DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
llit het JUulemmt
3).ageiii&sch Oveczicht
^Buitenland
De Belgische premier over de
herbewapening van Duitschland.
De Stavisky-affaire.
Onstuimig Spanje.
No. 56
Woensdag 7 Maart 1934
België wil den „vrede der veiligheid". Er kan
in Europa geen vrede heerschen, zoolang
België's veiligheid bedreigd is.
EEN BELANGWEKKENDE REDE.
Het lijk van Prince opgegraven.
136e Jaargang
Wat vandaag de
aandacht trekt
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behajve Zon
en eestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat Groote letter* naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij vb. HERMs. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Den Haag, 6 Maart 1934.
TWEEDE KAMER.
De Tweede Kamer is heden weer met
een nieuw lid verrijkt. De heer Hellen-
berg Huhar (r.k.) heeft wegens zijn be
noeming tot burgemeester van Rijswijk
het kamerlidmaatschap nedergelegd en
in zijn plaats is verkozen verklaard de
heer E. J. M. Stumpel. Hedenmiddag
heeft de Voorzitter den nieuwbenoemde
op de gebruikelijke wijze geinstalleerd.
Gelijk men op zijn vingers kon natel
len, heeft de Kamer hierop de motie-
Van der Waerden ten gunste van een
staatscirculatiebank verworpen met een
aanzienlijke meerderheid van tegen
stemmers. Tegen 22 voorstemmers, so
ciaal-democraten, den heer Arts (r.k.
volkdp.) en den heer Sneevliet (rev.soc.)
stonden 58 tegenstemmers, waaronder
zelfs de communisten.
Hierna is de Kamer overgegaan tot
behandeling van de Begrooting van het
Zuiderzeefonds voor 1934 Vele sprekers
haden zich daarvoor opgegeven, zoodat
bij voorbaat de behandeling van het ont
werp in één dag uitgesloten leek, vooral
omdat de sprekers doorgaans nogal
breedvoerig in hun uiteenzettingen
waren.
De eerste spreker, de heer Van de Bilt
(r.k.j hield, gelijk reeds meermalen, een
pleidooi ten gunste van meer steun aan
verschillende belanghebbenden, die door
do inpoldering van de Zuiderzee in
moeilijkheden zijn geraakt of areigen te
geraken. De garnalenvisschers, de een
denhouders, de vischventer3, de wier-
visschers, enz. voor allen deed de heer
Van de Bilt een goed woord hooren Dat
de wiervisschers door de inpoldering
zouden benadeeld worden, was ontkend;
men beweerde, dat er een ziekte onder
het wier was uitgebroken, maar wan
neer er nu geen wier kan gevischt wor
den, ligt dat niet aan den gezondheids
toestand van het zeewier maar, volgens
hem, aan de stroomingen van het afge
voerde water, die verhinderen, dat het
wier wortel schiet. Ten bewijze van de
juistheid dier bewering had de afge
vaardigde een stopflesch met zelfge
kweekte zeevier meegebracht en ver
toonde deze aan belangstellenden.
Ten slotte drong de spreker er op aan,
dat de krachten de Zuiderzeesteunwet
uitkeering genietenden in beroep zouden
kunnen komen bij hooger instantie.
De heer Lovink (c.h. ontwikkelde zijn
bezwaren tegen voortzetting van de in
poldering. Zij kan nooit winstgevend
worden en waar het nu reeds moeite
kost de 14 000 H A. van den Wieringer-
meerpolder bewoonbaar te maken, is het
z.i niet verantwoord met het werk voort
te gaan.
De heer Lingbeek (h.g.s.) pleitte voor
een betere steunregeling voor de Urker
visschers. De steunwet werkt z. i. veel
te onregelmatig.
Ook de heer Duymaer van Twist (a.r.)
deed ernstige klachten hooren over de
Zuiderzeesteunwet. Hij beweerde een
tasch vol met klachten bij zich te heb
ben!
De heer Eb-els (v.d.) achtte voortzetting
van de inpoldering zeer gewenscht. Hij
drong aan bij de in gebruikneming \an
de drooggelegde polders een proeve te
nemen met staatsexploitatie.
