dagblad voor alkmaar en omstreken.
Een rede van president Roosevelt.
Stavisky en de moordzaak-Prince.
No. 55
&xiQdi$sch Qv zvzicht
Bij de opening van de conferentie van de
N.I.R.A. heeft president Roosevelt een rede
gehouden over den nationalen weder
opbouw van Amerika.
INKRIMPING VAN DE WERKWEEK?
Dinsdag 6 Maart 1934
BUITENLAND
Nog slechts flauwe aanwijzingen.
DE ROL VAN PRESSARD.
136e Jaargang
Waf vandaag de
aandacht trekt»,i
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 1—5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letter* naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v b. HERMs. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeur: C. KRAK.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
De (^resident der Vereenigde Staten, Roo
sevelt, heeft gisteren een conferentie ge
opend van directeuren van de N.I.R.A.-codes,
die op het oogenblik reeds 600 takken van
het bedrijfsleven en die wat het aantal aan
het werk zijnde arbeiders betreft, 90 van
de industrieele bedrijven in de Vereenigde
Staten omvatten. De 3500 aanwezige ver
tegenwoord' -ers hebben zich tot taak gesteld,
de in de l£...ste acht maanden aan den dag
getreden misstanden en onduidelijkheden van
het code stelsel tezamen met de regeering uit
den weg te ruimen.
President Roosevelt, die deze conferentie
met een vrij lange rede opende, zeide o.m.,
dat hij de oorzaak van de crisis, waaraan
de Vereenigde Staten lijden, karakteriseeren
wilde met de spreuk: „Ieder voor zich zelf en
de duivel hale den minste."
Verrijking op kosten van anderen, ver
plaatsing van industrieën uit de eene naar de
andere stad, oneerlijke mededinging, zwende-
lejij met aandeelen, het ontbreken van „Plan-
wirtschaft" en zoo goed als geen sociale be
palingen, dat waren de voornaamste kenmer
ken van het bestaande systeem.
Wat sedertdien voor de bestrijding der
crisis en voor den wederopbouw van het eco
nomisch leven gedaan is, was communisme
noch fascisme, noch collectivisme, maar toe
passing van de goede democratische grond
slagen, die in Amerika jarenlang in vergetel
heid geraakt waren, toen het land zich door
afzonderlijke groepen liet regeeren.
Door het N.I.R.A.-stelse] is de samenwer
king tusschen werkgevers en -nemers eener-
zijds, tusschen verdeelers en verbruikers an
derzijds in vaste banen geleid.
Roosevelt doet een beroep op de industrie
om de arbeidsuren nog meer in te krimpen,
teneinde de werkneWenheid te verruimen en
verder om de arbeiders loonen te geven, die
hun een behoorlijk bestaan verzekeren.
-Slechts op deze wijze, aldus Roosevelt,
kunnen wij het herstel voortzetten en het
evenwicht vinden, dat wij zoeken. Wij moeten
er ons van bewust blijven, dat de menschen
in dit land, wier inkomsten niet meer dan
2000 dollar bedragen, meer dan twee derden
van de goederen koopen, die hier verkocht
I worden. Het is logisch, dat wanneer het
totale bedrag, dat de loonen van deze groe
pen uitmaakt, belangrijk hooger wordt, de
zakenlieden en werkgevers en zij die zorgen
voor het beschikbaar stellen van geld, daar
van op den duur voordeel zullen hebben door
de toeneming van den verkoop.
Een jaar geleden, aldus de president, leed
dit land onder een dusdanigen economischen
druk, dat de ineenstorting nabij was. Wij
deden een keus en begonnen met constitutio
neel wettige methoden het ontbindende
systeem van productie en ruil te reorganisee-
ren. De reorganisatie bestaat niet alleen in
het terugbrengen van de welvaart; zij moet
permanent zijn. Wij zullen nimmer meer toe
laten dat de sociale toestanden terugkeeren,
die slechts door de enorme mogelijkheden
van dit land konden ontstaan, waardoor een
slechte verdeeling van rijkdom en macht mo
gelijk was.
