DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Dimitrof c.s. ernstig ziek.
Eden's besprekingen frï Parijs
No. 53
Zaterdag 3 Maart 1934
136e Jaargang
Hit het Jtadzmeiü
D.ageÜi&sch
De reis van Eden heeft geen succes op
geleverd, zoodat men ernstig rekening
moet houden met een definitief mis
lukken der ontwapeningsconferentie.
GEEN ONTWAPENING!
Van ontwapening geen sprake.
De terugkeer van Eden
IBuitmland,
HITLER ZETTE 2 MILLIOEN
WERKLOOZEN AAN HET
WERK.
Rede van Göbbels te Hamburg.
Waf vandaag de
aandacht trekt,,*)
DE STAVISKY-AFFAIRE.
De rapporten van Lescouvé.
DE STAKINGSBEWEGING IN BELGIE.
HET WAS MAAR EEN WALWSCH
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behaive Zon
en eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
att
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letter* naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Den Haag, 2 Maart 1934
We moeten beginnen met een aanvul
ling, zij is echter van ietwat anecdoti-
schen aard. We schreven gister, dat de
aanneming van het eerste amendement
van den heer Vliegen op de wijziging
van de Woningwet in de eerste plaats
was toe te schrijven aan het absenteisme
van de heeren ter rechterzijde die weg
gegaan waren zonder zich om het lot
van het wijzigingsontwerp te bekom
meren. De zaak heeft evenwel anders
gezeten. Voorzitter Ruys de Beeren
hrouck laat zich als regel tusschen vier
en half vijf vervangen door den onder
voorzitter Schaper. Als we het wel heb
ben, geschiedt dit op raad van den dok
ter, die meent, dat de neer Ruys, na drie
uur op den voorzittersstoel te hebben
doorgebracht, recht heeft op enke'e
oogenhlikken verpoozing. Nu zat gister
de heer Schaper op den voorzittersstoel
toen in stemming kwam het amende
ment-Vliegen om in zake besluiten van
gemeenteraden tot verleening van
bouwvoorschotten de beslissing in eerste
instantie van Gedeputeerde Staten te
handhaven. Wanneer er een stemming
op komst is, drukt de Voorzitter of
laat hij drukken op een knop, welke
een aantal alarmschellen in het gebouw
der Kamer in beweging brengt. Dat is
'n sein voor de in de koffiekamer of el
ders vertoevende kamerleden om naar
de vergaderzaal te snellen tep einde
aan de stemming deel te nemen. Edoch,
de vicepresident Schaper was niet zoo
ad rem om op den knop te drukken, toen
het amendement in stemming kwam en
het gevolg was, dat de rustig in de kof
fiekamer geselzende leden zich niet
bewust waren, dat hun aanwezigheid
vereiscJht werd en dat daardoor het
amendement, hetwelk de rechtsche le
den zeker hadden verworpen, met één
stem meerderheid werd aangenomen
Voor minister Slotemaker de Bruine
is dit reden geweest om schorsing van
de behandeling van het voorstel te ver-
zooken. Wat er nu verder met het ont
werp zal gebeuren, zijn we niet te weten
kunnen komen en de Minister heefi niets
losgelaten. Heengaan doet hij intusschen
niet. Wacht hij daarover, dan zou hij
z<~ker niet het ontwerp in zake de we
ring van buitenlandsche arbeiders met
opgewektheid hebben verdedigd. Men
zal zich herinneren, dat gister de heeren
Van Dijken (r.k.) en Schaepman (r.k.)
amendementen op het voorstel hadden
ingediend strekkende om ook zelfstan
dig werkende vreemdelingen onder het
ontwerp te betrekken. De Minister heeft
nu bij den aanvang van de vergadering
die amendementen eerst flink afgebro
ken wegens technische fouten en daarna
medegedeeld, dat ze overbodig waren
omdat zijn ambtgenoot van Economi
sche Zaken een wetsontwerp in voorbe
reiding heeft met betrekking tot vreem
delingen, die een zelfstandig beroep uit
oefenen. De bedoeling er van zal zijn
door wederkeerigheidsverdragen de
werkgelegenheid voor Nederlanders in
den vreemde te vergrooten.
