!EüuimCond
Ou ze JColouiën
3x>oueel
TEXEL.
LANGENDIJK.
VERKEERSONGEVALLEN
de belangen der afdeeling. Daar dienaan-
gaande niets stond vermeld op de agenda
werd besloten deze kwestie aan te houden
tot een volgende vergadering.
De nu volgende bestuursverkiezing heefl
tot uitslag dat gekozen werden de heeren H.
Glas, M. Ooijevaar en O. Ven, waarvan
een dezer drie in de plaats kwam van den
Jn- Balder, welke niet herkiesbaar was.
lot voorzitter werd gekozen de heer H.
Olas.
Medegedeeld werd de gevoerde bespre
kingen met de vertegenwoordigers der arbel
dersorganisaties om te komen tot een loon.
en werkregeling in het a.s. seizoen, waarin
door de arbeiders werd voorgesteld een
loon van 3 per dag voor losse en een
weekloon van 17 voor vaste arbeiders, be
nevens de arbeidsduur tot 4 uur des Zater
dagsmiddags.
Uit de discussies bleek dat in verband met
de slechte tijdsomstandigheden, hoe treurig
het ook is, de bouwers niet bij machte zijn
hieraan te voldoen. Wel was men nog gene
gen voor de losse een dagloon vast te stel
len van 2.50, maar voor de vaste wenschtc
de vergadering zich niet uit te spreken, te
meer daar in verband met de tijdsomstan
digheden op het oogenblik het weinig of in
ret geseel niet voorkomt dat er vaste arbei
ders gehuurd zullen worden.
Ingekomen was een schrijven van de
Holl. Brab. afdeeling met schema hoe de
afdeeling ter plaatse denkt over vaststelling
van prijzen groenten en fruit voor binnen-
landsch gebruik. In verband met de daar
aan verbonden moeilijkheden werd dit
schrijven aangehouden tot de gewestelijke
vergadering, alwaar het ter sprake zal ko
men.
Ingekomen een schrijven van C. B. T. B
om eventueele vragen welke zijn in te dienen
bij de'n secretaris welke dan ter vergadering
welke gehouden zal worden 5 Maart te
Utrecht zullen beantwoord worden door
den heer Chr. v. d. Heuvel.
In verband met de ingekomen circulaire
der teeltbeperking kunen eveentueele vragen
ingezonden bij den plaatselijken secretaris,
wélke deze dan en bloc voor kan leggen aan
den secretaris der beperkingscommissie ter
beantwoording.
Door het hoofd der tuinbouwschool werd
meegedeeld dat eerstdaags geadverteerd zal
worden voor aangifte van nieuwe leerlin
gen en wekte de ouders op om te helpen een
nieuwe klas te vormen, door de kindereu
welke daarvoor in aanmerking komen het
onderwijs te laten volgen.
De heer K. Wagenaar uitte den wensch
om sympathie be betuigen aan het adres der
bonden van den betrokken minister, om de
consenten niet beschikbaar te stellen door
midder der daarvoor aangewezen commissie
aan de handelaren, maar deze in handen te
stellen van de veiling.
Als blijk van verdienste werd de heer J.
Balder benoemd tot eere-voorzitter, welke
na een opwekkend woord tot aansluiting bij
de christelijke organisatie de vergadering
op de gebruikelijke wijze sloot.
De Coöp. Pluimveevereen. Texel hield
Donderdag haar jaarvergadering in café
Den Burg, De heer J. S. Dijk opende de
vergadering. Uit het verslag van den
secretaris-penningmeegster, den heer P.
Sluisman, bleek, dat 1933 voor de ver-
eeniging een moeilijk jaar was. 't Aantal
geveilde eieren dat in 1932 4707258 be
droeg, was in 1933 3858.279, èn door deze
daling èn door de prijsdaling was de
provisie lager waardoor de inkomsten
verminderden. Door bezuiniging wist
men de zaken zoo te regelen dat geen
verhooging van provisie noodzakelijk
was. De geveilde eieren brachten op
108.723,10, d. i. bijna 35000 minder
dan in 1932. De pluimvee-aanvoer bleef
ongeveer gelijk.