Het wordt meer en meer duidelijk, dat men
in alle kringen bereid is de „New Deal" te
aanvaarden. Het bankstelsel van het land is
gezond en liquide. De banken zijn nimmer
beter in staat geweest om wettig werk te ver
richten. De omstandigheden zijn dusdanig
verbeterd, dat het niet langer noodig is een
superliquiditeit te handhaven. Het is op het
oogenblik zaak voor de banken om geen cre-
dieten te verstrekken zonder voldoende zeker
heid, of leeningen, die niet toegestaan zouden
moeten worden. Zij moeten echter een welwil
lender houding aannemen tegenover wettige
credietbehoeften en de verantwoordelijkheid
inzien, die hun bevoegdheden meebrengen.
Wij consolideeren onze winsten en nemen
het besluit, dat de consolidatie ten gunste van
een voortdurenden vooruitgang moet zijn en
moet dienen ter vergrooting van het geluk en
welzijn van het Amerikaansche volk.
Verwijzend naar den toestand in Maart
1933, zeide Roosevelt, dat de toestand toen
zoo ernstig was, dat in ieder stadium van
de ziekte geneesmiddelen moesten worden
toegepast. Ons doel was deze geneesmidde
len op Amerikaansche wijze toe te passen en
niet die na te volgen, die reeds door andere
landen waren geprobeerd, die niet onder
denzelfden democratischen regeeringsvorm
leven, als wij. De waarheid is, dat gedurende
vele jaren in ons land het mechanisme van de
democratie heeft opgehouden te functionnee-
ren als gevolg van de traagheid, gedeeltelijk
van de leiders en gedeeltelijk van het volk
zelf. De National Recovery Act streeft naar
het grootst mogelijke welzijn voor het grootst
mogelijke aantal. Wat wij zoeken is even
wicht in ons economisch stelsel en rijkdom en
overvloed op onze binnenlandsche markten,
evenals vermeerdering van onzen handel met
andere naties over en weer.
Roosevelt veroordeelde destructieve critiek,
maar wilde constructieve denkbeelden gaarne
aanvaarden. Hij drukte er dan ook zijn vol
doening over uit, dat de meeste critiek niet te
gen de Nira zelf, maar tegen de methodes
van toepassing gericht is. Het doel van de
NIRA is de kopkracht van het publiek te ver
meerderen. Niemand is tegen redelijke win
sten, maar tusschen het maxime: eerst de
winst en dan de menschheid en het andere
maxime: eerst de menschheid en dan de
winst kan men niet aarzelen. Millioenen zijn
nog zonder werk, de koopkracht van het volk
is nog zeer beperkt en kan slechts vermeer
derd, ja gehandhaafd worden door de prijzen
naar een lagere schaal omlaag te drukken,
waarop hooger salarissen gehandhaafd kun
nen worden en het aantal werkhebbenden
kan toenemen. De regeering kan niet voort
gaan, om alleen den heelen last van de werk
loosheid te dragen. Wat er op het oogenblik
te doen staat, is werk te geven aan een zoo
groot mogelijk getal. Op enkele uitzonderin
gen na, is de industrie volkomen bereid
daartoe mee te werken. Bij de enkele geval
len, waarin de industrie er op eigen gelegen
heid niet in slaagt, moet de regeering krach
tig en prompt optreden en zal dit doen, om
mislukking te voorkomen. Alle waarborgen
moeten gegeven worden, om te voorkomen,
dat de kleine zaken van het tooneel verdwij
nen. De codes moeten de concurrentie-metho-
des beperken, waardoor de kleine zaken wor
den uitgeschakeld.
Richberg aan het woord.
