DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Japan's grootste zeeheld t
Interessante Ontwapeningszitting
Dagdiiksch Omzucht
^Buitenland
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE AD VERTENT IEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek» en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
No. 125
Directeur: C. KRAK.
Woensdag 30 Mei 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Dit nummer bestaat uit twee bladen
Volgens den Amerikaanschen afgevaardigde
willen de Ver. Staten al het mogelijke doen
om een oorlog te voorkomen.
Plan-Mac Donald aanbevolen.
KABINETSCRISIS IN ROEMENIE
TEN EINDE,
Waf vandaag de
aandacht treht..^
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Wat generaal Togo zooal deed.
ALKMAARSCHE COURANT.
De bijeenkomst van de algemeene commis
sie der ontwapeningsconferentie werd gister
middag om half vier geopend door Hender-
son. Er bestond voor deze zitC „g groote be
langstelling.
Henderson begon zijn verklaring met te
constateeren, dat de tijd gekomen is, dat de
algemeene commissie moet beslissen of zij
haar werkzaamheid zal voortzetten. De se
dert October gevoerde onderhandelingen
hebben de terzijdestelling dier verschillende
moeilijkheden niet verwezenlijkt. De huidige
situatie is crifiek. De algemeene politieke at
mosfeer, welke reeds sedert het bijeenkomen
der conferentie niet meer gunstig is geweest,
heeft zich stellig niet verbeterd.
Op het oogenblik moet er evenwel aan
worden, herinnerd, dat de conferentie een aan
tal belangrijke besluiten heeft genomen. Hen
derson herinnerde aan de resolutie van 20
April 1932 in zake de vermindering der be
wapeningen tot hét laagste niveau in den
geest van 'art. 8 van het Volkenbondsstatuut,
de verklaring van 22 April over het principe
der qualitatieve ontwapening, de resolutie
van 23 April, welke een geheel ontwapenings
program bevat, het communiqué van 11 De
cember in. zake de Duitsche rechtsgelijkheid,
dat op 14 December door dt algemeene com
missie voor kennisgeving werd aangenomen
Henderson las deze verklaring in haar vol-
ledigen tekst voor.
Henderson liet na dit historisch overzicht
de verklaring volgen, dat in de eerste plaats
•een oplossing moet worden gevonden van
het probleem der nationale veiligheid, welk
probleem de basis vormt van alle ontwape-
ningskwestics. In de tweede plaats moet aan
den bewapeningswedloop op het gebied der
luchtvloten een halt worder. toegeroepen en
in de derde plaats moet een internationale
controle in het leven worden geroepen op de
vervaardiging en den handel van wapens
Reeds de Volkenbondsvergadering van
1927 heeft het verband vastgesteld tusschen
veiligheid en ontwapening. Het door het
Volkenbondsverdrag en de verdragen van
Locarno bereikte veiligheidssysteem is van
ontzaglijke sterkte. Het is evenwel onder
mijnd door twijfel nopens zijn practische toe
passing.
Henderson besloot met de woorden: „Wij
moeten ons werk tot een met succes bekroond
einde brengen, derhalve wek ik alle deel
nemers aan de conferentie op tot actieve
medewerking".
Norman Davis spreekt.
Norman Davis, de gevolmachtigde der
Veivenigde Staten, opende de li] der sprekers.
Hij constateerde, dat de groote verwachtin
gen, waarmede de ontwapeningsconferentie
eens werd begroet, thans diep beschaamd
zijn. Een groote mogendheid heeft zich uit
de conferentie teruggetrokken; de directe on
derhandelingen hebben eveneens teleurgesteld
en geen mogelijkheid geboden de groote
moeilijkheden ter zijde te stellen. Thans spre
ken zekere mogendheden niet meer van een
vermindering van bewapening, maar ten
hoogste nog van een beperking, andere zelfs
van een directe bewapeningsvermeerdering.
