DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Waarom Göring bedankt heeft als Pruisisch Minister.
2 Millioen voor den Middenstand.
SxigeÜiksch Ouezzicht
LBuitenland
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTENT 1EN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. TeleL 3, redactie 33.
No. 105
Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 4 Mei 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Tweede Kamer-zitting
Een stap, welke veel goeds kan doen,
aldus minister Oud.
In het Hitler-proces vormt de
benoeming van Dr. Frich een
nieuwe schakel.
De nieuwe positie van Göring.
Waf vandaag de
aandacht trekt,,v
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Den Haag, 3 Mei 1934.
Alvorens eenige dagen vacantie te nemen
heeft de Tweede Kamer hedenmiddag een
paar wetsontwerpen goedgekeurd zonder er
lang bij stil te staan, zoodat we, om één uur
bijeengekomen, reeds om drie uur weer op
straat mochten staan. Het had misschien nog
wat eerder gekund; de besprekingen, waar
toe het eerste punt der agenda, de crediet-
verleening voor den Middenstand, aanlei
ding gaf, waren niet steeds van zeer gewich-
tigen aard. Alle acht sprekers, die het woord
voerden voor minister Oud het ontwerp na
der toelichtte, verklaarden er voor te zullen
stemmen. Maar ze hadden toch wel enkele
opmerkingen te maken en eenige vragen te
stellen.
De eerste spreker, de heer Zijlstra (a.r
kwalificeerde niet onjuist het wetsvoorstel
om 2 millioen beschikbaar te stellen voor de
credietverleening aan den middenstand als
een voorstel met een psychologisch karakter.
Het is een bescheiden poging om den mid
denstand tegemoet te komen, welke met dank
baarheid mag worden aanvaard, maar waar
van men geen te hooge verwachtingen mag
koesteren. De spreker stelde enkele vragen:
zal er onderscheid worden gemaakt tusschen
gewoon crediet en crisiscrediet? Wat verstaat
men onder middenstand? Zou het niet ge-
wenscht zijn aan een commissie het toezicht
op de besteding van crediet op te dragen?
Ook de heer IJsselmuiden (r.k.), die het
crediet niet onjuist als een borgstellingscre-
diet omschreef, vroeg omtrent enkele punten
nadere inlichtingen.
Desgelijks deed de heer Drop (s.d.a.p.), die
informeerde, of het niet mogelijk zou zijn, dat
ook andere dan de Middenstandsbank' van
het crediet profijt trokken. En is men verze
kerd van de volkomen onpartijdigheid van
die instelling?
De heer Bakker (c.h.), die verzekerde, dat
zijn fractie bereid was haar stem aan het
ontwerp te geven, achtte het niettemin noo-
dig toch enkele vragen te doen. Hij infor
meerde daarbij naar de waarborgen, welke
gevraagd zouden worden voor het verkenen
van crediet en drong er op aan geen steun
te verkenen aan onvolwaardige bedrijven.
De heer Ebels (v.d.) toonde zich zeer inge
nomen met het voorstel, de in kritieken toe
stand verkeerende middenstand heeft zeker
aanspraak op hulp, vooral de kleinere win
kelstand. De credietverleening geschiedde op
zoo ruim mogelijke schaal, maar welke voor
waarden zullen worden gesteld en hoe zal
de volwaardigheid van een bedrijf worden
onderkend?
De heer Westerman (nat.-herstel) maakte
de niet onaardige opmerking, dat terwijl gis
ter nog de meerderheid der Kamer geweigerd
had mede te werken om den middenstand den
druk van de Winkelsluitingswet te verlich
ten, men vandaag algemeen bereid is om
hem te helpen. Maar de 2 millioen, welke
men er voor beschikbaar wil stellen zijn niet
veel, misschien even voldoende om een be
hoorlijke begrafenis voor den winkelstand
te bekostigen. En het is nog de vraag, of de
regeering bereid zal zijn de volk twee mil
lioen te besteden. De spr. koesterde daarom
trent eenigen twijfel. Naar zijn overtuiging
is het haast onvermijdelijk, dat de Midden
standsbank, die over het geven van crediet
zal hebben te beslissen niet altijd volkomen
objectief zal kunnen oordeelen over de vol
waardigheid van een bedrijf. Waarom haar
op dit punt een monopolie gegeven? Zal zij
niet bij voorkeur hare klanten voortrekken?
