DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Amerika in groote moeilijkheden Hit het Jladement Omczkht JSuitettiaud Dit nummer bestaat uit drie bladen. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, iranco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letter* naar plaatsruimte. Blieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Ho. 52 Directeur: C. KRAK. Vrijdag 2 Maart 1934 Hoofdredacteur: Tj. N, ADEMA. 136e Jaargang De heer Fentener van Vlissingen over het Nu Dimitrof vrij IS werkloosheidsvraagstuk en de verkorting van de 40-urige werkweek. EEN INTERESSANT INTERVIEW. Zijn ontvangst te Moskou. Wat vandaag de aandacht trekt.. DE MOORD OP PRINCE. Is er „meegeluisterd?" Persstemmen, HONGERMARCHEERDERS VERSTOREN LAGERHUISZITTING, ALKMAARSCHE COURANT. 1 Maart 1934. de Indische Be- Den Haag Het laatste woord over grooting voor dit jaar is heden in de Tweede Kamer gesproken; er is gestemd over de laatste afdeelingen van de Begrooting. In de eerste plaats hechtte de Kamer haar goed- I "U/Tc «syrecm. ungetwn J 56 reeds hier gevestigde vreemdeli keuring aan de afdeeling .Oorlog met 56 tegen 23 stemmen. Tegenstemmers waren de soc. democraten, de communisten, de chr. dem. Van Houten en de R.K. Volkspartijman Arts. Daarop zijn met zitten en opstaan aan genomen de beide afdeelingen betreffende de Marine. De Kamer had hierna te beslissen over de aanvrage van den heer Roestam (comm.) om een interpellatie te mogen houden in zake de maatregelen der regeering tegenover de lei der der Pendidikan Nasional Indonesia. De voorzitter stelde voor de interpellatie niet toe te staan, nu er juist even te voren voldoende gelegenheid was geweest met den minister over Indisch aangelegenheden van gedachte te wisselen, terwijl bovendien de weg open stata om schriftelijke vragen tot den minister te richten. Het valt te begrijpen, dat de heer Roestam nog altijd vanwege de Kamer griffie aangeduid met de benaming Effendi daar niet in berustte, maar de Kamer schaarde zich met 57 tegen 19 st. (die der comm en soc. dem.) aan de zijde des voorzit ters. Alvorens nu van Indië afscheid te nemen, dienen we een klein «verzuim te herstellen gister was van communistische zijde aange drongen op amnestie voor de muiters op „De Zeven Provinciën", doch we hebben verzuimd mede te deelen, dat minister Colijn op stellige wijze verklaard'had daaraan niet te denken. Het zou toch ook een slag in het gezicht van de justitie zijn geweest, wanneer vlak op haar vonnissen de regeering tot vernietiging van haar uitspraken ware gekomen. Wat blijft er dan nog over van de hoogheid van het Recht! Nadat de voorzitter de voor velen vermoe delijk niet onaangename tijding had bracht, dat het zijn voornemen was om in de week van 12 Maart de Kamer niet te doen vergaderen wij, perstribunisten keken elkaar eens glunder aan kwam aan de orde de wijziging van de Woningwet, strek kende om aan het centraal bestuur ruimer zeggingsmacht te verleenen in zake woning bouw. Het is de eerste ontsporing van het nieuwe kabinet geweest. Reeds de eerste sprekers: de heeren Vlie gen (s.d.a.p.) voorzoover verstaanbaar, Smeenk( a.r.) en Kuiper (r.k.) opperden be zwaar tegen de te groote centralisatie, en a\ mochten anderen bij de algemeene beschou wingen een gunstiger oordeel over het ont werp uitspreken, toen het op stemmen aan kwam, liep het mis. Nadat minister Slotema- gerept over de hier te lande werkzame vreemde dienstmeisjes en gevraagd, in hoe ver/.e. op haar van toepassing is. Minister Slotemaker de Bruine heeft het wetsvoorstel een wapen genoemd, dat men liefst zoo weinig mogelijk moet hanteeren. De vestigingsverdragen met verschillende mo gendheden maken het gebruik er van uit den aard der zaak onnoodig en zeker mag de ontworpen regeling geen