De heer Louwes (lib.) achtte het plicht
met de inpoldering voort te gaan. Hij
ried bij de uitgifte van cultuurgronden
met groote voorzichtigheid te werk te
gaan. De ervaringen weleer met den
Haarlemmermeerpolder opgedaan kun
nen ons een les zijn.
De heer Cramer (s.d.ap.) pleitte voor
steun aan de garnalenvisschers, ook al
bevisschen zij de Wadden. Hij sloot zich
overigens bij den heer Van de Bilt aan.
De heer Van Voorst tot Voorst (r.k.)
vroeg nadere inlichtingen omtrent den
stand der inpoldering.
De heer Van den Heuvel (a.r.) drong
er op aan, dat wanneer er voortgegaan
wordt met de inpoldering, waaromtrent
hij nadere inlichtingen vroeg, er meer
handenarbeid zou verricht worden.
De heer Bierema (lib.) drong er na
eenige financieele beschouwingen op
aan dat er tot verlaging van het pen
van het IJselmeer zal worden overge-
gaan.
De heer Van der Zaal (r.k.) en later
na hem ook de heeren Drop (s.d.a.p.) en
Snoeck Henkemans (c.h.) zetten uiteen,
hoe gewenscht het mag heeten, dat door
de Regeering een beroepsinstantie van
de beslissingen van de zoogenaamde
Generale Commissie in het leven wordt
geroepen
De heer Van der Waerden (s-d a p
drong aan op een wettelijke regeling van
de uitgifte van ingepolderde gronden
Wanneer we ten slotte vermei oen dat
Directeur: C. KRAK.
de heer Vervoorn (plattel.) In tegenstel
ling met zijn voorganger Braat pleitte
voor voortzetting van de inpoldering
kunnen we van de Tweede Kamer af-
EERSTE KAMER
Daar is in de middagvergadering lang
en breed gesproken over Hoofdstuk xk
(departement van Sociale Zaken en we
hebben heel wat gehoord, i*t ook reeds
in de Tweede Kamer is gezegd We mo
gen dus ook hier wel zekere beknoptheid
m acht nemen.
Eerste spreker was de heer Danz
(s.d.a.p.), die onder meer als middel
tegen de werkelooshed de veertigurige
werkweek aanbeval. Terwijl hij met ge
noegen had gezien, dat de steunnormen
niet zullen worden verlaagd, drong hij
er op aan ook voor de geestelijke be
scherming van de werkloozen te zorgen.
Met name dient de Regeering zich te
ontfermen over de jongere geratie, de
100.000 jeugdige werkeloozen, die zoo
licht geneigd zijn den slechten weg op
te gaan.
De heer Andriessen (r.k.) pleitte voor
verbindendverklaring van collectieve
arbeidscontracten en de instelling van
een kinderbijslagfonds van rijkswege.
Naar hij verder becijferde kan een
verlaging van de locnen in de bouw
vakken geen noemen^waardigen invloed
hebben op de daling van de huishuren
voor arbeiderswoningen.
Zijn partijgenoot, de heer Heerkens
Thijssen deed een ernstig woord ten
gunste van de jeugdige werkeloozen
hooren. Zij tellen allicht een honderd
duizend en de Regeering mag ze niet aan
hun lot overlaten.
De heer Ter Haar (c.h.) beweerde, dat
de gemeentebesturen bij den steun aan
den woningbouw de bouwvereenigingen
voortrekken boven de particuliere bou
stappen en gaan over tot de orde van
den dag.
wers en drong er op aan soberder te
doen bouwen ten einde de tekorten op de
woningexploitatie te doen inkrimpen.
De heer Van Embden (v.d.) klaagde
over de toepassing van een der jongste
artikelen in ons Strafwetboek, art.
