8
ALKMAARSCHE COURANT
Bemwik, een bleeiend cenlrnm in KenntmeM.
Haar avonturier.
SeuitletoH
JiadioptöQcaHima
No. 160
DINSDAG 10 JULI 1934
(Van onzen eigen verslaggever.)
De aan Velzen grenzende gemeente Bever
wijk heeft, als centrum van „Kennemer-
land" behoefte gevoeld om, voor het Neder-
landsche publiek, wat nader naar voren te
treden. Om dit te bereiken schreef de V.V.V.
aldaar een perssamenkomst uit om de verte
genwoordigers van de Ned. Dagbladpers in
de gelegenheid te stellen kennis te nemen
van het leven in deze gemeente. Wij wen-
schen voorop te stellen, dat het bestuur van
de nog jeugdige V.V.V te Beverwijk (de ver-
cipieeren.
Beverwijk op zich zelf een gemeente van I
10.000 zielen, is ons getoond geworden als
een bloeiende gemeente met een krachtige
middenstand, een toenemende forensenvesti
ging, een uitgebreide industrie en een be
langrijk marktwezen
Beverwijk mag zich verheugen in het bezit
van een Bisschoppelijke kweekschool, een
tüinbouwwinterschool, een modern Roode
Kruis ziekenhuis, moderne schoolgebouwen,
een tapijtknooperij, conserven-, chemische
olie- en sigarenfabrieken, veilingen voor tuin
bouwproducten, bloemen en bloembollen en
winkels die in veel grootere plaatsen een
schitterend figuur zouden maken.
Dit alles is mogelijk doordat Beverwijk in
werkelijkheid de marktplaats is voor Kenne
merland en een gemeente is, die ruim 25.000
zielen telt.
Aan alle kanten is deze gemeente door ande
re ingesloten en Wijk aan Zee en Duin loopt
als het ware over in Beverwijk, zoodat reeds
ernstig gedacht wordt aan de samenvoeging
van deze beide gemeenten, waarvoor beide
gemeenteraden zich reeds hebben uitgespro
ken. Volgens de gemeentewet staan de ge
meenteraden aan het hoofd van de gemeen
ten. Een gewoon Nederlander zou dus den
ken, dat, wanneer de gemeenteraden zich
voor samenvoeging hebben verklaard, niets
die samenvoeging in den weg staat en dit
temeer niet, waar gezaghebbenden op staat
kundig gebied, reeds jaren hebben betoogd,
dat ons land zich niet langer de weelde kan
veroorloven er 1100 gemeenten op na te hou
den. Wie zoo denkt, vergeet echter, dat op
de top gezagsplaatsen nog te veel men-
schen geplaatst staan, die uit traditie nog
vastzitten aan begrippen die in ons vader
land golden, toen groote deelen daarvan
uit Ambachts-Heerlijkheden bestonden. Wet
telijk bestaan die Heerlijkheden met eigen
rechtsregeling wel niet meer, doch praktisch
is het nog mogelijk, dat de nazaten van deze
heerlijkheidsbezitters zich meer laten geld.n
dan de geheele bevolking in een streek. Nu
is Beverwijk ook wel zoo'n oude Ambach+s-
Heerlijkheid, doch in deze gemeente met een
gezond economisch leven is van deze invloe
den geen sprake. Of dit ook van Wijk aan
Zee en Duin gezegd kan wo 'den, zouden wij,
op grond van hetgeen wij mochten verm-
men, niet durven beweren. Wij hopen slechts,
dat de regeering door die invloeden de ge
zonde ontwikkeling van Beverwijk niet in
den weg zal staan. Uit het feit, dat men bij
de rijkswaterstaat voor de oplossing van hei
verkeersvraagstuk over het Noordzeekar.r.al
er rekening mede houdt, dat men hier in de
toekomst te doen krijgt met een wooncen-
trum van 100.000 zielen (het zielental m
Beverwijk en omgeving neemt jaarlijks m-H
2000 toe) mag worden afgeleid, dat men
daar tot het inzicht is gekomen, dat met een
grootsche oplossing rekening moet worden
gehouden.