De heer Vervoorn (plattel.) vond dezen
vorm van steun niet voldoende, de Midden
stand heeft recht op krachtiger hulp en mag
dus deze regeling slechts op afbetaling aan
vaarden.
Nadat de heer Teulings (r.k.) enkele vra
gen had gesteld betreffende de wijze, waar
op crediet zal worden verkend, kwam mi
nister Oud aan het woord. Hij erkende de be
scheiden strekking van het voorstel, maar
voor het oogenblik kan niet meer gedaan
worden en goed gehanteerd kan dit bedrag
veel doen bereiken. Maar daarbij moet de
uiterste voorzichtigheid worden betracht,
zoodat crediet niet mag worden verkend aan
onsoliede bedrijven of bedrijven zonder reden
van bestaan. De minister meende, dat dit cre
diet niet vergeleken mag worden met den di-
recten steun aan den landbouw, welke een
geheel ander karakter draagt. Op één punt
komen zij evenwel overeen, zij bedoelen de
kerkgelegenheid te verruimen. Het gevraag
de crediet heeft, gelijk de heer IJsselmuiden
terecht opmerkte, het karakter van een borg
stellingsfonds. Het is geen subsidie aan de
Middenstandsbank. Dat deze gekozen is als
lichaam om het noodige crediet te verkenen,
komt, omdat aldus het eenvoudigst en het
goedkoopst zal worden gewerkt, zeker goed-
kooper dan wanneer er een nieuwe organi
satie in het leven ware geroepen. Daarbij
kwam, dat de regeering reeds in relatie
stond met deze bank, waaraan reeds in 1927
een garantie was verkend. Zij krijgt vrijheid
van handelen echter onder toezicht van de
regeering. Andere banken kunnen niet wor
den ingeschakeld, maar de minister was be
reid te overwegen, dat de Middenstandsbank
de medewerking aanvaardt van gelijksoorti
ge instellingen. Het begrip middenstand moet
in ruimen zin worden genomen, maar een
scherpe omschrijving wenschte de minister
niet te geven. Ook achtte hij het ongewenschf
in nadere bijzonderheden te treden. De voor
waarden zullen niet zwaarder zijn dan on
vermijdelijk is, omtrent de volwaardigheid
van een onderneming is niet bij voorbaat te
beslissen, over het rentetype en andere bij
zonderheden mocht hij zich thans niet uit
laten, maar de minister had volk vertrou
wen in de goede gestie en de onpartijdigheid
van de Middenstandsbank.
Er werd niet gerepliceerd en zonder stem
ming is hierop het gevraagde crediet ver
kend.
Na zonder discussie hare goedkeuring te
hebben gehecht aan het wetsontwerp, waar
bij voor de leden van den Raad van State
een leeftijdsgrens (75 jaar) wordt bepaald
en hun aantal met 3 wordt ingekrompen, is
de Kamer tot 15 Mei uiteengegaan.
Sinds de nat.-soc. beweging in Duitsch-
lond de macht in handen heeft genomen en
Hitler op het schild plaatste, is de arbeid om
tot zulk een eenheidsstaat te komen, ter hand
genomen, waarbij de voorstanders van een
geünificeerd rijk intusschen de noodige voor
zichtigheid betrachten, daar telkens weer de
noodzaak bleek om particularistische gevoe
ligheden te ontzien en den toestand niet te
forceeren.
Het centraliseeringsproces fs nochtans ge
leidelijk aan voortgezet door het voorbereiden
en nemen van allerlei inleidende maatregelen,
nadat op grond van de machtigingswet van
Maart '33 in de daaropvolgende maand de
wet betreffende de instelling der rijksstad
houders, gesteld onder het rijksministerie van
binnenlandsche zaken, was afgekondigd. De
machtigingswet had practisch afgerekend
met de grondwet van Weimar, onder vigeur
van welke constitutie tevergeefs was gepoogd
iets van de door velen gewenschte en nood
zakelijk geachte rijkshervorming tot stand te
brengen; de rijksstadhouderswet rekende af
met de zelfstandigheid der landen, schafte
hun parlementen af en stelde hen feitelijk
rechtstreeks onder het rijksgezag. Het funda
ment voor den eenheidsstaat was in korten
tijd door de nat. soc. machthebbers gelegd.
