DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Oneenigheid in het Engelsche kabinet? E Qageliiksch OvecxicAt i'Buitenland No. 110 Vrijdag II Mei 1934 136e Jaargang De door het Engelsche kabinet gevoerde economische politiek is een struikelblok gebleken. LANDBOUW CONTRA HANDEL. Waf vandaag de, aandacht trekt, n ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33. Directeur; C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Opzienbarende geruchten over een ernsti ge oneenigheid in het Engelsche kabinet doen thans de ronde. En daarbij komt, dat zij ditmaal niet afkomstig zijn van het meest gezaghebbende blad, dat in bijna voortdu rende telefonische verbinding staat met den premier en met Baldwin. De belangstelling voor de geruchten is daarom niet zoo levendig als anders. Zij zijn thans wellicht gegrondvest op onweerspre kelijke feiten, waarvan het belangrijkste is dat er ernstig meeningsverschil heerscht in den boezem van het kabinet over belangrijke politieke kwesties. Er zijn dwars drijvers en doordrijvers. Wanneer zij niet ontvankelijk zijn voor de leuzen van het compromis leven en laten leven, geven en nemen moeten vroeg of laat de verschui vingen komen. „Verschuiving'' is het woord voor reorganisatie van het kabinet. Het is als reorganisatie een verzachtend woord. Ministers, die op den duur ongeschikt blij ken voor groepswerk en die individueel niet sterk genoeg zijn, hun wil door te drijven, moeten worden vervangen door andere man nen. Een „verschuiving" waarvan nu weer bij.geruchte wordt gewaagd, is erg dicht bij een regeeringscrisis. - Welke zaken kunnen zoo'n toestand be werken? Of anders gevraagd: wat kan lei den tot tweespalt zoo hevig, dat de verschui ving eruit moet voortkomen? Volgens de jongste uiteenzettingen over de ontwape ningskwestie, is deze kwestie niet langer in staat tweedracht te zaaien in de Britsche re geering. De ontwapeningskwestie is nog een goede steen voor de oppositie, om ermee op de regeering te mikken. Maar het effect kan slechts zijn dat kabinet-eensgezindheid op dit punt roerender wordt. Er is een korte pe riode geweest waarin principes in botsing dreigden te komen. Aan MacDonald werd het verlangen toegeschreven Frankrijk tegemoet te komen in de verzoeken van dit land om Engeland's woord voor materieelen bijstand in gevai van oorlog, ter verhooging van Frankrijk's .veiligheid. Aangezien een dergelijk tegemoetkomen Engeland in het geval van een Europeeschen oorlog onvermijdelijk, want automatisch zou meesleuren, bestaat er in het land de grootst mogelijke populaire afkeer van een zoodani- gen vorm van buitenlandschen politiek. En deze afkeer weerspiegelt zich in het kabinet, waar MacDonald ernstig verzet heeft ont moet tegen zijn denkbeeld, Frankrijk nog meer waarborg voor veiligheid te verschaf fen en dan het bezit in het Verdrag van Lo- carno, dat indien men mag afgaan op de pers toch al veel meer toezegt dan de helft van het Engelsche volk lief is. Maar zooals gezegd, op dit punt is nu voor de hechtheid van het landsbestuur niets meer te vreezen. Het is duidelijk geworden dat Frankrijk zijn heil niet langer zoekt in hulp van een sterken Engelschen arm. Zelfs al zou Groot-Brittannië meer waarborgen willen geven (die dan zouden worden gege ven in ruil voor vermindering van Frank rijk's gewapende macht) dan nog zoo leest men de jongste opvattingen in Frank rijk zou dit land niet bereid zijn één ge weer op te leggen of één man af te danken. Frankrijk heeft geloof gevonden in de