De verlies- en winstrekening sloot met
een winstsaldo van 827.63. Het eind
cijfer der balans bedroeg 8826.67. Be
sloten werd van de winst af te schrijven
op de auto 500 (deze staat thans v .or
574 op de balans) en 329.75 voor
kisten.
Het veilingspercentage werd onveran
derd vastgesteld, alleen werd op voor
stel van den heer J Kager besloten, voor
personen, die zelf de eieren aan brengen
geen korting meer toe te staan, doch van
allen recht af 4 te vragen.
Tot bestuurslid werd herkozen de heer
J. Bakker Cz., tot leden van de comm.
van toezicht, inplaats van de heeren
H. J. Reij en N. Rijk, die niet herkies
baar waren, werden gekozen de heeren
Jb. Roeper en J. Bakker Adr.z.
Hierna hield de heer Frederikesen,
dierenarts te Texel, een lezing over de
Pollorumbestrijding. Met lichtbeelden
werd aa ngetoond welke schade deze
ziekte onder het rundvee aanbrengt.
Over dit onderwerp werden vele vra
gen gesteld die door den heer Frederiks
naar genoegen werden beantwoord.
De voorzitter dankte den spreke'* voor
de interessante lezing, waarna de verga
dering gesloten werd.
*Op den beschrijvingsbrief voor de alg.
jaarvergadering van den Neutralen Bond
van Boeren, Land- en Tuinbouwers,
welke Woensdag 28 Febr. a.s. in „De Kei
zerskroon" te Hoorn zal worden gehou
den komt een voorstel van het hoofdbe
stuur voor, om den Neutralen Bond te
doen toetreden tot den Nederlandschen
Tuindersbond, waardoor de Neutr. Bond
een provinciale organisatie van ge
noemden bond zou worden. Het hoofd
bestuur is van oordeel, dat deze fusie
een algemeene verbetering is, omdat de
Neutrale Bond toch ook een landelijke
organisatie nastreeft.
In de voorwaarden tot toetreding
schijnt wel eenige verbetering te zijn
gekomen, want konden eerst slechts een
paar bestuursleden tot het hooqfdbe-
stuur worden toegelaten, thans wordt
voorgesteld, om 4 leden van het hoofd
bestuur van den Neutralen Bond voor
den Ned. Tuindersbond aan te wijzen
In de vacature, ontstaan door het be
dankten van den heer A. Veltrop te
Deemster, werd de heer A. van der
Heide te Blokker candidaat gesteld en
in de vacature P. Hart de heeren C.
am, Wijdenes; A. Nes, Oostwoud; P. J
Joore Nieuw Vennep; P Blom, Andijk
en G. Gayaards te Langereis.
het jaarverslag van den Neutralen
huw* a31] ®oer€n> Land- en Tuinbouwers
.■r: dat d(j,ze, hond in het afgeloopen jaar
zich herhaaldelijk ernstig heeft bezig gehou
vj>or de duizenden noodlijdende tuin-
res te staan bii regeering en
regeeringspersonen, hetzij afzonderlijk het-
Ti,inK„VerieniSmg met den RK Land" ea
J* v^nd en den Chr. Boeren- en Tuin
dersbond. O.m. heeft die actie kostbaar resul
taat gehad, daar voor Noord-Holland, meer
speciaal voor Langendijk en De Streek, een
extra toeslag van 0.70 per 100 K G. voor
aardappels en van 0.50 voor Deensche
witte kool is verkregen.
P® tablbouwsteun is verhoogd van
f 6.000.000. Hierbij is niet
m juI, extra-steun, die in gedeeltelijk
Noord-Holland is uitbetaald. Docli ondanks
de verhoogde post van 1.400.000 zal uitein
delijk nog lager steun uitbetaald kunnen wor-
de" a's in '32 van de 5.000.000. In '32 is
uitbetaald 42 pet. van het verschil tusschen
veihngs- en productieprijs, in '33 zal dit
waarschijn 35 pet. zijn.