inbreuk maken op j ,01 asyrecht. Ongetwijfeld vallen de ingen onder de nieuwe wet en dus ook de vreemde dienst- meisjes, doch de regeling moet geleidelijk en soepel worden toegepast. Na afloop van de algemeene beraadslagin gen is de behandeling bij art. 2 tot morgen opgeschort in verband met een amendement van den heer Van Dijken (r.k.), daarbij ge steund door den heer Schaepman( r.k.) om niet enkel arbeid doch ook het vervullen van beroepen en bedrijven, niet in dienstbetrek king dus, onder de wet te doen vallen. De minister wenschte zich hierover nog te be raden en dus werd de vergadering tot mor gen verdaagd. de prijzen slechts in papieren dollars zijn verhoogd. In Amerika schat men de prijs- verhooging sedert de new deal op 20 pCt terwijl de devaluatie van den dollar ruim 40 bedraagt. In werkelijkheid zijn de prijzen j dus niet verhoogd wanneer men ze bij een bepaalden standaard vergelijkt. Staat u nog altijd op het bekende standpunt dat inflatie voor ons land onge- wenscht is? Nog steeds. Tenslotte hebben we den heer Van Vlissin- gen naar de economische situatie in Frank rijk gevraagd maar daarvoor was hij te kort in dat land geweest om zich een juist oordeel te vormen omtrent de vele en inge- j wikkelde problemen die zich ook daar voor doen. Gisteren is de heer Fentener van Vlissin- gen, voorzitter van de Internationale Kamer van Koophandel van een bezoek aan Ame rika via Frankrijk te Utrecht teruggekeerd en voor hij de stad weer gaat verlaten, had het Hbld. gelegenheid eenige oogenblikken met hem te spreken over de moeilijkheden die zich thans in zoo hevige mate in de nieuwe wereld voordoen. Toen de nieuwe president aan het be wind kwam, was de toestand uiterst critiek, erger dan men zich hier wel bewust was. Beurzen en banken waren gesloten, niemand kon meer over uitstaande gelden beschikken, er heerschte een ongekende werkloosheid die, waar een officieele steunregeling in Ameri ka niet bestaat, tot een sterke verarming voerde. Maar er wordt toch wel iets voor deze menschen door den staat gedaan? Wettelijke belangen om in den nood van die circa 13.000.000 burgers te voorzien, kent men in Amerika niet. Wel doen de steden individueel wat ze kunnen, maar voor 't overige is de werklooze aangewezen op liefdadigheid. Men zou van een soort crisis steun kunnen spreken; armenzorg en crisis- steun. Om u een verder beeld van de inzin king te geven is het voldoende wanneer u noteert dat de productie- en zaken-activiteit in Maart 1933 tot op bijna de helft was teruggeloopen van die in de jaren '23 en '25. Zéé critiek werd de situatie dat inderdaad wel iets door de regeering moest worden ge daan teneinde een catastrophe te voorkomen. De maatregelen die men kort na het optreden van Roosevelt heeft genomen hadden ten ker de Bruine het ontwerp had verdedigd en doelle. de banken weer te doen functionnee- onder meer had beweerd, dat hij door meer ren. 2e. verbetering te brengen in de centralisatie van het toezicht tot huurver- laging hoopte te komen, werden de eerste zeven artikelen van het wijzigingsontwerp zonder eenig bezwaar goedgekeurd. Maar bij het achtste artikel had de heer Vliegen (s.d a.p.) twee amendementen ingediend en daar over is de regeering gestruikeld. Gelijk we reeds zeiden, was er sterk oppositie gevoerd tegen het denkbeeld der regeering om de be sluiten van gemeenten enz. in zake woning bouw aan de goedkeuring van den minister van Sociale Zaken te onderwerpen. Vooral de heer Kooiman (v.d.) had daartegen een knappe rede gehouden. Nu stelde het eerste amendement van den heer Vliegen voor om de raadsbesluiten jn zake voorschotten aan woningbouwvereenigingen niet aan het oor deel van den minister te onderwerpen doch het toezicht van Gedeputeerde Staten daar over gelijk het thans is, te