DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
60 Millioen voor werkverruiming.
Duitschland waarschuwt het buitenland
Opzienbarende arrestatie in
Duitschland.
^Buitenland
Een landbouwcrisisfonds.
Instelling van een verkeersfonds.
De rijwielbelasting blijft f 2.50.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3, redactie 33.
No. 151
Directeurr C. KRAK.
Vrijdag 29 Juni 1934
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
136e Jaargang
Uit het Parlement
Ttjagdiiksch Ojoeadcht
Als het buitenland Duitschland zou boycotten.
Als Duitschland geboycot werd
Von Papens secretaris in arrest.
Waf vandaag de
aandacht trekh,*
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND.
De positie van rijksbisschop
Müller.
GROOTE BRAND TE ESSEN.
BARTHOU NAAR ROME?
De mogelijkheid bestaat.
RADIO-REDE VAN ROOSEVELT.
Over de plannen der naaste
toekomst.
ALKMAARSCHE COURANT.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Den Haag, 28 Juni 1934.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft heden haar agenda
weer afgewerkt en is voor een of twee weken
op reces gegaan. In de eerste plaats heeft
zij aangenomen het wetsvoorstel in zake het
crediet van 60 millioen voor werkverrui
ming, nadat minister Colijn zijn gister met
een paar zinnen aangevangen rede met een
uitvoerig betoog, dat ruim een uur in beslag
nam, had vervolgd.
De bewindsman begon met een uiteenzet
ting, waarom hij in tegenstelling met den
heer Andriessen een onderzoek naar de loo-
nen in het bouwbedrijf overbodig achtte; de
regeèring is op dit punt voldoende op de
hoogte. Over de te verkenen credieten moet
uit den aard der zaak met de gemeenten
overleg worden gepleegd, omdat daarbij re
kening moet worden gehouden met de door
regenten betaalde loonen. Een vertegen
woordiging van de vakcentrales in het Werk
fonds achtte de minister overbodig. Het is
beter, dat er geen belanghebbenden in dat
bestuur zitten. Wat nu de strekking van het
ontwerp aangaat wees de minister er op,
dat we hier niet te doen hebben met een
voorbijgaande crisis, maar met een structu-
reele wijziging in het maatschappelijk le
ven. Het voorstel is dus niet een overbrug
ging van tijdelijke moeilijkbeden, maar een
poging tot het „ankürbeln" van de economi
sche krachten, nu er een lichte vérbetering
valt waar te nemen. De regeering wil een
duw in de goede richting geven en daarmede
zullen wel slechts 40.000 tot 50.000 werkloo-
zen aan den arbeid worden gezet, maar te
vens zal het bedrijfsleven worden geprik
keld. De te ondernemen werken moeten onze
economische weerkracht verhoogen en de re
geering heeft daarbij niets bij voorbaat uit
gesloten, noch de publieke werken van rijk
of gemeente, noch de scheepvaart, noch de
industrie. Maar men moet nu niet gaan den
ken, dat ieder, die in geldnood zit, uit het
fonds zal worden geholpen! Onjuist is het
dat het voorstel ook zekeren loondruk zou
bedoelen. Maar men moet niet uit het oog
verliezen, dat tegenover de offers van den
staat de gemeenschap bereid moet zijn tot
redelijke offers. De budgetaire perspectieven
zijn niet vroolijk en verzwaring van lasten
bij de aanstaande begrooting zal niet moge
lijk zijn, zoodat we het in bezuiniging moe
ten zoeken, vooral nu onze schuldenlast
stijgt. Wel moet dus alles omlaag, maar ook
het loon zal daarbij betrokken worden, nu
het kapitaal reeds danig is gesaneerd. De re
geering moet daarbij het goede voorbeed
geven. Loopt de boel mis, dan hebben we
niets aan ae mooie theorieën betreffende het
ethisch minimum en het economisch moge
lijke loon, want dan wordt er in het geheel
geen loon uitgekeerd.