Dat deze oplossing tot een tunnel onder
het Noordzeekanaal moet leiden ligt o.i. voor
de hand.
Het tegenwoordige Beverwijk.
In dit artikel zullen wij ons echter vooral
bezighouden met het huidige Beverwijk. De
V V.V.-voorzitter zette toch in zijn wel
komstwoord uiteen, dat doel van de bijeen
komst was, Beverwijk aan Nederland te too-
nen in het hoogseizoen van den tuinbouw en
de aardbeienteelt en wat daarmee in ver
band staat en daarnaast te laten zien, wat
Beverwijk als centrum-marktplaats van
Kennemerland voor aantrekkelijks heeft.
Als marktplaats is Beverwijk al heel oud.
J^ds in 1295 w€rcj j,ej ^oor Graaf Floiis
begiftigd met het recht van vrije marki-
plaats.
De laatste jaren is de industrie in de om
geving zeer toegenomen, met als gevolg, dat
daardoor veel natuurschoon moest worden
geofferd, maar nog steeds is Beverwijk liefe
lijk gelegen aan den duinenrand met bosch,
duin en zee in zijn naaste omgeving. Dank
zij de electrische is het voor de Amsterdam
mers in een half uur bereikbaar, voor de
Haarlemmers in tien minuten en voor de
Zaandammers in twintig minuten. Dit heeft
tengevolge gehad, dat de laatste jaren vele
forensen uit Amsterdam en Zaandam zich
hier vestigden en alles wijst erop, dat Bever
wijk, waar in vroeger eeuwen Amsterdam-
sche patriciërs vóór het graven van het
Noordzeekanaal en de drooglegging van de
meren hun buitenplaatsen stichtten, die zij
met hun schepen vanaf het IJ konden berei
ken, thans weer wordt de woongemeente
voor Amsterdamsche en andere industriee-
len.
De veilingen.
De heer W. de Groot, de stuwkracht van
de veilingvereeniging „Kennemerland" ver
telde hierna een en ander van de beteekenis
van Beverwijk als marktplaats. Hij gaf een
uiteenzetting van het leven en den arbeid
der tuinders, die reeds in Februari aanvan
gen met hun tuinarbeid. Hij schetste den
groei van de verschillende veilingen, die
enorme hoeveelheden kunnen verwerken, om
dat op die veilingen gekocht wordt door
honderden venters, handelaren, grossiers,
conservenfabrikanten en exporteurs. Hij ver
telde ons, hoe de verkoop per afslag werd
ingevoerd en hoe thans die verkoop volgens
een electrische afmijn-systeem geschiedt. De
omvangrijkheid van de verschillende aanvoe
ren verduidelijkte hij door mede te deelen,
dat het niet zelden voorkomt, dat één ex
porteur zijn duizendste wagon groente naar
het buitenland verzendt. Door de verschil
lende regeeringsmaatregelen van het buiten
land heeft de export niet veel meer te betee-
kenen en wordt thans nagenoeg alles voor
binnenlandsche verbruik verkocht.
Sinds 1930 wordt de tuinbouw door de
crisis geteisterd. In de export-producten is
een overproductie ontstaan en zoolang er
geen uitzicht is op het heropenen van de
grenzen zal de productie zich moeten aan
passen op de binnenlandsche behoefte. Voor
den binnenlandschen afzet speelt thans de
gruwel der onderconsumptie groote parten,
met als gevolg, dat het vervoer naar steden
als Amsterdam en Rotterdam zeer belang
rijk is verminderd.
Beverwijk heeft diverse inrichtingen voor
het verwerken der aardbeien, veilingen voor
aardbeien, groenten, bloemen en bloembol
len. De bloembollenteelt is hier zeer oud
aangezien door de structuur van den gronc
Beverwijk een natuurlijk verlengstuk is van
de bloembollenstreken. Alles bijeen genomen
kan verklaard worden, dat de kweekers in
Beverwijk en omgeving er naar streven, bet
beste te leveren, wat geteeld xan worden.