23bis, waarbij den rechter de bevoegd
heid wordt gegeven, ondanks de wet
principale hechtenis voorschrijft, niette
min den verdachte een geldboete van
ten hoogste 5000 op te leggen. Nu
schrijft de Arbeidswet voor, dat een
werkgever, die binnen 2 jaar 3 maal we
gens overtreding de:1 wet wordt veroor
deeld hechtenisstraf zal hebben te on
dergaan. De rechter maakt evenwel van
art ,23bis gebruik om niettemin die
hechtenis te vervangen door een geld
boete en die boete is altijd zoo laag, dat
de werkgever zich er niet veel van aan
trekken zal. Hij drong dus aan door een
wetswijziging hierin verandering te
brengen.
De heer Hermans (sd a.p.) kwam o.a. op
voor de te werk gestelden te Landsmeer,
die uit de werkverschaffing waren ver
wijderd nadat zij opruiende pamfletten
hadden verspreid.
De heer Smeenge (lib.) vroeg ter wille
van de werkverschafing steun voor de
veenderij-, pleitte voor boschcultuur als
werkobject en zette uiteen, dat een
som van twee ton voor steun aan de
jeugdige werekeloozen lang niet vol
doend mag heeten. Hij hoopte op krach
tiger hulp voor deze jonge menschen, de
toekomst van onze maatschappij.
De laatste spreker van heden was de
heer Rugge (s.d.a.p.), die uiteenzette, dat
de huur van arbeiderswoningen slechts
verlaagd kan worden door de rente van
het daarvoor verleende bouwkapitaai te
brengen op 4 percent. Hij sloot zich aan
bij het pleidooi van den heer Smeenge
ten gunste van ruimer boschcultuur.
Morgen voortzetting.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
In den Belgischen senaat heeft de minister
president de Broqueyille gistermiddag een
rede gehouden over de herbewapening van
Duitschland, een rede die op zich zelf reeds
belangwekkend was, maar die thans, nu de
reis van Eden als mislukt moet worden be
schouwd, nog meer de aandacht trekt.
Volgens de Broqueville zijn er twee mid
delen, om Duitschland te dwingen de mili
taire clausules van het Verdrag van Versail-
les te eerbiedigen: lo. het juridische middel
krachtens het befaamde art. 213, ofschoon
het zeker is dat ten minste twee mogend
heden Engeland en Italië, zullen weigeren
tot het instellen van een onderzoek last te
geven; 2o. de preventieve oorlog, welke als
tweede middel rest wanneer Duitschland
weigert de militaire clausules te erkennen.
Dit is een remedie, dat erger is dan de
kwaal, aldus De Broqueville, en dat slechts
door een crimineele mentaliteit zou kunnen
worden overwogen. Zoolang er hoop blijft
op een accoord is het niet veroorloofd een
onmiddellijk en zeker ongeluk uit te lokken
om er een ander, verder afgelegen ongeluk
door te vermijden. Dit is mijn gevoelen en
dat der Fransche regeering.
De woorden, die ik spreek zijn hard, aldus
de premier, maar zij moeten gesproken wor
den, omdat zij de waarheid uitdrukken. Ik
realiseer de bitterheid van den toestand, die
een gevolg is van groote illusie der men
schen, die in het Verdrag yan Versaiües de
historische leer en de histqnsche waarheid
over het hoofd hebben gezien, en gemeend
hebben, dat het mogelijk is een groot land
blijvend in een ipositie van ontwapening te
houden. Hoe kon men meenen, dat 27 lan
den, die met elkaar vereenigd waren, het ook
in de toekomst eens zouden blijven over de
kwestie Duitschland, welks eenheid bezegeld
is geworden door het Verdrag van Versail-
les, datgene op te leggen wat Napoleon, de
alleenheerscher van bijna geheel Europa,
tegenover Pruisen niet heeft vermocht.-
Waar heeft men ooit gezien dat dergelijke
bepalingen als in het Verdrag van Versail-
les de omstandigheden overleefden, waaruit
zij geboren zijn? Het Duitschland van he
den is niet meer het Duitschland van 11 No
vember 1918. Wat is geworden uit den ge-
meenschappelijken wil der zeventwintig ge
allieerden, die het verdrag van 1919 moeten
verdedigen?