nieu we strategische ker, die verklaart dat de sterkste aanval het moet verliezen van de sterkste verdediging. Frankrijk heeft de sterkste verdediging in manschappen, ma teriaal en fortificaties Het hoopt bovendien dat Hitier het niet zal uithouden en het houdt zich overtuigd dat Duitschland om economische redenen zoo lang Hitier aan het bewind is, niet aan een aanvallenden oorlog zal kunnen denken. De opvatting is niet bevordelijk voor zelfs een schijn van succes voor de ontwapeningsconferentie. Maar ze heeft in elk geval Engeland uit een lastig di lemma gered en het kabinet daar verlost van althans één kwestie die de eensgezindheid bedreigde. De voorstellen van de Morning Post, vol gens welke er uit het verloop van het ontwa- peningsgeworstel een nieuw geschil in het kabinet is gerezen over de vraag of Enge land in internationale politiek zijn lot zal verbinden aan Duitschland of aan Frankrijk ten behoeve van handhaving van den vrede en de Britsche nationale veiligheid lijkt wat fantastisch en lijkt voorts erg op een poging MacDonald, dien dit blad van het meest oprechte egoisme uiteraard niei kan zetten, te wraken. Want dit blad wil we ten dat MacDonald meer voelt voor aanslui ting aan Duitschland dan aan Frankrijk, terwijl algemeen bekend is dat de invloed van het pro-Fransche departement van bui- tenlandsche zaken zoo groot is dat geen mi nister een dergelijk denkbeeld zou opperen indien hij het al zou koesteren. Daarbij komt dat het belangrijkste deel van de pers indien het zou moeten kiezen, Frankrijk als bond genoot zou kiezen, terwijl de Morning Post zelf en de Daily Mail persé willen dat Engeland en Frankrijk in buitenlandsche politiek samengaan. E>e voorstelling van de Morning Post is die van het oer-conservatieve partijblad. Het meest wordt de kabinets-eenheid thans bedreigd door de economische politiek van de regeering, die naar allen schijn de poli tiek van economisch nationalisme is, die door den minister van landbouw niet alleen wordt bepleit met het vuur van den pionier en den hervormer, maar ook met verrassen de snelheid en kracht wordt doorgezet. Hel is duidelijk dat deze politiek lijnrecht in strijd is met het streven van Runciman, den minister van handel, die in bilaterale han delsverdragen voor den Britschen export- handel beproeft te redden wat nog kan wor den gered. Zij is ook lijnrecht in strijd in haar reeds merkbare consequenties met de ontwikkeling van wederzijdschen handel in het Britsche rijk, om niet'te spreken van de opvattingen van de Rijksvrijhandelaren van Lord Beaverbrook, die „prachtige afzon dering" willen niet zoo zeer voor Engeland in het bijzonder als voor het Britsche Rijk in zijn geheel, economisch en politiek. De politiek van economisch nationalisme van minister Elliot kan geen verschil maken tusschen Nederland, Denemarken en Argen tinië aan den eenen kant en Canada, Austra lië en Zuid-Afrika aan den anderen kant Voor Elliot moeten ze over één kam wor den geschoren. Canada en Nieuw-Zeeland zijn even gevaarlijk voor den Britschen boer als Nederland of Denemarken. Hier krijgt men een ingewikkelden toestand. De Dominions vragen om een grooter aandeel in de markt van het Moederland. Maar de teekenen .wijzen onvermijdelijk op vermindering vati'dat aandeel. De poli tiek van den geestdriftigën minister van landbouw, die tot heden in staat is geble ken al het verzet in het kabinet tegen zijn plannen te overwinnen, leidt tot veelzijdige tegenstrijdigheid. Een aanzienlijk deel van de