DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De mijnramp in de Borinage.
Amerika en de oorlogsschulden.
IDxiQeliiksch Oveczicht
^Buitenland
Minister Colijn over den landbouw-crisissteun
No. 116
Vrijdag 18 Mei 1934
136e Jaargang
Tweede Kamerzitting
Beantwoording van de lange rij van sprekers.
De Amerikaansche regeering blijft bij haar
voornemen om alles of niets te ontvangen.
„NIETS" HET WAARSCHIJNLIJKST.
In totaal 53 slachtoffers.
De mijn onder water gezet.
Wat vandaag de
aandacht treht.,^
Nr. I staat:
P
E
L
S'
Tel. 207.
ALKMAARSCHO COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
m
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
Directeurs C. KRAK.
Hoofdredacteurs Tj. N. ADEMA.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
(Van onzen parlementairen medewerker.)
r DEN HAAG, 17 Mei 1934.
De Tweede Kamer heeft heden de be
handeling van de Begiooting van het
Landbouwcrisisfonds ten einde gebracht
en natuurlijk zonder stemming hare
goedkeuring aan de begrooting geschon
ken. Maar alvorens het zoover was, heeft
de Kamer gedurende ruim twee uur in
stiHe aandacht geluisterd naar de rede,
waarin minister Colijn de 23 sprekers
van de beide vorige dagen over deze
begrooting van antwoord heeft gediend.
Wij zullen niet beweren, dat zijn rede
steeds volkomen bevredigend was voor
de sprekers, maar boeiend was zij wel en
ook wij hebben met aandacht naar den
zoo bekwamen staatsman geluisterd.
Minister Colijn ving aan met de opmer
king, dat eigenlijk slechts één spreker
critiek heeft geleverd op de instelling
van het crisisfonds, waarvan thans de
begrooting aan de orde is. Dat was de
heer IJsselmuiden, die klaagde over de
algemeenheid van de Memorie van Ant
woord. Die klacht was juist, maar een
gedétailleerde opgave van cijfers was
werkelijk niet mogelijk. Misschien zal
bij de volgende begrooting met meer po
sitieve cijfers kunnen worden gewerkt.
Voor 75 heeft men instemming met de
begrooting betuigd. Nu, daar is hij mede
tevreden. Volstrekt afkeurend was
slechts de critiek van de heeren Zandt
en Wijnkoop. Maar, terwijl van den laat
ste niets anders was te verwachten, ver
wonderde hem de critiek van den heer
Zandt, omdat deze wel den boeren alle
vrijheid wil laten, doch elke controle bij
staatshulp uit den booze vindt. Dat gaat
toch niet op! Zonder controle geen
steun! De minister weersprak de klacht
van den heer Louwes, dat de crisisrecht
spraak op al te juridische leest was ge
schoeid. Het juridisch element kon waar
lijk niet worden gemist. Tegenover een
andere klacht van dezen afgevaardigde,
dat bij onderhandelingen met andere
landen de belanghebbenden niet behoor
lijk zouden vertegenwoordigd zijn, ver
zekerde hij, dat deze steeds aanwezig
zijn.
Naar aanleiding van de opmerkingen
over de Pachtwet deelde de bewindsman
mede, dat waarschijnlijk nog in dit zit
tingsjaar een ontwerp voor een nieuwe
Pachtwet de Kamer zal bereiken.
Het vraagstuk van de oliën en vetten
is nog in onderzoek. De contingentee-
ring van den invoer van linnen met het
oog op de vlasspinnerijen is mede nog in
overweging. Het verbieden er pluimvee
op na te houden aan hen die er geen
bedrijf van maken is praktisch niet mo
gelijk zonder een buitengewone verster
king van het politiekorps ter controlee
ring. De invoer van Russische paarden,
die eigenlijk niet van Russische her
komst zijn, doch uit Litauen komen, kan
niet worden gecontingenteerd ZijwoJ~
den hier niet gefokt en het zijn juist de
kleine luiden, waarbij ze in trek zijn.