Een groote ramp is geweest, de vroeg in
vallende vorst voor De Streek, het centrum
van late bloemkool. Er is naar de doorsnee-
veiüngsprijzen voor 200.000 weggenomen
Wat de teeltbeperking betreft, valt die voor
de meestal kleine tuindersbedrijven nogai
mee. Door den N. B. is steeds geageerd voor
algeheele beperking der groote gemengde en
speculatieve bedrijven. Dit was mede de be
doeling der tuinbouworganisaties. Achteraf
is het echter den landbouworganisaties ge
lukt, voor de groote gemengde bedrijven een
klein percentage te behouden.
Bij den aanvang van het jaar telde de N.
B. 34 afdeelingen met 1500 leden. In den
loop van het jaar kw;amen er 11 afdeelingen
bij met 250 leden. Dit is weer teruggeloopen
door het uittreden der afdeelingen Ouden
dijk, Avenhorn en Heer-Hugowaard. De af
deelingen Oude en Nieuwe Niedorp zijn niet
officieel uitgetreden, doch verschillende be
stuursleden hebben bedankt, zoodat deze af
deelingen ook uitgeschakeld kunnen worden
Thans telt de N. B. 39 afdeelingen met 1624
leden.
ECONOMISCHE SAMENWERKING
TUSSCHEN NEDERLAND EN INDIE
Verschenen is het rapport der commis
sie van advies nopens de bevordering
der economische samenwerking tusschen
Nederland en Nederlandsch-Indië (com
missie-Bruins), uitgebracht aan den
minister van koloniën.
•In het rapport wordt bepleit een orga
nisatie, welke op practische wijze bevor
dering van het handelsverkeer ten doel
stelt.
VERLAGING PENSIOENEN
NED. SPOORWEGEN.
I De Bond van gepensionneerden bij
de Nederl. Spoor- en Tramwegen heeft
een adres aan de directie der Nederl.
Spoorwegen gezonden naar aanleiding
van een bericht, dat bij de directie voor
stellen in bewerking zijn. krachtens wel
ke de reeds verleende en de toekomstige
pensioenen van het spoorwegpersoneel
zullen worden verlaagd.
DE NEDERLANDSCH-BELGISCHE
AGRARISCHE BELANGEN.
Naar de Lim. Koer. meldt, zou de mi
nister van economische zaken o zijn te
rugreis ovan Rome ook Brussel aandoen
om daar met den Belgischen minister
van landbouw, de besprekingen voort te
zett enen te besluiten, welke besprekin
gen beide ministers verleden week te
's-Gravenhage zijn begonnen over de
wederzijdsche agrarische belangen.
AAN DEN GROND GEZET.
De veerboot „De Hunze", welke zoo
als gemeld Zaterdagmorgen in aan
varing is gekomen met de veerboot
Van Hasselt" 'van den dienst Enkhuizen
Stavoren, is op het Kooizand onder
Enkhuizen aan den grond gezet.
Niettegenstaande de boot half 'vol wa
ter staat, is de bemanning aan boord
teruggekeerd
DE WIJZIGING IN DE TABAKSWET.
Behoudens nieuwe wijzigingen welke
de minister misschien nog kan aanbren
gen, gaat 1 Maart de nieuwe wet in wer
king, ten opzichte van sigaretten, siga-
rillos en tabak, terwijl 1 April de wet
van kracht zal zijn t. o. v. sigaren.
Het is na dien datums verboden rook
artikelen beneden banderolprijs te ver-
koopen, eveneens is het geven van bons,
korting of cadeaux geheel verboden Ook
het terug nemen van ledige kisten e. d.
door de winkeliers, voor een hoogere
prijs, als de fabriekanten hiervoor ver
goeden, is strafbaar volgens de wet.
Na dien datum is het dus niet meer
mogelijk dat winkeliers of handelaren
sigaren, b.v. van 6 ct. laten ringen met
een 10 ets ring om ze dan voor 7 of 8 ct.
te verkoopen. Het publiek moet nu den
prijs betalen, die de banderol aangeeft,
doch heeft daarbij de overtuiging de
werkelijke waarde voor dien prijs te
krijgen.