De minister kantte zich sterk tegen het
protectionisme van den heer van Lanscho:
De regeering gaat werkelijk niet bij de pak
ken nederzitten. Dat bewijzen wel hare on
derhandelingen met Duitschland, waarbij
we alles wat we wenschten hebben bereikt
Wij zijn er steeds als de kippen bij, maar
schrijven geen booze nota's, publiceeren
deze ten minste niet. Men verwachte intus-
schen niet altijd succes, van de aanstaande
onderhandelingen met Engeland is b.v. de
uitslag allicht teleurstellend.
Beschermende rechten zijn niet reeds bij
voorbaat verboden waar voor het kabinet,
maar alleen wellicht gewenscht als de on-
derhandelingspolitiek niet helpt. Wat de
contingenteering betreft, deze levert soms te
genvallers op, zoodat denkbaar is een over
lang tot het vrije handelsverkeer, echter nvt
dan hooge invoerrechten. Men kan zeer ze
ker de industrialisatie van ons land bevor
deren, maar dan moet de invoer van grond
stoffen grooter worden en daartoe moeten
we onzen export weer zien te vergrooten. In-
tusschen wil de regeering elk haar aangebo
den plan nader overwegen, mits het ernstig
zij. De oprichting van een Industriebank vaU
daar evenwel niet onder. Dat laat ons cre
diet niet toe.
Het ontwerp is hierop zonder stemming
door de Eerste Kamer aangenomen.
Bij het hierop aan de orde zijnde wetsont
werp tot instelling van een landbouwcrisis-
fonas zijn tal van landbouwbelangen be
pleit.
Zoo heeft de heer Gelderman (lib.) de
noodzakelijkheid van dit fonds bepleit en in
het bijzonder de belangen van het zuivelbe
drijf besproken. Hij vreesde, dat de koe als
boterproducent op den duur door den wal-
visch, leverancier van de traan, waaruit
kunstboter wordt vervaardigd, zal worden
verdrongen. In het bijzonder kwam hij op
voor de kleine bedrijven. Er wordt veel ge
klaagd en men komt tot ontduikingen omdat
de organisaties hare leden niet voldoende in
de hand hebben.
De heer Otten (v.d.) klaagde in het bijzon
der over het ingewikkelde karakter der crisis
maatregelen; tenslotte geeft men den mi
nister van alles de schuld. Intusschen erken
de hij gaarne, dat de regeeringsmaatregelen
den boer op de been hebben gehouden, ook
al ontvangt hij nog geen behoorlijk loon
voor zijn werk. Maar dat kan nog komen!
De heer Hermans (s.d.a.p.), in de plaats
van zijn partijgenoot Rugge sprekend, klaag
de er over, dat de werkloozensteun een ander
karakter draagt dan de steun aan het nood
lijdende boerenbedrijf.
De heer Janssen (r.k.) kwam op tegen de
gedwongen verkoop per veiling van het fruit.
De heer Ruyter (r.k.) behandelde de moei
lijkheden bij den varkensafzet. Hij vreesde,
dat de zaken tegen de herfst spaak zouden
loopen. Ook betoogde hij dat de organisaties
bij het crisisbeleid meer ingeschakeld behoo-
ren te worden.
De heer De Vos van Steenwijk (c.h.) zette
de wenschelijkheid uiteen de knoeierijen te
gen te gaan door ruimer voorlichting. Er
bestaat bij ontduiking van de gestelde regels
niet altijd kwade trouw maar vaak onwe
tendheid.
Minister Colijn erkende in zijn antwoord
de noodzakelijkheid van een betere organisa
tie nu het aantal bij de crisismaatregelen be
trokken organisaties reeds 90 bedraagt. Een
centraal college is er reeds en nu zal de
nieuwe minister voor economische zaken
verder moeten handelen met de centrale
landbouworganisaties. De bewindsman be
loofde, dat er misschien later een proefinstal
latie zal worden ingericht voor de fabricage
van aardappelvlokken, waarover de heeren
Ruyter en De Vos van Steenwijk hadden ge
sproken. De bezwaren van den heer Jans
sen tegen de verplichte fruitveiling achtte hij
niet van overwegenden aard. Te Tiel b.v.
gaat alles zeer glad.