De verkoop van fruit over de veilin
gen, gelijk de Regeering wenscht, heeft
het voordeel, dat men een betere selec
tie verkrijgt. Maar spr. erkende de er
aan verbonden bezwaren. De inperking
van den tuinbouw, tot nog toe vrijwillig,
heeft tengevolge gehad, dat ongeveer
1000 Hectaren er aan onttrokken wer
den. Wanneer deze gereglementeerd
wordt zal ongeveer 20 percent van de
beschikbare oppervlakte er aan worden
onttrokken.
Het zoogenaamde Fransche kaaspotje
kan nu nog niet worden verdeeld. Het
is een reserve voor verrassingen m het
zuivelbedrijf. Voor het denkbeeld van
verwerking van aardappelmeel in ne
brood gevoelde de Minister niets, waar
zou hij met zijn teveel aan tarwemeel
moeten blijven? Ook de Minister ha
kiachten van landarbeiders ontvangen,
welke hij onmiddellijk ter beantwoor
ding aan de werkgevers heeft doorge
zonden. Hij wacht nu op antwoord, in
de margarinepolitiek wenschte ck ne-
geering geen verandering te brengen, ue
productie is teruggeloopen van lzo wu
tot 57.000 ton en ook met het oog op de
Indische belangen achtte hij het onge-
wenscht deze hoeveelheid tot een lager
cijfer te doen dalen.
Wat betreft onzen varkenshandel, de
regelingen daaromtrent hebben zich ge
zet en nu kan men niet weer alles over
hoop gaan halen. Vast staat, dat twee
derden van den varkenshandel vrij is,
de prijs is nu verhoogd, de export kan
worden verruimd en de varkenscentra
le heeft de groote schokken in den inter
nationalen handel opgevangen.
Wat het vraagstuk van riet contra biet
aangaat, de Minister erkende, dat het
dwaasheid is, dat de bietencultuur kost
baarder is dan de rietsuikerfabricage,
maar men vergete niet, dat we een biet-
suikervraagstuk hebben, waarbij de
bietsuiker een industrieel product is.
Slechts als we kans er toe zagen het
het product der suikerbieten tot wat
anders als suiker te verw erken zouden
we tot een goede oplossing van het
vraagstuk kunnen komen.
Hierna strafte de Minister den heer
Westerman af wegens zijn bewering, dat
de Regeering de teekenen des tijd niet
zou hebben opgemerkt. Dat is onju'st,
de Minister heeft reeds in 1921 gewezen
op de wijziging in de structuur van het
maatschappelijk leven. Maar de Regee
ring is bescheidener dan de heer Wester
man en als zij erkent, dat onc volk zich
moet aanpassen aan een soberder le-
vensbestaan, dan rekent zij meer op het
doorbrekend volksbesef op dit punt dan
dat zij tot dwang wil overgaan. Het is
een kwestie van wat meer geduld. Be-
drijfsomzettingen kunnen slechts geleide
lijk plaats vinden, maar in die richting
moet worden voortgegaan. Het is hier
een kwestie van methode en daarom
trent bestaat nog geen vaste lijn We
moeten zorgen onzen uitvoer in leven te
houden, ook al staat geen equivaleeren-
de invoer daartegenover, en wij moeten
daarom onze productie beperken. In den
tuinbouw werkt men reeds in de goede
richting, zoodat over een paar jaar bet
evenwicht wel zal bereikt zijn. De vee
houderij zal langs verschillende wegen
nog tot belangrijke inkrimping moeten
worden gebracht.
De Regeering is nog steeds op zoek
naar een goeden directeur-generaal voor
den landbouw. In afwachting daarvan is
het aantal regeeringscommissarissen be
perkt tot 3 voor het houden van toe
zicht onderscheidenlijk op tuin-,, akker-
er zuivelbedrijf en de betrokken minis
ter kan daarmede voldoende voeling
houden bij zijn behartiging van de
landbouwbelangen.