Daarop is sindsdien omzichtig voortge-
arbeid en zijn de bestekken uitgezet voor net
optrekken van het gebouw der rijksunificatie
Veel verzet moet daarbij overwonnen worden.
Het Beiersche partcularisme liet een oogen
blik de tanden zien, toen een rijksstadhouder
over de hoofden der staatsautoriteiten heen,
werd benoemd. Tot een uitwissching der
grenzen van de landen is de centrale regee
ring nog niet kunnen overgaan, doch noch
tans maakt het werk van de administratieve
eenheid langzaam maar zeker vorderingen
Speciaal Pruisische tegenstanders van de
rijkseenheid (Pruisen was immer een bolwerk
van de macht der feodale Junker, die in de
overmacht van Pruisen over de overige riiks-
deelen hun kracht wisten gelegen en tot hen
behoort tenslotte ook de grijze rijkspresident)
lieten zich niet onbetuigd. In het begin van
dit jaar, toen reeds de afkondiging werd ver
wacht van beslissende stappen, werd plotse
ling verklaard, dat voortaan de veelbespro
ken kwestie van de eenheid van het rijk taboe
was, in welke instructie de invloed van den
rijkspresident werd gezocht.
Ofschoon sindsdien over de rijkshervor-
ming niet meer gesproken werd, heeft de
rijkskanselier den daartoe strekkenden arbeid
daarom nog allerminst opgegeven.
De jongste mutaties in Pruisen lijken daar
van een nieuw bewijs te leveren.
De thans tot minister van binnenlandsche
zaken benoemde rijksminister van binnen
landsche zaken dr. Frick, geldt voor een der
voornaamste supporters van Hitiers unifica
tieplannen. Ofschoon in naam nog een Prui
sische staatsregeering blijft behouden. (Gö
ring blijft premier), is toch de civiele uitvoe
rende macht overgegaan op een rijksminister,
waarmede een belangrijke stap is gedaan in
de richting van de oplossing van het land
Pruisen, in het rijk. Het politiewezen is het
eenige deel van het machtsgebied van den
Pruisischen minister van binnenlandsche
zaken, dat niet in handen van dr. Frick komt,
doch blijft bij den minister-president Göring.
Nadrukkelijk is gisteren nog eens door den
officieelen Pruisischen berichtendienst mee
gedeeld, dat reeds eenigen tijd geleden de op
perste leiding van de staatspolitie is overge
gaan van Binnenl. Zaken naar het minister
presidentschap. Hieruit valt met vrij groote
zekerheid af te leiden, mede in verband met
andere maatregelen om de politie in de ver
schillende landen in één hand te brengen, dat
het in de bedoeling ligt in de toekomst te ko
men tot een rijksministerie van politie, dat
dan onder generaal Göring zal komen te
staan. De benoeming onlangs van den rijks
leider der S.S., Himmler, tot chef van de ge
heime staatspolitie, wijst in dezelfde richting
van groeiende centralisatie ook van het poli
tiewezen in de handen van één rijksleider.
Afgescheiden dus van de politie heeft rijks
minister Frick feitelijk het totaal van alle
machtsbevoegdheden in Pruisen van gene
raal Göring overgenomen, aldus het Hbld.
De personeele unie, zoo herinnert de Ber-
lijnsche correspondent van de ,,N. Zür. Z."
tusschen rijksregeering en Pruisisch kabinet
betreft thans dientengevolge reeds de minis
teries van binnenlandsche zaken (Frick);
van wetenschap en onderwijs (Rust); van
landbouw (Darré) en economische zaken
(Schmitt). Slechts de ressorten van finan
ciën (Popitz) en justitie (Kerrl), waarbij de
reorganisatie tot rijksinstantie langduriger
voorbereidingen noodig maken, worden nog
door speciale Pruisische ministers beheerd.