Niettemin is spr. van meening, dat het
ontwapeningsprobleem niet onoplosbaar is,
wanneer alle naties in den juisten geest
naar deze oplossing zouden streven. Iedere
natie heeft dezelfde gedachte: Hoe kan men
de bedreiging ter zijde stellen en den last
van een bewapeningswedloop verlichten,
zonder de veiligheid te verliezen? Het is de
meening der Amerikaansche regeering, aldus
vervolgde Norman Davis, dat het mogelijk
moet zijn door wederzijdsche vermindering en
beperking der bewapeningen aan de hand
van het herziene plan-MacDonald voor all
staten de vermindering der veiligheid te com-
penseeren door vermindering der bewape
ning. Er zijn slechts twee wegen om vei ïg-
iheid te verschaffen': lo Door een overweldi-
gende superioriteit op het gebied der bewa
pening, misschien gepaard gaande niet een
herverzekering door bondgenootschappen.
Dit systeem evenwél heeft eens geleki tot
een bewapeningswedloop en tot een oorlog,
welks gevolgen wij thans i og niet te boven
zijn en welks herhaling wii misschien nim
mer te boven zouden komen.
2o Bij de andere oplossing gaat het er om
de defensieve krachten te versterken en de
aanvalskracht te verzwakken, m.a.w. de voor
uitzichten op een aanvalsoorlog te verminde
ren door een geleidelijke afschaffing van
die wapens, welke in het bijzonder voor een
aanval geschikt zijn, dz. de zware mobiele
artillerie, de tanks, de gaswapens en de bom.
bardementsvliegtuigen. Deze ontwapenings
methode zou een werkelijke hulp zijn voor de
handhaving van den vrede, vooral ook omdat
men daarmede de instrumenten zou afschaffen,
welke onontbeerlijk zijn voor een aanval die
succes zou hebben en waardioor men ook de
vestingen en andere verdedigingsmiddelen een
superioriteit zou- verzekeren
De Amerikaansche regeering is er van
overtuigd, dat slechts deze tweede weg
die der ontwapening vrede en vooruitgang
in de wereld en die nationale veiligheid in
ieder land zou kunnen waarborgen.
Helaas domineert in Europa
thans de tegenovergestelde
s t r o o m i n g.
Een voortschrijden op dezen weg zou
weer voorwaarden scheppen, zooals die,
welke aan den wereldoorlog voorafgingen.
Wie aldus deze politiek volgt, in plaats van
veiligheid te scheppen door een vermindering
der bewapeningen, laadt, een zware verant
woordelijkheid voor de toekomst op zich.
De Ve'eenigde,Staten hebben zich steeds
opnieuw uitgesproken ten gunste van een
drastische vermindering der bewapeningen
en zij zijn steeds bereid met andere staten
samen te wei ken, om de bewapeningen te
brengen, op een niveau zooals de zelfverde
diging- vereischt.
Norman Davis beval vervolgens nogmaals
het te herziene plan MacDonald aan als
basis voor een overeenkomst en vervolgde
dan:
President Roosevelt heeft mij opgedragen
de houding en de politiek der Vereerfigde
Staten als volgt samen te vatten:
Wij zijn bereid iederen practisehen weg te
betreden met het doel een algemeen ontwape-
oingsverdrag tot stand, te brengen, en aldus
den a-lgemeenen vrede en den vooruitgang
der wereld te dienen. Wij zijn voorts bereid
mèt een algemeene ontwapeningsconferentie
eveneens te onderhandelen over n algemeen
niet-aanvalspact en met andere naties te spre
ken over alle problemen, welke zouden kunnen
voortvloeien uit de verdragon, waaraan wij
deelnemen.
De Ver. Staten hebben evenwel niet de
bedoeling deel te nemen aan de politieke on
derhandelingen en afspraken van Europee-
sche mogendheden, en zij zullen zich met
geen enkele overeenkomst inlaten, welke tot
doel zou kunnen hebben de gewapende
macht der Ver. Staten voor de regeling van
eenig geschil te laten optreden.
De politiek der Ver. Staten heeft het doel
zich buiten iederen oorlog te houden, doch
op iedere wijze te helpen, wanneer het er om
gaat den oorlog te vernc'üer"
Norman Davis herinnerde vervolgens aan
verschillende voorstellen, welke de Ver. Sta
ten in den loop der Ontwapeningsconferen
tie hebben ingediend.