Wat den toestand van het oogenblik
aangaat, deelde de Minister mede, dat
de productie van den akkerbouw in Ne
derland volgens den wereldmarktprijs
bedroeg 15.7 millioen, in 1933 was dat 74
millioen. Voor veeteelt zijn die cijfers
onderscheidenlijk 650 en 571. De steun
aan den akkerbouw was in het vorig
jaar 72!^ millioen, aan de veeteelt 120 K
millioen. Het niet door 6teun gedekte be
drag bedroeg dus voor de veeteelt 37 en
voor de zuivelproductie 43 percent. In-
tusschen valt aan verhooging van den
steun niet te denken, zoodat de boeren
er op aan moeten sturen, dat de pacht
prijzen worden verlaagd tot beneden het
niveau van 1914. Aan devaluatie, door
sommige sprekers aanbevolen, denkt de
Regeering niet. Het zou het einde zijn
van ons credietwezen evenals een wet
telijke verlaging van de hypotheekrente
Er is aangedrongen op een vermeerde
ring van zeggingsmacht voor de land
bouworganisaties, doch daar denkt de
Regeering niet aan, zij blijft vasthouden
aan de zeggingsmacht van hare eigen
regeeringscommissies en andere offi-
cieele organen.
Daar er geen replieken werden gehou
den, waren hiermede de algemeene be
schouwingen afgeloopen. De Kamer
heeft hierna, gelijk te verwachten was,
de drie door den heer Wijnkoop (comm.)
ingediende moties verworpen, en is ver-
vo:gens overgegaan tot de behandeling
van de artikelen van de begrooting
Belangrijk waren de besprekingen n:et
en vruchtdragend al evenmin. Alleen
vermelden we, dat de heer Vervoorn
(plattel.) een motie indiende, in samen
werking met den heer Lingbeek, waarbij
de Kamer zich zou verklaren tegen de
verplichting der vruchtentelers om hun
oogst aan de veiling te brengen. Ze is
evenwel verworpen met 42 tegen 15
stemmen, waarbij de sociaal-democraten
zich homogeen met de voorstellers ver
klaarden.
Na aanneming van deze begrootings-
wet heeft de Kamer een begin gemaakt
met de behandeling van de door de Re
geering ingediende technische herzie
ning van de Winkelsluitingswet. Nadat
mevrouw BakkerNort (v d.) enkele be
zwaren er tegen had doen hooren en
met name voor de verkoopers van con-
-.umptie-ijs in de bres was gesprongen
is de verdere behandeling tot morgen
verdaagd.
De oorlogsschulden, die Europa heeft bij
Amerika, zijn in eenige opzichten als rozen-
boomen. Ze bloeien twee maal in het jaar en
beide kenmerken ze zich door een zekere ste
keligheid. Maar daarmee moet de vergelij
king ophouden. De halfjaarlijksche bloei is 't
eenige overblijfsel van de laatste regeling,
waarbij aflossingstermijnen vervielen op 15
Januari en op 15 Juni. Sedert Duitschland
is vrijgesteld van de betalingen voor herst.1
van hetgeen het in het gebied van zijn vijan
den had bedorven, heeft Amerika tevergeefs
gehaakt naar zijn eigen betalingstermijnen
van 15 Januari en 15 Juni. Engeland alleen
heeft het sedert de afspraak van Lausanne
nog wat volgehouden om smetten op de vlag
van zijn financieele integriteit te voorkomen.
Maar dat is ook al weer „lang" geleden. Het
heeft de termijnen, tientallen millioenen in
ponden sterling vertegenwoordigend, ver
vangen door zoo geheeten
„token"-betalingen,
naar men weet. Deze betalingen hadden een
zinnebeeldig karakter. Ze bedroegen luttele
percenten van den verschuldigden termijn en
hielden de erkenning in van de verplichting
den ganschen termijn te betalen, de goede
bedoelig was er, maar omstandigheden, on
afhankelijk van den wil van den schulde
naar, dwongen tot opschorting. De token-
betalingen waren dus termijnen van termij
nen van afbetaling.