Eenige cijfers: In 1925 werd alleen op de
veiling van de vereeniging „Kennemer
land" aan aardbeien en groenten voor
1.488.268.30 geveild. De opbrengst voor de
aardbeien bedroeg toen 42.33 per 100 K.G
In 1930 was dit 31.12; in 1931 17.42; in
1932 16.22 en in 1933 14.70 De op
brengst van de aardbeien bedroeg aan deze
veiling in 1933 155.521.64aan groenten
345.959.37 of totaal 501.481.01 of onge
veer een derde van de opbrengst in 1925.
De totaal-opbrengst op de Beverwijksche
veilingen is 40 pCt. hooger dan de hier ge
noemde cijfers.
In 1933 werden van de veiling „Kennemer
land" als onverkoopbaar vernietigd 120 800
K.KKG. spinazie, 292.813 krop sla, 16.318
struiken andijvie, 8357 stuks bloemkool,
4151 K.G. postelein, 2085 K.G. dikke sper-
cieboonen, 567 KG. tuinboonen, 1256 KG
tomaten, 2233 stuks komkommers, 2469 K.G
augurken, 665 K.G. peen, 6525 K G. steksnij
boonen. 1934 vertoont eenzelfde beeld en
wanneer men er rekening mee houdt, dat
men op de veilingen in Beverwijk meestal
nog wel kleine venters vindt, die tegen zeer
lagen prijs het te veel aangevoerde nog koo
pen, om dat in de groote steden uit te ven
ten, welke koopers men op de meeste veilin
gen in Noordholland mist, dan krijgt men
wel een beeld van de vernietigde hoeveelhe
den, die na noeste vlijt niets opbrachten en
dan gevoelt men, dat de 100.000, die in
Beverwijk voor alle veilingen in 1933 aan
regeeringssteun werden ontvangen voor de
Ecu episode uit den Dertigenjarigen Oorlog
Oorspronkelijke schets van
35 G. P. BAKKER.
Zij is gevlucht en in haar paleis werd niets
van waarde gevonden, aoch later In de ke
ders terwnl bekend was, dat er duizenden
en duizenden aan kostbaarheden aanleg 10
waren. Ook heeft zij, „aar men 2
deelde, groote bezittingen buiten Maagden
,L)us toch", dacht Saxon.
vernomen, dat de maarschalk tij
dens de blokkade een nauwkeurige zwarte
lijst had laten opmaken van de eigendommen
der voornaamste inwoners en den keizer zelfs
verzocht had, hem een gedeelte te willen
schenken. Boven deze lijst stond geschreven-
„Bezittingen in de stad Maagdenburg ter
confiscatie".
Zijn gehe'msecretaris te velde. Simon Ley
was een verrader, die zijn trouweloos gedrag
zocht goed te praten door de verzekering, dat
hij een lutheraan wa°.
„Misschien heeft de oude prinses haar
schatten voor het beleg in veiligheid gebracht
vrouwen zijn dikwijls veel voorzichtiger dan
mannen", opperde de avonturier.
„De prinses moet een jonge, mooie vrouw
zijn en een vurige Calviniste, trotsch op haar
werkelijk geleden verliezen heel weinig be-
teekenen en dat andere middelen zullen moe
ten worden toegepast om de algeheele onder
gang der tuinbouwbedrijven te voorkomen
De beteekenis van de bloembollenteelt ir.
ïeverwijk blijkt reeds hieruit, dat sinds de
oprichting van de bloembollenveiling op die
veiling in 8 jaar voor 3.402.135 aan bloem
bollen werd geveild. Een zeer groot gedeel
te der bloembollen wordt op de beurs en uit
de vrije hand verkocht, zoodat men dit be
drag wel met drie kan vermenigvuldigen,
n 1928 werd een bloemenveiling gesticht,
wat in één jaar voor 1.808.984 werd ver
handeld.
Door Beverwijk.