Thans zijn de Ver. Staten bereid nog ver
der te gaan.
Zij zijn bereid door een internationaal ver
drag een effectief systeem uit te werken
voor de regeling der wapenfabricage en voor
den handel in wapens en munitie.
De president der Ver. Staten is er van
overtuigd, dat de vrede ter wereld wordt be
dreigd door de ongecontroleerde werkzaam
heid der wapenfabrieken en wapenhande
laars, en het gaat er thans om door effec
tieve stappen die krachten te controleeren en
te onderdrukken, welke er materieel belang
bij hebben wantrouwen en tweedracht te
zaaien.
Vervolgens besprak Norman Davis weer
de eigenlijke ontwapeningskwestie. Zijn
land is bereid, zelfs nog over verdere bewa
peningsverminderingen te onderhandelen,
hoewel zijn bewapening reeds beperkt is,
evenzoo ten aanzien van de bewapening ter
zee, hoewel Amerika het noodig heeft ge
acht zijn vlootbouwprogram tot de bij de
verdragen vastgestelde grenzen uit te voe
ren. Niettemin zou Amerika, wanneer
andere staten daartoe eveneens bereid zou
den zijn, de vlootbewapening tot een be
hoorlijk peil willen verlagen. De bemoeiin
gen der Ver. Staten zijn gericht op ontwape
ning in alle wapensoorten en niet op een
stilstand in de bewapening of zelfs op op
voering der bewapening.
De conferentie staat thans voor een moei
lijke beslissing. Zij moet het er over eens
worden of men het doel van een gecontro
leerde ontwapening onder de oogen houdt of
zich met een eenvoudige beperking der bewa
peningen wil tevreden stellen, die bij de be
staande hoogte der bewapeningen van zeer
twijfelachtig nut zou zijn. Anders blijft
slechts een ongecontroleerde bewapenings
wedloop over, die in zijn uitwerking onheil
spellend zou zijn.
Norman Davis stelde de conferentie voor
terug te keeren tot de resoluties van 8 Juni
van het vorige jaar, dus het voorstel van
MacDonald aan te nemen als basis van 'n
toekomstige ontwapeningsovereenkomst.
Litwinov: geen ontwapening,
maar vrede.
De Russische vertegenwoordiger Litwi
nov, die hierna aan het woord kwam, con
stateerde dat de ontwapeningsconferentie
geheel mislukt is. Hij keerde zich tegen de
genen, die steeds nog resultaten willen be
werken en hopen, dat de conferentie ten
slotte nog tot resultaat zal leiden. De eeni-
ge denkbare weg noemde Litwinov: de di
recte algeheele ontwapening van alle sta
ten. Dit voorstel is verworpen en de moei
lijkheden zijn daar grootendeels uit voort
gevloeid. De ernstige tegenstellingen tus
schen de verschillende staten bestaan in
volle scherpte verder. Daar komt bij, dat
politieke gebeurtenissen hebben plaats ge
vonden, welke den toestand een critiek aan
zien hebben gegeven. In dit verband siprak
Litwinov van een „op oorlog gelijkende
activiteit op het gebied van buurstaten".
Eenige staten, die nog in het bezit van
voldoende wapens zijn, om deze politiek ten
uitvoer te leggen, stelden zich eerst tevre
den met mondelinge en schriftelijke propa
ganda voor de idee van een expansie en de
verovering van vreemde gebieden met wa
pengeweld. Verwondert het, aldus vervolg
de Litwinov,.dat de staten die belang heb
ben bij de handhaving van den vrede thans
ernstig verontrust zijn en nog veel meer
dralen dan vroeger voor zij tot ontwapening
overgaan?
Litwinov sprak vervolgens over rechtsge
lijkheid. Hij zeide, dat het er op aankomt
of deze rechtsgelijkheid wordt toegestaan
aan een vredelievegden staat of aan een
staat, wélke een veroveringsplan voorstaat
en wel ongetwijfeld een veroveringspro
gram met oorlogsmiddelen, daar toch nie
mand zijn gebied vrijwillig afstaat.