Amerika nam er nolens volens genoegen
mee. Het ging zelfs verder en verklaarde bij
monde van president- Roosevelt, dat Enge
land althans niet het stigma mocht krijgen
wanbetaler te zijn. Men nam den wil voor
de daad.
Helaas voor Engeland schijnt thans deze
vriendelijke uitlegging van de token-betalin
gen niet langer te mogen gelden. De schuld-
ligt misschien bij Engeland zelf. Het Ameri-
kaansch Congres heeft er van opgekeken dat
Engeland zulk een aanzienlijk
begrootingsoverschot
heeft kunnen kweeken. En naar zijn simplis-
tischen aard heeft het geredeneerd dat een
schuldenaar in bonis in de eerste plaats moet
denken aan zijn schuldeischer, vooral indiei
deze, zooals thans het geval is, in zulke ern
stige moeilijkheden verkeert. President Roo
sevelt is wel een machtig man in zijn land.
Maar hij moet nochtans het Congres om re
denen van binnenlandsch-politieken aard
naar de oogen blijven zien. En zoo hij hier
toe geen aanleiding mocht vinden, is het
toch in elk geval zaak, dat hij de volksverte
genwoordigers en senatoren in Washington
niet voor het hoofd stoot. Zeker om het Con
gres ter wille te zijn heeft de president thans
doen weten dat tokenbetalingen een schulde
naar niet langer vrijwaren voor het brand
merk van
wanbetaling.
Dat brengt voor Engeland nieuwe verwik
kelingen. Er is een Johnson-wet in de Ver.
Staten gekomen, die de landen, welke tegen
over Amerika financieel in gebreke zijn, uit
sluit van de gelegenheid Amerikaansch ka
pitaal te leenen. Indien Engeland, (in gebre
ke niettegenstaande de token-betalingen).,
Amerikaansch geld zou willen hebben, zou
het dit door de bepalingen van de Johnson-
wet niet kunnen krijgen.
Engeland heeft geen Amerikaansch kapi
taal noodig, nu niet en waarschijnlijk in een
verre toekomst niet. Maar het moreele effect
is schrijnend en vernederend voor een nog
steeds trotsch Albion. Dit land blijft de
hoogste waarde hechten aan zijn „stan
ding" onder de naties Het heeft echter al
wat van die standing verloren door inder
tijd van de „sterling qualities" van het pond
sterling een legende te maken. En nu Roose
velt zoo weinig waarde blijkt te hechten aan
de symboliek van de token-betalingen zijn er
raadgevers in de Londensche pers, die vin
den dat het raison d'être van deze betalin
gen is vervallen en dat men daarom ook
maar moet ophouden met token-betalingen
Dat is raad, die
door ergernis
wordt ingegeven en daarom niet de beste.
Er is reden te verwachten, dat Engeland op
den eerstvolgenden fatalen datum den pas
naar een regeling van de schuldkwestie zal
blijven marqueeren met een nieuwe token-
betaling. Misschien moet de zaak hangende
blijven, totdat de New Deal van Roosevelfs
brain trustvruchten heeft voortgebracht. Dat
kan nog lang duren. De gang van zaken met
de oorlogsschulden schijnt er op te wijzen,
dat ze vroeg of laat den weg der herstel-be
talingen zullen volgen.
Van de ongeveer 20 mijnwerkers, welke
Dinsdagavond bij de reddingswerkzaamhe
den ten gevolge van een ontploffing zijn be
dolven, konden zes levend worden geborgen
De geredden waren evenwel zoo zwak, dat
zij geen inlichtingen konden geven omtrent
het lot der overigen.
Volgens de laatste berichten uit Bergen
zijn nog 15 slachtoffers van de tweede ont
ploffing in de mijn ingesloten. Men vreest
dat een redding der verongelukten niet meer
mogelijk zal zijn. De zes mijnwerkers, die
uit de ingestorte mijnschacht konden worden
geborgen, hebben ernstige rookvergiftigingen
opgeloopen. Zij konden nog steeds niet wor
den gehoord.