Conservatieve Partij gaat met hem mee zoo lang hij aan de Dominions hun plaatsje in het economische zonnetje blijft gunnen. Een kleiner deel van dit partij wordt onge rust nu hij de Dominions gaat bekorten Runciman is nog niet heelemaal van zijn oude liberale opvattingen vervreemd en be seft dat van welvaart voor het land geen sprake kan zijn indien de uitvoerhandel niet opleeft. Hij kan ze alleen doen opleven door middel van wat de Daily Express beschrijfi als „zwarte verdragen" (de bilaterale han delsverdragen met het buitenland). Maar hoe kan de uitvoerhandel opleven wanneer Elliot de producten van de buiten landers, de Dominions incluis, meer en meer weert? Deze bom zal vroeg of laat moeten barsten. HENDERSONS BESPREKINGEN IN PARIJS. Henderson heeft gisteren te Parijs een onderhoud gehad met den vice-president van de ontwapeningsconferentie. Vervolgens begaf hij zich naar de Engelsche ambassade, waar hij een bezoek bracht aan den nieuwen Engelschen ambassadeur. Vandaar begaf hij zich begeleid door den leider van de ont- wapeningsafdeeling van den Volkenbonds raad, Aghnides, naar den Quay d'Orsay, waar de Fransche minister van buitenland sche zaken te zijner eere een déjeuner had aangericht. Hieraan zaten ook aan de secretaris-generaal van den Quay d Orsay, Léger, de leider van de Fransche volkenbonds- afdeeling, Massigli, zijn vertegenwoordiger en twee leden van het kabinet van den mi nister van buitenlandsche zaken. De be sprekingen van den Franschen minister van buitenlandsche zaken en Henderson vingen tijdens het déjeuner aan en werden in den loop van den middag voortgezet. Tot dus verre is nog niets naders omtrent het ge sprokene bekend geworden. De officieeie mededeeling over het onder houd stelt alleen vast, dat de besprekingen tot 16 uur hebben geduurd en Vrijdag zullen worden voortgezet. In welingelichte kringen verluidt, dat Henderson en Barthou tijdens hunne ge- dachtenwisseling den algemeenen toestand van de ontwapeningsconferentie zeer diep gaand hebben besproken en daarbij tot de overtuiging zijn gekomen, dat deze toestand niet veel goeds belooft. In Fransche kringen heeft men na de verklaring, die Henderson voor zijn vertrek uit Londen heeft afgelegd, niet veel anders verwacht. Men vraagt zich thans af, of Henderson niet eventueel zou willen afzien van het bijeenroepen van de hoofdcommissie, die in beginsel voor 29 Mei zou moeten worden geconvoceerd, Henderson terug naar Londen. Uit Parijs wordt nog gemeld, dat de voor zitter van de ontwapeningsconferentie, Hen derson plotseling zijn reisplan heeft gewij zigd. Na zijn onderhoud met den Franschen minister van buitenlandsche zaken, Barthou, zal hij niet naar Genève doorreizen, maar Vrijdag naar Londen terugkeeren In de bladen wordt de opvatting naar voren gebracht, dat Henderson, nadat hij zich op de hoogte gesteld heeft van de mee ning der Fransche regeering, in Downing- street rapport wil uitbrengen alvorens Eden vertrekt naar Genève. Het bericht omtrent de aankomst var. Rib- bentrop in Londen trekt zeer de aandacht. De Times meldt, dat de Duitsche zaakgelas tigde Vrijdag een onderhoud zal hebben met Eden. Omtrent de kabinetszitting van gisteren schrijft de Times, dat een definitieve beslis sing nog niet is genomen. In de Morning- post wordt gemeld, dat het Engelsche kabi net Donderdag geen besluit genomen heeft. Men neemt derhalve aan, dat de Engelsche delegatie ter ontwapeningsconferentie niet in staat zal zijn een anderen rol dan dien van toehoorder te spelen. De