Na Roosevelt nam Richberg, de juridische
adviseur van de NIRA, het woord, die de
Amerikaansche industrieën waarschuwde,
dat hun de gelegenheid geboden was, zich
zelf te besturen, maar dat als zij zich onver
draagzaam betoonden, tegenover het noodi-
ge openbare toezicht, dit zou beteekenen, dat
zij weigerden hun verantwoordelijkheid ten
volle te aanvaarden. Richberg was van mee-
nin, dat de grondconclusies, welke uit de aan
neming van de N.I R.A. voortvloeien, zijn,
dat 1. de zaken niet willekeurig moeten wor
den gestandaardiseerd, 2. algemeene regels
voor een rechtvaardige concurrentie moeten
worden gedecreteerd, die universeel kunnen
worden toegepast, 3. de salarissen en werktij
den niet kunnen worden vastgesteld, zonder
rekening te houden met de maat en de capaci
teit van de industrieën, om handenarbeid te
gebruiken en de kosten daarvan te absorbee-
ren, en 4. niettemin is het algemeen mini-
mum-tarieen voor de loonen moeten worden
vastgesteld.
De rol, door wijlen Prince in de voorbe
reiding van het onderzoek inzake het Sta-
visky-schandaal gespeeld is nu volkomen
duidelijk.
Hij had Pressard, den afgezetten procu
reur van de republiek, beschuldigd de poli-
tie-rapporten over Stavisky van hun wer
king beroofd te hebben. Daarop ging hij in
zijn papieren snuffelen, en vond hij twee
brieven van Pressard uit 1930 en 1931,
waarin deze hem schreef uit die rapporten
geen conclusie te trekken, omdat Pressard
zelf de zorg daarvoor op zich nam. Deze
brieven zijn verdwenen, niemand weet hoe,
maar voor den gang van zaken heeft dit
geen belang.
Het staat nü wel vast, dat Prince ver
moord is' en dezé moord met die brieven in
verband moet worden gebracht. Meer en
meer blijkt een ware Maffia'dien uitgevoerd
te hebben, getuige het opzichtige mes, dat
bij het lijk gevonden wérd, en geen dienst
kan hebben gedaan.
De kooper van het mes wordt nog ge
zocht. Dat hij zich niet bij de politie aan
meldde, bewijst ten overvloede, dat hij van
nabij bij dezen overval betrokken was. Heel
belangrijk is de aangifte van den man, die
hem na den koop tegen een kameraad, die
hem voor het warenhuis wachtte in een
auto, vragenderwijs twee plaatsnamen hoor
de noemen, die beide op den weg naar Dijon
^Zooals gemeld, komt het signalement
door eenige getuigen gegeven van een man,
die Prince gevolgd heeft, overeen. De aan
dacht is nu zeer gespannen op drie auto s
welke den avond van den moord op een af
gelegen plaats gezien zijn bij de plaats op
de spoorlijn, waar de resten werden gevon
den. De auto's waren toen leeg, en men ver
moedt, dat de man, die Prince aan het sta
tion te Dijon opwachtte, met hem in een
daarvan gestapt is, waarna hij met behulp
van de inzittenden van de twee andere auto's
vermoord moet zijn.
Het gras op die plek moet den volgenden
ochtend sporen van een vechtpartij vertoond
hebben. Helaas is het onderzoek in die op
zichten in gebreke gebleven. Naar. men weet
is het mes het zinnebeeld van de carbonari,
die daarop den eed van trouw afleggen.
Men kan daarbij denken aan de internatio
nale boeven'bende waarvan Stavisky deel
moet hebben uitgemaakt.
„Trouwe dankbaarheid".
Naar nader wordt gemeld over het ont
heffen uit zijn functie van den procureur
en medewerker van Pressard, Hurleaux, ge
schiedde de ontheffing uit zijn functie op
grond van een brief, dien men gevonden had
en die Hurleaux aan Stavisky had geschre
ven. Hij verzoekt Stavisky daarin voorspraa.-.
voor hem te willen zijn, en onderteekende
zijn verzoek met de verzekering van „trou
we dankbaarheid"
Toen Hurleaux het besluit van den mi
nister van justitie werd medegedeeld, kreeg
hij een zenuwinstorting en trachtte zich ln
het gerechtsgebouw te vergiftigen. Aanwe
zige rechters slaagden er echter in dit te
verhinderen, waarna hij onder strenge be
waking naar een sanatorium werd overgc-
bracht.