Den heer Hermans heeft de minister
trachtte duidelijk te maken, dat de steun aan
de werkloozen een ander karakter draagt
dan die aan het landbouwbedrijf. Daar
steunt men personen, hier bedrijven en dat
is een principieel verschil.
Hierop liet de minister eenige algemeene
beschouwingen volgen over de noodzakelijk
heid van de crisismaatregelen. Het lijkt
dwaas, merkte hij op, dat wij zelf 1.30
voor de boter betalen, welke we voor 40 cent
aan Engeland leveren, maar we moeten on
zen boterexport met het oog op de toekomst
handhaven. De spreker erkende, dat er zwak
ke plekken in het crisisbeleid zijn, de heer
Ruyter heeft er terecht op enkele gewezen en
hij voegde er eenige bij, maar hij verwachtte,
dat de nieuwe minister wellicht een betere
regeling zal weten te treffen. Ten slotte er
kende hij, dat de regeering er in geslaagd is
den landbouw in het leven te houden, maar
nu moeten we nog trachten den boer een re
delijk loon te bezorgen. Maar zal dat niet
buiten bereik van de regeering liggen?
Zonder hoofdelijke stemming is daarop
ook dit punt aangenomen.
Na zwijgend hare goedkeuring gehecht te
hebben aan het ontwerp tot beveiliging bij
den arbeid in fabrieken of werkplaatsen en
aan een aanvulling van de militaire pen
sioenwetten, is de Kamer voor een paar we
ken uiteengegaan.
Tweede Kamer.
Ook de Tweede Kamer is, na de agenda
afgehandeld te hebben, voor een paar we
ken, tot 10 Juli, uiteengegaan. Wij zullen bij
de vergadering van heden niet te lang stil
staan. De besluiten waren trouwens belang
rijker dan het debat. In de eerste plaats is
het den ministers Kalff en Oud gelukt het
wetsontwerp tot instelling van een Verkeers
fonds in behouden haven te brengen. Gister
zinspeelden we reeds daarop, toen minister
Kalff eenige concessies had gedaan, die het
ontwerp voor de oppositie aannemelijker
maakten. Maar heden is er lang gesproken
over een voorstel van den heer Bongaerts
(r.k.) om juist met het oog op die concessies
de beraadslaging te schorsen, ten einde gele
genheid te geven ze nader te bezien. Ten
slotte heeft hij zijn voorstel weer ingetrok
ken, waarop art. 1, waarbij bepaald wordt,
dat er een verkeersfonds zal worden ge
vormd, met 43 tegen 39 stemmen werd aan
genomen. Daarmede was een der hoofdpun
ten aanvaard. Later echter is er nog druk
gesproken over een amendement van den
heer Drop (s.d.a.p.) om de rijwielbelasting
op 2.50 te behouden en ten slotte is dit
onder berusting van de regeering over het
daardoor te lijden verlies van anderhalf
millioen, aangenomen met 34 tegen 27 stem
men.
Nadat vervolgens de regeering had over
genomen een amendement-Westerman om de
invalieden-wagens van belasting vrij te stel
len, is het ontwerp ten slotte bij zitten en
opstaan goedgekeurd.
Hetzelfde is vervolgens geschied met het
ontwerp tot belastingheffing van de doode
hand, nadat de Kamer het amendement-
Rutgers om de pastoralia vrij te stellen, had
verworpen met 54 tegen 27 stemmen.