Overigens, aldus merke Litwinov op, kan
een ontwapeningsconferentie zich nimmer
bezig houden met de quastie van herbewa
pening. In ieder geval wenschte Litwinov
eens te wijzen op deze nieuwe atmosfeer,
welke het gevolg is van zekere politieke ge
beurtenissen en het reeds zoo moeilijke werk
der conferentie nog verder heeft bemoeilijkf
Hierna besprak Litwinov de Sowjet-Rus-
sische voorstellen. Aangezien het niet meer
gaat om ontwapening, maar alleen om den
vredf te verzekeren, moet een andere weg
dan die der conferentie worden gevonden,
Zoo'n weg is ongetwijfeld het systeem van
niet-aanvalspacten, dat Rusland reeds ver
heeft uitgebreid. Een andere weg is die der
regionale pacten tot wederzijdsche hulp
verleening overeenkomstig de Fransche
voorstellen.
Als belangrijkste Russische voorstel
noemde Litwinov het overgaan der ontwa
peningsconferentie in een permanente, en
op gezette tijden bijeenkomende conferentie
welke geen andere taak heeft dan met alle
middelen den vrede te verzekeren. Tot nu
toe hebben vredesconferenties slechts bijeen
komsten gehouden na een oorlog. Spr. stelde
'n conferentie voor welke den oorlog en zijn
gevolgen moet verhinderen. Deze heeft tot
taak alle middelen te vervolmaken, welke de
veiligheid zouden kunnen versterken en te
gelijkertijd alle maatregelen te laten nemen
ter verzekering van den vrede, waarbij het
moreele, economische, financieele of ook
andere middelen zou kunnen betreffen.
Litwinov sprak voorts over de verhou
ding, welke een dergelijk lichaam tegenover
den Volkenbond zou kunnen innemen. De
Volkenbond zou alle bevoegdheden moeten
behouden en slechts van een taak worden
ontlast, welke door een ander orgaan beter
en effectiever zou kunnen worden behar
tigd. De vredesconferentie zou daarbij zeer
wel als een orgaan van den Volkenbond
kunnen worden beschouwd.
De zitting van heden der hoofdcommis
sie was om half zeven afgelpopen. Barthou
zal morgen aan het woord komen. De bij
eenkomst van de a'gemeene commissie is
verdaagd tot Woensdagmiddag half vier.
Woensdagochtend om hqlf twaalf zal de
Volkenbondsraad bijeenkonien.
Tegenstand van liberalen en
boeren.
De Roemeensche eerste-minister Tatarescu
is gistermiddag wederom door den koning
in audiëntie ontvangen.
Na de audiëntie verklaarde hij, dat hel
kabinet zou aanblijven en dat met toestem
ming van den koning was besloten het par
lement bijeen te roepen voor een buitenge
wone zitting op 14 Juni a.s. De ware reden
voor het laten varen van het Avarescu-plan
is niet officieel bekend, doch men meent te
weten, dat de oorzaak hiervan moet worden
gezocht in de krachtige tegenstand van de
liberalen en de nationale boerenpartij. Al
gemeen heerscht er een gevoel van verlich
ting over het voorbijdrijven van de crisis, te
meer daar de veelvuldige kabinetswijzigin-
en een onaangenamen indruk bij het pu-
liek wekten.
ZITTING VAN HET ENGELSCHE
LAGERHUIS.
Het a.s. regeeringsjubileum van
koning George.
Het Engelsche Lagerhuis is gisteren
voor de eerste maal sedert het Pinksterreces
bijeengekomen.
Minister president MacDonald deelde in
antwoord op de vraag of de regeering voor
nemens is een commissie te benoemen om
voorbereidingen te treffen in Engeland en in
de Dominions voor de viering van het 25-
arig regeeringsjubileum van koning George
mede, dat deze aangelegenheid thans wordt
overwogen en dat hij binnenkort een verkla
ring er over hoopte af te leggen.
MacDonald zeide, dat hij gehoord heeft,
dat twee niet-officieele plannen zijn ontvan
gen aangaande de kwestie van de inter-
nationaliseering van de burgerluchtvaart,
die thans door het bevoegde departement
worden bestudeerd.