VERIJDELDE DIEFSTAL.
Een inbreker verborgen in een
kano, die aan den zolder hing.
Vrij'dagnacht omstreeks twee uur ontdekte
een waker van een particulieren nachtveilig-
ïeidsdienst, dat aan de achterzijde van den
jianohandel C. Quispel aan den Goudsche-
singel te Rotterdam een deur open stond, ter
wijl binnen eenig gestommel hoorbaar was
jij haalde er eenige agenten bij, die tezamen
met een inmiddels gewaarschuwden inspec
teur van politie een onderzoek gingen instel
len.
Al spoedig ontdekte men verborgen achter
pianokisten een 32-jarigen heier. De man gaf
toe ingebroken te zijn met de bedoeling geld
te stelen. Hij zeide geen helper te hebben. Na
eenig zoeken vond men evenwel in een aan
den zolder hangenden kano een tweeden in
breeker, broer van den eersten.
Hadden de twee kans gezien tot het kan
toor door te dringen dan zouden zij daar een
randkast met ongeveer honderd gulden heb-
oen aangetroffen met den sleutel er naast.
DE ACTIE IN HET KLEEDINGBEDRIJF
De kleermakers in de maatcon-
fectiezaken tegen 3 Maart a.s.
uitgesloten.
Zateidagmiddag heeft te Amsterdam ver
gaderd htt hoofdbestuur van den Bond in de
Kleedingindustrie, ter bespreking van den
stand van het conflict in het heerenkleeding-
bedrijf. De houding van het dagelijksch be
stuur met betrekking tot de in de afgeloopen
week gehouden conferenties met de maat-
patroons en met de maat- annex confectie
zaken, werd door het algemeen hoofd
bestuur goedgekeurd. Ten aanzien van de
actie in de maatconfectiezaken werd besloten
de voorstellen van de werkgevers nopens het
crisiscostuum en de verlaging der uurloonen
af te wijzen.
Hedenmorgen komen de besturen van de
samenwerkende bonden bijeen ter behande
ling van de voorstellen der werkgevers. Op
dien zelfden dag zullen de maatconfectiezaken
die inmiddels tegen 3 Maart de uitsluiting
hebben aangekondigd met het standpunt
der werknemers in kennis worden gesteld
De leden van den Bond in de Weeding
industrie zullen in den loop van deze week
in vergadering bijeen worden geroepen.
OPLICHTING DOOR EEN ECHTPAAR.
Voor een bedrag van 1100.
De politie van het bureau Overtoom te
Amsterdam is Zaterdag in den laten avond
overgegaan tot de arrestatie van een jong
echtpaar, waarvan de vrouw, een pension
exploiteerde aan de Batticellistraat. De aan
leiding hiertoe is geweest dat aangifte werd
gedaan van oplichting voor een bedrag
van 1100 waaraan dit tweetal zich ten na-
deele van een Duitscher had schuldig ge
maakt. Laatstgenoemde had dit bedrag n.1.
aan het echtpaar uitgekeerd als een gedeelte
van de som. waarvoor hij den geheelen in
ventaris van het huis had gekocht. Vóór hij
echter meer betaalde werd er een stokje voor
de zaak gestoken, aangezien vast kwam te
staan dat het echtpaar aan den kooper din
gen had overgedaan, die het eigendom
waren van in het pension wonende huurders.
Deze stand van zaken heeft ertoe geleid,
dat ten slotte de politie ingreep en het twee
tal in bewaring stelde.
INBREKER JUIST OP TIJD GEVAT.
De buit stond klaar voor vervoer.
Vrijdagnacht is te Velp ingebroken in een
villa in de Bieselsche laan. De politie vond
in een leegstaand huis den inbreker, die zich
zelf had opgesloten door de grendels op de
deuren te schuiven. Hij had in het huis alle3
overhoop gehaald en een groote partij goede
ren gereed gezet, om deze mede te nemen.
Daartoe behoorden een koffer met enkele
kostbaarheden, zooals gouden manchetknop
ppn en eenige bontmantels. De man is in
verzekerde bewaring gesteld.
EEN GOEDE BUIT.