handhaven. Wan neer aan de Rechterzijde niet zoo vele leden waren verdwenen, die niet hadden begrepen, dat het weieens kon gaan spannen, zou dit amendement ongetwijfeld niet zijn aanvaard, doch ten gevolge van het absenteisme van rechts werd het aangenomen met 33 tegen 32 stemmen een.dubbeltje op zijn kant dus. De Kamer verwierp hierop wel een tweede amendement van den heer Vliegen in zake de terugbetaling van voorschotten door woning bouwvereenigingen, doch minister Slotema ker verzocht daarna schorsing van de bespre kingen, daar de regeering zich wenschte te beraden in verband met de aanneming van het eerste amendement. Zijn verzoek werd na tuurlijk ingewilligd, waarna de Kamer over ging tot dè behandeling van het wetsvoorstel in zake de toelating van vreemdelingen hier te lande ten einde hier te arbeiden. Het on - werp schijnt wel een goede kans te maken Over het algemeen bleek men wel ingenomen met het streven der regeering om den landge- moei- lijké positie van de landbouwers; 3e. men schen aan werk te helpen o.a. door uitvoering van productief werk op groote schaal: 4e. door ingrijpen in den monetairen toestand het bedrijfsleven te stimuleeren en weer op gang te brengen. Hebben al deze middelen werkelijk ver betering gebracht? Zal verbetering blijvend zijn? Verbetering is bereikt, maar of ze blij ven zal? M.k kan deze vraag niet worden beantwoord omdat de opleving ongetwijfeld in hoofdzaak te danken is aan de voorzienin gen die van overheidswege zijn getroffen, maar die uit den aard der zaak ten deele al thans slechts een tijdelijk karakter kunnen dragen. Bovendien is de verbetering die men heeft verkregen nog geheel onvoldoende om een daadwerkelijke oplossing van het vraag stuk der werkloosheid te bereiken. Juist dezer dagen is immers gebleken dat de regeering de Civil Work Administration, die aan onge veer 4.000.000 werk heeft verschaft zal liqui deeren, hetgeen tegen 1 Mei het geval moet zijn. Wekelijks worden nu honderd-duizenden ontslagen. Men had hoop, dat ze door de particuliere industrie mede in verband met seizoenopleving, zouden worden opgenomen maar waarschijnlijk is dit niet. Vandaar dat men nu al aandringt op verkorting van de werkweek tot 32, ja 30 uur. Ziet u de oplossing van het werkloos heidsvraagstuk beslist in deze richting? Verkorting van den werktijd brengt enorme vraagstukken mee. De voorschriften van de Nira-codes om in de industrie een be perkte werkweek in te voeren meestentijds van 45 op 40 uur met handhaving van het weekloon had tot gevolg dat een minimum moest worden gegeven, dat hooger was dan daarvoor werd betaald. Dit heeft weer tot met het streven aer regeer ng om u«. - productiekosten worden opge- ES™Ttetfe„VrSdeK"e«rde «SS I voerdfüaat mS o»erde 32-urige „i zelh (r.k.) had wel enkele dubia en vragen, maar hij bleek vast van plan zijn stem aan het ont werp te geven. En dat is ook van den heer Kupers (s.d.a.p.) te verwachten, die in een uitvoerige rede uiteenzette, dat vooral Duitschland reden geeft tot represaillemaat regelen, omdat het onze landgenooten binnen zijn grenzen verre van welwillend behandelt. SïïK™ SIiSTSr""SSi 1 waar moeten echter geachootde de 30-urige werkweek, dan zou men bij be houd van het weekloon weer tot een enorme loonsverhooging komen, hetgeen opnieuw een aanzienlijke vermeerdering van den kostprijs beteekent, gepaard met een verminderde koop kracht der arbeiders zoodat nieuwe loonsver- hoogingen zullen worden geëischt. Maar dat is niet het eenige bezwaar arbeiders vandaan worden gehaald die In de bedrij ven zullen worden ingeschoven? Er heerscht nu wel groote werkloosheid, maar dat wil niet zeggen dat er voor iedere industrie op iedere plaats een bepaald aantal van die vaklieden welke in het speciale geval noodig zijn, op