Het is het onafwendbaar lot der geschie
denis, dat een overwonnene zich vroeg oi
laat weer verheft. De groote mogendheden
hebben dit sinds lang begrepen. Te Genéve
en in de onderlinge beraadslagingen zijn
Frankrijk, Engeland en Italië er eind 1932
toe gekomen om Duitschland het recht van
gelijke behandeling toe te staan. Wij moeten
erhalve het vraagstuk thans beschouwen
zooals het zich in Maart 1932 aan ons voor
doet.
Men moet den moed hebben de waarheid in
de oogen te zien. Droomen leiden tot niets,
soms echter naar een catastrofe. Het gaat er
niet om, of en hoe men Duitschlands herbe
wapening zal toelaten, maar in de eerste
plaats gaat het erom, een bewapeningswed
loop te verhinderen, die tot den oorlog voert
Daarin ligt het gevaar dat alle volken van
Europa, Duitschland niet uitgesloten, be
dreigt. Een internationale conventie tot be
perking der bewapening is het eenige middel
om een bewapeningswedloop en daarmede
een oorlog te verhinderen. De besprekingen
te Genéve hebben tot niets geleid. Zij zijn
onder een nieuwen vorm en met nieuwe for
mules hervat. De geheele wereld heeft er be
lang bij, dat zij tot het gewenschte resultaat
leiden.
Alle landen weten wat een bewapenings
wedloop beteekent. Duitschland kan evenmin
als de andere landen de ongelooflijke lasten
op zich nemen, welke een bewapeningswed
loop in de huidige crisisperiode met zich
meebrengt.
Ten slotte herinerde de premier aan het
resultaat van den wereldoorlog en de geogra
fische positie van België, welke het noodig
maakt, dat geen element van veiligheid ver
onachtzaamd mag worden. België wil den
vrede der veiligheid". De regeering heeft
den moed om ter wille van den vreaeswaar-
borg offers te verlangen van de bevolking,
welke haar krachten bijna reeds te boven
gaan. Er kan in Europa geen vrede heer
schen, zoolang België'c veiligheid bedreigd
is. De regeering zal zich alle moeite geven,
dat een conventie tot stand komt, die België
een minimum van offers en een maximum
van veiligheid brengt.
Critiek in de Fransche pers.
Bovengenoemde rede van minster-presi
dent der Broqueville wordt in de pro-Fran-
sche kringen scherp veroordeeld. Men ver
wijt den premier dat hij in zijn redevoering
een standpunt heeft ingenomen, dat zich
scherp onderscheidt van de oriëntale van
de Fransche politiek, ja zelfs in tegenstel
ling daarmede is. De rechtsccnservatieve
Nation Beige schrijft over een coup de
théatre in den senaat en beweert, dat de pre
mier zich aangesloten heeft bij een politiek
van „volledig prijsgeven". Zijn verklaringen
zijn in staat alle goede burgers met verba
zing en smart te vervullen. Het zet een
streep door het geheele vijfde deel van het
verdrag van Versaillles. Hoe kan men na
zooveel ervaringen in het verleden aldus
het blad nog gelooven, dat Duitschland
een conventie in acht zal nemen, waardoor
zijn bewapenigen worden gelimiteerd. De
Broqueville heeft zich aangesloten bij een
soort neo-briandisme op het oogenblik,
waarop in Frankrijk het briandisme dood ls
Mevr. Stavisky verhoord.
De Fransche enquêtecommissie heeft gister
middag Mme Stavisky gehoord, voorname
lijk over de politieke persoonlijkheden, waar
mede Stavisky omgang had. O. M. ver
klaarde zij, dat haar man haar verteld had,
in een afzonderlijk vertrek van het café de
Paris te hebben gedéjeuneerd met ex-minister
Julien Durand. Persoonlijk heeft zij niemand
van de politie of het ministerie van financiën
gekend. Ambassadeur de Fontenay kwam
•nooit in de woning van Stavisky.
Wat de dood van Stavisky betreft, ver
klaarde zij, dat zij hem in staat achtte tot
het plegen van een zelfmoord, waar zij dan
ook niet aan twijfelde, toen zij naar Cha-
monix ging. Sindsdien heeft zij zooveel ge
hoord, dat zij het nu niet meer weet.