diplomatieke correspondent van de Daily Telegraph meldt te hebben vernomen, dat de kwestie van een onderzoek der Duit sche bewapeningen door den volkenbond onlangs ter sprake is gebracht tusschen ver scheidene Europeesche regeeringen. Het wordt echter zeer onwaarschijnlijk geacht, dat een meerderheid in den volkenbondsraad zou zijn te vinden ten gunste van het in stellen van een onderzoek. Nog onwaar schijnlijker zou het zijn, dat bij een afwij zende houding van Duitschland de voor sancties noodzakelijke algemeene stemmen te bereiken zouden zijn. In dat geval zou zich de vraag voordoen of volgens artikel 15 pa ragraaf 7 van het volkenbondsstatuut drie maanden na een dergelijke stemming aan de mogendheden die dit zouden verlangen een militair optreden tegen Duitschland zou worden veroorloofd. Een dergelijk optreden wordt echter weer verhinderd door artikel 2 paragraaf 3 van het pact van Locarno, dat een zoodanig optreden alleen toelaat tegen een staat, die het eerst heeft aangevallen. Daily Herald schrijft, dat MacDonald zeer ontstemd is over de onthulling der oneenig- heden binnen het kabinet. De Ontwapeningskwestie in het Britsche kabinet. Het Engelsche kabinet heeft in zijn Woens dag gehouden plenaire zitting kennis geno men van een rapport der sub-commissie, welke zich in de laatste weken heeft bezig gehouden met de ontwapeningskwestie. Lord-grootzegelbewaarder Eden zal Zater dagochtend naar Parijs vliegen en van daar met den nachttrein naar Genève verder reizen, om de zitting van den Volken bondsraad bij te wonen. Naar thans verluidt zal Simon pas einde der volgende week naar Genève vertrekken. De president der Ontwapeningsconferentie. Henderson verklaarde voor zijn vertrek van Londen naar Parijs: Wij behoeven ons geen illussies meer te maken over den ernstigen toestand van de conferentie. Wanneer de ple naire zitting niet een volledige wijziging van den toestand teweegbrengt, zal men opnieuw moeten toegeven, dat de Volkenbond er niet in is geslaagd de ontwapening tot stand te brengen. Deze mislukking zou een zeer ern stige fase van rivaliteit inleiden, welke ten slotte slechts catastrophale gevolgen zal hebben. ONGEVALLEN BIJ PARIJSCHE PAARDENRENNEN. Tijdens 't militaire hindernisrennen in Ab- beville (Fr.) zijn verscheidene ongevallen ge beurd. Kapitein Boeterau-Bonneterre van het 71ste artillerieregiment en luitenant de Castries van het elfde regiment curassiers, beiden bekende Fransche ruiters, vielen en bleven bewusteloos liggen, zoodat zij per brancard naar het ziekenhuis moesten wor den overgebracht. Kapitein Botereau Bonne- terre bleek een wervelkolombreuk te hebben bekomen. Zijn toestand is zorgwekkend ter wijl luitenant de Castries licht gewond is. Bij de hindernisrennen voor onderofficie ren viel een wachtmeester ernstig. Toen hij weer opsteeg, kreeg hij van een voorbij- galoppeerend paard een trap, waardoor hij eveneens een wervelkolombreuk opliep. BOTSINGEN MET FRANSCHE COMMUNISTEN. Een doode, 12 gewonden. Het „Croix de Feu" heeft Woensdag avond bij Parijs een vergadering gehouden Op denzelfden avord hadden communisten in een naburig plaatsje een protestvergade ring tegen het Croix de Feu bijeengeroepen, waarbij ongeveer 400 communisten met de politie in botsing kwamen. Er ontstond een straatgevecht, waarbij de communisten zich van ijzeren tentstokken en ander markt- materiaal dat van den vorigen dag nog niet was .opgeruimd, als wapenen bedienden. Twee politieagenten en ongeveer 10 commu nisten werden