Begrijpelijk, dat hierop de amende
menten werden ingetrokken, doch de
heer Schaepman kon toch niet nalaten
vóór de intrekking te betoogen, dat de
door hem geteekende amendementen
niet zoo erg slecht van redactie waren
geweest als de Minister had beweerd.
Het ontwerp is daarop zonder veel
verdere bespreking aanvaard met de
communisten als tegenstemmers.
Met het daarop volgende wetsvoorstel
tot beperking van de bevoegdheid van
vreemden om aan onze hoogescho.en en
universiteiten examen af te leggen had
minister Marchant ook geen buitenge
wone moeite. Eigenlijk had niemand
ernstig of principieel bezwaar tegen
deze bescherming van landgenooten
tegen mogelijke vreemde concurrentie.
De heer Moller (r.k.) opperde hei denk
beeld vreemdelingen wel toe te laten tot
de academische examens in de genees
kunst, daar deze geen recht op het uit
oefenen van praktijk schenken (om
praktiseeren moet men artsexamen heb
ben gedaan), doch een amendement on
geveer in dien geest van !en heer Van
der Waerden (s.d.ap.) werd verworpen
met 52 tegen 19 stemmen, waarna het
voorstel werd goedgekeurd met de so
ciaal-democraten en communisten a s
tegenstemmers.
Hierna werd een oud beestje van stal
gehaald. Bij de behandeling van het be
faamde pondenwetje heeft de toenmali
ge Minister van Financiën op 22 April
1932 verklaard, dat het octrooi van de
Ned. Bank was opgezegd Voor den heer
v. d. Waerden (s d.a.p.) is dit aanleiding
geweest om bij de behandeling der
Rijksbegrooting voor 1933 op 8 Decem
ber een motie van orde in te dienen,
waarbij aan de Regeering werd verzocht
te bevorderen de oprichting van een van
gemeenschapswege (dus door den Staat)
te beheeren Centrale Circulatiebank.
Het oude beestje is een oud stokpaardje
van de sociaal-democraten, die daar
naast gaarne aandringen op de instel
ling van een Industriebank.
Deze laatste heeft de Regeering steeds
afgewezen en heden heeft minister Oud
een eveneens afwijzende houding aange
nomen tegenover de motie van den
heer Van der Waerden.
Den voorsteller zij de hulde gebracht,
dat hij zich buitengewoon degelijk had
voorbereid op de verdediging van de
motie en we hebben misschien bijna
twee uur mogen luisteren naar zijn met
aanhalingen doorspekt betoog. Zijn rede
was niet enkel een aanprijzing van een
centrale credietinstelling van overheids
wege in te stellen, doch ook een aan
prijzing van georganiseerde controle op
het gansche bankwezen, dat onder
streng toezicht moet komen. De centrale
credietinstelling zou onder toezicht van
den nieuwen Economisch Raad kunnen
komen, terwijl ook het Parlement con
trole zou uitoefenen.
Nadat de heer Vervoorn (plattel.) een
vriendelijk woord had gesproken ten
gunste van de Ned. Bank, heeft minister
Oud in een niet minder zaakkundig be
toog als we van den heer Van der Waer
den hebben gehoord, diens inzichten be
streden. Hij betoogde daarbij, dat er geen
reden bestaat om een ommekeer te bren
gen in ons bankwezen. De Nederland-
sche Bank doet haar plicht en meer lan
dat. Bekwame handen leiden haar en zij
bezit het vertrouwen in de internationa
le bankwereld. Het zou hoogst ongeraden
zijn een staatscirculatiebank in het
leven te roepen, waarop de politiek in
vloed zou uitoefenen terwijl het een
foutieve politiek zou zijn aan haar een
industriebank te verbinden. Men zou
reeds gauw van „stroppenbanken" moe
ten spreken. Buitendien zou het buiten
gewoon inopportuun zijn in dit tijdsge
wricht het vraagstuk van de oprichting
van een staatsbank aan te roeren. Wat
elders meteen staatsbank is ervaren kan
trouwens geen aanbeveling zijn om dat
voorbeeld na te volgen. Men handhave
dus het octrooi van de Ned. Bank met
de vrijheid om bij vernieuwing er van
die wijzigingen er in aan te brengen,
welke de tijdsomstandigheden wensche-
lijk doen zijn.