Prince vergiftigd?
De commissaris van politie Bonny heeft
zich tegen veler verwachting in niet naar
Dyon begeven om een onderzoek in te stel
len in het mysterie Prince, doch is te Pa.rl)s
gebleven, aangezien daar de meeste ïnlich
tingen te verkrijgen zouden zijn. Een medi
cus die belast was met de autopsie, zou ge
constateerd hebben, dat Prince vergiftigd
zou zijn, volgens de meening van den medi
cus met 'n soort chloroform. De vermoedens
dat Prince vóór den moord verdoofd zou
zijn, zouden hiermede worden bevestigd.
Opzienbarend nieuws.
De „Echo de Paris" van gistermorgen
brengt nieuwe opzienbarende mededeelingen
over het geval Prince. Een medewerker van
het blad zou in de garage, waar de wagen
van den inmiddels gearresteerden Romanino
wordt gestald, vernomen hebben, dat de wa
gen in den nacht van 21 Februari den
nacht waarin Prince werd vermoord niet
in de garage was. De garageknecht zou zich
herinneren, dat mevr. Romanino, als zij den
wagen gebruikte, altijd 'n grooten wit-zwar-
ten hond bij zich had. Volgens berichten in
de bladen heeft men dicht bij de plaats
waar het lijk van Prince is gevonden een
dame met een witten hond uit een auto zien
stappen, welke wagen korten tijd later in de
richting van Parijs terugreed.
Op een andere plaats publiceert de „Echo
de Paris" een uitvoerige combinatie van een
naar Dyon gezonden specialen correspon
dent, die bij gebrek aan berichten er. feiten
verschillende oude gegevens combineert en
tot de conclusie komt, dat Prince in het ge
heel niet meer levend in Dyon is geweest en
dat het in Dyon z.g.n door hem afgegeven
telegram aan zijn vrouw evenzeer vervalsch'
was als het ingevulde aanmeldingsformu
lier in het hotel, en dat Prince in den trein
gedurende de vier minuten durende rit door
een tunnel is gedood, waarna zijn lijk uit
den trein te geworpen en handlangers het op
de rails vastbonden.
DE NIET-ARIERS IN DUITSCHLAND
Mogen niet in de theaters optreden.
Officieel wordt bekend gemaakt:
De Rijksminister voor Volksvoorlichting
en Propaganda heeft het volgende verzoek
gericht tot de regeeringen der landen:
In toenemende mate wordt geconstateerd,
dat niet-ariërs, die reeds verdwenen en klaar
blijkelijk grootendeels naar het buitenland
waren gevlucht, in theaters, variétés, caba
rets e.d. weer optreden. Ik wijs er op, dat het
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
optreden op het Duitsche tooneel afhankelijk
is van het lidmaatschap van een der organi
saties van de Reichstheaterkammer en dat
niet-ariers het toetreden tot deze organisa
ties overeenkomstig par. 10 der genoemde
verordening wordt geweigerd. Ik verzoek
derhalve den politieautoriteiten instructie te
geven in alle in aanmerking komende geval
len het diploma van lidmaatschap der orga
nisatie te eischen en wanneer dit niet kan
worden vertoond, het optreden te verhinde
ren. Ik bepaal voorts, dat gevallen, waarin
het lidmaatschap van een organisatie wordt
aangetoond, ter kennis moeten worden ge
bracht van den president der Reichstheater
kammer, omdat het geval nader wordt on
derzocht. Ik verzoek nadrukkelijk mijn ver
zoek uit te voeren. Het mag niet zoover ko
men, dat het publiek tegen het optreden van
elementen, waarvan het reeds meende be
vrijd te zijn, zich zelf te weer stelt.
DRIEVOUDIGE MOORD.