HANDELSBESPREKINGEN MET
NEDERLAND.
Aanvang volgende maand?
Runciman, de Engelsche minister van
handel, heeft gisteren in het Lagerhuis ver
klaard, dat hij hoopt, dat de handelsbespre
kingen met Nederland de volgende maand
kunnen worden geopend. Hij gaf de verzeke
ring, dat de belangen van den tuinbouw niet
zouden worden veronachtzaamd
PERS.CENSUUR IN SPANJE.
De Spaansche regeering heeft een pers-
censuur ingesteld op alle berichten, die be
trekking hebben op de voor 5 Juni a.s. aan-
gekonaigde landbouwstaking.
OPNIEUW BESCHIETING VAN
SCHIP DOOR RUSSEN?
Hevige protesten.
De commissaris van buitenlandsche aan
gelegenheden van Mandtsjoekwo Shih Lipen
heeft bij den consul van Sovjet-Rusland ge
protesteerd tegen een nieuwe schietpartij
vanwege de Sovjetkustwacht, thans op het
Mantsjoerijsche stoomschip Yangshoe, dat
zich'op'28 Mei op de Amoer-rivier bevond.
ONDERZOEK NAAR SCHANDALEN.
Nog steeds gecompromitteerden.
De Fransche parlementaire enquête-com
missie in de zaak-Stavisky heeft besloten aan
het ministerie van justitie het proces-verbaal
over te leggen voor de getuigenissen, welke
door haar zijn afgenomen aan Chauchat,
René, Laffönt, Anquetil, e.a. publiciteits
agenten of publicisten.
De politie zet haar onderzoek voort naar
de schuldigen van de inbraak, waarbij een
maatschappij te Romainville voor bijna een
millioen francs werd benadeeld. Twee per
sonen werden gearresteerd.
Tijdens de huiszoekingen werden duidelijke
sporen ontdekt dat de Kamerleden Garat en
Bonnaire bij de zaak betrokken waren.
De Raad van Discipline der Advocaten
heeft oud-minister André Hesse als lid der
b'aliê geschrapt en voorts besloten het parle
mentslid Eugène Frot voor zes maanden te
schorsen.
EEN OMWEG VAN 9000 K.M.
Langste weg de goedkoopste.
Een lading kolen is juist te Boedapest uit
Gdynia in Polen aangekomen, na een reis
van niet minder dan vijf weken.
De oorzaak van.den langen duur der reis
is, dat de kolen niet over land doch over zee,
via de Oostzee,-het Kanaal, den Atlantischen
Oceaan, de Straat van Gibraltar, de Middel-
landsche Zee, door de Dardanellen in de
Zwarte Zee en vervolgens over den Donau
naar Boedapest zijn gezonden.
Deze omslachtige route was genomen om
de höoge vrachtkosten voor steenkool in Tsje-
cho-slowakije te ontloopen. Het vervoer over
zee bleek nog goedkooper.
Thans is besloten geregeld Poolsche steen
kool naar Hongarije te zenden via den lang-
sten en goedkoopsten weg.
DE A.S. VLOOTBESPREKINGEN.
Vooraf bespreking V.S.Japan?
Het verluidt dat Hirosji Saito, de Japan-
sche ambassadeur te Washington, Cordell
Huil, den staatssecretaris, heeft voorgesteld
een diplomatieke bespreking te doen plaats
vinden voorafgaand aan de vlootconferentie
van 1935. Huil stemde met dit voorstel ten
volle in.
BOOTONGELUK BIJ REVAL.
Vijf personen verdronken.
Door de aanhoudende regenvallen van
den laatsten tijd was de stroom op het ka
naal bij Reval zoo sterk dat een boot, waar
op- zieh zes personen bevenden door de
Interessant® ontwapeningszitting.
(Dag. Overzicht.)
Japanfiche generaal Togo. f (Bui
tenland.)
Waarschijnlijk geen staking in
Amerika. (Buitenland.)
Roemeensch kabinet blijft. (Bui
tenland.)
Natuurrampen in Amerika. (Bui
tenland.)