emplooi staat te wachten. Men zal dus moe ten beginnen met nieuw personeel op te lei den en naar andere plaatsen te vervoeren. In Amerika zelf ziet men die practische moei lijkheden zeker niet over het hoofd en gene raai Johnson, de leider van Nira, heeft zich al tegen verkorting van de werkweek uitge sproken. De werking van de Nira. Wat is in 't algemeen uw oordeel over de Nira? De werking is op tal van bezwaren ge stuit. Daar is b.v. het organiseeren van de verschillende producenten in één bedrijfstak. Daardoor ontstaat een soort monopolie met prijsafspraken zoodat de onderlinge concur rentie teniet wordt gedaan. Het belang van den consument komt zoodoende in het ge drang maar ook dat van den kleinen produ cent. Aan den anderen kant geven de codes voor de industrie het bezwaar te zien dat ook de werknemers georganiseerd worden. De werknemer heeft krachtens de bepalin gen der Nira het onbeperkte recht verkre gen door zelf gekozen vertegenwoordigers met den werkgever te onderhandelen. De invloed van de unions in de V.S. is hierdooi in niet geringe mate gestegen. Dit heeft tot gevolg dat de arbeiders uit de industriebe- drijven in dezen tijd met verhoogde loon- eischen komen, hetgeen weer in flagranten strijd is met de belangen van de landbou wende bevolking die men zegt te willen hel pen. De politiek van de new deal is juist ge weest de koopkracht van den landbouw te bevorderen. De botsing van beider belangen is zoo hevig dat in Washington de meenin gen hoe men uit deze moeilijkheden moet ge raken, vaak eer uiteen loopen. Een en ander kan ter illustratie dienen van den kritieken toestand waarin het be drijfsleven van de V.S. nog steeds verkeert Hoe diep de overheid als gevolg van de new deal ook in het bedrijfsleven ingrijpt, zij blijft verklaren dat al haar maatregelen slechts tijdelijk zijn en een gevolg van den noodtoestand. Niet zonder zorg dient men zich echter af te vragen wat er gebeuren zal, wanneer al deze maatregelen zij het dan ook geleidelijk, zullen worden teruggenomen. Wat is uw meening over de kansen van den vrijhandel in de Vereenigde Staten? Aanvankelijk zag het er naar uit of Amerika zich los wilde maken van de ove rige werelddeelen en een politiek van self- containment zou gaan voeren. Het was ook begrijpelijk dat de regeering die met zulke ingrijpende noodtoestanden in eigen land te maken had, zich allereerst aan herstel daar van wilde wijden. Maar langzamerhand dringt toch het besef door dat men het niet zonder buitenlandschen handel kan stellen Bepaalde takken van den landbouw kunnen onmogelijk buiten export en uit de oprich ting van een aantal banken om speciaal den export te financieren blkijt wel dat men het belang daarvan inziet. Dit zijn verheugende verschijnselen die hoop laten dat ook de V.S. ter zake zullen meewerken om tot een vrüere politiek van internationalen goederenruil te komen dan op 't oogenblik nog betsaat. Hebt u persoonlijk het vrije ruilverkeer nog bepleit, ook in het openbaar? Vrij ruilverkeer verdedigd. Ik heb op tal van vergaderingen met klem de noodzakelijkheid van een vrijeren in ternationalen goederenruil verdedigd en ook wel den indruk gekregen dat men er allengs meer voor gaat voelen Zijn er aanwijzingen dat de president spoedig tot stabilisatie van den dollar zal besluiten? Voorloopig niet. Wel dringt men er in zakenkringen sterk op aan, maar in Was hington schijnt men nog te willen wachten op een verder stijgen der prijzen. De prijs- verhooging door de devaluatie van den dol lar ontstaan is echter zeer betrekkelijk omdat Naast de voldoening, welke de vrijlating van de Russen moet wekken wegens "het her stel van het gekrenkte rechtsgevoel verdient nog een ander aspect van de zaak, de aan dacht. „Dimitrof heeft", aldus schrijft het Hbld., „tijdens