Na deze uiteenzetting werd in een tou
ringcar door Beverwijk gereden. De toeris
ten kennen slechts de mooie Breedstraat met
de vele winkels, het bioscooptheater, het ge
meentehuis, het veilinggebouw, het postkan
toor, de synagoge en de St. Agatha
kerk. Ons heeft men ook laten zien
de buitenwijken met de villa's van de
talrijke forensen, grenzende aan de
gemeente Wijk aan Zee en Duin, waarbij
men door straten rijdt, waarvan de eene
helft aan Beverwijk en de andere helft aan
Wijk aan Zee en Duin behoort.
Wij hebben ook kennis gemaakt met de
industrieele en havenwijk en geconstateerd,
dat daar van een levendige bedrijvigheid
sprake is.
De Kerken.
Wij hebben ook een bezoek gebracht aan
de Groote Kerk, een kerkgebouw, dat da
teert uit de 13de eeuw, met een 65 M. hoo
gen toren, die in vroeger eeuwen voor onze
zeevaarders als baken diende. Oorspronke
lijk was deze kerk toegewijd aan St. Agatha.
In 1573 werd het gebouw door de Spanjaar
den in brand gestoken; de pijlers en muren
bleven staan en kort daarop werd het ge
bouw door de Hervormden in gebruik geno
men. In 1644 werd deze Groote Kerk op
nieuw door brand geteisterd en in 1912 werd
de toren door den bliksem getroffen, welke
toren in 19131914 met medewerking van
het Rijk weer werd gerestaureerd. De preek
stoel en de banken in deze kerk zijn van de
17de eeuw; het doophek met eikenhouten
ligen leeuwen en een koperen doopboog zijn
van omstreeks 1600. De kerk bevat verschil
lende z.g.n. rouwkasten en grafkapellen en
een bizonder mooi orgel, werkstuk van
Christiaan Muller, den beroemden orgel
bouwer uit dien tijd, die ook het orgel in le
Groote Kerk te Haarlem vervaardigde. Dit
orgel moet noodzakelijk worden gerestau
reerd en ds. Krijger, die ons met liefde over
dit fraaie kerkgebouw inlichtte, hoopt de
daarvoor benoodigde gelden, een 3000,
door vrijwillige giften bijeen te brengen.
Wij brachten ook een bezoek aan de St.
Agathakerk, een koepelkerk met 1400 zit
plaatsen, waarvoor de eerste steen werd ge
legd op 21 Dec. 1924. Bouwmeesters van
deze koepelkerk zijn de architecten Jozef en
Pierre Kuipers. Deken Lucassen, die ons in
lichtingen verstrekte, deelde ons mede, dat
hij voor de inwendige versiering den kunste
naar Lambert Lourijssen uit Haarlem op
drachten had verleend, omdat hij niets
moet hebben van de fabriekmatige kerkver-
siering. Het priesterkoor met zijn fraai al
taar, de gebrandschilderde ramen, de mo-
zaïktableaux en de marmeren lambrizeering
is imponeerend en vanaf alle zitplaatsen te
zien. De koepel heeft een hoogte van 22 M
en een spanning van 25 M. Men staat hier
voor een fraai staaltje van bouwkunst. De
kunstenaar Lourijssen was juist gereed ge
komen met de kruisweg-staties, veertien in
getal, waaraan hij vier jaar had gewerkt.
In zijn werk is de artist verwant aan Jan
Toorop. Hij teekende zijn kruisweg-staties
op 12 m.M. dik multiplex, beschilderde die
met wascassïnverf, die in het hout dringt
zoodat de nerf van het hout behouden blijft
en men toch met prachtige pure kleuren te
doen krijgt. Zijn werk is naturalistisch stv-
listisch en door zijn methode kan men de
voorstellingen van alle kanten zien Deze
kunstenaars vervaardigde 7 jaar geleden in
de beroemde synagoge te Enschede, bouw
werk van De Bazel, de inwendige symboliek
Ook de mozaïktableaux in de St. Agathakerk
zijn evenals de gebrandschilderde ramen
door hem ontworpen.
De Kennemer Oudheidkamer.