2600 gestolen uit een brandkast.
Vrijdagnacht is ingebroken in het kantoor
van de N.V. Cemsto, aan de Albrechtskade
81 te Delfshaven. De brandkast is leegge
haald. Er stonden zes bakjes met loonbrieven
in, die Zaterdag uitbetaald zouden moeten
worden. De inhoud had een gezamenlijke
waarde van ongeveer 2600. Het was hoofd
zakelijk zilvergeld. Van de daders geen
spoor.
AFSCHEID COMMISSARIS DER
KONINGIN TE UTRECHT.
Nadat Donderdag en Vrijdag een groot
aantal notabelen afscheid had genomen van
den scheidenden commissaris der koningin en
zijn echtgenoote, mevr. s'JacobsVan Boet-
zelaer, heeft Zaterdagmorgen het Utrecht-
sche garnizoen voor de laatste maal langs
den hoogsten ambtsdrager in het gewest ge
defileerd.
Ht défilé bestond uit een detachement ge
nietroepen, het corps luchtdoelartillerie, de
school voor reserve-officieren, gevolgd door
een compagnie hospitaalsoldaten.
Desmiddags defileerden de studenten en
plaatselijke vereenigingen langs den commis
saris der koningin en des avonds bracht de
Utrechtsche provinciale brandweerbond zijn
beschermheer een serenade.
Na afloop ontvingen de commissaris en
mevrouw 's Jacob de vereeniging van burge
meesters en secretarissen in de provincie
Utrecht. De leden hiervan boden den schei
denden gouverneur een album aan met schet
sen door kunstenaarshand ontworpen, uit
iedere gemeente van het gewest.
BRANDEN
Men zat gezellig in de kamer,
toen voorbijgangers brand ontdekten.
Zaterdagavond ontdekten voorbijgangers
brand in het achterste gedeelte van 'de boer
derij van den heer F. Leuten te Schaik
(N.-B Zij'waarschuwden de bewoners, die,
onkundig van het gevaar dat hen bedreigde,
in de woonkamer bijeenzaten, waarna men er
op het laatste oogenblik in slaagde het vee m
veiligheid te brergen. De brandweer kon
niet verhinderen dat de boerderij met stallen
en schuren tot den grond afbrandde Behalve
de inboedel ging een groote voorraad hooi en
strooi in de vlammen op.
De brandweer verscheen niet
wegens gebrek aari voldoende
slangen.
Door onbekende oorzaak is brand ontstaan
in de woning van den rietdekUr P. van der
laar te Lithoyen aan de Matre in Noordbra
bant Het vuur, dat voedsel vond in de
groote voorraden riet, hooi en strooi, waarin
de heer Van der Laar handel drijft, nam
spoedig groote afmetingen aan en het duurde
niet lang of het woonhuis en de schuren
stonden in lichtelaaie.
De brandweer verscheen niet ter plaatse,
daar in de onmiddellijke omgeving geen
bluschwater was en men over onvoldoende
slangen beschikte om dit van verre aan t
voeren. Huis en schuren brandden geheel af,
de inboedel en andere inventaris gingen ver
loren.
Te Blitterswljk.
Te Blitterswijk (L.) is de boerderij van den
landbouwer M. Roeffen tot den grond toe af
gebrand. De bewoners hebben zich met
moeite uit het brandende perceel kunnen red
den. Het grootste gedeelte van den inboedel
en eenige biggen en konijnen bleven in de
vlammen. Het overige vee heeft men kunnen
redden.
Aanrijding met docdelijken afloop
Oisteravond omstreeks half acht is een be
jaarde wielrijder op den Hartveldscheweg in
het aorp Diemen door een uit de richting
Muiden komenden auto achteropgereden en
gegrepen. De automobilist wilde den wiel
rijder iinks passeeren, kwam daarbij op de
zich ter plaatse bevindende tramrails te siip-
pen en greep den wieliijder, waardoor deze
over een der voorspafborden heen geslin
Srerd werd en met het achterhoofd op straat
erechtkwam. Bloedend werd hij opgenomen
en bij dr. Derkinderen binnengedragen, die
slechts den dood kon constateeren. De iden
titeit van het slachtoffer kon nog niet worden
vastgesteld. Door de politie wordt een uit
gebreid onderzoek ingesteld.