Geleidelijk aan wordt derhalve het werke
lijke gezagsterrein van den rijksminister van
binnenlandsche zaken uitgebreid ten koste
van de afzonderlijke landen. De maatregel,
welke thans ten opzichte van Pruisen is ge
nomen, zal wel spoedig worden gevolgd
door soortgelijke maatregelen voor de overi
ge landen. De ministers van binnenlandsche
zaken zullen achtereenvolgens hun civiele
uitvoerende macht moeten overdragen aan
den rijksminister; hun politioneele macht
komt aan een rijksminister van politie, wiens
aanwijzing nog slechts een questie van tijd
schijnt te zijn. Aldus wordt het terrein geëf
fend voor de afschaffing ook van de be
staande territoriale indeeling in landen, om
te'worden vervangen door een indeeling in
bestuursdistricten of provincies, welke stam-
gewijze zouden worden gevormd.
Met groote taaiheid en hardnekkigheid
blijft Hitler streven naar de bereiking van
zijn ideaal, de rijkseenheid, en de afschaffing
der landen, waarin de dynastieke gedachte
haar groote steunpunt vond.
Het voorbereidend werk is blijkbaar in
vollen gang.
De definitieve verwezenlijking van de uni
ficatie zal intusschen nog wel eenigen tijd op
zich laten wachten.
Want het is moeilijk aan te nemen, dat zij
ooit de signatuur van rijkspresident v. Hin
denburg zou kunnen krijgen.
EEN INTERVIEW MET DR. SCHACHT.
Naar de nat.-soz. Zeitungsdienst meldt,
heeft de rijksbankpresident dr. Schacht, den
redacteur van den „Westdeutschen Beo-
bachter", Leo Schaefer een interview toege
staan, waarbij bij o m. zeide:
Het resultaat der transferconferentie kan
op het oogenblik op geenerlei wijze worden
overzien. Gij weet, dat de rijksregeering en
de rijksbank niet met een licht hart hun toe
vlucht hebben genomen tot transferbeperkin
gen. doch eerst, toen de bitterste nood daar
toe dwong. Gij weet ook, dat onze deviezen-
zorgen niet uitsluitend bestaan uit het
transferprobleem. De talrijke exportmoeilijk
heden, waar wij op stuiten, hebben een uit
werking gelijk aan een groot uithongerings-
proces ten opzichte van materiaal, hetgeen
niet alleen een ruïneuzen invloed moet uit
oefenen op de volkshuishoudelijke betaal
kracht van Duitschland en op zijn transfer
mogelijkheden, doch dat ons tevens ook als
kooper van buitenlandsche grondstoffen en
fabrikaten meer en meer verzwakt. Wij
staan nog voor een groote en moeilijke taak
en ook verder zal de zeer taaie wil tot door
zetten van het Duitsche volk noodig zijn,
wanneer wij meester willen worden over
dezen toesrand.
Op een vraag betreffende de dekking der
biljettencirculatie en een eventueele devaluatie
ter vergrooting van de Duitsche concurrentie
kracht in het buitenland, antwoordde dr.
Schacht: De door een deel van het bedrijfs-
wezen om redenen van buitenlandschen han
del op het oogenblik wel verdedigde devalua
tie op voorbeeld van andere landen kan voor
Duitschland niet worden overwogen. Niet
alleen de rijksbankpresident, maar ook de
rijkskanselier, de rijksminister voor econo
mische zaken de rijksminister voor propa
ganda hebben hun meening in dezen zeer dui
delijk en ondubbelzinnig uitgesproken. De
met een devaluatie van de rijksmark onafwijs
baar samengaande verontrusting van de
economie zou een fatalen invloed hebben op
het vertrouwen van het volk in de staats- en
economische leiding.
Betreffende de reorganisatie van het
Duitsche credietwezen zeide dr. Schacht, dat
dank zij het streven van toonaangevende in
stanties ook voor de gemiddelde en kleine
credietnemers, voor zoover deze credietwaar-
dig zijn, credietmogelijkheden geenszins meer
ontbreken.