De Kennemer Oudheidkamer, gevestigd :n
een lokaliteit van een bijgebouw van h^t
Stadhuis werd in 1930 gesticht als geschenk
van de gemeenschap bij het jubileum van
den gemeente-secretaris, den heer Van Loon
die veel voor de historie van Kennemerlan-:
gevoelt. De Alkmaarsche archivaris, de heer
Dresch, die het archief rangschikte, dat
thans is ondergebracht in een brandvrije
kluis, was aanwezig voor het verstrekken
dwaaheer. Niemand kent haar schuilplaats
en toch moet zij zich ic de nabijheid bevin
den. Als de prinses ergens veilig aangekomen
was, moeten mijn agenten het gehoord heb
ben".
Nu volgde een meer rechtstr^eksche vraag
„Heeft u eenig vermi eden waarheen zij
kan gevlucht ziji.?"
„Ik heb nooit var. een prinses Von E'berlot
zu Quetschen gehoord', antwoordde de
avonturier naar waarheid.
„Het eenige, dat ik gewaar geworden
ben", vervolgde de maarschalk, „is, dat een
drietal Kroaten haar ve rblijfplaats zochten
Zij zijn vermoord gevonden in een beuken
woud in de nabijheid van 'n jachthuis achter
mijn legerplaats, waar een kroeg wordt ge
houden. Zij hadden toespeling gemaakt
tegen kameraden, op het huis met den toren.
Het scheen, dat zij onderling ruzie hadden
gekregen. De eenige aanwijzing was een luit,
die tegen een boom stond. Misschien ook
was de luit daar slechts door een toeval ge
komen".
Nu wist Saxon, dat de veldmaarschalk een
spoor volgde. De overval in de herberg was
geen bloot toeval geweest, maar het gevolg
van een vooruit beraamd plan. Het net zou
nu worden dicht gehaald.
Hij zei slechts:
„Een vreemde geschiedenis". Hij was be
nieuwd hoeveel de maarschalk wist en
wachtte den slag af.
De slag viel niet. Tot zijn verwondering
sprak Von Pappenheim:
Overste, de prinses is onmetelijk rijk
Haar losprijs zou een groot voordeel zijn
voor de legerkas van Zijne Majesteit, den
keizer, en de goede zaak zeer te stade komen
Als het ons mocht gelukken haar terug te
brengen in de schoot onzer heilige moeder
kerk en er bestaan vele middelen om haar
trotschen geest te buigen, zou dat een onbe
rekenbare aanwinst zijn. Als het u mocht
gelukken haar te vinden, zult u een vermo
gend man zijn. En voor 'n rijken overste van
Wallenstein's leger is een bevordering tot
generaal onder Von Pappenheim geenszins
uitgesloten. Het geld is de hartader van den
oorlog. Onze vorige opperbevelhebber was
een financieel genie. Daaraan had hij een
groot gedeelte van zijn succes te danken
Denk eens aan het opkoopen van den gehee
len graanoogst van Mecklenburg en Pom
Itll giaauw^oi ."twniwiuuig ui 1 urn
meren. Hij alleen zou een leger van honderd
duizend man op de been kunnen brengen en
dat kunnen onderhouden".
Saxon knikte toestemmend.
„En nu, vaarwel. Ik reken op uw mede
werking, dat we spoedig samen onder onzen
ouden meester mogen dienen". Hij stond op
en belde.
Dezelfde kapitein verscheen.
„Geleidt den overste buiten het kamp".
De kapitein keek verwonderd naar den
avonturier. Deze stond in de houding.
„Excellentie, tot uw orders".
Maar veldmaarschalk Von Pappenheim
reikte den overste de hand.
De kapitein aarzelde, sloeg aan en zeide
„Excellentie. Mag ik nog een enkel woord
zeggen vóór de overste", met een blik op
Saxon, „vertrokken is?"
„Maak het kort, kapitein".
Woensdag 11 Juli.
DAVENTRY. 1500 M. 10.35 Mor
genwijding. 12.20 Orgelspel Q.
MacLean. 105 Western Studio
orkest olv. F. Thomas m. m. v. D.
Ingham, sopraan. 2.20 A. Salis
bury en zijn orkest. 3 20 Pianoreci
tal E. Lush. 3.35 Sted. Orkest
Bournemouth olv. Sir Dan Godfrey
en E. Austin mmv. H. Alwyne,
piano. 5.05 Gr.pl. 5 35 Kinderuur.
