche regeering practisch ni.'t
in overweging is genomen. Italië kan op het
verwijt, dat zijn memorandum bewapening
in plaats van ontwapening beoogt, antwoor
den, dat het behoud van den status quo der
bewapende staten reeds in zooverre een tast
baar resultaat zou zijn, dat iedere verdere
bewapeningswedloop vermeden zou zijn. Met
het oog op de harde werkelijkheden, waar
voor men staat, moet men met bescheidener
oplossingen tevreden zijn, daar alleen zij
kans hebben op onmiddellijke verwezenlij
king. Italië heeft er overigens den nadruk op
gelegd, dat het principieel aanhanger is van
een oprechte ontwapening en iedere gelegen
heid al benutten om nader tot die ontwape
ning te komen.
Dl KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
In het Wurtembergsche ministerie van bin-
nenlandsche zaken heeft op instigatie van
president dr. Mattheise een gedachtenwisse-
ling plaats gevonden tusschen vertegenwoor
digers van de kerk, van den staat en van de
verschillende religieuze groepen in de
Duitsdi-Evangelische kerk van Wurtemberg
De onder den indrTik van de redevoering van
Hitier in verzoeningsgezinden geest gevoer
de besprekingen kunnen beschouwd worden
als de beëindiging van den kerkpolitieken
strijd in Wurtemberg. Door alle aanwezigen
werden in met een algemeene stemmen goed
gekeurde verklaring richtlijnen opgesteld,
volgens dewelke de betrekkingen der verschil
lende groepen definitief geregeld zullen wor
den.
HET MOTORSCHIP SCHWARZEN-
FELD.
Door Lufthansa aangekocht.
De Duitsche stoomvaartmaatschappij Han-
sa heeft het motorschip Schwarzenfeld ver
kocht aan de Deutsche Lufthansa.
Het schip zal a's vliegtuig-steunpunt die
nen in den luchtpostdienst der Deutsche
Lufthansa op het Zuidelijk deel van den
Atlantischen Oceaan. Het schip is in 1925
gebouwd.
DOODVONNIS WEGENS MOORD.
Op Hitier-jongen.
Wegens moord op den Hitier-jongen
Bloecker en wegens poging tot moord in twee
gevallen, is zekere Retslag te Hamburg ter
dood veroordeeld, verder tot tuchthuisstraf
van 15 jaren.
Bovendien zijn 12 beklaagden wegens
poging tot moord in het geheel tot 107 jaren
tuchthuisstraf veroordeeld. Twee beklaagden
zijn vrijgesproken.
CRITIEK OOSTENRIJK.
Strenge maatregelen tegen nazi's.
De leiders der Heimwehr in Tirol hebben
den landscommandant Dr. Stumpf verzocht,
dat hem een van de partijen onafhankelijke
landelijke commissie ter zijde wordt gesteld,
die samengesteld zou worden uit vertegen
woordigers der Heimwehr, van de storm-
schaar den „Ostmark" en van den boeren
bond.
De leiders verlangden verder onverbidde
lijke zuivering in alle ambten van alle ele
menten, die verdacht worden van nat.-soc. ge
zindheid. Alle staatsvijandige organisaties
moeten worden ontbonden en de nationaal -
socialisten moeten worden verplicht tot ver
goeding van alle op eenigerlei wijze veroor
zaakte schade. Het schijnt, dat de regeering
neigt tot inwilliging van deze eischen.
In Tirol zijn sedert Dinsdag in totaal
8000 man Heimwehrleden opgeroepen voor
de uitvoering van de aangekondigde straf
actie. Een dergelijke actie heeft men ook voor
Opper-Oostenrijk in den zin.
Naar verluidt, is de regeering van plan,
veiligheidscommissarissen te benoemen bij
alle districtsbesturen. Men verwacht o.a., dat
weldra een regeeringscommissaris voor Graz
zal worden benoemd en dat de gemeente
raad daar zal worden ontboden.
Voor Bad-Gastein heeft vicekanselier Fey
persoonlijk een strafactie verordend. Een
dergelijke actie zou later over geheel Salz-
burg worden uitgebreid. De gendarmerie te
Gastein is door troepen versterkt. Te Gastein
zijn 30 vooraanstaande nat. socialisten ge
arresteerd en naar een concentratiekamp
overgebracht.
DE OOSTENRIJKSCHE GEZANT
BIJ VAN NEURATH.
Afwijzing van Oostenrijksch
protest.
De rijksminister van buitenlandsche zaken,
baron v. Neurath, heeft gistermiddag den
Oostenrijkschen gezant, Tauschitz bij zich
verzocht en hem het antwoord overhandigd
der rijksregeering op de op 17 Januari j.i.
overhandigde nota, waarin de Oostenrijksche
regeering protesteerde over kennelijke inmen
ging van Duitschland in aangelegenheden
van Oostenrijkschen binnenlandschen aard.
Het Duitsche antwoord stelt nog eens de
principieele houding der rijksregeering no
pens het Oostenrijksche probleem vast en
weerlegt op grond van het ingestelde onder
zoek de verschillende Oostenrijksche bezwa
ren. Tegelijkertijd wordt in het antwoord tot
uiting gebracht, dat naar de meening der
rijksregeering het probleem niet geschikt is
voor een internationale behandeling en langs
dien weg niet kan worden opgelost.
TOEGANG TOT DE HAVEN VAN
OOSTENDE VERSPERD.