Beteffende de mogelijkheid van rente-verla
gingen zeide dr. Schacht, dat de geheele
rijks bankpolitiek, onder onvoorwaardelijk
veiligstellen van de valuta, streeft naar een
geleidelijke doch krachtige renteverlaging.
Een plotseling omschakelen zou zonder ern
stige economische schokken onmogelijk zijn,
terwijl een langzamer ontwikkeling op de
geld- en kapitaalmarkt zonder ernstige sto
ringen denkbaar was.
HOE HOOGVERRAAD IN
DUITSCHLAND BESTRAFT WORDT.
Heden is de Duitsche wet afgekondigd tot
regeling van de strafrechtelijke vervolging
van hoog- en landverraad. In de nieuwe wet
wordt bepaald, dat met den dood zal wor
den gestraft hij, die met geweld of bedrei
ging met geweld, probeert het rijksgebied
geheel of gedeeltelijk te doen inlijven bij een
vreemden staat, of een tot het rijk behoo-
rend gebied van het rijk wil losscheuren.
Evenzoo wordt gestraft degene, die den
rijkspresident of den rijkskanselier of een
ander lid van de rijksregeering wil probeeren
te berooven van zijn constitutioneele macht,
of iemand met geweld of bedeiging met ge
weld, tot een dergelijk misdrijf aanspoort of
hen verhindert hun constitutioneele plichten
te vervullen.
De straffen hiervoor zijn: doodstraf of
levenslang tuchthuisstraf, of een tuchthuis
straf van ten ministe vijf jaar. Evenzoo wordt
gestraft wie ter voorbereiding van een hoog-
verraderlijke onderneming in relatie treedt
met een buitenlandsche regeering of de hem
toevertrouwde openbare macht misbruikt of
manschappen aanwerft of in den wapenhan
del oefent.
Ook landverraad in den gewonen zin van
het woord kan met den dood worden gestraft.
GEVAARLIJKE NONSENS VAN
„DER STURMER".
Julius Streicher, de uitgever van het be
faamde anti-semietische blad „Der Stürmer".
dat wegens zijn kwetsenden inhoud niet naar
het buitenland mag worden uitgevoerd, heeft
op den 1 Mei-dag een speciaal nummer van
zijn krant uitgegeven, dat geheel handelt
over „ritueele moorden" en over een be
weerd „Joodsch complot om Hitler te ver
moorden". Lugubere afbeeldingen moeten de
bekend*, moord-sprookjes aannemelijk maken;
Streicher meent al gevallen van ritueelen
moord te kunnen geven uit de tweede eeuw
voor Christus.
De inhoud van dit extra „Stürmer"-num-
mer is van dien aard, dat het ook in natio-
naal-socialistische kringen te München afkeer
heeft gewekt, ofschoon de anti-Joodsche po
litiek in Beieren den laatsten tij*., weer in
hevigheid toeneemt. Maar de bewering, dat
men Adolf Hitler het slachtoffer zou willen
maken van een „ritueeien moord" is blijkbaar
zelfs den Beierschen anti-semieten te dol.
„DE BESTE ARBEIDER VAN
FRANKRIJK".
Gaston Doumergue.
Sedert Woensdag behoort minister-presi
dent Doumergue tot de „beste arbeiders van
Frankrijk". Wij gelooven het graag, want
weinigen werken op hun leeftijd nog zoo
hard, zoo intensief en met zooveel zichtbaar
genoegen als de uit zijn welverdiende rust
gehaalde oud-president der republiek.
Een delegatie van de „Société Nationale
des meilleurs ouvriers de France" is op het
Elysée ontvangen en heeft den premier een
herdenkingsplaquette, tezamen met de me
daille en het lintje der vereeniging, overhan
digd. En Doumergue verzekerde in zijn ant
woord dat van alle titels, die men hem heeft
gegeven, die van „de beste arbeider van
Waarom Göring bedankt heeft als
Pruisisch minister. (Dag. Over
zicht).