gewond. Een drukkersleerling bedreigde een automobilist met handtaste lijk worden, waarop deze den aanvaller met twee schoten zoo zwaar verwondde, dat hij na in het ziekenhuis te zijn opgenomen, over leed. EEN AANSLAG OP DOLLFUSS VERIJDELD? Met betrekking tot den door de mededee ling der Rijksregeering verijdelden aanslag op bondskanselier DollfLSs wordt medege deeld, dat de gearresteerde Patzig een ge- exalteerde nerveuse j'ongen is, wiens verkla ringen verward ware.i en een eigenaardigden indruk maakten. Volgens een mededeeling der autoriteiten te Linz is de Patzig gevon den gaspistool een wapen van slechte kwali teit. Ernstige pogingen tot aanslagen. Te Salzburg is gister een boerenbetoo- ging gehouden, waar dr. Dollfuss en vice kanselier Starhemberg het woord gevoerd hebben. Reeds uit de redevoering van Doll fuss bleek, dat heden ernstige daden van sa botage gepleegd waren, die ten doel hadden de betoogers te beletten naar Salzburg te ko men. Inderdaad bleek later, dat de spoorlij nen naar Salsburg op verscheidene plaatsen waren opengebroken en wel bij Pinzgau en bij Werfen. Bovendien zijn langs den spoor dijk oip verchillende plaatsen bommen gevon den. die niet tot ontploffing zijn gekomen, 't Verkeer kon na enkele uren weer normaal geschieden. Op het vliegveld van Salzburg, waar bondskanselier Dollfuss hedenmorgen arri veerde was kort voor zijn aankomst door po litiemannen een houder met 55 bommen ge vonden. Deze bommen waren zeer scherp geladen en zouden bij een ontploffing een vreeselijke uitwerking hebben gehad. Er zijn reeds eenige arrestaties verricht. HINDENBURG ZEGT UITNOODIGING AF. Wegens ouderdom? Rijkspresident von Hindenburg heeft van den rijksstadhouder Wagner een schrijven gezonden, waarin hij" hem dank zegt voor de uitnoodiging persoonlijk het Badensche Legermuseum te komen openen. In verband met zijn hoogen ouderdom kan de rijks president echter aan deze uitnoodiging geen gevolg geven. BLOEDIGE STAKINGSONLUSTEN IN GklEKENLAND. Vier dooden, talrijke gewonden. In verband met de staking van arbeiders in het graanbedrijf te Kalamatuen in Grie kenland heeft een botsing plaats gehad tus schen communisten en de politie, waarbij vier arbeiders zijn gedood en verschillende gewond. De schietpartijen breidden zich van het havenkwartier uit naar de binnenstad, zoodat militaire versterking op de been werd gebracht, teneinde de rust weer te herstel len. Men slaagde erin een aanslag op een graansilo op het laatste moment te verijdelen. DE WET OP DE CORPORATIES. In fascistisch Italië. Onder voorzitterschap van Mussolini en in bijzijn van den secretaris der fascistische partij, zoomede van de ministers van land bouw, financiën, verkeerswezen en arbeid, is Woensdagavond in het Palazzo Veneza de centrale commissie voor de corporaties in het algemeen reeds bepaalde stichting der corporaties in pactijk te brengen. Besloten werd de vakvereenigingsorganisaties in het corporatieve systeem op -te nemen. Het aan tal confereraties dat tot nu toe dertien be droeg, wordt teruggebracht tot 9: landbou- bouw,' industrie, handel en bankwezen, ieder met een afgevaardigde voor werkgevers en werknemers, zoomede de confederatie van de vrije beroepen. Er zijn 22 nieuwe corporaties gesticht, wel ke verdeeld zijn in drie groepen. Men is uit-, gegaan van de z.g. productie-cyclus, dit is de concentratie van alle in een groote pro- Oneenigheid in het Engelsche kabinet? (Dag. Overzicht). Henderson's besprekingen te Pa rijs. (Buitenland). Millionnair