Te Berlijn.
Gisteravond is in de Putlitzstrasse een
te Berlijn wonende gehuwde vrouw, haar
16-jarige dochter en een 3-jarig dochter-
tjee in hare bedden vermoord gevonden.
De dood is zonder twijfel ingetreden als
gevolg van slagen met een zwaar voor
werp op het hoofd. De vermoedelijke
dader is de echtgenoot. Waarschijnlijk
is de moord reeds in den nacht ot- Zon
dag gepleegd.
DE BELGISCHE TEXTIELSTAKING.
Ernstige excessen.
In verband met de staking der textiel
arbeiders is het te Verviers tot eenige ern
stige incidenten gekomen. Twee arbeiders,
die op het station balen wol losten, werden
door stakers aangevallen en door steenwor
pen ernstig gewond. Voorts zijn tal van met
wol beladen vrachtauto's aangehouden,
waarbij de lading van de wagens werd ver
wijderd. De leider van een woltransport
werd, toen hij met zijn wagen wilde vluch
ten, door stakers gevolgd, uit den wagen
gesleurd en tegen den grond geslagen. Hier
na wilden de stakers den wagen leegplun
deren, doch de politie slaagde er in hen te
verspreiden.
20 PERSONEN VERGIFTIGD.
Door paardenvleesch.
In d-e plaatsen Arrou en St. Pellerin
bij Chateaudun in Frankrijk zijn ruim
20 personen na het nuttigen van paar
denvleesch onder ernstige vergiftigings
verschijnselen ziek geworden. Een der
patiënten is reeds in het ziekenhuis
overleden. Het vleesch is door een rei
zend handelaar verkocht.
ITALIAANSCH SCHTP GESTRAND.
Tot dusverre 12 dooden.
In de nabijheid van Constanza aan de
Zwarte zee is het van Stamboel komende
Italiaansche petroleumscbip „Santoni"
welks machines defect waren, gestrand.
Toen reddingbooten in de nabijheid van
het schip kwamen, brak de scheepsromp
onder den zwaren druk der golven door
midden. De eene helft verdween onmid
dellijk in de diepte. 17 leden der beman
ning, waaronder eenige officieren slaag
den er in, in een reddingboot te vluch
ten. Deze boot sloeg echter korten tijd
later om. 14 man gelukte het na boven
in mschelijke inspanning aan land te
komen. Negen hunner overleden nog
voor zij in het ziekenhuis waren aange
komen, de overige vijf verkeeren in
hopeloozen toestand. Verder dreven nog
de lijken van 3 matrozen aan land. Op
de tweede helft van den scheepsromp,
die op het oogenblik nog aan ae rotsen
hangt, bevinden zich de kapitein en fie
overige 11 leden der bemanning.
In verband met het stormachtige weer
en de ongelukkige positie van he schip
zijn alle reddingspogingen nog ver-
geefsch geweest. De hooge zeegang be
lette zelfs het schip te naderen.
Men vreest dan ook, dat ook de laatste
12 leden der bemanning ten doode zijn
opgeschreven.
CRITIEK SPANJE.
Beperking van het recht van
staking?
Aangezien de Spaansche vakvereeni-
gingen opnieuw met staking dreigen en
de toestand onhoudbaar dreigt te wor
den, heeft de regeering besloten het par
lement een wetsontwerp voor te leggen,
waarbij het stakingsrecht zal wordpn
beperkt.
Voorts beslotot de regeering. dat con
centratiekampen zullen worden inge
richt op de Balearen en de Canarische
eilanden, in het bizonder voor zwervers
en bedelaars.
Plannen tot aanslagen ontdekt.
In verband met de komende stakingtn der
Spaansche vakbonden, kon de politie ver-
Roosevelt over den nationalen
wederopbouw van Amerika. (Dag.
Overzicht).
Stavisky en de moordzaak-Prince,
(Buitenland).
Het Raspoetin-proces. (Buitenland.)'