De mailboot „Prince Charles" van den
dienst OostendeDover, groot 2520 ton, die
gistermiddag uit Dover was vertrokken, is
tegen half zes me' twee uur vertraging voor
Oostende aangekomen
Door den hevigen storm werd het schip
dwars voor den haveningang gedreven, waar
het bleef vast zitten, met het gevolg, dat de
toegang tot de haven versperd werd.
Aan boord bevonden zich vijftig passa
giers, die niet van het schip konden worden
gehaald. Er bestaat echter geen oogenblikke-
lijk gevaar. Men hoopt, dat het schip bij het
opkomen van den vloed omstreeks negen uur
gisteravond vlot zal komen.
HERDENKING FASCISTISCHE
MILITIE.
Elfde stichting.
De elfde herdenkingsdag van de stichting
van de fascistische militie is heden in geheel
Italië plechtig gevierd. In de hoofdstad had
den de organisaties zich opgesteld op de
Piazza di Siena, waar de Duce onderscheidin
gen uitreikte en een korte toespraak hield.
In aansluiting daarop werd een revue ge
houden. De plechtigheid had ditmaal een bij-
Het Engelsche ontwapenings
memorandum. (Dag. Overzicht).
Een onderhoud met den Paus.
(Buitenland).
Critiek Oostenrijk. (Buitenland).
S.s. „van Rensselaer" heeft storm
schade. (Buitenland).
De Amerikaansche disconto van
2 tot Wt verlaagd. (Buitenland)
Accoord ItaliëEngeland. (Lucht
vaart).
In de Scheveningsche gevangenis
heeft een gevangene een bewaarder
een achttal messteken toegebracht.
(Binnenland).
Geval van gasverstikking te Sus-
teren. (Binnenland).
De mazelenepidemie te Alem, die
afnemend is, heeft thans haar ze
vende slachtoffer geëischt, waarmee
vijf kinderen uit één gezin zijn ge
storven. (Binnenland).
(Zie voor nadere bijzonderheden
eventueele laatste berichten).
zonder karakter gekregen door het nauwe
verband met de militaire strijdkrachten des
lands. Dit ligt in den aard van de militaire
hervorming die Mussolini heeft doorgevoerd
met de vereeniging van de drie militaire mi
nisteries, met den nieuwen bevorderingswet
en de sterker fascistische doordringing der
militaire srtijdkrachten. Ook een sterke af-
deeling marine-troepen heeft op bevel van
den Duce aan de plechtigheid deelgenomen.
De officieren van de militaire strijdkrach
ten hebben later hunne collega's van de mi
litie uitgenoodigd tot een eeredronk in het
vliegershuis, waar ook Mussolini aanwezig
was.
VRAGEN OVER
WERKLOOZENDEMONSTRATIE.
In het Lagerhuis.
De Engelsche minister van binnenlandsche
zaken heeft op een desbetreffende vraag in
het Lagerhuis geantwoord, dat er geen wet
telijke grond was ter verhindering van de
groote werkloozendemonstratie, die in den
loop van deze maand te Londen zal plaats
hebben. Hij voegde er aan toe, dat het recht
om vreedzame vergaderingen te houden een
der meest geliefde rechten is. Indien de de
monstratie echter onvermijdelijk zou moeten
leiden tot verstoring van de openbare orde,
zou de regeering het parlement volmachten
verzoeken om in te grijpen.
DE SAAR-KWESTIE.
Geen inmenging in den volks-
stemmingsstrijd.
Van officieele zijde wordt medegedeeld:
„Het staatsvijandige deel van de pers in
het Saargebied wijst er steeds weer op, dat
van Duitsche zijde op ontoelaatbare wijze
zou worden ingegrepen in den volksstem-
mingsstrijd in het Saargebied. Beweerd
wordt, dat talrijke personen uit het Rijk in
het Saargebied komen om daar terreur uit te
oefenen en vooral de bevolking te bespionnee-
ren. Deze actie zou de vrije stemming in ge
vaar brengen, evenals de veiligheid van alle
„niet-geüjkgeschakelden".
Deze klachten worden gebruikt als aanlei
ding om in adressen aan den Volkenbond en
andere geïnteresseerde buitenlandsche in
stanties het uitstel der stemming voor onbe-
paalden tijd of de bezetting van het Saar
gebied door internationale politie of zelfs
Fransche troepen te eischen.
Om de actie der bekende lands- en volks
verraders ook het geringste voorwendsel te
ontnemen, wordt er opnieuw op gewezen, dat
het voeren van den stemmingsstrijd binnen
bet Saargebied alleen taak en recht van de
Saarbevolking zelve is. Iedere inmenging
van „onbevoegden", het zij officieele of par
tij-instanties of particulieren, in den volks-
stemmingsstrijd neeft derhalve achterwege te
blijven. In het vervolg zal streng worden op
getreden tegen allen, die zich in het Saarge
bied mengen in de politieke aangelegenheden
van de Saarbevolking, in het bijzonder, wan
neer zij, zooals reeds is voorgekomen, ten
onrechte eenigerlei betrekking tot officieele
of partij-instanties simuleeren".
HET GOUDBEZIT DER
VEREENIGDE STATEN.
Meer dan 4 milliard.
Het ministerie van financien deelt mede,
dat de goudvoorraden der Vereenigde Staten,
welke door de nieuwe monetaire wet bezit der
regeering zijn geworden, 4.029,988 bedra
gen. Ten gevolge van de door Roosevelt ge
proclameerde goudwaarde op 59.06
wordt de waarde der goudvoorraden onge
veer 6.800.000.000 dollar. Het verschil tus
schen beide bedragen komt de regeering ten
goede als winst.