Voor vaders oogen overreden en
gedood.
Zaterdagmiddag is in de Eliasstraat te
Den Haag een 4 a 5-jarig jongetje, dat daar
met zijn vader liep te wandelen, plotseling
den rijweg overgestoken, met het noodlottig
gevolg, dat hij door een juist passeerenden
auto werd overreden en gedood.
KORTE BERICHTEN.
De heer H Klerk is herbenoemd als
burgemeester der gemeente Krammenie
Woensdag hoopt di wed Anna Ca-
tharina Lejune-Bost te Bleyerheide-
Kerkrade haar honderdsten verjaardag
te vieren. Zondag 4 Maart zullen de ge
meentenaren haar huldigen.
Gedurende Januari is het aantal
werkloozen te Rotterdam toegenomen
met 1170 personen.
INDISCHE EXTREMISTEN
GEARRESTEERD.
Aneta seinde gister uit Batavia aan de
N.R.Crt.:
Mohammed Hatta en de andere leden van
het hoofdbestuur der P. N. I. zijn gear
resteerd. Hedenmorgen werden huiszoekin
gen gedaan bij de voormannen der P. N. I te
Batavia, Bandoeng, Djocja, Soerabaja
Semarang van Cheribon. Omtrent de resul
taten dezer huiszoekingen is nog niets be
kend.
De N.R.Crt. teekent hierbij aan:
De Pendidikan Nasional Indonesia is na
de ontbinding van de Partai Nasional Indo
nesia in April 1931, opgericht door eenige
oud-leden van laatstgenoemde vereeniging,
die zich met die ontbinding en de daarop ge
volgde oprichting van de Partai Indonesia
(de organisatie waarvan ir. Soekarno later
voorzitter werd) niet konden vereenigen.
Ook oud-leden van de voormalige Partai
Kommunist Indonesia traden tot de Pendidi
kan toe. De leiding van de vereeniging be
rust bij den bekenden extremist Mohammed
Hatta, die in 1922 naar Nederland is gegaan
en aan de Handels Hoogeschool te Rotter
dam studeerde. Hatta is ex-voorzitter van de
hier te lande gevestigde Indonisische studen
tenvereniging Perhimpoenan Indonesia.
Door zijn invloed ging deze, vroeger gema
tigde, studentenorganiastie meer en meer in
extremistische richting. In 1928 werd Mo
hammed Hatta voor de Haagsche rechtbank
vervolgd wegens opruiing tot gewelddadig
optreden tegen het openbaar gezag. Hij
moest echter worden vrijgesproken omdat de
betrekkelijke artikelen van de strafwet niet
toepasselijk werden verklaard, wanneer de
actie was gericht tegen het Nederlandsch-
Indisch openbaar gezagbaar gezag. Eind
1932 vertrok Mohammed Hatta naar Neder
landsch-Indië, waar hij de leiding van de
Pendidikan op zich nam; terwijl mr. Sartono
en later ir. Soekarno de leiding van de Par
tai Indonesia op zich namen.
Naar vrij Indonesië.
De Pendidikan Nasional Indonesia streeft
naar een „vrij Indonesia" en wil dit doel be
reiken door den klassenstrijd van het prole
tariaat („markaen") tegen het kapitalisme
(imperialisme). Zij had volgens de laatste
opgave ongeveer duizend leden; haar extre
mistische actie gaf reeds herhaaldelijk aan
leiding tot ingrijpen van politie en justitie
Aan ambtenaren was het lidmaatschap sinds
het vorig jaar verboden.
Behalve uit de omstandigheid, dat de Pen
didikan zich op het standpunt van den klas
senstrijd stelde, is de geringe aanhang te
verklaren uit het feit, dat de Javanen geen
Sumatraan als Mohammed Hatta als leider
wenschen. De invloed van den Javaan ir
Soekarno was darom uiteraard veel grooter
dan die van Hatta.