In de Kroll-Opera te Berlijn, waar ook de
Rijksdag bijeen gekomen is, toen de brand in
den Rijksdag het officieele gebouw onbruik
baar maakte, heeft gisteren een receptie
plaats gehad ter gelegenheid van het con
gres van de Duitsche buitenlandsche Kamers
van koophandel en Duitsche economische
vereenigingen in het buitenland. Op deze
receptie, waarbij vele ministers en autoritei
ten uit het economische en financieele leven
aanwezig waren, heeft de plaatsvervanger
van Adolf Hitier, Rudolf Hess, een rede ge
houden, waarin hij o.a. zeide:
„De Duitschers in het buitenland hebben
te leven naar de wetten van het betreffende
land. Het is niet altijd gemakkelijk, onder
die beperking de Duitsche natie te dienen.
Er is een zekere politieke discipline en een
zekere strijd voor noodig, om in het buiten
land een leven te leiden, dat reclame voor
Duitschland maakt en Duitschland ten
goede komt. Gij zijt thans de representanten
van het nat.-soc. rijk in het buitenland.
Weest er steeds op bedacht, dat niet het ge
ringste woord, niet de kleinste fout dé- agita
tie tegen Duitschland te hulp mag komen,
en wanneer u de toon van zekere Duitsche
bladen wordt voorgehouden als bewijs voor
„Duitsch barbarendom", dan kunt ge rustig
zeggen, dat de mannen, die deze tijdschriften
en deze kranten volschrijven, hun methodiek
geleerd hebben bij de organisatoren van de
anti-Duitsche campagne gedurende den
wereldoorlog.
De strijd is voor ons bijzonder zwaar, daar
wij worden aangevallen wegens onze wereld
beschouwing. De rest van de wereld voelt,
dat uit Duitschland een nieuwe wereldbe
schouwing is geboren, die de fundamenten
van het geheele leven van onzen tijd doet
schudden. De wereld voelt, dat die beschou
wing zoo sterk in onzen tijd geworteld is en
steunt op de natuurwetten van zoo alge
meene gelding, dat er een gevaar voor over
springing bestaat. Inderdaad zijn reeds
overal bewegingen ontstaan, die verwant
zijn aan nationaal-socialisme of aan fas
cisme. Zij zijn ontstaan zonder het geringste
toedoen van Duitschland of van nat.-soc.
Duitsche vertegenwoordigers in het buiten
land, die integendeel, zooals ge weet, den
strengen order hebben, zich niet te mengen
in de binnenlandsche aangelegenheden van
de gaststaten. Des te meer moet Duitschland
echter kunnen verwachten, dat ook de an
dere staten geen enkele poging doen om zich
te mengen in de binnenlandsche aangelegen
heden van Duitschland of om invloed uit te
oefenen op de ontwikkeling in Duitschland.
Als een dergelijke poging, die in het bij
zonder ook in strijd is met de eens zoo luid
verkondigde principes van zelfbestemmings-
recht en vrijheid der naties, zien wij den
boycot van Duitsche waren in het buiten
land, want deze boycot heeft de bedoeling te
bewerken, dat wij onze binnenlandsche aan
gelegenheden regelen naar den wil van het
buitenland en in strijd met onzen eigen wil
Breede kringen in het buitenland hebben
echter reeds ingezien, dat de boycot een twee
snijdend wapen is en dat de emigranten, die
in het buitenland gastvrijheid genieten, die
landen in een schadelijke positie kunnen
brengen.
Het nat.-soc. Duitschland heeft het doel,
waarop wij steeds weer den nadruk hebben
gelegd, een levendig goederenverkeer met
andere volken te onderhouden, niet in de
laatste plaats omdat dit een weg is tot
wederzijdsch begrip en daardoor tot den
vrede. Wij willen in het geheel niet naar
autarkie streven. Een geslaagde boycot zou
ons echter dwingen alles te doen om ons
zooveel mogelijk onafhankelijk van het bui
tenland te maken. Wat zou ons anders over
blijven, als het buitenland ons de mogelijk
heid ontneemt om ons de middelen te ver
schaffen tot inkoopen in het buitenland? En
dit mag het buitenland zich voor gezegd
houden: wanneer wij inderdaad besluiten
ons van het buitenland onafhankelijk te
maken, dan doen wij dat met de vastberaden
heid, die ons van oudsher kenmerkt, wanneer
Duitschland zich voelt bedreigd in de grond
vesten van zijn bestaan.