Thans is bekend geworden, dat bij de
tweede ontploffing 15 mannen zijn gedood
Zij maakten allen deel uit van een reddings
ploeg, waarvan slechts 8 leden met brand
wonden overdekt boven konden worden ge
bracht.
De koning is vanmiddag naar Paturages
teruggekeerd en heeft talrijke redders gede
coreerd.
Daar men nieuwe ontploffingen vreest,
heeft men besloten, de mijn onder water te
zetten. De Kamerzitting is vanmiddag ten
teeken van rouw verdaagd.
Nadat het besluit om de mijn te Patura
ges onder water te zetten was genomen, heeft
men het reddings- en bergingswerk, dat on
danks het groote gevaar tot tegen den avond
was voortgezet, gestaakt. Het totaal dooden
bedraagt 53, het aantal gewonden zeventien.
DE SAARKWESTIE TE GENEVE.
De Volkenbondsraad heeft gisteravond
opnieuw besprekingen gevoerd met de regee-
ringscommissie voor het Saargebied. Daar
bij zijn o.a. ter bespreking gekomen de be
richten in de „Journal des Nations", waarin
een onjuiste voorstelling was gegeven van
de verklaringen van Cossmann, het Saar-
landsche lid der regeeringscommissie en
waarin aanvallen waren gericht tegen den
Raad en speciaal tegen de commissie van
drie.
In een mededeeling aan de pers worden
deze berichten misleidend genoemd. Verder
wordt daarin verklaard, dat de Raad het be
treurt, dat het geheim karakter van zijn
zitting van gisteren niet gerespecteerd is.
De Volkenbondsraad heeft zich verder
uitvoerig met de Chacokwestie bezig gehou
den. Algemeen wordt aangenomen, dat eerst
Zaterdag over de Saarkwestie vergaderd zal
worden.
De Fransche minister van buitenlandsche
zaken Barthou heeft zich tegenover de
Fransche pers voorzichtig doch optimistisch
uitgelaten. Hij zeide, dat hij hoopte, dat de
Volkenfcondsraad in den loop van Zaterdag
de mogelijkheden tot een bevredigende oiplos
sing van de Saarkwestie in handen zou krij
gen.
Knox wijst op Göbel's rede.
Het secretariaat van den Volkenbond pu
bliceert een brief van den president der re-
geerings-commissie voor het Saargebied,
Knox, gedateerd op 12 Mei, waarin hij de
ernstige aandacht van den Volkenbondsraad
vraagt voor de rede, die Göbbels te Zwei-
brüecken heeft gehouden. Knox heeft deze
rede op gramofoonplaten laten opnemen en
deze platen heeft hij met zijn schrijven aan
het secretariaat doen toekomen.
DE HANDGRANAAT ÜNTER DEN
LINDEN.
Het proces tegen Sehulze.
In het verdere verloop van het getuigen
verhoor in het proces wegens den aanslag
met de handgranaat Unter den Linden, ver
klaarde de conciërge van het huis Unter den
Linden 76, dat in 1918 tijdens den Sparta-
kisten-opstand revolutionnairen het huis be
zet hadden, zoodat het zeer wel mogelijk is,
dat nog oude handgranaten op zolder lagen.
Hierna werden nog eenige getuigen ge
hoord, die gelijk met Sehulze bij den Rijks-
weer hebben gediend. In het bijzonder moet
er gewezen worden op de verklaringen van
de huidige Polizeioberwachtmeister Kuhn,
die met alle beslistheid verklaarde dat be
klaagde Sehulze in het gooien met hand
granaten althans met oefenlonten is afge
richt, welk feit beklaagde Sehulze tot nu toe
steeds hardnekkig heeft bestreden.
Amerika en de oorlogsschulden.
(Dag. Overzicht).
Waar zit Trotski? (Buitenland).
De mijnramp in België, 53 dooden.
(Buitenland).
„Der Stürmer" in beslag genomen.
(Buitenland).
Herclassificatie van Amsterdam.
(Binnenland).