6 20 Ber. 6.50 Medvedeffs Balalai
ka orkest mmv. O. Alexeeva, so
praan. 7.20 Fred Hartley's Novelty
kwintet mmv. B. Lawren e, zang
8.20 Radio-Militair-orkest olv. B.
W. O'Donnell mmv. Ph. Berthram,
bariton. 9.20 Ber. en lezing." 10.—
BBC-orkest olv. W. Braithwaite.
11.15 Voordracht. 11.2012 20 De
Groscvenor House Band olv. Syd-
ney Lipton.
PARIJS, (RADIO-PARIS) 1648 M
7.20 en 8.20 Gr.pl. 10.35 Orkest
concert. 12.50 Dansmuziek olv L.
Gcldy. 9.05 Symphonieconcert d. h.
Nationaal orkest olv. Inghelbrecht.
10.50 Dansmuziek.
KALUNDBORG, 1261 M. 12.20
—2.20 Concert uit het Bellevue-
Strandhotel. 3 20 Concert uit Rest.
Wivex. 5.20—5.50 Gr.pl. 8.20 Om
roeporkest olv. Reesen. 9.20 Zang
en piano. 10.30 Radio-symphonie
orkest olv. Reesen. 11.2012.50
Dansmuziek.
KEULEN, 456 M. 6.20 en 7.20
G..pl. 12.20 Orkestconceri 0.1. v.
Fröhlich. 1.20 Wersgkamer-orkest
olv. Kühn. 4.20 Omroeporkest olv.
Buschkötter. 7.20 Concert. 8.50
Radio-tooneel. 10.50—12.20 Or
kestconcert olv. Iseglio.
ROME, 421 M. 8.35 Gr.pl. 9.05
„Delitto e castigo", opiera van Pe-
drollo. Orkestleiding: De compo
nist. Koorleiding: E. Casolari.
BRUSSEL, 322 en 484 M.322M.:
12.20 Gr.pl. 1.30—2 20 M. Alexys'
orkest. 5.20 Zang en piano. 6 20
Gr.pl. 6.50 Omroeporkest 0. 1. v.
André. 8.20 Dito. 9 20 Radio-
tooneel. 10.3011.20 Gr.pl. 484
M.: 12.20 Max Alexys' orkest. 1.30
—2.20 Gr.pl. 5.20 Max Alexys' or-
kest. 635 Harprec'tal. 6.50 Salon
orkest olv. Walpot. 8.20 Gev. pro
gramma. 9.05 G/.pl. 9 20 Salon
orkest olv. Walpot. 10.40-11.20
Dansmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571
M. 8.30 „Unsere Saar, den Weg
frei zur Verstandigung", rijkszen
ding. 8.50 Militair concert. In de
pauze sjrortpraatje. 10.20 B s.
10.50 Radio-kwartiertje. 1105
Weerber. 11.20—1.20 Dansmuziek
uit Berlijn.
GEMEENTELIJKE RADIO
DISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilversum.
Lijn 2: Huizen.
Geen uitzending van progr.'s over
lijn 3 en lijn 4. Begrafenis Z. K. H.
Prins Hendrik.
van inlichtingen. Bizondere aandacht vestig
de hij op de charters met aanhangzegels van
de Graven van Ho.lland, waaronder er één
van Floris I uit het jaar 1298 en één van
Margaretha van Henegouwen van het jaar
1348.
Een bizonderheid is ook een originee'.e
teekening van den in 1500 te Beverwijk ge
boren schilder Jan Cornelisz Vermeijen, van
wien vele groote werken, o.a. in de musea te
Weenen en te Madrid zijn geplaatst.
Interessant zijn de 17de eeuwsche blazoe
nen van Beverwijker rhetorijkkamers.
Men vindt hier tal van vroegere gebruiks
voorwerpen, waardoor men een idee krijgt
van de zeden en gewoonten in Oud-Kenn;-
merland.