Wellicht zal de gemeente Amster
dam door de kroon worden ver
plicht de door den raad afgewezen
herclassificatie door te voeren. (Bin
nenland.)
Het onweer van gister bracht veel
regen: te Hasselo een jongen ge
dood. (Binnenland.)
Doodelijke
(Binnenland.)
verkeersongevallen.
Mededeeling over het mysterie
der Reeuwijksche plassen. (Binnen
land.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Frankrijk" hem het meest ontroert, omdat
hij uitgaat niet naar den minister-president
of naar den staatsman, maar naar den
mensch zelf, naar Gaston Doumergue.
OOSTENRIJKS CONCORDAAT
MET HET VATICAAN.
Groote invloed der Kerk op het
openbare leven.
De „Osservatore Romano" publiceert de
volgende bijzonderheden over het met Oos
tenrijk gesloten concordaat:
Oostenrijk waarborgt de katholieke Kerk
de vrije uitoefening van den eeredienst. De
H. Stoel benoemt de aartsbisschoppen en
bisschoppen, doch de Oostenrijksche regee
ring behoudt zich het recht voor, politieke
bezwaren tegen een benoeming te maken. De
benoeming van professoren aan de theologi
sche faclteiten van den Staat zal slechts ge
schieden met toestemming van de kerkelijke
autoriteiten. Het godsdienstonderwijs in de
lagere en middelbare scholen wordt gewaar
borgd. De Kerk, de congregaties en de reli
gieuze orden hebben het recht scholen te
stichten en te leiden, welke subsidie van den
Staat kunnen ontvangen. Deze bepaling heeft
ten doel de ontwikkeling van de bijzondere
katholieke scholen te bevorderen.
Huwelijken, gesloten volgens het canonieke
recht, worden dor den Staat erkend. Congre
gaties en religieuze orden mogen zich vrij
vestigen en gesticht worden op het grondge
bied der republiek. De salarieering van de
geestelijkheid door den Staat geschiedt vol
gens de thans geldende bepalingen.
DE AANSLAG UNTER DEN
LINDEN.
Daad is opgehelderd.
Naar wordt medegedeeld is thans de
handgranaataanslag Unter den Linden vol
ledig opgehelderd. Het betreft hier noch een
aanslag op een bepaald persoon, noch om
een terroristische daad, doch slechts een af
zonderlijk optreden van een persoonlijk ver
bitterd en communistisch opgeruid man. De
dader, Erwin Schulze, is naar het huis van
bewaring overgebracht.
FRANKRIJK EN DE JAPANSCHE
POLITIEK.
Ten opzichte van China.
In het antwoord der Fransche regeering
op de Japansche nota wordt o.m. gezegd:
„Met voldoening neemt de Fransche re-
5eering kennis van de bevestiging van de
apansche regeering van trouw, niet alleen
aan de algemeene principes van internatio
naal recht, ma.r ook aan het verdragsstatuut
dat thans de betrekkingen van China me de
vreemde mogendheden regelt".
Met betrekking tot een eventueel optreden,
dat schadelijk zou zijn voor de handhaving
van orde zegt het Fransche antwoord:
„Wanneer dergelijke eventualiteiten in
China mochten voorkomen is de Fransche re
geering er van overtuigd, dat de keizerlijke
regeering in overeenstemming met de ande
re mogendheden een oplossing zal trachten
te vinden volgens de principes van het ipact
van Washington, vooral door de nynnelijke
procedure vervat in artikel 7. Slechts in dit
kader en in dezen vorm van volgens de op
vatting van de Fransche regeering een bil
lijke en voldoening schenkende oplossing
voor de Chineesche aangelegenheden gevon
den worden".
NATIONALE FEESTDAG IN POLEN.
De nationale feestdag in Polen is in ge
heel Polen plechtig gevierd. In de hoofdstad
Warschau werd zeer druk gevlagd. iNadat
des morgens in de kathedraal te Warschau
een plechtige dienst was gehouden, defileer
den troepen van alle wapenen voor den pre
sident der republiek, de leden der regeering,
civiele en militaire autoriteiten en het
Corps Diplomatique.