zijn ongetwijfeld moedige en talent volle zelfverdediging gedurende het proces allerminst onder stoelen en banken gestoken, dat hij, eenmaal op vrije voeten, zijn levens taak, n.1. de propaganda voor de bolsjewisti sche denkbeelden en den strijd voor de wereldrevolutie, met onverminderde kracht zou hervatten. Met nadruk heeft de Russi sche regeering geijverd voor de invrijheidstel ling van dezen uiterst feilen en militanten figuur en met geweldige geestdrift is deze door de bevolking ingehaald. Men heeft hem demonstratief geëerd, door hem tot profes sor te maken aan de revolutionnaire univer siteit, terwijl hij verder benoemd is tot kolo nel van het Roode Leger en een cavalerie regiment naar hem is genoemd! Deze éclatante huldiging van den „be roepsbestrijder" van de kapitalistische we- Amerika in groote moeilijkheden. (Dag. Overzicht.) Nu Dimitrof vrij is (Buiten land.) Weer een financieel schandaal in Frankrijk. (Buitenland.) Het Raspoetin-drama. (Buiten land.) Japan neemt Russisch geld in be slag. (Buitenalnd.) Twee opvarenden van den te IJmuiden binnengekomen treiler Erica zijn tijdens storm over boord geslagen en verdronken. (Stad en omgeving.) Uitvaart ds. Rooker. (Stad en om geving.) De aardappelinvoer in Engeland wordt beperkt. (Land- en tuinbouw.) Plannen om het veilen van tuin bouwproducten bij de wet voor te schrijven. (Land- en tuinbouw.) Drama te Wolvega. (Binnenland.) (Zie verder eventueel laatste berichten). reld door Moskou op een tijdstip, waarop de Sovjet-regeering een opmerkelijke opportu nistische politiek drijft en met alle mogend heden, die zij toch als vijanden moet beschou wen, wil zij haar geheele wereldbeschouwing geen geweld aandoen en désavoueeren, ver dragen sluit, houdt een waarschuwing in, welke tot voorzichtigheid moet aansporen Hieruit toch blijkt, dat, al dwingt de nood zaak de Russische politiek ook tijdelijk tot een oogenschijnlijke verzachting der princi- pieele tegenstellingen, toch op den achter grond van die toenaderingspolitiek de groote strijd tusschen de twee wereldbeschouwingen als einddoel blijft gehandhaafd. De hulde, gebracht aan Dimitrof als uit nemend exponent van de werkelijke begin selen van Moskou, belicht voor een oogen blik scherp dien achtergrond en onderstreept de noodzaak om geen oogenblik uit het oog te verliezen, wat men in feite aan Moskou heeft. De benoeming van Dimitrof tot hoog leeraar aan de revolutionnaire universiteit en de toekenning van een, zij het dan ook titulaire, hooge positie bij het strijdinstru ment voor de gewelddadige bereiking van de bolsjewistische doelstellingen, spreekt ten deze boekdeelen. Intusschen maken de omstandigheden het voor Moskou gewenscht, het militante g<~ deelte van zijn politiek niet al te veel op den voorgrond te schuiven. Thans nemen andere zorgen de aandacht van de machthebbers in Sovjet-Rusland te zeer in beslag. De wijze echter, waarop een figuur als Dimitrof in Rusland is ontvangen en gehuldigd, heeft weer even doen zien, dat het gewenscht is, dit aspect van de politiek van de heeren te Mos kou niet uit het oog te verliezen. In zooverre is het standpunt van generaal Göring gerechtvaardigd. De zwakke zijde er van was echter, dat men met het Rijksdag proces een slag in de lucht had gedaan en men zijn positie slechts verder kon verzwak ken, door deze te blijven baseeren op hetgeen men zijn tegenstander zoo vaak terecht ver weten heeft, n.1. machtswillekeur. Had men deze fout eerder en uit eigen ini tiatief hersteld, dan zou de moreele stelling van Berlijn tegenover het gevaar van Mos kou, naar binnen en naar buiten, ongetwij feld sterker geweest zijn, dan nu het ge val is". DE STAVISKY-AFFAIRE. Het onderzoek voortgezet- De commissie van onderzoek naar de zaak-Stavisky heeft gistermiddag