Het is intusschen niet mogelijk, dat, nu
de Partai Indonesia de gevolgen ondervindt
van de berichten omtrent de „bekeering" en
het uittreden van ir. Soekarno en diens inter-
neering, Hatta in troebel water tracht te vis-
schen. Daarbij komt, dat de ongunstige eco
nomische toestand de bevolking voor extre
mistische propaganda meer ontvankelijk
maakt.
Reeds lang gadegeslagen
Dat de actie van Hatta c.s. reeds geruimen
tijd nauwkeurig werd gadegeslagen, spreekt
vanzelf. Vermoedelijk zijn aan de recherche
berichten omtrent een of andere verzetacrie
ter oore gekomen en zijn de arrestaties en
huiszoekingen thans geschied om de justitie
de gelegenheid te bieden zich van dien aard
van de werkzaamheid van de partij op de
hoogte te stellen.
Uit het feit, dat men Mohamed Hatta
meer dan een jaar ongemoeid liet, valt af te
leiden dat men niet heeft willen ingrijpen
voordat men over gegevens beschikte die dit
wettigen.
DE VIER MULLERS.
Opvoering voor den Berger Kunst
kring.
Het bestuur van den Berger Kunstkring
zal zeer zeker geen moment spijt gehad heb
ben van zijn contract met het Ned. Ind.
Tooneel, het gezelschap van Louis de Bree
en Cor Ruys, dat Zaterdagavond in de Rus
tende Jager voor een tjokvolle zaal een op
voering gaf van het successtuk van dit sei
zoen „De vier Müllers". Immers, er werd uit
stekend gespeeld door de hoofdfiguren en het
publiek vermaakte zich opperbest. Dat zijn
twee factoren, die steeds van groot belang
Z1],nbe vier Müllers" is inderdaad het groote
successtuk van het huidige speelseizoen ge
weest en dat dankt het o.i. uitsluitend aan
het duo Ruys en de Bree en nergens anders
aan. Want als stuk zelf is „De vier Müllers
eigenlijk heel gewoontjes en zelfs zouden wij1
willen opmerken, dat de inhoud eenigszins
onlogisch is. Maar geef een de Bree en een
Cor Ruys een paar flinke rollen, waarin ze
zich kunnen uitleven, waarin ze hun „ghijn"
de zaal in kunnen slingeren en elk stuk zal
slagen, hoe ook het verloop van het drama,
het blijspel, de comedie in 't algemeen is.
Het verhaal zelf komt in 't kort hierop
neer: de oudste der vier Müllers heeft in de
kracht zijner jaren een bloeiende industrie
gesticht, doch op rijperen leeftijd heeft een
conflict tusschen hem en zijn zoon er toe ge
leid, dat de „oude heer" zich terug trok uit de
zaken. Of eigenlijk beter gezegd, de ouwe
werd door zijn zoon gedwongen, om de lei
ding in de fabrieken aan dezen af te staan.
En ziet, de geschiedenis herhaalde zich
Want toen de kleinzoon volwassen was ge
worden, kon die zich niet met zijn papa ver
enigen en breuk nummer 2 ontstond. Wel is
de situatie thans eenigszins anders gewor
den, want papa Müller blijft directeur van
zijn zaak en de jongste Müller begint voor
zich zelf, wordt een concurrent, heeft mo
derne indeeën en heeft den steun van
zijn grootvader.
En nu volgt een strijd tusschen „den mid
delbaren Müller" eenerziids en den oudsten
en iongsten Müller anderzijds; een strijd,
die lang niet fair is, een strijd tusschen stijf
koppen, tusschen drie driftkoppen en het eind
van 't liedje is, dat de „middelbare" Müller
verliest. Om alles echter goed te maken,
wordt de oude heer Müller, als de cata-
strophe dreigt, tenslotte weer mensch en
vader en zoo kan tenslotte de geschiedenis op
het tooneel nog blij eindigen.