In het Kennemer hotel,
waar de lunch werd gebruikt, verzekerde de
burgemeester, de heer mr. H. J. J. Scholpens,
die mede aanzat, en de geheele excursie heeft
meegemaakt, dat het gemeentebestuur het
bizonder op prijs stelt, dat de Nederlandscne
Pers aan ae roepstem van de V.V.V. gehoor
had gegeven. Hij deed uitkomen, dat door de
betere treinverbindingen en door het to:
stand komen van den Afsluitdijk, Beverwijk
zich in een sterk toenemend verkeer kan ver
heugen.
Vóór de totstandkoming van het Noora-
zeekanaal en de drooglegging van de Wijker
Meer, een uitlooper van het IJ, wat onge
veer 60 jaar geleden plaats had, bevond men
zich hier in Holland op z'n smalst. Amster
damsche patriciërs hadden hier hun buiten
plaatsen, die door hen vanuit Amsterdam
met hun plezierschepen werden bezocht. In
voorbije eeuwen was Beverwijk zelfs een
centrum van walvischvaarders. Door de ont
wikkeling van Wijk aan Zee als badplaats
wordt het thans ook door vacantiegangers
bezocht, die vanuit Beverwijk dagelijks naar
zee trekken.
De industrialisatie neemt hier, dank zij
het nabije hoogoven-bedrijf en de groote pa
pierfabriek sterk toe. Beverwijk heeft een si
garenfabriek, waar 300 arbeiders werken
De middenstand mag hier een krachtige ge
noemd worden. De gemeente heeft slechts
een opervlakte van 900 H.A. en is dan ook
aan alle kanten uit haar grenzen gegroeid.
De crisis maakte het noodzakelijk, de
werkverschaffing ter hand te nemen en Be
verwijk is zoo gelukkig, daarvoor een di
rect rendabel werkobject te hebben gevon
den, n.1. een nieuwe haven met kade. Aan dit
werk zijn 165 werkloozen te werk gesteld en
het hijen voor een te maken brug geschiedt
op dezelfde wijze, waarop men vroeger Am
sterdam heeft opgebouwd, n.1. door arbei
ders, die aan verschillende touwen een
zwaar hijschblok optrekken, om dit daarna
op de paal te laten vallen.
Er bestaan voorts plannen voor het ma
ken van een nieuwen primairen weg, die
buiten de gemeente om, Velzen met Alkmaar
zal verbinden. Dit plan hangt evenwel sa
men met de oplossing van de kruising van
het Noordzeekanaal. Nog steeds bestudeert
men daarvoor de verbinding met jronten of
het maken van een tunnel of een brug.
De Beverwijker conservenfabriek.
Na de lunch werd een bezoek gebracht
aan de Beverwijker conservenfabriek, het
meest gemoderniseerde bedrijf op dit gebied
in den lande.
In een fabriekslocaliteit van 2000 M2. op
pervlakte en een hoogte van 12 M. ziet men
alerlei machines, die de blikgroenten was-
schert, sorteeren en koken. In hoofdzaak was
men bezig met het inmaken van doperwten
in blik Machinaal worden de erwten ge
dopt en door groote zeeven gesorteerd.
Langs een loopende band gaan de erwtjes
naar een machine, waar de busjes vanuit een
hooger gelegen gebouw komen aanrollen,
(in dit gebouw worden ook de blikjes machi
naal vervaardigd) machinaal worden gevuld
en hermetisch worden gesloten. In ijzeren
manden worden 250 busjes geplaatst; drie
van die manden gaan in een hermetisch ge
sloten kookketel en aangezien er in de fa
briek 12 van die ketels staan, maakt men
hier binnen het uur 10.000 busjes voor het
gebruik gereed.
Het bedienend jiersoneel heeft slechts voor
het transport te zorgen en erop toe te zien,
dat zich op de loopende band geen steenen
en vuil bevinden. Deze inrichting is buiten
gewoon hygiënisch en wie haar heeft ge
zien, kan alerminst bezwaar maken, de blik
groenten van deze fabriek te consumeeren.