Nederlandsche deviezensmokke-
laar in Duitschland gearresteerd.
(Binnenland.)
Radio-distributie van P. T. T. voor
Delft en Enschede. (Binnenland).
Fusie tusschen N. S. B. en Natio
naal Herstel? (Binnenland).
Jongetje in Amsterdam door auto
doodgereden. (Binnenland).
Tuinfeest Provinciaal Gesticht
„Duin en Bosch" te Castricum. (Stad
en Omgeving).
geopende sluisdeur werd gezogen eri om
sloeg. Vij* der inzittenden verdronken Een
knaapje van tien jaar slaagde er in zich te
redden.
MUSSOLINI EN DE BIJBEL.
Invoering op alle scholen gelast.
Mussolini heeft aan alle hoofden en direc
teuren van scholen een rondschrijven gericht,
waarin hij nadrukkelijk het gebruik van het
Nieuwe Testament op alle scholen aanbeveel..
„Alle professoren en leeraren zullen het N
Testament lezen, dit goddelijk boek voor de
kinderen uitleggen en zorg dragen, dat de
schoonste passages door de leerlingen van
buiten geleerd worden. Dit boek mag in geen
schoolbibliotheek ontbreken, want het blijft
alle eeuwen door even nieuw. Het is het
grootste en het noodigste van alle boeken,
omdat het goddelijk is. De nationale regee
ring wenscht op deze wijze de kinderen en
door hen de ziel van het Italiaansche volk te
herwinnen voor het betreden van den zekeren
weg, die het vaderland tot zijn verheven en
waarachtige grootheid voeren zal".
TIEN MILLIOEN AMERIKAANSCHE
WERKLOOZEN.
Verklaring van Green.
Volgens een verklaring Green, den presi
dent van de Amerikaansche Arbeidsfederatie,
bedraagt het totaal aantal werkloozen thans
nog ongeveer 10 millioen.
De werkloosheid was in April nog iets
grooter dan in September van het vorig jaar,
doch iets minder dan in April 1933. Volgens
de jongste statistieken is er een kleine ver
betering in den stand der werkloosheid waar
te nemen.
Wat de figuur van De Ruyter is in de Ne
derlandsche geschiedenis en die van Nelson
in Britsche, dat is de figuur van admiraal
graaf Heihasjiro Togo in de Japansche
de grootste strateeg ter zee, een nationale
held.
Togo was in December 1847 te Kagosjima
geboren en is dus 86 jaar geworden. Zijn
marine-opleiding kreeg hij goeddeels in En
geland (in de zeventiger jaren)in den Chi-
neeschJapanschen oorlog (1895) was hij
commandant van een kruiser. Zijn roem ver
wierf hij in den RussischJapanschen oor
log, toen hij de Japansche slagvloot aan
voerde. Hij leidde in 1904 de aanvallen op
Port Arthur van de zeezijde, waarbij het
Russische Oost-Aziatische eskader werd ver
nietigd. Toen volgde het drama van Tsoesji-
ma. Het Russische Oostzee-eskader onder
Rozjdjestwenski maakte zijn wanhoopsvaart
(die ruim een half jaar duurde!) Afrika en
Azië en deed in Mei 1905 een poging om
door de Straat van Korea te breken en Wla-
diwostok te bereiken. Maar bij het eiland
Tsoesjima werd het door Togo's vloot opge
wacht en volkomen vernield. „Het lot van ons
land hangt af van dezen slag", had de Ja
pansche vlootvoogd voor den strijd begon
naar zijn onderbevelhebbers geseind. En in
derdaad bracht de zege de beslissing in den
oorlog.
Na den vrede van Portsmouth werd Togo
chef van den marinestaf, en in 1907 werd hij
in den adelstand verheven. Het Japansche
volk eerde hem als den man, wiens daden er
bijzonderlijk toe hadden bijgedragen het ge
voel van nationale eigenwaarde te verhoo-
gen; goeddeels aan zijn strategie wa shet te
danken geweest, dat voor het eerst in de we
reldgeschiedenis Japan een Westersche mo
gendheid had overwonnen.