in Amerika ontvoerd. (Buitenland). Roosevelt teekent nieuwe belas tingwet. (Buitenland). Bijzonderheden over de nieuwe moord in Frankrijk. (Buitenland). Zaandam contra de regeering. (Binnenland). Geen bezoldigde bestuursleden meer van weldadigheidsvereenigin- gen? (Binnenland). Öe gemeentebegrooting van Am sterdam door Ged. Staten niet goed gekeurd. (Binnenland). De Raad voor de Scheepvaart doet uitspraak inzake de romp van de Oakford .gestrand op de Eierland- eche gronden. (Binnenland). De directie der Sj>oorwegen wil wijziging der pensioenwet voor het spoorwegpersoneel. (Binnenland). Verschillende ernstige verkeers ongevallen. (Binnenland). Fransch vliegtuig in zee gestort, 6 inzittenden verdronken. (Lucht vaart). Provinciale openlucht-samenkomst van vrijzinnig-godsdienstigen. (Kerk en school). (Zie verder eventueel laatste berichten). ductiekring werkzame personen. De eerste groep omvat den landbouw met de daarvan afhankelijke economische en commercieele bedrijven, de tweede groep de industrie en haar verschillende branches, de derde groep de z.g. diensttakken, w.o. vallen het assurantie- en bankwezen, de vrije beroe pen ert dé kunst, de scheep- en luchtvaart, hotelwezen e.d. De raad der corporaties bestaat voor iede re corporatie afzonderlijk uit vertegenwoor digers der onderafdelingen. Voorts behoo- ren tot iedere corjjoratieraad drie leden van de Fascistische partij. OLIEMAGNAAT DOOR BANDIETEN ONTVOERD. Te Los Angeles Een der brutaalste ontvoeringen van den laatsten tijd is te Los Angeles door twee ge- waskerde en bewapende mannen gepleegd. Zij ontvoerden nl. den millionnair en olie magnaat William E. Gettle, terwijl hij een partij gaf op zijn landgoed, dat hij' kortge leden gekocht had. Tien gasten vertoefden in het landhuis. Toen Gettle met een vriend, na gezwommen te hebben in een prieel tra den om zich weer te kleeden, sprongen de beide gemaskerde bandieten te voorschijn, knevelden de beide mannen, bonden den vriend van den magnaat aan een boom vast en sleepten Gettle in een auto, waarmede zij pijlsnel verdwenen. HAVENARBEIDERSSTAKING TE LAN FRANCISCO. Ongeveer 4000 havenarbeiders die werk zaam zijn te San Francisco bij de kustvaart van den Stille Oceaan, zijn in staking ge gaan. Zij eischen loonsverhooging en een kortere werkweek. De politie van San Fran cisco en andere havensteden heeft uitgebrei de maatregelen genomen ter voorkoming van onlusten. NIEUW WERELDRECORD DUIKEN. De duiker Guido Martinelli uit Viareggio in Italië de zich aan boord bevindt van het Italiaansche vrachtschip Briareo, dat bij Kaap Bon (Tunis) bezig is een lading tin te bergen van een tijdens den wereldoorlog ge zonken Britsch schip, heeft dezer dagen het record „duiken" met 250 M. op zijn naam ebracht. Het oude record was ongeveer 150 NIEUWE OORLOvjïVLIEGTUIGEN IN AMERIKA. Opdrach* tot bouw van 80 bombardementsvliegtuigen. Het Amerikaansche ministerie van lucht vaart heeft opdracht gegeven tot den bouw van tachtig groote bombardementsvliegtui gen, welke aan de volgende minimumeischen moeten voldoen; snelheid 200 mijlen per uur met volle belasting op een hoogte van 10.000 voet; vliegadius 6 uur; stygcapaciteiten tot 10.0000 voet met volle belasting in 10 minu ten; styghoogte met volle belasting tot 20.000 voet, draagvermogen voor ongeveer 3 ton bommen. Ambtenaren van het minisiterie verklaar den evenwel, dat zij in werkelijkheid presta ties verwachten welke 50 beter zijn.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1934 | | pagina 1