De vroegere particuliere secretaris van
Stavisky, Romagnino, is gisteren voor de
commissie van enquête in de zaak-Stavisky
geleid. Hij weigerde echter op de hem ge
stelde vragen te antwoorden en verklaarde,
dat hij slechts den rechter van instructie in
aanwezigheid van een advocaat te woord
zou staan.
Bij het verhooren van een employé der ad
ministratie van een Stavisky-onderneming
kwam ook ter sprake, dat een chèque-souche
den naam van den huidigen minister van
landbouw, Queuille dTaagt. De getuige ver
klaarde, dat hij dezen chèque persoonlijk
heeft geïnd, maar dat hij zich niet kan her
inneren, op wiens naam hij was uitgeschreven.
Vervalschingen in Stavisky's
chequeboek?
De parlementaire enquête-commissie in de
Stavisky-affaire heeft gisterochtend een aantal
documenten bestudeerd, in het bizonder de
foto's van chèques en souches. Het schijnt
dat men geconstateerd heeft, dat in ver
scheidene gevallen de namen, welke op de
chèques waren geschreven, zijn uitgewischt
en door andere namen zijn vervangen. Daar
om worden de nieuwe namen met zeker
voorbehour genoemd.
Afgevaardigde Louis Proust, wiens naam
in dit verband is genoemd, heeft direct een
dementi gepubliceerd, waarin het verklaard,
dat er sprake is van een vervalsching.
Een Reuter-bericht meldt verder, dat de
parlementaire onschendbaarheid van Louis
Serre is opgeheven.
De koffers van Rita Georg
in beslag genomen.
De rechter van instructie te Bayonne heeft
telegrafisch bevolen, dat zeven valiezen van
de actrice Rita Georg, welke zich te Parijs
bevinden, in beslag moeten worden genomen.
Nieuwe aanklacht.
De vroegere afgevaardigde Byer, is door
den rechter van instructie te Parijs gehoord in
de zaak-Stavisky en aangeklaagd wegens
heling. Boyer heeft van Stavisky chèques ont
vangen tot een bedrag van 800.000 franken.
Omtrent het geval Prir.ce wordt bekend,
dat het lijk, nadat de deskundige heeft ge
constateerd, dat Prince klaarblijkelijk is ver
doofd, voordat hij op de rails werd gewor
pen, voor een nader onderzoek zal moeten
worden opgegraven. Met het onderzoek zijn
zeven dokters belast.
Een opzienbarende onthulling.
Het „Journal" en het „Petit Journal" be
spreken hedenmorgen in hun ochtendbladen
eenige sporen van het Stavisky-schandaal,
welke naar de Barmatt-affaire schijnen te
leiden.
Het „Journal" brengt de dezer dagen
plaats gehad hebbende uitwijzing der gebroe
ders Barmatt uit Nederland in verband met
de ontwikkeling van het onderzoek naar het
Stavisky-schandaal. De uitgewezenen waren
klaarblijkelijk voornemens zich naar België
of Tsjecho-Slowakije te begeven. Het blad
herinnert eraan, dat de jongste der drie ge
broeders Barmatt, Heinrich, tweemaal ver
geefs gepoogd heeft samen met Stavisky een
zaak te vestigen. Een maal zou een poging
zijn gedaan tot stichting van een Parijsche
Barmatt Bank, welke schuld-overschrijvin
gen bij een der Stavisky-ondernemingen zou
onderbrengen Dit plan is echter nooit uitge
vierd.
Voorts zouden de gebroeders Barmatt zich
hebben geïnteresseerd voor electrificatiewer-
ken in Fransch-Marokko, waarvoor zij echter
D© Belgische premier over d' her
bewapening van Duitschland. (Dag
Overzicht).
De Stavisky-affaire bereikt haar
hoogtepunt. (Buitenland).
Rumoerig Spanje; alom stakin
gen te verwachten. (Buitenland.)
Groote overstroomingen in Ame
rika. (Buitenland).
Treinramp nabij Moskou; 19 doo-
den. (Buitenland)
Zomertijd van 15 Mei tot 7 OcL
(Binnenland).