Pest in Britsch-Indië. (Buitenland)
Onder Zevenaar twee boerderijen
afgebrand. (Binnenland).
Doodelijke aanrijding te Zevenaar.
(Binnenland).
Crisis steunboschikkingen land
en tuinbouw vastgesteld. (Land- en
Tuinbouw).
Overval te Amstelveen. (Binnen
land).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
schillende plannen tot het plegen van aan
slagen ontdekken.
Te Granada werden eenige winkels ge
plunderd waarbij drie personen werden ge
dood.
SLACHTOFFERS VAN DE PEST.
Meer dan 2800.
Uit Lucknau (Britsch-Indië) wordt ge
meld, dat volgens een officieele stati
stiek in de vereenigde provincies aldaar
in drie weken tijd 2866 personen ten ge
volge van de pest om het leven zijn ge
komen.
SCHEEPSRAMP NABIJ HONGKONG.
Driehonderd menschen omgekomen.
Door onbekende oorzaak is in de nabij
heid van Tajoengkau het Chineesche stoom
schip „Sjehai" gezonken, dat zich op weg
bevond naar Canton. Daarbij zijn meer dan
300 menschen om het leven gekomen. Naar
gemeld wordt, rijn honderd passagiers en
leden der bemanning geied.
TSALDARIS OVER HET
BALKANPAC
De Grieksche minister-president, Tsal-
daris, heeft zich in een verklaring van
vertegenwoordigers van de pers gekeerd
tegen de fantasieën van zekere bladen
betreffende de besluiten die ter Balkan
conferentie genomen zijn. Deze besluiten
zijn geheim, en Tsaldaris hoopt, dat de
door de bladen gepubliceerde onjuiste
interpretaties niet afkomstig zijn van
deelnemers aan de conferentie. Op de
vraag, wat voor een verklaring hij zou
afleggen in het parlement met betrek
king tot het Balkanpact, zeide Tsaldaris
oa, dat het hem onmogelijk was, ree Is
thans den tekst van de verklaring in de
kamer bekend te maken. De verklaring
zal echter op geenerlei wijze afwijken
van datgene, wat ter conferentie is be
sloten. Spr. was niet voornemens door
zijn verklaring in de kamer den tekst
van het pact te wijzigen, daar dit een
inbreuk zou beteekenen op de aanvaarde
verplichtingen van het pact, dat reeds
door Griekenland is onderteekend.
DOOR ARABIEREN VERMOORD
Volgens een bericht uit Bagdad zijn
de Amerikaan Fisher en de Duitsche
journalist Rudolf May uit Dusseldorf,
die zich met een vouwboot op weg be
vonden naar Indië, op de Tigris door
Arabieren, 100 mijl ten Zuiden van Bag
dad neergeschoten. De Amerikaan be
kwam een schot in het hoofd en viel uit
de boot. De Duitscher kon zwaar ge
wond geborgen en naar een naburig
dorp gebracht worden. Kort voor zijn
dood kon hij nog eenige mededeelingen
verstrekken over den overval. Hii ver
telde, dat hij met zijn kameraad de
boot voor den nacht aan den oever wil
de vast maken, toen een groep Arabieren
verscheen, waarvan één om vuur vroeg.
Onmiddellijk daarop hadden de Arabie
ren op Fisher en Maq geschoten.
ALLE VROUWEN EN KINDEREN
VAN DEN TSJELJOESK1N GERED.
De Russische vliegers Ljapidewski en zijn
begeleider Petroff zijn er in ges.aagd bij het
kamp van de opvarenden van de Tsjeljoes-
kin te dalen en alle tien vrouwen en de beide
kinderen goed en wel over te brengen naar
Kaap Wellen van waar zij met het vliegtuig
Ant IV waren opgestegen.
De redding gesciiedde onder uiterst moei
lijke omstandigheder ln verband met het
feit dat het kamp is opgeslagen op een
plaats, waar een tei.iDeratuur van 40 graden
beneden nul heerscht.