Ook werd een bezoek gebracht aan de fa
briek van de Gebr. Docter voor de verwer
king van aardbeien. In groote spoelbakken
worden duizenden sloffen aardbeien gele
digd, die langs een loojjende band van zand
en dopjes worden bevrijd en automatisch in
vaten gaan met een inhoud van 190 K.G.
Kuipers slaan deze vaten dicht, welke vaten
dan naar Engeland gaan voor de jamfabrie-
ken. Alleen dit bedrijf verzendt in den druk
ken tijd ruim 250 van die vaten per dag.
Wij bezochten ook de 254 H A. groote tuin
van een der bestuursleden der V.V.Vwaar
een aantal arbeiders druk bezig waren met
het plukken van aardbeien. Tot onze voldoe
ning verzekerde de eigenaar ons, dat het be
drijf voor de aardbeienteelt tot tevredenheid
stemde.
De aardbeienveiling en de bloe
menveiling
werden mede bezichtigd. Het werd ons dui
delijk, hoe het mogelijk was, in enkele uren
de honderden aanvoerders met duizenden
K.G. aardbeien te verwerken. Desondanks
komt het voor, dat aanvoerders met hun pro
ducten een paar uur op de Breedstraat moe-
„Luitenant Von Lisse beweert, dat hij de
dame, die Uw Excellentie wenschte te spre
ken gevonden heeft".
De veldmaarschalk keek Saxon onderzoe
ken aan, maar dien gelaat stond strak, er
viel niets op te lezen.
„Overste", zei hij, „Het zal werkelijk het
beste zijn, dat u nog even wacht".
„Gaarne Excellentie", klonk het rustige
antwoord.
„Laat luitenant Von Lisse met zijn dame
komen".
De kapitein vertrok.
„Ik ben benieuwd naar uw verklaring,
overste", sprak Von Pappenheim. „Wat is u
van deze dame bekend?"
„Ik heb gezien dat de luitenant het dienst
meisje van de herberg meegevoerd heeft.
Excellentie".
„Wij zullen zien", klonk vroolijk het be
scheid van den maarschalk.
Na korten tijd keerde de kapitein terug
met luitenant Von Lisse en Lize in de achter-
hoede.
Met een norschen blik beschouwde Von
Pappenheim het meisje en vroeg:
„Wie is u?"
„Lize Glück, Uwe Genade". Zij keek vrij
moedig rond.
„Hoe oud is u?"
„Twee en twintig".
„Waar woont u?"
„Ik ben werkmeisje bij vrouw Annette Ru-
dolf in de Oude Herberg".
De verdmaarschalk keerde minder beleefd
zijn gasten den rug toe, keek uit het venstei
van zijn tent naar buiten. Eensklaps draaide
hij zich om, een glimlach op het gelaat, en
vroeg den luitenant:
„Ben je zeker dat dit de bedoelde dame
is?',
„Volkomen zeker, Excellentie", klonk het
antwoord.
Toen tot het meisje:
„Hebt u een fiancé?"
„Wat? Uwe Genade?"
„Een verloofde!"
„Neen!" antwoordde ze met een vuur-
rooden blos op het gezicht.
„En u luitenant?"
„Neen! Uwe Excellentie".
„In orde", sprak de maarschalk vroolijk
„Kapitein, laat den geestelijke komen".
„Maar Excellentie", stotterde Von Lisse,
die dadelijk de bedoeling begreep.
„Wat? Een rijke jonge dame van ouden,
hoogen adel".
De luitenant zweeg.
„En u, zoudt bezwaar hebben met mijn
heer Von Lisse te trouwen? Mijnheer de
pastoor kan zoo hier zijn", vroeg hij Lize.
Maar noch hét huwelijk, noch de pastoor
scheen voor deze dame eenig bezwaar op te
leveren, want zij zeide, terwijl zij den jongen
luitenant in zijn mooie uniform aankeek:
„Als Uwe Genade het werkelijk meent en
de luitenant mij vraagt, zal ik niet neen zeg
gen".
„De heer pastoor zullen wij niet meer
noodig hebben", luidde het besluit van den
veldmaarschalk.
Hij wendde zich tot de beide jonge men-
schen.
(Wordt vervolgd)