De schrijvers, Arm. Friedmann en Ludwig
Nerz, hebben den oudsten der vier Müllers
geen prettig karakter gegeven. Zij zijn er in
geslaagd, om een Philipp Müller te maken,
die ongeveer 18 jaar lang zijn eigen zoon
verloochent een Philipp Müller, die geen
gelegenheid laat voorbij gaan, om te vertel
len, dat zijn zoon geen hersens heeft, een
Philipp Müller, die er niet tegen op ziet, om
zijn eigen zoon te beconcurreeren, uitsluitend,
om toch maar gelijk te krijgen.
De schrijvers hebben daarnaast een Otto
Müller gelanceerd, die met zijn vader over
hoop ligt (dat komt meer voor!), en graag
zijn grootvader wil steunen, graag diens
steun in den vorm van geld ontvangt, om
tenslotte maar over zijn vader te kunnen
zegevieren.
En eindelijk hebben zij een Moritz Mül
ler op de planken gebracht, die 18 jaar ge
leden den handelsstrijd tegen zijn vader
won, doch die daarna vechten moest tegen
alle concurrenten, tegen zijn vader en zoon
in de allereerst plaats; een Moritz, die 18
jaar geleden moderne ideeën moet hebben
gehad, doch die door zijn eigen vader als
een mislukkeling beschouwd werd,-als een
man zonder hersenen, zonder initiatief, zon
der handelskennis; een Moritz, die bovendien
den steun van zijn vrouw miste, zoowel zake
lijk als huiselijk.
Tenslotte is er dan nog de vierde Müller,
een achter-achterneef, die leven kan, dank zij
het trio, die leven kan, omdat hij van den een
naar den ander trekt en voortdurend als
„verklikker", als „overbrenger" van zaken-
gebeurtenissen in actie is. Èen eigenaardig
figuur zonder al te veel initiatief en gezond
werkend verstand, maar die dan toch maar,
dank zij den familiestrijd, een behoorlijk be
staan heeft.
Cor Ruys was de oudste Müller, Philipp,
en Louis de Bree was nummer vier, Mendj
Müller. Deze twee hebben het publiek den
ganschen avond laten genieten van hun gaaf
spel, dat tot in de onderdeeltjes verzorgd
was. Cor Ruys' rol was vol felle contrasten,
die elkaar in een snel tempo opvolgden, con
trasten, die zeer aannemelijk waren en die
steeds insloegen. Maar het spel van de Bree
was zeker even goed en misschien nog meer
verzorgd En zelfs daar, waar hij iet-wat
overdreef, werkte dit niet storend.
Dit duo kon zich geheel „uitleven" en zij
zorgden er voor, dat telkens en telkens weer
de volle zaal in lachten uitbastte, dank zij
hun heerlke jiddische ghn, hun mimiek, hun
spel.
Moritz Müller, de zoon, werd gespeeld
door Jacques Reule. Deze dramatische rol
was hier in goede handen en zijn spel paste
volkomen in net kader van dit stuk.
Minder tevreden zijn wij over Louis Borel.
den kleinzoon Otto. Borel gaf niet her
krachtige en schrandere iongmensch, dat wij
ons voorstelden. Zijn spel bleef te vlak, miste
teveel variatie. Misschien viel dat ook zoo
op, nu hij speelde met een trio, dat zoo bui
tengewoon knap was.
Gusta ChrispijnMulder was de aan bridge
verslaafde mevr. Müller, die tenslotte toch
nog meer hart en karakter bezat, dan het
leek. Liiy Bouwmeester zorgde voor een pret
tige, sympathieke dr. Hertha Becker en Eline
Pisiusse voor de Amerikaansche girl met
haar eigen initiatief, kan eigen handelen,
haar eigen zelfstandigheid. Pierré Myin
(dubbelrol) en Wim Kan zorgden voor de
twee bijrolletjes en deden dat zooals het
hoorde.
Al met al een uitstekende vertolking van
een eigenaardig stuk. Slechts de tooneelaan-
kleeding was,wat al te eenvoudig.
Na afloop werd er gedanst bij de muziek
van Melchert Schuurman en had men tevens
een goede gelegenheid, ora de fraaie collectie
schilderwerken van Filarski, die aan de mu
ren der tooneelzaal hingen, te bewonderen.
W.