Wij geven hier met slechts enkele
woorden de strekking weer van het we
tenschappelijk tournooi tusschen twee
deskundigen over een zeer belangwek
kende doch op het oogenblik niet actu-
eele kwestie gestreden. Of nu juist de
Tweede Kamer het aangewezen, strijd
perk voor een dergelijken strijd met
woorden mag heeten, of het niet beter
ware geweest het debat te voeren b.v. op
een vergadering van de Vereeniging
voor de Statistiek of in de Juristenver
eeniging, willen we hier maar niet uit
maken. Gelukkig stond er weinig op de
agenda, zoodat er wel een paar uur voor
een dergelijke wetenschappelijke dis
cussie af kon. De beslissing over de
vraag, wie den strijd heeft gewonnen,
ligt in handen der Tweede Kamer. Zij
zal Dinsdag bij meerderheid van stem
men uitmaken aan wiens zijde het gelijk
is De uitslag is evenwel niet twijfelach
tig: de meerderheid der Kamer zal zich
ongetwijfeld aan de zijde van den Mi
nister scharen.
Minister Eden, die een Europeesche rond
reis gemaakt heeft, om het ontwapenings-
vraagstuk in de verschillende landen te be
spreken, is weer in Londen teruggekeerd, na
dat hij vooral in Parijs heeft moeten onder
vinden, dat zijn poging geen succes zou
hebben. Ook de Parijsche bladen zijn over 't
algemeen zeer sceptisch gestemd.
Zoo meent de Paris Soir te weten
dat Eden van den beginne af geweigerd
heeft, een eigen standpunt in te nemen, voor
hij ruggespraak met zijn regeering zou heb
ben gehouden. Hij zou er zich in hoofdzaak
toe beperkt hebben, de Fransche staatslieden
bekend te maken met de voorstellen van
Mussolini. Het blad verklaart verder, dat
de Fransche minister van buitenlandsche
zaken toegegeven heeft, dat de voorstellen
van Mussolini het Fransche standpunt veel
meer naderen dan het Engelsche memoran
dum Hij achtte het evenwel bedenkelijk, dat
men Duitschland een leger van 300.000
man zou toestaan. De Paris Soir deelt ver
der mede, dat ook de Oostenrijksche kwestie
onderwerp van een uitgebreide bespreking is
geweest Eden was van meening, dat men
den arbeid van Mussolini op het oogenblik
niet moest bemoeilijken.
De Temps waarschuwt er voor, aan de op
vatting die aan Eden wordt toegeschreven,
te veel'waarde toe te kennen, daar het nog
niet zeker is, of zij overeenstemt met de op
vatting van de geheele Engelsche regeering.
Het blad geeft een uitvoerig overzicht van
de ontwikkeling der gebeurtenissen en ver
wijt Duitschland in dit verband, dat het
nooit ontwapening heeft gewild. Van Duit-
sche zijde, aldus het blad, heeft men dit
standpunt slechts ingenomen om het werk
van Genève in de war te sturen. In verband
met de Duitsche en Fransche opvattingen
is de houding van Engeland en Italië moei
lijk te begrijpen. Italië volgt daarbij tenmin
ste nog een zekere logica, omdat het uit de
vriendschap met Duitschland politiek voor
deel wil trekken. Engeland schijnt echter ge
neigd te zijn, alle resultaten, die tot dus
verre zijn bereikt, weder te laten varen.
Notre Temps verwijt de Fransche regee
ring, dat zij een groot deel der verantwoor
delijkheid ten opzichte van den tegenwoor-
digen stand, der bewapeningskwesties draagt.