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
niet de noodige concessies konden krijgen.
Derhalve is ook dit plan nooit uitgevoerd.
Volgens de „Matin" zouden de opsporings
pogingen naar den persoon, die het telefoon
gesprek heeft gevoerd, waardoor Prince zoo
genaamd naar zijn zieke moeder te Dyon
werd geroepen op het punt staan tot resul-
laat te leiden. Men verwacht binnen zeer ko--
ten tijd een opzienbarend onthulling.
De bouwvakarbeidersstaking.
Ingrijpen der regeering?
De ministerraad van Spanje is gisteren
bijeengekomen en heeft besloten tot het
nemen van buitengewone maatregelen tot
handhaving van de orde. Aan het einde van
de zitting verklaarde de minister van arbeid,
op dat oogenblik was de eigenlijke staking
nog niet afgekondigd dat de regeering de
staking der bouwvakarbeiders niet zou kun
nen tolereeren en vastbesloten was de wet
door een ieder te doen eerbiedigen. Wie er
zich niet aan wil houden zal zeer streng
worden gestraft.
Afkondiging alarmtoesfand?
Naar verluidt zou de regeering overwe
gen om in geval van n odzaak de staat van
alarm af te kondigen.
Brutale roofoverval.
Gistermiddag hebben twee pistoleros te
Barcelona een roofdoverval gepleegd van
zoo groote brutaliteit, dat zelfs de Catalaan-
sche hoofdstad geen tweede voorbeeld daar
van kan aanwijzen. De beide bandieten be
gaven zich op klaarlichten dag naar een
druk zakenpand, dat op slechts 200 M af
stand van het hoofdbureau van politie ligt.
Zij haalden een geldlooper uit een lift, be
roofden hem van zijn geldtasch met 38000
pesetas inhoud, duv/den de aanwezige zes
bezoekers in de lift, lieten die omhoog gaan
en vluchtten met de pistolen gereed tot vu
ren. Zij wisten, zonder herkend te zijn, te
ontkomen.
Madrileensche bouwvakarbeiders
staken.
De socialistische en syndicalistische bouw
vakarbeiders te Madrid hebben gsteren de
passeve stakng uitgeroepen, hoewel de werk
gevers hun eischen voor 90 pCt. zijn tege
moet gekomen. De arbeiders houden de
werkplaatsen bezet en de politie beperkt zich
er tot incidenten te voorkomen.
Het nieuwe kabinet.
Het nieuwe kabinet heeft zich in de zitting
van gisteren aan het parlement voorgesteld
Lerroux legde geen regeeringsverklaring af,
doch beperkte zich er toe een algemeene am
nestie tegen 14 April, den herdenkingsdag
der stichting van de republiek, in het voor
uitzicht te stellen. De sociaal-democraten ver
klaarden zich tegen de regeering, doch er is
geen stemming gehouden en er is ook geen
motie van wantrouwen ingediend.
Winkels geplunderd.
Te Vigo in Spanje heeft een groep werk
loozen onder leiding van een marine-matroos
verscheidene winkels geplunderd. Toen de
politie ingreep, werd zij met een hagel van
steenen ontvangen, zoodat zij van de vuur
wapens gebruik moest maken. Verscheidene
personen werden gewond. Te Santander
kwam het tot verschillende botsingen tus-
schen stakende arbeiders en politie, waarbij
verscheidene personen werden gewond.
De groote a.s. staking.
De leiding van het Spaansche socialisti
sche vakverbond heeft in den loop van den
nacht een verklaring gepubliceerd, waarin
wordt gezegd, dat de vakbonden niet voorne
mens zijn hun strijd op te geven of op com
promissen in te gaan. Alle bij de U.G.T. aan
gesloten organisaties worden opgeroepen, de
bouwarbeiders, metaalbewerkers en typogra
fen, welke bij de laatste groepen Vrijdag jr
staking gaan. te steunen, wanneer de protest
staking Vrijdagavond niet tot het gewensch
te resultaat heeft geleid. De drie groepen om
vatten ongeveer 200.000 arbeiders. De publi
catie van de leiding der U.G.T. wordt be-