Dat deze vastberadenheid onder de leiding
van iemand als Hitier niet bepaald geringer
is geworden, zal de wereld ook bekend zijn.
Ook zal men in het buitenland niet aan
nemen, dat de vindingrijkheid onzer geleer
den en de capaciteit onzer industrie op het
gebied van de productie van „Ersatz" thans
geringer zijn geworden. Het tegendeel is
waar en de wereld kan zich voorbereiden op
verrassingen in dit opzicht, indien de boycot
blijft voortduren. Het Duitsche volk is ook
in staat zich te -beperken in het gebruik van
een of ander buitenlandsche product, totdat
de „Ersatz" voorhanden zal zijn.
Op den duur zal het nadeel voor het Duit
sche volk geringer zijn dan voor een groot
aantal andere staten, die voor den afzet van
grondstoffen in hoofdzaak op Duitschland
zijn aangewezen. En nogmaals verklaar ik
met nadruk: wij wenschen de daarmede ge
paard gaande verscherping van de econo
mische crisis niet, omdat de ellende en de
nood in de betreffende staten hand in hand
zouden gaan en den weg zouden bereiden
voor het bolsjewisme. Maar nog minder is
het Duitsche volk bereid, de boycotmaatrege
len van het buitenland zonder tegenweer te
aanvaarden en zich te laten dwingen tot het
afzien van het regelen der zaken in eigen
huis, hetgeen door 95 van het Duitsche
volk noodzakelijk wordt geacht. Hoe het
Duitsche volk zijn huis inricht of van plan
is in te richten, kunt ge zelf zien bij uw ver
blijf in het rijk.
Ge ziet geen werkloozen meer, die de
steden en de wegen bevolken. Overal in het
rijk zijn nieuwe arbeidskrachten aan het
werk. Bekijkt het voorbeeldige arbeidsdienst
kamp, bezichtigt de enorme werken bij den
wegenaanleg of de landwinning aan de kust.
Spreekt met het volk, opdat ge ziet, dat een
nieuwe geest alle Duitschers vervult. En ga
dan uit, om tegenover de leugen en den las
ter in het buitenland de waanieid te stellen,
Zeg den vrienden en den vijanden van het
nieuwe Duitschland, dat zij geen zorg, dar
zij geen leedvermaak behoeven te hebben.
Ge kunt in het buitenland mededeelen, dat
het Duitschland van Adolf Hitier onwrik
baar staat."
Gisteren verluidde te Berlijn,
dat Woensdag j.i. Edvvard Jung
is gearresteerd. Het is bekend,
dat Jung tot den intieraen kring
van medewerkers behoort van
von Papen, als wiens secretaris
hij geruimen tijd gefungeerd
heeft. Omtrent de motieven van
zijn arrestatie is niets bekend,
evenmin of hij nog in de gevan
genis zit, dan wel of hij op vrije
voeten is gesteld. Van Jung
wordt verteld, dat hij zelfs en
kele redevoeringen van von
Papen heeft ontworpen. Bekend
is verder, dat leden van de N.
S.D.A.P., die het hevigst ver
toornd waren over von Papen's
rede, een groot deel van de ver
antwoordelijkheid voor deze
redevoering hebben gelegd op de
intieme medewerking van den
vice-kanselier. De andere mede
werker van von Papen, Walter
Schotte, die een wekelijksch ar
tikel publiceert op conservatie
ven grondslag, heeft gisteren een
huiszoeking in zijn woning ge
had.
Duitschland waarschuwt het bui
tenland. (Dag. Overzicht),
Een opzienbarende arrestatie in
Duitschland. (Buitenland).