den dierc- teur van het Crédit Industriel et Commer cial" gehoord, die fotografien van chèques van Stavisky overlegde. Vervolgens werden de bijlagen van het rapport-Lescouvé bestu deerd benevens een dossier van buitenland- sche zaken met -betrekking tot het optreden van Stavisky in België. Hongarije en Soanje. Volgens het rapport - Lescoirvé hebben de verschillende magistraten, die de processen van de Seine, maar de verantwoordelijkheid voor het voortduren van dergelijke misbrui ken weegt zwaar op dengene, die daar hij chef was, alleen de macht had om de noo- dige maatregelen te nemen. Toch is Lescouvé er van overtuigd, dat de chef van het parket in niets den loop van zaken in de affaire- Stavisky heeft bekommerd. Weer een financieel schandaal. De directeur van het Comptoir Général de Bourse, een bankonderneming te Parijs, welke ook eenige filialen in de provincie be zat, is wegens misbruik van vertrouwen ge- arrseteerd. De gearresteerde, Saint Blancat is reeds vroeger te Parijs en Nantes wegens onbevoegd uitoefenen van het bankbedrijf veroordeeld. Hij zou verscheidene millioenen ten nadeele van zijn cliënteele hebben ver duisterd. De in verband met den moord op Prince opgeworpen hypotheses vermenigvuldigen zich voortdurend. Zoo vraagt men zich thans af, of niet de telefoonverbindingen van Prin ce werden afgetapt en „meegeluisterd'' door nog onbekenden. Mevrouw Prince heeft na melijk geconstateerd, dat de telefoonverbin dingen vóór den dood van Prince vaak ge stoord werden. De rechter van instructie heeft een intiem vriend van Prince en een advocaat, die bei den Prince vaak ontmoetten, gehoord. Zij ver klaarden hem nog vlak voor zijn vertrek naar Dijon te hebben gesproken, doch hij was al leen ongerust over den gezondheidstoestand van zijn moeder en verder opgewekt en zon der eenig wantrouwen. Dezer dagen deed een gerucht de ronde, dat het vermoorde lid van het Parijsche hof van appel Prince in het bezit zou zijn ge weest van twee brieven, waarin de procu reur-generaal Pressart hem zou hebben ge maand, zich niet verder met het Stavisky-ge- val te bemoeien, aangezien hij deze zaak zelf in handen wilde houden. De „Echo de Paris" meent, nu te kunnen melden, dat naast het aan de orde komen van de Stavisky-affaire in tegenstelling tot den inhoud van deze beide brieven Prince zou hebben gevraagd, waarom deze zelf niet te gen Stavisky was opgetreden. Om zich van dit verwijt te ontlasten, zou Prince de beide brieven van Pressart hebben willen laten fotografeeren, waartoe hij echter niet meer gekomen is. Sedert zijn dood ontbreken thans de twee brieven in kwestie. De „Populaire" meldt, dat zich in de aan- teekeningen van Prince een notitie bevindt, volgens welke de chèque van de financieels afdeeling van de bureaux van de Parijsche procureur-generaal een onderzoek had ge last tegen een der door Stavisky opgerichte ondernemingen. Na een bespreking tusschen den minister van justitie Peret, den toenma- ligen minister van financiën Reynaud en den toenmaligen minister van arbeid, Laval, in Jan. 1930, was van dit onderzoek echter niets gekomen. Tijdens de debatten over het voorloopige Engelsch-Russische handelsverdrag in het Lagerhuis is het tot een incident gekomen, toen de hongermarcheerders, die op de tribu ne de zitting bijwoonden, een voor een op- van Stavisky telkens uitstel verleenden, dit stonden en riepen: „Weg met de nationale re- gedaan om verschillende redenen, waaronder geering, ons geduld is ten einde" Toen de/e vooral medische rapporten voorkomen Het incidenten zich telkens weer herhaalden weg geval van de zaak Stavisky vormt geen uit- den de hongermarcheerders na een K- zondering bij de practijk van de rechtbank vecht, verwijderd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 3