Er heeft ook een tijd bestaan aldus het
blad waarin de Fransche regeering op
recht bereid was, te ontwapenen, om Duitsch
land geen aanleiding tot wapening te geven
3e nieuwe Fransche 'regeering heeft dit doei
echter volkomen laten vallen. Onverschillig,
welke beslissing, de Fransche regeering nu
zal nemen, zij kan de bewapening van
Duitschland niet meer verhinderen.
De meeste Fransche bladen verklaren bij
de bespreking van Eden's bezoek aan Parijs,
dat onder de huidige omstandigheden van
ontwapening geen sprake kan zijn.
D Matin meldt, dat de minister van bui
tenlandsche zaken, Barthou Eden een ont
wapeningsstatistiek heeft laten zien, die op
den Engelschman grooten indruk heeft ge
maakt.
Het Journal schrijft, dat Barthou Eden
inzage heeft gegeven van een rapport van
den minister voor de luchtvaart, waardoor
geen enkele illusie omtrent het gevaar van
de Duitsche eischen ten aanzien van de
Luchtvaart kon blijven bestaan. Voorts heeft
Barthou Eden een rapport van maarschalk
Pétain, den minister van oorlog, getoond de
effectieve legersterkten, dat zelfs nog niet
ter kennis van den Franschen ministerraad
was gebracht. Dit rapport toont niet alleen
in hoeverre Frankrijk reeds ontwapend heeft
doch ook den ernst van gen toestand ten
aanzien van den tegenwoórdigen stand der
Duitsche strijdkrachten. Tenslotte heeft Bar
thou Eden een rapport getoond, dat senator
Bérenger in opdracht van de commissie voor
defensie heeft uitgewerkt en dat door de
senaatscommissie voor buitenlandsche zaken
zoowel als door de senaatscommissies voor
leger en vloot is goedgekeurd.
L' Oeuvre schrijft, dat Eden heeft trach
ten aan te toonen dat ook ae eenvoudigste
controle altijd nog beter is dan in het geheel
geen controle. Van Fransche zijde heeft men
daarop geantwoord, dat een dergelijke con
trole nooit kan opwegen tegen de vrijheid
van handeling. De Fransche regeering is
voornemens den oppersten raad voor na
tionale verdediging om een rapport over het
vraagstuk der ontwapening te verzoeken
Frankrijk weigert echter gelijkheid van be
wapening met Duitschland te sanctioneeren
Op 10 April zal het te Genève bij het bureau
der ontwapeningsconferentie melding maken
van het falen van Duitschland en bij deze
felegenheid in een uitvoerig document de
ransche offers voor de ontwapening ver
melden.
De Echo de Paris schrijft, dat de opperste
raad voor nationale verdediging binnenkort
bijeen zal komen en de Fransche regeering
zal adviseeren over de voorstellen uit Lon
den, die onaannemelijk zijn. Door voortzet
ting der doellooze gedachtewisseling stelt
men slechts den dag uit waarop Frankrijk
en zijn bondgenooten tenslotte de bescher-
mings- en verdedigingsmaatregelen kunnen
nemen die noodzakelijk zijn om den vrede
te redden.
Naar aanleiding van Eden's terugkeer in
Londen schrijft de Daily Telegraph:
De omstandigheid, dat Eden te Parijs niet
langer vertoefd heeft om verdere besprekin
gen te voeren met de Fransche ministers
heeft alhier eenige verrassing veroorzaakt
Eden had nl. vroeger gezegd zijn verblijf te
Parijs eenige dagen te zullen verlengen,
wanneer de Fransche regeering tot onder
handelingen bereid bleek. Zijn spoedig ver
trek uit Parijs geeft natuurlijk aanleiding
tot vele veronderstellingen. Stellig valt het
het Fransche kabinet niet gemakkelijk, om
in dezen moeilijken toestand op binnen-
landsch poltiek gebied aandacht te wijden
aan de ontwapening. Het is ook vrijwel ze
ker, dat in een coalitie-kabinet als dat van
Doumergue aanzienlijke tegenstellingen In
deze kwestie bestaan, die pas in den loop
van den tijd kunnen worden vereffend. Dou.-
mergue en Barthou hebben de deur voor ver
dere onderhandelingen wel niet gesloten,
doch de hoop op een oplossing van de kwes
tie ook niet erg bemoedigend gemaakt. Het
Engelsche voorstel schijnt voor Frankrijk
onaannemelijk te zijn. De opperste raad van
de nationale verdediging komt binnenkort
bijeen en van diens meening zal het afhan
gen, of het Engelsche memorandum zal wor
den aangenomen of niet.