Op den Hoornschen Jaagweg on
der de gemeente Edam is een auto
bus tegen een boom gereden; zeven
gewonden. (Binnenland).
Vonnis wethoudster v. Slooten
Smit te Zuidschermer door Am-
sterdamsch Gerechtshof bevestigd.
(Stad.)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
ADVOCAAT
VOORBURG
Koorstraat 49/51.
v.a. f 1.40 per fl.
-1-75
Vervolgens werden eenige deskundigen
gehoord. Prof. Celle verklaarde, dat de lont
van de handgranaat gewoonlijk een brand
duur heeft van 5H seconde, al bestaan er
uitzonderingen. De handgranaat in kwestie
is een model 1915, dat is vervaardigd tot het
einde van den oorlog. Daarna wordt ge
pauzeerd.
Nadat na de pauze nog eenige getuigen
waren gehoord, drong de president er bij
den verdachte op aan zijn daad te bekennen
en zijn vroegere hekentenissen te willen be
krachtigen.
Met hoogrood gezicht en aan een groote
opwinding ten prooi riep Sehulze uit: Ten
overstaan van mijn vrouw en met de gedach
ten aan mijn kinaeren verklaar ik nogmaals,
dat ik de handgranaat niet heb geworpen.
U kunt mij straffen voor een leugen, maar
de handgranaat heb ik niet geworpen.
Deskundigen hadden te voren verklaard,
dat Sehulze toerekeningsvatbaar is.
Morgen zal het requisitoir worden gehou
den.
ZINDELI IKHEID EN WET.
Boete voor weggegooide tram
kaartjes.
De nieuwe Berlijnsche verkeersregeling
heeft de onmiddellijk te betalen boete van 1
mark niet slechts ingevoerd voor kleine zon
den tegen de onmiddellijke verkeersvoor-
schriften, als bijvoorbeeld het oversteken van
een stille straat als toevallig een verkeers-
lamp nog niet op groen staat, doch heeft ook
ten doel, van Berlijn een zindelijke stad te
maken, wat zij eigenlijk al wel was.
Zoo is het bijv. ook verboden om papier op
straat, in parken of bosschen weg te werpen
en die gaat zoover, dat wie uit de tram stap
pend, zijn tramkaartje wegwerpt door den
eersten den besten politieagent met een mark
kan worden beboet. Eenzelfde bepaling be
staat er ook te Leipzig, maar daar vindt men
tenminste aan alle tramhaltepaaltjes een ijze
ren mand, waarin men zijn gebruikte tram
kaartjes kan werpen.
Te Berlijn straft men, maar men geeft aan
de candidaten-zondaars nog geen gelegen
heid om niet te zondigen.
GORING TE ATHENE.
De Pruisische ministerpresident Göring
is, komende van Belgrado, gistermiddag te
half vier per vliegtuig te Athene aangeko
men. In zijn gezelschap bevonden zich de
Duitsche minister van justitie Kerrl, de
staatssecretarissen Körner en Milch, Prins
Phillipp von Essen en majoor Jakovi. Ter
verwelkoming waren aanwezig o.a. een ver
tegenwoordiger van den Griekschen minis
terpresident, generaal Jalistras van het
Grieksche ministerie van luchtvaart en de
directie van de Grieksche civiele luchtvaart
maatschappij.
BLADEN VERBODEN IN
OOSTENRIJK.
Ook de te Amsterdam ver
schijnende „Sammlung" ver
boden.
De Oostenrijksche Bondskanselarij heeft
gisteren een aantal buitenlandsche dagbla
den en tijdschriften voor den duur van een
jaar in Oostenrijk verboden, nl. de „Danzi-
ger Neuste Nachrichten", het Zwitsersche
„Abeiterblatt" uit Luzern, de te Moskou
verschijnende „Prawda" en „Iswestia", het
dagblad der Fransche communistische partij
de „Humanité", „Die Romanleserin'' en de
„Frauenwelt" uit Praag en het te Amster
dam bij Querido Verlag, verschijnende tijd
schrift „Die Sammlung",