Radio-rede van Roosevelt. (Buiten1*
land).
Het Belgische nieuwe prinsje ge
doopt. (Buitenland).
De kerkstrijd in Duitschland. (Bui
tenland).
Opbloei op de Engelsche scheeps
werven. (Buitenland).
De toestand van Prins Hendrik.
(Binnenland).
Ernstig auto-ongeluk te Voor
burg, 4 gewonden. (Binnenland).
De classicale vergadering Alk
maar. (Kerk- en Schoolnieuws).
Conflict Enkhuizen tusschen de
gemeente en den minister van Eco
nomische Zaken. (Provincie)
(Zie verder eventueel laatste
berichten).
Gelijk reeds gemeld, is de positie van rijks
bisschop Müller, vooral na de rede, waarin
Göring den kerkstrijd ter sprake heeft
gebracht, eenigszins wankel geworden. Er
verluidt thans, dat de rijksbisschop een laat
ste poging heeft ondernomen om tot overeen
stemming te komen met de vrije synode-be
weging. Hij zou regelingen hebben getroffen
te Erfurt met de voorloopige commissie ter
uitbreiding van de kerkreglementen. Ver
schillende uitnoodigingen waren daartoe
reeds verzonden, doch velen hebben gewei
gerd aan de uitnoodiging gevolg te geven,
daar zij in overeenstemming met het besluit,
dat zij op de vrije synode van Barmen heb
ben onderteekend, geen onderhandelingen
wenschen te voeren over grondwetshervor
mingen, zoolang dr. Müller in functie
blijft.
In de Bottroper Strasse te Essen is in den
afgeloopen nacht een brand uitgebroken,
welke ernstige uitbreiding aannam. De
materieele schade is aanzienlijk. Pas in den
namiddag was de brandweer het vuur
meester.
De correspondent te Rome van den
„Matin" schrijft te hebben vernomen, dat
de door Barthou in een interview afge
legde verklaring, dat hij gaarne naar
Rome zou komen, wanneer het daarbij
ni?t ging om een beleefdheidsbezoek,
maar om een algemeene regeling der
Fransch-Italiaansche problemen in Ro
me, gunstig ontvangen.
In een radio-rede heeft Roosevelt gister
avond een program uiteen gezet voor de
naaste toekomst, welk program 3 punten
omvat. Tevens oefende Roosevelt scherpe cri-
tiek uit op de door voorstanders van fascis
me, communisme of de „New Deal" uit
geoefende critiek. Deze radiored- was de
vijfde van zijn zoogenaamde „Vireside
Chats". De president sprak de hoop uit, dat
hij er met medewerking van het congres in
zou slagen economische bestaanszekerheid te
scheppen door voor de Amerikaansche mannen
vrouwen en kinderen de hulpbronnen van
land en water in de Ver Staten tot ontwik
keling te brengen en d> sociale verzekering
te verwerkelijken. Alles wat wij te doen
hebben is, aldus de president, de historische
tradities van ons volk na te komen. Andere
vo'ken mogen de democratie opofferen ten
behoeve van de voorbijgaande prikkeling
van oude autocratieën, wij herstellen het ver
trouwen en het welzijn onder de heerschap
pij van het volk zelve.
Verder zei Roosevelt; De bestaanszeker
heid van ons volk maakt noodig, dat betere
voorzieningen worden getroffen voor de
huisvesting, in welk verband de nieuwe wet
daarom is onderteekend.
De hulpbronnen van and en water zullen
tot ontwikkeling worden gebracht teneinde
tegemoet te komen aan de behoefte der ver
zekeringen.
Omtrent d werkzaamheden van het con
gres in het afgeloopen seizoen zeide Roose
velt, dat de belangrijkste maatregel die was,
welke het monetaire systeem reorganiseerde,
uitbreidde en rechtvaardiger maakte. Het
program volgt 3 -ichtingen, nl. steun, her
stel en hervorming.