Hun zenuwen zijn uitgeput.
Met een enkel woord hebben wij reeds ge
meld, dlat specialisten Dimitrof, Popof en
Tanef een poos rust hebben voorgeschreven
in verband met hun slechten gezondheidstoe
stand. Nadere berichten uit Moskou melden,
dat geconstateerd is, dat Dimitrof lijdt aan
rheumatiek, een hart- en longaandoening heeft
en dat zijn zenuwen zijn uitgeput. Popof is
lijdend aan bloedarmoede tengevolge van
slechte voeding, en heeft een acute maag
aandoening. Tanef heeft zenuwtrekkingen en
hoofdpijnen en lijdt aan slapeloosheid.
Mevrouw Dimitrof en haar dochter zouden
gisteravond uit Berlijn naar Moskou ver
trekken.
Göbbels heeft te Hamburg een redevoe
ring gehouden. Hij ging na wat in de der
tien maanden bewind tot stand was ge
bracht, waarbij hij vooral het Winterhilfs-
werk roemde. Dezen zomer moeten weer 2
millioen werkeloozen in het productieproces
worden ingeschakeld. Spr. geeselde de
kwaadaardige critiek der intellectueelen, die
een aanval doen op het zelfvertrouwen.
Kunst en cultuur zijn gezuiverd en tot het
volk gebracht. Men is weer baas in eigen
huis geworden. De eenheid des rijks is be
houden.
De nat. soc. partij aldus Göbbels ver
der moet een minderheid zijn en een
minderheid blijven. Deze partij moet blijven
bestaan en zij zal ook behouden blijven. Zij
zal zoo in het volk ingebouwd worden, dat
partij en staat eens één en hetzelfde zullen
zijn. Met de buurlanden is vrede gesloten,
met de overige wereld wil men tot een mo
dus vivendi komen. Ieder jaar kan het volk
éénmaal in geheime stemming ja of neen
zeggen over de regeeringsdaden. In den
loop van dit jaar zal het geheele scheppen
de arbeidersdom in een corporatieve hiër
archie worden samengevat. Wie gelooft de
politiek door monarchistische rommel te
kunnen storen vergist zich. Ook wanneer
men in enkele kerkkringen gelooft het nat.
soc. regiem moeilijkheden te kunnen berei
den vergist men zich. Wanneer de kerken
van een waarachtigen Christelijken geest
bezield waren zouden zij het niet aan den
staat hebben overgelaten in dezen winter de
armen te behoeden voor honger en koude
Deze tegenstanden kunnen echter niet au
sérieux genomen worden. Ernstiger zijn de
belemmeringen, die in de eigen partij zouden
kunnen ontstaan, niet door de oude partij
genooten, maar naar de pas naar binnen
gevallenen, die nu eens willen zeggen wat
eigenlijk nat. socialisme is. Daar zal oprui
ming onder gehuoden worden.
EERETOELAGE VOOR DERDE EN
VIERDE KINDEREN.
Nieuwe Duitsche maatregel
rasverbetering.
tot
De leider van een stedelijken gezondheids
raad te Berlijn dr Klein dee'de heden in een
persconferentie mee, dat den 20sten April,
Eden's besprekingen te Parijs.
(Dag. Overzicht).
Lerroux weer kabinetsformateur
in Spanje. (Buitenland).
De Stavisky-affaire. (Buitenland).
De 3 vrijgelaten Bulgaren ernstig
ziek. (Buitenland).
Huizoeking in de kantoren der
O. S. P. te Amsterdam. (Binnenland).
De Amsterdamsche wethouder
Abrahams vraagt ontslag in, ver
band met de kwestie-Trein 8.28.
(Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
den geboortedag van Adolf Hitier, consulta-
tiebureaux voor rasverzorging zullen worden
opgericht. Voor elk derde en vierde kind van
een gezonde familie, dat na 20 Januari 1935
wordt geboren, wordt een eere-toelage van
maandelijks dertig mark toegekend, welk be
drag voor de volgende dertien jaar op maan
delijks twintig mark wordt gebracht. Voor
waarde voor de verleening van deze eere-toe-
lagen is gezondheid en erfelijke gezondheid
van de geheele familie. Door de overheid zal
daarnaar een zorgvuldig onderzoek worden
ingesteld.
DUITSCHLAND ZOEKT
OMROEPERS.
De leiding van de Rijks-radio-omroep heeft
een groote prijsvraag uitgeschreven onder 't
motto: „Het Duitsche volk zoekt zijn beste
radio-omroepers". De wedstrijd begint op 15
Maart en staat open voor alle Duitsche man
nen en vrouwen met het doel de beste omroe
pers te vinden, die prijzen zullen krijgen. Het
Rijksverbond van radio-luisteraars zal in den
zomer in duizend districten radio-avonden
houden, waar de beste omroepers gekozen
zullen worden. De prijzen loopen tot een ma
ximum van 2000 Mark.
Het rapport van den Franschen president
van het hof van cassatie, Lescouvé over de
verantwoordelijkheden inzake het negentien
maal uitstellen van de eerste affaire van
Stavisky tusschen 1926 en October 1933. Het
rapport wijst op de noodzakelijkheid van
een grootere controle en betreurt ook het
feit, dat de vrijheid van handelen van de
rechters zoo vaak is beïnvloed door buiten
staanders, waarbij vooral den nadruk gelegd
wirdt op de campagnes in de pers. Het rap
port komt tot de conclusie, dat de rechterlijke
macht als zoodanig zich niets te verwijten
heeft en geen handelingen in strijd met de eer
heeft bedreven. De chef van het parket van
de Seine is in laatste instantie de eenig ver
antwoordelijke persoon, aangezien daar,
waar het gezag ligt ook de verantwoording
gezocht moet worden.
Het tweede rapport behandelt het lot van
twee rapporten van de gerechtelijke politie
van Maart 1930, waarin de aandacht van
het parket gevestigd wordt op Stavisky, „een
individu met een twijfelachtig verleden, die
de duistere bezieler was van de Compagnie
Foncières d'Entreprises Générales de Tra-
vaux Publics en de Socitété Sima".
Het rapport wijst er dan ook, dat een tra
gische gebeurtenis het wegvallen van een
capitale getuigenis ten gevolge heeft gehad,
daar Prince met zijn verklaringen het volle
licht zou hebben kunnen doen vallen op de op
te helderen feiten. Vervolgens verhaalt het
rapport hoe men tot de overtuiging kwam,
dat Pressard de zaak verscheidene malen
had vertraagd onder verschillende voorwend
sels en met name door rapporten geruimen
tijd onder zich te houden, zonder er gevolg
aan te geven. Dit totaal van feiten, waardoor
Stavisky in staat gesteld werd zijn misdadige
handelingen voort te zetten, hebben een
zwar everantwoprdelijkheid op Pressard ge
legd.
De staking, welke in de Belgische kolen-
nijverheid dreigde uit te breken, is niet door
gegaan, aangezien de mijneigenaars de
loonsverlagingen pas over veertien dagen
zullen laten ingaan.
Te Verviers duurt de staking der textiel
arbeiders voort. Het is daar tot tamelijk
ernstige incidenten gekomen. Een ingenieur
is door stakers mishandeld Politie en
gendarmerie verspreiden voortdurend op-
loopen van stakers.
Groote teleurstelling heeft het bij de be
volking van Querqueville aan de Fransche
kust gebaard, dat drie ontboden geleerden
het aangespoelden „zeemonster" als een
soort WalVisch hebben gedetermineerd.
